Expres informacji nr 6-2006

Instytut Rybactwa Śródlądowego

im. STANISŁAWA SAKOWICZA

EXPRESS INFORMACJA

NR 6/2006

Opracowanie: mgr inż. Jadwiga Zdanowska

mgr inż. Henryk Chmielewski

inż. Jadwiga Cupiał

Opracowanie: mgr inż. Jadwiga Zdanow

Olsztyn 2006

REDAKCJA

Zespół redakcyjny:
mgr inż. Jadwiga Zdanowska
mgr inż. Henryk Chmielewski
inż. Jadwiga Cupiał
mgr inż. Alicja Robak

Kontakt:
Tel. (089) 524 01 71, fax (089) 524 05 05
E-mail: din@infish.com.pl

Wydawca:
Dział Wydawnictw
Instytutu Rybactwa Śródlądowego
10-719 Olsztyn, ul. Oczapowskiego 10
Tel. (089) 524 10 15, 524 01 71, fax (089) 524 05 05
E-mail: wydawnictwo@infish.com.pl

RYBACTWO

*00009* pl

[Jedenasta] XI Krajowa Konferencja Rybackich Użytkowników Jezior, Rzek i Zbiorników Zaporowych. Mickiewicz, Maciej. - Komun. Ryb. 2006 nr 5 (94) s. 25-27, il.

Doroczna konferencja, która odbyła się w dn. 6-8 czerwca 2006 r. nad jeziorem Szarek koło Ełku, była forum wymiany doświadczeń i poglądów między praktykami, urzędnikami i naukowcami na temat stanu obecnego i przyszłości rybactwa śródlądowego w Polsce. Szczególne zainteresowanie wzbudziły wystąpienia dotyczące przepisów prawnych i gospodarki zarybieniowej.

*00011* pl

Profesor Marian Leopold. Wołos, Arkadiusz. - Komun. Ryb. 2006 nr 5 (94) s. 33-35, il.

Profesor Marian Leopold (1932-2006) - przedstawiono jego sylwetkę, życiorys, pełnione funkcje oraz osiągnięcia naukowo-badawcze w dziedzinie rybactwa śródlądowego w Polsce i na arenie międzynarodowej. Profesor był wieloletnim pracownikiem naukowym Instytutu Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie, kierownikiem Zakładu Ekonomiki Rybactwa, a także nauczycielem akademickim. Jego dorobek liczy 119 prac naukowych. Był promotorem wielu prac doktorskich i magisterskich. Profesora wielokrotnie nagradzano za jego działalność naukową, dydaktyczną, popularyzatorską i społeczną.

*00034* pl

Wycinanie roślinności na stawach rybnych położonych w obszarze NATURA 2000. Radecki, Wojciech. - Komun. Ryb. 2006 nr 6 (95) s. 34-36

Na podstawie ustaw: O ochronie przyrody, Prawo ochrony środowiska i Prawo wodne, prawnik podaje możliwości przyznania rekompensaty za straty produkcyjne gospodarstwa rybackiego spowodowane zakazem usunięcia wierzchowiny ze stawów rybnych. Sytuacja dotyczy stawów znajdujących się na obszarach specjalnej ochrony ptaków Natura 2000.

*00035* pl

Akwakultura w Unii Europejskiej - miłe refleksje po szkoleniu. Grudniewska, Joanna; Terech-Majewska, Elżbieta. - Komun. Ryb. 2006 nr 6 (95) s. 36-37, il.

Podczas szkolenia zorganizowanego przez Aller Aqua Polska, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski oraz Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, przedstawiono mechanizmy prawne obowiązujące w Unii Europejskiej, dotyczące akwakultury. Głównymi celami Polityki Rybackiej UE są: ochrona zasobów, pomoc strukturalna, wspólna organizacja rynku oraz dbałość o stosunki z państwami trzecimi.

*00062* pl

Rybactwo śródlądowe w Polsce po wejściu do Unii Europejskiej. Mastyński, Jerzy. - Nasze Wody 2006 R. 8 nr 2 s. 27-29, il.

Przedstawiono bazę produkcyjną rybactwa śródlądowego oraz wielkość produkcji ryb (głównie karpia i pstrąga tęczowego) w latach 2000-2005, a także stan i zagrożenia w akwakulturze (stawy), gospodarce jeziorowej, rzecznej, w zbiornikach zaporowych i małych zbiornikach wodnych rok od momentu wejścia Polski do Unii Europejskiej.

*00075* pl

Aktualne przepisy ochrony środowiska dotyczące gospodarstw pstrągowych. Wybrane zagadnienia. Gabriel, Lucyna. W: Pstrągarstwo. Hodowla, manipulacje genetyczne, zagadnienia prawne, ochrona zdrowia. Pod red. Henryka Kuźmińskiego. Olsztyn: Wydaw. IRS 2006 s. 109-116, il.

Omówiono prawa i obowiązki hodowców ryb łososiowatych wynikające z trzech zagadnień prawnych: pozwolenia na korzystanie ze środowiska, środki finansowo-prawne związane z korzystaniem ze środowiska przez gospodarstwa oraz odpowiedzialność cywilna, karna i administracyjna. Zagadnienia te są regulowane przez ustawy Prawo ochrony środowiska oraz Prawo wodne. Przedstawiono przykład wypełniania druków dotyczących informacji składanych marszałkowi województwa przez prowadzącego gospodarstwo hodowli ryb łososiowatych.

*00076* pl

Prawo i rzeczywistość - czyli uwagi na temat zmian w europejskim prawie żywnościowym. Bykowski, Piotr J. W: Pstrągarstwo. Hodowla, manipulacje genetyczne, zagadnienia prawne, ochrona zdrowia. Pod red. Henryka Kuźmińskiego. Olsztyn: Wydaw. IRS 2006 s. 117-126 +bibliogr. 7 poz.

Omówiono zagadnienia prawne dotyczące bezpieczeństwa żywności pod względem jej jakości i obrotu na terenie państw Unii Europejskiej. Nowe przepisy prawne mają na celu ochronę zdrowia i życia konsumenta. Przedstawiono dyrektywy i normy prawne zawarte w orzeczeniu Casus Cassis de Dijon, Zielonej i Białej Księdze Bezpieczeństwa Żywności, Ogólnym Unijnym Prawie Żywnościowym (rozporządzenie 178/2002), Pakiecie higienicznym oraz wspólnotowym standardzie bezpieczeństwa. Nowe kierunki prac obejmują relacje produkt i produkcja a środowisko.

HYDROBIOLOGIA RYBACKA

*00016* en

Impact of several artificial diets on the attachment strength of adult zebra mussels (Dreissena polymorpha). Oddziaływanie kilku sztucznych pokarmów na wytrzymałość przytwierdzania się dorosłych racicznic (Dreissena polymorpha). Nowacki, Przemysław; Kobak, Jarosław. - Limnol. Pap. 2006 vol. 1 s. 9-23, il. bibliogr.

W warunkach laboratoryjnych badano wpływ pięciu pokarmów: mleka w proszku, drożdży, suszonej sałaty, suszonej rozwielitki, granulatu pstrągowego, na kondycję racicznicy. Racicznice żywiono sztucznie przez 2-6 tygodni porównując je z osobnikami głodzonymi. Najsilniej przytwierdzone do podłoża były racicznice żywione drożdżami.

*00017* en

A tentative assessment of the influence of common bream Abramis brama (L.) on the prey populations and water chemistry in the Włocławek Reservoir in the lower Vistula. Wstępna ocena oddziaływania leszcza Abramis brama (L. ) na populacje ofiar i chemizm wody w Zbiornku Włocławskim na dolnej Wiśle. Kakareko, Tomasz; Żbikowski, Janusz. - Limnol. Pap. 2006 vol. 1 s. 25-38, il. bibliogr.

Populacja leszczy o biomasie 111 kg/ha/rok konsumuje średnio 653 kg/ha mokrej masy pokarmu w ciągu roku, uwalniając w postaci odchodów, wydzielin i martwych tkanek ryb ok. 3, 8 kg całkowitego N i 0, 5 kg całkowitego P, co stanowi ok. 1 proc. ładunku tych elementów wnoszonych do zbiornika. Presja pokarmowa ryb wobec zoobentosu, głównego pokarmu leszczy, nie przekracza kilku procent średniej rocznej produkcji biologicznej bezkręgowców. Przepływowy charakter zbiornika determinuje rozwój bentosu i określa jakość wody.

*00018* en

Phytoplankton of Lake Raduń. Fitoplankton jeziora Raduń. Kowalska, Joanna; Luścińska, Marta. - Limnol. Pap. 2006 vol. 1 s. 39-70, il. bibliogr.

Fitoplankton jeziora Raduń, leżącego w Borach Tucholskich, składał się z 202 taksonów glonów, wśród których okrzemki (Diatomidae) stanowiły znaczącą większość. Okrzeki dominowały wiosną, zaś latem i jesienią dominowały sinice i bruzdnice (Dinoflagellata). Skład gatunkowy, dynamika sezonowa fitoplanktonu na równi z koncentracjami chlorofilu-a i parametrami fizyko-chemicznymi wody, pozwalają zaklasyfikować badane jezioro do średnio zeutrofizowanych.

*00019* en

Participation of planktonic and benthic bacteria in degradation of chitin. Udział bakterii planktonowych i bentosowych w rozkładzie chityny. Swiontek Brzezinska, Maria; Donderski, Wojciech. - Limnol. Pap. 2006 vol. 1 s. 71-79, il. bibliogr.

W eutroficznym jeziorze Gardzień na Pojezierzu Iławskim badano liczebność i skład taksonomiczny bakterii chitynolitycznych, wśród których dominowały rodzaje Aeromonas i Bacillus. Analizowano wpływ temperatury i pH na aktywność chitynolityczną bakterii. Liczebność bakterii była zmienna, zależna od siedliska i miesiąca poboru prób. Więcej bakterii chitynolitycznych zanotowano w osadach niż na powierzchni wody, ale ich procentowy udział w ogólnej liczbie bakterii był większy w wodzie niż w osadach.

*00020* en

Influence of pH on the development of heterotrophic bacteria in presence of humic substances. Oddziaływanie pH na rozwój bakterii heterotroficznych w obecności substancji humusowych. Burkowska, Aleksandra; Donderski, Wojciech. - Limnol. Pap. 2006 vol. 1 s. 81-88, il. bibliogr.

Badano wzrost bakterii heterotroficznych wyizolowanych z jezior: Jasne, Jeziorak i Stęgwica (Pojezierze Iławskie) celem ustalenia, jak przebiega wzrost tych bakterii w obecności substancji humusowych. Najlepszy wzrost bakterii zanotowano przy pH=7, a najsłabszy przy pH=5. Wyraźnie lepszy wzrost obserwowano w hodowlach, do których dodano substancje humusowe jako źródło organicznego N i C w porównaniu do hodowli, do których substancje humusowe dodawano jako źródło pożywienia.

*00059* pl

Dobre praktyki w utrzymaniu rzek i potoków górskich. Wyżga, Bartłomiej; Bojarski, Antoni; Jeleński, Józef; Jelonek, Marek; Litewka, Tadeusz; Zalewski, Jacek. - Aura 2006 nr 11 s. 26-29, il.

Omówiono założenia opracowania „Zasady dobrej praktyki w utrzymaniu rzek i potoków górskich“ opublikowanego w 2005 r. przez Ministerstwo Środowiska, zawierającego metodykę pozwalającą na ocenę stanu środowiska cieków. Zaproponowano działania wspomagające powrót cieków do stanu zrównoważonego oraz kształtowanie zabudowy regulacyjnej cieków i kanałów tarłowych. Propozycje te mogą zapewnić rybom możliwość migracji w ciekach przegrodzonych budowlami piętrzącymi.

*00060* pl

Jak przetrwać w skrajnie trudnych warunkach? Adaptacje ochotek. Grzybkowska, Maria. - Kosmos 2006 t. 55 nr 2-3 s. 197-207, il. bibliogr. summ.

Opisano biologię ochotkowatych (Chironomidae, Diptera) oraz fizjologiczne (np. tolerancję na utratę wody), biochemiczne (hibernacja, przechłodzenie), behawioralne (migracja, budowanie kokonów) i morfologiczne (ubarwienie ciała, redukcja rozmiarów, brak skrzydeł lub ich redukcja) adaptacje, które pozwalają im bytować w różnych ekosystemach wodnych, a także kolonizować i rekolonizować różnorodne środowiska.

AKWAKULTURA

*00070* pl

Technologie transgeniczne w akwakulturze - nowe możliwości i zagrożenia. Trapkowska, Sylwia; Siwicki, Andrzej K. W: Pstrągarstwo. Hodowla, manipulacje genetyczne, zagadnienia prawne, ochrona zdrowia. Pod red. Henryka Kuźmińskiego. Olsztyn: Wydaw. IRS 2006 s. 71-76 +bibliogr. 14 poz.

Omówiono zastosowanie technik transgenicznych w akwakulturze. Analizowano korzyści i zagrożenia wynikające z zastosowania tych metod dla środowiska naturalnego człowieka.

BIOLOGIA RYB

*00051* en

The effect of subjective fish scale ageing on growth and recruitment analyses: a case study from the UK. Wpływ subiektywnego odczytu wieku z łusek ryb na analizy wzrostu i uzupełnienia (rekrutacji): badanie przypadku w Wielkiej Brytanii. Musk, Robin S.; Britton, J. Robert; Axford, Stephen N. - Acta Ichth. Piscat. 2006 vol. 36 nr 1 s. 81-84, il. bibliogr.

Na podstawie łusek płoci, Rutilus rutilus, pobranych w 1985 r. z rzeki Stour (Anglia), do odczytu wieku ryb, stwierdzono wysoki stopień subiektywizmu podczas odczytu, co prowadzi do sprzecznych interpretacji uzyskanych wyników. Porównano wiek płoci z 1985 r. z odczytami z 2004 r. uzyskując zgodność dla wieku 1, 2 i 4 lat. Największa rozbieżność dotyczyła płoci w wieku 9 lat. Rekrutacja nowych roczników zależała od temperatury wody w pierwszym roku życia ryb.

HODOWLA RYB

*00003* pl

Czy odchudzanie ryb można wykorzystać w akwakulturze?. Myszkowski, Leszek; Kamler, Ewa. - Komun. Ryb. 2006 nr 5 (94) s. 7-9, il. bibliogr.

Omówiono reakcje młodocianych ryb na krótkotrwały brak pokarmu oraz czynniki, które mają na nie wpływ. Reakcja po odzyskaniu dostępu do pokarmu jest specyficzna dla gatunku i zależy od wielkości ryb, długości okresu głodu i rodzaju pokarmu. Przedstawiono stan wiedzy na temat wzrostu kompensacyjnego ryb młodocianych.

*00027* pl

Projekt innowacyjny w zakresie dobrostanu ryb realizowany przez Instytut Rybactwa Śródlądowego. Lirski, Andrzej. - Komun. Ryb. 2006 nr 6 (95) s. 16-17, il.

Omówiono założenia i cele „Programu innowacyjnego w zakresie badań, demonstracji i szkoleń dotyczących opracowania i wdrażania technik i technologii poprawy jakości produktu chowu i hodowli ryb ze szczególnym uwzględnieniem dobrostanu zwierząt“ prowadzonego w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego „Rybołówstwo i przetwórstwo ryb 2004-2006".

*00028* pl

Zarybianie polskich obszarów morskich w 2005 roku. Bartel, Ryszard; Kardela, Janina. - Komun. Ryb. 2006 nr 6 (95) s. 18-20, il.

Podano liczby oraz miejsce wpuszczonego materiału zarybieniowego troci, łososia, siei i certy w ramach zadania „Zarybianie polskich obszarów morskich w roku 2005". Przedstawiono producentów różnych form materiału zarybieniowego (wylęg, narybek, smolty) oraz rozliczenie środków finansowych przeznaczonych na ten cel.

*00029* pl

Znakowanie ryb w Polsce w latach 2002-2003. Bernaś, Rafał; Skóra, Michał; Bartel, Ryszard. - Komun. Ryb. 2006 nr 6 (95) s. 21-25, il.

Omówiono metody znakowania ryb. Podano szczegółowo zestawienie znakowań w 2002 i 2003 roku w Polsce znaczkami typu Carlin. Zawarto w nim informacje o gatunku, wieku, rodzaju materiału zarybieniowego, liczby wpuszczonych osobników, daty i miejsca wypuszczenia, serii, numerów oraz informacje o znakujących.

*00032* pl

Genetyka ryb. [Cz. ] 24: Wsobność; zastosowania kojarzenia krewniaczego (Tave 1986). Łuczyński, Mirosław. - Komun. Ryb. 2006 nr 6 (95) s. 29-31, il. bibliogr.

Podano schemat krzyżowania i opisano dwa typy krzyżowania krewniaczego (umiarkowane i właściwe) oraz znaczenie takiego krzyżowania dla wzrostu produktywności stada. Przedstawiono depresję wsobną stada pstrąga tęczowego.

ROZRÓD RYB

*00031* pl

Gynogeneza sterleta (Acipenser ruthenus). Fopp-Bayat, Dorota; Kolman, Ryszard; Woźnicki, Paweł. - Komun. Ryb. 2006 nr 6 (95) s. 28-29, il. bibliogr.

Opisano eksperymentalny rozród sterleta w Gospodarstwie Rybackim Wąsosze. Uzyskane osobniki gynogenetyczne identyfikowano za pomocą wybranych markerów genetycznych. Udowodniono, że potomstwo z grup gynogenetycznych posiada allele, które obserwowano tylko u samicy.

*00036* pl

Wylęgarnia 2006 - Niedzica k. Czorsztyna, 14-16. 10. 2006. Ryby karpiowate. Szczepkowski, Mirosław; Wunderlich, Krzysztof. - Komun. Ryb. 2006 nr 6 (95) s. 38-39, il.

Tematem przewodnim dorocznego spotkania hodowców, naukowców oraz przedstawicieli instytucji zajmujących się rybactwem był rozród, podchów i profilaktyka ryb karpiowatych.

*00089* pl

Rozród, podchów, profilaktyka ryb karpiowatych i innych gatunków. Zakęś, Zdzisław [red. ]; Demska-Zakęś, Krystyna [red. ]; Wolnicki, Jacek [red. ]. Olsztyn: Wydaw. IRS 2006, 372 s., il. + bibliogr.

Monografia poświęcona najnowszym badaniom obejmującym problematykę sztucznego rozrodu, embriogenezę, inkubację ikry i podchów różnych stadiów rozwojowych ryb karpiowatych oraz sandacza, okonia, szczupaka, stynki, siei, pstrągów i ryb jesiotrowatych. Poruszono też problemy ochrony zdrowia ryb, profilaktykę i terapię chorób ryb. Opisano czynniki, które determinują przebieg podchowu stadiów młodocianych ryb.

CHOROBY RYB

*00014* pl

Praktyczne aspekty stosowania anestetyków w rybactwie. Dziaman, Robert; Hajek, Grzegorz; Kłyszejko, Bernard. - Mag. Przem. Ryb. 2006 nr 5 (53) s. 44

Analizowano przydatność następujących środków znieczulających stosowanych w chowie i hodowli ryb: MS-222 (trykaina), benzokaina, Propiscin, 2-fenoksyetanol, olejek goździkowy. Oceniano szybkość wywołania anestezji u ryb oraz czas ich wybudzania z narkozy. Najniższe koncentracje wywołujące narkozę u ryb stwierdzono dla olejku goździkowego i Propiscinu, natomiast z punktu widzenia wybudzania ryb z narkozy, najkorzystniej oddziaływał MS-222 i 2-fenoksyetanol.

*00026* pl

Problemy zwalczania infekcji bakteryjnych u ryb hodowlanych. Kowalski, Cezary; Łebkowska, Beata; Pomorska, Małgorzata. - Komun. Ryb. 2006 nr 6 (95) s. 11-16, il. bibliogr.

Wymieniono bakterie chorobotwórcze wywołujące infekcje u ryb hodowlanych oraz omówiono grupy antybiotyków i chemioterapeutyków przeznaczonych dla ryb (tetracykliny, sulfonamidy, penicyliny, chinoliny) oraz inne, najczęściej stosowane preparaty. Podano listę antybiotyków i chemioterapeutyków zatwierdzonych do leczenia organizmów wodnych w Japonii, Europie, Kanadzie i USA.

*00040* pl

„Zdrowy jak ryba“... czyli jak weterynaria opiekowała się rybactwem wielkopolskim w XX w. ze szczególnym uwzględnieniem Pracowni Chorób Ryb w Sierakowie Wlkp. Budych, Jan. - Prz. Ryb. 2006 R. 31 nr 6 s. 24-35, il.

Przedstawiono lokalizację, zasięg działania, prowadzone badania oraz ludzi pracujących w placówce zajmującej się zdrowotnością ryb w Wielkopolsce od 1945 r. Opisano sylwetkę, przebieg pracy zawodowej i osiągnięcia dr Feliksa Flondro w zakresie profilaktyki na rzecz zmniejszenia epizoocji ryb w wodach Wielkopolski i Ziemi Lubuskiej.

*00044* en

Inhibition of luminous Vibrio harveyi by „green water“ obtained from tank culture of tilapia, Oreochromis mossambicus. Zahamowanie świecących Vibrio harveyi przez „zieloną wodę“ uzyskaną ze zbiorników hodowlanych dla tilapii, Oreochromis mossambicus. Huervana, Fredson H.; De La Cruz, Joana J.; Caipang, Christopher M. - Acta Ichth. Piscat. 2006 vol. 36 nr 1 s. 17-23, il. bibliogr.

Luminescencyjne wibriozy powodowane przez Vibrio harveyi są problemem w akwakulturze krewetek. Badano możliwość przeciwdziałania temu wykorzystując „zieloną wodę“ zawierającą glony Chlorella ze zbiorników hodowlanych dla tilapii. Okazało się, że „zielona woda“ z tych zbiorników wykazywała przez tydzień zdolności antybakteryjne.

*00067* pl

Zastosowanie kwaśnych preparatów biobójczych w wylęgarni i hodowli pstrąga tęczowego. Grudniewska, Joanna; Dobosz, Stefan; Terech-Majewska, Elżbieta. W: Pstrągarstwo. Hodowla, manipulacje genetyczne, zagadnienia prawne, ochrona zdrowia. Pod red. Henryka Kuźmińskiego. Olsztyn: Wydaw. IRS 2006 s. 49-55, il. +bibliogr. 9 poz.

Scharakteryzowano zastosowanie kwaśnego preparatu dezynfekcyjnego o nazwie Oxim w profilaktycznych i leczniczych kąpielach ikry i narybku pstrąga tęczowego. Testowano efektywność preparatu Oxim i dla porównania formaldehydu podczas inkubacji ikry, jak również określono jego toksyczność ostrą i średnie stężenie śmiertelne na narybku. Stwierdzono, że wylęgarni preparat należy stosować z dużą ostrożnością, przeprowadzając wstępne próby przed jego użyciem.

*00071* pl

Manipulacje genomowe a ochrona zdrowia ryb. Własow, Teresa. W: Pstrągarstwo. Hodowla, manipulacje genetyczne, zagadnienia prawne, ochrona zdrowia. Pod red. Henryka Kuźmińskiego. Olsztyn: Wydaw. IRS 2006 s. 77-82, il. +bibliogr. 24 poz.

Przedstawiono wrażliwość ryb łososiowatych na wybrane choroby. Opisano różnice w odporności na choroby różnych gatunków i linii hodowlanych ryb. Analizowano wpływ inżynierii genomowej na ochronę zdrowia ryb.

*00077* pl

Wymagania w zakresie zdrowia ryb oraz zapobiegania i zwalczania niektórych chorób według najnowszej dyrektywy Unii Europejskiej. Antychowicz, Jerzy. W: Pstrągarstwo. Hodowla, manipulacje genetyczne, zagadnienia prawne, ochrona zdrowia. Pod red. Henryka Kuźmińskiego. Olsztyn: Wydaw. IRS 2006 s. 127-132, il. +bibliogr. xx poz.

Podano listę chorób ryb wraz z nazwami gatunków ryb, które są na nie wrażliwe, na podstawie aneksu III dyrektywy UE CNS2005/0153. Omówiono zasady dotyczące warunków obrotu rybami oraz sposób postępowania przy podejrzeniu wystąpienia lub stwierdzenia chorób wymienionych w aneksie tej dyrektywy.

*00078* pl

Epizone - europejski program nadzoru nad epidemiologią niebezpiecznych, wirusowych chorób ryb. Reichert, Michał; Antychowicz, Jerzy; Matras, Marek. W: Pstrągarstwo. Hodowla, manipulacje genetyczne, zagadnienia prawne, ochrona zdrowia. Pod red. Henryka Kuźmińskiego. Olsztyn: Wydaw. IRS 2006 s. 139-142 +bibliogr. 5 poz.

Program „Epizone“ ma na celu usystematyzowanie wiedzy na temat struktury genetycznej izolatów wirusów VHS, IHN i KHV oraz ustalić związki przyczynowe między budową a patogennością poszczególnych szczepów. Innym zadaniem programu jest wdrożenie systemu informacji geograficznej GIS dotyczącej lokalizacji obiektów hodowlanych na terenie państw Unii Europejskiej. W programie bierze udział Państwowy Instytut Weterynaryjny z Puław.

*00079* pl

Zmiany w prawie europejskim dotyczące nadzoru lekarsko-weterynaryjnego w akwakulturze. Terech-Majewska, Elżbieta; Bernad, Alicja; Grudniewska, Joanna; Siwicki, Andrzej K. W: Pstrągarstwo. Hodowla, manipulacje genetyczne, zagadnienia prawne, ochrona zdrowia. Pod red. Henryka Kuźmińskiego. Olsztyn: Wydaw. IRS 2006 s. 143-151, il.

Przedstawiono przebieg prac nad nową dyrektywą Rady UE (2005/0153-CNS), która ma być wdrożona do 2009 r. Nowa dyrektywa ustanawia wymagania dotyczące zdrowia zwierząt dopuszczonych do obrotu. Mowa w niej o minimalnych środkach zapobiegawczych oraz minimalnych środkach zwalczania chorób, jakie należy stosować w przypadku podejrzenia lub wystąpienia chorób u zwierząt wodnych.

*00080* pl

Leczenie ryb w świetle obowiązujących przepisów prawnych. Mazur, Witold. W: Pstrągarstwo. Hodowla, manipulacje genetyczne, zagadnienia prawne, ochrona zdrowia. Pod red. Henryka Kuźmińskiego. Olsztyn: Wydaw. IRS 2006 s. 153-160

Podano tok postępowania lakarza specjalisty w przypadku stwierdzenia choroby w hodowli ryb. Omówiono prawne aspekty dotyczące stosowania leków u zwierząt przeznaczonych do konsumpcji przez człowieka. Wymieniono obowiązujące przepisy prawne.

*00081* pl

Perspektywy ochrony zdrowia ryb łososiowatych. Żelazny, Jan. W: Pstrągarstwo. Hodowla, manipulacje genetyczne, zagadnienia prawne, ochrona zdrowia. Pod red. Henryka Kuźmińskiego. Olsztyn: Wydaw. IRS 2006 s. 161-169 +bibliogr. 15 poz.

Podano czynniki wywołujące stany chorobowe lub czynniki przyczyniające się do ich wystąpienia oraz wymieniono działania zmierzające do zwalczania choroby. Omówiono zasady zwalczania chorób z mocy prawa, prowadzone przez inspekcję weterynaryjną w oparciu o akty prawne regulujące postępowanie w przypadku pojawienia się chorób. Zawarto główne tezy nowej dyrektywy UE.

*00082* pl

Występowanie wirusowej krwotocznej posocznicy (VHS) w Polsce i jej zwalczanie. Matras, Marek; Antychowicz, Jerzy; Mazur, Witold; Reichert, Michał. W: Pstrągarstwo. Hodowla, manipulacje genetyczne, zagadnienia prawne, ochrona zdrowia. Pod red. Henryka Kuźmińskiego. Olsztyn: Wydaw. IRS 2006 s. 171-178, il. +bibliogr. 10 poz.

Przedstawiono wyniki monitoringu obecności wirusa VHS w gospodarstwach rybackich w Polsce w latach 2000-05. Zilustrowano najczęściej spostrzegane objawy infekcji VHS. Omówiono przebieg eksperymentalnego programu kontroli VHS, przeprowadzonego przez PIWet z Puław w 19 gospodarstwach usytuowanych w dorzeczu rzeki (nazwa zakodowana).

*00083* pl

Badanie patogenności izolatów VHSV, IHNV i IPNV dla wylęgu SPF pstrąga tęczowego. Antychowicz, Jerzy; Matras, Marek; Reichert, Michał. W: Pstrągarstwo. Hodowla, manipulacje genetyczne, zagadnienia prawne, ochrona zdrowia. Pod red. Henryka Kuźmińskiego. Olsztyn: Wydaw. IRS 2006 s. 179-191, il. +bibliogr. 9 poz.

Porównano śmiertelność, objawy kliniczne i zmiany anatomopatologiczne występujące u wylęgu i narybku pstrąga tęczowego, eksperymentalnie zakażonego polskimi izolatami VHS, IPN oraz szczepem referencyjnym IHN otrzymanym z Referencyjnego Laboratorium UE. Badanie wykazało większą patogenność wirusów VHS i IHN niż IPN.

*00084* pl

Jersinioza u pstrągów: aktualny stan wiedzy i problemy. Pękala, Agnieszka. W: Pstrągarstwo. Hodowla, manipulacje genetyczne, zagadnienia prawne, ochrona zdrowia. Pod red. Henryka Kuźmińskiego. Olsztyn: Wydaw. IRS 2006 s. 193-199 +bibliogr. 25 poz.

Scharakteryzowano morfologię oraz własności biochemiczne i serologiczne bakterii Yersinia ruckeri powodującą groźną u ryb łososiowatych jersiniozę. Opisano objawy choroby, diagnostykę oraz badania nad określeniem i zaklasyfikowaniem pałeczki Y. ruckeri prowadzone w Polsce.

*00085* pl

Flawobakteriozy ryb: rodzaje, występowanie oraz charakterystyka wybranych przypadków w Polsce. Kozińska, Alicja. W: Pstrągarstwo. Hodowla, manipulacje genetyczne, zagadnienia prawne, ochrona zdrowia. Pod red. Henryka Kuźmińskiego. Olsztyn: Wydaw. IRS 2006 s. 201-208 +bibliogr. 21 poz.

Omówiono jednostki chorobowe wywoływane przez drobnoustroje z rodzaju Flavobacterium: chorobę kolumnową, chorobę zimnej wody (CWD) oraz bakteryjna chorobę skrzeli (BGD). Opisano wybrane przypadki flawobakterioz u ryb łososiowatych w Polsce.

*00086* pl

Szczepionki i metody szczepienia ryb - najnowsze osiągnięcia. Siwicki, Andrzej K.; Terech-Majewska, Elżbieta; Kazuń, Krzysztof; Kazuń, Barbara; Głąbski, Edward. W: Pstrągarstwo. Hodowla, manipulacje genetyczne, zagadnienia prawne, ochrona zdrowia. Pod red. Henryka Kuźmińskiego. Olsztyn: Wydaw. IRS 2006 s. 209-217 +bibliogr. 17 poz.

Przedstawiono podstawowe wymogi w zakresie szczepień ochronnych u ryb oraz aktualne dostępne szczepionki dla ryb łososiowatych. Omówiono nowe kierunki w wakcynologii ryb. Szczepionki nowej generacji podawane rybom doustnie aktywują nieswoiste mechanizmy obronne. Aktualnie jest testowana szczepionka przeciw herpeswirusom KHV.

*00087* pl

Ochrona zdrowia tarlaków w chowie ryb łososiowatych. Siwicki, Andrzej K.; Baranowski, Paweł; Kazuń, Krzysztof; Głąbski, Edward; Majewicz-Zbikowska, Magdalena. W: Pstrągarstwo. Hodowla, manipulacje genetyczne, zagadnienia prawne, ochrona zdrowia. Pod red. Henryka Kuźmińskiego. Olsztyn: Wydaw. IRS 2006 s. 219-225 +bibliogr. 7 poz.

Omówiono wpływ właściwego postępowania z samicami i samcami w okresie okołotarłowym na kondycję i wydolność układu immunologicznego ryb. Opisano czynniki powodujące zaburzenia w rozrodzie kontrolowanym: awitaminozę i otłuszczenie.

*00088* pl

Antybiotykoterapia w chowie i hodowli ryb łososiowatych - aktualny stan wiedzy. Siwicki, Andrzej K.; Kowalski, Cezary; Terech-Majewska, Elżbieta; Kazuń, Barbara; Kazuń, Krzysztof; Głąbski, Edward; Majewicz-Zbikowska, Magdalena. W: Pstrągarstwo. Hodowla, manipulacje genetyczne, zagadnienia prawne, ochrona zdrowia. Pod red. Henryka Kuźmińskiego. Olsztyn: Wydaw. IRS 2006 s. 227-233 +bibliogr. 8 poz.

Podano definicję, mechanizm działania oraz rodzaje antybiotyków wykorzystywanych w akwakulturze. Omówiono zasady racjonalnego stosowania antybiotykoterapii w chowie i hodwli ryb. Przedstawiono najczęściej popełniane błędy podczas leczenia ryb antybiotykami.

*00089* pl

RYBY KARPIOWATE

CHÓW I HODOWLA KARPIA

*00007* pl

Efekty stosowania paszy przemysłowej i tradycyjnej w żywieniu dwuletnich karpi. Rechulicz, Jacek; Skupińska, Ewa; Skupiński, Kazimierz. - Komun. Ryb. 2006 nr 5 (94) s. 20-23, il. bibliogr.

Kroczek karpia żywiono w stawach w różnych temperaturach wody granulatem Asta Karp T firmy Dobropasz oraz paszą naturalną - jęczmieniem. Przydatność pasz testowano na podstawie współczynnika kondycji Fultona, współczynnika pokarmowego FCR, stopnia przeżywalności oraz opłacalności stosowanych pasz. Tańszą i łatwiejszą do stosowania okazała się pasza naturalna.

*00012* pl

Czy karp może zostać zdetronizowany przez pstrąga w 2006 roku oraz kilka uwag na temat określania wielkości produkcji ryb w stawach. Lirski, Andrzej. - Mag. Przem. Ryb. 2006 nr 5 (53) s. 18-20, il.

Przedstawiono historię produkcji karpia w Polsce, jego technologię chowu i metodykę szacowania produkcji ryb w stawach. Od kilkunastu lat w Zakładzie Rybactwa Stawowego w Żabieńcu przeprowadza się prognozę produkcyjną dla stawów karpiowych w oparciu o badania ankietowe. Na podstawie pierwszej ankiety wiosną każdego roku po zarybieniach stawów opracowuje się prognozy produkcyjne, a po odłowach jesiennych i sprzedaży grudniowej, przeprowadza się weryfikację tych prognoz. Analizowano, czy wielkość produkcji karpia w 2006 r. będzie niższa niż wielkość produkcji pstrąga.

*00023* pl

Prognoza jesiennej produkcji stawowej w 2006 roku na podstawie badań ankietowych. Lirski, Andrzej; Myszkowski, Leszek. - Komun. Ryb. 2006 nr 6 (95) s. 1-4, il. bibliogr.

Na podstawie ankiet obejmujących około 50 proc. ogroblowanej powierzchni stawowej w Polsce omówiono produkcję narybku karpia, kroczka i karpia handlowego w latach 1993-2005 i zestawiono z prognozowaną produkcją na 2006 rok. Podano przyczyny spodziewanej niskiej produkcji karpia w sezonie 2006.

*00038* pl

O człowieku, który... nie boi się promocji karpia. Sobczak, Anna. - Komun. Ryb. 2006 nr 6 (95) s. 42

Omówiono kampanię reklamową prowadzoną w ramach projektów: „Karp - produkt hodowany metodami przyjaznymi dla środowiska“ i „Karp - tradycyjny produkt ekologiczny“. Projekty były realizowane przez Towarzystwo Promocji Ryb i Produktów Rybnych Pan Karp, przy dużym zaangażowaniu Instytutu Rybactwa Śródlądowego i jego dyrektora - prof. Bogusława Zdanowskiego.

*00045* en

The effect of feeding method on body weight gains, concentrations of selected components in the blood, and peroxidation processes of carp, Cyprinus carpio L. Wpływ metody żywienia na przyrosty ciężaru ciała, koncentracje wybranych składników krwi i procesy peroksydacji u karpia, Cyprinus carpio L. Stepanowska, Katarzyna; Sawicka, Anna. - Acta Ichth. Piscat. 2006 vol. 36 nr 1 s. 25-29, il. bibliogr.

Doświadczenia przeprowadzono wiosną 2004 na 300 karpiach z podziałem na dwie grupy żywieniowe. Grupę I żywiono paszą wysokotłuszczową, grupę II - paszą wysokowęglanową. Po 7 tygodniach analizowano krew i wątrobę ryb. Karpie z grupy I wykazały istotnie wyższe przyrosty ciężaru ciała oraz wzrost koncentracji produktów peroksydacji lipidów i istotnie niższą zawartość zredukowanego glutationu w wątrobie w porównaniu do karpi z grupy II. W krwi ryb obu grup nastąpił wzrost koncentracji hemoglobiny i wartości hematokrytu.

*00049* en

A usability trial of erythrocyte meal in feeding juveniles of common carp, Cyprinus carpio L. Próba przydatności mączki z krwi w żywieniu młodocianych karpi, Cyprinus carpio L. Przybył, Antoni; Mazurkiewicz, Jan; Wudarczak, Bartosz; Molińska-Glura, Marta; Moliński, Krzysztof. - Acta Ichth. Piscat. 2006 vol. 36 nr 1 s. 57-63, il. bibliogr.

Optymalizacja receptur diet w żywieniu ryb wymaga poszukiwania niekonwencjonalnych źródeł białka. Testowano mączkę z krwi w paszach dla ryb, stosując ją w dawkach 0 (próba kontrolna), 5, 10 i 15 proc. Eksperyment prowadzono w 60-l akwariach, do których wpuszczono po 14 karpi. Pod koniec eksperymentu karpie z próby kontrolnej cechowały się wyższym ciężarem ciała. Uznano, że dodawanie mączki z krwi w zastępstwie mączki rybnej nie polepsza wskaźników hodowlanych karpia.

*00053* pl

Karpiowy problem - zarybiać czy nie?. Oglęcki, Paweł. - Wiad. Węd. 2006 nr 11 (689) s. 74-75, il.

Przedstawiono argumenty za i przeciw zarybianiu karpiem wód otwartych. Jest to gatunek obcy, który do Polski trafił wiele lat temu dzięki niemieckim hodowcom z Moraw. Głównie był rybą hodowlaną. W wodach otwartych pojawił się wskutek powodzi i nieplanowanych przerwań grobli. Gatunek ten w nadmiarze może zagrażać rodzimej ichtiofaunie, dlatego zarybianie karpiem musi być wyważone.

INNE KARPIOWATE

*00004* pl

Strzebla błotna Eupallasella perenurus (Pallas) w okolicy Szumlesia na Pojezierzu Kaszubskim. Zarembska, Jolanta. - Komun. Ryb. 2006 nr 5 (94) s. 9-12, il. bibliogr.

Opisano wygląd, biologię oraz stanowiska występowania strzebli błotnej w Polsce. Podano stosowane nazewnictwo strzebli z okolic Szumlesia oraz wyniki obserwacji zachowań, aktywności, płochliwości osobników i żerowania. Omówiono problemy ochrony tego zagrożonego gatunku.

*00017* en

A tentative assessment of the influence of common bream Abramis brama (L. ) on the prey populations and water chemistry in the Włocławek Reservoir in the lower Vistula. Wstępna ocena oddziaływania leszcza Abramis brama (L. ) na populacje ofiar i chemizm wody w Zbiornku Włocławskim na dolnej Wiśle. Kakareko, Tomasz; Żbikowski, Janusz. - Limnol. Pap. 2006 vol. 1 s. 25-38, il. bibliogr.

*00024* pl

Wpływ temperatury na wzrost i proces odkładania tłuszczów w ciele ryb karpiowatych. Kamiński, Rafał; Wolnicki, Jacek. - Komun. Ryb. 2006 nr 6 (95) s. 5-6, il. bibliogr.

Badano zawartość tłuszczów w ciele młodocianej strzebli żywionej przez 90 dni paszą ASTA i larwami Chironomidae w różnych temperaturach wody (19, 22, 25 i 28 st. C) oraz współczynnik kondycji ryb. Stwierdzono niskie tempo wzrostu ryb w temp. 28 st. C, zaś zawartość tłuszczu w ciele ryb była najniższa w temp. 22 st. C, a najwyższa w temp. 28 st. C.

*00033* pl

Obecny stan występowania i główne zagrożenia siedlisk strzebli błotnej Eupallasella perenurus (Pallas) na Pomorzu. Radtke, Grzegorz; Wolnicki, Jacek; Kamiński, Rafał. - Komun. Ryb. 2006 nr 6 (95) s. 31-33, il. bibliogr.

Opisano rozmieszczenie stanowisk strzebli błotnej w województwie pomorskim, będącym główną ostoją tego gatunku w Polsce. Wymieniono najczęstsze zagrożenia: melioracje, zabudowa letniskowa, eksploatacja kopalin.

*00042* pl

Czebaczek amurski. (Pseudorasbora parva). - Prz. Ryb. 2006 R. 31 nr 6 s. 74-77, il. (Na podstawie charakterystyki A. Witkowskiego i A. Kotusza zamieszczonej w „Ryby słodkowodne Polski“ pod red. M. Brylińskiej)

Podano cechy taksonomiczne, zasięg występowania, biologię oraz znaczenie gospodarcze czebaczka amurskiego - małej ryby przypadkowo zawleczonej z Azji do Europy.

*00051* en

RYBY ŁOSOSIOWATE

*00037* pl

Sprawozdanie z [Trzydziestej Pierwszej] XXXI Krajowej Konferencji Hodowców Ryb Łososiowatych, Sobieszewo 5-6 X 2006. Kuźmiński, Henryk. - Komun. Ryb. 2006 nr 6 (95) s. 39-41, il.

Tematyka 20 referatów wygłoszonych podczas konferencji dotyczyła aktualnego stanu pstrągarstwa polskiego, hodowli pstrągów i innych ryb w obiektach pstrągowych, produkcji manipulowanych genetycznie ryb oraz ochrony zdrowia ryb. Zaprezentowało się 10 firm pracujących na rzecz akwakultury.

CHÓW I HODOWLA PSTRĄGA

*00032* pl

Genetyka ryb. [Cz. ] 24: Wsobność; zastosowania kojarzenia krewniaczego (Tave 1986). Łuczyński, Mirosław. - Komun. Ryb. 2006 nr 6 (95) s. 29-31, il. bibliogr.

*00048* en

Effects of mixed feeding schedules on growth performance, body composition, and nitrogen- and phosphorus balance in rainbow trout, Oncorhynchus mykiss. Wpływ mieszanego harmonogramu żywienia na przyrosty wzrostu, skład ciała i bilans azotu i fosforu u pstrąga tęczowego, Oncorhynchus mykiss. Sevgili, Huseyin; Emre, Yilmaz; Kanyilmaz, Mahir; Diler, Ibrahim; Hossu, Belgin. - Acta Ichth. Piscat. 2006 vol. 36 nr 1 s. 49-55, il. bibliogr.

Testowano pięć różnych wariantów żywienia pstrąga tęczowego stosując paszę A - niskoproteinową (zawartość białka 28, 1 proc. ) i paszę B - wysokoproteinową (zawartość białka 49, 9 proc. ) w różnych proporcjach. Ryby żywione przez jeden dzień paszą A, a przez następne trzy dni paszą B, miały podobne specyficzne tempo wzrostu i współczynniki żywienia, jak ryby żywione przez cały czas paszą B. Ten wariant uznano za najlepszy w żywieniu mieszanym. Pozwala on zaoszczędzić na kosztach żywienia.

*00064* pl

Analiza produkcji i sprzedaży pstrągów tęczowych w 2005 r. Bontemps, Stanisław. W: Pstrągarstwo. Hodowla, manipulacje genetyczne, zagadnienia prawne, ochrona zdrowia. Pod red. Henryka Kuźmińskiego. Olsztyn: Wydaw. IRS 2006 s. 7-27, il.

Oceniono produkcję pstrągów tęczowych w 2005 r. (14255, 7 ton) i ich sprzedaż na podstawie 144 ankiet otrzymanych od hodowców z pięciu rejonów Polski. Analizowano zdrowotność ryb w poszczególnych gospodarstwach, rodzaj zadawanej paszy oraz współczynniki pokarmowe. Scharakteryzowano inne gatunki ryb hodowane w gospodarstwach pstrągowych oraz łowiska wędkarskie na terenie tych gospodarstw.

*00065* pl

Wpływ płynu jajnikowego na ruchliwość plemników pstrąga tęczowego. Ciereszko, Andrzej; Wojtczak, Mariola; Dietrich, Grzegorz J.; Kotłowska, Mariola; Dobosz, Stefan; Kuźmiński, Henryk. W: Pstrągarstwo. Hodowla, manipulacje genetyczne, zagadnienia prawne, ochrona zdrowia. Pod red. Henryka Kuźmińskiego. Olsztyn: Wydaw. IRS 2006 s. 29-34, il. +bibliogr. 7 poz.

Analizowano zależności pomiędzy parametrami płynu jajnikowego pobranego od 31 samic pstrąga tęczowego, a jego zdolnością do stymulacji ruchu plemników oraz jakości ikry. Zaobserwowano, że pH płynu jajnikowego jest jednym z podstawowych czynników odpowiedzialnych za stymulujący wpływ na ruchliwość plemników. Płyn jajnikowy o niskim pH może wpływać negatywnie na zapłodnienie u pstrąga tęczowego, stąd wskazanym jest użycie roztworu soli o zasadowym odczynie (pH 8-9) jako medium do zapłodnienia.

*00066* pl

Analiza wzrostu larw pstrąga źródlanego (Salvelinus fontinalis Mitchill 1815) podczas podchowu w różnych temperaturach w warunkach kontrolowanych. Kujawa, Roman; Kłos, Jakub; Kuźmiński, Henryk. W: Pstrągarstwo. Hodowla, manipulacje genetyczne, zagadnienia prawne, ochrona zdrowia. Pod red. Henryka Kuźmińskiego. Olsztyn: Wydaw. IRS 2006 s. 35-47, il. +bibliogr. 26 poz.

Larwy pstrąga źródlanego umieszczono w 5 obiegach stosując temperatury wody: 6, 10, 14, 18 i 22 st. C. Obsada każdego akwarium wynosiła 375 osobników. Początkowym pokarmem ryb były żywe naupliusy solowca, a następnie w żywieniu przechodzono na starter pstrągowy Nutra T-2, 0 Trouvit oraz Nitra T-3, 0 Trouvit. Optymalny wzrost larw pstrąga źródlanego zaobserwowano przy temperaturze 14 st. C. Najwyższą przeżywalność zanotowano przy 14 st. C i wynosiła ona 92, 8 proc., zaś najniższą w 22 st. C (6, 7 proc. ).

*00072* pl

Produkcja sterylnych populacji pstrąga źródlanego (Salvelinus fontinalis) oraz badania walorów hodowlanych. Kuźmiński, Henryk; Dobosz, Stefan; Kowalska, Agata. W: Pstrągarstwo. Hodowla, manipulacje genetyczne, zagadnienia prawne, ochrona zdrowia. Pod red. Henryka Kuźmińskiego. Olsztyn: Wydaw. IRS 2006 s. 83-89, il. +bibliogr. 6 poz.

W Zakładzie Hodowli Ryb Łososiowatych (IRS) w Rutkach przeprowadzono podchów diploidalnych i triploidalnych pstrągów źródlanych od stadium narybku letniego do ryby towarowej. Przedstawiono wyniki indywidualnych pomiarów długości ryb, ich jednostkowej masy całkowitej, masy gonad, trzewi, tuszek oraz statystyczną analizę danych. Najwyższą wydajność rzeźną wykazały triploidalne samce, których masa tuszki stanowiła 90, 4 proc. masy ryby, a najniższą - diplidalne samice - masa tuszki wynosiła 73, 7 proc. masy całej ryby.

*00073* pl

Badanie wpływu 11 beta-hydroksyandrostenedionu podawanego w pokarmie na proces kształtowania się układu płciowego pstrąga źródlanego w porównaniu z maskulinizacją pstrąga tęczowego. Kuźmiński, Henryk; Dobosz, Stefan; Demska-Zakęś, Krystyna. W: Pstrągarstwo. Hodowla, manipulacje genetyczne, zagadnienia prawne, ochrona zdrowia. Pod red. Henryka Kuźmińskiego. Olsztyn: Wydaw. IRS 2006 s. 91-95, il. +bibliogr. 4 poz.

Omówiono przebieg dyferencjacji płci pstrąga źródlanego żywionego starterem pstrągowym BioOptimal firmy BioMar z dodatkiem 11 beta-hydroksyandrostenedionu w dawkach 5, 10, 15, 20 i 25 ppm., który podawano rybom przez okres 30, 40, 50 i 60 dni. Nie stwierdzono wpływu hormonu podawanego w paszy na przebieg dyferencjacji płci pstrąga źródlanego, bez względu na wielkość stosowanej dawki, jak i czas trwania kuracji hormonalnej. Natomiast zastosowanie dawki 20 ppm hormonu u gynogenetycznej (samiczej) populacji pstrąga tęczowego przez okres 60 dni skutkowało 96, 1 proc. efektywnością maskulinizacji.

*00074* pl

Możliwości krótko- i długookresowego przechowywania nasienia manipulowanych genetycznie pstrągów tęczowych. Kowalski, Radosław K.; Sarosiek, Beata; Judek, Jędrzej; Dobosz, Stefan; Kuźmiński, Henryk; Glogowski, Jan. W: Pstrągarstwo. Hodowla, manipulacje genetyczne, zagadnienia prawne, ochrona zdrowia. Pod red. Henryka Kuźmińskiego. Olsztyn: Wydaw. IRS 2006 s. 97-107, il. +bibliogr. 11 poz.

Scharakteryzowano znaczenie kriokonserwacji nasienia ryb. Omówiono kriokonserwację nasienia homogametycznych (XX, YY) i heterogametycznych (XY) pstrągów tęczowych oraz metodę krótkookresowego przechowywania nasienia samców XX pstrąga tęczowego. Przedstawiono analizę ruchu plemników przy użyciu systemu CASA, jak również efekty zapłodnienia ikry nasieniem przechowywanym za pomocą obu metod. Technologia kriokonserwacji okazała się skuteczna w długookresowym przechowywaniu nasienia pstrąga tęczowego.

*00087* pl

INNE ŁOSOSIOWATE

*00005* pl

Zarybianie polskich obszarów morskich w 2004 roku. Bartel, Ryszard; Kardela, Janina. - Komun. Ryb. 2006 nr 5 (94) s. 13-14, il.

Podano liczby i wartości (w złotych) wpuszczonego wylęgu, narybku i smoltów troci i łososia w ramach zarybiania polskich obszarów morskich. Wymieniono producentów materiału zarybieniowego.

*00054* pl

Chronić czy łowić, a może chronić łowiąc? [głowacicę]. Witkowski, Andrzej. - Węd. Pol. 2006 nr 11 (189) s. 6-7, il.

Omówiono problem zachowania w naszej ichtiofaunie głowacicy, ginącego gatunku, który także w większości krajów Europy został objęty różnymi formami ochrony. W Polsce najliczniejsze populacje (łącznie około 1500-2000 dorosłych głowacic) występują już tylko w trzech największych górskich rzekach: Dunajcu, Popradzie i Sanie.

RYBY SZCZUPAKOWATE

*00001* pl

Wykorzystanie narybku szczupaka (Esox lucius) pochodzącego ze sztucznego chowu do zarybień stawów - wstępne wyniki i obserwacje. Szczepkowski, Mirosław; Szczepkowska, Bożena; Wunderlich, Krzysztof. - Komun. Ryb. 2006 nr 5 (94) s. 1-3, il. bibliogr.

Badano przeżywalność i wzrost narybku szczupaka podchowywanego w basenach na paszy sztucznej po jego wpuszczeniu do stawów w czerwcu i lipcu 2004-2005. Przeżywalność odławianego jesienią narybku wahała się od 0, 75 do 94 proc., średnia masa wynosiła od 18 do 200 g, a przyrosty biomasy narybku od wiosny do jesieni wynosiły od 0 do 159 kg/ha. Badania wykazały, że podchowany narybek szczupaka może być stosowany jako materiał obsadowy do stawów.

RYBY OKONIOWATE

*00002* pl

Wpływ sortowania na efekty podchowu młodocianego sandacza w obiegach recyrkulacyjnych. Zakęś, Zdzisław; Kowalska, Agata. - Komun. Ryb. 2006 nr 5 (94) s. 3-7, il. bibliogr.

Analizowano wpływ sortowania na wzrost, przeżywalność, biomasę obsad i zmienność wewnątrzgrupową młodocianego sandacza przetrzymywanego w obiegach recyrkulacyjnych. Eksperyment wykazał, że sortowanie nie przyczyniło się do poprawy wartości wskaźników hodowlanych, ale przyczyniło się do zmniejszenia zmienności wewnątrzgrupowej.

*00025* pl

Wpływ częstotliwości żywienia i dawki paszy na efekty podchowu juwenalnego sandacza w obiegach recyrkulacyjnych. Zakęś, Zdzisław; Kowalska, Agata; Demska-Zakęś, Krystyna. - Komun. Ryb. 2006 nr 6 (95) s. 7-11, il. bibliogr.

Juwenalnego sandacza podchowywanego w basenach rotacyjnych żywiono granulatem pstrągowym Nutra z nadmiarem (doświadczenie I) lub restrykcyjną dawką paszy (doświadczenie II). Obliczono przyrost masy ciała, współczynnik kondycji ryb, współczynnik zmienności masy ciała w dniu rozpoczęcia i zakończenia doświadczenia oraz współczynnik pokarmowy pasz. Nie stwierdzono istotnego wpływu częstotliwości żywienia na tempo wzrostu sandacza oraz na wartość analizowanych wskaźników.

*00055* pl

Oczy sandacza. - Węd. Pol. 2006 nr 11 (189) s. 10-11, il.

Oczy ryb są dobrze dostosowane do środowiska wodnego. W oku sandacza znajduje się tzw. warstwa odblaskowa, która skupia docierające światło w tej części oka, gdzie znajdują się światłoczułe komórki. U ryb aktywnych, które żyją w mętnych wodach, takich jak sandacz, brakuje komórek wrażliwych na kolor niebieski. Sandacze jednak rozpoznają inne kolory, najlepiej przy natężeniu światła od 50 do 200 luksów.

RYBY LIPIENIOWATE

*00068* pl

Podchów wylęgu lipienia europejskiego (Thymallus thymallus L. ) w różnych, stałych warunkach termicznych. Szmyt, Mariusz; Kucharczyk, Dariusz; Grudniewska, Joanna; Jagodzińska, Monika; Kujawa, Roman; Żakowski, Łukasz; Targońska, Katarzyna; Dobosz, Stefan; Mamcarz, Andrzej. W: Pstrągarstwo. Hodowla, manipulacje genetyczne, zagadnienia prawne, ochrona zdrowia. Pod red. Henryka Kuźmińskiego. Olsztyn: Wydaw. IRS 2006 s. 57-64, il. +bibliogr. 22 poz.

Przedstawiono parametry hodowlane larw lipienia, karmionych larwami solowca, w czterech wariantach termicznych: 10, 15, 20 i 23 st. C. Przeanalizowano współczynniki zmienności masy i długości w poszczególnych wariantach termicznych doświadczenia oraz przeżywalność wylęgu. Na podstawie uzyskanych wyników, stwierdzono, że w podchowie wylęgu lipienia zadowalające efekty produkcyjne uzyskuje się w zakresie temperatur 15-20 st. C.

*00069* pl

Próba określenia PNR („punktu bez powrotu“) dla wylęgu lipienia europejskiego (Thymallus thymallus L. ) przetrzymywanego w różnych, stałych warunkach termicznych. Kucharczyk, Dariusz; Szmyt, Mariusz; Kujawa, Roman; Jagodzińska, Monika; Grudniewska, Joanna; Targońska, Katarzyna; Żakowski, Łukasz; Kwiatkowski, Maciej; Krejszeff, Sławomir; Dobosz, Stefan; Mamcarz, Andrzej. W: Pstrągarstwo. Hodowla, manipulacje genetyczne, zagadnienia prawne, ochrona zdrowia. Pod red. Henryka Kuźmińskiego. Olsztyn: Wydaw. IRS 2006 s. 65-69, il. +bibliogr. 17 poz.

Larwy lipienia umieszczono w akwariach w zagęszczeniu 10 sztuk w każdym w celu określenia PNR, który przyjęto jako okres (wyrażony w dniach) przeżycia 50 proc. obsady ryb. Temperatura wody podczas doświadczeń wynosiła: 10, 15, 20 lub 23 st. C. Stwierdzono, że larwy lipienia w temperaturze 23 st. C wykazywały PNR po 4 dniach, w temperaturze 20 st. C po 9 dniach, w temperaturze 15 st. C po 13 dniach, a w temperaturze 10 st. C po 16 dniach. Po osiagnięciu PNR, tylko nieliczne ryby próbowały pochwycić pokarm.

RYBY SIEJOWATE

*00015* pl

Wykorzystanie metody znakowania - zwroty do oceny efektów zarybień. Wziątek, Bogdan; Kozłowski, Jacek. - Mag. Przem. Ryb. 2006 nr 5 (53) s. 48-49, il. bibliogr.

Scharakteryzowano metody znakowania ryb. Oceniono efekty zarybień poznakowanym materiałem zarybieniowym siei w jeziorze Łebsko. Przedstawiono możliwości wykorzystania znakowania ryb do oceny szkód powodowanych przez kormorany na podstawie badań prowadzonych nad biologią sielawy z jeziora Wigry, jak również oceny efektu zarybień wylęgiem sielawy jezior Brodnickiego Parku Krajobrazowego.

*00050* en

Age, growth rate, and condition of vendace, Coregonus albula (L. ), from some Pomeranian lakes (NW Poland). Wiek, tempo wzrostu i kondycja sielawy, Coregonus albula (L. ), z kilku jezior pomorskich (Polska północnozachodnia). Czerniejewski, Przemysław; Raczyński, Mariusz; Wawrzyniak, Wawrzyniec. - Acta Ichth. Piscat. 2006 vol. 36 nr 1 s. 65-72, il. bibliogr.

Badania biologiczne sielawy, jednego z najcenniejszych gatunków polskiej ichtiofauny, przeprowadzono na podstawie 136 osobników z jeziora Pełcz Wielki, 304 osobników z jeziora Bytyń Wielki i 62 osobników z jeziora Wełtyń - złowionych w latach 2002-03. Spośród 502 sielaw, 380 (75, 7 proc. ) było w wieku 2+, ich długość całkowita wahała się od 187, 9 do 202, 7 mm. Najniższą długość i tempo wzrostu przejawiała sielawa z jeziora Pełcz Wielki, co wynikało prawdopodobnie z niskiej żyzności tego zbiornika.

INNE RYBY SŁODKOWODNE

*00010* pl

Konferencja na temat ryb z rodziny Lepisosteidae w Meksyku. Jaroszewska, Marta; Dąbrowski, Konrad. - Komun. Ryb. 2006 nr 5 (94) s. 28-30, il.

Podczas konferncji, która odbyła się w dn. 6-10 sierpnia 2006 r. Villahermosa (Meksyk), prezentowano prace na temat biologii, rozwoju embrionalnego i larwalnego, ekologii, gospodarki rybackiej oraz intensywnej hodowli ryb - przedstawicieli niszczukowatych, występujących w wodach słodkich Ameryki Północnej i Środkowej.

*00046* en

Biology and fishery of barred spiny eel, Macrognathus pancalus Hamilton. Biologia i połowy węgorzyka kolczastego, Macrognathus pancalus Hamilton. Suresh, Vettath R.; Biswas, Benoy K.; Vinci, Gobi K.; Mitra, Krishna; Mukherjee, Ardhendu. - Acta Ichth. Piscat. 2006 vol. 36 nr 1 s. 31-37, il. bibliogr.

Ryby z gatunku Macrognathus pancalus (po polsku nazywane węgorzykami lub długonosami) łowiono w starorzeczu rzeki Ganga w Indiach od czerwca 2004 do maja 2005. Badano zwyczaje pokarmowe, reprodukcję, zależność długość-ciężar, status zasobów rybnych, długość ryb: asymptotyczną, po osiągnięciu dojrzałości, części łownej populacji. Głównym pokarmem tego gatunku były larwy owadów. Samce osiągały płodność przy długości 10-11 cm, a samice przy długości 11-12 cm. Dla zachowania zasobów tego gatunku zaproponowano wymiar ochronny 14 cm.

RYBY MORSKIE

*00006* pl

Parposz, Alosa fallax (Lacepede, 1803) ponownie w wodach południowego Bałtyku. Draganik, Bohdan; Wyszyński, Mirosław; Kapusta, Andrzej. - Komun. Ryb. 2006 nr 5 (94) s. 14-17+20, il. bibliogr.

Na podstawie analizy wyników połowów w latach 1997-2005 w Bałtyku, przedstawiono występowanie chronionego gatunku ryby - parposza. Najliczniej i w największych skupiskach stwierdzono go w rejonie Zatoki Gdańskiej. Omówiono jego znaczenie dla rybołówstwa w aspekcie zasobów jak i utrudnień powodowanych koniecznością przestrzegania obowiązujących przepisów ochronnych.

WĘDKARSTWO

*00008* pl

Opodatkowanie sprzedaży zezwoleń wędkarskich. Radecki, Wojciech. - Komun. Ryb. 2006 nr 5 (94) s. 23-25

Na podstawie obowiązujących przepisów prawnik dowodzi, że stawka podatku VAT przy sprzedaży zezwoleń wędkarskich przez prywatny podmiot prowadzący gospodarkę rybacką na wodach płynących wynosi 3 proc.

*00061* pl

Jeziora Kiernoz Wielki i Mały. Paruzel, Marian. - Wiad. Węd. 2006 nr 12 (690) s. 78-79, il.

Opisano dwa, atrakcyjne pod względem wędkarskim, połączone ze sobą jeziora: Kiernoz Wielki (pow. 85 ha, gł. maks. 15, 4 m) i Kiernoz Mały (pow. 54 ha, gł. maks. 11, 4 m) - położone w biegu Łyny w województwie warmińsko-mazurskim. W jeziorach tych najczęściej łowi się szczupaki, liny, okonie, wzdręgi, płocie, krąpie, leszcze, karasie i węgorze.

SKORUPIAKI I MIĘCZAKI UŻYTKOWE

*00030* pl

Prosta metoda ograniczenia agresji i kanibalizmu raków. Ulikowski, Dariusz; Krzywosz, Tadeusz. - Komun. Ryb. 2006 nr 6 (95) s. 25-28, il. bibliogr.

Badano wpływ immobilizacji szczypiec (uniemożliwienie rozwarcia) na przeżywalność, kanibalizm i wzrost jednolatków raka błotnego, Astacus leptodactylus (Esch. ). Immobilizacja szczypiec nie przeszkadzała w pobieraniu pożywienia, jednocześnie powodowała ograniczenie agresywności i kanibalizmu raków.

*00063* pl

Niezwykłe zwierzęta z zamierzchłej przeszłości, czyli o przekopnicach. Cz. 2. Tomaszewski, Dominik. - Nasze Akwarium 2006 nr 82 s. 19-23, il. bibliogr.

Przekopnice występują na wszystkich kontynentach i w różnych strefach klimatycznych. W Polsce w wodach naturalnych występują dwa gatunki: przekopnica właściwa (Triops cancriformis) i przekopnica wiosenna (Lepidurus apus). Przedstawiono sposoby zakładania hodowli oraz etapy rozowju trzech gatunków przekopnic dostępnych drogą zakupu w Polsce (przekopnicy długowidełkowej, właściwej i australijskiej). Do hodowli zalecany jest zakup cyst.

EKONOMIKA I ORGANIZACJA RYBACTWA

*00041* pl

Informacja na temat zaopatrzenia rynku i sytuacji w handlu zagranicznym karpiem i innymi rybami słodkowodnymi w Republice Federalnej Niemiec. (skróty). - Prz. Ryb. 2006 R. 31 nr 6 s. 36-50, il. (Na podstawie referatu 521; Wydaw. Niemiecki Zakład Rolnictwa i Wyżywienia)

Przedstawiono warunki hodowli, wielkość produkcji, koszty produkcji, zbyt i handel karpiem konsumpcyjnym oraz innymi rybami hodowlanymi z poszczególnych landów niemieckich w 2005 r. Omówiono handel zagraniczny, ceny importowanych ryb oraz perspektywy produkcji karpia w przyszłości.

URZĄDZENIA DO CHOWU I HODOWLI RYB

*00052* pl

Licząc łososie w Słupi. Wysocki, Artur. - Wiad. Węd. 2006 nr 11 (689) s. 72-73, il.

Opisano założenia i efekty modernizacji (prawdopodobnie) przedwojennej przepławki na rzece Słupi, zlokalizowanej przy elektrowni wodnej w Słupsku. Została ona wyposażona w licznik przepływających ryb oraz skaner. Urządzenia liczą ryby, mierzą ich długość i wysokość, rejestrują czas i mierzą prędkość przepłwających ryb oraz temperaturę wody.

ZANIECZYSZCZENIE I OCHRONA WÓD

*00021* en

Effect of treatment plant operation on microbiological pollutions in rivers water. Wpływ działania oczyszczalni roślinnych na zanieczyszczenie mikrobiologiczne wód rzecznych. Walczak, Maciej; Donderski, Wojciech. - Limnol. Pap. 2006 vol. 1 s. 89-104, il. bibliogr.

Badano zmiany mikrobiologiczne w wodzie rzek: Wisły i Brdy, po uruchomieniu dwóch roślinnych oczyszczalni ścieków. Określano takie parametry jak: jakość mikrobiologiczna wody, liczebność bakterii heterotroficznych, liczebność grzybów, ogólna liczebność bakterii Coli i liczebność bakterii Coli pochodzenia kałowego oraz liczebność paciorkowców pochodzenia kałowego. Stwierdzono, ze jakość wód w obu rzekach po otwarciu oczyszczalni, uległa wyraźnej poprawie.

*00022* en

The bacteria of the nitrogen cycle in the water of the river Brda within the town of Bydgoszcz. Bakterie cyklu azotowego w wodzie rzeki Brdy w obrębie miasta Bydgoszcz. Małecka-Adamowicz, Marta; Wilk, Iwona; Donderski, Wojciech. - Limnol. Pap. 2006 vol. 1 s. 105-116, il. bibliogr.

Badano liczebność bakterii rozwijających się w CFU 22 st. C i CFU 37 st. C oraz liczebność bakterii uczestniczących w przekształcaniu związków azotowych (proteolitycznych, amonifikacyjnych, nitryfikacyjnych, denitryfikacyjnych). W wodzie Brdy przeważały bakterie psychrofilne w porównaniu do bakterii mezofilnych. Szczyt liczebności bakterii notowano w lipcu, najniższe wartości we wrześniu i grudniu. Bakterie amonifikacyjne były najliczniejsze, a najmniej liczne - bakterie proteolityczne.

*00056* pl

Jezioro Imielińskie - zagrożona perła przyrody. Abramczyk, Stanisław. - Aura 2006 nr 9 s. 12-13

Opisano walory przyrodnicze Jeziorka Imielińskiego - małego zbiornika wodnego o pow. 25 ha, położonego na terenie warszawskiej dzielnicy Ursynów. Różne podejścia do inwestycji w obrębie jeziorka zagrażają jego istnieniu bądź ochronie. Przedstawiono przedsięwzięcia jakie należy podjąć w celu zagospodarowania przestrzennego tego terenu w myśl wymogów rozwoju zrównoważonego.

*00057* pl

Wpływ metali na efektywność zakwitów sinicowych w zbiornikach zaporowych. Kabziński, Andrzej K. - Aura 2006 nr 9 s. 16-19, il.

Opisano czynniki wpływające na toksyczność metali w środowisku wodnym. Scharakteryzowano wpływ czynników fizykochemicznych na efektywność zakwitów i biosyntezę toksyn sinicowych w Zbiorniku Sulejowskim. Przeprowadzone badania środowiskowe w zbiorniku pozwalają stwierdzić, że ma on zdecydowanie bardziej jeziorny charakter niż rzeczny.

*00058* pl

Chlorofenole - zanieczyszczenia niebezpieczne i trudne do usunięcia z wody. Rusiniak, Małgorzata. - Aura 2006 nr 10 s. 26-27, il.

Omówiono toksyczność chlorofenoli, związków ulegających bioakumulacji w tkankach organizmów żywych. Na stopień ich toksyczności mają wpływ czynniki środowiskowe (pH, dostępność tlenu, temperatura, obecność innych substancji) oraz budowa ich cząsteczek (liczba atomów chloru i ich pozycja w strukturze cząsteczki). Scharakteryzowano techniki fizyko-chemicznego oczyszczania ścieków i wód z chlorofenoli.

OCHRONA GATUNKOWA

*00004* pl

Strzebla błotna Eupallasella perenurus (Pallas) w okolicy Szumlesia na Pojezierzu Kaszubskim. Zarembska, Jolanta. - Komun. Ryb. 2006 nr 5 (94) s. 9-12, il. bibliogr.

*00006* pl

Parposz, Alosa fallax (Lacepede, 1803) ponownie w wodach południowego Bałtyku. Draganik, Bohdan; Wyszyński, Mirosław; Kapusta, Andrzej. - Komun. Ryb. 2006 nr 5 (94) s. 14-17+20, il. bibliogr.

*00033* pl

PRZETWÓRSTWO RYBNE

*00013* pl

Projekt pilotażowy: „Wdrażanie systemu identyfikowalności surowców i produktów rybnych“. Szulecka, Olga. - Mag. Przem. Ryb. 2006 nr 5 (53) s. 42-43

Celem projektu jest dostosowanie polskiego sektora rybnego do wymagań prawa unijnego w zakresie identyfikowalności surowców i produktów rybnych. Projekt podzielono na dwa etapy: w pierwszym etapie nastąpi wdrożenie oraz stosowanie systemu identyfikowalności w przetworach rybnych; w drugim etapie zostaną przygotowane dwa rodzaje publikacji dotyczące identyfikowalności - osobno dla rybaków, osobno dla innych podmiotów branży rybnej, w tym głównie dla przetwórców. Wykazano korzyści wynikające z wdrożenia tego systemu.

*00039* pl

Badanie preferencji konsumenckich w zakresie nabywania ryb i produktów rybnych. Lasocińska, Anna. - Prz. Ryb. 2006 R. 31 nr 6 s. 19-21, il.

Podano wielkość spożycia ryb, preferowane gatunki, formy i miejsca zakupu oraz motywacje spożywania ryb i produktów rybnych przez polskich konsumentów.

*00043* en

Changes in total PCB content in selected fish products during hot- and cold smoking. Zmiany w całkowitej zawartości PCB w wybranych produktach rybnych podczas ciepłego i zimnego wędzenia. Witczak, Agata; Ciereszko, Władysław. - Acta Ichth. Piscat. 2006 vol. 36 nr 1 s. 11-16, il. bibliogr.

Wędzono filety śledzi i makreli, które następnie analizowano przy pomocy kapilarnej chromatografii gazowej w połączeniu ze spektrometrem kolumnowym. Filety obu gatunków ryb wędzone na gorąco wykazywały obniżenie zawartości PCB w początkowym okresie wędzenia, a wzrost pod koniec wędzenia, co wynikało z zawartości PCB w dymie wędzarniczym. Podczas wędzenia na zimno, zawartość PCB wzrastała stopniowo. Badania wykazały, że spożywanie ryb wędzonych powinno być ograniczone.

*00047* en

Lipid changes and sensory quality of whole- and gutted rainbow trout during storage in ice. Zmiany lipidowe i jakość sensoryczna całych i odgłowionych pstrągów tęczowych podczas przechowywania w lodzie. Kołakowska, Anna; Zienkowicz, Ludmiła; Domiszewski, Zdzisław; Bienkiewicz, Grzegorz. - Acta Ichth. Piscat. 2006 vol. 36 nr 1 s. 39-47, il. bibliogr.

Pstrągi tęczowe z akwakultury mogą być źródłem długołańcuchowych, wielonienasyconych kwasów tłuszczowych n-3 (PUFA n-3). Wartość odżywcza ryb zależy jednak także od warunków ich przechowywania. Analizy przeprowadzono po 0, 3, 7 i 14 dniach przechowywania pstrągów w lodzie w temp. 2 st. C. Pstrągi odgłowione utrzymują stabilny poziom PUFA n-3 nawet przez dwa tygodnie przechowywania w lodzie.