Expres informacji nr 1-2007

Instytut Rybactwa Śródlądowego

im. STANISŁAWA SAKOWICZA

EXPRESS INFORMACJA

NR 1/2007

Opracowanie: mgr inż Jadwiga Zdanowska

mgr inż Henryk Chmielewski

inż Jadwiga Cupiał

Opracowanie: mgr inż Jadwiga Zdanow

Olsztyn 2007

REDAKCJA

Zespół redakcyjny:
mgr inż Jadwiga Zdanowska
mgr inż Henryk Chmielewski
inż Jadwiga Cupiał
mgr inż Alicja Robak

Kontakt:
Tel. (089) 524 01 71, fax (089) 524 05 05
E-mail: din@infish.com.pl

Wydawca:
Dział Wydawnictw
Instytutu Rybactwa Śródlądowego
10-719 Olsztyn, ul. Oczapowskiego 10
Tel. (089) 524 10 15, 524 01 71, fax (089) 524 05 05
E-mail: wydawnictwo@infish.com.pl

RYBACTWO

*00055* pl

Gospodarka rybacka w śródlądowych wodach płynących w roku 2005. Cz. 1: Uprawnieni do rybactwa, obwody rybackie, połowy gospodarcze i zatrudnienie. Wołos, Arkadiusz; Mickiewicz, Maciej; Draszkiewicz-Mioduszewska, Hanna; Wiśniewolski, Wiesław; Borzęcka, Irena. - Komun. Ryb. 2007 nr 1 (96) s. 1-4, il.

Omówiono wyniki analizy kwestionariuszy sprawozdawczych RRW-23 od podmiotów gospodarczych użytkujących publiczne wody śródlądowe płynące w Polsce. Obejmują one następujące dane: formy prawne uprawnionych do rybactwa, informacje o obwodach rybackich, połowy ryb i raków narzędziami i urządzeniami rybackimi oraz zatrudnienie.

*00063* pl

Medal Profesora Stanisława Korwin-Sakowicza. Waluga, Jerzy. [Korwin-Sakowicz, Stanisław]. - Komun. Ryb. 2007 nr 1 (96) s. 33-34, il.

Przedstawiono zasady przyznawania Medalu za osiągnięcia naukowe, organizacyjne i gospodarcze w dziedzinie rybactwa. Opisano wygląd tego odznaczenia i laureatów w latach 2001-2006.

*00064* pl

Pozwolenie na broń palną przeznaczoną do zwalczania szkodników rybackich. Radecki, Wojciech. - Komun. Ryb. 2007 nr 1 (96) s. 35-36

Prawnik dowodzi na podstawie obowiązujących przepisów ustawy o broni i amunicji, o rybactwie śródlądowym, o ochronie zwierząt i przyrody, że rybakowi gospodarującemu na stawie uznanym za obręb hodowlany, nie można cofnąć pozwolenia na broń palną, które uzyskał przed laty w celu zwalczania szkodników, jeżeli rybak ten nie narusza aktualnie obowiązujących przepisów o broni.

*00070* pl

Euromania dla Polski - dostaniemy najwięcej pieniędzy ze wszystkich krajów Unii. Lirski, Andrzej. - Prz. Ryb. 2007 R. 32 nr 1 s. 23-25, il.

Omówiono podział środków przeznaczonych na dopłaty wodnośrodowiskowe na lata 2007-2013 pochodzące z Unii Europejskiej w ramach poszczególnych priorytetów i działań. Podano jakie korzyści mogą osiągnąć hodowcy karpia w ramach wsparcia działań w obrębie środowiska wodnego, na które przeznaczono 52, 53 mln euro.

*00071* pl

Rybacy z Iławy zdobyli [Pierwsze] I Miejsce w kraju. Guziur, Janusz. - Prz. Ryb. 2007 R. 32 nr 1 s. 26-30, il.

Przedstawiono sylwetki zasłużonych na przestrzeni ostatnich 35 lat ichtiologów z Warmii i Mazur, ich osiagnięcia zawodowe oraz problemy na które natrafiali.

HYDROBIOLOGIA RYBACKA

*00001* pl

Zbiorowiska roślin naczyniowych występujące w wodach i na groblach stawów karpiowych w Pławowicach. Kostuch, Ryszard; Maślanka, Krzysztof. - Zesz. Nauk. AR Krak. Inż Środ. 2004 z. 25(412) s. 321-328, il. bibliogr. summ.

Badania fitosocjologiczne zbiorowisk roślinnych stawów karpiowych przeprowadzono w pierwszej dekadzie lipca 2003 roku. Wydzielono strefy występowania roślinności: strefa przybrzeżna, dolna część grobli, górna część grobli, korona grobli. Najliczniejszym gatunkiem tworzącym zbiorowiska roślinności hydrofilnej w badanych stawach jest trzcina pospolita. Rosną tu, ale w mniejszych ilościach: pałka szerokolistna, mozga trzcinowata, manna wodna, turzyca brzegowa i znacznie rzadziej turzyca zaostrzona, tatarak i inne.

*00002* pl

Laboratoryjne badania zmienności warunków tlenowych wody w warstwie nadosadowej [stawów karpiowych]. Jawecki, Bartosz; Ochman, Daniel; Drabiński, Andrzej. - Rocz. AR Pozn. Melior. Inż Środ. 2005 z. 26(365) s. 165-170, il. bibliogr. summ.

W warunkach stagnującej wody obserwowano wyraźny spadek zawartości tlenu w warstwie wody nad osadami dennymi bogatymi w materię organiczną i nie rozłożone szczątki roślin. Sporadyczne mieszanie stagnującej wody prowadziło do pogorszenia warunków tlenowych w warstwie nadosadowej. Natomiast regularne mieszanie wody wpływało na poprawę natężenia warstw nadosadowych. Stabilne i stosunkowo najlepsze warunki tlenowe stwierdzono w warstwie wody nad osadami ubogimi w składniki pokarmowe i materiał organiczny, ale bogatymi w żelazo.

*00003* pl

Skład i struktura przestrzenna roślinności płytkowodnego jeziora Imielno (Pojezierze Lubuskie) na tle stanu trofii. Pełechaty, M. ; Antonowicz, R. ; Pełechata, A. ; Pukacz, A. - Ekol. i Tech. 2005 R. 13 nr 3 s. 119-126, il. bibliogr. summ.

Celem badań była odpowiedź na pytanie, czy skład i struktura zbiorowiska fitoplanktonu oraz zróżnicowanie fitocenotyczne i struktura roślinności wyższej odzwierciedlają warunki fizyczno-chemiczne w płytkim, śródleśnym jeziorze, typowym dla krajobrazu Pojezierza Lubuskiego. Interesująca jest wartość informacyjna badanych elementów składowych ekosystemu jeziora jako indykatora jego stanu troficznego.

*00004* en

Effect of biotic zones on species distribution of Cladocera in mesotrophic Lake Piaseczno. Tł. tyt.: Wpływ stref biotycznych na kształtowanie się struktury jakościowej wioślarek (Cladocera) w mezotroficznym jeziorze Piaseczno. Adamczuk, Małgorzata. - Acta Agrophys. 2006 vol. 7(133) z. 2 s. 281-288, il. bibliogr. streszcz.

W latach 2002-03 badano plankton w jeziorze Piaseczno na Pojezierzu Łęczyńsko-Włodawskim. Stwierdzono wyraźne strefowe zróżnicowanie jakościowe wioślarek, gdyż przestrzenne rozmieszczenie i liczba gatunków w jeziorze zmieniały się wraz z głębokością. W litoralu występowało 35 gatunków wioślarek w strefie roślin wynurzonych z dominującym Phragmites australis i 33 gatunki wioślarek w strefie roślin zanurzonych z dominującym Myriophyllum alterniflorum, w sublitoralu 28 gatunków, zaś w pelagialu 8 gatunków. W strefie litoralu oraz w sublitoralu dominowały Chydoridae, a w pelagialu najliczniej reprezentowane były Daphnidae.

*00005* en

Invertebrates fauna of the Lubiatowskie Lakes in the North-West part of the Noteć Primeval Forest. Tł. tyt.: Fauna bezkręgowców jezior Lubiatowskich północno-zachodniej części Puszczy Noteckiej. Agapow, Lucjan; Nadobnik, Jarosław; Korościński, Bogusław. - Acta Agrophys. 2006 vol. 7(133) z. 2 s. 289-296, il. bibliogr. streszcz.

W kompleksie jezior Lubiatowskich w latach 2003 do 2004 prowadzono badania następujących jezior:Łubowo (102, 5 ha), Solecko (91 ha), Lubiatówko,Łąkie, Gostomie, Miel, Piersko, Siwino, Glinki, Zdroje, Solczyk, Kliczyna, Rąpino. Większość z nich to jeziora przepływowe. Zebrany materiał obejmował 14 gatunków pijawek Hirudinea, 22 gatunki ślimaków Gaspropoda, 11 gatunków małży Bivalvia, oraz kilka gatunków ważek i efemeryd, 2 gatunki gąbek i 3 gatunki Bryozoa. Jeziora te są często penetrowane przez kłusowników, wykorzystujących generatory elektryczne, co doprowadziło do znacznego ograniczenia populacji bezkręgowców.

*00006* en

Species richness and spatial heterogeneity of spring plankton in a lake with varying morphometry. Tł. tyt.: Bogactwo gatunkowe i zróżnicowanie przestrzenne planktonu wiosennego w jeziorze o niejednorodnej morfometrii. Budzyńska, Agnieszka; Szeląg-Wasielewska, Elżbieta. - Acta Agrophys. 2006 vol. 7(133) z. 2 s. 309-316, il. bibliogr. streszcz.

Zbadano bogactwo gatunkowe i zróżnicowanie przestrzenne planktonu wiosennego w jeziorze słabo eutroficznym. Porównywano plankton na głębokości 1 metra w głównej misie jeziora, w małym, płytkim plosie i w zatoce o pośredniej głębokości. Z przeprowadzonych analiz wynika, że dwa płytsze stanowiska znacznie podwyższały bogactwo gatunkowe fitoplanktonu jeziora, nie wpływając istotnie na bogactwo gatunkowe zooplanktonu. Odnotowano znaczne różnice pomiędzy badanymi stanowiskami w liczebności, biomasie oraz taksonach dominujących zarówno w fito-, jak i zooplanktonie.

*00007* en

Macroinvertebrate drift in a lowland river during its recovery to the natural discharge. Tł. tyt.: Fauna unoszona w renaturyzowanej nizinnej rzece. Grzybkowska, Maria; Szczerkowska, Eliza; Tszydel, Mariusz; Dukowska, Małgorzata; Kucharski, Leszek; Rosiak, Patrycja. - Acta Agrophys. 2006 vol. 7(133) z. 2 s. 343-354, il. bibliogr. streszcz.

Badano skład i dynamikę sezonową dryfu w Drzewiczce w okresie jej powrotu do naturalnego przepływu, po prawie 70 latach piętrzenia i 20 latach funkcjonowania toru kajakowego. W badanych siedliskach rzeki szacowano również parametry morfometryczne i hydrauliczne rzeki celem określenia, które z nich determinują wysokość dryfu. Makrobezkręgowce stanowiły od 0, 5 do 2, 3 proc. całkowitej masy unoszonej materii organicznej. Maksimum przypadało w maju wynosząc 4947 osobników w 100 m sześc. W faunie unoszonej dominowały muchówki z rodziny Chironomidae (głównie Orthocladiinae i Tanytarsini, jętki Ephemenoptera (głównie Baetis) oraz meszki (Simuliidae).

*00008* en

Influence of humification on biodiversity of lake benthic macroinvertebrates. Tł. tyt.: Wpływ humifikacji na różnorodność gatunkową zoobentosu w jeziorach. Joniak, Tomasz; Domek, Piotr. - Acta Agrophys. 2006 vol. 7(133) z. 2 s. 363-368, il. bibliogr. streszcz.

Przedstawiono skład gatunkowy i zagęszczenie makrozoobentosu w strefie litoralu i profundalu trzech jezior humusowych znajdujących się w różnych stadiach zaawansowania procesu humifikacji. Określono potencjalny wpływ warunków siedliskowych modyfikowanych pod wpływem substancji humusowych na różnorodność gatunkową i liczebność bezkręgowców bentosowych. Zbadano też ichtiofaunę celem określenia możliwości jej wpływu na faunę bentosową.

*00010* en

Diatom monitoring of inland dune lakę sediments in Puszcza Notecka Lakes (North Wielkopolska). Tł. tyt.: Monitoring okrzemek osadów dennych śródwydmowych jezior Puszczy Noteckiej (Północna Wielkopolska). Messyasz, Beata; Gąbka, Maciej. - Acta Agrophys. 2006 vol. 7(133) z. 2 s. 439-445, il. bibliogr. streszcz.

Badania zbiorowisk okrzemek powierzchniowej warstwy osadów dennych prowadzono w 8 płytkich (głęb. maks. do 4 m), dystroficznych jeziorach na obszarze Puszczy Noteckiej. Określono skład ilościowy i jakościowy okrzemek, jak i również wykonano analizy fizyczno-chemiczne osadów. Analiza okrzemkowa osadów wykazała wyraźną dominację taksonów o charakterze kosmopolitycznym (np. Cymbella minuta, Cyclotella radiosa, Navicula radiosa, Gomphonema acuminatum). W jeziorach spotykane były gatunki wskaźnikowe, zwłaszcza w odniesieniu do odczynu wody (np. Achnanthes spp., Eunotia spp., Anomoeoneis spp., Frustularia rhomboides).

*00011* en

Influence of the mineral substrate grain size on the completion of the Hydropsyche pellucidula (Trichoptera) life cycle. Tł. tyt.: Migracja larw v-stadium chruścików bezdomkowych Hydropsyche Pellucidula (Trichoptera) wymuszona poszukiwaniem podłoża nieorganicznego o odpowiedniej granulacji do budowy domku poczwarkowego. Tszydel, Mariusz; Grzybkowska, Maria; Szczerkowska, Eliza; Dukowska, Małgorzata. - Acta Agrophys. 2006 vol. 7(133) z. 2 s. 503-509, il. bibliogr. streszcz.

Praca prezentuje eksperyment laboratoryjny dotyczący wybiórczości odpowiedniej średnicy ziaren potrzebnych do budowy domku poczwarkowego przez larwy Hydropsyche pellucidula znajdujące się w ostatnim stadium rozwojowym. Badano zdolność budowlaną dla czterech frakcji ziaren oraz sukces w zamknięciu cyklu życiowego

*00012* pl

Zgrupowanie wrotków (Rotatoria) planktonowych w strefie litoralowej zbiornika Dziećkowice. Penczek, Karina. - Probl. Ekol. 2005 nr 1 s. 28-36, il. bibliogr. summ.

Celem pracy było określenie składu gatunkowego wrotków badanego zbiornika, opisanie struktury dominacji, stałości oraz znaczenia ekologicznego wrotków występujących w zbiorniku Dziećkowice, prześledzenie zmian ilościowych, porównanie występujących zespołów na badanych stanowiskach, zbadanie wpływu czynników abiotycznych na występowanie i zagęszczenie wrotków, określenie sezonowych zmian występowania Rotatoria, określenie trofii i saprobowości zbiornika na podstawie zebranych zgrupowań.

*00015* en

Preliminary investigations on the dependence between the day-time and vertical migrations of rotifers in Piaseczno during summer stagnation. Tł. tyt.: Badania wstępne dotyczące zależności pomiędzy porą dnia a pionowymi migracjami wrotków w jeziorze Piaseczno w okresie letniej stagnacji. Kowaleczko, Marta. - Ann. UMCS Sect. C 2005 vol. 60 s. 55-61, il. bibliogr. streszcz.

Obserwowano dobowe, pionowe migracje wrotków (Rotifera) w mezotroficznym jeziorze. W ciągu całego cyklu badań analizowano pewne typy migracji. Filinia maior przedstawiała nocny wzorzec migracji. Przeciwnie, Filinia longiseta i Keratella quadrata reprezentowały odwrócony wzorzec pionowych wędrówek. Polyarthra vulgaris i Keratella cochlearis przedstawiały stacjonarny wzorzec migracji. Bazowano na wybranych środowiskowych czynnikach, wśród których temperaturowe i tlenowe wymagania kilku gatunków opisano i przedyskutowano.

*00016* en

Ontogenesis of the Potamogeton flower and fruitlet in SEM research. Tł. tyt.: Powstawanie kwiatu i owocka [rdestnicy] Potamogeton w badaniach SEM. Toma, Cezary. - Acta Soc. Bot. Pol. 2002 vol. 71 nr 2 s. 93-100, il. bibliogr. streszcz.

Badano rozwój morfologiczny owocków reprezentujących cztery sekcje rodzaju Potamogeton L., rośliny wodnej zarastającej m. in. stawy. Stwierdzono wyraźne różnice morfologiczne w czasie przebiegu rozwoju owocków pomiędzy badanymi gatunkami. Dotyczą one wielkości, kształtu, zarysu słupków i owocków, indywidualnego tempa rozwoju w obrębie gatunku, kąta ułożenia owocków w stosunku do siebie, budowy ich części bazalnej i apikalnej. Stwierdzono akropetalne inicjowanie zawiązków poszczególnych części kwiatu oraz bardzo zmienną strukturę powierzchni owocków, a zatem jej nieprzydatność do celów taksonomicznych.

*00017* pl

[Dwunaste] XII Ogólnopolskie Warsztaty Bentologiczne (Giżycko, 12-14 V 2005 r. ). Grużewski, Mirosław. - Wiad. Ekol. 2005 t. 51 z. 3 s. 215-217

Warsztaty poświęcono prezentacji najnowszych badań nad fauną denną zbiorników wodnych.

*00018* pl

[Dziewiąte] 9. Sympozjum „Ekologia mikrobiologiczna wód“ (Helsinki, 21-26 VIII 2005 r. ) [Finlandia]. Kostrzewska-Szlakowska, Iwona. - Wiad. Ekol. 2005 t. 51 z. 4 s. 279-283, il.

Główne tematy sympozjum to: zespoły mikrobiologiczne toni wodnej; regulacje w obrębie zespołów mikrobiologicznych; życie mikrobiologiczne w specyficznych środowiskach; procesy

mikrobiologiczne w najgłębszych miejscach na Ziemi.

*00019* pl

[Czwarte] 4. Sympozjum Europejskich Nauk Słodkowodnych (Kraków, 22-26 VIII 2005 r. ). Pietrzak, Barbara. - Wiad. Ekol. 2005 t. 51 z. 4 s. 283-286

Podczas sympozjum najwięcej prezentacji pojawiło się pod hasłami szeroko pojętej różnorodności, biologii wód płynących i ekohydrologii. Specjalną sesję poświęcono europejskiemu projektowi STAR, dotyczącemu standaryzacji i klasyfikacji rzek dla celów Ramowej Dyrektywy Wodnej.

*00020* pl

[Siódme] VII Międzynarodowe Sympozjum na temat [wioślarek] Cladocera (Herzberg, Szwajcaria, 3-9 IX 2005 r. ). Bednarska, Anna. - Wiad. Ekol. 2005 t. 51 z. 4 s. 286-289

Referaty przedstawiane na sympozjum dotyczyły aspektów biologii, taksonomii i ekologii wioślarek.

*00021* en

Characteristics of the winter phytoplankton in Rogóźno Lake. Tł. tyt.: Charakterystyka zimowego fitoplanktonu jeziora Rogóźno. Mencfel, Radosław; Pasztaleniec, Agnieszka. - Ann. UMCS Sect. C 2004 vol. 59 s. 67-72, il. bibliogr. streszcz.

Zimą roku 2003 (styczeń-marzec) badano fitoplankton jeziora Rogóźno. Próby pobierano spod lodu przykrytego warstwą śniegu z głębokości 1 i 3 m. Wykonano też pomiary: światła, temperatury i tlenu rozpuszczonego w wodzie. W czasie całej zimy jezioro było natlenione do samego dna (24 m), a przez lód przechodziła niewielka ilość światła (0, 5-270 klx). Ogólna liczebność fitoplanktonu wynosiła 30-50 tys. os. /l, wśród glonów dominowały Planktothrix aghardii i euglenina Trachelomonas volvocina. Przez całą zimę występowały też okrzemki, a w lutym licznie pojawiły się wiciowce z rodzaju Cryptomonas. Wyniki porównano z danymi z roku 1996.

*00022* en

Preliminary researches on species composition of water bugs (Heteroptera aquatica) in nine lakes of Łęczyńsko-Włodawskie Lakeland. Tł. tyt.: Wstępne badania nad składem gatunkowym pluskwiaków wodnych (Heteroptera aquatica) dziewięciu jezior Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego. Płaska, Wojciech. - Ann. UMCS Sect. C 2002 vol. 57 s. 119-126, il. bibliogr. streszcz.

W zróżnicowanych troficznie jeziorach: Piaseczno, Zagłębocze, Łukie, Zienkowskie, Głębokie Uścimowskie, Uściwierz, Gumienko, Moszne, Długie, stwierdzono występowanie 25 taksonów pluskwiaków wodnych, w tym 6 gatunków należących do rzadkich w faunie Polski. Największą liczbę gatunków (25) pozyskano w Jeziorze Łukie, najsłabiej zróżnicowane gatunkowo były jeziora: Gumienko i Zagłębocze. Najwyższe liczebności notowano w jeziorach: Gumienko oraz Piaseczno. Najuboższe ilościowo było Jezioro Zagłębocze. Wskaźnik różnorodności biologicznej najniższe wartości osiągał w jeziorach: Zagłębocze i Gumienko.

*00023* en

Summer phytoplankton composition in 26 lakes ofŁęczna-Włodawa Lakeland. Tł. tyt.: Struktura letniego fitoplanktonu w 26 jeziorach Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego. Wojciechowska, Władysława; Solis, Michał; Pasztaleniec, Agnieszka; Poniewozik, Małgorzata. - Ann. UMCS Sect. C 2002 vol. 57 s. 127-138, bibliogr. streszcz.

Badania nad strukturą letniego fitoplanktonu przeprowadzono w 26 płytkich i głębokich, mezo-, eu- i dystroficznych jeziorach PojezierzaŁęczyńsko-Włodawskiego. Badania prowadzono w latach 1990-2000. Wyróżniono cztery grupy jezior: grupa z dominującymi Cyanophyta (głównie sinice nitkowate: Limnothrix, Spirulina), grupa II z dominującymi Cryptophyceae (gatunki dominujące Cryptomonas sp.), grupa III z dominującymi Chlorophyta (gatunki z rzędu Tetrasporales), grupa IV o zróżnicowanej strukturze fitoplanktonu. Struktura fitoplanktonu na ogół potwierdzała typ troficzny jezior.

*00026* pl

Rola roślinności stref ekotonowych w kształtowaniu jakości wód oczka wodnego. Wiater, Józefa. - J. Elementol. 2005 t. 10 nr 3 cz. 2 s. 843-849, il. bibliogr. summ.

Badaniami objęto śródpolne oczka wodne. Wyróżniono roślinność wodną przybrzeżną, łąkową oraz zakrzaczenia. Do badań pobierano wodę z oczka oraz roślinność z poszczególnych pasów i oznaczano zawartość makropierwiastków.

*00029* pl

Przewodnik do badań roślinności wodnej. Szmeja, Józef; Wołek, Jerzy; Kłosowski, Stanisław. Uniwersytet Gdański. Gdańsk: Wydaw. UG 2006 467 s., [20] s. tabl., il., 25 cm

Teoretyczne i metodologiczne podstawy badań hydrofitów (makrofitów) w ich środowisku, czyli w różnych typach zbiorników śródlądowych. Organizacja badań, metody opisów, metody badań roślin, ich populacji i zbiorowisk. Interpretacja funkcji i struktury roślinności wodnej w ekosystemach i krajobrazie.

*00045* en

Impact of trout farms on water quality in the Marózka River (Mazurian Lakeland, Poland). Wpływ ośrodków hodowli pstrąga na jakość wody rzeki Marózki (Pojezierze Mazurskie, Polska). Teodorowicz, Mariusz; Gawrońska, Helena; Lossow, Konstanty;Łopata, Michał. - Arch. Pol. Fish. 2006 vol. 14 fasc. 2 s. 243-255, il. bibliogr. streszcz.

Chemizm wód rzeki Marózki badano ośmiokrotnie w ciągu roku (2004) pod kątem wpływu dwóch ośrodków hodowli pstrąga zlokalizowanych na tej rzece. Ujemny wpływ ścieków z hodowli ujawnił się głównie poprzez wzrost zawartości związków biogennych (azot, fosfor) w wodzie rzeki. Poza tym zaobserwowano spadek natlenienia wód rzeki poniżej obu ośrodków, głównie latem. Inne parametry fizykochemiczne nie wykazywały zmian. Wody rzeki obciążają ekosystem Jeziora Łańskiego, do którego dopływają, dostarczając dodatkowych ładunków azotu (5, 0 proc. ) i fosforu (12, 9 proc. ).

*00046* en

Quality of waters discharged from fishponds during the fall carp (Cyprinus carpio L. ) harvest. Jakość wód odprowadzanych ze stawów w czasie jesiennych odłowów karpia (Cyprinus carpio L. ). Szumiec, Maria A. ; Augustyn, Danuta; Kolasa-Jamińska, Barbara. - Arch. Pol. Fish. 2006 vol. 14 fasc. 2 s. 257-270, il. bibliogr. streszcz.

Wody odprowadzane ze stawów karpiowych Zakładu Ichtiobiologii i Gospodarki Rybackiej PAN w Gołyszu i wody zasilające te stawy z rzek Wisły i Bajerki badano w latach 1995-99. Stwierdzono, że wartości pH, O2, ChZT tych wód mieszczą się w zakresach dopuszczalnych dla wód śródlądowych. Wartości BZT i ChZT oraz zawiesina wzrastały pod koniec okresu hodowlanego i wówczas przekraczały wartości stwierdzone w wodzie doprowadzanej do stawów. Po odłowach ryb (jesienią) wartości te znacznie się obniżyły.

*00047* en

Organic carbon as an indicator of variations in the trophic state of two lakes located in the upper reaches of theŁyna River (Mazurian Lakeland, Poland). Węgiel organiczny jako wskaźnik różnicujący trofię dwóch jezior górnego biegu Łyny (Pojezierze Mazurskie, Polska). Dunalska, Julita; Zdanowski, Bogusław; Stawecki, Konrad; Pyka, Jakub. - Arch. Pol. Fish. 2006 vol. 14 fasc. 2 s. 271-282, il. bibliogr. streszcz.

Badano zmienność sezonową zawartości węgla organicznego oraz jego frakcji (rozpuszczonej i zawieszonej) w wodach dwóch jezior mazurskich. Średnia koncentracja węgla organicznego była wyższa w jeziorze Święte (4, 2 mg/l) niż w JeziorzeŁańskim (śr. zawartość 3, 9 mg/l). Dominującą formą okazał się węgiel rozpuszczony występując w jeziorze Święte w 70 proc., a wŁańskim w 75 proc. Oba jeziora zaliczono do typu mezotroficznego, ale jezioro Święte wykazuje większy stopień eutrofizacji.

*00048* en

Changes in the environmental conditions of mesotrophic lakes in the river-lake system of the Marózka and upper Łyna Rivers (Mazurian Lakeland, Poland). Zmiany warunków środowiska mezotroficznych jezior systemu rzeczno-jeziornego rzeki Marózki i górnej Łyny (Pojezierze Mazurskie, Polska). Zdanowski, Bogusław; Stawecki, Konrad; Pyka, Jakub; Dunalska, Julita; Hutorowicz, Joanna; Prusik, Stanisław. - Arch. Pol. Fish. 2006 vol. 14 fasc. 2 s. 283-300, il. bibliogr. streszcz.

Badano warunki środowiska czterech jezior mezotroficznych (Mielno, Maróz, Święte, Łańskie) zlokalizowanych w dorzeczu rzeki Marózki. Ocenę warunków tlenowych oraz stan troficzny jezior umożliwiły badania przeprowadzone w latach 2004-05 oraz dane archiwalne (IRS). Najwyższe zawartości tlenu notowano w Jeziorze Łańskim, a najniższe w jeziorze Święte. Wody badanych jezior cechowały się typem wodorowęglanowo-wapiennym występującym w jeziorach harmonicznych. Zawartości azotu i fosforu były podobne.

*00049* en

Diel variablility in the occurrence of juvenile fish in the shallow littoral zone: do macrophytes impact the structure of fish assemblages?. Dobowa zmienność występowania ryb juwenalnych w płytkim litoralu: czy makrofity mają wpływ na strukturę zespołów ryb?. Kapusta, Andrzej; Bogacka, Elżbieta. - Arch. Pol. Fish. 2006 vol. 14 fasc. 2 s. 301-308, il. bibliogr. streszcz.

Określano dobową zmienność zespołów ryb występujących wśród roślinności wodnej płytkiego litoralu podgrzewanego Jeziora Licheńskiego, będącego pod wpływem zrzutowych wód elektrowni wodnej. Ryby łowiono na trzech stanowiskach, na których występowały: grążel (Nuphar lutea) i walisneria (Vallisneria spiralis). Zidentyfikowano 11 gatunków ryb należących do 5 rodzin. Na stanowisku płatowato porośniętym stwierdzono największą różnorodność gatunkową, w przeciwieństwie do zbiorowisk zwartych roślinności. Zagęszczenie ryb było jednak podobne na wszystkich stanowiskach.

*00059* pl

Zmiany warunków tlenowych wraz z oceną trofii wybranych jezior województwa warmińsko-mazurskiego. Cz. 1. Planter, Maria. - Komun. Ryb. 2007 nr 1 (96) s. 18-25, il.

Przedstawiono aktualny stan jakości wód - na tle zmian warunków tlenowych, przezroczystości wody i zawartości chlorofilu-a, grupy jezior zaliczanych do największych i najgłębszych, o dużych walorach przyrodniczych: Kalwa, Kośno, Leleskie, Mokre, Narie, Piłakno, Pluszne, Wadąg, Wulpińskie. Podano klasy czystości tych jezior oraz kategorię podatności na degradację.

*00069* en

Influence of the selected hydrochemical factors upon the nitrogen - phosphorus ratio and factors restraining primary production in coastal lakes: Koprowo, Liwia Łuża and Resko Przymorskie. Wpływ wybranych czynników hydrochemicznych na stosunek azotu do fosforu oraz czynniki limitujące produkcję pierwotną w przymorskich jeziorach: Koprowo, Liwia Łuża i Resko Przymorskie. Tórz, Agnieszka; Kubiak, Jacek. - Acta Scient. Pol. -Piscaria 2006 vol. 5 nr 2 s. 83-98, il. bibliogr. streszcz.

Wartości ilorazu stężeń azotu i fosforu są ważnym wskaźnikiem określającym produktywaność zbiorników wodnych. W latach 1986-1996 badano trzy jeziora przymorskie. W wodzie tych jezior zawartość fosforu fosforanowego wynosiła od 0, 028 do 0, 365 mg/l, zaś azotu mineralnego 0. 289-1, 897 mg/l. Iloraz N:P był zmienny i mieścił się w zakresie 5, 4 - 34, 3. Badano też termikę jezior, zawatość chlorków, siarczanów, przewodność elektrolityczną, stężenie chlorofilu-a oraz produkcję pierwotną. Uzyskane wyniki wskazują, że badane jeziora są silnie eutroficzne. Czynnikami limitującymi produkcję pierwotną były fosfor oraz warunki świetlne.

*00073* pl

Zróżnicowanie funkcjonalne małych zbiorników wodnych Olsztyna. Tandyrak, Renata; Grochowska, Jolanta; Dobrowolska, Beata; Duszkiewicz, Przemysław; Guzowska, Kinga; Paluch, Tomasz; Pawlikowska, Anna; Wilczyńska, Marta. - Aura 2006 nr 12 s. 20-22, il.

Scharakteryzowano morfologię oczek wodnych zlokalizowanych na obszarze Olsztyna oraz ich wykorzystanie do celów dydaktycznych i wędkarskich. Omówiono rolę małych zbiorników wodnych jako naturalnych barier biogeochemicznych oraz pełniących funkcję akumulacyjną. Przedstawiono procentowy skład chemiczny osadów dennych i stężenia różnych form azotu i fosforu w wodach zbiornika pełniącego funkcję akumulacyjną.

*00075* pl

Glony - bioindykatory zanieczyszczenia ekosystemu wodnego. Jachniak, Ewa. - Aura 2006 nr 12 s. 26-27, il.

Scharakteryzowano rolę glonów w zakłócaniu równowagi ekosystemu wodnego. Przedstawiono glony planktonowe jako wskaźniki różnych cech środowiska wodnego i bioindykatory wód zanieczyszczonych metalami ciężkimi oraz omówiono ich wykorzystanie do oceny jakości wód zanieczyszczonych ściekami. Podano charakterystykę fitoplanktonu oraz ilości fosforu i azotu w jeziorach o różnej trofii.

*00095* pl

Występowanie Gonyostomum semen (Raphidophyceae) w Polsce. Hutorowicz, Andrzej; Szeląg-Wasilewska, Elżbieta; Grabowska, Magdalena; Owsianny, Paweł M. ; Pęczuła, Wojciech; Luścińska, Marta. - Fragm. Flor. Geobot. Pol. 2006 vol. 13 nr 2 s. 399-407, il. bibliogr. summ.

W latach 1992-2002 badano zasięg występowania glonu z gromady heterokontofitów (chryzofitów) - Gonyostomum semen (Raphidophyceae) - w jeziorach i mniejszych zbiornikach wodnych położonych w północnej i środkowo-wschodniej Polsce. Przedstawiono charakterystykę gatunku preferującego wody kwaśne. Podano rozmieszczenie tego gatunku na obszarach Pojezierza Pomorskiego, Suwalskiego i Łęczyńsko-Włodawskiego oraz w Wielkopolsce, załączając listę stanowisk.

*00100* pl

Jeziora polodowcowe w centralnej Polsce?. Krzywicki, Tomasz. - Wszechświat 2006 t. 107 nr 7-9 s. 173-176, il.

Omówiono występowanie stanowisk interglacjału eemskiego w Polsce. Opisano proces zapełniania mis jeziornych osadmi oraz wyniki analizy tych osadów. Scharakteryzowano genezę powstania, morfologię i morfometrię jezior reliktowych: Błędowskiego, Imielińskiego, jeziora na Chropach koło Pabianic, Jeziora Zygmunta Augusta, jeziora Okręt oraz jeziorka położonego koło Rakowa Nowego na Wysoczyźnie Kolneńskiej.

*00101* pl

Rozmieszczenie wybranych gatunków ramienic w Polsce. Hutorowicz, Andrzej. - Ekol. Techn. 2006 R. 14 nr 3 s. 123-128, il. bibliogr. summ.

Omówiono wstępne wyniki prac związanych z przygotowaniem komputerowej bazy danych o rozmieszczeniu ramienic w Polsce na podstawie informacji zawartych w publikacjach pochodzących z XIX i XX wieku. Udokumentowano występowanie w wodach polskich 30 gatunków ramienic. Do najczęściej spotykanych należą: Chara contraria, C. globuralis, C. tomentosa i Nitellopsis obtusa, a najrzadziej spotykano Chara braunii. Przedstawiono rozmieszczenie tych gatunków na obszarze Polski.

RYBACKIE ZAGOSPODAROWANIE WÓD

*00096* pl

Rola wapnowania w stawowej i jeziornej produkcji rybackiej oraz ochronie wód. Lirski, Andrzej; Wolnicki, Jacek. - Nawozy i Nawożenie 2006 R. 8 nr 2 s. 130-138, il. bibliogr. summ.

Omówiono cele wapnowania oraz środki stosowane do wapnowania jezior i stawów. Scharakteryzowano dawki wapna nawozowego w zależności od kwasowości wody oraz wpływ tego zabiegu na biocenozę stawu. Aktualnie wapnowanie stosuje się przede wszystkim do dezynfekcji stawów, a nie do ich nawożenia. Do celów dezynfekcyjnych wykorzystuje się wapno palone (CaO), jak również wapno hydratyzowane (Ca(OH0)20. Wapnowanie nie ma szerszego zastosowania ani w gospodarce jeziorowej, ani w ochronie wód.

BIOLOGIA RYB

*00024* pl

Eutrofizacja: toksyczne wpływy amoniaku, azotynów i szkodliwe wpływy hypoksji na ryby. IX Międzynarodowe Sympozjum [„Fizjologia Ryb, Toksykologia i Jakość Wody“], Capri, Włochy, 24-28 kwietnia 2006 r. - Gosp. Wod. 2006 R. 66 nr 8 s. 323, il.

Dziewiąte sympozjum międzynarodowe, w którym wzięli udział, zaproszeni przez US EPA, reprezentanci 12 państw, miało trzy główne sesje: Sesja 1. Skutki środowiskowe eutrofizacji i hipoksji. Sesja 2. Toksyczność amoniaku i azotynów. Sesja 3. Wpływy hypoksji na organizmy wodne.

*00038* pl

Zespoły ryb jako element biocenozy w ocenie stopnia degradacji środowiska rzek. Buras, Paweł; Szlakowski, Jacek; Wiśniewolski, Wiesław. W: Rekultywacja i rewitalizacja terenów zdegradowanych. Pr. zbior. . Poznań: Wydaw. Futura 2006 s. 157-171, il. +bibliogr. 25 poz., summ.

W latach 1999-2005 badano ichtiofaunę rzek kotliny mazowieckiej. Badaniami objęto następujące cieki: Brok, Struga, Długa, Czarna Struga, Klusówka, Rządza, Utrata, Świder z dopływami. Na 54 stanowiskach złowiono 32 gatunki ryb i krągłoustych. Stan ichtiofauny był podstawą waloryzacji jakości środowiska rzek w oparciu o Wskaźnik Integralności Biotycznej (IBI). Stwierdzono, że w klasie dostatecznej znalazło się 20, 4 proc. badanych stanowisk, a w klasie słabej 70, 3 proc. Zaobserwowano, że na przestrzeni lat w rzekach Mazowsza nastąpiło zmniejszenie bogactwa gatunkowego ryb.

*00053* en

Ichthyofauna of the Pomeranian lobelia-lake Lake Dołgie Wielkie. Ichtiofauna pomorskiego jeziora lobeliowego Dołgie Wielkie. Kapusta, Andrzej; Bogacka, Elżbieta; Sobocki, Marek. - Bull. Sea Fish. Inst. 2005 nr 2 (165) s. 45-50, il. bibliogr.

W latach 2001-2002 przeprowadzono eksperymentalne połowy ryb w lobeliowym jeziorze położonym na terenie Słowińskiego Parku Narodowego. Wśród odłowionych 14378 ryb zidentyfikowano 9 gatunków. Były to: słonecznica, płoć, leszcz, wzdręga, kiełb, koza, okoń, jazgarz, szczupak; należące do 4 rodzin. Najliczniejszą grupę stanowiły karpiowate, w tym słonecznica 87 proc. - w 2001 r. i płoć 50 proc. w 2002 r. W ujęciu troficznym ichtiofauna badanego jeziora była zdominowana przez gatunki odżywiające się planktonem i fauną makrobezkręgową.

*00092* pl

Pradawne ryby - jakie przystosowania pozwoliły im przetrwać?. Kwaśniak, Aleksandra. - Nasze Akwarium 2007 nr 85 s. 5-12, il. bibliogr.

Opisano najważniejsze przystosowania ryb kostnoszkieletowych do życia w warunkach ekstermalnych. Przystosowania te pozwoliły przetrwać do naszych czasów pradawnym gatunkom ryb z rzędu celakantów (latimerii), sześciu gatunkom dwudysznych (prapłetwcom, płazakowi i rogoząbowi), wielopłetwcom, jesiotrowatym oraz przedstawicielom nowopłetwych z rodziny amiowatych i niszczukowatych. Adaptacja do różnych warunków tlenowych i pokarmowych pozwoliła przetrwać tym gatunkom wiele epok.

*00093* pl

Ewolucja ryb. Skąd się wzięły ryby do naszych akwariów. Pokorny, Przemysław. - Nasze Akwarium 2007 nr 85 s. 13-16, il. bibliogr.

Historia ryb jest pełna gwałtownych zwrotów w ich ewolucji spowodowanych pojawianiem się aromorfoz - zasadniczych zmian ewolucyjnych w budowie lub funkcji organizmów, które pozwoliły im zasiedlać rozmaite środowiska. Opisano najważniejsze etapy rozwoju ryb w poszczególnych okresach dziejów Ziemi oraz kilka najważniejszych aromorfoz dotyczących szczęk, łusek, pęcherza pławnego i płetw parzystych.

*00098* pl

Ichtiofauna Dunajca w Pienińskim Parku Narodowym. Augustyn, Leszek; Bartel, Ryszard; Epler, Piotr; Jelonek, Marek; Witkowski, Andrzej. - Pieniny - Przyr. Człow. 2006 t. 9 s. 113-120, il. bibliogr. summ.

W 2004 r. badano skład i strukturę gatunkową ichtiofauny rzeki Dunajec, na odcinku 19, 1 km. Stwierdzono występowanie 13 gatunków ryb reprezentujących cztery rodziny: Salmonidae (łososiowate: pstrąg potokowy, głowacica), Thymallidae (lipieniowate: lipień), Cyprinidae (karpiowate - 9 gatunków), Balitoridae (przylgowate: śliz). Porównano aktualny stan ichtiofauny z wynikami badań przeprowadzonymi w ostatnim czterdziestoleciu. Stwierdzono, że przegradzanie rzek oraz zanieczyszczenia wód przyczyniły się do zanikania gatunków rzecznych, takich jak świnka czy jelec. Czynnikiem redukującym populacje ryb są też dobowe wahania poziomu wody spowodowane przez hydroelektrownie.

HODOWLA RYB

*00036* pl

Ekonomiczne zagadnienia produkcji w rybactwie. Lirski, Andrzej. W: Szkolenie organizowane przez Związek Producentów Ryb. Sieraków Wielkopolski, 20-22 września 2006 r. Poznań: Oficyna Wydaw. Druck s. c. 2006

s. 5-7

Scharakteryzowano dzieje stawowego chowu ryb w Polsce. Dokonano analizy efektów ekonomicznych chowu karpia w 2005 r. w oparciu o dane nadesłane z 20 gospodarstw karpiowych. Przedstawiono ogólną charakterystykę gospodarstw oraz ich dane produkcyjno-gospodarcze. Analizowano strukturę przychodów w badanych gospodarstwach.

*00037* pl

Spodziewana wielkość stawowej produkcji rybackiej w 2006 roku. Lirski, Andrzej; Myszkowski, Leszek. W: Szkolenie organizowane przez Związek Producentów Ryb. Sieraków Wielkopolski, 20-22 września 2006 r. Poznań: Oficyna Wydaw. Druck s. c. 2006 s. 8-12, il.

Analizowano prognozowany i rzeczywisty odłów wiosenny karpia w 2005 r. w oparciu o dane uzyskane z 74 ankiet otrzymanych z gospodarstw stawowych gospodarujących na 26128 ha powierzchni ogroblowanej, co stanowi ok. 50 proc. stawów karpiowych w Polsce. Scharakteryzowano strukturę zarybień poszczególnych kategorii stawów. Przedstawiono prognozy produkcji jesiennej w roku 2006 w badanych gospodarstwach.

*00056* pl

Produkcja rybacka prowadzona w stawach rybnych i innych urządzeniach służących do chowu lub hodowli w roku 2005. Lirski, Andrzej; Myszkowski, Leszek. - Komun. Ryb. 2007 nr 1 (96) s. 5-10, il.

Podano wyniki badań sprawozdawczych przy wykorzystaniu kwestionariuszy RRW-22 dotyczących liczby i powierzchni stawów ziemnych i betonowych, struktury wielkości gospodarstw stawowych, form prawnych uprawnionych do rybactwa, produkcji ryb, skorupiaków i mięczaków do konsumpcji, produkcji materiału obsadowego, skorupiaków i mięczaków oraz zatrudnienia w 2005 roku.

*00058* pl

Znakowanie ryb w Polsce w latach 2004-2005. Skóra, Michał; Bernaś, Rafał; Bartel, Ryszard. - Komun. Ryb. 2007 nr 1 (96) s. 15-18, il.

Podano zestawienie znakowań ponad 90 tysięcy sztuk ryb znaczkami typu Carlin. Obejmuje ono gatunek ryb, liczbę sztuk, wiek i rodzaj materiału zarybieniowego, datę i miejsce wpuszczenia, numery znaczków oraz instytucję lub osobę znakującą.

ŻYWIENIE I ODŻYWIANIE SIĘ RYB

*00043* en

Carotenoid composition in the muscles of Siberian sturgeon (Acipenser baerii Br. ) and sterlet (Acipenser ruthenus L. ) juveniles fed feed supplemented with Vitation. Badania nad deponowaniem karotenoidów z paszy w ciele narybku jesiotra syberyjskiego (Acipenser baerii Br. ) i sterleta (Acipenser ruthenus L. ). Czeczuga, Bazyli; Kolman, Ryszard; Czeczuga-Semeniuk, Ewa; Szczepkowski, Mirosław; Semeniuk, Adrianna; Kosieliński, Przemysław; Sidorov, Nikolay. - Arch. Pol. Fish. 2006 vol. 14 fasc. 2 s. 213-224, il. bibliogr. streszcz.

Ryby jesiotrowate podchowywane w obiegach recyrkulacyjnych żywiono pstrągową paszą granulowaną z dodatkiem Vitationu, preparatu zawierającego naturalną formę beta-karotenu. Metodami chromatograficznymi oceniono wpływ Vitationu na zawartość karotenoidów w ciele ryb. Badany narybek zawierał wyższą ogólną zawartość karotenoidów oraz tych karotenoidów, które stanowią prowitaminę witaminy A. Łącznie u ryb jesiotrowatych zidentyfikowano 21 karotenoidów, ale 6 z nich wystąpiło tylko u ryb żywionych paszą z dodatkiem Vitationu.

*00082* pl

Pokarm optymalny. Optymalizacja składu chemicznego i ocena przydatności różnych typów sztucznych pasz dla ryb akwariowych. Czerniejewski, Przemysław; Robakowski, Piotr. - Nasze Akwarium 2006 nr 83 s. 16-21, il.

Omówiono zapotrzebowanie ryb na poszczególne składniki odżywcze (białko, lipidy, węglowodany) oraz problem właściwego zbilansowania składu mieszanek paszowych z potrzebami pokarmowymi ryb. Podano skład biochemiczny i wartość energetyczną różnych pokarmów ryb, metody uszlachetniania surowców paszowych oraz rodzaje sztucznych pasz.

CHOROBY RYB

*00013* pl

Wpływ metali (Pb, Cu, Cd i Zn) na parametry hematologiczne i morfologię komórek krwi karpia. Witeska, Małgorzata. Akademia Podlaska w Siedlcach. Siedlce: Wydaw. AP 2003 113 s., il., 24 cm (Rozprawa Naukowa / Akademia Podlaska w Siedlcach, ISSN 0860-4371 ; nr 72). Bibliogr. summ.

Określano zawartość metali (ołowiu, miedzi, kadmu i cynku) we krwi karpia oraz badano ich wpływ na parametry hematologiczne i morfologię krwinek. Pobieranie i transport poszczególnych metali ciężkich w organizmach ryb był różny i zależny od czasu ekspozycji oraz stężenia w wodzie. Zmiany podstawowych parametrów czerwonych krwinek były jedynie przejściowe i modyfikowane przez reakcje kompensacyjne organizmu. Wszystkie metale wywołały spadek liczebności leukocytów, przede wszystkim limfocytów. Zmiany były większe w wypadku krótkotrwałego działania wysokich stężeń. Metale nie wywołały dużych zmian liczebności neutrofilów we krwi ryb, a także nie stwierdzono wyraźnego wpływu metali na trombocyty.

*00014* en

Determination of heavy metals in the muscles of some fish species from lakes of the North-Eastern Poland. Tł. tyt.: Porównanie zawartości metali ciężkich w tkance mięśniowej niektórych gatunków ryb z jezior północno-wschodniej Polski. Łuczyńska, Joanna; Brucka-Jastrzębska, Ewa. - Pol. J. Food Nutr. Sci. 2006 vol. 15(56) nr 2 s. 141-146, il. bibliogr. streszcz.

Zawartość ołowiu, kadmu i rtęci oznaczono w tkance mięśniowej sześciu gatunków ryb, takich jak: płoć, leszcz, okoń, szczupak, sielawa i sieja. Ryby odławiano w jeziorach północno-wschodniej Polski (Łańskie, Pluszne, Dłużek i Maróz) w latach 1999-2000. Nie stwierdzono zależności pomiędzy stężeniem ołowiu i kadmu w badanych rybach a sposobem ich odżywiania się, z wyjątkiem zawartości kadmu w rybach z Jeziora Łańskiego. Zawartość rtęci była większa w mięśniach ryb drapieżnych aniżeli w tkance mięśniowej ryb spokojnego żeru. W wypadku pojedynczych osobników poziom ołowiu przekraczał dopuszczalny limit 0, 2 mg/kg. Zawartość rtęci w mięśniach niektórych okoni (z wyjątkiem okoni z jezioraŁańskiego) przekraczała dopuszczalny w Polsce limit 0, 5 mg/kg.

*00030* en

Determination of malachite green and its metabolite, leucomalachite green, in fish muscle by liquid chromatography. Tł. tyt.: Oznaczanie zieleni malachitowej i jej metabolitu, zieleni leukomalachitowej, w mięśniach pstrąga tęczowego przy użyciu chromatografii cieczowej. Mitrowska, Kamila; Posyniak, Andrzej. - Bull. Vet. Inst. 2004 vol. 48 nr 2 s. 173-176, il. bibliogr.

Opisano czułą i swoistą metodę wykrywania zieleni malachitowej oraz zieleni leukomalachitowej w mięśniach pstrąga tęczowego. Opracowane postępowanie poddano walidacji. Graniczna wartość czułości wykrywanych związków wyniosła 5 kg/g mięśnia. Obecność zieleni w mięśniach jest wykrywana tą metodą w 80 proc.

*00031* en

Antibiotic susceptibility of Aeromonas hydrophila and A. sobria isolated from farmed carp (Cyprinus carpio L. ). Tł. tyt.: Wrażliwość na antybiotyki pałeczek Aeromonas hydrophila i A. sobria, wyizolowanych z hodowlanego karpia (Cyprinus carpio L. ). Guz, Leszek; Kozińska, Alicja. - Bull. Vet. Inst. 2004 vol. 48 nr 4 s. 391-395, il. bibliogr.

21 szczepów Aeromonas patogennych dla karpia badano na wrażliwość względem 22 antybakteryjnych związków. 100 proc. badanych szczepów było opornych na ampicylinę i penicylinę, a były one wrażliwe na trimetoprim-sulfamidy, kwas oksolinowy, flimekwinę, chloramfenikol, norfloksacynę, linkomycynę i perfloksacynę. Później wprowadzone do praktyki leczniczej 4-chinolony były aktywne przeciw wszystkim badanym szczepom.

*00032* en

Modulative influence of lysozyme dimer on defence mechanisms in the carp (Cyprinus carpio) and European sheatfish (Silurus glanis) after suppression induced by herbicide Roundup. Tł. tyt.: Modulacyjny wpływ dimeru lizozymowego u karpia (Cyprinus carpio) i u europejskiego suma (Silurus glanis) po supresji wywołanej herbicydem Roundup. Terech-Majewska, E. ; Siwicki, A. K. ; Szweda, W. - Pol. J. Vet. Sci. 2004 vol. 7 nr 2 s. 123-128, il. bibliogr.

U karpi i sumów wywołano immunosupresję, przenosząc je do roztworu herbicydu Roundup na 10 minut. U ryb ten zabieg wywołał spadek metabolicznej i fagocytarnej aktywności oraz hamował proliferacyjną reakcję spowodowaną konkanawaliną i lipopolisacharydami. Stwierdzono, że powyższe immunosupresyjne działanie obniża podanie dimeru lizozymu.

*00033* pl

Aktualne problemy w ochronie zdrowia ryb. Siwicki, Andrzej K. W: Konferencja „Promocja hodowli ryb słodkowodnych w południowej Polsce“. Wrocław, 9 marca 2006 roku. Wrocław: Ośrodek Doradztwa Rolniczego 2006 s. 23-29

Omówiono wpływ rozwoju nowych technologii podchowu kontrolowanego, intensyfikacji produkcji materiału zarybieniowego oraz postępującego skażenia środowiska ksenobiotykami na zdrowie ryb. Scharakteryzowano najnowsze kierunki zapobiegania chorobom ryb. Wskazano na konieczność ograniczenia stosowania antybiotyków oraz na zwiększenie ich efektywności działania przez precyzyjne dawkowanie. Omówiono wymogi Unii Europejskiej w zakresie zdrowia ryb.

*00034* pl

Nowe zagrożenia w hodowli ryb karpiowatych. Siwicki, A. K. ; Głąbski, E. ; Kazuń, K. W: Konferencja „Promocja hodowli ryb słodkowodnych w południowej Polsce“. Wrocław, 9 marca 2006 roku. Wrocław: Ośrodek Doradztwa Rolniczego 2006 s. 41-51

Wyizolowano i sklasyfikowano ponad 20 herpeswirusów wywołujących zmiany chorobowe u ryb hodowlanych. Omówiono etiologię, objawy kliniczne i zmiany anatomopatologiczne nowej jednostki chorobowej ryb karpiowatych - zapalenia nerek i martwicy skrzeli (CNGN - carp interstitial nephritis and gill necrosis), którą po raz pierwszy stwierdzono w Japonii w 1996 r. Omówiono wpływ wirusa wywołującego CNGN na układ immunologiczny oraz odporność wrodzoną i nabytą karpi. Scharakteryzowano diagnostykę, zapobieganie i zwalczanie choroby u ryb.

*00035* pl

Dezynfekcja - jako metoda profilaktyki i zwalczania chorób ryb. Terech-Majewska, Elżbieta; Siwicki, Andrzej K. ; Grudniewska, Joanna. W: Konferencja „Promocja hodowli ryb słodkowodnych w południowej Polsce“. Wrocław, 9 marca 2006 roku. Wrocław: Ośrodek Doradztwa Rolniczego 2006 s. 52-68, il.

Omówiono cele przeprowadzania dezynfekcji oraz działanie środków dezynfekcyjnych na komórki drobnoustrojów. Przedstawiono skuteczność preparatów biobójczych stosowanych w akwakulturze, takich jak: środki uwalniające tlen (ozon, nadtlenek wodoru, nadmanganian potasu, nadkwasy organiczne), chlorowce i pochodne chlorowców (chlor i związki chloru, chloraminy T i B), jodofory, sole metali ciężkich (np. siarczan miedzi), formalina, wapno.

*00039* en

Isolation and identification of carp interstitial nephritis and gill necrosis virus (CNGV) in fingerling common carp (Cyprinus carpio L. ). Izolacja i identyfikacja wirusa śródmiąższowego zapalenia nerek i martwicy skrzeli (CNGV) u narybku karpia (Cyprinus carpio L. ). Siwicki, Andrzej K. ; Lepa, Agnieszka; Małaczewska, Joanna; Kazuń, Barbara; Kazuń, Krzysztof; Terech-Majewska, Elżbieta. - Arch. Pol. Fish. 2006 vol. 14 fasc. 2 s. 157-167, il. bibliogr. streszcz.

Masowe śnięcia karpi pojawiające się, gdy temperatura wody wzrasta powyżej 18 st. C, są wywoływane przez wirusy, dla których przyjęto nazwę śródmiąższowego zapalenia nerek i martwicy skrzeli (CNGV). Przedstawiono metody izolacji i identyfikacji CNGV. Zastosowaną metodę PCR z wykorzystaniem genu kodującego kinazę tymidynową uznano za skuteczną technikę identyfikacji CNGV u narybku karpia. Potwierdzono wysoką patogenność badanego wirusa.

*00040* en

Effect of the herbicide Avans 330 SL on the liver pathomorphology of clinically healthy carp (Cyprinus carpio L. ) and carp infected by Ichthyophthirius multifiliis. Wpływ herbicydu Avans 330 SL na patomorfologię wątroby karpi (Cyprinus carpio L. ) klinicznie zdrowych i karpi zarażonych Ichthyophthirius multifiliis. Szarek, Józef; Babińska, Izabella; Truszczyńska, Monika; Kolman, Ryszard; Siwicki, Andrzej K. ; Kowalski, Ireneusz M. ; Wojtacka, Joanna; Kolman, Halina; Banaszkiewicz, Tadeusz; Skibniewska, Krystyna A. - Arch. Pol. Fish. 2006 vol. 14 fasc. 2 s. 169-182, il. bibliogr. streszcz.

W doświadczeniach z karpiami zdrowymi i zakażonymi orzęskiem, Ichthyophthirius multifiliis, wyodrębniono grupę kontrolną oraz grupę poddaną działaniu preparatu Avans 330 SL o stężeniu 2 mg glifosatu trimetylosulfoniowego na litr wody. Reakcję zaobserwowano tylko u ryb zakażonych orzęskiem, po początkowej pobudliwości nastąpiła ociężałość w ruchach. Zmiany morfologiczne stwierdzono w wątrobie obu grup poddanych działaniu herbicydu, ale u ryb zarażonych orzęskiem zmiany te były intensywniejsze.

*00072* pl

Azjatycki pasożyt zagrożeniem dla populacji węgorza europejskiego. Pilecka-Rapacz, Małgorzata. - Prz. Ryb. 2007 R. 32 nr 1 s. 31-33, il.

Omówiono występowanie u węgorza w Europie pasożytniczego nicienia, zawleczonego z Azji. Podano objawy chorobowe, wygląd oraz zachowania zarażonej ryby.

RYBY KARPIOWATE

BIOLOGIA KARPIA

*00025* pl

Wpływ pory roku na poziom cynku i magnezu w organizmie karpia Cyprinus carpio L. Brucka-Jastrzębska, Ewa; Protasowicki, Mikołaj. - J. Elementol. 2005 t. 10 nr 3 cz. 1 s. 477-482, il. bibliogr. summ.

Celem pracy była analiza i porównanie zawartości cynku i magnezu w wybranych narządach i tkankach karpi hodowlanych w wodach pochłodniczych Elektrowni Dolna Odra. Stwierdzono niewielkie różnice sezonowe w poziomie cynku i magnezu, które okazały się statystycznie nieistotne.

*00027* pl

Zmiany poziomu magnezu w organizmach karpi (Cyprinus carpio L. ) w okresie wzrostu ryb. Brucka-Jastrzębska, Ewa; Protasowicki, Mikołaj. - J. Elementol. 2005 t. 10 nr 4 s. 877-884, il. bibliogr. summ.

Celem badań była analiza i porównanie zawartości magnezu w różnych narządach i tkankach karpi. Badaniom poddano karpie od 3. do 6. miesiąca życia, czyli w czasie intensywnego wzrostu. Stwierdzono, że u przebadanych ryb wystąpiły podczas wzrostu wahania poziomu magnezu, które okazały się statystycznie nieistotne, z wyjątkiem poziomu magnezu w skrzelach.

CHÓW I HODOWLA KARPIA

*00041* en

Changes of cadmium content in various organs of common carp (Cyprinus carpio L. ) during the fast growth period following initial rearing in contaminated water. Zmiany zawartości kadmu podczas szybkiego wzrostu w poszczególnych narządach karpia (Cyprinus carpio L. ) w trakcie hodowli po przeniesieniu z zanieczyszczonej do czystej wody. Brucka-Jastrzębska, Ewa; Protasowicki, Mikołaj. - Arch. Pol. Fish. 2006 vol. 14 fasc. 2 s. 183-194, il. bibliogr. streszcz.

Badano dynamikę eliminacji kadmu z wątroby, nerek, skóry, skrzeli, przewodu pokarmowego i mięśni karpia w okresie intensywnego wzrostu w czystej wodzie między 3 a 6 miesiącem życia ryb, po uprzednim przebywaniu ryb w zrzutowych wodach pochłodniczych. Zawartość kadmu w badanych narządach wahała się od 0, 004 do 0, 053 mikrog/g mokrej masy. Zaobserwowano stopniową eliminację kadmu w badanych narządach, z wyjątkiem wątroby i skóry.

*00046* en

*00065* en

Levels of selected metals in tissues and organs of 5-month-old carp (Cyprinus carpio L. ). Poziom wybranych pierwiastków w tkankach i narządach 5-miesięcznych karpi (Cyprinus carpio L. ). Brucka-Jastrzębska, Ewa; Protasowicki, Mikołaj. - Acta Scient. Pol. -Piscaria 2006 vol. 5 nr 2 s. 3-16, il. bibliogr. streszcz.

Określano zawartość magnezu, zaliczanego do makroelementów oraz czterech mikroelementów (niklu, żelaza, miedzi, cynku) oraz kadmu, jednego z metali ciężkich, u karpi pochodzących z ośrodków hodowlanych usytuowanych na Odrze. Maksymalne stężenia badanych pierwiastków występowały z reguły w wątrobie, nerkach lub skrzelach (magnezu w skrzelach i mięśniach), najmniejsze zawartości stwierdzono w skórze i mięśniach (magnezu w nerkach i skórze), średnie zaś w przewodzie pokarmowym. Zawartości tych pierwiastków nie przekraczały norm fizjologicznych występujących u ryb karpiowatych.

INNE KARPIOWATE

*00009* en

Preliminary studies on the occurrence of swamp-minnow Eupallasella perenurus (Pallas, 1814) in the aquatic ecosystems of Polesie Lubelskie (Poland). Tł. tyt.: Wstępne badania nad występowaniem strzebli błotnej Eupallasella perenurus (Pallas, 1814) w ekosystemach wodnych Polesia Lubelskiego (Polska). Kolejko, Marcin; Wolnicki, Jacek; Radwan, Stanisław. - Acta Agrophys. 2006 vol. 7(133) z. 2 s. 395-399, il. bibliogr. streszcz.

Badania prowadzono wiosną i latem 2005 roku w 18 śródleśnych, śródpolnych i śródtorfowiskowych drobnych zbiornikach wodnych Polesia Lubelskiego. Zbiorniki zasiedlone przez strzeblę błotną posiadały zróżnicowany charakter ekologiczny. Występowanie tego gatunku stwierdzono na sześciu odrębnych stanowiskach: Jelino, Sumin, Kulik, Janowica, Siedliszcze 1 i Siedliszcze 2. Towarzyszącymi gatunkami w zespole ichtiofauny były sumik karłowaty, lin, karaś pospolity i srebrzysty. Cechy morfometryczne poszczególnych osobników z różnych siedlisk wykazywały dość duże zróżnicowanie.

*00042* en

The impact of diet on the slaughter yield, proximate composition, and fatty acids profile of fillets of tench (Tinca tinca (L. )). Wpływ diety na wydajność rzeźną, podstawowy skład i profile kwasów tłuszczowych fileta lina (Tinca tinca (L. )). Jankowska, Barbara; Zakęś, Zdzisław; Żmijewski, Tomasz; Szczepkowski, Mirosław; Wunderlich, Krzysztof. - Arch. Pol. Fish. 2006 vol. 14 fasc. 2 s. 195-211, il. bibliogr. streszcz.

Porównywano liny odżywiające się pokarmem naturalnym w warunkach chowu stawowego z rybami żywionymi paszą sztuczną podczas chowu intensywnego. Wydajność rzeźna linów z chowu intensywnego była niższa. Skład mięsa linów obu grup nie różnił się istotnie; zawartość kwasów tłuszczowych była podobna. Różnice dotyczyły zawartości monoenowych kwasów tłuszczowych i polienowych kwasów tłuszczowych. Kwasy te w mniejszych ilościach występowały u linów żywionych paszą sztuczną.

*00057* pl

Certa - występowanie, znaczenie, zarys restytucji. Wiśniewolski, Wiesław. - Komun. Ryb. 2007 nr 1 (96) s. 10-15, bibliogr.

Omówiono występowanie certy w dorzeczach Wisły i Odry w ostatnim pięćdziesięcioleciu oraz obecnie, znaczenie gospodarcze oraz przyczyny spadku jej liczebności. Przedstawiono działania i zamierzenia programu restytucji obejmujące rozród i produkcję materiału zarybieniowego, odtworzenie naturalnych szlaków migracji ryb, ochronę młodych cert na żerowiskach, monitoring efektów zarybiania, ocenę stanu zdrowotnego oraz organizację żywego banku genów.

*00062* pl

Występowanie strzebli błotnej Eupallasella perenurus w ekosystemach wodnych województwa lubelskiego. Sikorska, Justyna; Wolnicki, Jacek; Kamiński, Rafał; Kolejko, Marcin. - Komun. Ryb. 2007 nr 1 (96) s. 30-33, il. bibliogr.

Opisano 21 (w tym 11 nowych dla Polski) stanowisk strzebli błotnej - ryby karpiowatej zagrożonej wyginięciem. Stanowiska te zlokalizowano w centralnej części [dawnego] województwa lubelskiego, w rejonie wsi Siedliszcze, Kulik, Dobromyśl. Strzeble występowały w zbiornikach sztucznych powstałych w wyniku eksploatacji torfu.

*00068* en

Selected aspects of biological characteristics of the Prussian carp (Carassius auratus gibelio Bloch, 1783): food, feeding, and condition. Wybrane aspekty charakterystyki biologicznej karasia srebrzystego (Carassius auratus gibelio Bloch, 1783) - pokarm, odżywianie, kondycja. Rybczyk, Agnieszka. – Acta Scient. Pol. -Piscaria 2006 vol. 5 nr 2 s. 69-82, il. bibliogr. streszcz.

Badano zawartość przewodów pokarmowych 692 karasi srebrzystych złowionych w różnego typu zbiornikach wodnych. Były to jeziora: Wonieść,Łoniewskie, Zbęchy, staw hodowlany i Zalew Szczeciński. Na podstawie indeksu konsumpcji stwierdzono, że gatunek ten najintensywniej żeruje w lipcu, a najniższą intensywność żerowania zanotowano w listopadzie i grudniu. W pokarmie dominowały skorupiaki z rodziny Ostracoda oraz Bosmina, Leptodora i Daphnia. Kondycja karasi we wszystkich zbiornikach była podobna i zbliżona do podawanej w literaturze.

*00084* pl

Na ratunek strzebli błotnej. Wolnicki, Jacek. - Węd. Świat 2007 nr 2 (134) s. 81, il.

Strzebla błotna jako gatunek zagrożony wyginięciem ma status priorytetowego gatunku kręgowców w międzynarodowym programie Natura 2000. W Polsce występuje ona na obszarze pięciu województw (pomorskie, wielkopolskie, kujawsko-pomorskie, mazowieckie i lubelskie). W ciągu ostatnich dwóch lat dzięki informacjom od wędkarzy udało się odnaleźć 22 nowe stanowiska tego gatunku.

RYBY ŁOSOSIOWATE

*00076* pl

Kolejna narada Grupy Roboczej ICES ds. Określania Wieku Łososi (SGSAD). Pelczarski, Wojciech. - Wiad. Ryb. 2006 nr 11-12 (154) s. 20-21, il.

W dniach 13-16 listopada 2006 r. w Rydze (Łotwa) odbyło się spotkanie SGSAD ICES, w którym uczestniczyło 16 osób z 6 państw (Polska, Dania, Szwecja, Finlandia, Rosja, Estonia,Łotwa). Narada miała na celu dalsze pogłębianie wiedzy o metodologii określania wieku łososi, ujednolicenie metodyki czytania ich wieku oraz przygotowanie referencyjnych preparatów. Delegacja polska zaproponowała, aby przy określaniu wieku łososi korzystać także z przekroju pierwszego promienia płetwy piersiowej.

*00077* pl

Śledzenie łososi. Pietrzak, Roman. - Węd. Świat 2007 nr 1 (133) s. 48, il.

Omówiono pilotowe badania wędrówek ryb w Słupi z wykorzystaniem telemetrii. Elektroniczne znaczki nadające sygnały o określonej długości fali umożliwiają poznanie dokładnych tras wędrówek ryb. Pozwoli to stwierdzić miejsca tarła, poznać trasę mijania „węzła słupskiego“ oraz określić dynamikę wędrówek.

*00079* pl

Powrót króla. Paruzel, Marian. - Wiad. Węd. 2007 nr 1 (691) s. 6-8, il.

Przedstawiono dane historyczne (od początku siedemnastego wieku) o populacjach łososia w polskich rzekach oraz zagładę jego ostatniej populacji w Drawie po drugiej wojnie światowej. Pierwsze zarybienia w Słupi odbyły się wiosną 1988 r., a łącznie w latach 1990-97 wpuszczono 716 tys. szt. smoltów i narybku w stadium parr do rzek Pomorza Zachodniego. Pierwsze dorosłe łososie pojawiły się w Słupi i Drwęcy już w 1995 i 1996 r.

*00080* pl

Łosoś płynie pod prąd. Oglęcki, Paweł. - Wiad. Węd. 2007 nr 1 (691) s. 9-10, il.

Przedstawiono rozmowę z przewodniczącym Zespołu ds. Zarybień przy Ministerstwie Rolnictwa - prof. dr hab. Ryszardem Bartlem nt. restytucji łososia w Polsce. W pełni udana restytucja stwarza możliwość polegania wyłącznie na tarle naturalnym. W Polsce zarybienia muszą być prowadzone ze względu na niedrożność naszych rzek, co skutkuje brakiem dostępu do tarlisk.

*00081* pl

Łosoś czy troć?. Paruzel, Marian. - Wiad. Węd. 2007 nr 1 (691) s. 11, il.

Opisano zewnętrzne różnice w budowie łososi i troci umożliwiające odróżnienie tych gatunków. Ciało łososi jest wrzecionowate, na bokach widoczne są rzadkie, czarne, iksowate plamy, które za płetwą grzbietową nie schodzą poniżej linii bocznej. Troć ma ciało bardziej krępe, trzon ogona krótszy i grubszy, plamy są rozmieszczone na całym ciele.

RYBY OKONIOWATE

*00051* en

Pikeperch (Sander lucioperca (L. )) abundance, exploitation, and management in the Vistula Lagoon. Sandacz (Sander lucioperca (L. )): zasobność, eksploatacja i gospodarka w Zalewie Wiślanym. Golubkova, Tatiana; Draganik, Bohdan; Psuty-Lipska, Iwona. - Bull. Sea Fish. Inst. 2005 nr 2 (165) s. 3-22, il. bibliogr.

Przedstawiono analizę polsko-rosyjskich danych (MIR Gdynia, AtlantNIRO Kaliningrad) dotyczących populacji sandacza w Zalewie Wiślanym w latach 1975-2004. Porównano strukturę wielkościowo-wiekową oraz tendencje i zmiany w biomasie i liczebności. Dostępna połowowo populacja sandacza w latach 1975-1989 wynosiła 1099 tys. sztuk (biomasa 1340 ton) i składała się z osobników w wieku IV lat i więcej. W kolejnych latach (1990-2004) zasoby znacznie się obniżyły i wynosiły średnio 643 tys. sztuk (biomasa (762 tony). Na podstawie zebranych danych uznano, że wymiar ochronny sandacza w Zalewie Wiślanym powinien być utrzymany w zakresie 42-46 cm.

*00066* en

Size and fecundity of perch females at age of maturity. Wielkość i płodność samic okonia w wieku osiągania dojrzałości płciowej. Ciepielewski, Władysław; Hornatkiewicz-Żbik, Anna. - Acta Scient. Pol. -Piscaria 2006 vol. 5 nr 2 s. 17-35, il. bibliogr. streszcz.

Populacje okonia (Perca fluviatilis L. ) w wielu jeziorach polskich są mocno przetrzebione wskutek nadmiernej eksploatacji. Gatunek ten nie podlega obecnie ochronie, ale wydaje się wskazane - dla jego zachowania, ustalenie wymiaru ochronnego na poziomie umożliwiającym odbycie tarła. Na podstawie połowów przeprowadzonych za pomocą niewodów, żaków i wontonów w latach 2000-2005 ustalono, że 25 proc. odławianych płoci to samice w wieku 2+, o długości całkowitej 14-16 cm. Samice, które po raz pierwszy przystępują do tarła mają wielkość 17, 5 cm, a ich płodność osobnicza wynosi 13 tys. ziaren ikry. Wymiar ochronny powinien być ustalony na poziomie 18 cm długości całkowitej.

RYBY SIEJOWATE

*00085* pl

Gdzie te sieje?. Zacharczyk, Karol. - Wiad. Węd. 2007 nr 2 (692) s. 18-19, il.

Omówiono przyczyny ustępowania siei, a szczególnie jej form charakteryzujących się rzadkim aparatem filtracyjnym, które występują w jeziorach Miedwie (sieja miedwiańska) i Wigry (sieja wigierska). Do zanikania tego gatunku przyczyniło się zanieczyszczenie wód w jeziorach i zarybianie narybkiem siei należącym do formy z gęstym aparatem filtarcyjnym oraz brak naturalnych tarlisk.

RYBY SUMOWATE

*00060* pl

Technologia sztucznego rozrodu, podchowu i produkcji suma afrykańskiego (Clarias gariepinus) na Węgrzech. Radics, Ferenc; Mueller, Tibor; Jozsa, Vilmos. - Komun. Ryb. 2007 nr 1 (96) s. 25-28, il.

Przedstawiono efekty 14-dniowego podchowu larw suma afrykańskiego w różnych zakresach temperatury i na różnym pokarmie. Najlepszy wzrost i przeżywalność osiągano w grupach karmionych rurecznikiem w temp. 28-30 st. C. Porównano wyniki chowu ryby handlowej w stawach ziemnych w wodzie geotermicznej i w obiegach zakmniętych zasilanych wodą geotermiczną. Podano zestawienie strat i wydajności rzeźnej różnych asortymentów suma afrykańskiego.

INNE RYBY SŁODKOWODNE

*00078* pl

Jesiotry. Pietrzak, Roman. - Węd. Świat 2007 nr 1 (133) s. 75, il.

Opisano budowę, rozmnażanie się i wzrost ryb z rodziny jesiotrowatych, wśród których można spotkać gatunki typowo słodkowodne, jak i żyjące w morzu. Wszystkie jesiotry odbywają tarło w rzekach, w miejscach o twardym, żwirowym podłożu z przepływem wody. Dojrzałość płciową osiągają w różnym wieku. Ich płodność jest z reguły duża, a czas inkubacji ikry wynosi od trzech do kilkunastu dni.

*00083* pl

Petrochromis trewavasae - hodowla i obserwacje własne.Łątka, Lechosław. - Nasze Akwarium 2006 nr 83 s. 51-57, il. bibliogr.

Opisano wygląd endemicznych pielęgnic - ryb z rodzaju Tropheus zamieszkujących jezioro Tanganika w Afryce. Zrelacjonowano ich wymagania hodowlane i potrzeby pokarmowe, zachowanie w akwarium, rozmnażanie się oraz choroby. Gatunki te zamieszkują skalny litoral, w którym ich głównym pokarmem są jednokomórkowe glony.

*00088* pl

Powrót jesiotra. Lewandowski, Krzysztof. - Nasze Wody 2006 R. 8 nr 3 s. 16-17, il.

W XIX w. w Odrze i Wiśle wyławiano od 2 do 3 tysięcy sztuk jesiotra rocznie. Nadmierna eksploatacja i zmiany środowiskowe doprowadziły do wyginięcia tego gatunku w wodach Europy. Badania genetyczne wykazały, że nasze wody zasiedlał jesiotr ostronosy, który rozradzał się w chłodnej wodzie bałtyckich rzek. Zasiedlanie jesiotrem w Polsce zainicjowano 23 października 2006 r. w Lubiczy, wpuszczając materiał zarybieniowy do rzeki Drwęcy.

POŁOWY RYB, SPRZĘT POŁOWOWY

*00054* en

Retained and discarded catches from eel fyke-net fishery in the Vistula Lagoon. Gatunki ryb zatrzymywane i wypuszczane z połowów żakami węgorzowymi w Zalewie Wiślanym. Psuty-Lipska, Iwona. - Bull. Sea Fish. Inst. 2005 nr 2 (165) s. 51-62, il. bibliogr.

Obserwacje komercyjnych połowów kutrów rybackich wykazały, że o wypuszczeniu danego gatunku (dodatkowy przyłów) decyduje głównie jego wartość handlowa oraz wielkość (dozwolona prawem i/lub handlowa). W badanym zbiorniku najczęściej wypuszczano jazgarze, babki, flądry i płocie poniżej 18 cm TL (całkowitej długości) oraz sandacze i leszcze poniżej 35 cm TL.

*00055* pl

*00067* en

Effectiveness of fishing in shallow lakes using different methods. Skuteczność połowu ryb różnymi metodami w płytkich jeziorach. Rechulicz, Jacek. - Acta Scient. Pol. -Piscaria 2006 vol. 5 nr 2 s. 59-68, il. bibliogr. streszcz.

Porównywano efektywność różnych metod połowów ryb przeprowadzonych na PojezierzuŁęczyńsko-Włodawskim w jeziorach: Kleszczów, Rotcze, Długie, Sumin, Głębokie Uścimowskie i Syczyńskie. Najwięcej gatunków oraz największą biomasę połowową uzyskano stosując elektropołowy. W strefie otwartej wody skuteczne okazały się wontony. Żaki stosowane w litoralu były najmniej efektywne. Uznano, że w płytkich jeziorach najbardziej przydatne do połowów kontrolnych w litoralu są elektropołowy, a w strefie otwartej wody - wontony.

WĘDKARSTWO

*00061* pl

Łowisko specjalne - przykład z Litwy. Ulikowski, Dariusz; Zdanowski, Bogusław; Bartel, Ryszard. - Komun. Ryb. 2007 nr 1 (96) s. 28-30, il. bibliogr.

Przedstawiono i zilustrowano fotograficznie łowisko pstrągowe usytuowane na cieku w pobliżu znanej litewskiej miejscowości wypoczynkowej w Trokach.

*00086* pl

Jezioro Kośno. Paruzel, Marian. - Wiad. Węd. 2007 nr 2 (692) s. 76-77, il.

Opisano sielawowe jezioro Kośno, położone na Pojezierzu Olsztyńskim, które jest atrakcyjnym łowiskiem dla wędkarzy. Zbiornik ten jest objęty ochroną rezerwatową jako ostoja ptactwa wodnego i drapieżnego. Ichtiofauna jest bardzo bogata. Obok populacji okonia, sandacza, szczupaka i sielawy, w jeziorze tym występuje wiele gatunków ryb karpiowatych, a także miętus, stynka, jazgarz i węgorz.

*00087* pl

Jezioro Zawadzkie. Zieliński, Andrzej. - Wiad. Węd. 2007 nr 2 (692) s. 78-79, il.

Opisano Jezioro Zawadzkie, niewielki (o pow. ok. 100 ha), płytki (maks. głębokość 9, 7 m) zbiornik wodny, położony na skraju wsi Zawady Ełckie. Jego dno porastają nieliczne hydrofity zanurzone. W jeziorze występuje wiele gatunków ryb, zwłaszcza gatunki drapieżne, atrakcyjne dla wędkarzy.

EKONOMIKA I ROGANIZACJA RYBACTWA

*00028* pl

Wspólna polityka rybacka a polska gospodarka rybna. Marciniak, Mirosława. - Fol. Univ. Agricult. Stetin. Oecon. 2005 z. 44(245) s. 167-170, bibliogr. summ.

Zasady funkcjonowania Wspólnej Polityki w sektorze rybnym, dostęp do łowisk i ochrony żywych zasobów morza, organizacja rynku rybnego.

*00036* pl

URZĄDZENIA DO CHOWU I HODOWLI RYB

*00094* pl

Co w filtrze piszczy - czyli trochę teorii o filtracji. Cz. 1: Filtracja mechaniczna i biologiczna. Kwaśniak, Aleksandra. - Nasze Akwarium 2007 nr 85 s. 42-44, il.

Opisano procesy fizyczne (cedzenie zawiesin, sedymentację, flokulację) związane z filtracją, które wpływają na czystość wody w akwarium oraz oczyszczanie wody na drodze biologicznej (nitryfikacja i rozkład substancji organicznych, takich jak aminokwasy, węglowodany i kwasy karboksylowe). Przedstawiono też fazy rozwoju kultur bakteryjnych w urządzeniach filtracyjnych.

ZANIECZYSZCZENIE I OCHRONA WÓD

*00045* en

Chemizm wód rzeki Marózki badano ośmiokrotnie w ciągu roku (2004) pod kątem wpływu dwóch ośrodków hodowli pstrąga zlokalizowanych na tej rzece. Ujemny wpływ ścieków z hodowli ujawnił się głównie poprzez wzrost zawartości związków biogennych (azot, fosfor) w wodzie rzeki. Poza tym zaobserwowano spadek natlenienia wód rzeki poniżej obu ośrodków, głównie latem. Inne parametry fizykochemiczne nie wykazywały zmian. Wody rzeki obciążają ekosystem JezioraŁańskiego, do którego dopływają, dostarczając dodatkowych ładunków azotu (5, 0 proc. ) i fosforu (12, 9 proc. ).

*00089* pl

Nawożenie jezior i rzek. Oprac. (krb). - Nasze Wody 2006 R. 8 nr 3 s. 18-19, il.

Omówiono realizacje programów naprawczych na terenie województwa kujawsko-pomorskiego (szkolenie rolników i kontrola ich przedsięwzięć), których celem było ograniczenie antropogenicznego wzbogacania wód powierzchniowych w związki biogenne. Obszary szczególnie narażone na spływy azotu (rzeka Zgłowiączka, rzeka Kotomierzyca, Struga Żaki z dopływami i Struga Toruńska) zajmują 5 proc. powierzchni województwa.

*00090* en

The protection of reservoir water against the eutrophication process. Ochrona zbiornika wodnego przeciwko procesom eutrofizacji. Balcerzak, W. - Pol. J. Env. Stud. 2006 vol. 15 nr 6 s. 837-844, il. bibliogr.

Omówiono biologiczne i mechaniczne metody ochrony zbiorników wodnych przed różnorodnymi źródłami zanieczyszczeń (punktowymi, rozproszonymi, obszarowymi) będącymi przyczyną eutrofizacji. Zwrócono uwagę na możliwość prognozowania zmian jakości wody na podstawie zastosowania modelowania matematycznego (model WASP). W oparciu o ten model przedstawiono prognozę zmian jakości wody w zbiorniku Dobczyce w zależności od temperatury i źródła zanieczyszczeń.

*00091* en

Chromium originating from tanneries in river sediments: a preliminary investigation from the upper Dunajec River (Poland). Chrom pochodzący z garbarni w osadach dennych rzecznych: wstępne badania górnego odcinka rzeki Dunajec. Pawlikowski, M. ; Szalińska, E. ; Wardas, M. ; Dominik, J. - Pol. J. Env. Stud. 2006 vol. 15 nr 6 s. 885-894, il. bibliogr.

Nie stwierdzono istotnych zależności między koncentracją chromu (Cr) w zanieczyszczonych osadach górnego Dunajca a ich strukturą wielkościową. W miejscach spływu ścieków do rzeki zawartość Cr w osadach wynosiła 4179 mg/kg. Obecność w osadach fragmentów skóry może świadczyć o zanieczyszczeniu tych miejsc ściekami z garbarni bez stosowania specjalistycznych analiz chemicznych.

*00075* pl

Glony - bioindykatory zanieczyszczenia ekosystemu wodnego. Jachniak, Ewa. - Aura 2006 nr 12 s. 26-27, il.

OCHRONA GATUNKOWA

*00062* pl

*00084* pl

Na ratunek strzebli błotnej. Wolnicki, Jacek. - Węd. Świat 2007 nr 2 (134) s. 81, il.

*00097* en

Preliminary studies on the occurrence of swamp-minnow Eupallasella perenurus (Pallas, 1814) in the aquatic ecosystems of Polesie Lubelskie (Poland). Wstępne badania nad występowaniem strzebli błotnej Eupallasella perenurus (Pallas, 1814) w ekosystemach wodnych Polesia Lubelskiego (Polska). Kolejko, Marcin; Wolnicki, Jacek; Radwan, Stanisław. - Acta Agrophys. 2006 vol. 7 nr 2 s. 359-399, il. bibliogr. streszcz.

W 2005 r. prowadzono badania nad występowaniem strzebli błotnej w 18 śródleśnych, śródpolnych i śródtorfowych małych zbiornikach wodnych Polesia Lubelskiego. Scharakteryzowano dane morfometryczne złowionych osobników. Stwierdzono występowanie tego chronionego gatunku na sześciu stanowiskach zlokalizowanych w miejscowościach: Jelino, Sumin, Kulik, Janowica, Siedliszcze, Siedliszcze2. Podano cechy fizykochemiczne wody zbiorników, w których występowała strzebla.

*00099* pl

Żółw błotny (Emys orbicularis) jedyny i rzadki „pancerny“ gad występujący w Polsce. Robakowski, Piotr. - Nasze Akwarium 2007 nr 85 s. 36-37, il. bibliogr.

Scharakteryzowano cechy biologiczne żółwia błotnego, jego rozmieszczenie i występowanie, odżywianie się i rozmnażanie. Gatunek ten jest silnie zagrożony wyginięciem, dlatego znajduje się w Czerwonej Księdze Zwierząt i podlega ścisłej ochronie.

GOSPODARKA WODNA

*00074* pl

Zabudowa biologiczna rzek i potoków górskich na przykładzie Koszarawy. Kostuch, Ryszard. - Aura 2006 nr 12 s. 23-25, il.

Scharakteryzowano naturalną zabudowę biologiczną górskiej rzeki Koszarawy, prawobrzeżnego dopływu Soły. Omówiono skład gatunkowy roślin tworzących pas roślinności korytowej i przykorytowej tej zabudowy. Wskazano na konieczność zachowania naturalnej zabudowy biologicznej rzek i potoków górskich w celu zmniejszenia zniszczeń powodowanych przepływami wielkich wód powodziowych.

*00102* pl

Baza danych niezbędna do pogłębionej analizy znaczących oddziaływań antropogenicznych i ich skutków. Rataj, Celina. - Gosp. Wod. 2007 R. 67 nr 1 22-28, il. bibliogr.

Omówiono cele i prace związane z wrdażaniem Ramowej Dyrektywy Wodnej. Wyniki prac były podstawą do utworzenia bazy danych składającej się z 44 zbiorów posegregowanych w pięciu grupach funkcyjnych. Baza umożliwia pogłębienie analizy znaczących oddziaływań antropogenicznych i oceny ich wpływu na wszystkie kategorie wód.

OBRÓBKA SUROWCÓW RYBNYCH

*00052* en

Mathematical model of dewatering preheated raw fish material during centrifugal sedimentation. Matematyczny model odwadniania podgrzewanego surowca rybnego podczas wirowania sedymentacyjnego. Dowgiałło, Andrzej. - Bull. Sea Fish. Inst. 2005 nr 2 (165) s. 23-30, il. bibliogr.

Przedstawiono wyniki prac eksperymentalnych zmierzające do opracowania matematycznego modelu opisującego proces odwadniania surowca rybnego. Model został oparty na zależnościach między podstawowymi parametrami procesu odwadniania (maksymalne ciśnienie i czas wirowania, grubość warstwy odwirowanego materiału) a zawartością suchej masy w odwirowanym produkcie.

SKORUPIAKI I MIĘCZAKI UŻYTKOWE

*00044* en

Impact of food supply frequency and the number of shelters on the growth and survival of juvenile narrow-clawed crayfish (Astacus leptodactylus Esch. ). Wpływ częstotliwości karmienia i liczebności kryjówek na wzrost i przeżywalność młodocianych raków błotnych (Astacus leptodactylus Esch. ). Ulikowski, Dariusz; Krzywosz, Tadeusz. - Arch. Pol. Fish. 2006 vol. 14 fasc. 2 s. 225-241, il. bibliogr. streszcz.

Młodociane raki błotne karmiono w odstępach co 12 h, 24 h, 48 h i 96 h przez 28 dni w basenach rotacyjnych, których obsada wynosiła 300 osob. /m. kw. W oddzielnym doświadczeniu badano wpływ liczby kryjówek (0, 60, 150, 300 na m. kw. ) na wzrost i przeżywalność raków w obsadzie 1500 osob. /m. kw. Istotnie wyższe tempo wzrostu wykazywały raki żywione częściej (co 12 i 24 h), ale częstotliwość żywienia nie wpływała na przeżywalność. Natomiast najwyższą przeżywalność i biomasę całej obsady raków uzyskano w wariancie z najwyższą liczbą kryjówek.

*00050* en

Co-occurrence of the signal crayfish (Pacifastacus leniusculus (Dana)) and the spiny-cheek crayfish (Orconectes limosus (Raf. )) in a foothill-like river (Northern Poland). Współbytowanie raka sygnałowego (Pacifastacus leniusculus (Dana)) z rakiem pręgowatym (Orconectes limosus (Raf. )) w potoku o charakterze podgórskim (Północna Polska). Krzywosz, Tadeusz. - Arch. Pol. Fish. 2006 vol. 14 fasc. 2 s. 309-316, il. bibliogr. streszcz.

Potok Naryjska Struga został zasiedlony w XX wieku w latach 60-tych przez raka pręgowatego, a w latach 80-tych przez raka sygnałowego. W latach 2002-05 udział raka pręgowatego w połowach kontrolnych wynosił zaledwie 1, 2 proc. W pułapkach typu „Evo“ łowiono od 1, 58 do 6, 18 osob. /pułapkę/noc, głównie raki sygnałowe, które okazały się gatunkiem dominującym. Średnia długość całkowita samców raka sygnałowego wynosiła 9, 86 cm, a samic - 9, 71 cm. Rozmiary raków sygnałowych w badanym potoku były wyższe od osobników tego gatunku występujących w populacjach amerykańskich.

*00056* pl

Produkcja rybacka prowadzona w stawach rybnych i innych urządzeniach służących do chowu lub hodowli w roku 2005. Lirski, Andrzej; Myszkowski, Leszek. - Komun. Ryb. 2007 nr 1 (96) s. 5-10, il.