Expres informacja

Instytut Rybactwa Śródlądowego

im. STANISŁAWA SAKOWICZA

EXPRES INFORMACJA
(czasopismo abstraktowe)

NR 2/2004

Olsztyn 2004

Redakcja

Zespół redakcyjny:

mgr inż. Jadwiga Zdanowska
mgr inż. Henryk Chmielewski
inż. Jadwiga Cupiał
mgr inż. Alicja Robak

Kontakt:

Tel. (089) 524 01 71, fax (089) 524 05 05
E-mail: din@infish.com.pl

Wydawca:

Dział Wydawnictw
Instytutu Rybactwa Śródlądowego
10-719 Olsztyn, ul. Oczapowskiego 10
Tel. (089) 524 10 15, 524 01 71, fax (089) 524 05 05
E-mail: wydawnictwo@infish.com.pl

RYBACTWO

*00008* pl

Coraz bliżej Europy. Okoniewski, Zygmunt J. W: [Ósma] VIII Konferencja Hodowców Karpia w Poznaniu, 27-28 luty 2003. Poznań: Pol. Tow. Ryb. 2003 s. 73-78

Przedstawiono programy rybackie obowiązujące w Europie w przededniu wejścia Polski do UE: Wspólna Polityka Rybacka (Common Fisheries Policy), Szczyt Ziemi w Johannesburgu, Strategia zrównoważonego Rozwoju Akwakultury oraz EAA (Europejskie Przymierze Wędkarskie).

*00012* pl

Pytanie tygodnia. Na jakich zasadach działać będzie pierwsza Aukcja Rybna w Polsce i jakie cele sobie stawia(?). Dlouhy, Maciej. - Plon 2004 R. 70 nr 9 s. 3

Informacja na temat organizacji rynku rybnego w Polsce.

*00013* pl

Twarzą do Bałtyku. Kłosowska, Anna. - Plon 2004 R. 70 nr 9 s. 4-5, il.

Szanse i zagrożenia polskiego rybołówstwa na Bałtyku; wielkość połowów w stosunku do limitów; rozwój przetwórstwa ryb w Polsce; program na przyszłość.

*00014* pl

Jesteśmy w erze błękitnej rewolucji. Rozmowa tygodnia [wywiad]. Zdanowski, Bogusław; Goryczko, Krzysztof; Galli, Andrzej. Kłosowska, Anna [rozm. przepr. ]. - Plon 2004 R. 70 nr 9 s. 6, il.

Rozmowa dotyczyła wyjaśnienia podstawowych pojęć, takich jak rybołówstwo, rybactwo. Omawiano problemy rybactwa śródlądowego, zatrudnienie w tym sektorze oraz ocenę Programu Operacyjnego.

*00022* en

Report from the Polish fisheries institutes regarding the preparation of Poland for incorporation into the European Union. Raport z polskich instytutów rybackich dotyczący przygotowań Polski przed przyłączeniem do Unii Europejskiej. Zdanowska, Jadwiga; Grabowska-Popow, Małgorzata. W: Smooth sailing crossing the boundaries in aquatic sciences information management. Varna (Bulgaria): Steno Publ. House 2003 s. 139-145, il.

Przedstawiono Europejskie Centra Dokumentacji oraz Europejskie Centra Informacji, które zaczęły powstawać w Polsce od 1989 r. Omówiono ich zadania i lokalizację. Ustosunkowano się do unijnej polityki rybackiej. Badania naukowe dotyczące rybactwa oraz innych aspektów środowiska wodnego realizują w Polsce różne ośrodki, 12 instytutów naukowych, w tym Instytut Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie oraz Morski Instytut Rybacki w Gdyni, a także kilka uczelni wyższych, gdzie znajdują się wydziały o odpowiednim profilu. Podano ich adresy pocztowe i adresy stron internetowych. Omówiono zasoby informacyjne i zbiory biblioteczne, którymi te placówki dysponują.

*00069* pl

Przyrodnicze podstawy podziału płynących wód publicznych na obwody rybackie. Jelonek, Marek; Sobieszczyk, Piotr. - Suppl. Acta Hydrob. 2003 vol. 6 s. 89-94, il. bibliogr.

Przy ustanawianiu obwodów rybackich (Dz. U. nr 138 z 2001 r. poz. 1559) uwzględniono cykl życia ryb, co oznacza, że w obrębie obwodu powinny być wszystkie siedliska umożliwiające realizację tego cyklu, muszą być zapewnione m. in. warunki odbywania tarła i swobodnej migracji ryb. Uwzględniono kryteria fizjograficzne cieków, kryteria rybackie, podział na krainy rybne oraz kryteria gospodarcze umożliwiające prowadzenie racjonalnej gospodarki rybackiej.

*00095* pl

Opinia prawna w przedmiocie uprawnień do rybactwa na starorzeczach. Radecki, Wojciech. - Prz. Ryb. 2004 R. 29 nr 1 s. 33-41

Dokonano analizy prawniczej materialnoprawnej problematyki starorzeczy oraz poruszono kwestie proceduralne. Prawnik uznał, że starorzecze, które ma połączenie z wodą płynącą tylko rowem, mnichem, przepustem lub innym urządzeniem wodnym, jest prawnie wodą stojącą.

*00099* pl

Rybołówstwo - Słowacja. Rębalski, Maciej. - Prz. Ryb. 2004 R. 29 nr 1 s. 60-67, il.

Przedstawiono historię rybołówstwa w Słowacji, program rozwoju sektora rybnego w tym kraju oraz jego instytucje. Omówiono produkcję ryb w Słowacji, ich spożycie oraz handel zagraniczny rybami w latach 1993-2001.

HYDROBIOLOGIA RYBACKA

*00023* en

Hydroacoustical parameters of fish in reservoirs with contrasting levels of eutrophication. Hydroakustyczne parametry ryb w zbiornikach o różnym poziomie eutrofizacji. Godlewska, Małgorzata; Świerzowski, Andrzej. - Aquat. Living Resour. 2003 vol. 16 nr 3 s. 167-173, il. bibliogr.

Oszacowano liczebność i rozmieszczenie ryb w trzech zbiornikach o różnym poziomie eutrofizacji. Były to zbiorniki: mezotroficzny - Solina, eutroficzny - Dobczyce, politroficzny - Sulejów. Zastosowano echosondę Biosonics 101 z rozszczepioną wiązką sondującą o częstotliwości 420 kHz oraz oprogramowanie do analizy danych akustycznych. Zaobserwowano wyraźną, dodatnią zależność między zagęszczeniem ryb w zbiorniku a wzrostem poziomu eutrofizacji. Uznano, że pomiary hydroakustyczne mogą być przydatne w określaniu stanu troficznego wód śródlądowych i stosowane razem z innymi metodami w monitoringu jakości środowiska wodnego.

*00024* en

Determination of impacts of nuclear and thermal power plants on hydroecosystems, using expert assessment. Określenie oddziaływania elektrowni jądrowych i cieplnych na ekosystemy wodne za pomocą metody specjalistycznej oceny. Protasov, A. A. ; Zdanowski, B. - Hydrobiol. J. 2003 vol. 39 nr 1 s. 48-58, il. bibliogr.

Omówiono wpływ elektrowni cieplnych i jądrowych na ekosystemy wodne. Zaproponowano system oceny oparty na analizie 4 grup kryteriów: wskaźników hydrochemicznych (natlenienie i poziom materii organicznej); zmian hydrodynamicznych; zmian warunków termicznych (skażenie termiczne); czynników inżynieryjnych (związanych z budową i eksploatacją elektrowni). Zaproponowane kryteria oceny przeanalizowano na przykładzie systemów chłodzących elektrowni atomowych - Zaporska i Chmielnicki (Ukraina) oraz cieplnej - Konin (Polska).

*00025* en

Observations of the chrysophyte Bicosoeca turrigera in two old-river basin sites in Poland. Obserwacje chryzofitu Bicosoeca turrigera w dwóch starorzeczach w Polsce. Hutorowicz, Andrzej; Hutorowicz, Joanna; Górniak, Dorota. - Biologia, Bratislava 2003 vol. 58 nr 4 s. 743-747, il. bibliogr.

Stwierdzono obecność bezbarwnego złotowiciowca Bicosoeca turrigera w starorzeczach usytuowanych na terenie dwóch polskich parków narodowych: Biebrzańskiego i Narwiańskiego. Gatunek ten występował powszechnie w zbiornikach porośniętych roślinnością wodną z dużą koncentracją substancji humusowych oraz stosunkowo dużą ilością niskocząsteczkowej materii organicznej. Stwierdzono, że substancje humusowe były istotnym czynnikiem determinującym jego rozwój.

*00028* en

Hydroacoustics as a tool for monitoring the quality of aquatic ecosystems. Hydroakustyka jako narzędzie monitoringu jakości ekosystemów wodnych. Godlewska, M. ; Górska, N. ; Klusek, Z. ; Szczucka, J. ; Świerzowski, A. ; Tęgowski, J. Herman, Marian A. [ed. ]. W: Ecology and Ecotechnologies. Procced. of the Rev. Conf. on the scientific cooperation between Austria and Poland. 24-28 Feb. 2002, Vienna. Sec. 2. Vienna: 2002 s. 287-295, il. +bibliogr. 15 poz.

Omówiono zastosowanie metod akustycznych w monitoringu jakości ekosystemów wodnych. Analizowano: 1. Ryby jako wskaźnik jakości wody (zależności ryba - poziom troficzny oraz rozmieszczenie ryb a poziom tlenu); 2. Makrofity jako wskaźnik jakości wody (przykłady akustycznej detekcji roślinności zanurzonej); 3. Pęcherzyki w kolumnie wody i osadach jako wskaźnik aeracji i procesów geochemicznych; 4. Rodzaje osadów dennych jako wskaźnik intensywności procesów biologicznych.

*00029* en

Mikroorganizmy w funkcjonowaniu ekosystemów wodnych. Donderski, Wojciech [red. nauk. ]. - Acta UNC Pr. Limn. 2003 nr 23 s. 3-296, il. bibliogr. streszcz.

Zeszyt zawiera prace na temat roli bakterii w środowisku słodkowodnym. Badania mikrobiologiczne różnego typu zbiorników wodnych pozwalają lepiej zrozumieć funkcjonowanie ekosystemów wodnych. Umożliwiają też ocenę stopnia zanieczyszczenia i zakwalifikowanie do odpowiedniej klasy czystości wód.

*00030* en

Microbial loop - dialectic of ideas and perspective of future studies. Pętla mikrobiologiczna - fakty, mity i perspektywy. Świątecki, Aleksander. - Acta UNC Pr. Limn. 2003 nr 23 s. 3-9, il. bibliogr.

Badania mikrobiologiczne wykonane metodą mikroskopii fluorescencyjnej wykazały, że liczebność bakterii w ekosystemach wodnych jest 10 do 100 razy większa niż dotychczas sądzono, a produkcja bakteryjna może stanowić 30 do 60 proc. produkcji pierwotnej. Dało to podstawę do innego spojrzenia na mechanizm przepływu podstawowych biogenów (węgla, azotu, fosforu) pomiędzy ożywioną i nieożywioną częścią ekosystemów wodnych. Wyodrębniono dodatkowy element w procesie przepływu materii tzw. „pętlę mikrobiologiczną“. Stwierdzono, że pętla może przyjmować różny układ w zależności od typu i trofii zbiornika oraz struktury biocenozy.

*00031* en

Microbial characteristic inter-forested lakes in the National Park „Bory Tucholskie“. Charakterystyka mikrobiologiczna jezior śródleśnych w Parku Narodowym „Bory Tucholskie“. Marchlik, Wojciech D. ; Lew, Sylwia; Olejnik, Galina; Świątecki, Aleksander. - Acta UNC Pr. Limn. 2003 nr 23 s. 11-18, il. bibliogr. streszcz.

Liczebność bakterioplanktonu (OLB) w wodzie badanych jezior wynosiła od 0. 4 do 5. 1 mln kom/ml, natomiast biomasa (BB) wahała się od 11. 76 do 122. 9 mikrog C org/l. We wszystkich jeziorach w tworzeniu OLB i BB znaczący udział miały komórki zakrzywione, przy czym największe wartości tych parametrów odnotowano dla jezior Strugi, mniejsze dla jezior dystroficznych i lobeliowych. Niskie wartości wskaźnika Shannona w kwaśnych jeziorach dystroficznych i lobeliowych wskazują na uproszczone struktury bakteriocenozy i zwiększenie podatności tych zbiorników na antropopresję.

*00032* en

Activity of bacterioplankton in different status trophic lakes. Aktywność bakterioplanktonu w jeziorach o różnym statusie troficznym. Lew, Sylwia; Świątecki, Aleksander. - Acta UNC Pr. Limn. 2003 nr 23 s. 19-24, il. bibliogr. streszcz.

Badano aktywność metaboliczną bakterioplanktonu jezior: Niegocin i Mamry Północne w okresach cyrkulacji wód i letniej stagnacji. Analizowano ogólną liczbę bakterii barwionych DAPI oraz procentowy udział komórek: CTC+ (z aktywnym systemem elektronów), NuCC+ (z aktywnym nukleoidem), MEM+ (z aktywną nieuszkodzoną membraną) w stosunku do ogólnej liczby bakterii. Wielkość ta była uzależniona od miejsca poboru prób i sezonu badań. Najwyższe wartości odnotowano dla MEM+, a najniższe dla CTC+.

*00033* en

Planktonic bacteria of Lake Chełmżyńskie. Bakterie planktonowe z Jeziora Chełmżyskiego. Kalwasińska, Agnieszka; Donderski, Wojciech. - Acta UNC Pr. Limn. 2003 nr 23 s. 25-39, il. bibliogr. streszcz.

Badano liczebność, dynamikę rozwoju oraz właściwości fizjologiczne bakterii planktonowych jeziora. Maksimum ogólnej liczebności bakterii (TNB) oraz liczebności bakterii heterotroficznych (TVC 22 st. C) odnotowano latem, minimum w okresie jesiennym. Wartości te cechowały się wyraźną zmiennością sezonową i zależały od miejsca poboru prób. W bakterioplanktonie dominowały szczepy hydrolizujące tłuszcz, białko, DNA i skrobię, najmniej liczne były natomiast bakterie hitynolityczne, nitryfikacyjne i ureolityczne. Na podstawie wskaźnika bakteriologicznego wody jeziora zaliczono do wód czystych.

*00034* en

Changes in the number of neustonic bacteria over 24 hours. Dobowe zmiany w liczebności bakterii neustonowych. Walczak, Maciej; Donderski, Wojciech. - Acta UNC Pr. Limn. 2003 nr 23 s. 65-79, il. bibliogr. streszcz.

Analizowano zmiany w liczebności bakterioneustonu zachodzące w ciągu doby w mikrowarstwie powierzchniowej, silnie zeutrofizowanego jeziora Jeziorak Mały. Oznaczano ogólną liczbę bakterii, liczebność bakterii heterotroficznych oraz barwnych, a także morfologię wyizolowanych bakterii. Najwięcej bakterii neustonowych stwierdzono o godzinie 3, 6 i 12 (w południe), a najmniej o godzinie 21 i 24.

*00035* en

The occurrence of bacteria capable of decomposing humic substances in lakes with different trophies. Występowanie bakterii zdolnych do rozkładu substancji humusowych w jeziorach o różnej trofii. Burkowska, Aleksandra; Donderski, Wojciech. - Acta UNC Pr. Limn. 2003 nr 23 s. 81-88, il. bibliogr. streszcz.

W próbkach wody i osadów dennych pobranych z oligotroficznego jeziora Jasnego, eutroficznego jeziora Jeziorak oraz alloitroficznego jeziora Stęgwica, badano występowanie bakterii heterotroficznych, zdolnych do rozkładu substancji humusowych. Do degradacji substancji humusowych zdolnych było ok. 40 proc. wszystkich zbadanych szczepów. Najliczniej bakterie występowały w Jeziorze Jasnym, a najmniej licznie w jeziorze Stęgwica. Proces rozkładu substancji humusowych charakteryzował się zmiennością sezonową.

*00037* en

The influence of N-acetyloglucosamine and colloidal chitin on the development of epiphytic bacteria. Wpływ N-acetyloglukozaminy i chityny koloidalnej na rozwój bakterii epifitycznych. Swiontek Brzezinska, Maria; Donderski, Wojciech. - Acta UNC Pr. Limn. 2003 nr 23 s. 97-106, il. bibliogr. streszcz.

Badano występowanie bakterii epifitycznych (w tym chitynolitycznych) na makrofitach z jeziora Jeziorak oraz analizowano wpływ N-acetyloglukozoaminy i chityny koloidalnej na rozwój bakterii. Bakterie chitynoliyczne i bakterie niezdolne do rozkładu chityny chętnie wykorzystywały N-acetyloglukozoaminę jako dodatkowe źródło węgla i azotu. Bakterie niezdolne do rozkładu chityny wykazywały słaby wzrost na podłożu z chityny koloidalnej.

*00038* en

Reaction of bacterioplankton of lakes surrendered reclamation and biomanipulation. Reakcja bakterioplanktonu jezior poddanych rekultywacji i biomanipulacji. Górniak, Dorota; Olejnik, Galina; Świątecki, Aleksander. - Acta UNC Pr. Limn. 2003 nr 23 s. 107-121, il. bibliogr. streszcz.

W dwóch jeziorach badano strukturę i funkcjonowanie bakteriocenoz oraz analizowano intensywność destrukcji materii organicznej i aktywność katalazy w osadach dennych. W jeziorze Warniak, które poddano zabiegom biomanipulacji zarybiając je rybami roślinożernymi, głównym motorem zmian bakterioplanktonu były interakcje pomiędzy komponentami biocenozy. W Jeziorze Długim, rekultywowanym metodą wymiany wód hypolimnionu i napowietrzania oraz strącania fosforanów koagulantem, na zmiany w bakteriocenozie miały wpływ głównie czynniki fizyko-chemiczne.

*00039* en

Application of fluorescent in situ hybridization (fish) to investigate biodiversity of freshwater bacterioplnakton communities. Wykorzystanie fluorescencyjnej hybrydyzacji in situ (FISH) do badania bioróżnorodności skupisk bakterioplanktonu w wodach słodkich. Skowrońska, Agnieszka; Świątecki, Aleksander. - Acta UNC Pr. Limn. 2003 nr 23 s. 123-130, il. bibliogr. streszcz.

Do badań bioróżnorodności bakterii heterotroficznych z jezior: Mamry, Dargin, Niegocin, wykorzystano metodę hybrydyzacji „in situ“ FISH z użyciem swoistych sond oligonukleotydowych znakowanych fluorochromami. Metoda ta umożliwia szybką identyfikację grup taksonomicznych bakterii oraz monitorowanie określonych populacji w ich środowisku naturalnym. Badaniami objęto następujące grupy bakterii: EUB 338 (bakterie właściwe), BETA 42a (grupa beta-Proteobakterie), CF 319 a (grupa Cytophaga-Flavobacterium).

*00040* en

Iron bacteria of the family Siderocapsaceae in the underground waters of Omulewski Reservoir Aquifers in the Mazurian Lake District. Bakterie żelazowe z rodziny Siderocapsaceae w wodach podziemnych Zbiornika Omulewskiego na Pojezierzu Mazurskim. Niewolak, Stanisław; Gołaś, Iwona. - Acta UNC Pr. Limn. 2003 nr 23 s. 131-145, il. bibliogr. streszcz.

Badano częstotliwość występowania bakterii wytrącających żelazo z rodziny Siderocapsaceae w wodzie 11 studni głębinowych i 3 odwiertów piezometrycznych na obszarze jednostki hydrogeologicznej Zbiornika Omulewskiego. Bakterie z rodzaju Siderocapsa występowały we wszystkich próbkach wody. Bakterie z rodzaju Siderococus, Ferrobacilus i Ochrobium występowały z różną częstotliwością, a rodzaje Ferribacterium, Naumanniella i Siderobacter odnotowywano sporadycznie.

*00041* en

Intensive fish farming versus the microbiological aspects of environment contamination. Intensywna hodowla ryb a zanieczyszczenie środowiska w aspekcie mikrobiologicznym. Zmysłowska, Izabella. - Acta UNC Pr. Limn. 2003 nr 23 s. 147-157, il. bibliogr. streszcz.

Kompleksowe badania mikrobiologiczne wody i ryb (karpia, suma i jesiotra) prowadzono: w stawach tuczowych (chów wysokointensywny), w obiektach z wodą pochłodniczą (sadze, baseny), w obiegach zamkniętych. Analizowano ogólna liczbę bakterii wskaźnikowych stanu zanieczyszczenia (TVC 22 i 37 st. C). Dodatkowo uwzględniano ogólną liczbę bakterii coli (CTC) oraz liczbę fekalnych coli (FC) i fekalnych paciorkowców (FS). Uznano, że w warunkach chowu intensywnego, wskazana jest stała kontrola mikrobiologiczna.

*00044* en

Bacteria in Lake Hańcza bottom sediments. Bakterie w osadach dennych jeziora Hańcza. Gotkowska-Płachta, Anna; Niewolak, Stanisław; Korzeniewska, Ewa. - Acta UNC Pr. Limn. 2003 nr 23 s. 191-205, il. bibliogr. streszcz.

Badano liczebność i skład jakościowy bakterii heterotroficznych oraz liczebność bakterii wskaźnikowych stopnia zanieczyszczenia i stanu sanitarnego jeziora Hańcza. Próby pobierano na trzech stanowiskach oraz trzech głębokościach (108. 5 - 50 - 40 m) w odstępach miesięcznych od maja do października 2000 r. Wśród bakterii heterotroficznych dominowały Gram-dodatnie bakterie z rodzaju Bacillus. W osadach dennych stwierdzono bardzo małe obciążenie materią organiczną łatwo rozkładalną przez bakterie heterotroficzne.

*00045* en

Evaluation of the sanitary and bacteriological state of a polytrophic lake ten years after discontinuing its recultivation by the aeration method. Ocena stanu sanitarno-bakteriologicznego politroficznego jeziora po dziesięciu latach od zaprzestania jego rekultywacji metodą napowietrzania. Niewolak, Stanisław; Filipkowska, Zofia; Nowak, Anna; Powązka, Ewa. - Acta UNC Pr. Limn. 2003 nr 23 s. 207-221, il. bibliogr. streszcz.

Oceniano stan sanitarno-bakteriologiczny wód i osadów dennych jeziora Mutek na Pojezierzu Mazurskim po 10 letniej przerwie od jego rekultywacji oraz wody dopływającej i odpływającej z tego zbiornika. Parametrami oceny była ogólna liczba bakterii, ogólna liczba bakterii z grupy pałeczki okrężnicy, liczba kałowych bakterii z grupy pałeczki okrężnicy (Escherichia coli) i liczba paciorkowców kałowych. Liczby bakterii wskaźnikowych w wodzie podlegały wahaniom i były 100-1000 krotnie mniejsze niż w osadach dennych. Uzyskane wyniki wskazują na nieznaczny wzrost zanieczyszczenia.

*00047* en

Sanitary and bacteriological quality of water of western part of the Klebarskie Lake. Sanitarno-bakteriologiczna jakość wody w zachodniej części Jeziora Klebarskiego. Gołaś, Iwona; Zmysłowska, Izabella; Lewandowska, Dorota. - Acta UNC Pr. Limn. 2003 nr 23 s. 235-246, il. bibliogr. streszcz.

Na podstawie badań sanitarno-bakteriologicznych określano przydatność Jeziora Klebarskiego do celów rekreacyjnych. Próby wody pobierano z 9 stanowisk (głównie położonych na terenie kąpielisk w miejscowości Klebark Wielki) od maja do października 2001 r. Oznaczano liczebność bakterii wskaźnikowych stopnia zanieczyszczenia (TVC 22 i 37 st. C) oraz stanu sanitarnego (TV, FC, FS). Stwierdzono, że 42-72 proc. prób wody pochodzących z kąpielisk i 28-100 proc. prób wody głęboczka odpowiadało wymaganym normom dla wód przeznaczonych do celów kąpielowych i rekreacyjnych.

*00048* en

Occurence of bacteria from the Enterobacteriaceae family in the water of the Vistula River between Wyszogród and Toruń. Występowanie bakterii z rodziny Enterobecteriaceae w wodzie rzeki Wisły między Wyszogrodem a Toruniem. Wilk, Iwona; Donderski, Wojciech. - Acta UNC Pr. Limn. 2003 nr 23 s. 247-255, il. bibliogr. streszcz.

Badano liczebność bakterii heterotroficznych psychrofilnych (TVC 20 st. C) i mezofilnych (TVC 37 st. C) oraz liczebność bakterii z rodziny Enetrobacteriaceae. W wodzie rzeki Wisły na odcinku między Wyszogrodem a Toruniem najliczniej występowały bakterie psychrofilne, których było 3-krotnie więcej niż bakterii mezofilnych. Bakterie z rodziny Enetrobacteriaceae stanowiły średnio 4 proc. bakterii mezofilnych i były reprezentowane przez 12 gatunków, wśród których dominowały: Serratia, Enterobacter, Escherichia coli.

*00050* en

Listeria spp. and Mycocoenoses compared to the faecal coliform in the Western Pomeranian lakes. Porównanie Listeria spp. i mykocenoz z bakteriami grupy Coli typu kałowego w jeziorach Pomorza Zachodniego. Bogusławska-Wąs, Elżbieta; Czeszejko, Katarzyna; Dąbrowski, Waldemar. - Acta UNC Pr. Limn. 2003 nr 23 s. 267-277, il. bibliogr. streszcz.

Wody z powierzchniowej warstwy jezior: Miedwie, Będgoszcz, Płoń - poddano analizie mikrobiologicznej na obceność Listeria spp. , drożdży i grzybów drożdżopodobnych oraz bakterii z grupy coli typu kałowego. Próby pobierano w sezonach: wiosna, lato, jesień, w latach 2000-2001. Wśród drożdży i grzybów drożdżopodobnych dominowały szczepy z rodzaju Rhodothorula sp. i Candida sp. , a wśród drobnoustrojów z rodzaju Listeria - L. monocytogenus (w jeziorach Płoń i Miedwie) oraz L. seeligeri (w jeziorze Będgoszcz). Zróżnicowanie czasowe oraz przestrzenne drożdży i grzybów drożdżopodobnych było skorelowane ze wskaźnikiem fekalnego zanieczyszczenia wody.

*00051* en

Genomic heterogenity of Escherichia coli isolates in Wojnowskie Lake environment. Heterogenność genomowa izolatów Escherichia coli w środowisku Jezior Wojnowskich. Baldy-Chudzik, Katarzyna; Niedbach, Joanna; Stosik, Michał. - Acta UNC Pr. Limn. 2003 nr 23 s. 279-288, il. bibliogr. streszcz.

Badania różnorodności genetycznej przeprowadzono na 102 izolatach Escherichia coli pochodzących z Jezior Wojnowskich. Oceniono stopień ich podobieństwa/pokrewieństwa wykorzystując metodę analizy genomowej techniką rep-PCR („fingerprinting“). Wykazano różnorodność genomową badanych bakterii zarówno pod względem ilości jak i sposobu rozmieszczenia sekwencji nukleotydów. Stwierdzono, że heterogenność genetyczna w sposób istotny jest związana ze strefą pochodzenia izolatów i wykazuje zmienność sezonową.

*00056* en

Seasonal dynamics of macroinvertebrates associated with submersed macrophytes in a lowland river downstream of a dam reservoir. Dynamika sezonowa makrobezkręgowców związanych z makrofitami zanurzonymi w rzece nizinnej poniżej zbiornika zaporowego. Grzybkowska, Maria; Dukowska, Małgorzata; Takeda, Alice M. ; Majecki, Janusz; Kucharki, Leszek. -

Int. J. Ecohydrol. Hydrobiol. 2003 vol. 3 nr 4 s. 399-408, il. bibliogr.

W rzece Warta pojawiły się dwa gatunki rdestnic, Potamogeton pectinatus i P. lucens, różniące się budową liści. Jest to efektem niskich letnich przepływów wody przez zbiornik Jeziorsko usytuowany na rzece. Model zasiedlania przez bezkręgowce obu gatunków roślin był podobny, ale zagęszczenie było wyższe na P. pectinatus, którego liście mają większą powierzchnię (są szersze).

*00057* en

Joint occurrence of cyanobacteria and zoosporic fungi in water of various origin in laboratory conditions. Łączne występowanie cyanobakterii i grzybów zoosporowych w wodzie różnego pochodzenia w warunkach laboratoryjnych. Czeczuga, Bazyli; Muszyńska, Elżbieta; Mazalska, Bożenna; Godlewska, Anna; Snarska, Anna. - Int. J. Ecohydrol. Hydrobiol. 2003 vol. 3 nr 4 s. 425-433, il. bibliogr.

Oddziaływanie cyanobakterii (Anabaena contorta, A. spiroides, Microsyctis aeruginosa) na występowanie grzybów wodnych badano w warunkach laboratoryjnych. We wszystkich przypadkach w wodzie pochodzącej ze zbiorników o różnym statusie troficznym, obecność cyanobakterii redukowała liczebność gatunków grzybów, ale wpływ ten był zróżnicowany i zależał od pochodzenia wody. Łącznie zidentyfikowano 91 gatunków grzybów zoosporowych, a wśród nich 13 nowych dla mykoflory Polski.

*00058* en

Hyphomycetes of a deep, oligo-mesotrophic Lake Hańcza (North East Poland). Hyphomycetes głębokiego, oligo-mezotroficznego jeziora Hańcza (północno-wschodnia Polska). Czeczuga, Bazyli; Kozłowska, Mariola; Kiziewicz, Bożena. - Int. J. Ecohydrol. Hydrobiol. 2003 vol. 3 nr 4 s. 435-443, il. bibliogr.

Analizy ilościowe występowania flory Hyphomycetes w odniesieniu do warunków środowiska jeziornego wykonywano przez trzy lata (1996-1999). Zidentyfikowano 55 gatunków grzybów wodnych, w tym 8 nowych dla Polski. Dane uzyskane w jeziorze Hańcza wskazują, że liczba gatunków grzybów w powiązaniu do parametrów hydrochemicznych w każdym roku była inna.

*00068* pl

Ocena stanu ichtiofauny i środowiska wodnego Zbiornika Czorsztyńskiego. Starmach, Janusz; Jelonek, Marek. - Suppl. Acta Hydrob. 2003 vol. 6 s. 65-87, il. bibliogr.

W latach 1998-2002 przeprowadzono badania Zbiornika Czorsztyńskiego. Przedstawiono parametry fizyko-chemiczne wody oraz zbiorowiska fitoplanktonu, zooplanktonu i benstosu. Wykazano nadmierny rozwój i przegęszczenie populacji ryb karpiowatych i okonia. Omówiono tempo wzrostu i strukturę wiekową płoci, leszcza i okonia. Prognozowane zmiany będą zależeć od zabiegów gospodarczych i kierunku eksploatacji rybacko-wędkarskiej.

*00080* pl

Fauna Cladocera Polski - aktualny stan wiedzy. Jurasz, Wojciech. - Prz. Zool. 2003 t. 47 z. 1-2 s. 7-17, il. bibliogr. summ.

Scharakteryzowano historię badań, systematykę i taksonomię Cladocera w Polsce. Stwierdzono, że współczesna polska fauna Cladocera liczy 92 gatunki słodkowodne oraz 6 morskich. Dominującymi rodzinami są: Chydroridae (41 gatunków), Daphniidae (27 gatunków). Przedstawiono rozmieszczenie fauny Cladocera w krainach zoogeograficznych Polski. Analizowano czynniki powodujące zagrożenia dla egzystencji pewnych gatunków bądź pojawiania się gatunków nowych.

*00081* pl

Maksymalne rozmiary małża racicznica zmienna (Dreissena polymorpha (Pall. )) w jeziorach polskich. Sarnowska, Katarzyna; Lewandowski, Krzysztof. - Prz. Zool. 2003 t. 47 z. 1-2 s. 105-108, il. bibliogr. summ.

W 2001 r. wykonano badania biometryczne 1000 lewych połówek muszli Dreissena polymorpha zebranych w sublitoralu 37 jezior położonych na pojezierzach: Mazurskim, Suwalskim, Pomorskim, i w podgrzanych jeziorach konińskich. Największe rozmiary stwierdzono u osobników z mazurskich jezior eutroficznych, silnie przepływowych, leżących w ciągu rzeki Krutyni (Dłużec, Lampackie, Lampasz, Gant). Natomiast najmniejsze rozmiary mają racicznice w silnie zanieczyszczonych jeziorach mazurskich (Tałty, Nidzkie, Niegocin, Bełdany) i w czystych jeziorach mezotroficznych, ubogich w seston.

*00082* en

Mollusc (Mollusca) assemblages in the littoral of Lake Barlineckie (Myślibórz Lakeland). Występowanie zgrupowań mięczaków w litoralu Jeziora Barlineckiego na Pojezierzu Myśliborskim. Agapow, Lucjan; Piekarska, Agata. - Acta Scient. Piscat. -Piscaria 2003 vol. 2 nr 2 s. 3-16, il. bibliogr. streszcz.

Próbki mięczaków pobierano w latach 1992-1995 w okresie wiosennym i jesiennym na 9 stanowiskach. Ogółem z roślin rosnących w litoralu jeziora zebrano 9308 osobników, wśród których zidentyfikowano 26 gatunków ślimaków (Gastropoda) i 20 gatunków małży (Bivalvia). Wyróżniono 11 gatunków małży zagrożonych wyginięciem. Liczebność oraz charakter zgrupowań badanych mięczaków cechowała duża zmienność sezonowa.

*00086* en

Trophic status of River Gowienica in 2001-2002. Poziom trofii rzeki Gowienicy w latach 2001-2002. Kubiak, Jacek; Nędzarek, Arkadiusz; Machula, Sylwia. - Acta Scient. Piscat. -Piscaria 2003 vol. 2 nr 2 s. 51-65, il. bibliogr. streszcz.

Badania hydrochemiczne rzeki Gowienicy trwały 2 lata i obejmowały warunki termiczno-tlenowe, obciążenie materią organiczną oraz zawartość substancji biogennych: NH4+, NO3-, NO2, N(org), N całkowity, P reagujący, P całkowity. Wyniki wykazały wzrost obciążenia materią organiczną oraz związkami biogennymi od źródeł rzeki do ujścia. Między materią organiczną, zawartością azotu i fosforu a warunkami termicznymi stwierdzono korelacje dodatnie, zaś między wymienionymi parametrami a zawartością tlenu wystąpiły koelacje ujemne.

*00087* en

Contents of zinc, cadmium, copper, lead, and iron in Western Pomeranian lakes. Zawartość cynku, kadmu, miedzi, ołowiu i żelaza w wodach jezior Pojezierza Zachodniopomorskiego. Kubiak, Jacek; Tórz, Agnieszka; Nędzarek, Arkadiusz. - Acta Scient. Piscat. -Piscaria 2003 vol. 2 nr 2 s. 67-81, il. bibliogr. streszcz.

W roku 1999 w okresie stagnacji letniej oraz homotermii wiosennej i jesiennej prowadzono badania nad zmiennością kadmu, ołowiu, cynku, miedzi i żelaza w 29 jeziorach zachodniopomorskich. Średnia zawartość tych metali w wodach powierzchniowych i przydennych wynosiła odpowiednio (w mikrog/dm3): miedzi - 56,5 i 63,6; ołowiu 58,6 i 65,6; kadmu 6,6 i 6,7; cynku 87,3 i 92,8; żelaza 83,3 i 96,4. Analiza statystyczna wykazała, że zmienność zawartości metali w wodach badanych jezior zależy od trofii i intensywności mieszania mas wodnych.

*00089* en

Hydrochemical conditions in lakes of the „Puszcza Bukowa“ Szczecin Landscape Park. Warunki hydrochemiczne jezior Szczecińskiego Parku Krajobrazowego „Puszcza Bukowa“. Raczyńska, Małgorzata; Kubiak, Jacek. - Acta Scient. Piscat. -Piscaria 2003 vol. 2 nr 2 s. 97-116, il. bibliogr. streszcz.

W latach 1997-1998 badano warunki hydrochemiczne i stan trofii polimiktycznego jeziora Binowo (Binowskie), eumiktycznego jeziora Glinna i bradymiktycznego Jeziora Szmaragdowego. Analiza warunków tlenowych i ilości materii organicznej oraz zawartości związków biogennych wskazują, że jeziora Glinna i Binowo mają charakter eutroficzny, zaś Jezioro Szmaragdowe jest mezotroficzne. Badane jeziora eutroficzne należy objąć ochroną w celu przeciwdziałania ich dalszej degradacji.

*00090* en

Hydrochemical conditions in lakes of River Grzybnica catchment (lakes: Ostrowo, Piaski, Przybiernowskie) in 1980-1997. Warunki hydrochemiczne jezior zlewni Grzybnicy (jeziora: Ostrowo, Piaski, Przybiernowskie) w latach 1980-1997. Tórz, Agnieszka; Kubiak, Jacek. - Acta Scient. Piscat. -Piscaria 2003 vol. 2 nr 2 s. 117-128, il. bibliogr. streszcz.

W sezonie letnim w latach 1980-1997 pobierano próbki wody w najgłębszych miejscach (głęboczkach) z warstwy powierzchniowej, środkowej oraz przydennej trzech jezior pomorskich. Uzyskane wyniki pozwoliły na stwierdzenie, że badane jeziora są polimiktyczne i eutroficzne. Na eutroficzny charakter wód wskazują depozycja azotu w osadach dennych oraz wysokie stężenia związków fosforu.

RYBACKIE ZAGOSPODAROWANIE WÓD

*00002* pl

Regulacje administracyjnoprawne w rybactwie stawowym. Radecki, Wojciech. W: [Ósma] VIII Konferencja Hodowców Karpia w Poznaniu, 27-28 luty 2003. Poznań: Pol. Tow. Ryb. 2003 s. 7-26, il.

Dokonano szczegółowej analizy instrumentów administracyjnych stosowanych w gospodarce rybackiej na stawach. Dotyczą one wykonywania stawów rybnych, uzyskiwania pozwoleń wodnoprawnych na pobór wody do zasilania stawów i odprowadzania wód ze stawów oraz uznawania stawów rybnych za obręby hodowlane.

*00061* pl

Ryby i ich środowisko. Starmach, Janusz. - Suppl. Acta Hydrob. 2003 vol. 6 s. 1-2

Jednym z zadań ichtiobiologii jest ustalanie wymagań poszczególnych gatunków ryb względem siedlisk, w których występują. Zróżnicowanie tych wymagań decyduje o geograficznym rozsiedleniu ryb. Na konferencji pt. „Gospodarka rybacka jako narzędzie ochrony rybostanu dorzecza Górnej Wisły“ (Tarnów, 14. 05. 2003) określano czynniki limitujące zespoły ryb w rzekach i zbiornikach zaporowych.

*00067* pl

Możliwości przeciwdziałania skutkom przegradzania rzek i odtworzenia szlaków migracji ryb. Wiśniewolski, Wiesław. - Suppl. Acta Hydrob. 2003 vol. 6 s. 45-64, il. bibliogr.

Przedstawiono parametry biologiczno-techniczne, które należy uwzględnić przy budowie przepławek dla ryb. Głównym zadaniem przepławki jest przywrócenie ciągłości ekologicznej ekosystemu rzeki utraconej w wyniku zabudowy poprzecznej. Wskazano na potrzeby budowania przepłwek ekologicznych. Omówiono budowę przepławek, które uwzględniają nowoczesne rozwiązania konstrukcyjne, takie jak: obejście, przepławka ryglowa, bystrotok (rampa), rampa ryglowa, rampa narzutowa, przepławka szczelinowa.

BIOLOGIA RYB

*00054* en

Fish fauna and the exotic species Micropterus salmoides in the floodplain wetlands (Woopo and Junam) of the Nakdong River in S. Korea. Ichtiofauna a egzotyczny gatunek Micropterus salmoides na bagnistych obszarach zalewowych (Woopo i Junam) Rzeki Nakdong w Korei Południowej. Cho, Ga-Ik; Jang, Min-Ho; Park, Sung-Bae; Jeong, Kwang-Seuk; Joo, Gea-Jae. - Int. J. Ecohydrol. Hydrobiol. 2003 vol. 3 nr 4 s. 363-369, il. bibliogr.

Bagna Woopo i zbiornik Junam są ważnymi ekologicznie elementami dolnego biegu Rzeki Nakdong o długości 525 km. Ichtiofaunę tego obszaru badano w latach 1999-2001. W obrębie Woopo stwierdzono 17 gatunków ryb należących do 6 rodzin, a w zbiorniku 14 gatunków ryb z 4 rodzin. Najliczniej występował bass wielkogębowy, Micropterus salmoides, który do wód koreańskich został introdukowany w 1973 r. W pokarmie tego gatunku, pełniącego obecnie rolę najważniejszego drapieżnika, dominowały ryby karpiowate.

*00064* pl

Ichtiofauna Białej Tarnowskiej. Jelonek, Marek; Klich, Mariusz; Żurek, Roman. - Suppl. Acta Hydrob. 2003 vol. 6 s. 19-28, il. bibliogr.

Określano strukturę ichtiofauny małej rzeki podgórskiej z wyszczególnieniem gatunków rzadkich i chronionych. Ryby łowiono przy pomocy agregatu elektrycznego na 20 stanowiskach poźną wiosną i jesienią 2001 r. W odcinku źródłowym rzeki stwierdzono występowanie 5 gatunków ryb, wśród których dominowała strzebla potokowa. W odcinku górnym występowało 17 gatunków ryb, w środkowym 13, w dolnym 18. W badanej ichtiofaunie gatunkami chronionymi są: głowacz białopłetwy, strzebla potokowa, śliz, piekielnica.

*00068* pl

Ocena stanu ichtiofauny i środowiska wodnego Zbiornika Czorsztyńskiego. Starmach, Janusz; Jelonek, Marek. - Suppl. Acta Hydrob. 2003 vol. 6 s. 65-87, il. bibliogr.

W latach 1998-2002 przeprowadzono badania Zbiornika Czorsztyńskiego. Przedstawiono parametry fizyko-chemiczne wody oraz zbiorowiska fitoplanktonu, zooplanktonu i bentosu. Wykazano nadmierny rozwój i przegęszczenie populacji ryb karpiowatych i okonia. Omówiono tempo wzrostu i strukturę wiekową płoci, leszcza i okonia. Prognozowane zmiany będą zależeć od zabiegów gospodarczych i kierunku eksploatacji rybacko-wędkarskiej.

*00073* pl

Ichtiofauna Dunajca od zapory zbiornika w Czchowie do ujścia Wisły. Jelonek, Marek; Klich, Mariusz; Żurek, Roman. - Suppl. Acta Hydrob. 2003 vol. 6 s. 115-124, il. bibliogr.

W latach 1999-2000 wiosną i jesienią badano skład gatunkowy i strukturę ichtiofauny dolnej części Dunajca ze szczególnym uwzględnieniem gatunków chronionych i zagrożonych. Stwierdzono występowanie 26 gatunków ryb, w tym trzech - prawnie chronionych, są to: piekielnica, głowacz białopłetwy, śliz. Stwierdzono poprawę jakości wody rzeki, o czym świadczy duży udział ryb reofilnych, bogactwo gatunkowe ichtiofauny i zróżnicowanie zespołów ryb.

*00076* pl

Ichtiofauna dorzecza Wdy. Radtke, Grzegorz; Grochowski, Adam; Woźniewski, Michał. - Rocz. Nauk. Pol. Zw. Węd. 2003 t. 16 s. 33-64, il. bibliogr. summ.

W zlewni rzeki Wdy stwierdzono występowanie 28 gatunków ryb i jeden gatunek kręgoustych. Zaobserwowano różnice w składzie ichtiofauny pomiędzy dorzeczem górnej Wisły, powyżej jeziora Wdzydze i poniżej dolnej Wdy. Jedynie udział Salmo trutta w dolnej i górnej części dorzecza jest bardzo podobny - odpowiednio 10. 0 i 10. 4 proc. Omówiono negatywny wpływ zanieczyszczeń i przegradzania rzek na ichtiofaunę dorzecza.

*00077* pl

Ichtiofauna systemu rzeki Prosny. Cz. 1: Prosna. Penczak, Tadeusz; Kruk, Andrzej; Kostrzewa, Joanna; Zięba, Grzegorz; Koszaliński, Henryk; Marszał, Lidia; Tybulczuk, Szymon. - Rocz. Nauk. Pol. Zw. Węd. 2003 t. 16 s. 65-78, il. bibliogr. summ. Appendix

Na podstawie badań przeprowadzonych w 2002 r. na 17 stanowiskach rozmieszczonych wzdłuż biegu rzeki Prosny stwierdzono występowanie 21 gatunków ryb i jeden minoga. Scharakteryzowano morfologię stanowisk. Opisano rozmieszczenie i liczebność gatunków ryb oraz minogów wzdłuż biegu rzeki Prosny.

*00078* pl

Ichtiofauna miasta Łodzi. Cz. 1: Dorzecza Jasienia i Łódki. Kruk, Andrzej; Szymczak, Michał; Spychalski, Piotr. - Rocz. Nauk. Pol. Zw. Węd. 2003 t. 16 s. 79-96, il. bibliogr. summ.

W 2001 r. przeprowadzono elektropołowy na 24 stanowiskach rozmieszczonych na 6 łódzkich strumieniach należących do zlewni Neru. Przedstawiono morfometrię poszczególnych stanowisk. Ichtiofauna w strumieniach Jasienia (Augustówka, Olechówka, Karolewka, Jasień) i Łódki (Bałutka, Łódka) była reprezentowana przez 9 gatunków ryb. Scharakteryzowano ich liczebność, biomasę oraz stałość występowania.

*00083* en

Applicability of the Dahl-Lea back calculations method for estimating individual growth rates of some freshwater fish species in Poland. Przydatność metody odczytów wstecznych Dahl-Lea w ocenie tempa wzrostu osobniczego kilku gatunków ryb słodkowodnych Polski. Ciepielewski, Władysław. - Acta Scient. Piscat. -Piscaria 2003 vol. 2 nr 2 s. 17-28, il. bibliogr. streszcz.

Oceniano wiarygodność metody odczytów wstecznych Dahl-Lea, w której stosuje się łuski do badania tempa wzrostu ryb. Uwzględnia się zależność między długością ciała a promieniem łuski (kaudalnym lub oralnym). Ryby łowiono w różnych jeziorach w okresie jesienno-zimowym. Analiza danych sugeruje, że metoda Dahl-Lea może być stosowana u leszcza i płoci. Dla szczupaka zaleca się metodę Rosa-Lea, a w przypadku sandacza nie uzyskano wiarygodnych danych ze względu na brak reprezentatywnej próbki.

HODOWLA RYB

*00004* pl

Wielozadaniowa, zintegrowana i zrównoważona rola stawów karpiowych. Szumiec, Maria A. W: [Ósma] VIII Konferencja Hodowców Karpia w Poznaniu, 27-28 luty 2003. Poznań: Pol. Tow. Ryb. 2003 s. 33-38, il.

Przedstawiono historię gospodarki stawowej na Śląsku oraz fazy jej rozwoju pod wpływem wydarzeń politycznych, ekonomicznych i społecznych począwszy od XII wieku. Omówiono rolę stawów jako ekosystemów wielozadaniowych, zintegrowanych ze środowiskiem przyrodniczym.

*00006* pl

Ekologiczne konsekwencje zróżnicowanej technologii chowu ryb w stawach. Szumiec, Jan. W: [Ósma] VIII Konferencja Hodowców Karpia w Poznaniu, 27-28 luty 2003. Poznań: Pol. Tow. Ryb. 2003 s. 47-61, il.

Oceniono oddziaływanie poziomu intensyfikacji produkcji na kształtowanie się warunków środowiskowych stawów w czasie sezonu hodowlanego i jakość odprowadzanej wody w czasie odłowów. Aspekty technologiczne były podporządkowane uwarunkowaniom ekologicznym.

*00015* pl

Teoria i praktyka. Bartel, Ryszard. - Wiad. Węd. 2004 nr 3 (657) s. 8-9

Przedstawiono wielkość, strukturę i wartość zarybień prowadzonych przez PZW, użytkownika ponad 214 tys. ha wód w Polsce. W latach 1998-2002 zarybiano 28 gatunkami ryb, wypuszczając średnio w roku 1444,6 t materiału zarybieniowego, w tym aż 61 proc. karpia, 11 proc. karasia oraz po kilka procent leszcza, płoci, lina i szczupaka. Podkreślono nieprawidłowy profil zarybiania, ponieważ zarybianie powinno uzupełniać niedostateczne tarło naturalne, bądź uzupełniać liczebność gatunków nadmiernie eksploatowanych.

*00016* pl

Co można poprawić?. Goryczko, Krzysztof. - Wiad. Węd. 2004 nr 3 (657) s. 10-11, il.

W ostatnich latach wody PZW są zarybiane różnorodnym i charakteryzującym się dobrą jakością materiałem. Wielokrotnie konieczne jest jednak lepsze dostosowanie gatunku i wielkości (stadium rozwoju) materiału zarybieniowego do lokalnych warunków. Opisano przykłady udanych działań np. efektywną restytucję siei wędrownej w Zatoce Puckiej, a także akcji zarybieniowych całkowicie bezsensownych.

*00019* pl

Wpływ rodzaju pokarmu na efektywność hodowli akwaryjnej ryb z gatunku Xenotoca eiseni. Kołodziejczyk, Łukasz M. - Wszechświat 2003 t. 104 nr 10-12 s. 229-232, il.

Xenotoca eiseni jest rzadkim gatunkiem ryb, którego naturalny zasięg ogranicza się do kilkunastu jezior w Meksyku. X. eiseni jest gatunkiem typowo żyworodnym (należy do rodziny żyworódkowatych). Opisano wyniki badań prowadzonych w hodowli akwaryjnej tych ryb, karmionych trzema rodzajami pokarmu, analizując tempo wzrostu, długość ciała i liczebność miotu samic. Wykazano, że wbrew dość powszechnej opinii, ryby te wymagają w pożywieniu pokarmu zwierzęcego.

*00088* en

Sewage sludge in pond aquaculture. Osady ściekowe w gospodarce stawowej. Pilarczyk, Maciej; Kolasa-Jamińska, Barbara; Lewkowicz, Stanisław; Kuczyński, Mirosław. - Acta Scient. Piscat. -Piscaria 2003 vol. 2 nr 2 s. 83-96, il. bibliogr. streszcz.

Dokonano oceny możliwości stosowania osadów ściekowych do użyźniania stawów karpiowych. Badania hydrochemiczne stawów nawożonych osadami ściekowymi zostały porównane ze stawami nawożonymi nawozami minrealnymi i stawami nie nawożonymi. Nie stwierdzono negatywnego wpływu zastosowanych osadów na ekosystem stawowy. Osady ściekowe można zalecić do nawożenia stawów (będą one źródłem fosforu), ale wskazane jest dodatkowe nawożenie mineralne substancjami azotowymi.

*00094* pl

Wapno w gospodarce stawowej. Krzyżański, Janusz. - Prz. Ryb. 2004 R. 29 nr 1 s. 28-31

Przedstawiono działanie, skuteczność, sposób podawania oraz zagrożenia jakie może powodować stosowanie wapna stawowego STAWKAL oferowanego przez firmę TECH-MOT z Opola.

ROZRÓD RYB

*00027* ru

Po sledam argonavtov. Śladami argonautów. Kolman, Ryszard; Zarkua, Eurab. - Mor. Ind. Inf-Anal. Zh. 2003 nr 1-2 s. 46-48, il. bibliogr.

Gruzińska rzeka Rioni stanowi jedno z ostatnich miejsc naturalnego tarła czarnomorskiej populcji jesiotra zachodniego. W 2002 r. badano aktualny stan tarlisk w tej rzece oraz panujące tam warunki środowiskowe. Zamierzano pozyskać ikrę lub tarlaki jesiotra w celu zapoczątkowania hodowli tego gatunku w warunkach kontrolowanych. Wspólna ekspedycja polsko-gruzińska zakończyła się jednak niepowodzeniem.

ŻYWIENIE I ODŻYWIANIE SIĘ RYB

*00011* pl

Porównanie przydatności żywieniowej zbóż w ekstrudowanych mieszankach tuczowych dla karpia. Mazurkiewicz, Jan; Przybył, Antoni; Fiszer, Małgorzata. W: [Ósma] VIII Konferencja Hodowców Karpia w Poznaniu, 27-28 luty 2003. Poznań: Pol. Tow. Ryb. 2003 s. 95-99, il.

Badano wartość żywieniową 4 gatunków zbóż (pszenicy, jęczmienia, pszenżyta i żyta) w mieszankach paszowych dla karpia przy uwzględnieniu uzyskanych efektów produkcyjnych oraz kosztów surowcowych poszczególnych pasz. Nie stwierdzono istotnych różnic pomiędzy wartościami wskaźników chowu ryb uzyskanych w kolejnych wariantach doświadczenia. Argumentem decydującym o wyborze mieszanki może być jej cena.

*00021* pl

Pogoda a żerowanie ryb. Borys, Waldemar. - Węd. Pol. 2004 nr 3 (157) s. 54-58, il.

Opisano przypuszczalne powody wpływające na różne zachowania ryb związane z odżywianiem się w zależności od warunków pogodowych. W artykule opisano też budowę, funkcje i mechanizmy regulacji zawartości gazów w pęcherzu pławnym ryb otwarto i zamkniętopęcherzowych.

*00065* pl

Wstępne wyniki badań nad relacjami troficznymi pomiędzy inwazyjnymi rybami babkowatymi z rodzaju Neogobius a małymi rybami okoniowatymi w przybrzeżnej strefie Zbiornika Włocławskiego. Kakareko, Tomasz; Żytkowicz, Jarosław; Kowalska, Monika. - Suppl. Acta Hydrob. 2003 vol. 6 s. 29-38, il. bibliogr.

W okresie od lipca do października 2001 badano w przybrzeżnej strefie zbiornika odżywianie się ryb babkowatych, egzotycznych imigrantów oraz ryb okoniowatych: jazgarza, małego okonia i małych sandaczy, przedstawicieli rodzimej ichtiofauny. Stwierdzono znaczne różnice w spektrum pokarmowym badanych ryb. Rozbieżność pokarmowa ryb była rezultatem unikania otwartej konkurencji. Wyjątkowo mała biomasa larw ochotek (podstawowej bazy pokarmowej wielu gatunków ryb) zmusiła ryby babkowate do odżywiania się drobnymi mięczakami.

CHOROBY RYB

*00093* pl

Myxoboloza i Telohanelloza - choroby ryb wywoływane przez sporowce pełzakowate z gromady Myxosporea. Kramer, Irena; Przybysz, Monika. - Prz. Ryb. 2004 R. 29 nr 1 s. 22-27, il.

Opisano przebieg zakażenia, miejsca występowania, diagnozowanie oraz zmiany patologiczne u ryb wywoływane przez pasożyty typu Myxozoa. Porównano występowanie Myxobolus sp. w latach 2001, 2002 i 2003 na skórze, skrzelach i tkance łącznej ryb.

RYBY KARPIOWATE

BIOLOGIA KARPIA

*00053* en

Effects of temperature and body weight on ventilation volume of common carp (Cyprinus carpio L. ). Wpływ temperatury i ciężaru ciała na pojemność wentylacyjną karpia (Cyprinus carpio L. ). Kłyszejko, Bernard; Dziaman, Robert; Hajek, Grzegorz. - Acta Ichth. Piscat. 2003 vol. 33 fasc. 1 s. 75-81, il. bibliogr.

Pojemność wentylacyjna jest używana jako parametr głównie przy określaniu konsumpcji tlenu u ryb. Badania wykonano dla trzech grup wielkościowych karpia (po 40 osobników o średnim ciężarze 257. 7, 449. 3 i 663. 2 g) w zakresie temperatur 10-25 st. C. Mierzono tempo oddychania (liczbę poruszeń wieczek skrzelowych) i pojemność oddechu. Regulacja pojemności wentylacyjnej polega na zwiększeniu ilości wody przechodzącej przez skrzela oraz na przyspieszeniu tempa oddychania. Proces ten jest dwustopniowy i zależy od temperatury. Wyższa pojemność wentylacyjna występuje u ryb o mniejszym ciężarze ciała.

CHÓW I HODOWLA KARPIA

*00001* pl

Czy grozi nam regres produkcji karpia?. Krueger, Andrzej. W: [Ósma] VIII Konferencja Hodowców Karpia w Poznaniu, 27-28 luty 2003. Poznań: Pol. Tow. Ryb. 2004 s. 5-6, il.

Na podstawie ankiet dokonano analizy produkcji karpia w sezonie roku 2002. Wykazano spadek produkcji w stosunku do lat poprzednich porównując współczynnik efektywności odłowu i współczynnik zaangażowania powierzchni produkcyjnej.

*00007* pl

Zacznijmy dyskusję o przyszłości hodowli karpia w Polsce - czyli co po przystąpieniu do Unii Europejskiej?. Lirski, Andrzej. W: [Ósma] VIII Konferencja Hodowców Karpia w Poznaniu, 27-28 luty 2003. Poznań: Pol. Tow. Ryb. 2003 s. 63-71, il.

Porównano wysokość produkcji karpia w obecnych i przyszłych krajach członkowskich UE. Omówiono przetwórstwo i zbyt, marketing i promocję karpia w Polsce, Czechach i na Węgrzech.

*00011* pl

*00091* en

Effects of a high-energy feed on major culture indices of carp (Cyprinus carpio L. ) kept in power station cooling water. Wpływ paszy wysokoenergetycznej na podstawowe wskaźniki chowu karpia (Cyprinus carpio L. ) w wodzie pochłodniczej. Wielopolska, Magdalena; Filipiak, Jarosław; Trzebiatowski, Rajmund. - Acta Scient. Piscat. -Piscaria 2003 vol. 2 nr 2 s. 129-141, il. bibliogr. streszcz.

Karpie o średniej masie 46 g i 604 g umieszczono w sadzach w liczbie 150 (wariant A) i 35 (wariant B) osobników. Ryby żywiono ekstrudowaną paszą zawierającą 46,3 proc. białka ogólnego i 24,3 proc. tłuszczu surowego oraz 22,37 MJkg energii brutto, stosując różne dawki paszy. Eksperymenty trwały; w wariancie A - 42 dni, w wariancie B - 49 dni. Określano tempo wzrostu ryb, współczynniki pokarmowe oraz retencję tłuszczu, białka i energii. Pasza wysokoenergetyczna okazała się bardzo przydatna w chowie karpi w wodzie pochłodniczej.

INNE KARPIOWATE

*00026* en

The early life history stages of riverine fish: ecophysiological and environmental bottlenecks. Wczesne stadia życia ryb rzecznych: ekofizjologiczne i środowiskowe „wąskie gardło“. Schiemer, Fritz; Keckeis, Hubert; Kamler, Ewa. - Comp. Biochem. Physiol. 2003 Part A 133 s. 439-449, il. bibliogr.

Przedstawiono przegląd badań na temat wykorzystania bioindykacji do oceny stanu środowiska rzecznego na przykładzie wczesnych stadiów rozwojowych świnki, Chondrostoma nasus, gatunku wskaźnikowego w monitoringu i pracach konserwatorskich prowadzonych w dużych europejskich systemach rzecznych. Przeanalizowano wpływ podstawowych czynników regulujących wzrost, rozwój i śmiertelność w okresie embrionalnym (m. in. temperatrura, natlenienie wody) oraz larwalnym (wymienione już czynniki oraz dostępność pokarmu i prędkość przepływu wody). Omówiono znaczenie strefy brzegowej rzeki dla larw ryb oraz niekorzystne zmiany wynikające z regulacji rzek.

*00052* en

Determination of frequency distribution of oocytes at different maturity phases in the ovaries of roach, Rutilus rutilus (L. ). Określanie częstotliwości rozmieszczenia oocytów w różnych fazach dojrzewania w jajnikach płoci, Rutilus rutilus (L. ). Kopiejewska, Wiesława. - Acta Ichth. Piscat. 2003 vol. 33 fasc. 1 s. 47-55, il. bibliogr.

Badano rozmieszczenie oocytów w jajnikach płoci przy pomocy dwóch metod: licząc oocyty we fragmentach jajników pobranych mikrotomem lub używając metody Abercombiego. Uzyskane wyniki różniły się nieistotnie. Uznano, że metoda Abercombiego, która jest mniej czaso- i praco-chłonna może być stosowana w badaniach rozmieszczenia witellogennych i prewitellogennych oocytów w poszczególnych segmentach jajników ryb.

*00062* pl

Tempo wzrostu brzany Barbus barbus (L. ) w rzece Biała Tarnowska (południowa Polska). Klich, Mariusz; Jelonek, Marek; Piątek, Paweł. - Suppl. Acta Hydrob. 2003 vol. 6 s. 3-9, il. bibliogr.

Wiek i tempo wzrostu brzan złowionych w podgórskiej rzece oznaczono metodą odczytów wstecznych E. Lea u 157 osobników. Tempo wzrostu ryb okazało się bardzo niskie. Ryby w wieku 4 lat osiągały średnio długość 14. 4 cm i masę 194 g, a w wieku 10 lat (odpowiednio) 37. 2 cm i 1002 g. Na złe warunki wzrostu brzany składała się niska temperatura, duże wahania poziomu wody oraz mocno wcięte koryto rzeki.

*00063* pl

Tempo wzrostu klenia Leuciscus cephalus (L. ) w rzece Biała Tarnowska (południowa Polska). Klich, Mariusz; Jelonek, Marek; Seremet, Jacek. - Suppl. Acta Hydrob. 2003 vol. 6 s. 11-17, il. bibliogr.

Oznaczano wiek i tempo wzrostu klenia bytującego w małej, podgórskiej rzece. Posługiwano się metodą odczytów wstecznych E. Lea z poprawką R. Lee (a=25 mm). Tempo wzrostu badanego gatunku okazało się niskie. Ryby w wieku 4 lat osiągały średnią długość całkowitą 12. 4 cm, a średni ciężar ciała 39 g, zaś w wieku 10 lat ich rozmiary wynosiły (odpowiednio) 29. 5 cm i 365 g. Przyczynami złych warunków wzrostu dla klenia są niska temperatura wody, małe rozmiary rzeki i duże wahania poziomu wody.

*00079* pl

Czebaczek amurski Pseudorasbora parva (Schlegel, 1942) (Cyprinidae, Gobioninae) - nowy element w ichtiofaunie województwa łódzkiego. Kruk, Andrzej; Kotusz, Jan; Szymczak, Michał; Spychalski, Piotr. - Rocz. Nauk. Pol. Zw. Węd. 2003 t. 16 s. 97-101, il. bibliogr. summ.

W 2001 r. na terenie miasta Łodzi w strumieniu Olechówka złowiono 5 osobników czebaczka amurskiego. Opisano morfometrię stanowisk tego gatunku. Sugeruje się, że opisany gatunek trafił do wód strumienia jako żywa przynęta stosowana przez wędkarzy.

*00085* en

Fecundity of roach Rutilus rutilus (L. ) populations from the coastal lakes Gardno and Łebsko. Płodność populacji płoci Rutilus rutilus (L. ) z jezior przymorskich Gardno i Łebsko. Hornatkiewicz-Żbik, Anna; Ciepielewski, Władysław. - Acta Scient. Piscat. -Piscaria 2003 vol. 2 nr 2 s. 41-50, il. bibliogr. streszcz.

Określano płodność pokoleń płoci z lat 1985-1990 oraz populacji tarłowych z lat 1987-1992 pochodzących z jezior przymorskich. Średnia płodność tych samych pokoleń płoci była zbliżona i wynosiła średnio 4. 1 mld ziaren w jeziorze Gardno i 4. 4 mld ziaren w jeziorze Łebsko. Średnia płodność populacji tarłowych w tych jeziorach wynosiła odpowiednio 7,4 mld i 5,9 mld ziaren ikry.

RYBY ŁOSOSIOWATE

*00075* pl

Uwagi nad występowaniem pstrągów, troci, łososi i lipieni w wodach Polski w dawnych czasach. Cios, Stanisław. - Rocz. Nauk. Pol. Zw. Węd. 2003 t. 16 s. 17-32, il. bibliogr. summ.

Na podstawie różnych źródeł pisanych, nazw terenowych i innych danych z XVI-XIX wieków stwierdzono, że ryby łososiowate występowały prawie w całym dorzeczu Wisły, na Suwalszczyźnie i w wielu jeziorach północnej Polski. Opisano występowanie i przyczyny zaniku tych gatunków. Wykazano brak informacji o występowaniu lipieni w innych wodach niż współcześnie. Poznanie historycznych danych może być pomocne przy rozpoznawaniu ichtiofauny polskiej, w pracach nad restytucją niektórych gatunków oraz w gospodarce rybacko-wędkarskiej.

*00017* pl

Łosoś wrócił. Paruzel, Marian. - Wiad. Węd. 2004 nr 3 (657) s. 16-17, il.

W 1985 roku stwierdzono wyginięcie rodzimej populacji łososia drawskiego i podjęto przygotowania do restytucji tego gatunku w naszych wodach. Sprowadzono zapłodnioną ikrę łososi z Dźwiny (Łotwa) oraz łososia newskiego w celu wyhodowania podstawowego stada tarlaków. Pierwszego zarybienia rzeki Słupi dokonano wiosną 1988 roku, w latach 1990-1996 zarybiono Wieprzę, Grabową, Słupię, Parsętę, Drwęcę i Wel oraz Drawę i Regę. W ostatnich latach corocznie wpuszcza się od 300 do 500 tys. szt. smoltów łososia i ponad milion wylęgu i narybku letniego.

*00066* pl

Najnowsze aspekty restytucji łososi i troci w dorzeczu Górnej Wisły. Bartel, Ryszard; Augustyn, Leszek. - Suppl. Acta Hydrob. 2003 vol. 6 s. 39-44, il. bibliogr.

Określano możliwości odtworzenia populacji troci i łososia w dopływach Górnej Wisły. Przedstawiono liczby wypuszczanych i oznakowanych ryb oraz ustosunkowano się do bardzo niskich zwrotów znaczków. Uznano, że restytucja ryb (łososia, troci, certy, jesiotra) w Wiśle będzie możliwa po uzyskaniu drożności rzeki, a główną przeszkodą jest przegroda we Włocławku.

*00072* pl

Głowacica, Hucho hucho (L. ) (Salmonidae) - uratowany gatunek dla polskiej ichtiofauny. Witkowski, Andrzej. - Suppl. Acta Hydrob. 2003 vol. 6 s. 109-113, il. bibliogr.

Przedstawiono zasięg występowania głowacicy oraz czynniki, które stwarzają zagrożenie wyginięcia tego gatunku, włączonego w latach 50-tych i 60-tych na listę zwierząt wymagających ścisłej ochrony. Aktywna ochrona głowacicy powiodła się dzięki translokacji poza obszar naturalnego występowania (zasiedlenie rzek przymorskich) i dzięki systematycznemu zarybianiu rzek górskich. Ciągłość rekrutacji zapewniają dwa stada tarłowe utworzone w ośrodkach hodowlanych w Łopusznej (PZW) i w Rutkach (IRS).

RYBY OKONIOWATE

*00065* pl

RYBY WĘGORZOWATE

*00096* pl

Co dalej z węgorzem ?. Wrona, Janusz. - Prz. Ryb. 2004 R. 29 nr 1 s. 42-45

Przedstawiono plan gospodarowania węgorzem ustalony przez Komisję Europejską w październiku 2003 r. , gdzie uznano węgorza za gatunek zagrożony. Omówiono główne założenia planu gospodarki węgorzem, który ma być opracowany dla Polski.

INNE RYBY SŁODKOWODNE

*00060* pl

Pirapitinga, Piaractus branchypomus (Cuvier, 1818) (Serrasalmidae: Osteichthyes) w Polsce - kolejny introdukowany gatunek. Witkowski, Andrzej; Kotusz, Jan. - Prz. Zool. 2003 vol. 47 nr 3-4 s. 221-224, il. bibliogr. summ.

W 2002 r. stwierdzono na terenie Polski występowanie nowego gatunku ryb zwanego pirapitinga lub pacu (Piractus brachypomus) pochodzącego z dorzecza Amazonki i Orinoko. Ryby zidentyfikowano w wodach glinianek okolic Wrocławia, w stawie w Jelczu-Laskowice, w Jeziorze Kamiennym na Suwalszczyźnie oraz w Szczecinie w kanale „Pomorzany“. Omówiono przyczyny występowania populacji tropikalnych ryb akwariowych w wodach europejskich.

EKONOMIKA I ORGANIZACJA RYBACTWA

*00097* pl

O pomocy udzielanej za pośrednictwem ARiMR dla ochrony zasobów wodnych. Bakanowska, Wiesława. - Prz. Ryb. 2004 R. 29 nr 1 s. 46-50

Przedstawiono założenia, zakres działań oraz sposób rozdziału środków finansowych rozdzielanych w ramach programu „Rybołówstwo i przetwórstwo ryb 2004-2006" przeznaczonych na budowę i przebudowę przepławek dla ryb dwuśrodowiskowych zwłaszcza łososia, troci, siei, węgorza i certy.

*00098* pl

Co dalej z inwestycjami na stawach ?. Stasiniewicz, Krzysztof. - Prz. Ryb. 2004 R. 29 nr 1 s. 51-53

Omówiono podstawowe zagrożenia dla gospodarstw stawowych dzierżawionych od Skarbu Państwa oraz założenia programu odbudowy i budowy stawów (tzw. programu SPO) bazującego na funduszach Unii Europejskiej.

WĘDKARSTWO

*00020* pl

Jezioro Wełtyń. Czerniejewski, Przemysław. - Węd. Pol. 2004 nr 3 (157) s. 38-40, il.

Opisano położone w północno-zachodniej Polsce (6 km na południowy wschód od Gryfina) jezioro Wełtyń (pow. 320 ha, maks. gł. 11,6 m). Fitolitoral zajmuje powierzchnię ok. 150 ha (49 proc. pow. jeziora) z dobrze rozwiniętą roślinnością wynurzoną i zanurzoną. Jest to zbiornik typu leszczowego. Licznie występują tu różne gatunki ryb. Jezioro jest dobrym łowiskiem szczupakowym dla wędkarzy.

*00074* pl

Socjoekonomiczne aspekty wędkarstwa sportowego na przykładzie zawodów spławikowych. Wołos, Arkadiusz; Mioduszewska, Hanna; Raksimowicz, Piotr. - Rocz. Nauk. Pol. Zw. Węd. 2003 t. 16 s. 5-16, il. bibliogr. summ.

W oparciu o dane ankietowe zebrane wśród uczestników zawodów spławikowych z 30 okręgów Polskiego Związku Wędkarskiego (PZW) analizowano preferncje wędkarzy co do łowisk, metod łowienia i odławianych gatunków. Omówiono czynniki decydujące o atrakcyjności zawodów, koszty startów, wartość posiadanego sprzętu i stosowane zanęty. PZW zorganizował w 2000 r. ponad 13200 zawodów, w których udział wzięło 375000 osób. Przeciętne wydatki zawodnika wynosiły 796 zł, a maksymalne - 1600 zł. Omówiono znaczenie społeczne i ekonomiczne wędkarstwa sportowego.

BUDOWNICTWO WODNE

*00067* pl

Możliwości przeciwdziałania skutkom przegradzania rzek i odtworzenia szlaków migracji ryb. Wiśniewolski, Wiesław. - Suppl. Acta Hydrob. 2003 vol. 6 s. 45-64, il. bibliogr.

*00070* pl

Ograniczona renaturalizacja koryt rzecznych poprzez dywersyfikację nurtu w korycie niskiej wody. Mikołajczyk, Tomasz; Stańda, Wiesław; Epler, Piotr. - Suppl. Acta Hydrob. 2003 vol. 6 s. 95-104, il. bibliogr.

Omówiono negatywne skutki hydrotechnicznej zabudowy rzek. Uzasadniono konieczność podjęcia działań związanych z renaturalizacją koryt i dolin rzecznych. Nawet proste zabiegi umożliwiają dywersyfikację (ciągłe zmiany) nurtu wody. Przedstawiono rozwiązania konstrukcyjne dla uzyskania następujących efektów: zróznicowania szybkości i kierunku nurtu wody, utworzenia kryjówek dla ryb oraz warunków dla bioróżnorodności (poprzez tworzenie płycizn i zatok). Ostatecznym celem działań renaturalizacyjnych jest przywrócenie naturalnych warunków w ekosystemie rzecznym.

*00097* pl

O pomocy udzielanej za pośrednictwem ARiMR dla ochrony zasobów wodnych. Bakanowska, Wiesława. - Prz. Ryb. 2004 R. 29 nr 1 s. 46-50

SKORUPIAKI I MIĘCZAKI UŻYTKOWE

*00059* en

The occurrence of branchiobdellidans on noble crayfish (Astacus astacus L. ) in Lubelska Upland. Występowanie Branchiobdella sp. na raku szlachetnym (Astacus astacus L. ) w wodach Wyżyny Lubelskiej. Strużyński, Witold; Klimaszewski, Krzysztof. - Ann. WAU Anim. Sci. 2003 nr 41 s. 9-13, il. bibliogr. streszcz.

Analizowano skład gatunkowy skąposzczetów wodnych z rodzaju Branchiobdella występujących na pancerzach raków szlachetnych w polskich rzekach: Wolicy i Giełczwi. W rzece Giełczwi stwierdzono występowanie Branchiobdella hexodonta, B. parasita i B. pentodonta, natomiast w rzece Wolicy oprócz wymienionych trzech gatunków zaobserwowano obecność Branchiobdella italica. Scharakteryzowano intensywność występowania Branchiobdella na rakach w obu rzekach.

*00084* en

Body weight and morphometry of the Chinese mitten crab (Eriocheir sinensis H. Milne-Edwards, 1853) in the River Odra/Oder Estuary (North-Western Poland). Ciężar ciała i morfometria chińskiego kraba wełnistoszczypcego (Eriocheir sinensis H. Milne-Edwards, 1853) w estuarium rzeki Odry (północno-zachodnia Polska). Czerniejewski, Przemysław; Filipiak, Jarosław; Radziejewska, Teresa. - Acta Scient. Piscat. -Piscaria 2003 vol. 2 nr 2 s. 29-39, il. bibliogr. streszcz.

Badano zmienność ciężaru ciała i morfometrii kraba wełnistoszczypcego na podstawie pomiarów 142 osobników (68 samic i 74 samców). Ciężar ciała badanych krabów wahał się od 30,1 do 458,9 g. Długość i szerokość pancerza mieściła się odpowiednio w zakreie 36,1-85,4 mm i 45,1-98,4 mm. Ciężar osobniczy samców był wyższy od ciężaru samic. Analiza 11 cech metrycznych wykazała istnienie dodatkowych wskaźników dymorfizmu płciowego. Istotnie wyższą względną długość szczypiec mają samce, zaś samice cechuje wyższa długość i szerokość odwłoka.

ZANIECZYSZCZENIE I OCHRONA WÓD

*00003* pl

Postępowanie w przypadku zaburzeń w hodowli ryb spowodowanych zanieczyszczeniem środowiska wodnego. Żelazny, Jan. W: [Ósma] VIII Konferencja Hodowców Karpia w Poznaniu, 27-28 luty 2003. Poznań: Pol. Tow. Ryb. 2003 s. 27-32 +bibliogr. 12 poz.

Omówiono wpływ ścieków gospodarczo-bytowych, opadowych i przemysłowych na stan zdrowotny i przeżywalność ryb w hodowlach stawowych. Wymieniono działania jakie powinien podjąć hodowca i służby z nim współpracujące (Inspekcja Ochrony Środowiska, policja, lekarz weterynarii) w sytuacji zagrożenia.

*00005* pl

Wpływ wód odprowadzanych ze stawów karpiowych na wody odbieralnika. Kuczyński, Mirosław. W: [Ósma] VIII Konferencja Hodowców Karpia w Poznaniu, 27-28 luty 2003. Poznań: Pol. Tow. Ryb. 2003 s. 39-45 +bibliogr. 4 poz.

Porównano wpływ zrzutu wód z 80-ha kompleksu stawowego do odbieralnika o niewielkim, regulowanym przepływie ze zrzutem z 200-ha kompleksu do odbieralnika 10-krotnie większego, podlegającego sezonowym wahaniom przepływu. Badano materię organiczną (ChZT), zawiesinę (SiO2) oraz wielkość odpływu fito- i zooplanktonu. Mniejszy wpływ na jakość wód odbieralnika stwierdzono w gospodarstwie większym.

*00006* pl

*00010* pl

Zanim ryby nie spoczną w.... mogile ! Mogilniki - podstępny truciciel wód. Guziur, Janusz; Skibniewska, Krystyna; Grzybowski, Mirosław. W: [Ósma] VIII Konferencja Hodowców Karpia w Poznaniu, 27-28 luty 2003. Poznań: Pol. Tow. Ryb. 2003 s. 87-94 , il. +bibliogr. 10 poz.

Opisano budowę, lokalizację oraz zagrożenie dla środowiska jakie powodują tzw. mogilniki - studzienki wypełnione odpadami pestycydowymi. Podano metody likwidacji tych odpadów i problemy z tym związane.

*00018* pl

Eutrofizacja jezior. Oglęcki, Paweł. - Wiad. Węd. 2004 nr 3 (657) s. 78-79, il.

Opisano podstawowe przyczyny gwałtownej eutrofizacji jezior obserwowane w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat (rolnictwo i niekontrolowana turystyka, m. in. budowa ośrodków wypoczynkowych nad brzegami jezior). Objawami eutrofizacji są intensywne, długotrwałe zakwity glonów, pogarszające smak i zapach wody, istotnie zmieniające funkcjonowanie ekosystemu wodnego (zacienienie głębszych warstw wody), ale także zagrażające zdrowiu, a nawet życiu człowieka i zwierząt.

*00036* en

Effect of different concentrations of pesticides in water on the behaviour of Aeromonas hydrophila. Wpływ różnych stężeń pestycydów w wodzie na zachowanie się pałeczek Aeromonas hydrophila. Zmysłowska, Izabella; Jankowska, Justyna. - Acta UNC Pr. Limn. 2003 nr 23 s. 89-96, il. bibliogr. streszcz.

Analizowano wpływ różnych stężeń (od 25 do 75 mg/l) pestycydów (herbicyd FUSILADE SUPER 125 EC, fungicyd TOPSIN M 70 WP, insektycyd KARATE 0. 25 EC) stsosowanych pojedynczo i w kombinacjach na pałeczki Aeromonas hydrophila, w środowisku wodnym o pH 6. 7 i 8. Liczbę bakterii oznaczano po 3 i 6 dniach ekspozycji. W środowisku wodnym o pH 6 wszystkie pestycydy działały hamująco na rozwój ilościowy Aeromonas, a przy pH 8 zaobserwowano wzrost ilościowy bakterii w porównaniu z próbą kontrolną.

*00042* en

Pathogenic bacteria hazard in surface waters. Bakterie patogenne zagrożeniem dla wód powierzchniowych. Smyłła, Aleksandra; Piotrowska-Seget, Zofia; Tyflewska, Anna. - Acta UNC Pr. Limn. 2003 nr 23 s. 159-169, il. bibliogr. streszcz.

Badania mikrobiologiczne rzek Polski z 1999 r. wykazały, że aż 66. 6 proc. wody rzecznej to wody pozaklasowe. Jeziora i rzeki są zanieczyszczone głównie ściekami komunalnymi, dlatego w ich wodach występuje ogromna ilość drobnoustrojów typowych dla flory bakteryjnej przewodu pokarmowego ludzi i zwierząt. Wśród tych gatunków występują także bakterie chorobotwórcze takie jak: Salmonella i Shigella oraz Yersinia i Camphylobacter, będące przyczyną epidemii wodnych.

*00043* en

Bacteriological indicators of pollution of a eutrophic lake (Lake Bartąg), planned to supply the Olsztyn municipal waterworks. Wskaźniki bakteriologiczne zanieczyszczenia eutroficznego jeziora (Jezioro Bartąg), planowanego do zasilenia wodociągów miejskich w Olsztynie. Niewolak, Stanisław; Filipkowska, Zofia. - Acta UNC Pr. Limn. 2003 nr 23 s. 171-189, il. bibliogr. streszcz.

Na podstawie liczebności bakterii wskaźnikowych stopnia zanieczyszczenia i stanu sanitarnego, wody pelagialu jeziora Bartąg, badanego w latach 1974-1980, zaliczono do wód I lub II klasy czystości. Natomiast wody w cieku dopływającym określono jako wyraźnie lub silnie zanieczyszczone (III klasa czystości). W wodzie odpływającej z jeziora liczby bakterii wskaźnikowych były z reguły wyższe od stwierdzonych w pelagialu.

*00046* en

Bacteriological status of water in a closed recirculation intensive culture of the sturgeon (Acipenser). Stan

bakteriologiczny wody w obiegu zamkniętym w intensywnym chowie jesiotra (Acipenser). Zmysłowska, Izabella; Krause, Joanna. - Acta UNC Pr. Limn. 2003 nr 23 s. 223-233, il. bibliogr. streszcz.

W badaniach prowadzonych przez Doświadczalny Ośrodek Zarybieniowy „Dgał“ określano liczbę bakterii wskaźnikowych stanu zanieczyszczenia (TVC 22 i 37 st. C) i stanu sanitarnego oraz bakterii cyklu azotowego (proteolitycznych, amonifikacyjnych, nitryfikacyjnych). Stwierdzono, że intensywny chów basenowy ryb w systemie obiegu zamkniętego w znacznym stopniu wpływa na pogorszenie stanu sanitarno-bakteriologicznego wody.

*00049* en

Microbiological tests of water samples from Rusałka Lake. Testy mikrobiologiczne wody pobranej z Jeziora Rusałka. Nahurska, Anna; Deptuła, Wiesław. - Acta UNC Pr. Limn. 2003 nr 23 s. 257-265, il. bibliogr.

Próbki wody z dwóch stanowisk (A i B) pobierane od września do listopada w latach 2000 i 2001 z małego, śródmiejskiego jeziora Rusałka w Szczecinie, poddano ocenie mikrobiologicznej. Stwierdzono obecność bakterii z grupy coli, z grupy fekalnych coli i fekalnych paciorkowców, a także bakterie psychrofilne i mezofilne: amonifikacyjne, denitryfikacyjne, beztlenowe bakterie przetrwalnikowe redukujące siarczyny (Clostridium), beztlenowe bakterie ciepłolubne redukujące siarczany (Desulphotomaculum nigrificans).

*00050* en

*00051* en

*00055* en

Effect of Paraquat on freshwater zooplankton and zoobenthic assemblages in enclosure experiments. Wpływ [herbicydu] parakwatu na zbiorowiska słodkowodnego zooplanktonu i zoobentosu w

doświadczeniach zamkniętych. Gagneten, Ana Maria; Marchese, Mercedes. - Int. J. Ecohydrol. Hydrobiol. 2003 vol. 3 nr 4 s. 389-398, il. bibliogr.

Herbicyd parakwat (kation 4,4-dimetylopirydyliowy) w koncentracjach od 0. 1 do 0. 8 mg/l (wyższe koncentracje są uznawane za niebezpieczne dla naturalnych populacji) powodowł obniżenie liczebności i biomasy osobników o dużych rozmiarach wśród wioślarek, widłonogów i mięczaków. Oddziaływanie herbicydu w mniejszym stopniu wpływało na liczbę gatunków zooplanktonu niż na ich zagęszczenie, zaś w bentosie odwrotnie. Zbiorowiska bentosowe wymagały dłuższego czasu na regenerację niż zooplankton.

OCHRONA GATUNKOWA

*00064* pl

Ichtiofauna Białej Tarnowskiej. Jelonek, Marek; Klich, Mariusz; Żurek, Roman. - Suppl. Acta Hydrob. 2003 vol. 6 s. 19-28, il. bibliogr.

*00071* pl

Jak chronić ichtiofaunę górnych dopływów Wisły. Goryczko, Krzysztof. - Suppl. Acta Hydrob. 2003 vol. 6 s. 105-108, bibliogr.

Zmiany środowiska rzecznego w górnym biegu Wisły i na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego oraz silna eksploatacja rybacka utrudniają ochronę oryginalnych zespołów ryb. Dla skutecznej ochrony ichtiofauny konieczne jest rozpoznanie aktualnego stanu i wybór odpowiedniej strategii. Podano przykład zwiększenia liczebności populacji pstrąga potokowego na łowiskach Rudawa i Raba. Do racjonalnych działań zaliczono: limity połowów, zwiększenie opłat, zmiany w polityce zarybieniowej, ochronę przed kłusownictwem.

*00072* pl

Głowacica, Hucho hucho (L. ) (Salmonidae) - uratowany gatunek dla polskiej ichtiofauny. Witkowski, Andrzej. - Suppl. Acta Hydrob. 2003 vol. 6 s. 109-113, il. bibliogr.

*00073* pl

Ichtiofauna Dunajca od zapory zbiornika w Czchowie do ujścia Wisły. Jelonek, Marek; Klich, Mariusz; Żurek, Roman. - Suppl. Acta Hydrob. 2003 vol. 6 s. 115-124, il. bibliogr.

*00092* pl

Nasze ryby. Aloza (Alosa alosa L. ). - Prz. Ryb. 2004 R. 29 nr 1 s. 21, il.

Omówiono budowę, biologię i występowanie alozy, gatunku ryb chronionego w Polsce. Aloza jest rybą dwuśrodowiskową, bytuje w morzu, a na tarło wędruje do rzek.

PRZETWÓRSTWO RYBNE

*00009* pl

Ryby szlachetne. Guziur, Janusz. W: [Ósma] VIII Konferencja Hodowców Karpia w Poznaniu, 27-28 luty 2003. Poznań: Pol. Tow. Ryb. 2003 s. 79-85, il.

Na podstawie wyników ankiet przeprowadzonych wśród pracowników i klientów firm handlowo-przetwórczych Warmii i Mazur dokonano punktowego rankingu 16 gatunków ryb słodkowodnych oraz 6 gatunków morskich. Brano pod uwagę m. in. walory zdrowotno-dietetyczne, zawartość białka, tłuszczu, cholesterolu, witamin, ościstość mięsa, łatwość obróbki i dostępność na rynku.

*00100* pl

Pełna kontrola i optymalizacja procesu uzysku filetów z ryb dorszowatych, płastug i łososia. Bieliński, Tomasz. - Mag. Przem. Ryb. 2004 nr 1 (37) s. 11-12, il.

Przedstawiono korzyści wynikające z obróbki surowca rybnego systemem ScanTrim. W opisanej linii technologicznej wykorzystuje się rozwiązania polegające na bezpośrenim dostarczaniu surowca na taśmie do operatora pracującego na siedząco przy dobrze oświetlonym stanowisku pracy.

*00101* pl

Wodny roztwór dwutlenku chloru - nowy skuteczny strażnik przed skażeniem bakteriami. Zastosowanie w rybołówstwie i przetwórstwie ryb. Waszek, Sławomir. - Mag. Przem. Ryb. 2004 mr 1 (37) s. 19-20, il.

Dwutlenek chloru wykorzystano po raz pierwszy do oczyszczania lodu na łodziach rybackich w USA. Opisano skuteczność działania tego biocydu i jego zastosowanie w przemyśle spożywczym.

*00102* pl

Hodowlany łosoś - zdrowy i bezpieczny produkt żywnościowy. Kulikowski, Tomasz. - Mag. Przem. Ryb. 2004 nr 1 (37) s. 45-46, il.

Omówiono wyniki badań przeprowadzonych w polskich i norweskich laboratoriach dotyczące zawartości PCB i dioksyn w mięsie hodowlanych łososi. Scharakteryzowano walory zdrowotne rybiego mięsa.