Expres informacja

Instytut Rybactwa Śródlądowego

im. STANISŁAWA SAKOWICZA

EXPRES INFORMACJA
(czasopismo abstraktowe)

NR 1/2004

Olsztyn 2004

Redakcja

Zespół redakcyjny:

mgr inż. Jadwiga Zdanowska
mgr inż. Henryk Chmielewski
inż. Jadwiga Cupiał
mgr inż. Alicja Robak

Kontakt:

Tel. (089) 524 01 71, fax (089) 524 05 05
E-mail: din@infish.com.pl

Wydawca:

Dział Wydawnictw
Instytutu Rybactwa Śródlądowego
10-719 Olsztyn, ul. Oczapowskiego 10
Tel. (089) 524 10 15, 524 01 71, fax (089) 524 05 05
E-mail: wydawnictwo@infish.com.pl

RYBACTWO

*00021* pl

Ekologiczna gospodarka. Odłowy. Mierzejewski, Arkadiusz. - Nasze Wody 2003 R. 5 nr 3 s. 21

Scharakteryzowano i oszacowano wpływ różnych czynników (eutrofizacji, odłowów gospodarczych, zarybień, presji wędkarskiej, kłusownictwa i szkodników) na skład gatunkowy i liczebność ryb w jeziorach. Podkreślono pozytywną rolę odłowów w ekologicznej gospodarce rybacko-wędkarskiej (70 proc. stanowią ryby z rodziny karpiowatych).

*00024* pl

Wybrane zagadnienia ustanawiania obwodów rybackich. Stachowiak, Piotr M. - Gosp. Wod. 2004 R. 64 nr 1 s. 13-18, il. bibliogr.

Na tle obowiązujących aktów prawnych omówiono zagadnienia związane z ustanawianiem obwodów rybackich na wodach «publicznych», czyli wodach powierzchniowych stanowiących własność Skarbu Państwa i samorządów terytorialnych różnego szczebla. Zwrócono uwagę na problemy związane z rzekami na granicy państwa oraz z rzekami przepływającymi przez jeziora.

*00045* pl

Operat rybacki. Stachowiak, Piotr M. Olsztyn: Wydaw. IRS 2003 s. 3-44 [Oprac. Brosz. IRS] nr 185

W świetle obowiązujących przepisów prawnych scharakteryzowano konieczność prowadzenia racjonalnej gospodarki rybackiej i utrzymania właściwego stanu ekologicznego wód w obwodach rybackich. Omówiono wymagania formalno-prawne oraz merytoryczne jakim powinien odpowiadać operat rybacki.

*00047* pl

Problemy prawa rybackiego. Pozwolenia wodnoprawne w rybactwie stawowym. Radecki, Wojciech. - Prz. Ryb. 2003 R. 28 nr 6 s. 26-29

Prawnik wskazuje, jak postępować z pozowleniem wodnoprawnym na pobór wód i odprowadzenie ścieków w razie wydzierżawienia przez Agencję Nieruchomości Rolnych stawowego gospodarstwa rybackiego innemu dzierżawcy.

*00048* pl

Wsparcie finansowe dla rolnictwa z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej w latach 2004-2006. opracowano na zlecenie Związku Producentów Ryb. Szalczyk, Zofia. - Prz. Ryb. 2003 R. 28 nr 6 s. 29-39, bibliogr.

Opracowano informacje określające rodzaj i zasady wsparcia finansowego dla rolnictwa w ramach Wspólnej Polityki Rolnej zawarte w Ustawie o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych. Omówiono plan rozwoju obszarów wiejskich na lata 2004-2006 (PROW) i Sektorowy Program Operacyjny, który obejmuje Restrukturyzację i Modernizację Sektora Żywnościowego oraz Rozwój Obszarów Wiejskich (SOP). Pomoc finansowa w ramach programu SAPARD może być udzielana do czasu wstąpienia Polski do Unii Europejskiej.

*00058* pl

Perspektywy rybactwa śródlądowego w Polsce. - Komun. Ryb. 2003 nr 6 (77) s. 5-6

Przedstawiono stanowisko Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Senatu RP oraz Parlamentarnego Zespołu Ochrony i Wykorzystania Zasobów Wodnych «Wodnik» dotyczące rozwoju rybactwa śródlądowego w Polsce.

*00067* pl

Pozwolenia wodnoprawne w rybactwie stawowym. Radecki, Wojciech. - Komun. Ryb. 2003 nr 6 (77) s. 31-32

Omówiono prawne aspekty przeniesienia pozwolenia wodnoprawnego na pobór wód i odprowadzanie ścieków na dzierżawcę dzierżawiącego rybackie gospodarstwo stawowe od Agencji Nieruchomości Rolnych.

*00068* pl

Sprawozdanie z [Dwudzistoósmej] XXVIII Krajowej Konferencji Hodowców Ryb Łososiowatych Gołuń 2003. Hodyła-Wachholz, Halina; Bontemps, Stanisław. - Komun. Ryb. 2003 nr 6 (77) s. 33-35, il.

Przedstawiono uczestników, tematykę i autorów referatów, firmy paszowe współpracujące z rybactwem oraz postulaty hodowców zgłaszane podczas konferencji, która odbyła się w dn. 9-11 października 2003 w Gołuniu koło Wdydz.

HYDROBIOLOGIA RYBACKA

*00001* en

Melanoides tuberculatus (O. F. Mueller, 1774) (Orthogastropoda: Thiaridae), a gastropod species new for the fauna of Poland. Melanoides tuberculatus (O. F. Mueller, 1774) (Orthogastropoda: Thiaridae), nowy gatunek ślimaka w faunie Polski. Piechocki, Andrzej; Wawrzyniak-Wydrowska, Brygida; Zdanowski, Bogusław. - Folia Malacol. 2003 vol. 11 nr 1/2 s. 39-41, il. bibliogr.

Melanoides tuberculatus jest gatunkiem popularnym w akwarystyce. Jego pierwotny zasięg występowania obejmował tropikalne i subtropikalne wody półkuli południowej. Dzięki dużej plastyczności środowiskowej i zdolności do rozrodu partenogenetycznego ślimak ten rozprzestrzenia sie poza naturalne miejsca zamieszkiwania. Jego obecność stwierdzono już w wodach Europy. W Polsce po raz pierwszy zaobserwowano go w 2000 r. na Pojezierzu Kujawskim w kanałach zrzutowych elektrowni Pątnów i Konin. Jest to szósty obcy przedstawiciel Mollusca w polskich wodach.

*00002* en

Effect of various types of phytoplankton on fertility, egg size and duration of postembryonic growth of a few plankton representatives of Cladocera (Crustacea). Wpływ różnych typów fitoplanktonu na płodność, rozmiar jaj oraz czas trwania wzrostu postembrionalnego kilku przedstawicieli planktonu z rzędu Cladocera (Crustacea). Czeczuga, B.; Kozłowska, M.; Kiziewicz, B. - Pol. J. Env. Stud. 2003 vol. 12 nr 5 s. 545-555, il. bibliogr.

Wykazano, że długość ciała oraz ilość składanych jaj przez samice Daphnia hyalina, D. magna i Simocephalus vetulus rośnie w warunkach kontrolowanych wraz ze wzrostem koncentracji zadawanego pokarmu (alg, bakterii, grzybów). Przyczynia się to również do istotnego skrócenia czasu trwania rozwoju postembrionalnego. Składanie większej ilości jaj wiązało się ze zmniejszeniem ich średnich rozmiarów.

*00003* en

Spatial and temporal variability of TOC concentrations in a shallow and eutrophicated lake ecosystem (Lake Jarosławieckie, Wielkopolski National Park, Western Poland). Przestrzenne i czasowe zmiany koncentracji TOC (całkowitego węgla organicznego) w płytkim, zeutrofizowanym ekosystemie jeziornym (Jezioro Jarosławieckie, Wielkopolski Park Narodowy, zachodnia Polska). Pełechaty, M.; Pełechata, A.; Niedzielski, P. - Pol. J. Env. Stud. 2003 vol. 12 nr 5 s. 607-611, il. bibliogr.

Badano zmiany koncentracji TOC i chlorofilu-a oraz ich wzajemne relacje w różnych strefach jeziora. Zmiany wyżej wymienionych parametrów w czasie były istotne statystycznie, ich maksymalne koncentracje notowano w październiku (TOC=38 mg C/l; chlorofil-a 44,9 mikrog/l), a minimalną koncentrację TOC notowano w maju (5 mg/l), zaś chlorofilu - w lipcu (0. 9 mikrog/l). Analiza skupień wykazała, że wegetacja i sezonowe zmiany rozwoju roślinności są głównym czynnikiem wpływającym na koncentrację TOC.

*00004* en

Phytoplankton-nutrient relationships during the early spring and the late autumn in a shallow and polluted reservoir. Związki między fitoplanktonem a składnikami pokarmowymi wczesną wiosną i późną jesienią w płytkim, zanieczyszczonym zbiorniku wodnym. Wilk-Woźniak, Elżbieta; Ligęza, Sławomir. - Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2003 vol. 32 nr 1 s. 75-87, il. bibliogr.

Zbiornik powstał przez modyfikację starorzecza Wisły. Zasilające go wody są mocno zanieczyszczone nawozami azotowymi z Puław. Stwierdzono, że największa zmienność koncentracji jonów dotyczy NH4(+), Cl(-), PO4(-3). Korelacje między chemicznym składem wody, a glonami mogą sugerować, że organizmy te są odpowiedzialne za cykl biogeochemiczny w płytkim, silnie zanieczyszczonym zbiorniku wodnym. Na podstawie dodatniej korelacji stwierdzono istotny wpływ zawartości potasu w wodzie na liczebność cyjanobakterii.

*00017* pl

Zróżnicowanie ekosystemu jeziorowego. Oglęcki, Paweł. - Wiad. Węd. 2003 nr 12 (654) s. 76-77, il.

Opisano podstawowe strefy występujące w jeziorach: pobrzeże, litoral, sublitoral, pelagial, profundal. Przedstawiono cechy charakterystyczne tych stref oraz ich rolę w funkcjonowaniu zbiornika.

*00020* pl

Biomanipulacja. Mierzejewski, Arkadiusz. - Nasze Wody 2003 R. 5 nr 3 s. 16-17, il.

Omówiono podstawowe cechy ekosystemów jeziornych, problem ich lądowienia oraz przyczyny i skutki przyspieszonej eutrofizacji. W celu poprawy jakości wody podejmuje się różne zabiegi ochronne (np. zmniejszenie dopływu pierwiastków biogennych) i rekultywacyjne (napowietrzanie wody, stosowanie środków chemicznych). Wykorzystuje się też biologiczne metody poprawy jakości wody, np. poprzez zarybianie szczupakiem.

*00023* pl

Gatunki inwazyjne naszych wód. Czarnecka, Magdalena. - Nasze Wody 2003 R. 5 nr 3 s. 34-35, il.

Opisano zjawisko i przyczyny niekontrolowanego rozprzestrzeniania się i inwazji obcych gatunków zwierząt i roślin. Najczęściej do tego zjawiska przyczynia się człowiek poprzez celową (np. sprowadzenie do Polski ryb roślinożernych) lub nieświadomą introdukcję (np. z wodami balastowymi). Omówiono cechy umożliwiwające gatunkom kolonizowanie nowych terenów.

*00035* en

The utilization of N-acetyloglucosamine and chitin as sources of carbon and nitrogen by planktonic and benthic bacteria in Lake Jeziorak. Wykorzystanie N-acetyloglukozoaminy i chityny jako źródeł węgla i azotu przez planktonowe i bentosowe bakterie w jeziorze Jeziorak. Donderski, W.; Swiontek Brzezinska, M.. - Pol. J. Env. Stud. 2003 vol. 12 nr 6 s. 685-692, il. bibliogr.

Wśród analizowanych zespołów bakteryjnych (planktonowych i bentosowych) bakterie chitynolityczne występowały w większej ilości w osadach dennych niż w wodzie jeziora. Ich udział procentowy w odniesieniu do całkowitej ilości bakterii heterotroficznych w w/w strefach jeziora był odwrotny. Zarówno chitynolityczne, jak i niezdolne do rozkładu chityny bakterie wyizolowane z wody i osadów dennych jeziora, najlepiej rozwijały się na substracie z N-acetyloglukozoaminą jako dodatkowym żródłem C i N.

*00057* pl

Problemy ochrony jezior województwa warmińsko-mazurskiego. Zdanowski, Bogusław. - Komun. Ryb. 2003 nr 6 (77) s. 1-5, il. bibliogr.

Scharakteryzowano zasoby wodne, stan czystości wód oraz prognozowane zmiany środowiska jeziornego w województwie warmińsko-mazurskim. Omówiono działania, które mają zapobiec pogorszeniu się jakości wód w jeziorach.

AKWAKULTURA

*00051* pl

Zapowiedź błękitnej rewolucji. - Prz. Ryb. 2003 R. 28 nr 6 s. 50-58 Za «The Economist»

Niebieska rewolucja to działania hodowlane mające na celu polepszenie takich cech hodowlanych ryb jak tempo wzrostu, współczynnik pokarmowy, odporność na choroby, tolerancję na zimną i ubogą wodę. Opisano jak chów i hodowla ryb może przyczynić się do zaspokojenia popytu na ryby bez niszczenia środowiska.

*00052* pl

Znaczenie akwakultury w krajach członkowskich Unii Europejskiej. Steffens, Werner. - Prz. Ryb. 2003 R. 28 nr 6 s. 59-62, il. Za Fischer and Techwirt 2003 nr 5

Przedstawiono ilość i wartość produkcji z akwakultury w krajach UE oraz krajach kandydujących. Porównano wartość produkcji akwakultury z wartością łącznej produkcji rybackiej w poszczególnych krajach. Omówiono roczną konsumpcję ryb przypadającą na głowę mieszkańca w krajach europejskich.

RYBACKIE ZAGOSPODAROWANIE WÓD

*00077* en

The variability of distribution and density of pelagic fishes in the Rożnowski Dam Reservoir. Zmienność rozmieszczenia ryb pelagicznych w Rożnowskim Zbiorniku Zaporowym. Świerzowski, Andrzej. - Arch. Pol. Fish. 2003 vol. 11 fasc. 2 s. 245-263, il. bibliogr. streszcz.

Badano rozmieszczenie, zagęszczenie, strukturę gatunkową i wielkościową oraz liczebność i biomasę ryb w Rożnowskim Zbiorniku Zaporowym (o pow. 1100 ha i średniej gł. 12 m). Badania przeprowadzono metodami hydroakustycznymi posługując się echosondą Simrad EY-500 oraz wykorzystując połowy kontrolne włokiem pelagicznym. Biomasę ryb oszacowano na poziomie 1102,4 ton, czyli 1234,3 kg/ha. Wśród ichtiofauny dominowały gatunki karpiowate, ukleja i płoć, stanowiąc 85 proc. liczebności i 66,3 proc. biomasy ryb. Zalecono dalsze zarybienia gatunkami drapieżnymi.

BIOLOGIA RYB

*00014* pl

Rozpoznajemy ryby. [Cz. 7]: Mieszańce. Oglęcki, Paweł. - Wiad. Węd. 2003 nr 12 (654) s. 18, il.

Opisano problemy związane z rozpoznawaniem mieszańców (hybrydów) ryb, częstych szczególnie u ryb karpiowatych, ale też spotykanych u łososiowatych (krzyżówki łososia i troci). Podano przyczyny powstawania mieszańców.

*00037* pl

Systematyka - rozważania akwarystyczne i nie tylko. Czy zastanawiałeś się czasami, Drogi Akwarysto, po co nam łacińskie nazwy ryb(?). Tomaszewski, Dominik. - Nasze Akwarium 2003 nr 51 s. 15-21, il.

Przedstawiono systematykę jako dziedzinę biologii i zakres problematyki, którą się zajmuje. Wyjaśniono w jaki sposób ustala się przynależność gatunkową i nazwy gatunkowe ryb, jakie informacje zawierają nazwy łacińskie, a także omówiono fonetykę nazw łacińskich i przyczyny rewizji taksonomicznych.

*00049* pl

Uwaga znakowana ryba. Bartel, Ryszard. - Prz. Ryb. 2003 R. 28 nr 6 s. 40-41, il.

Podano zasady postępowania w przypadkach złowienia znakowanej ryby oraz cele tych działań.

HODOWLA RYB

*00050* pl

Rybołówstwo goplańskie. Tondryk, Tadeusz. - Prz. Ryb. 2003 R. 28 nr 6 s. 42-49, il.

Omówiono kilkudziesięcioletnią historię oraz zarządców Gospodarstwa Rybackiego Gopło w Kruszwicy na Kujawach. Scharakteryzowano dane morfometryczne jeziora Gopło, strefy produkcji rybackiej, najważniejsze gatunki ryb oraz stosowane narzędzia połowów.

*00051* pl

Zapowiedź błękitnej rewolucji. - Prz. Ryb. 2003 R. 28 nr 6 s. 50-58 Za «The Economist»

*00059* pl

Ceny ryb towarowych i materiału zarybieniowego w jeziorowych gospodarstwach rybackich w latach 2001 i 2003. Mickiewicz, Maciej. - Komun. Ryb. 2003 nr 6 (77) s. 7-9, il. bibliogr.

Na podstawie ankiet z jeziorowych gospodarstw rybackich przedstawiono średnie (obowiązujące w latach 2001 i 2003) hurtowe ceny podstawowych gatunków i sortymentów ryb odławianych w jeziorach polskich oraz średnie ceny najczęściej stosowanych form materiału zarybieniowego poszczególnych gatunków ryb.

*00079* en

Growth performance of Nile tilapia (Oreochromis niloticus) fingerlings raised in an earthen pond. Wskaźniki hodowlane narybku tilapii nilowej Oreochromis niloticus podchowywanego w stawach ziemnych. Bahnasawy, Mohamed H.; Abdel-Baky, Taman E.; Abd-Allah, Gamal A. - Arch. Pol. Fish. 2003 vol. 11 fasc. 2 s. 277-285, il. bibliogr. streszcz.

Określono tempo wzrostu i skład ciała narybku tilapii o średnim ciężarze 6,4 g żywionego paszą sztuczną o zawartości 25 proc. białka. Chów odbywał się w stawach ziemnych w Egipcie przez 210 dni. Rybom podawano paszę w ilości 50 proc. dawki maksymalnej. Monitorowano jakość wody oraz skład ilościowy i jakościowy fitoplanktonu i zooplanktonu. Chów tilapii w badanych warunkach uznano za efektywny.

*00086* pl

Zarybienia polskich wód w 2003 r. - Mag. Przem. Ryb. 2003 nr 6 (36) s. 30-31, il.

Przedstawiono zarybianie polskich obszarów morskich w latach 2000-2003 finansowane z budżetu Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz wielkość środków wydatkowaną na ten cel. Scharakteryzowano program zarybień, rodzaje i ilości stosowanego materiału zarybieniowego oraz miejsca jego uwalniania (rzeki przymorskie, zalewy, zatoki). Zaprezentowano skład zespołu do Spraw Zarybiania, którego przewodniczącym jest prof. R. Bartel, a obsługę organizacyjną i techniczno-biurową zapewnia Departament Rybołówstwa w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

ROZRÓD RYB

*00040* en

Proteolytic activity and electrophoretic profiles of proteases from seminal plasma of teleosts. Aktywność proteolityczna oraz profile elektroforetyczne proteaz plazmy nasienia ryb kostnoszkieletowych. Kowalski, R.; Glogowski, J.; Kucharczyk, D.; Goryczko, K.; Dobosz, S.; Ciereszko, A. - J. Fish Biol. 2003 vol. 63 nr 4 s. 1008-1019, il. bibliogr.

Badania aktywności proteolitycznej proteaz plazmy nasienia przeprowadzono na dziesięciu gatunkach ryb kostnoszkieletowych. Były to: karp, leszcz, jaź, kleń, pstrąg tęczowy, lipień, okoń, szczupak, karaś, sandacz. Najwyższą aktywnością proteolityczną charakteryzowało się nasienie karpia i szczupaka, a najniższą stwierdzono w plazmie okonia. Badania elektroforetyczne wykazały gatunkową specyfikę profili - dla gatunków karpiowatych pododbieństwo masy molekularnej stwierdzono w dwóch pasmach: 68 i 74 kDa, a dla pstrąga i lipienia w jednym - 61 kDa (kDa - kilodaltony).

ŻYWIENIE I ODŻYWIANIE SIĘ RYB

*00005* en

An attempt to determine the share of zooplankton in food consumed by fish in the limnetic zone of a eutrophic dam reservoir. Próba określenia udziału zooplanktonu w konsumpcji pokarmu przez ryby strefy limnetycznej eutroficznego zbiornika zaporowego. Pociecha, Agnieszka; Amirowicz, Antoni. - Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2003 vol. 32 nr 2 s. 15-31, il. bibliogr.

W Zbiorniku Dobczyckim w okresie od kwietnia do października 1994 r. zooplankton był jedynym składnikiem pokarmu leszcza i krąpia oraz głównym płoci (0-92 proc. ) i uklei (2-100 proc. ). Cladocera i Copepoda stanowiły łącznie 67 proc. konsumowanego przez wszystkie ryby pokarmu. Średnia długość zjadanego zooplanktonu wahała się od 0. 62 do 1. 43 mm. Gatunki zooplanktonożerne stanowiące 91. 5 proc. całkowitej biomasy ryb wybierały kontrolujące fitoplankton filtratory, głównie duże gatunki z rodzaju Daphnia, eliminując je ze środowiska zwłaszcza w okresie letnim.

*00056* pl

Pasze interwencyjne dla ryb - przyszłość w intensywnej hodowli. Baranowski, Paweł; Siwicki, Krzysztof. - Mag. Przem. Ryb. 2003 nr 5 (35) s. 59-61, il.

Omówiono parametry jakie powinny spełniać preparaty lecznicze i profilaktyczne dla ryb. Opisano działanie i stosowanie preparatu Bioimmuno, aplikowanego do paszy dla ryb. Scharakteryzowano technologię produkcji pasz interwencyjnych.

*00072* en

Antarctic fishes: the chemical composition of muscle, liver and food of two notothenioids. Skład chemiczny mięśni, wątroby i pokarmu dwóch gatunków ryb antarktycznych z rodziny Nototheniidae. Kamler, Ewa. - Arch. Pol. Fish. 2003 vol. 11 fasc. 2 s. 197-206, il. bibliogr. streszcz.

W tkance mięśniowej i wątrobie ryb antarktycznych oraz ich pokarmie badano zawartość: węgla, wodoru, azotu, siarki, popiołu, białka, lipidów i wody. U Notothenia cariiceps i Lepidonothothen nudifrons stwierdzono, odpowiednio, zawartość (proc. s. m. -suchej masy): 6,1 i 4,8 tłuszczu, 78,6 i 84,3 białka, 6,3 i 6,2 substancji mineralnych. U Amphipoda zawartość składników mineralnych wynosiła 34,3 proc. s. m., a białka 39,1 proc. s. m. Niższą zawartością białka cechowały się makroglony (17,5 proc. s. m. ). Wartość odżywczą pokarmu oceniono jako niską, dlatego jest on spożywany przez ryby w dużych ilościach.

*00080* en

Feeding intensity and growth of Siberian sturgeon Acipenser baeri Brandt in pond cultivation. Intensywność żerowania i wzrostu jesiotra syberyjskiego Acipenser baeri Brandt w warunkach chowu stawowego. Pyka, Julian; Kolman, Ryszard. - Arch. Pol. Fish. 2003 vol. 11 fasc. 2 s. 287-294, il. bibliogr. streszcz.

Przedstawiono wyniki badań żywienia i wzrostu jesiotra syberyjskiego w pierwszym roku życia w stawach. W treści pokarmowej ryb zidentyfikowano: Cladocera, Coleoptera, Copepoda, Diptera, Heteroptera, Mollusca, Oligochaeta, Trichoptera. Dominowały Diptera i Cladocera, a pozostałe grupy występowały w niewielkich ilościach. Jesienią średni ciężar narybku wynosił 1,41 g. Intensywność żerowania wyrażono wskaźnikiem napełnienia, który wynosił wiosną 179 promili, a latem 109-279 promili. Poziom spożycia pokarmu przez ryby zależał od temperatury.

*00081* en

Preliminary studies of intensive wels catfish (Silurus glanis L. ) and structure (Acipenser sp. ) pond cultivation. Intensywny chów suma europejskiego (Silurus glanis L. ) i jesiotrów (Acipenser sp. ) na paszy granulowanej w stawach. Ulikowski, Dariusz; Szczepkowski, Mirosław; Szczepkowska, Bożena. - Arch. Pol. Fish. 2003 vol. 11 fasc. 2 s. 295-300, il. bibliogr. streszcz.

Przeprowadzono badania chowu suma i jesiotra w stawach w monokulturze lub w polikulturze stosując podobny średni ciężar wyjściowy ryb w obu metodach chowu (u suma 100 g, u jesiotra 720 g). Ryby żywiono granulatem pstrągowym przez 2 miesiące. Uzyskano podobną przeżywalność w różnych wariantach doświadczenia. Sumy przyrastały szybciej w polikulturze usyskując średni ciężar 349,1 g, zaś jesiotry wyższy średni ciężar (1229,2 g) uzyskiwały w monokulturze.

CHOROBY RYB

*00038* pl

Ichtioftirioza - inwazja, którą coraz trudniej zwalczać. Zientek, Hubert. - Nasze Akwarium 2003 nr 51 s. 55-58, il.

Omówiono przyczyny powstawania, objawy kliniczne, diagnostykę i sposoby leczenia ichtioftiriozy - choroby ryb zwanej potocznie «rybią ospą», którą wywołuje kulorzęsek (Ichthyophthirius multifiliis). Czynnikiem wyzwalającym chorobę ryb jest gwałtowne pogorszenie się warunków środowiskowych, wpływające na osłabienie organizmu ryby.

*00075* en

Bacteria and parasites on the gills of pike Esox lucius L. and tench Tinca tinca (L. ) as indices of the trophic level of OÉwin Lake (northeastern Poland). Bakterie i pasożyty na skrzelach szczupaka Esox lucius L. i lina Tinca tinca (L. ) jako wskaźnik trofii jeziora Oświn. Własow, Teresa; Zmysłowska, Izabella; Lewandowska, Dorota; Mierzejewska, Katarzyna; Idzikowski, Robert; Ziomek, Elżbieta. - Arch. Pol. Fish. 2003 vol. 11 fasc. 2 s. 225-235, il. bibliogr. streszcz.

Wykonano badania bakteriologiczne wody oraz ocenę występowania bakterii i pasożytów na skrzelach ryb (szczupaka i lina) z jeziora Oświn leżącego na terenie rezerwatu przyrody. Próby pobierano w okresie od maja do października 1999 r. Stwierdzono dużą liczbę bakterii heterotroficznych w wodzie i na skrzelach, co świadczy o wysokim stopniu trofii jeziora. Analiza parazytologiczna ujawniła znaczny stopień zagrożenia ryb chorobami pasożytniczymi.

RYBY KARPIOWATE

CHÓW I HODOWLA KARPIA

*00053* pl

Handel karpiem, czyli - «sprzedać można tylko to, co ludzie chcą kupić». Lirski, Andrzej. - Mag. Przem. Ryb. 2003 nr 5 (35) s. 21-23, il.

Omówiono organizację rynku karpia w Polsce oraz problemy hodowców z jego zbytem. Przedstawiono udział Polski w produkcji karpia na tle krajów Unii Europejskiej.

INNE KARPIOWATE

*00008* pl

Rozpoznajemy ryby. [Cz. 1]: Płoć, jaź i kleń. JW [oprac. ]. - Wiad. Węd. 2003 nr 12 (654) s. 5-7, il.

Opisano i przedstawiono na rysunkach podstawowe cechy ułatwiające rozpoznawanie poszczególnych gatunków ryb (płoci, jazia i klenia). Między innymi zwrócono uwagę na pokrój ciała, oko, linię boczną, trzon ogona, budowę pyska, płetwy, łuski.

*00009* pl

Rozpoznajemy ryby. [Cz. 2]: Leszcz, krąp, rozpiór i sapa. Stanisz, Zbigniew. - Wiad. Węd. 2003 nr 12 (654) s. 8-9, il.

Opisano i przedstawiono na rysunkach podstawowe cechy ułatwiające rozpoznawanie kilku gatunków ryb (leszcza, krąpia, rozpióra i sapy). Między innymi zwrócono uwagę na pokrój ciała, oko, linię boczną, trzon ogona, budowę pyska, płetwy, łuski, ubarwienie.

*00010* pl

Rozpoznajemy ryby. [Cz. 3]: Kleń, jelec, boleń i ukleja. Zieliński, Andrzej. - Wiad. Węd. 2003 nr 12 (654) s. 10-11, il.

Opisano i przedstawiono na rysunkach podstawowe cechy ułatwiające rozpoznawanie kilku gatunków ryb karpiowatych: klenia, jelca, bolenia i uklei. Między innymi zwrócono uwagę na pokrój ciała, oko, linię boczną, trzon ogona, budowę pyska, płetwy, łuski, ubarwienie.

*00011* pl

Rozpoznajemy ryby. [Cz. 4]: Certa i świnka. Paruzel, Marian. - Wiad. Węd. 2003 nr 12 (654) s. 12, il.

Opisano i zestawiono tabelarycznie cechy ułatwiające rozpoznawanie dwóch gatunków ryb karpiowatych (certy i świnki). Zwrócono uwagę na kształt ciała, budowę paszczy i głowy, płetwy, łuski, ubarwienie, zęby gardłowe i wyrostki filtracyjne.

*00022* pl

Jesienny dobowy cykl odżywiania się płoci Rutilus rutilus (L. ) w jeziorze Bachotek (Pojezierze Brodnickie). Próba określenia dobowej racji pokarmowej. Pyka, Julian; Mierzejewski, Arkadiusz. - Nasze Wody 2003 R. 5 nr 3 s. 30-31, il.

Omówiono odżywianie się płoci w trzecim roku życia w strefie litoralowej jeziora Bachotek. Badania prowadzono jesienią w cyklu dobowym, co trzy godziny. Określono udział wagowy pokarmu, wskaźniki intensywności żerowania, częstość występowania poszczególnych składników i dobowe zapotrzebowanie na pokarm.

*00071* en

Development of the digestive tract of ide Leuciscus idus (L. ) during the larval stage. Rozwój przewodu pokarmowego jazia Leuciscus idus (L. ) w okresie larwalnym. Ostaszewska, Teresa; Wegner, Arleta; Węgiel, Marta. - Arch. Pol. Fish. 2003 vol. 11 fasc. 2 s. 181-195, il. bibliogr. streszcz.

Metodami histologicznymi przeanalizowano morfogenezę przewodu pokarmowego jazia od momentu wyklucia do 25 dnia wylęgu. Larwy jazia rozpoczynały samodzielne pobieranie pokarmu już w drugiej dobie a całkowita resorpcja woreczka żółtkowego następowała w 4 dobie po wykluciu. Oznaki trawienia protein i absorpcji lipidów obserwowano w 6-tym dniu rozwoju larw. Napełnienie gazem pęcherza pławnego rozpoczynało się w 2-gim dniu, a kończyło między 23-25 dniem po wykluciu.

*00076* en

Age and growth of Capoeta trutta (Pisces: Cyprinidae) from Keban Dam Lake, Turkey. Wiek i wzrost Capoeta trutta ze zbiornika Keban, Turcja. Aydin, Rahmi; Calta, Metin; Sen, Dursun. - Arch. Pol. Fish. 2003 vol. 11 fasc. 2 s. 237-243, il. bibliogr. streszcz.

Wiek ryb karpiowatych z gatunku Capoeta trutta, występujących w tureckim zbiorniku wodnym Keban, określano na podsatwie łusek. Metodą odczytów wstecznych badano długość ogonową ryb. Średnia długość ośmioletnich samców wynosiła 300,38 mm, zaś samic 294,69 mm, a dla całej populacji - 295,97 mm. Długość i wiek ryb słodkowodnych badanych tą metodą były mniejsze od rozmiarów rzeczywistych.

RYBY ŁOSOSIOWATE

*00013* pl

Rozpoznajemy ryby. [Cz. 6]: Głowacica, tęczak i potokowiec. Zacharczyk, Karol. - Wiad. Węd. 2003 nr 12 (654) s. 16-17, il.

Opisano i przedstawiono na rysunkach podstawowe cechy ułatwiające rozpoznawanie kilku gatunków ryb łososiowatych (głowacicy, pstrąga tęczowego i potokowego). Zwrócono uwagę na linię boczną, liczbę łusek, wzór płetw, ubarwienie. Przypomniano wymiary i okresy ochronne ustalone dla tych gatunków.

INNE ŁOSOSIOWATE

*00007* pl

Mistrzowie przeżycia. Witkowski, Andrzej. - Węd. Pol. 2003 nr 12 (154) s. 72-73, il.

Zwrócono uwagę na ryby zasiedlające wody wokół bieguna północnego - golce zwane palia arktyczną. Omówiono formy wędrowne, półwędrowne oraz rezydentalne żyjące w jeziorach oligo- i ultraoligo-troficznych. W trudnych warunkach życia ryby te wytwarzają znacznie różniące się pod względem genetycznym formy (czego przykładem są golce z jeziora Thingvalla na Islandii). Golce charakteryzują się wysokimi zdolnościami przystosowawczymi do różnych warunków środowiska.

*00012* pl

Rozpoznajemy ryby. [Cz. 5]: Łosoś i troć. Paruzel, Marian. - Wiad. Węd. 2003 nr 12 (654) s. 14-15, il.

Opisano i przedstawiono cechy ułatwiające rozpoznawanie dwóch gatunków ryb łososiowatych: łososia i troci. Zwrócono uwagę na kość górnoszczękową, płetwę ogonową, trzon ogona, układ plam na ciele, budowę części nosowej oraz wieczka i łuku skrzelowego, a także lemiesza.

*00027* pl

Trocie i łososie w polskich rzekach. Paruzel, Marian. - Wiad. Węd. 2004 nr 2 (656) s. 28-29, il.

Przedstawiono opis rzek trociowych w dorzeczu Parsęty (lewobrzeżne dopływy: Pokrzywnica i Topiel), w dorzeczu Regi (Mostowa - dopływ prawobrzeżny) oraz w dorzeczu Odry (Ina, Gowienica, Wołczenica). Na mapie przedstawiono szlaki wędrówek tarłowych troci i łososi oraz łowiska troci.

*00055* pl

Pigmentacja ryb łososiowatych. Horlyck, Viggo. - Mag. Przem. Ryb. 2003 nr 5 (35) s. 51-52, il.

Omówiono biologiczną i fizjologiczną rolę astaksantyny u ryb łososiowatych. Scharakteryzowano astaksantynę i kantaksantynę - pigmenty dodawane do paszy w celu zabarwienia mięsa ryb hodowlanych. Opisano strategię żywienia ryb zmierzającą do uzyskania pożądanego zabarwienia mięsa ryb.

*00069* en

Characteristics of brown trout (Salmo trutta m. fario L. ) redds in selected streams of the Rudawa River basin. Charakterystyka gniazd tarłowych pstrąga potokowego (Salmo trutta m. fario L. ) w wybranych potokach zlewni Rudawy. Mikołajczyk, Tomasz; Witkowski, Grzegorz; Gawlyta, Rafał; Tyrcha, Krystian; Mrożkiewicz, Sławomir; Sokołowska-Mikołajczyk, Mirosława; Epler, Piotr. - Arch. Pol. Fish. 2003 vol. 11 fasc. 2 s. 153-163, il. bibliogr. streszcz.

Opisano gniazda tarłowe pstrąga potokowego zlokalizowane w czterech potokach (Będkówka, Kluczwoda, Racławka, Rudawka) w Parku Krajobrazowym «Dolinki Krakowskie». Łącznie stwierdzono istnienie 328 gniazd tarłowych, spośród których do badań losowo wybrano po 12 gniazd w każdym potoku. Powierzchnia gniazd wahała się od 2081 do 3044 cm kw., a szybkość przepływającej nad nimi wody wynosiła 73-82 cm/s. Udział frakcji mulistych w materiale, z którego zbudowano gniazdo, był różny i wynosił do 13 proc.

*00070* en

Characteristics of sea trout (Salmo trutta m. trutta) from the DrwLca River based on scale samples collected between 1988-1992. Charakterystyka troci (Salmo trutta m. trutta) z Drwęcy na podstawie materiału łuskowego zebranego w latach 1988-1992. Borzęcka, Irena. - Arch. Pol. Fish. 2003 vol. 11 fasc. 2 s. 165-179, il. bibliogr. streszcz.

Badano stado tarłowe troci wiślanej wstępującej do rzeki Drwęcy, gdzie gatunek ten ma jeszcze szansę odbycia tarła naturalnego. Na podstawie analizy łusek wyodrębniono trzy grupy ryb o różnym stopniu przyrostu krawędziowego łusek. Najwięcej troci (87,8 proc. ) osiągało stadium smolt po dwurocznym pobycie w rzece. Powrót do rzeki następował najczęściej po trzech sezonach troficznych w morzu. Zanotowano przewagę samic (73 proc. ), których średnia długość wynosiła 70,8 cm, a średni ciężar 3,97 kg, zaś rozmiary samców wynosiły 64,0 cm i 3,0 kg. Wyodrębniono osobniki o cechach «letniej» i «zimowej» troci charakterystyczne dla ciągów letnich i zimowych.

*00074* en

The genetic analysis of trout skeletal remains: how should the potential of ancient fish DNA be utilized?. [Analiza genetyczna pozostałości szkieletu troci:] Możliwości wykorzystania archiwalnego DNA ryb. Ciesielski, Sławomir; Brzuzan, Paweł. - Arch. Pol. Fish. 2003 vol. 11 fasc. 2 s. 213-224, il. bibliogr. streszcz.

Na podstawie szczątków wymarłych roślin i zwierząt można, przy użyciu współczesnych technik genetyki molekularnej, analizować zawarte w nich DNA. Badania wykonano na podstwie fragmentu szkieletu ryby znalezionej na stanowisku archeologicznym na wyspie Wolin. Sekwencja regionu kontrolującego replikację i transkrypcję mitochondrialnego DNA wskazuje, że badana kość należała do troci, ryby łososiowatej.

RYBY SZCZUPAKOWATE

*00020* pl

Biomanipulacja. Mierzejewski, Arkadiusz. - Nasze Wody 2003 R. 5 nr 3 s. 16-17, il.

*00064* pl

Maskulinizacja szczupaka przy użyciu 17 alfa-metylotestosteronu. Łuczyński, Marek J. - Komun. Ryb. 2003 nr 6 (77) s. 22-23

Opisano doświadczenia, których celem była maskulinizacja czyli odrócenie płci gynogenetycznych samic szczupaka przy użyciu hormonów sterydowych podawanych w paszy. Najlepsze wyniki uzyskano przy dawce hormonu w wysokości 30 mg/kg paszy. Uzyskano wysoki odsetek fenotypowych samców (87 proc. ) i niski interseksów.

RYBY OKONIOWATE

*00041* en

A comparison of selected quality features of the tissue and slaughter yield of wild and cultivated pikeperch Sander lucioperca (L. ). Porównanie wybranych cech jakościowych ciała oraz wydajności rzeźnej dzikiego i hodowlanego sandacza, Sander lucioperca (L. ). Jankowska, Barbara; Zakęś, Zdzisław; Żmijewski, Tomasz; Szczepkowski, Mirosław. - Eur. Food Res. Technol. 2003 vol. 217 s. 401-405, il. bibliogr.

Sandacze dzikie i hodowlane miały zbliżoną wartość rzeźną (masę tuszki odpowiednio wynoszącą 84 i 88 proc. w stosunku do ciężaru ciała) oraz podobny kolor mięsa. Tuszka sandacza hodowlanego zawierała mniej wody (77,17 wobec 79,96 proc. ) i więcej tłuszczu (2,87 wobec 0,95 proc. ), zaś zawartość białka i składników mineralnych były zbliżone. W tkance mięśniowej sandaczy hodowlanych stwierdzono więcej kwasów jednonienasyconych (193,72 wobec 103,56 mg/g). Poziom kwasów wielonienasyconych był zbliżony (252,04 wobec 240,54 mg/g).

*00043* en

Early development stages of pikeperch in the Szczecin Lagoon: selected aspects of their biology and ecology from 1994 to 1998. Wczesne etapy rozwoju sandacza w Zalewie Szczecińskim: wybrane aspekty biologii i ekologii w latach od 1994 do 1998. Szkudlarek-Pawełczyk, Agnieszka. - Bull. Sea Fish. Inst. 2003 nr 1 (158) s. 3-21, il. bibliogr.

W czasie badań zalewu wahania temperatury wody w warstwie przydennej mieściły się w zakresie od 8 do 26 proc., a różnica zasolenia nie przekraczała 5 promili. Tarliska sandacza były zlokalizowane na wzniesieniach ławic w obrębie całego zbiornika. Ikra była składana naczęściej na głębokości od 1,2 do 5 m. W ostatnich latach ilość tarlisk sandacza wzrosła. Liczebność larw sandacza w latach 1995-1998 podlegała znacznym wahaniom: najliczniej było reprezentowane pokolenie rocznika 1995, najsłabiej 1997 (odpowiednio 1,7 i 0,47 osob. /1000 m sześc. ). Zmiany liczebności mogły wynikać z dopływu do zalewu wód morskich.

*00044* en

Preliminary results regarding the impact of perch-roach gillnets on pikeperch resources in the Vistula Lagoon. Wstępne wyniki dotyczące wpływu wontonów okoniowo-płociowych na zasoby sandacza w Zalewie Wiślanym. Psuty-Lipska, Iwona. - Bull. Sea Fish. Inst. 2003 nr 2 (159) s. 81-89, il. bibliogr.

Badania przeprowadzono w polskiej części Zalewu Wiślanego w latach 1999-2000 od maja do września. Najwyższy przyłów sandacza (średnio 2 szt. /wonton/dzień) zanotowano w maju i czerwcu, gdy gatunek ten jest objęty ochroną. W pozostałych miesiącach wydajność połowowa wontonów spadała w odniesieniu do sandacza. Przebieg krzywej obrazującej rozkład długości odławianych sandaczy wskazuje, że selektywność wontonów okoniowo-płociowych w stosunku do tego gatunku jest niska.

*00061* pl

Wskaźniki hodowlane sandacza żywionego różnymi dawkami paszy. Zakęś, Zdzisław. - Komun. Ryb. 2003 nr 6 (77) s. 12-15, il.

Badano wpływ poziomu żywienia (dawki paszy) na tempo wzrostu, zmienność wewnatrzgrupową i skład chemiczny juwenalnego sandacza podchowywanego w obiegu recyrkulacyjnym. Stosowanie maksymalnego poziomu żywienia wpływa niekorzystnie na efektywność wykorzystania pasz i wartość rzeźną.

*00073* en

Nonspecific cellular and humoral defence mechanisms in pikeperch (Sander lucioperca) grown in an intensive system of culture. Nieswoiste komórkowe i humoralne mechanizmy obronne u sandacza (Sander lucioperca (L. )) pochodzącego z intensywnego podchowu. Siwicki, Andrzej K.; Zakęś, Zdzisław; Trapkowska, Sylwia; Terech-Majewska, Elżbieta; Czerniak, Stanisław; Głąbski, Edward; Kazuń, Krzysztof. - Arch. Pol. Fish. 2003 vol. 11 fasc. 2 s. 207-212, il. bibliogr. streszcz.

Intensywna hodowla ryb wymaga stałego monitorowania ich kondycji oraz odporności na choroby. Przeprowadzono badania sandacza w dwóch grupach wielkościowych o średnim ciężarze 50 g i 500 g. Analizowano aktywność fagocytów i odporność proliferacyjną limfocytów stymulowanych mitogenami ConA (konkanawaliną) i LPS (lipopolisacharydem). Oznaczono aktywność lizozymu i ceruloplazminy oraz poziomu białka całkowitego i frakcji gamma-globuliny.

RYBY WĘGORZOWATE

*00018* pl

Będą węgorze z Guzianki. Robak, Stanisław. - Wiad. Węd. 2003 nr 12 (654) s. 80, il.

Przedstawiono wyniki pierwszego w Polsce czteromiesięcznego podchowu 80 kg narybku szklistego węgorza od marca 2003 r. Otrzymano 620 kg narybku o masie osobniczej 2-8 g. Oceniano zdolności adaptacyjne narybku do warunków naturalnych w miesiącach lipiec i sierpień. Ryby wykazywały dobry stan zdrowia i znaczne przyrosty długości i masy ciała.

*00036* pl

Odbudowa zasobów węgorza w Unii Europejskiej. Pelczarski, Wojciech. - Wiad. Ryb. 2003 nr 11-12 (136) s. 13-15

Opisano biologię oraz wielkość połowów węgorza w Europie oraz problemy związane z ochroną tego gatunku w krajach Unii Europejskiej. W październiku 2003 Komisja Europejska sporządziła Unijny Plan Akcji Gospodarowania Węgorzem Europejskim mający na celu odbudowę zasobów węgorza. Zaprezentowano jego uwarunkowania prawne oraz harmonogram działań.

*00063* pl

Samiec czy samica? Determinacja płci u węgorza europejskiego Anguilla anguilla (L. ). Robak, Stanisław. - Komun. Ryb. 2003 nr 6 (77) s. 18-19, il. bibliogr.

Omówiono proces determinacji płci u węgorza oraz wpływ czynników zewnętrznych (temperatury, gęstości występowania, zasolenia, stresu) na kształtowanie płci. Podano przykłady zmienności stosunku płci węgorza w rzekach europejskich.

RYBY LIPIENIOWATE

*00082* en

Analysis of mtDNA sequences of European grayling, Thymallus thymallus, from southwestern Poland. Analiza sekwencji mtDNA Thymallus thymallus z południowo-zachodniej Polski. Jurczyk, Łukasz; Brzuzan, Paweł. - Arch. Pol. Fish. 2003 vol. 11 fasc. 2 s. 301-306, il. bibliogr. streszcz.

Analizowano sekwencje nukleotydowe fragmentu regionu regulacyjnego mtDNA (mitochondrium DNA) oraz określano organizację genu tRNA(Phe) na podstawie materiału pobranego od 8 osobników lipienia z pięciu rzek (Bóbr, Zadrna, Widna, Biala Glucholaska, Metuja) z południowo-zachodniej Polski. Zidentyfikowano obecność dwóch haplotypów (A i B) różniących się dwoma podstawieniami w analizowanych sekwencjach mtDNA. Uznano, że badane lipienie są zróżnicowane genetycznie.

RYBY SUMOWATE

*00083* pl

Sum afrykański. Kapeliński, Jerzy. - Mag. Przem. Ryb. 2003 nr 6 (36) s. 13-17, il.

Scharakteryzowano morfologię suma afrykańskiego (Clarais gariepinus), jak również wartość odżywczą, smakową i wydajność rzeźną jego mięsa. Omówiono możliwość wykorzystania tego gatunku do chowu w stawach w Polsce i na świecie. Opisano technologię chowu suma afrykańskiego, atrakcyjność hodowlaną tego gatunku, użytkowane obiekty, koszty produkcji i warunki dystrybucji.

INNE RYBY SŁODKOWODNE

*00046* pl

Nasze ryby. Trawianka w naszych wodach. Andrzejewski, Wojciech. - Prz. Ryb. 2003 R. 28 nr 6 s. 17-19, il.

Omówiono występowanie i rozprzestrzenianie się trawianki (Percottus glenii), ryby pochodzącej z dorzecza rzeki Amur - z obszaru pogranicznego Rosji, Chin i Korei. Opisano budowę, wymiary i biologię trawianki. Gatunek ten inwazyjnie zwiększa zasięg swego występowania, w tym od kilku lat również na terytorium Polski.

*00062* pl

Poszukiwania cech biometrycznych wiosłonosa amerykańskiego Polyodon spatula (Walb. ) uwarunkowanych płcią. Kolman, Ryszard; Szczepkowski, Mirosław; Maciejewski, Ryszard; Siewko, Piotr. - Komun. Ryb. 2003 nr 6 (77) s. 15-18, il. bibliogr.

Porównano cechy biometryczne u samców i samic wiosłonosa amerykańskiego. Samice miały większa masę ciała, dłuższą głowę i rostrum, większą maksymalną wysokość ciała i wyższe płetwy piersiowe i brzuszne. U obu płci stwierdzono statystycznie istotne zależności między badanymi cechami: między długością całkowitą a długością ciała oraz między długością rostrum a długością głowy.

*00066* pl

Zbiory zoologiczne Muzeum im. Prof. Janiny Wengris w Katedrze Zoologii. [Cz. ] 3: Ryby chrzęstnokostne (Chondrostei) Afryki. Boroń, Alicja; Szlachciak, Jolanta. - Komun. Ryb. 2003 nr 6 (77) s. 29-31, il. bibliogr.

Przedstawiono pozycję taksonomiczną, budowę, biologię i występowanie afrykańskich przedstawicieli ryb chrzęstnokostnych: Polypterus bichir, Polypterus endlicheri, Polypterus senegalus i Calamiochthys calabaricus.

RYBY MORSKIE

*00072* en

Antarctic fishes: the chemical composition of muscle, liver and food of two notothenioids. Skład chemiczny mięśni, wątroby i pokarmu dwóch gatunków ryb antarktycznych z rodziny Nototheniidae. Kamler, Ewa. - Arch. Pol. Fish. 2003 vol. 11 fasc. 2 s. 197-206, il. bibliogr. streszcz.

EKONOMIKA I ORGANIZACJA RYBACTWA

*00053* pl

Handel karpiem, czyli - «sprzedać można tylko to, co ludzie chcą kupić». Lirski, Andrzej. - Mag. Przem. Ryb. 2003 nr 5 (35) s. 21-23, il.

Omówiono organizację rynku karpia w Polsce oraz problemy hodowców z jego zbytem. Przedstawiono udział Polski w produkcji karpia na tle krajów Unii Europejskiej.

*00059* pl

Ceny ryb towarowych i materiału zarybieniowego w jeziorowych gospodarstwach rybackich w latach 2001 i 2003. Mickiewicz, Maciej. - Komun. Ryb. 2003 nr 6 (77) s. 7-9, il. bibliogr.

ZANIECZYSZCZENIA I OCHRONA WÓD

*00025* pl

Testy ekotoksykologiczne, czyli nowe trendy w monitoringu jakości wód powierzchniowych i podziemnych. Nadgorliwość, czy konieczność (?). Krzemińska, Alicja. - Gosp. Wod. 2004 R. 64 nr 1 s. 19-23, il. bibliogr.

Przedstawiono obecnie stosowane metody ekotoksykologiczne (bioindykacyjne) do oceny jakości wód. Omówiono różnice między analizą bioindykacyjną a chemiczną. Zwrócono uwagę na następujące testy (tak zwane Toxkits): Microtox, Spirotox, Protoxkit F, Rotoxkit F, Daphtoxkit F magna, Thamnotoxit F. W każdym z nich jest stosowany w formie kryptobiotycznej inny organizm wskaźnikowy.

*00034* pl

Walory przyrodnicze projektowanego rezerwatu biosfery «Jeziora Mazurskie». Kruszelnicki, Jerzy. - Chrońmy Przyr. Ojcz. 2003 R. 59 z. 6 s. 5-13, il. bibliogr. summ.

W Polsce aktualnie znajduje się 9 rezerwatów biosfery: Białowieża, Słowiński Park Narodowy, Babia Góra, Jezioro Łuknajno, Tatry, Karkonosze, Karpaty Wschodnie, Puszcza Kampinoska, Pojezierze Łęczyńsko-Włodawskie. UNESCO negatywnie ocenia funkcjonowanie biosfery Jeziora Łuknajno. Przedstawiono projekt utworzenia dużego rezerwatu biosfery pod nazwą «Jeziora Mazurskie» w miejsce istniejącego rezerwatu «Jezioro Łuknajno». Scharakteryzowano bogactwo przyrody oraz zabytki kultury na terenie projektowanego obiektu.

GOSPODARKA WODNA

*00019* pl

Możliwości udrożnienia rzek w województwach Pomorskim i Kujawsko-Pomorskim. Bartel, Ryszard. - Nasze Wody 2003 R. 5 nr 3 s. 6-7, il.

Przyczynami zmniejszenia liczebności ryb rzecznych w Polsce są: zanieczyszczenia wód, likwidacja zakoli rzeki, pogłębianie dna, eksploatacja żwiru i piasku, wylesianie, a zwłaszcza przegradzanie rzek, które zakłóca wędrówki łososia, troci i certy. Zaproponowano plan udrożnienia przegrodzonych rzek.

*00030* pl

Bliska naturze regulacja rzek i potoków. Czoch, Katarzyna. - Aura 2004 nr 1 s. 20-22, il. bibliogr.

Omówiono cele regulacji rzek oraz wyjaśniono podstawowe pojęcia terminologiczne. Rozważano możliwości: naturalnego kształtowania się koryta, odtworzenia bioróżnorodności, zachowania starorzeczy, zachowania zmienności przepływu wody. Dużo miejsca poświęcono materiałom budowlanym wykorzystywanym w pracach regulacyjnych.

*00042* en

Special issue on «Water circulation study of the Kampinoski National Park». «Badania obiegu wody w Kampinoskim Parku Narodowym» - wydanie specjalne. Andrzejewski, Roman [pod kier. ]. - Int. J. Ecohydrol. Hydrobiol. 2003 vol. 3 nr 3 s. 245-358, il. bibliogr.

Tom zawiera 13 prac badawczych poświęconych stodunkom wodnym Kampinoskiego Parku Narodowego. Opisano uwarunkowania hydrologiczne, wykorzystano w jednej z prac zasoby informacyjne GIS, oceniono poziom wód gruntowych, omówiono problemy przepływów rzcznych i deficytów wody w zlewni w opraciu o dane dotyczące rzeki Łasicy.

POŁOWY RYB, SPRZĘT POŁOWOWY

*00060* pl

Możliwości zwiększenia sprzedaży ryb mało cennych poławianych w Zalewie Wiślanym. Borczochowski, Mieczysław; Bartel, Ryszard. - Komun. Ryb. 2003 nr 6 (77) s. 9-12, il. bibliogr.

Przedstawiono strukturę wielkości i wartość finansową połowów ryb w Zalewie Wiślanym w ostatnich kilkudziesięciu latach. Omówiono budowę, występowanie i znaczenie gospodarcze jazgarza oraz etapy jego obróbki, w tym możliwość zmechanizowania tego procesu poprzez użycie odpowiednich maszyn.

*00077* en

The variability of distribution and density of pelagic fishes in the Ro)nowski Dam Reservoir. Zmienność rozmieszczenia ryb pelagicznych w Rożnowskim Zbiorniku Zaporowym. Świerzowski, Andrzej. - Arch. Pol. Fish. 2003 vol. 11 fasc. 2 s. 245-263, il. bibliogr. streszcz.

*00078* en

Characteristics of the structure of ichthyofauna assemblages in the littoral of the lobelia-lake Lake Dołgie Wielkie and the analysis of fisheries catches. Charakterystyka struktury zespołu ichtiofauny w litoralu lobeliowego jeziora Dołgie Wielkie oraz analiza odłowów rybackich. Kapusta, Andrzej; Bogacka, Elżbieta. - Arch. Pol. Fish. 2003 vol. 11 fasc. 2 s. 265-275, il. bibliogr. streszcz.

Badano ichtiofaunę przymorskiego, lobeliowego jeziora Dołgie Wielkie, położonego na terenie Słowińskiego Parku Narodowego. Analizowano połowy kontrolne przeprowadzone przy użyciu włoczka tiulowego (w maju 2001 r.) oraz połowy komercyjne z lat 1952-1970 i 1980-1999. W litoralu złowiono 9 gatunków ryb, wśród których dominowała słonecznica. W połowach komercyjnych odnotowano 11 gatunków ryb, a gatunkiem dominującym był leszcz.

*00088* pl

Kilka słów o mniej cennych rybach poławianych w wodach Zalewu Wiślanego. Trella, Kordian. - Mag. Przem. Ryb. 2003 nr 6 (36) s. 48-51, il. bibliogr.

W wodach Zalewu Wiślanego bytuje stale, bądź okresowo, 40 gatunków ryb, spośród których 18 jest obiektem eksploatacji rybackiej. Przedstawiono wyniki połowów badawczych Morskiego Instytutu Rybackiego z lat 1991-2001. Głównym obiektem badań były sandacze i leszcze, ale jednocześnie obserwowano inne gatunki ryb, stanowiące przyłów w połowach wymienionych gatunków. Scharakteryzowano połowy sześciu przedstawicieli ichtiofauny zalewu: okonia, płoci, ciosy, stynki, jazgarza i wzdręgi.

*00089* pl

Nowoczesność w technice połowów sznurami haczykowymi. Krępa, Józef. - Mag. Przem. Ryb. 2003 nr 6 (36) s. 58-60, il.

Omówiono konstrukcję sznurów haczykowych preferowanych jako narzędzie połowowe ze względu na możliwość ochrony zasobów ryb (lepsza selektywność połowów, niższy przyłów). Scharakteryzowano wybieranie, magazynowanie i wydawanie sznurów haczykowych, kolejnych etapów tej metody połowów.

*00090* pl

Sonary w rybołówstwie. Markowski, Zenon. - Mag. Przem. Ryb. 2003 nr 6 (36) s. 61-63, il.

Omówiono działanie sonarów konwencjonalnych i sieciowych stosowanych w rybołówstwie. Analizowano ich parametry oraz właściwy dobór miejsc ich instalowania.

WĘDKARSTWO

*00006* pl

Jezioro Jaczno. Radaszkiewicz, Andrzej. - Węd. Pol. 2003 nr 12 (154) s. 54-58, il.

Opisano jezioro Jaczno (o powierzchni 42 ha) położone w Suwalskim Parku Krajobrazowym, składające sie z czterech plos połączonych przesmykami. W jeziorze występują rodzime gatunki ryb. W ostatnich latach dokonano zarybień sumami i pstrągami. Jaczno to doskonałe łowisko okoni zimą i szczupaka od maja do listopada.

*00015* pl

Jezioro Małszewko (Małszeweckie). Paruzel, Marian. - Wiad. Węd. 2003 nr 12 (654) s. 28-29, il.

Opisano jezioro Małszewko o powierzchni 35,2 ha i głębokościach: średniej - 3. 6 m, maksymalnej - 6. 0 m. Jezioro charakteryzuje się mało urozamiconą linią brzegową i dość bogatą ichtiofauną, więc posiada walory wędkarsie. Zaliczono je do typu linowo-szczupakowego.

*00016* pl

Sajna. Paruzel, Marian. - Wiad. Węd. 2003 nr 12 (654) s. 30-31, il.

Opisano górny i dolny bieg mazurskiej rzeki Sajny, która wypływa z kompleksu leśnego położonego na północny zachód od miejscowości Szymanowo i wpada jako lewy dopływ do rzeki Guber. Żyją w niej gatunki ryb prądolubne i występujące w jeziorach (karpiowate, okoń, szczupak). Skład ichtiofauny umożliwia uzyskanie dobrych wyników wędkarskich.

*00021* pl

Ekologiczna gospodarka. Odłowy. Mierzejewski, Arkadiusz. - Nasze Wody 2003 R. 5 nr 3 s. 21

*00026* pl

Rejestracja [połowów] to konieczność. Wołos, Arkadiusz. - Wiad. Węd. 2004 nr 2 (656) s. 6-8, il.

Przywołano akty prawne przemawiające za prowadzeniem ewidencji połowów wędkarskich, co umożliwi prowadzenie racjonalnej gospodarki rybackiej. Przedstawiono wady i zalety systemu rejestracji połowów oraz wynikające z niego korzyści, do których zaliczono możliwość oceny presji wędkarskiej, poznania struktury ichtiofauny, obliczenia efektywności zarybień.

*00031* pl

Wieprza w okolicach Korzybia. Konowrocki, Andrzej. - Węd. Świat 2004 nr 1 (97) s. 34-36, il.

Opisano ukształtowanie koryta rzeki Wieprzy w jej środkowym biegu na odcinkach powyżej i poniżej Korzybia. Na tym odcinku rzeka obfituje w tarliska troci i łososia. Opisany odcinek rzeki zalicza sie do krainy pstrąga i lipienia. Obowiązują tu dodatkowe opłaty za wędkowanie i zakaz połowów od 1 października do 1 stycznia.

*00032* pl

Jezioro Żywy. Biernacki, Zbigniew. - Węd. Świat 2004 nr 2 (98) s. 34-35, il.

Opisano jezioro Żywy położone w okolicy Giżycka. Zbiornik ten jest znany z dużej populacji szczupaka, a także dorodnych sandaczy oraz leszczy i okoni. Załączono mapkę oraz plan batymetryczny jeziora.

*00033* pl

Zima na piaskach Mietkowa. Fryc, Grzegorz. - Węd. Świat 2004 nr 2 (98) s. 28-29, il.

Omówiono walory wędkarskie zbiornika zaporowego Mietków, który został utworzony poprzez spiętrzenie wód Bystrzycy. Jest on znany głównie jako łowisko sandaczowe. Jest też użytkowany do wydobywania żwiru.

*00039* pl

Jezioro Steklno. Czerniejewski, Przemysław. - Węd. Pol. 2004 nr 1 (155) s. 72-73, il.

Opisano położone w północno-zachodniej części Pojezierza Myśliborskiego jezioro Steklno (pow. 48 ha, maks. gł. 8,3 m). Na brzegach rozwija się obficie roślinność szuwarowa, a w fitolitoralu występują: moczarka kanadyjska, wywłócznik, rogatek, rdestnice. W latach 70-tych i 80-tych w jeziorze obficie występowały liny, sandacze, okonie i szczupaki - przetrzebione intensywnymi połowami. Od 1996 r. jezioro jest zarybiane atrakcyjnymi gatunkami ryb.

*00065* pl

Charakterystyka presji wędkarskiej i odłowów oraz preferencje wędkarzy łowiących ryby w Zegrzyńskim Zbiorniku Zaporowym. Wołos, Arkadiusz; Czerwiński, Tomasz. - Komun. Ryb. 2003 nr 6 (77) s. 25-28, il. bibliogr.

Na podstawie badań ankietowych określono podstawowe parametry odłowów wędkarskich w Zbiorniku Zegrzyńskim: wielkość odłowów, strukturę gatunkową, największe złowione ryby oraz gatunki preferowane przez wędkarzy. Omówiono rozkład presji wędkarskiej w poszczególnych miesiącach.

*00085* pl

Socjo-ekonomiczny fenomen rybactwa amatorskiego. Cilak, Leonard. - Mag. Przem. Ryb. 2003 nr 6 (36) s. 26-28, il.

Omówiono charakter i walory rybactwa amatorskiego - wędkarstwa. Zaprezentowano wędkarstwo światowe jako wielki biznes i znakomity produkt turystyczny. Analizowano jego znaczenie w propagowaniu zdrowego trybu życia, antidotum na depresję oraz alternatywę dla narkotyków, gier komputerowych czy przemocy.

OBRÓBKA SUROWCÓW RYBNYCH

*00060* pl

Możliwości zwiększenia sprzedaży ryb mało cennych poławianych w Zalewie Wiślanym. Borczochowski, Mieczysław; Bartel, Ryszard. - Komun. Ryb. 2003 nr 6 (77) s. 9-12, il. bibliogr.

SKORUPIAKI I MIĘCZAKI UŻYTKOWE

*00054* pl

Owoce morza. Cz. 2: skorupiaki i głowonogi. Kolanowski, Wojciech. - Mag. Przem. Ryb. 2003 nr 5 (35) s. 37-40, il.

Omówiono budowę ciała, wartość odżywczą, walory smakowe skorupiaków zaliczanych do owoców morza (homarów, langust, krabów, krewetek, kryla oraz raków) jak również przedstawicieli głowonogów (ośmiornice, kalmary, mątwy). Scharakteryzowano pozyskiwanie kawioru i jego walory smakowe.

PRZETWÓRSTWO RYBNE

*00055* pl

Pigmentacja ryb łososiowatych. Horlyck, Viggo. - Mag. Przem. Ryb. 2003 nr 5 (35) s. 51-52, il.

*00084* pl

Koncepcja dwuetapowej modernizacji zakładu przetwórstwa rybnego. Araś, Franciszek. - Mag. Przem. Ryb. 2003 nr 6 (36) s. 24-25, il.

Zaprezentowano rozwiązanie, wymuszone względami finansowymi, dwuetapowej budowy przetwórni ryb. Omówiono realizację poszczególnych etapów inwestycji.

*00087* pl

Nowa metoda mrożenia filetów rybnych. - Mag. Przem. Ryb. 2003 nr 6 (36) s. 35, il. (Oprac. na podstawie wystąpienia Magnusa Hoffsteina)

Omówiono najnowsze rozwiązania w dziedzinie mrożenia ryb i owoców morza. Opisano działanie tunelu ADVANTEC, w którym stosuje sie metodę szybkiego mrożenia produktów żywnościowych uderzeniem strumienia sprężonego powietrza oraz zalety tej metody.