Instytut Rybactwa Śródlądowego
im. STANISŁAWA
SAKOWICZA
EXPRESS INFORMACJA
NR 2/2009
(kwartalnik)
Opracowanie:
mgr inż. Jadwiga Zdanowska
mgr inż. Henryk Chmielewski
inż. Jadwiga Cupiał
Opracowanie: mgr inż. Jadwiga Zdanow
Olsztyn 2009
REDAKCJA
Zespół redakcyjny:
mgr inż. Jadwiga Zdanowska
mgr inż. Henryk Chmielewski
inż. Jadwiga Cupiał
Kontakt:
Tel. (089) 524 01 71, fax (089) 524 05 05
E-mail: din@infish.com.pl
© Copyright by
Instytut Rybactwa Śródlądowego
Olsztyn 2008
Wydawca:
Dział Wydawnictw
Instytutu Rybactwa Śródlądowego
10-719 Olsztyn, ul. Oczapowskiego 10
Tel. (089) 524 10 15, 524 01 71, fax (089) 524 05 05
E-mail: wydawnictwo@infish.com.pl
*00024*
pl
Kormoran pod
pręgierzem rybaków. Guziur, Janusz. - Prz. Ryb. 2009 Nr 2 (104) s. 24-26, il.
Opisano
stan populacji kormoranów w krajach europejskich (Polska, Czechy, Węgry,
Niemcy, Francja) i straty powstałe w rybostanie wskutek ich presji. Podano założenia
wniosku przyjętego przez Parlament Europejski dotyczącego zminimalizowania
negatywnego wpływu kormoranów na populacje ryb w różnych typach wód.
*00028*
pl
Kormorany na
cenzurowanym. Parlament Europejski (nareszcie) poparł rybaków. Guziur, Janusz.
- Mag. Przem. Ryb. 2009 nr 2 (68) s. 50-52, il.
bibliogr.
Omówiono
występowanie i stan populacji kormorana w Polsce i Europie. Najczęściej występującym
podgatunkiem kormorana czarnego w Polsce jest kormoran kontynentalny
(Phalacrocorax carbo sinensis). Obcenie w Polsce populacje kormoranów
szacuje się na ok. 20-30 tys. par. Przedstawiono reakcję Parlamentu
Europejskiego na wniosek uznania negatywnego wpływu nadmiernych liczebnie
populacji kormorana na populacje ryb w wodach europejskich.
*00039*
pl
Obręb
hodowlany w obszarze NATURA 2000. Radecki, Wojciech. - Komun. Ryb. 2009 nr 2 (109) s. 34-36
Prawnik
analizuje postępowanie marszałka województwa, który wydając decyzję o
ustanowieniu obrębu hodowlanego na stawach rybnych położonych na obszarze
NATURA 2000 nakłada na uprawnionego do rybactwa dodatkowe obowiązki i
ograniczenia.
*00058*
en
Obituary -
Tadeusz Backiel 1922-2008. Nekrolog - Tadeusz Backiel 1922-2008. Kamler, E.; Goryczko, K.; Le Cren, E. D.; Thorpe, J. E. - J. Fish
Biol. 2008 vol. 73 nr 6 s. 1489-1490, il.
Profesor
Tadeusz Backiel, jeden z wybitniejszych polskich uczonych w dziedzinie nauk
rybackich o międzynarodowej sławie, zmarł 18 maja 2008
r. Niemal całe jego życie zawodowe związane było z Instytutem Rybactwa Śródlądowego
w Olsztynie, gdzie pełnił różnorakie funkcje. Dorobek naukowy Profesora składał
się z 65 prac oryginalnych, 2 podręczników, 72 artykułów, licznych ekspertyz,
recenzji, opinii. Pozostawił szerokie grono wypromowanych naukowców,
adeptów stworzonej przez siebie szkoły. Poza macierzystym instytutem,
Profesor udzielał się naukowo i organizacyjnie zarówno w kraju, jak i za
granicą, był członkiem wielu kolegiów redakcyjnych. Jego rozległe badania
dotyczyły m. in. biologiczno-rybackiej charakterystyki Wisły, bilansu
energetycznego ryb, biologii wielu gatunków ryb, selektywności narzędzi połowu.
Popularyzacja wiedzy była również ważnym elementem pracy zawodowej Profesora.
*00073*
pl
Rozwój rynku
ryb i zmiany jego funkcjonowania w latach 1990-2007. Hryszko, Krzysztof;
Kuzebski, Emil; Mickiewicz, Maciej; Pieńkowska, Barbara; Rembeza, Jerzy;
Seremak-Bulge, Jadwiga; Szostak, Stanisław; Wołos, Arkadiusz. Warszawa:
Wydaw. Inst. Ekon. Rol. Gosp. Żywn. 2008, 122 s.
, il. nr 97
Przedstawiono
realizację zadania: Analiza wzajemnych relacji ekonomicznych między
poszczególnymi elementami łańcucha żywnościowego. Analizowano procesy
dostosowawcze na krajowym rynku ryb w latach 1991-2008 w sferze popytu i podaży,
handlu zagranicznym oraz w strukturach produkcyjnych i rynkowych. Omówiono
tendencje cenowe, marże oraz transmisję cen ryb w ramach kanału rynkowego.
Rynek ryb jest w Polsce jednym z najmniejszych rynków żywnościowych,
a jego wartość obrotów wynosi około 6 mld zł.
HYDROBIOLOGIA
RYBACKA
*00001*
en
The impact of selected Pomeranian lakes
on nutrient load transformation.
Wpływ
wybranych jezior pomorskich na transformację ładunku nutrientów. Jańczak, Jerzy; Maślanka,
Wojciech; Nowiński, Kamil. - Limnol. Rev. 2007 vol.
7 nr 4 s. 191-197, il. bibliogr.
Udział
jezior w obiegu nutrientów w sieci rzeczno-jeziornej przebiega w różny sposób.
Jeziora są zasilane w azot i fosfor za pośrednictwem zróżnicowanych zlewni, duży
wpływ na obieg nutrientów wywiera też ich morfometria. Przedstawiono trzy przykłady
tego typu ekosystemów zlokalizowanych na Pojezierzu Kaszubskim: I - jeziora: Stężyckie,
Raduńskie Górne; II - jeziora: Sudomie, Mielnica, Żołnowo; III - jeziora:
Wierzchołek, Średnik, Gatno, Hutowe, Sobąckie, Polaszkowskie. Badania wykonywano co miesiąc dokonując pomiaru przepływu i
koncentracji nutrientów w dopływach i odpływach.
*00002*
en
Changes of phosphorus concentration in bottom
sediments and in overlying water of two strongly eutrophicated lakes in
Wielkopolska Region. Zmiany koncentracji fosforu w osadach dennych
i wodzie naddenej dwóch silnie zeutrofizowanych jezior w Wielkopolsce. Kowalczewska-Madura,
Katarzyna; Dondajewska, Renata; Gołdyn, Ryszard. - Limnol. Rev. 2007 vol. 7 nr 4 s. 205-211, il. bibliogr.
Badano dwa
małe, silnie zeutrofizowane jeziora, Rusałka i Uzarzewskie, leżące w pobliżu
Poznania. W pierwszym z nich średnia kocnentracja fosforu (P) w osadach dennych wynosiła 0, 98 mg P/g suchej masy, w drugim zaś 1,
15 mg P/g s. m. Maksymalne kocentracje P były podobne w obu jeziorach i wynosiły
nieco ponad 1, 50 mg P/g s. m. W wodzie naddenej wyższe koncentracje P
(0, 84 mg P/l) zanotowano w Jeziorze Uzarzewskim, które wg. klasyfikacji
Carlsona, uznano za hypertroficzne.
*00003*
en
Pelagic zooplankton as an indicator of
W latach
2000-2001 w jeziorze Pełcz badano zooplankton określając jego strukturę, skład
jakościowy, liczebność i biomasę. Wyniki interpretowano pod kątem oceny
statusu troficznego jeziora. W zooplanktonie stwierdzono 51 taksonów (27
gatunków wrotków, 15 - wioślarek, 9 - widłonogów). Skład gatunkowy zooplanktonu
wskazuje na eutroficzny charakter jeziora, zaś zagęszczenie i biomasa były
typowe dla wód wysoko zeutrofizowanych. Jednak wskaźniki długoterminowe sugerują
mezotroficzny charakter jeziora.
*00040*
en
Present state and functioning of
Geoekosystemy
jeziorne pełnią wiele funkcji: hydrologiczną, morfologiczną, litologiczną,
ekonomiczną, turystyczną, rekreacyjną, krajobrazową. Funkcje te wymagają
standaryzowanych metod badań, opartych na monitoringu pozwalającym
gromadzić wieloletnie dane. Praca jest wstępną do tomu poświęconego
badaniom prezentowanym podczas konferencji zatytułowanej: „Monitoring
funkcjonowania geoekosystemów jeziornych“, zorganizowanej przez Instytut
Paleogeografii i Geoekologii Uniwersytetu A. Mickiewicza (9-11 paźdz.
2007, Międzyzdroje). Przedstawiono metody stosowane do badań ekosystemów
jeziornych.
*00042*
en
Transformation of riverine nutrients
load in selected lakes of the
Dokonano
próby oszacowania rzecznych ładunków nutrientów w południowej części parku
krajobrazowego, aby ocenić wpływ transportu fosforu w jeziorach i specjację
azotu. Stan troficzny jezior przepływowych w dużym stopniu zależał od warunków
hydrochemicznych przepływającej rzeki. W wielu przypadkach również współczynniki
hydrologiczne i parametry morfometryczne decydują o wysokości ładunku azotu i
fosforu. Ładunki nutrientów transportowane przez rzekę Brdę są modyfikowane w
jeziorach; obserwuje się powolny wzrost ładunku fosforu i istotną redukcję
udziału azotu nieorganicznego w azocie ogólnym.
*00047*
en
Disappearance of Isoetes lacustris
localities and changes in the phytolittoral of
Monitorowano
rozwój roślin naczyniowych w jeziorze ze szczególnym uwzględnieniem
rozmieszczenia poryblinu jeziornego (Isoetes lacustris) oraz zmiany w
zbiorowiskach glonów planktonowych przez ostatnie 20 lat. Stwierdzono, że
fitocenozy niektórych gatunków (np. rdestu, tataraku, pałki szerokolistnej)
powiększyły powierzchnię występowania, natomiast inne fitocenozy (np. grążel,
grzybień, żabiściek pływający) zostały zredukowane. Najistotniejsze załamanie
zaobserwowano dla poryblinu. Wśród glonów zaczęły dominować Cyanoprokaryota, co
świadczy o postępującej eutrofizacji jeziora.
*00048*
en
Biometrics of swan mussels (Anodonta
cygnea) from chosen lakes in the Pomeranian Region. Biometria
szczeżui (Anodonta cygnea) z wybranych jezior w rejonie Pomorza. Rosińska,
Beata; Chojnacki, Juliusz C.; Lewandowska, Agnieszka; Matwiejczuk,
Alicja; Samiczak, Agnieszka. - Limnol. Rev. 2008 vol.
8 nr 1-2 s. 79-84, il. bibliogr.
Badania
populacji szczeżui przeprowadzono w pięciu jeziorach pomorskich (Binowo,
Bobolin, Spore, Wierzchnowo, Żerdno) w latach 2005-06. Mierzono długość,
szerokość i wysokość muszli z dokładnością do
*00049*
en
Seasonal changes of environmental conditions in the
phytolittoral zone of
Warunki środowiska
w strefie roślin zanurzonych Jeziora Ostrowitego badano od lipca 2004 do
grudnia 2006. W wodzie analizowano: pH, przewodność, potencjał redoks, barwę,
koncentracje Ca, CO2, HCO3, CO3 i zawartość kwasów huminowych. W osadach
badano: pH, przewodność, potencjał redoks, zawartość Ca, uwodnienie i zawartość
materii organicznej. Stwierdzono małą zmienność badanych wskaźników, co
gwarantuje korzystne warunki rozwoju zanurzonych roślin naczyniowych w tym
jeziorze.
*00050*
en
Macrozoobenthos structure of Lake Starogrodzkie Północne
as an indicator of the reclamation requirements of this water body. Struktura
makrozoobentosu Jeziora Starogrodzkiego Północnego jako wskaźnik potrzeb
rekultywacyjnych tego zbiornika wodnego. Obolewski, Krystian; Glińska-Lewczuk,
Katarzyna. - Limnol. Rev. 2008 vol. 8 nr 3 s.
109-118, il. bibliogr.
Wyniki
analiz biologicznych, fizycznych i chemicznych przeprowadzono sezonowo w latach
2003-04 w Jeziorze Starogrodzkim Północnym. Badane w tym jeziorze zoocenozy
okazały się typowe, jak w zbiornikach silnie zdegradowanych wskutek
antropopresji. W bentosie litoralowym stwierdzono 9 gatunków, zaś w strefie
poza litoralem, tylko 6 gatunków bezkręgowców, a wśród nich pod względem
zagęszczenia i biomasy dominowały Oligochaeta, zwłaszcza larwy Chironomidae
odporne na niekorzystne warunki środowiska. Wyniki badań bentosu oraz deficyty
tlenowe wskazują na potrzebę rekultywacji tego jeziora.
*00051*
en
Water thermal conditions during winter
stagnation in the selected lakes in
Przedstawiono
40-letnie (1961-2000) obserwacje temperatury wody podczas stagnacji zimowej w
następujących jeziorach polskich: Charzykowskie, Gardno, Gopło, Hańcza,
Jeziorak, Lubie, Łebsko, Mikołajskie, Nidzkie, Sławskie, Studzieniczne.
Uwzględniono 3 okresy: przed pojawieniem się pokrywy lodowej, podczas jej
trwania i po zejściu lodu. Średnie wieloletnie temperatury wód powierzchniowych
podczas tych okresów mieściły się w zakresie 0, 70 - 3,
*00053*
en
The influence of the baltic
sea upon changes in water salinity of
Jezioro Żarnowieckie
jako przybrzeżny zbiornik Morza Bałtyckiego jest okresowo zasilane zasolonymi
wodami morskimi. Zbudowanie hydroelektrowni na południowym brzegu jeziora
spowodowało zmianę jego warunków hydrologicznych. Funkcjonowanie elektrowni
oddziaływuje na relacje hydrologiczne między jeziorem a morzem, ograniczając wpływ
fal morskich na jezioro. Średnie zawartości chlorków wynosiły 19, 4 mg/l,
siarczanów 46, 2 mg/l, a więc są podwyższone w stosunku do innych jezior
polskich. Elektrownia kontroluje dobowe fluktuacje poziomu wody w jeziorze i
określa ilości zrzutu wody do zbiornika.
*00054*
en
Seasonal and spatial changes in phosphorus and organic
matter content in bottom sediments of a shallow reservoir. Zmienność sezonowa i
przestrzenna zawartości fosforu i materii organicznej w osadach dennych płytkiego zbiornika. Dondajewska,
Renata. - Limnol. Rev. 2008 vol. 8 nr 4 s.
159-164, il. bibliogr.
W latach
2004-07 w płytkim zbiorniku Antoninek, zlokalizowanym na rzece Cybina, oceniano
sezonowe i przestrzenne rozmieszczenie fosforu i materii organicznej w osadach dennych. Próby pobierano z trzech stanowisk wzdłuż głównej
osi zbiornika. Wykazano zarówno sezonową (najwyższe wartości notowano wiosną i
latem) i przestrzenną zmienność analizowanych parametrów. Na parametry te wpływ
wywierały zbiorowiska fitoplanktonowe spływające z pobliskiego,
hipertroficznego Jeziora Swarzędzkiego oraz świeża biomasa glonów nitkowatych,
rosnących w tym jeziorze.
*00055*
en
Phosphorus balance modeling for
Model bilansu fosforu utworzono i zweryfikowano dla
największego jeziora europejskiego Ładoga (Rosja) i jego zlewni. Modelu użyto do oceny punktowych i nie-punktowych ładunków
fosforu wpływających na jakość wody badanego ekosystemu. Ocena bilansu fosforu
z okresu 1980-2004 wykazała, że główną przyczyną obniżenia ładunków fosforu w
tym jeziorze w ostatnich latach, jest obniżenie zawartości fosforu w spływach
ze zlewni. Około 70 proc. fosforu migrującego z górnych części zlewni, było
zatrzymywanych w jeziorze.
*00061*
en
Long-term changes in macrophyte vegetation after
reduction of fish stock in a shallow lake. Długotrwałe zmiany w wegetacji
makrofitów po ograniczeniu zagęszczenia ryb w płytkim jeziorze. Hutorowicz,
Andrzej; Dziedzic, Jan. - Aquat. Bot. 2008 vol. 88
iss. 3 s. 265-272, il. bibliogr.
Opisano
zmiany ilościowo-jakościowe roślinności zanurzonej w jeziorze Warniak na
przestrzeni wielolecia. Doszło do nich wskutek introdukcji ryb roślinożernych
(amura, tołpygi białej, tołpygi pstrej) przeprowadzonej w latach 60-tych XX w.
Kilka lat później, w wyniku dużego zagęszczenia ryb roślinożernych, nastąpił prawie
całkowity zanik roślinności zanurzonej. Po zmniejszeniu biomasy ryb od 1993 r.
nastąpiła rekolonizacja dna jeziora przez ramienice, głównie z rodzaju
Chara. W kolejnych latach zaobserwowano zróżnicowanie gatunkowe ramienic,
zarówno pod kątem zagęszczenia, jak i rozmieszczenia przestrzennego.
*00062*
en
Oospores of Chara tomentosa from
Holocene sediments of
Przeprowadzono
pomiary biometryczne oospor ramienicy, Chara tomentosa, pochodzących z rdzenia
osadów holoceńskich pobranych z irańskiego jeziora Zeribar. Kopalne, częściowo
skamieniałe oospory nie różniły się istotnie pod względem rozmiarów (długość
795-1030 mikrom, obwód 500-655 mikrom), koloru (żółtobrązowy) oraz ilości skrętów
(10-16) od oospor obecnie występujących przedstawicieli tego kosmopolitycznego
gatunku ramienic.
*00069*
en
The
Omówiono
korelacje między różnymi danymi uzyskanymi w wyniku badań dotyczących
rekonstrukcji warunków paleoekologicznych w czasie ostatnich 48 tys. lat w
górach Zagros w Iranie na podstawie analizy szczątków kopalnych roślin,
okrzemek, mięczaków oraz pyłków roślinnych wydobytych
z osadów jeziora Zeribar. Zrekonstruowano zmiany klimatu, wegetacji, zmiany
poziomu wody w jeziorze, jego zasolenie, trofię oraz pH w okresie
pleniglacjalnym, późnoglacjalnym oraz holoceńskim.
*00070*
en
Oospores of charales in late pleistocene and holocene sediments of
Na
podstawie kopalnych szczątków pobranych z osadów jeziora Zeribar, opisano
zmiany w zespołach ramienic występujących w ciągu ostatnich 25 tys. lat. Większość
zidentyfikowanych ramienic należała do rodzaju Chara (C. tomentosa,
C. hispida, C. vulgaris, C.
contraria, C. globularis,
C. connivens, C. zeylanica).
Do poziomu gatunku rozpoznano też oospory Nitella flexilis i Nitellopsis obtusa.
Dominacja gatunków z rodzaju Chara w jeziorze przypadała na okres od
25000 do 11200 lat temu. Jednym z istotnych wydarzeń w historii zmian flory
jeziora Zeribar, był okres silnego rozwoju Ceratophyllum demersum (ponad 20
tys. lat temu), który ograniczył rozwój dominującego wcześniej gatunku Chara
tomentosa.
*00076*
pl
Ochrona i
rekultywacja Wielkich Jezior Mazurskich narzędziem rozwoju naukowego,
gospodarczego, społecznego i kulturowego regionu. Jasser, Iwona [red];
Robak, Stanisław [red. ]; Zdanowski, Bogusław [red. ].
Olsztyn: Wydaw. IRS 2008, 184 s. , il. +bibliogr.
Przedstawiono
wyniki badań naukowych nad stanem ekologicznym wód Wielkich Jezior Mazurskich,
wpływ zlewni, status troficzny, poszczególne elementy biocenozy wodnej
(fitoplankton, roślinność wodną, mikroorganizmy). Omówiono metody ochrony i
rekultywacji obszarów wodnych oraz stosowanie tych metod w Polsce i Europie.
Zrelacjonowano stan gospodarki rybackiej. Przedstawiono dokonania samorządów
lokalnych w zakresie ochrony wód oraz finansowanie gospodarki wodno-ściekowej.
*00077*
pl
Przeszłość,
teraźniejszość i przyszłość ekosystemów wodnych Wielkich Jezior Mazurskich -
spojrzenie ekologiczne, perspektywy ochrony. Hillbricht-Ilkowska, Anna; Jasser,
Iwona; Zdanowski, Bogusław. W: Ochrona i rekultywacja Wielkich Jezior
Mazurskich narzędziem rozwoju naukowego, gospodarczego, społecznego i
kulturowego regionu. Pod red.: I. Jasser, S. Robaka, B. Zdanowskiego.
Olsztyn: Wydaw. IRS 2008 s. 9-18, il. +bibliogr. 24 poz.
Przedstawiono
funkcje przyrodnicze i społeczne oraz zagrożenia ochrony jezior na obszarze
Wielkich Jezior Mazurskich. Omówiono wyniki badań z lat 50-tych oraz aktualnie
przeprowadzonych w tym kompleksie z podziałem na jeziora duże, średnie i małe
do
*00078*
pl
Fitoplankton
- symptom i bioindykator zmian troficznych w Wielkich Jeziorach Mazurskich.
Hutorowicz, Andrzej. W: Ochrona i rekultywacja Wielkich Jezior Mazurskich narzędziem
rozwoju naukowego, gospodarczego, społecznego i kulturowego regionu. Pod
red.: I. Jasser, S. Robaka, B. Zdanowskiego. Olsztyn: Wydaw. IRS 2008
s. 65-80, il. +bibliogr. 17 poz.
Omówiono
cechy charakterystyczne, ekologię i znaczenie fitoplanktonu w ekosystemach
wodnych. Scharakteryzowano koncentrację chlorofilu w wodzie poszczególnych
zbiorników Wielkich Jezior Mazurskich w latach 1976 i 1996. Analizowano
sezonowe zmiany biomasy fitoplanktonu i jej rozmieszczenie w jeziorach: Mamry, Mamry Północne i Niegocin. Opisano zakwity sinicowe.
*00083*
pl
Oddziaływanie
kaskady zbiorników zaporowych na środowisko wodne, na przykładzie zespołu
zbiorników Solina-Myczkowce. Prus, Paweł. W:
Ochrona ichtiofauny w rzekach z zabudową hydrotechniczną. Monografia pod
red. M. Mokwy i W. Wiśniewolskiego. Wrocław: Dolnośląs. Wydaw. Edu. 2008
s. 54-59, il. +bibliogr.
Przedstawiono
fizyko-chemiczne parametry wody zbiorników Solina i Myczkowce oraz rzek wpływających
do Soliny. Oba zbiorniki sklasyfikowano jako mezotroficzne. Omówiono skład
gatunkowy zespołów roślinnych (fitoplanktonu) i zwierzęcych (zooplanktonu i
bentosu) zasiedlających badane zbiorniki. W ichtiofaunie Soliny dominowały następujące
gatunki ryb: ukleja, płoć, leszcz, sandacz, okoń, typowe dla wód stojących i
wolno płynących.
*00097*
pl
Fitoplankton
ekosysytemów wodnych Biebrzańskiego Parku Narodowego. Hutorowicz, Andrzej;
Krzywosz, Wanda; Błocka, Barbara; Hutorowicz, Joanna. - Parki Nar. Rez.
Przyr. 2008 vol. 27 nr 2 s. 31-48, il. bibliogr. summ.
W 1999 r.
badano skład gatunkowy, liczebność i biomasę fitoplanktonu na 10 stanowiskach w
rzece Biebrzy, w jej dopływach i kanałach, zlokalizowanych na terenie Biebrzańskiego
Parku Narodowego. Stwierdzono duże zróżnicowanie właściwości
fizyczno-chemicznych wody. Omówiono skład gatunkowy fitoplanktonu na
poszczególnych stanowiskach. Dominowały okrzemki i kryptofity, których liczebność
i biomasa była różna na poszczególnych stanowiskach. Różnorodność gatunkowa
glonów była większa latem, zwłaszcza w starorzeczach.
*00103*
en
Limnological features of a shallow eutrophic lake (
Przeanalizowano
parametry limnologiczne i troficzne płytkiego, greckiego jeziora Pamvotis
(pow. 22,
*00104*
en
Changes in the littoral vegetation of
W wyniku
przeprowadzonych prac rekultywacyjnych (inaktywacja fosforu) nastąpiły
zasadnicze zmiany w strefie fitolitoralowej Jeziora Długiego. Do zasadniczych
zmian zaliczyć można wzrost liczebności (z 8 do 26) zespołów roślinnych tworzących
fitolitoral. Nastąpił też wzrost całkowitej powierzchni litoralu roślinnego
oraz wzrost indeksu zasiedlenia. W wyniku rekultywacji status ekologiczny
jeziora zmienił się ze złego (na podstawie indeksu makrofitów ESMI) w 1989 r.
na umiarkowany w 2005 r. Podobny charakter zmian wykazała analiza parametrów
hydrochemicznych wody.
*00106*
en
Chara and Ceratophyllum as a substrate
for ciliates in two shallow lakes (Łęczna-Włodawa
Przeprowadzono
badania w dwóch płytkich, zeutrofizowanych jeziorach (Rotcze, Skomielno) położonych
na terenie Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego. W maju, czerwcu i październiku
2005 i 2006 analizowano zmiany w zespołach peryfitonowych orzęsków w zależności
od rodzaju podłoża roślinnego (ramienica, Chara hispida lub rogatek sztywny,
Ceratophyllum demersum) i jego stanowiska w jeziorze oraz parametrów
chemicznych wody. Stwierdzono, że liczebność orzęsków istotnie różniła się w zależności
od podłoża i jego stanowiska. Większe zagęszczenia orzęsków występowały w
centralnej części jezior. Liczebność orzęsków była
pozytywnie skorelowana z koncentracją fosforu, węgla organicznego i zawiesiną.
*00109*
en
Comments on the diet of Asplanchna priodonta (Gosse,
1850) in the Dobczycki dam reservoir on the basis of field sample observations.
Komentarz
na temat diety Asplanchna priodonta (Gosse, 1850) w zbiorniku zaporowym
Dobczyckim na podstawie obserwacji terenowych. Pociecha, Agnieszka;
Wilk-Woźniak, Elżbieta. - Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2008 vol. 37 nr 3 s. 63-69, il. bibliogr.
W
zbiorniku Dobczyckim badano skład diety drapieżnego wrotka Asplanchna
priodonta. Próby pobierano od kwietnia do października w różnych częściach
zbiornika za pomocą czerpacza Bernatowicza. Maksymalne zagęszczenie A. priodonta (46 szt. /l) zanotowano w epilimnionie w próbach
pobranych w październiku. W skład diety badanego wrotka wchodziły kolonijne
sinice, pierwotniaki, okrzemki, bruzdnice. Keratella cochlearis oraz
Bosmina longirostris, mimo obecności w zbiorniku, nie zostały stwierdzone w
diecie wrotka.
*00111*
en
MR&CT analysis of the qualitative
and quantitative structure of macrozoobenthos in selected oxbow lakes of
Sezonowe
próby makrozoobentosu pobrane ze starorzeczy rzek: Słupia, Łyna i Wisła,
opracowano statystycznie przy pomocy regresji wieloczynnikowej i dendrogramów.
Wykazano, że naturalne, pół-otwarte starorzecza istotnie różnią się od pozostałych
typów starorzeczy pod względem składu gatunkowego oraz zagęszczenia
makrozoobentosu i stanowią dogodne siedliska dla muchówek (głównie larw
Chironomidae), małży i ślimaków. W starorzeczach naturalnie otwartych,
zamkniętych oraz okresowo otwieranych, organizmem wskaźnikowym były
Oligachaeta, które jednocześnie świadczyły o wysokim indeksie troficznym.
*00112*
en
Establishing reference conditions for
Polish lakes - preliminary results.
Ustalenia
warunków referencyjnych dla polskich jezior - wyniki wstępne. Soszka, Hanna; Kolada,
Agnieszka; Gołub, Małgorzata; Cydzik, Dorota. - Oceanol. Hydrobiol. Stud.
2008 vol. 37 nr 3 s. 105-110, il. bibliogr.
Zgodnie z
wytycznymi zawartymi w Ramowej Dyrektywie Wodnej UE niezbędne jest ustalenie
warunków referencyjnych do określenia statusu ekologicznego wód powierzchniowych.
Status ekologiczny opisuje się na podstawie różnicy od tzw. niezakłóconych
(referencyjnych) warunków. Na podstawie wyboru potencjalnie referencyjnych
jezior oraz analizy statystycznej parametrów troficznych określono poziomy
referencyjne koncentracji fosforu, chlorofilu a, przezroczystości wody
mierzonej widzialnością krążka Secchiego. Dla jezior stratyfikowanych wartości
tych parametrów powinny wynosić, odpowiednio: 0, 033 mg P/l; 3, 75 mg/l; 3,
*00113*
en
Cyanobacterial hepatotoxins,
microcystins and nodularins, in fresh and brackish waters of the
Przedstawiono
wyniki analizy hepatotoksyn, mikrocystyn (MC) i nodularyn (NO) wyizlowanych z 7
jezior pomorskich i z przybrzeżnych wód Zatoki Gdańskiej, podczas zakwitów w
sierpniu i wrześniu 2005 r. W większości próbek wody dominowały
mikrocystyny MC-LR, MC-RR i MC-YR. W jeziorach o dużym zagęszczeniu Planktotrix
agardhii wyizolowano również metylowe odmiany ww. toksyn. U sinicy Nodularia
spumigena z wód Zatoki Gdańskiej wyizolowano dwa izomery geometryczne: nodularię
liniową oraz wariant nodularyny z estrem kwasu asparaginowego.
*00114*
en
Replacement of chroococcales and nostocales by
oscillatoriales caused a significant increase in microcystin concentrations in
a dam reservoir. Zastępowanie Chroococcales i Nostocales przez Oscillatoriales
spowodowane istotnym wzrostem koncentracji mikrocystyn w zbiorniku zaporowym. Grabowska, Magdalena;
Pawlik-Skowrońska, Barbara. - Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2008 vol. 37 nr 4 s. 23-33, il. bibliogr.
W latach
2005 i 2006 z zbiorniku Siemianówka przeprowadzono badania ilościowo-jakościowe
potencjalnie toksycznych sinic z rodzaju Chroococcales, Nostocales i
Oscillatoriales, w tym produkcję toksycznych mikrocystyn (MC). Potencjalnie
toksyczne sinice (Microcystis wesenbergii, M. aeruginosa, Woronichinia
naegeliana, Anabaena spp. , Planktothrix
agardhii) stanowiły dominującą grupę fitoplanktonu w latach badań (70-94 proc.
udziału). Zaobserwowane w 2006 r. najwyższe stężenie MC było związane ze
znacznym rozwojem (powyżej 91 proc. biomasy fitoplanktonu) sinicy P. agardhii z
rodzaju Oscillatoriales. Tak silny rozwój tego gatunku i znaczna produkcja MC
spowodowały zahamowanie rozwoju innych sinic.
*00115*
en
The state of plant conservation in small water bodies
located within the city limits of
Na
podstawie badań terenowych 32 małych zbiorników wodnych, leżących na
terenie Olsztyna, opisano 45 zespołów roślinnych, około 200 gatunków roślin
naczyniowych oraz 10 gatunków mchów. Wśród opisanych fitocenoz na szczególna
uwagę załugują: Wolffietum arrhizae, Riccietum fluitantis, Charetum fragilis,
Potametum nitentis, P. commpressi, Potamogeton trichoides, P. pusillus.
Stwierdzono, że niektóre z badanych zbiorników powinne zostać objęte
ochroną, jako użytki ekologiczne. Niektóre ze zbiorników (jezior) są
wykorzystywane do rekreacji, pozostałe wymagają uporządkowania i przywrócenia
im funkcji rekreacyjnej.
*00116*
en
Microbial efficiency in a meromictic
reservoir. Wydajność mikrobiologiczna w zbiorniku
meromiktycznym. Mazurkiewicz-Boroń, Grażyna; Bednarz, Teresa;
Wilk-Woźniak, Elżbieta. -
Oceanol.
Hydrobiol. Stud. 2008 vol. 37 nr 2 s. 3-19, il. bibliogr.
Dwuletnie
badania (2001-2002) przeprowadzone w sztucznym, meromiktycznym zbiorniku
wodnym Piaseczno, powstałym w wyniku zalania wyrobiska odkrywkowej kopalni
siarki, obejmowały ocenę zagęszczenia fitoplanktonu i wydajność mikrobiologiczną,
wyrażoną konsumpcją tlenu i uwalnianiem CO2 oraz
korelacją tych parametrów w stosunku do właściwości fizyko-chemicznych wody. W
badanych strefach zbiornika, w miksolimnionie i monolimnionie, zagęszczenie
fitoplanktonu było niskie. Na procesy zachodzące w miksolimnionie największy wpływ
miały: temperatura wody, pH oraz zawartość jonów dwuwartościowych.
*00117*
en
Relationships between the occurrence of
Chaetogammarus ischnus (Stebbing, 1898) and Pontogammarus robustoides (G. O.
Sars, 1894) (Crustacea, Amphipoda) in a lowland Polish dam reservoir. Zależności
między występowaniem Chaetogammarus ischnus (Stebbing, 1898) i
Pontogammarus robustoides (G. O. Sars, 1894) (Crustacea, Amphipoda) w
polskim, nizinnym zbiorniku zaporowym. Żytkowicz, Jarosław; Kobak, Jarosław.
- Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2008 vol. 37 nr 2 s. 39-50,
il. bibliogr.
Badania
przeprowadzone w latach 2004-05 wykazały znaczne różnice w liczebności
populacji dwóch, inwazyjnych kiełży pochodzenia pontokaspijskiego, zamieszkujących
strefę przybrzeżną Zbiornika Włocławskiego. Stwierdzono, że populacja kiełża Pontogammarus
robustoides, ze względu na większe rozmiary osobnicze i bardziej drapieżny
charakter, zaczyna ograniczać w zbiorniku rozwój populacji Chaetogammarus.
*00118*
en
Epiphytic algae on Stratiotes aloides L. , Potamogeton lucens L. , Ceratophyllum demersum L.
, and Chara spp. in a macrophyte-dominated lake. Glony epifityczna występujące
na Stratiotes aloides L. , Potamogeton lucens L. , Ceratophyllum demersum L. , i
Chara spp. w jeziorze zdominowanym przez makrofity.
Toporowska,
Magdalena; Pawlik-Skowrońska, Barbara; Wojtal, Agata Z. -
Oceanol.
Hydrobiol. Stud. 2008 vol. 37 nr 2 s. 51-63, il. bibliogr.
Przedstawiono
wyniki badań sezonowej zmienności składu gatunkowego i biomasy epifitycznych
glonów bytujących na roślinności zanurzonej w litoralu jeziora Skomielno. Wśród
335 zidentyfikowanych gatunków glonów dominowały Chlorophyta (143 gat. ) oraz Heterokontophyta z klasy Bacilliarophyceae (131
gat. ). Skład gatunkowy glonów był zależny od podłoża oraz sezonu
wegetacyjnego; największe zróżnicowanie gatunkowe obserwowano na osoce
aloesowatej wiosną, a jesienią na rdestnicy połyskującej. Dominacja okrzemek
wskaźnikowych (Pseudostaurosira brevistrata, Achnanthidium minutissimum,
Cocconeis placentula), charakterystycznych dla wód zasadowych, pokrywała się ze
stwierdzonymi parametrami fizykochemicznymi wody.
*00120*
en
Natural and anthropogenic
transformations of water and marsh vegetation in
W wyniku
analizy danych z lat 70-tych XX w. oraz badań
terenowych z 2006 r. dotyczących zespołów roślinnych jeziora Zbęchy, położonego
na terenie Parku Krajobrazowego im. D. Chłapowskiego (modelowy obszar wiejski),
wykazano znaczną degradację środowiska w wyniku wieloletniej presji rolniczej.
Niekorzystne zmiany spowodowały ograniczenie zasięgu występowania roślinności
zanurzonej w jeziorze, nastąpił całkowity zanik występowania krynicznicy
tępej (Nitellopsidetum obtusae) oraz zaobserwowano przekształcenia w zespołach
trzcin i turzyc. Odnotowane zmiany miały charakter antropogeniczny i naturalny.
BIOLOGIA RYB
*00023*
pl
Wczesny
rozwój osobniczy ryb. Krejszeff, Sławomir; Kupren, Krzysztof. - Prz. Ryb.
2009 Nr 2 (104) s. 22-23, il.
Opisano
prawidłowości oraz zaburzenia przebiegu i tempa rozwoju osobniczego ryb począwszy
od komórki jajowej aż do larwy. Prace badawcze dotyczyły gatunków ryb
konsumpcyjnych, ozdobnych oraz nie posiadających
znaczenia gospodarczego.
*00072*
pl
Ichtiofauna Słowińskiego
Parku Narodowego. Bartel, Ryszard; Sobocki, Marek. W: Słowiński Park
Narodowy. 40 lat ochrony unikatowej przyrody i
kultury. Pod red. W. Florka. Smołdzino:
Wydaw. Słow.
Par. Nar. 2008, s. 105-143, il. +bibliogr. 31 poz.
Scharakteryzowano
ekosystemy wodne Słowińskiego Parku Narodowego (SPN), których powierzchnia
wynosi 21435,
*00081*
pl
Migracje ryb
- przyczyny, zagrożenia i możliwości ochrony. Wiśniewolski, Wiesław;
Mokwa, Marian; Zioła, Sabina. W: Ochrona ichtiofauny w rzekach z zabudową
hydrotechniczną. Monografia pod red. M. Mokwy i W. Wiśniewolskiego. Wrocław:
Dolnośląs. Wydaw. Edu. 2008 s. 10-19, il.
+bibliogr.
Scharakteryzowano
wewnętrzne i zewnętrzne czynniki związane ze stanem gotowości ryb do migracji.
Omówiono rodzaje wędrówek podejmowanych przez ryby w ekosystemach rzecznych.
Analizowano negatywne skutki oddziaływania elektrowni wodnych na wędrówki ryb
oraz sposoby ochrony ryb podczas wędrówek.
*00094*
pl
Jak ryba w
wodzie - oddychać znaczy żyć. Kwaśniak, Aleksandra. - Nasze Akwarium 2009 nr 108 s. 39-42, il.
bibliogr.
W wodzie
znajduje się znacznie mniej tlenu (1/23 w temperaturze
HODOWLA RYB
*00036*
pl
Pealizacja
programu restytucji certy (Vimba vimba L. ) i jesiotra
ostronosego (Acipenser oxyrhynchus M. ) w 2007 r. Bartel, Ryszard;
Kardela, Janina. - Komun. Ryb. 2009 nr 2 (109)
s. 25-27, il. bibliogr.
Przedstawiono
rozdział środków finansowych oraz cennik materiału zarybieniowego
certy i jesiotra ostronosego przeznaczonego do restytucji w ramach programu
finansowanego przez Ministerstwo Rolnictwa. Na realizację zadania przeznaczono
700 tys. zł. Podano liczby i miejsca wpuszczenia narybku w zlewni rzek Odry i
Wisły oraz producentów materiału zarybieniowego.
*00061*
en
Long-term changes in macrophyte vegetation after
reduction of fish stock in a shallow lake. Długotrwałe zmiany w wegetacji
makrofitów po ograniczeniu zagęszczenia ryb w płytkim jeziorze. Hutorowicz,
Andrzej; Dziedzic, Jan. - Aquat. Bot. 2008 vol. 88
iss. 3 s. 265-272, il. bibliogr.
Opisano
zmiany ilościowo-jakościowe roślinności zanurzonej w jeziorze Warniak na
przestrzeni wielolecia. Doszło do nich wskutek introdukcji ryb roślinożernych
(amura, tołpygi białej, tołpygi pstrej) przeprowadzonej w latach 60-tych XX w.
Kilka lat później, w wyniku dużego zagęszczenia ryb roślinożernych, nastąpił
prawie całkowity zanik roślinności zanurzonej. Po zmniejszeniu biomasy ryb od
1993 r. nastąpiła rekolonizacja dna jeziora przez ramienice, głównie z
rodzaju Chara. W kolejnych latach zaobserwowano zróżnicowanie gatunkowe
ramienic, zarówno pod kątem zagęszczenia, jak i rozmieszczenia przestrzennego.
*00064*
ru
Sovremennyjj
status i vozmozhnosti vosstanovlenija osetra v Baltijjskom More. Stan obecny
i perspektywy restytucji jesiotra w Morzu Bałtyckim. Kolman, R. W.;
Gushhin, A. W.; Stramanovich, D. B. - Ryb. Khoz. , Moskva
2008 nr 1 s. 78-81, il. bibliogr. summ.
Opisano
historię, znaczenie i odłowy jesiotra bałtyckiego do momentu zaniku ostatnich
okazów (w Polsce w 1965 r. , w Rosji w 1996 r. ).
Omówiono metody oraz prace hodowlane i zarybieniowe realizowane w Instytucie
Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie, a także przebieg restytucji tego gatunku w
Polsce. Obecnie, na bazie doświadczeń polskich, planuje się zbadanie rzek mogących
stać się powtórnie miejscami rozrodu jesiotra w Obwodzie Kaliningradzkim (Pregoła,
Niemen). W zależności od warunków środowiskowych w tych rzekach można
opracować program zarybieniowy.
*00065*
ru
Restitucija
baltijjskogo osetra Acipenser oxyrhynchus oxyrynchus Mitchill - obosnovanie i
pervye rezul’taty. Restytucja jesiotra bałtyckiego Acipenser oxyrhynchus
oxyrynchus Mitchill - uzasadnienie i pierwsze rezultaty. Kolman, R. W.;
Kapusta, A.; Duda, A.; Bogacka-Kapusta, E.; Wisznewski, G. W: V: VI
Jubilejnaja Mezhdunarodnaja Nauchnaja Konferencija. 21-23 Okt. 2008.
Kaliningrad: Izd. KGTU 2008 s. 96-98 +bibliogr. 13 poz.
, summ.
Opisano
historię, znaczenie i odłowy jesiotra bałtyckiego do momentu całkowitego zaniku
tego gatunku w wodach europejskich. Przedstawiono założenia restytucji
jesiotra, przebieg prac hodowlanych (produkcja materiału zarybieniowego i
selektów), wstępne wyniki. Omówiono przebieg akcji zarybieniowych realizowanych
w Polsce w latach 2006-08 przez zespół pracowników naukowych Instytutu Rybactwa
Śródlądowego w Olsztynie.
*00091*
pl
Innowacyjne
techniki oceny biologicznej i ochrony cennych gatunków ryb hodowlanych i raków.
Demska-Zakęś, Krystyna [red. ]. Olsztyn: Wydaw.
IRS 2008, 206 s. , il. +bibliogr.
Przedstawiono
wyniki badań realizowanych w ramach Sektorowego Programu „Rybołówstwo i
przetwórstwo ryb 2004-2006". Omówiono procedury i efektywność zabiegów
manipulacji genomowych jako narzędzia produkcji materiału zarybieniowego oraz
metody bezinwazyjnego diagnozowania płci pstrąga tęczowego i źródlanego.
Określano zmienność genetyczną stad ryb jesiotrowatych hodowanych w
Polsce, a także metody oceny jakości gamet oraz możliwości ich przechowywania.
Oceniano stan zdrowotny jesiotrowatych i raków. Podano ogólnie dostępne środki
do anestezji ryb. Opracowano system zbierania danych z zakresu chowu i hodowli
ryb.
*00093*
pl
Innowacyjne
metody w zakresie stymulowania wzrostu produkcji materiału zarybieniowego
cennych gatunków ryb, ze szczególnym uwzględnieniem szczupaka. Warsztaty
teoretyczno-praktyczne. Instytut Rybactwa Śródlądowego. Olsztyn: Wydaw. IRS
2008, 90 s. , il. +bibliogr.
W dn.
22-24 października 2008 r. w Giżycku odbyły się warsztaty
teoretyczno-praktyczne dla zawodowego środowiska rybackiego.
Scharakteryzowano doskonalenie kompleksowej technologii produkcji materiału
zarybieniowego w warunkach terenowych w oparciu o przewoźne moduły wylęgarniczo-podchowowe.
Opisano kontrolowany rozród ryb ze szczególnym uwzględnieniem rozrodu
szczupaka, suma i sandacza. Przedstawiono aktualny stan akwakultury w
Polsce oraz omówiono nadzór weterynaryjny nad przedsiębiorstwami tego sektora,
zwalczanie chorób ryb i stosowanie anestezjologii.
*00095*
pl
Sprawa
jesiotra w Polsce. Kolendowicz, Jacek. - Węd. Świat 2009 nr 4 (160) s.
46-48, il.
Przedstawiono
wywiad z dr Anną Stankovic, genetykiem na Uniwersytecie Warszawskim i w
Instytucie Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk. Badania genetyczne
wykazały, że rodzimym gatunkiem wód w Polsce obok jesiotra zachodniego był
jesiotr ostronosy. Na liście gatunków chronionych znajduje się tylko ten
pierwszy. Obecnie od 1998 r. są prowadzone w Polsce zarybienia jesiotrem
ostronosym.
*00096*
pl
Niebezpieczne
wzbogacanie. Witkowski, Andrzej. - Węd. Pol. 2009 nr 4 (218) s. 54-56,
il.
Intensywne
zarybianie nowymi gatunkami polskich wód słodkich rozpoczęło się pod koniec XIX
wieku. Współcześnie w polskich wodach bytują 24 gatunki ryb obcego pochodzenia
(ponad 30 proc. rodzimej ichtiofauny), a w okresie ostatnich pięciu lat pojawiło
się 5 nowych gatunków. Opisano historię dawnych i obecnych zarybień.
Przedstawiono zestawienie tabelaryczne, w którym podano rok introdukcji,
naturalny obszar występowania danego gatunku ryb i sposób introdukcji.
*00105* en
The importance of fish ponds in the „Mała Wisła“ River catchment (southern
Badano wpływ
karpiowych stawów rybnych w Gołyszu na parametry wody rzeki Wisły. Analizowano
parametry fizyko-chemiczne wody (całkowity i mineralny fosfor i azot, ChZT, mętność),
chlorofil, skład jakościowo-ilościowy zooplanktonu w wodzie dopływającej
do stawów oraz w wodach ujściowych (ujście Wisły do zbiornika Goczałkowice).
Analiza wykazała, że po przejściu wody przez stawy nastąpiło wyraźne
zmniejszenie P i N oraz wzrost poziomu materii organicznej, zawiesiny i
liczebności zooplanktonu. Zmiany te podlegały silnym fluktuacjom sezonowym.
*00107*
en
Fish culture as a factor affecting
primary production. Hodowla ryb jako
czynnik wpływający na produkcję pierwotną. Rybka, Adam; Puchała, Renata;
Pilarczyk, Maciej. - Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2008 vol.
37 suppl. 1 s. 115-120, il. bibliogr.
Omówiono
wpływ nawożenia (mineralnego lub organicznego, kontrolnie bez nawożenia)
oraz zagęszczenia obsad narybku karpia (55 i 67 tys. szt. /ha) na poziom
produkcji pierwotnej w stawach. Poziom produkcji pierwotnej sprawdzano na
trzech głębokościach: 20, 40 i
ROZRÓD RYB
*00027*
pl
Wybrane
elementy wczesnej ontogenezy ryb. Krejszeff, Sławomir; Kuprem, Krzysztof;
Hliwa, Piotr. - Mag. Przem. Ryb. 2009 nr 2 (68)
s. 41-43, il.
Omówiono
cechy charakteryzujące komórki jajowe ryb kostnoszkieletowych i chrzęstnoszkieletowych:
kształt, rozmiary, budowę. Scharakteryzowano przebieg tarła u różnych
gatunków ryb oraz ich rozwój embrionalny i larwalny. Zilustrowano niektóre
elementy ontogenezy ryb: bruzdkowanie, stadium dyskoblastuli, formowanie się
zarodka, zaoczkowanie.
*00090*
pl
Innowacyjne
metody w rozrodzie i wylęgarnictwie ryb -materiały szkoleniowe. Szczerbowski,
Andrzej [red. ]; Łuczyński, Marek J. [red. ];
Szkudlarek, Maciej [red. ]. Olsztyn: Wydaw. IRS 2008, 197 s. , il.
W
monografii zaprezentowano stan wiedzy na temat produkcji materiału
zarybieniowego różnych gatunków ryb oraz zasady racjonalnej gospodarki
zarybieniowej. Opisano projekt innowacyjny w zakresie stymulowania wzrostu
produkcji materiału zarybieniowego cennych gatunków ryb, ze szczególnym uwzględnieniem
szczupaka. Omówiono zasady nadzoru weterynaryjnego w gospodarstwach rybackich w
związku z dostosowywaniem przepisów krajowych do norm obowiązujących w Unii
Europejskiej.
ŻYWIENIE I ODŻYWIANIE SIĘ RYB
*00057*
en
Resource allocation in yolk-feeding
fish. Alokacja substancji zapasowych w okresie odżywiania
żółtkowego ryb. Kamler, Ewa. - Rev. Fish
Biol. Fish. 2008 vol. 18 nr 2 s. 143-200, il. bibliogr.
Przedstawiono
metodologię i osiągnięcia naukowe w zakresie ontogenezy ryb. Omówiono główne
procesy metaboliczne i fizjologiczne jakie zachodzą
podczas okresu odżywiania endogennego. Podjęto próbę
skwantyfikowania ontogenezy oraz przedyskutowano różne sposoby określania
masy ciała, w tym źródła błędów w oszacowaniu wzrostu. Omówiono model opisujący respirację i zmiany tempa konsumpcji tlenu w
czasie odżywiania się ryb. Przeanalizowano podstawowe czynniki zewnętrzne
(temperatura, natlenienie, zasolenie, pH, ksenobiotyki, światło,
promieniowanie UV, pole magnetyczne, podłoże) i wewnętrzne (ikra, rozmiar ciała,
płeć, czynniki genetyczne) w kontekście odżywiania endogennego (absorpcji żółtka) u ryb.
CHOROBY RYB
*00022*
pl
Wiosenna
profilaktyka w gospodarstwach karpiowych ze szczególnym uwzględnieniem zagrożenia
KHV. Niemczuk, Wiktor. - Prz. Ryb. 2009 Nr 2 (104) s. 9-10, il.
Wymieniono
podstawowe zabiegi wykonywane wiosną na stawach rybnych: wapnowanie stawów,
dokarmianie obsad, zakup i przewożenie materiału zarybieniowego. W celu uniknięcia
zagrożenia KHV, zakupów ryb należy dokonywać w sprawdzonych miejscach.
*00026*
en
Effects of cooper toxicity on growth,
reproduction and metal accumulation in chosen ornamental fishes. Wpływ
toksyczności miedzi na wzrost, reprodukcję i akumulację metalu u wybranych ryb
ozdobnych. James, Raja; Sampath, Kunchitham; Jothilakshmi, Shellam;
Vasudhevan, Iyyadurai; Thangarathinam, Ramasamy. - Int. J. Ecohydrol.
Hydrobiol. 2008 vol. 8 nr 1 s. 89-97, il. bibliogr.
Badano
toksyczność miedzi wobec karasia, Carassius auratus i mieczyka, Xiphophorus
helleri. Wartość wskaźnika LC50-96 h wynosiła 0, 30 ppm dla karasia i 0, 36 ppm
dla mieczyka. Tempo wzrostu ryb, ciężar gonad i wydajność rozrodcza były
wyższe u ryb kontrolnych, nie poddanych oddziaływaniu
miedzi, a obniżały się w miarę wzrostu koncentracji miedzi u ryb testowanych.
Miedź zakumulowana w gonadach była bezpośrednio przenoszona na ikrę i narybek,
co skutkowało zmniejszeniem ich rozmiarów. Zaobserwowano, że ryby jajożyworodne
(mieczyk) są bardziej narażone na toksyczność miedzi niż ryby jajorodne (karaś).
*00034* pl
Choroby
bakteryjne stanowiące największe zagrożenie w podchowach kontrolowanych węgorza.
Siwicki, Andrzej K.; Kazuń, Barbara; Robak, Stanisław; Terech-Majewska,
Elżbieta; Kazuń, Krzysztof; Głąbski, Edward. - Komun. Ryb. 2009 nr 2 (109) s. 20-22, bibliogr.
Opisano
przebieg infekcji wywoływanych u węgorza przez bakterie: Edwardsiella tarda
(edwardsieloza), Vibrio anguillarum i V. vulnificus
(wibriozy), Pseudomonas anguilliseptica (choroba czerwonych plam - plamica),
Flexibacter psychrophila (choroba zimnej wody) oraz Flexibacter columnaris
(choroba kolumnowa). Omówiono patogenność bakterii,
drogi wnikania, objawy chorobowe, leczenie i profilaktykę.
*00067*
en
Immunomodulating effect of methisoprinol
on the pronephros macrophage and lymphocyte activity after suppression induced
by infectious haematopoietic necrosis virus (IHNV) in rainbow trout
(Oncorhynchus mykiss). Immunomodulacyjny wpływ
methisoprinolu na makrofagi nerki głowowej i aktywność limfocytów po supresji
wywołanej wirusem zakaźnej martwicy układu krwiotwórczego ryb łososiowatych
(IHNV) u pstrąga tęczowego (Oncorhynchus mykiss). Siwicki, A. K.;
Małaczewska, J.; Kazuń, B.; Wójcik, R. - Acta Vet. , Brno
2008 vol. 77 s. 631-635, il. bibliogr.
W
badaniach in vitro analizowano wpływ methisoprinolu (Polfa, Grodzisk) na
aktywność makrofagów i limfocytów wyizolowanych z nerki głowowej pstrąga tęczowego,
po supresji wirusem IHN. W wyniku supresji zaobserwowano istotne obniżenie
mechanizmów obronnych. Nastąpił spadek zdolności oddechowej i
potencjalnej zdolności biobójczej makrofagów nerki głowowej oraz odpowiedzi
proliferacyjnej limfocytów stymulowanych mitogenami ConA i LPS. Po podaniu
methisoprinolu w dawce 50 mg/ml zanotowano odtworzenie aktywności metabolicznej
i potencjalnej zdolności bójczej makrofagów oraz odpowiedzi proliferacyjnej
limfocytów. Świadczyło to o immunomodulacyjnym wpływie badanego preparatu na
odporność nieswoistą pstrągów.
*00074*
pl
Profilaktyka
i zwalczanie chorób karpia. Monografia. Żelazny, Jan [red. nauk. ]. Puławy: Wydaw. PIWet-PIB 2008, 157 s. , il.
+bibliogr.
Omówiono
choroby występujące u karpi i przyczyny zachorowań, zwracając szczególną
uwagę na choroby wirusowe. Opisano wpływ zanieczyszczenia środowiska wodnego i
jakości pasz na zdrowotność ryb. Przedstawiono sytuację zdrowotną karpia w
hodowli stawowej, metody ochrony zdrowia ryb słodkowodnych oraz działania
profilaktyczne.
*00075*
pl
Sytuacja
zdrowotna w hodowli stawowej karpia w Polsce w świetle badań ankietowych.
Lirski, Andrzej; Kazuń, Krzysztof. W: Profilaktyka i zwalczanie chorób karpia.
Monografia pod red. nauk. J. Żelaznego. Puławy: Wydaw. PIWet-PIB 2008
s. 11-42, il. +bibliogr. 10 poz.
W okresie
wrzesień-listopad 2007 w gospodarstwach stawowych przeprowadzono ankietę dotyczącą
sytuacji zdrowotnej ryb. Otrzymano 71 odpowiedzi, wśród których połowa
respondentów zgłosiła trudności związane z chorobami ryb. Ankietowani za główne
przyczyny zagrożeń zdrowotnych ryb uważają niekontrolowany obrót rybami oraz
pogarszający się stan środowiska. Stwierdzono, że administracja państwowa
powinna stworzyć programy zwalczania chorób ryb.
*00108*
en
New data on the biology of the introduced exotic
nematode Anguillicola crassus Kuwahara, Niimi et
Itagaki,
W
badaniach z lat 2002-2005 wykazano obecność form dorosłych i larw nicienia
Anguillicola crassus w pęcherzach pławnych węgorzy odłowionych w jeziorze
Wdzydze. Poziom zainfekowania we wszystkich badanych klasach wielkości ryb (od
500 do
*00110*
en
Lead and cadmium content in the meat tissues of fish
from water ecosystems in the vicinity of a pesticide tomb. Zawartość ołowiu i
kadmu w tkankach mięśniowych ryb z ekosystemów wodnych znajdujących się w pobliżu
mogilnika pestycydów. Skibniewska, Krystyna A.; Guziur,
Janusz; Marzec, Zbigniew; Zaręba, Stanisław; Grzybowski, Mirosław;
Szarek, Józef. - Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2008 vol.
37 nr 3 s. 79-86, il. bibliogr.
Badano
zawartość ołowiu i kadmu w tkankach mięśniowych płoci i leszcza z jeziora Szeląg
Wielki oraz karpia z pobliskich stawów, leżących w pobliżu mogilnika
pestycydów. Grupę kontrolną stanowiły te same gatunki ryb pochodzące ze
zbiorników nie podlegających wpływowi zanieczyszczeń
substancjami szkodliwymi (z jezior Kośno i Ligowo oraz ze stawów rybnych koło Iławy).
Zawartość badanych metali ciężkich w tkankach ryb pochodzących ze zbiorników
narażonych na działanie mogilników pestycydowych była stosunkowo niska i nie
przekraczała dopuszczalnych prawem norm.
RYBY KARPIOWATE
*00066*
en
LH secretion and 17 beta-estradiol concentration in
the blood plasma and hypothalmus of goldfish (Carassius auratus gibelio B. ) and common carp (Cyprinus carpio L. ) treated with
fadrozole (aromatase inhibitor) and GnRH analogues. Sekrecja LH i
koncentracja 17 beta-estradiolu w surowicy krwi oraz podwzgórzu złotej rybki
(Carassius auratus gibelio B. ) oraz karpia (Cyprinus
carpio L. ) w wyniku działania fedrozolu (inhibitora
aromatazy) i analogów GnRH. Mikolajczyk, T.; Sokolowska-Mikolajczyk, M.;
Chyb, J.; Szczerbik, P.; Socha, M.; Foks, M.; Duc, M.; Epler, P. - Czech. J.
Anim. Sci. 2007 vol. 52 nr 10 s. 354-362, il.
bibliogr.
W
badaniach ikrzyc złotej rybki oraz karpia zastosowano niesterydowy inhibitor
aromatazy - fedrozol, w celu określenia jego potencjalnych możliwości zwiększenia
działania GnRH na sekrecję LH oraz koncentrację 17 beta-estradiolu (pomiar w
osoczu i podwzgórzu). Pomino stosowania różnych dawek oraz czasu
podawania fedrozolu przed zasadniczą stymulacją analogami gonadotropin, w żadnym
z ekseprymentów nie uzyskano zadowalających wyników. Stwierdzono, że zastąpienie
dotychczas stosowanego Pimozydu (inhibitora dopaminy) badanym preparatem podczas
sztucznego rozrodu hodowlanych ryb karpiowatych, jest nieefektywne.
*00020*
pl
Produkcja 1-2
t/ha narybku karpia w przesadkach II. Cz. 1: schemat, metody, technologie i
charakterystyka stawów. Guziur, Janusz; Wiśniewski, Grzegorz; Skorupa,
Krzysztof. - Mag. Przem. Ryb. 2009 nr 1 (67) s.
57-60, il.
Omówiono
przebieg i wyniki zarybień przesadek II narybkiem letnim karpia w dwóch
troficznie i wielkościowo zróżnicowanych obiektach stawowych: Ostróda-Warlity i
Zajączkowo. Zastosowano trzy poziomy zagęszczeń obsad narybku, który karmiono
codziennie granulatem ekstrudowanym 35/9 firmy Aller-Aqua Master. Uzyskano końcową
produkcję narybku w wysokości 1344-1808 kg/ha. Koszt
*00021*
pl
Produkcja
stawowa i sprzedaż karpia konsumpcyjnego w 2008 roku. Lirski, Andrzej. -
Prz. Ryb. 2009 Nr 2 (104) s. 7-8, il.
Na
podstawie badań ankietowych przedstawiono wydajność produkcji narybku, kroczka
i karpia handlowego oraz ceny hurtowe karpia żywego w latach 1992-2008. Świąteczna
sprzedaż karpia w 2008 r. była wyższa o 1500 ton niż w poprzednim sezonie i
wyniosła 18400 ton (produkcja krajowa + import). Import był wyjątkowo mały i
wynosił 494 tony.
*00025*
en
Utilization
of domestic plant components in diets for common carp Cyprinus carpio L. Wykorzystanie
krajowych komponentów białkowych pochodzenia roślinnego w paszach dla karpia,
Cyprinus carpio L. Mazurkiewicz, Jan. - Arch. Pol. Fish. 2009 vol. 17 fasc. 1 s. 3-39, il.
bibliogr. streszcz. (Rozprawa habilitacyjna)
Badano możliwość
zastąpienia mączki rybnej mieszanką z nasion roślin strączkowych (łubinu,
bobiku) i śruty rzepakowej w żywieniu karpi o różnym wieku (narybku, kroczków,
handlówki). Doświadczenie odbywało się w małych stawkach o powierzchni
*00029* pl
Produkcja 1-2
t/ha narybku karpia w przesadkach II. Cz. 2: - wyniki produkcyjne i
podsumowanie. Guziur, Janusz; Wiśniewski, Grzegorz; Skorupa, Krzysztof. -
Mag. Przem. Ryb. 2009 nr 2 (68) s. 53-55,
il. bibliogr.
Badano
efekty hodowlano-produkcyjne wychowu narybku karpia w przesadkach II w
Gospodarstwie Ostróda-Warlity i Gospodarstwie Rybackim „Chrysta“. Analizowano wpływ
zagęszczenia obsad na masę jednostkową oraz przyrosty ryb, a także zużycie pasz
i koszty żywienia w obu gospodarstwach. Przedstawiono rezultaty wychowu narybku
karpia.
*00035*
pl
Warunki
hydrologiczno-meteorologiczne chowu karpia w sezonie hodowlanym 2008 i w
okresie zimowania ryb 2007/2008. Szumiec, Maria A. - Komun. Ryb. 2009 nr 2 (109) s. 22-25, il.
Omówiono
czynniki charakteryzujące warunki hydrologiczno-meteorologiczne na terenie
stacji doświadczalnej PAN w Gołyszu w okresie maj-wrzesień 2008 oraz w czasie
poprzedzającego ten sezon zimowania. Uwzględniono takie czynniki jak:
temperatura powietrza, temperatura wody, opady, usłonecznienie. W sezonie 2008
wystąpiły bardzo korzystne warunki cieplne dla wzrostu biomasy karpia, na co
wskazywały kumulowane dekadowe sumy efektywnej temperatury wody w stawach (powyżej
średniej z lat 1961-2005).
*00074*
pl
Profilaktyka
i zwalczanie chorób karpia. Monografia. Żelazny, Jan [red. nauk. ]. Puławy: Wydaw. PIWet-PIB 2008, 157 s. , il. +bibliogr.
Omówiono
choroby występujące u karpi i przyczyny zachorowań, zwracając szczególną
uwagę na choroby wirusowe. Opisano wpływ zanieczyszczenia środowiska wodnego i
jakości pasz na zdrowotność ryb. Przedstawiono sytuację zdrowotną karpia w
hodowli stawowej, metody ochrony zdrowia ryb słodkowodnych oraz działania
profilaktyczne.
*00075*
pl
Sytuacja
zdrowotna w hodowli stawowej karpia w Polsce w świetle badań ankietowych.
Lirski, Andrzej; Kazuń, Krzysztof. W: Profilaktyka i zwalczanie chorób karpia.
Monografia pod red. nauk. J. Żelaznego. Puławy: Wydaw. PIWet-PIB 2008
s. 11-42, il. +bibliogr. 10 poz.
W okresie
wrzesień-listopad 2007 w gospodarstwach stawowych przeprowadzono ankietę dotyczącą
sytuacji zdrowotnej ryb. Otrzymano 71 odpowiedzi, wśród których połowa
respondentów zgłosiła trudności związane z chorobami ryb. Ankietowani za główne
przyczyny zagrożeń zdrowotnych ryb uważają niekontrolowany obrót rybami oraz
pogarszający się stan środowiska. Stwierdzono, że administracja państwowa
powinna stworzyć programy zwalczania chorób ryb.
*00101*
en
Optimizing conditions for androgenesis
induction in koi carp. Optymalizacja warunków
indukcji androgenezy karpia koi. Kwiatkowski, Maciej; Kucharczyk,
Dariusz; Szczerbowski, Andrzej; Łuczyński, Marek J.; Mamcarz, Andrzej;
Jamróz, Marta. -
Electr.
J. Pol. Agric. Univ. -Fisheries 2008 vol. 11 nr 2 www.
ejpau. media. pl/, il. bibliogr.
Badania
miały na celu wytypowanie optymalnego płynu do przetrzymywania oocytów karpia
podczas inaktywacji genomu matczynego, najlepszych parametrów szoku
cieplnego oraz skutecznej dawki promieniowania UV. Do przetrzymywania oocytów
podczas naświetlania promieniami UV najskuteczniejszy okazał się sztuczny płyn
jajnikowy. Za optymalną dawkę inaktywującą promieniowania UV uznano 3840
J/m kw. (stosowaną przez 10 min. ). Za optymalne
warunki szoku cieplnego uznano temperaturę
INNE KARPIOWATE
*00005*
en
A review of the reproduction
biotechnology for fish from the genus Leuciscus.
Przegląd
biotechnologii stucznego rozrodu ryb z rodzaju Leuciscus. Kucharczyk, Dariusz;
Targońska, Katarzyna; Żarski, Daniel; Kujawa, Roman; Mamcarz, Andrzej. -
Arch. Pol. Fish. 2008 vol. 16 fasc. 4 s. 319-340, il. bibliogr. streszcz.
Podsumowano
wyniki wieloletnich (1990-2008) badań sztucznego rozrodu karpiowatych ryb
reofilnych: jazia (Leuciscus idus), jelca (L. leuciscus),
klenia (L. cephalus). Tarlaki pochodziły z warunków
naturalnych lub hodowlanych. Stosowano stymulację hormonalną, najpierw
przy użyciu homogenatu z przysadek mózgowych karpia (CPH), później
stosowano ludzką gonadotropinę kosmówkową (hCG), bądź kombinację obu
preparatów, a w ostatnich latach stosowano preparaty hormonalne Ovopel i
Ovaprim oraz GnRH. Badano też manipulacje genomowe, gynogenezę i androgenezę.
Najniższe wyniki uzyskano dla klenia.
*00006*
en
A review of the artificial reproduction of asp, Aspius
aspius (L. ), and nase, Chondrostoma nasus (L. ). Przegląd
kontrolowanego rozrodu bolenia, Aspius aspius (L. ) i świnki,
Chondrostoma nasus (L. ). Targońska, Katarzyna; Żarski, Daniel; Kucharczyk, Dariusz.
- Arch. Pol. Fish. 2008 vol. 16 fasc. 4 s. 341-354, il. bibliogr. streszcz.
Przebieg
sztucznego rozrodu bolenia i świnki polegał na pozyskaniu tarlaków,
zastosowaniu u nich środków hormonalnych, dopasowaniu warunków
termicznych podczas inkubacji ikry. Opanowano też technikę kriokonserwacji
nasienia tych gatunków ryb karpiowatych. Do stymulacji hormonalnej
stosowano homogenat z przysadki mózgowej karpia (CPH) oraz analogi GnRH z
inhibitorem dopaminy, Ovopel lub Ovaprim, dzięki którym uzyskano najlepsze
wyniki, czyli najwyższy odsetek owolujących samic, wysoką płodność i wysoką
przeżywalność embrionów.
*00007*
en
Reproduction of nase, Chondrostoma nasus (L. ), under controlled conditions. Rozród świnki,
Chondrostoma nasus (L. ), w warunkach kontrolowanych. Żarski, Daniel; Targońska,
Katarzyna; Ratajski, Sebastian; Kaczkowski, Zbigniew; Kucharczyk,
Dariusz. - Arch. Pol. Fish. 2008 vol. 16 fasc. 4 s. 355-362, il. bibliogr. streszcz.
Badano
efektywność stosowania stymulacji hormonalnej z użyciem preparatów hormonalnych
Ovopel i Ovaprim podczas sztucznego rozrodu świnki. Eksperyment przeprowadzono
w warunkach naturalnego oświetlenia i temperatury. Uzyskano pozytywne efekty
dla obu preparatów, zaś w grupie kontrolnej, której nie stymulowano
hormonalnie, nie pozyskano oocytów od żadnej samicy. Większą synchronizację
owulacji uzyskano stosując Ovaprim, który uznano za najbardziej przydatny do
sztucznego rozrodu świnki.
*00008*
en
Comparing the effectiveness of Ovopel, Ovaprim, and
LH-RH analogue used in the controlled reproduction of ide, Leuciscus idus (L. ). Porównanie skuteczności zastosowania Ovopelu, Ovaprimu
oraz analogu LH-RH w kontrolowanym rozrodzie jazia, Leuciscus idus (L. ). Jamróz, Marta; Kucharczyk, Dariusz; Hakuć-Błażowska, Anna;
Krejszeff, Sławomir; Kujawa, Roman; Kupren, Krzysztof; Kwiatkowski,
Maciej; Targońska-Katarzyna; Żarski, Daniel; Cejko, Beata I.;
Glogowski, Jan. - Arch. Pol. Fish. 2008 vol. 16
fasc. 4 s. 363-370, il. bibliogr. streszcz.
W
kontrolowanym rozrodzie jazia zastosowano do stymulacji hormnalnej Ovopel i
Ovaprim (oddzielnie lub w połączeniu) oraz LH-RH-a. Określano wpływ preparatów
na owulację, spermację i na jakość pozyskiwanych gamet. Najlepsze rezultaty
uzyskano po zastosowaniu Ovaprimu oraz jego kombinacji z Ovopelem (82 i 85
proc. przeżywalności embrionów). Najwyższy procent ruchliwych plemników
odnotowano w spermie samców stymulowanych Ovaprimem i LH-RH-a. Najlepszą
synchronizację owulacji uzyskano po zastosowaniu Ovopelu.
*00009*
en
The effect of stocking density on the growth and
survival of larval asp, Aspius aspius (L. ), and
European chub, Leuciscus cephalus (L. ), during rearing under controlled
conditions. Wpływ zagęszczenia obsady na wzrost i przeżywalność larw
bolenia, Aspius aspius (L. ) i klenia, Leuciscus
cephalus (L. ), w trakcie podchowu w warunkach
kontrolowanych. Żarski, Daniel; Kucharczyk, Dariusz; Kwiatkowski, Maciej;
Targońska-Katarzyna; Kupren, Krzysztof; Krejszeff, Sławomir; Jamróz,
Marta; Hakuć-Błażowska, Anna; Kujawa, Roman; Mamcarz, Andrzej. - Arch.
Pol. Fish. 2008 vol. 16 fasc. 4 s. 371-381, il. bibliogr. streszcz.
Badano wpływ
gęstości obsad (50, 100, 150, 200 osob. /l) larw
bolenia i klenia na tempo wzrostu i przeżywalność w półzamkniętym obiegu wody.
Podchów trwał 21 dni w warunakch wylęgarniczych przy temperaturze wody
*00010*
en
Influence of feeding natural and formulated diets on
chosen rheophilic cyprinid larvae. Wpływ żywienia wybranych gatunków karpiowatych
ryb reofilnych z zastosowaniem pokarmu żywego oraz paszy komponowanej. Kwiatkowski, Maciej; Żarski,
Daniel; Kucharczyk, Dariusz; Kupren, Krzysztof; Jamróz, Marta; Targońska,
Katarzyna; Krejszeff, Sławomir; Hakuć-Błażowska, Anna; Kujawa, Roman;
Mamcarz, Andrzej. - Arch. Pol. Fish. 2008 vol.
16 fasc. 4 s. 383-396, il. bibliogr. streszcz.
Porównywano
efekty 21-dniowego podchowu larw ryb karpiowatych (klenia, jelca, jazia, orfy) żywionych
pokarmem naturalnym i paszą sztuczną. Larwy badanych gatunków ryb karmiono w
dwóch wariantach: tylko pokarmem naturalnym lub pokarmem naturalnym przez 7
dni, a potem częściowo paszą, a od 14-tego dnia - tylko paszą. Wykazano, że
zastosowany wariant żywieniowy z użyciem paszy, był bardzo efektywny.
Przeżywalność końcowa była wysoka (ponad 90 proc. ), jedynie
w przypadku klenia znacznie niższa.
*00011*
en
Economic aspects of the experimental rearing of asp,
Aspius aspius (L. ), ide, Leuciscus idus (L. ), and dace, Leuciscus leuciscus
(L. ), under controlled conditions. Ekonomiczne aspekty wychowu eksperymentalnego
larw bolenia, Aspius aspius (L. ), jazia, Leuciscus
idus (L. ) i jelca, Leuciscus leuciscus (L. ) w warunkach kontrolowanych. Turkowski,
Konrad; Kucharczyk, Dariusz; Kupren, Krzysztof; Hakuć-Błażowska, Anna;
Targońska, Katarzyna; Żarski, Daniel; Kwiatkowski, Maciej. - Arch. Pol.
Fish. 2008 vol. 16 fasc. 4 s.
397-411, il. bibliogr. streszcz.
Oceniano
opłacalność podchowu larw bolenia, jazia i jelca w akwariach o łącznej pojemności
*00012*
en
Economic aspects of rearing larval asp, Aspius aspius
(L. ), and ide, Leuciscus idus (L. ), in closed
recirculating systems. Ekonomiczne aspekty podchowu larw bolenia, Aspius aspius (L. ) i jazia, Leuciscus idus (L. ) w
systemie o zamkniętym przepływie wody. Kupren, Krzysztof; Turkowski, Konrad;
Kucharczyk, Dariusz; Krejszeff, Sławomir; Żarski, Daniel; Hakuć-Błażowska,
Anna; Targońska, Katarzyna; Kwiatkowski, Maciej; Jamróz, Marta;
Czarkowski, Tomasz. - Arch. Pol. Fish. 2008 vol.
16 fasc. 4 s. 413-420, il. bibliogr. streszcz.
Oceniano
opłacalność 21-dniowego podchowu larw bolenia i jazia w obiegu zamkniętym w
temperaturze
*00013*
en
Changes in morphometric parameters in selected early
ontogenic stages of three fish species from the genus Leuciscus (Teleostei, Cyprinidae). Zmiany parametrów morfometrycznych wybranych
wczesnych stadiów ontogenezy trzech gatunków ryb z rodzaju Leuciscus
(Teleostei, Cyprinidae). Kupren, Krzysztof; Mamcarz, Andrzej; Kucharczyk,
Dariusz; Prusińska, Maja. - Arch. Pol. Fish. 2008 vol.
16 fasc. 4 s. 421-436, il. bibliogr. streszcz.
Pomiary
cech morfometrycznych wykonano u embrionów i larw jelca (Leuciscus leuciscus),
klenia (L. cephalus) i jazia (L. idus).
W rozwoju osobniczym ryb po wykluciu następowały szybkie zmiany proporcji ciała.
Wzrost danej cechy względem długości całkowitej określano przy pomocy funkcji
potęgowej. Większość cech biometrycznych wykazywała wzrost allometryczny
ujemny. Zaobserwowano duże podobieństwo w przebiegu ontogenezy u badanych
gatunków ryb, zwłaszcza u jelca i jazia. Kleń różnił się od pozostałych
gatunków wartościami względnymi oraz charakterem wzrostu.
*00014*
en
Genetic inactivation of dace, Leuciscus leuciscus (L. ), gametes using UV irradiation. Genetyczna inaktywacja
gamet jelca, Leuciscus leuciscus (L. ) przy użyciu
promieniowania UV. Kucharczyk, Dariusz; Targońska, Katarzyna; Szczerbowski,
Andrzej; Łuczyński, Marek J.; Rożek, Wojciech; Kujawa, Roman; Mamcarz,
Andrzej. - Arch. Pol. Fish. 2008 vol. 16 fasc. 4 s. 437-446, il. bibliogr. streszcz.
Spermę
jelca inaktywowano genetycznie stosując promieniowanie ultrafioletowe o natężeniu
od 384 do 3840 J/m kw. Promieniowanie to nie uszkodziło plemników.
Najefektywniejszą dawką okazało się promieniowanie UV o natężeniu 1920 J/m kw.;
uzyskano przy nim wysoki procent wyklutych haploidów. Oocyty jelca poddano
promienowaniu UV celem zniszczenia jądrowego materiału genetycznego. Przy
promieniowaniu UV w przedziale 3456-4608 J/m. kw. uzyskano prawie 100 proc.
haploidalnych embrionów.
*00015* en
Spontaneous gynogenesis in ide, Leuciscus idus (L. ). Spontaniczna gynogeneza u jazia, Leuciscus idus (L. ). Kucharczyk, Dariusz; Łuczyński, Marek J.; Woźnicki,
Paweł; Kujawa, Roman; Szczerbowski, Andrzej; Targońska, Katarzyna;
Mamcarz, Andrzej. - Arch. Pol. Fish. 2008 vol.
16 fasc. 4 s. 447-451, il. bibliogr. streszcz.
Obserwowano
gynogenezę u jazia. Oocyty złotej orfy (ksantorycznej odmiany jazia) aktywowano
nasieniem jazia pozbawionym materiału genetycznego. Badano jakość gamet i jakość
rozcieńczalnika nasienia. Ploidalność potomstwa określano poprzez analizę
liczby jąderek w komórkach. Zaobserwowano pojawienie się diploidalnych
osobników w grupie, w której występowały oocyty o niskiej jakości biologicznej.
Pojawienie się nielicznych spontanicznych gynogenotów jazia (około 0. 4 proc. ) ma prawdopodobnie związek z niską jakością oocytów.
*00016*
en
Androgenesis of ide, Leuciscus idus (L. ), using chub, Leuciscus cephalus (L. ), eggs. Androgenetyczne
potomstwo jazia, Leuciscus idus (L. ), uzyskane z
wykorzystaniem ikry klenia, Leuciscus cephalus (L. ). Kucharczyk, Dariusz;
Targońska, Katarzyna; Łuczyński, Marek J.; Szczerbowski, Andrzej; Kwiatkowski,
Maciej; Kujawa, Roman. - Arch. Pol. Fish. 2008 vol.
16 fasc. 4 s. 453-457, il. bibliogr. streszcz.
Oocyty
klenia inaktywowano genetycznie przy pomocy promieniowania ultrafiletowego
(UV). Ikra pochodziła od ciemno wybarwionych samic klenia, zaś mlecz (nasienie)
od żółto wybarwionych samców jazia. Najwyższą efektywność androgenezy u jazia zanotowano,
gdy ikra była poddana szokowi termicznemu 3 godziny po aktywacji.
Udowodniono przy pomocy markeru barwnego, zarówno u haploidów, jak i
diploidów, pochodzenie androgenetyczne.
*00017*
en
Dynamics of changes in nitrogen and phosphorus
compounds during intensive rearing of ide, Leuciscus idus (L.
), in a recirculating system. Dynamika zmian związków azotu i fosforu w
trakcie intensywnego podchowu jazia, Leuciscus idus (L. ) w
obiegu zamkniętym. Żarski, Daniel; Kucharczyk, Dariusz; Targońska, Katarzyna;
Chyła, Beata; Dobrołowicz, Anna. - Arch. Pol. Fish. 2008 vol. 16 fasc. 4 s. 459-467, il.
bibliogr. streszcz.
Badano
zmienność występowania związków azotowych i fosforowych w obiegu zamkniętym, w
którym prowadzono intensywny podchów larw jazia. Przeprowadzono dwa
15-dniowe eksperymenty, w których zastosowano półkowy filtr biologiczny wypełniony
polietylenowymi kulkami o średnicy
*00018*
en
Initial reports of a light-colored form of chub,
Leuciscus cephalus (L. ). Pierwsze doniesienie o
jasnej formie barwnej klenia, Leuciscus cephalus (L. ). Krejszeff, Sławomir; Żarski,
Daniel; Targońska, Katarzyna; Kucharczyk, Dariusz. - Arch. Pol. Fish.
2008 vol. 16 fasc. 4 s.
469-473, il. bibliogr. streszcz.
Podczas
podchowu larw klenia zaobserwowano występowanie nietypowego, jaśniejszego
ubarwienia u niektórych osobników. Osobniki te wyselekcjonowano w celu określenia,
czy ich wzrost i przeżywalność różnią się od normalnie ubarwionych larw. Okazało
się, że jaśniej ubarwione larwy cechowały się niższym tempem wzrostu i niższą przeżywalnością
w porównaniu do osobników ciemniej ubarwionych. U larw o jasnym ubarwieniu
komórki melanoforowe występowały mniej licznie. Osobniki te nadają się do
hodowli jako ryby ozdobne.
*00032*
pl
Występowanie
strzebli błotnej Eupallasella percnurus (Pallas) na ziemiach polskich do końca
XX wieku. Wolnicki, Jacek; Sikorska, Justyna. - Komun. Ryb. 2009 nr 2 (109) s. 10-14, il. bibliogr. summ.
Podano
listę stanowisk strzebli błotnej zidentyfikowanych w wodach na terenie Polski w
obrębie województw: pomorskiego, wielkopolskiego, kujawsko-pomorskiego,
mazowieckiego i lubelskiego, wraz z informacją o dacie (lata 1881-2001),
autorze odkrycia oraz obecnym stanie. Z opisanych 98 stanowisk do dziś istnieje
14 (7 w województwie lubelskim, 6 na Pomorzu i 1 na Kujawach).
RYBY ŁOSOSIOWATE
*00092*
pl
Manipulacje
genomowe u ryb łososiowatych: znaczenie, procedury i diagnostyka rezultatów.
Jankun, Małgorzata; Ocalewicz, Konrad; Woźnicki, Paweł; Kuźmiński,
Henryk; Dobosz, Stefan. W: Innowacyjne techniki oceny biologicznej i ochrony
cennych gatunków ryb hodowlanych i raków. Pod red. K. Demskiej-Zakęś. Olsztyn:
Wydaw. IRS 2008 s. 9-38, il. +bibliogr. 74 poz.
Omówiono
aktualny stan wiedzy na temat manipulacji genomowych u ryb łososiowatych.
Scharakteryzowano procedury wykonywania zabiegów manipulacji genomowych jak
również weryfikację ich skuteczności. Opisano jakość biologiczną ryb
gynogenetycznych, androgenetycznych i poliploidalnych. Przedstawiono
wykorzystanie ryb uzyskanych w wyniku manipulacji genomowych.
CHÓW I HODOWLA PSTRĄGA
*00100*
pl
Kriokonserwacja
nasienia maskulinizowanych samic pstrąga tęczowego. Dietrich, Grzegorz J.;
Wojtczak, Mariola; Słowińska, Mariola; Kuźmiński, Henryk; Dobosz, Stefan;
Glogowski, Jan; Ciereszko, Andrzej. - Med. Wet. 2008 vol. 64 nr 4B s.
613-616, il. bibliogr. summ.
Opracowywano
techniki kriokonserwacji (mrożenia) nasienia neosamców (maskulinizowanych samic
pstrąga tęczowgo). Przeprowadzono analizę ruchu plemników (CASA) oraz dokonano
próby poprawy ich ruchliwości w warunkach in vitro. Do rozcieńczenia nasienia
poddawanego kriokonserwacji używano rozcieńczalnika o składzie: 0,
INNE ŁOSOSIOWATE
*00038*
pl
Badania
telemetryczne wędrówek tarłowych troci w systemie rzeki Łeby. Dębowski, Piotr.
- Komun. Ryb. 2009 nr 2 (109) s. 32-33, il.
Opisano
przebieg badań telemetrycznych migracji tarlaków (usypianie, zaopatrzenie ryb w
znaczki-nadajniki i odbiór sygnałów). Uzyskane dane dostarczają
informacji na temat migracji ryb i ich zachowań w pobliżu przeszkód wodnych.
*00082*
pl
Czy zachowały
się unikatowe cechy dawnej troci wiślanej we współcześnie występujących w Wiśle
stadach troci?. Borzęcka, Irena. W: Ochrona
ichtiofauny w rzekach z zabudową hydrotechniczną. Monografia pod red. M.
Mokwy i W. Wiśniewolskiego. Wrocław: Dolnośląs. Wydaw. Edu. 2008 s. 41-49, il. +bibliogr.
Przed
wybudowaniem zbiorników zaporowych w Rożnowie i Czchowie troć wiślana docierała
do tarlisk w podkarpackich dopływach Wisły. Scharakteryzowano dwa ciągi
tarłowe troci wiślanej: ciąg zimowy (ryby opuszczały morze późną jesienią, zimą
lub wiosną i uzyskiwały dojrzałość płciową w trakcie wędrówki w górę rzeki); ciąg
letni (troć wstępowała do rzeki latem). Przedstawiono analizę stada tarłowego
troci z rzeki Drwęcy (z lat 1988-1992) i porównano ją ze stanem troci wiślanej.
*00087*
pl
Zastosowanie
automatycznych liczników ryb do badań migracji troci w rzece Słupi jesienią
2006 r. Dębowski, Piotr; Sikora, Bożena; Miller, Marcin; Wrzosek, Dariusz;
Bernaś, Rafał. W: Ochrona ichtiofauny w rzekach z zabudową hydrotechniczną.
Monografia pod red. M. Mokwy i W. Wiśniewolskiego. Wrocław: Dolnośląs. Wydaw.
Edu. 2008 s. 175-179, il. +bibliogr.
Na przepławce
technicznej, usytuowanej przy ujęciu wody na turbiny elektrowni oraz przy przepławce
typu „naturalnego“ obejścia, zainstalowano liczniki ryb typu
„RiverWatcher“, produkcji islandzkiej. Rejestrowano jesienną wędrówkę troci i łososia
od 11 września do 31 grudnia w przepławce i od 8 września do 15 grudnia przy
jazie. Omówiono liczbę ryb i ich wielkość na podstawie rejestrów licznika.
Zaobserwowano kilka szczytów migracji: największy między 25 i 29 października
(nawet ponad 400 ryb dziennie), drugi między 7 i 9 listopada (ponad 300 ryb
dziennie) i trzeci, mniejszy między 2 i 4 października. Intensywność migracji
ryb zależała od temperatury wody.
*00088*
pl
Badania
radiotelemetryczne migrujących troci w rzece Słupia jesienią 2006 roku. Dębowski,
Piotr; Sikora, Bożena; Radtke, Grzegorz; Miller, Marcin; Bernaś, Rafał;
Skóra, Michał. W: Ochrona ichtiofauny w rzekach z zabudową hydrotechniczną.
Monografia pod red. M. Mokwy i W. Wiśniewolskiego. Wrocław: Dolnośląs.
Wydaw. Edu. 2008 s. 180-184, il. +bibliogr.
Scharakteryzowano
dostępną dla ryb wędrownych część dorzecza Słupi i podano lokalizację tarlisk.
Od jesieni 2006 do stycznia 2007 przeprowadzono w Słupi badania
radiotelemetryczne troci. Omówiono losy ryb oznakowanych za pomocą nadajników
umieszczonych w ich żołądkach, dzięki którym śledzono zachowania ryb. Wykazano,
że połowa oznakowanych troci padła ofiarą kłusowników lub została odłowiona
przez wędkarzy.
RYBY WĘGORZOWATE
*00030*
pl
Gospodarka węgorzowa
w jeziorach polskich. Cz. 2: Gospodarka węgorzowa w jeziorach dorzecza Odry w
latach 1973-2004. Wołos, Arkadiusz; Mickiewicz, Maciej; Czerwiński,
Tomasz. - Komun. Ryb. 2009 nr 2 (109) s. 1-5,
il. bibliogr. summ.
Przedstawiono
dane z okresu 30 lat dotyczące całkowitych odłowów gospodarczych ryb i odłowów
gospodarczych węgorza oraz ich wydajność w grupie 70 jezior zlewni Odry. Podano
dane o zarybieniach węgorzykiem montee i węgorzykiem podchowanym. Omówiono wędkarskie
odłowy węgorza w wodach użytkowanych w badanym dorzeczu przez PZW (39, 9 t) i
odłowy przeprowadzone przez gospodarstwa rybackie (66, 4 t). Postępujący regres
w gospodarce węgorzowej wynika z ograniczenia zarybień tym gatunkiem.
RYBY SIEJOWATE
*00059*
en
Characterization and cryopreservation of whitefish
(Coregonus lavaretus L. ) semen from
Found. Appl. Limnol. Arch. Hydrobiol. 2008 vol. 173 nr 1 s.
59-65, il. bibliogr.
Opracowano
skuteczną technikę kriokonserwacji nasienia oraz badano komputerowo ruch
plemników (CASA) tarlaków siei, odłowionych w latach 2006-07 w jeziorze Łebsko.
Do mrożenia nasienia wykorzystano francuską metodę kriokonserwacji w słomkach i
ciekłym azocie. Efektywność metody kriokonserwacji oceniano po trzech
tygodniach od zamrożenia na podstawie zdolności zapładniających oraz parametrów
trajektorii ruchu plemników. Z 4 przetestowanych krioprotektantów (10 i 15
proc. metanol, 20 proc. glicerol, 10 proc. DMSO, 10 proc. DMA) najlepsze wyniki
uzyskano stosując 15 proc. metanol. Na stosunkowo niską zdolność zapładniającą
mrożonego nasienia (ok. 16 proc. ) największy wpływ
miała jakość pozyskiwanego mlecza. Zdolność zapładniająca świeżego mlecza nie
przekraczała 20 proc.
*00089*
pl
Badania telemetryczne
wędrówek siei (Coregonus lavaretus f. lavaretus)
z jeziora Łebsko z zastosowaniem metod akustycznych. Arciszewski, Michał;
Heese, Tomasz. W: Ochrona ichtiofauny w rzekach z zabudową hydrotechniczną.
Monografia pod red. M. Mokwy i W. Wiśniewolskiego. Wrocław: Dolnośl.
Wydw. Edu. 2008 s. 185-186
Do badań
telemetrycznych siei wędrownej z jeziora Łebsko użyto nadajników akustycznych,
które umieszczono w jamie brzusznej ryb. Na przełomie 2007/2008 wyznakowano 300
sztuk ryb. Obesrwacje wykazały wysoką aktywność przemieszczania się siei w obrębie
jeziora, a niektóre osobniki po kilku dniach pojawiły się w kanale łączącym
jezioro z morzem.
RYBY MORSKIE
*00068*
en
Observations on the occurrence of twaite
shad [Alosa fallax (Lacepede, 1803)] in the southern
Przedstawiono
charakterystykę parposza oraz analizę informacji literaturowych, statystyk połowowych,
materiałów naukowych z Morskiego Instytutu Rybackiego w Gdyni i informacji
pochodzących od rybaków na temat występowania tego gatunku w wodach południowego
Bałtyku i jego zalewach (Szczecińskim, Wiślanym, Kurońskim). Drastyczny
spadek liczebności parposza w tych wodach miał miejsce w połowie XX wieku.
Przyczyn spadku należy szukać w zmieniających się warunkach środowiska pod wpływem
czynników antropogennych. Liczniejsze pojawienie się parposza w ostatnich
latach wynika z poprawy jakości wód oraz przystosowania się ryb do rozrodu w słonawych
wodach zalewów bałtyckich.
POŁOWY RYB,
SPRZĘT POŁOWOWY
*00060*
en
Using a side-selective fyke net barrier to
research fish assemblages in the transitional and transboundary waters of the
Vistula Lagoon, southern Baltic.
Zastosowanie
jednostronnie selektywnej przegrody z żaków w badaniach zespołów ryb w przejściowych
i przygranicznych wodach Zalewu Wiślanego, południowy Bałtyk. Wilkońska, H.; Psuty,
Badano skład
gatunkowy oraz kierunki, okresy i czas trwania wędrówek ryb w Zalewie Wiślanym,
w strefie przygranicznej między Polską i Rosją w sezonie wegetacyjnym
(marzec-październik) w latach 1995-2002. Stosowano odłowy przegrodą żakową umożliwiającą
selektywny odłów ryb. Zaobserwowano zmienność kierunku wędrówek zależną od pory
roku, gatunku i wielkości ryb. W miesiącach jesiennych węgorze większe (powyżej
*00079*
pl
Gospodarka
rybacka na tle stanu środowiska Wielkich Jezior Mazurskich. Wołos, Arkadiusz;
Czerwiński, Tomasz. W: Ochrona i rekultywacja Wielkich Jezior Mazurskich narzędziem
rozwoju naukowego, gospodarczego, społecznego i kulturowego regionu. Pod
red.: I. Jasser, S. Robaka, B. Zdanowskiego. Olsztyn: Wydaw. IRS 2008
s. 119-142, il. +bibliogr. 5 poz.
Przedstawiono
charakterystykę jezior systematu Wielkich Jezior Mazurskich: Mamry,
Niegocin, Mikołajskie, Śniardwy, Roś. Analizowano odłowy gospodarcze ryb
przeprowadzone na tych jeziorach w latach 1987-1996 i 1997-2006.
Scharakteryzowano strukturę gatunkową i wielkość odłowów w poszczególnych
jeziorach. Omówiono wpływ stanu środowiska i stopnia zeutrofizowania wód na
gospodarkę rybacką w systemacie Wielkich Jezior Mazurskich.
WĘDKARSTWO
*00071*
en
Socio-economic analysis of competitive
fishing in
Z analizy
danych PZW oraz badań ankietowych uczestników zawodów spławikowych w 2001 r.
wynika, że w Polsce wzrasta zainteresowanie wędkarstwem wyczynowym. Ankietowani
wędkarze (109 osób) średnio brali udział w 20 zawodach wędkarskich rocznie, z
tego 37 proc. stanowiły zawody krajowe, 25 proc. regionalne i 22 proc. o
znaczeniu lokalnym. Średni staż wędkarski wynosił 20 lat. Do najważniejszych
aspektów zadowolenia z zawodów zaliczono uczciwą konkurencję oraz wielkość połowów.
Bezpośrednie koszty wędkarzy, związane z udziałem w zawodach w 2001 r. średnio
wynosiły 204 Euro. Przemysł związany z wędkarstwem w Polsce można oszacować na
ok. 286 mln Euro rocznie, a zatrudnienie na 10000 osób.
PRZETWÓRSTWO RYBNE
*00063*
ru
Prizhuzhennoe
poluchenie pishhevojj ikry ot samok osetrovykh ryb, vyrashhennykh v uslovijakh
akvakul’tury. Przyżyciowe pozyskiwanie ikry do produkcji kawioru od samic
jesiotra wyhodowanych w warunkach akwakultury. Kolman,
R. W. - Vopr. Ryb. Khoz. Bel. 2008 vyp. 24 s. 103-104,
il. bibliogr. summ.
Opisano
sposób przygotowania ikrzyc jesiotra syberyjskiego do pozyskania kawioru oraz
wyniki badań porównawczych dotyczących przyżyciowego pozyskiwania ikry metodą
mikro-nacięcia jajowodu (wg. Poduszki i in. , 1999) oraz
tradycyjnego wycinania gonad. Stwierdzono, że metoda przyżyciowego
pozyskiwania ikry wg. Poduszki pozwala na uzyskanie zbliżonych ilości ikry jak
przy stosowaniu metody tradycyjnej.
EKONOMIKA I ORGANIZACJA RYBACTWA
*00011*
en
Economic aspects of the experimental rearing of asp,
Aspius aspius (L. ), ide, Leuciscus idus (L. ), and dace, Leuciscus leuciscus
(L. ), under controlled conditions. Ekonomiczne aspekty wychowu eksperymentalnego
larw bolenia, Aspius aspius (L. ), jazia, Leuciscus
idus (L. ) i jelca, Leuciscus leuciscus (L. ) w warunkach kontrolowanych. Turkowski,
Konrad; Kucharczyk, Dariusz; Kupren, Krzysztof; Hakuć-Błażowska, Anna;
Targońska, Katarzyna; Żarski, Daniel; Kwiatkowski, Maciej. - Arch. Pol.
Fish. 2008 vol. 16 fasc. 4 s.
397-411, il. bibliogr. streszcz.
Oceniano
opłacalność podchowu larw bolenia, jazia i jelca w akwariach o łącznej pojemności
*00012* en
Economic aspects of rearing larval asp, Aspius aspius
(L. ), and ide, Leuciscus idus (L. ), in closed
recirculating systems. Ekonomiczne aspekty podchowu larw bolenia, Aspius aspius (L. ) i jazia, Leuciscus idus (L. ) w
systemie o zamkniętym przepływie wody. Kupren, Krzysztof; Turkowski, Konrad;
Kucharczyk, Dariusz; Krejszeff, Sławomir; Żarski, Daniel; Hakuć-Błażowska,
Anna; Targońska, Katarzyna; Kwiatkowski, Maciej; Jamróz, Marta;
Czarkowski, Tomasz. - Arch. Pol. Fish. 2008 vol.
16 fasc. 4 s. 413-420, il. bibliogr. streszcz.
Oceniano
opłacalność 21-dniowego podchowu larw bolenia i jazia w obiegu zamkniętym w
temperaturze
*00037*
pl
Gospodarka
rybacka w śródlądowych wodach płynących w roku 2007. Cz. 1: Uprawnieni do
rybactwa, obwody rybackie, połowy gospodarcze i zatrudnienie. Wołos, Arkadiusz;
Mickiewicz, Maciej; Draszkiewicz-Mioduszewska, Hanna. - Komun. Ryb. 2009 nr 2 (109) s. 28-32, il. bibliogr.
Kwestionariusze
RRW-23 wypełnione przez 339 podmiotów gospodarczych użytkujących 387 tys. ha śródlądowych
wód powierzchniowych i płynących zawierały informacje na temat form prawnych
uprawnionych do rybactwa, liczby podmiotów i obwodów rybackich oraz ich
powierzchni w poszczególnych województwach. Podano wielkość połowów ryb i raków
w podziale na gatunki oraz charakterystykę zatrudnienia w badanych podmiotach
gospodarczych.
*00073*
pl
Rozwój rynku
ryb i zmiany jego funkcjonowania w latach 1990-2007. Hryszko, Krzysztof;
Kuzebski, Emil; Mickiewicz, Maciej; Pieńkowska, Barbara; Rembeza, Jerzy;
Seremak-Bulge, Jadwiga; Szostak, Stanisław; Wołos, Arkadiusz. Warszawa:
Wydaw. Inst. Ekon. Rol. Gosp. Żywn. 2008, 122 s. , il.
nr 97
Przedstawiono
realizację zadania: Analiza wzajemnych relacji ekonomicznych między
poszczególnymi elementami łańcucha żywnościowego. Analizowano procesy
dostosowawcze na krajowym rynku ryb w latach 1991-2008 w sferze popytu i podaży,
handlu zagranicznym oraz w strukturach produkcyjnych i rynkowych. Omówiono
tendencje cenowe, marże oraz transmisję cen ryb w ramach kanału rynkowego.
Rynek ryb jest w Polsce jednym z najmniejszych rynków żywnościowych,
a jego wartość obrotów wynosi około 6 mld zł.
URZĄDZENIA DO CHOWU I HODOWLI RYB
*00019*
pl
Bezpieczeństwo
i wydajność w obiegach zamkniętych - czyli na co
zwrócić uwagę wybierając system. Rigby, Mark. - Mag. Przem. Ryb. 2009 nr 1 (67) s. 54-55, il.
Omówiono
monitorowanie parametrów wody w obiegach recyrkulacyjnych. Scharakteryzowano
funkcjonowanie systemu MAC (monitoring, alarm, control - monitorowanie, alarm,
kontrola) oraz innych systemów monitorujących o prostej konstrukcji np. plug
and play (podłącz i używaj).
*00031*
pl
Implantacja
nadajników telemetrycznych u ryb. Jak to robimy u juwenalnych jesiotrów. Kapusta, Andrzej; Morzach, Jacek; Duda,
Arkadiusz; Wiszniewski, Grzegorz; Kolman, Ryszard. - Komun. Ryb. 2009
nr 2 (109) s. 6-9, il. bibliogr. summ.
Przedstawiono
procedurę wszczepiania nadajników telemetrycznych u ryb, począwszy od
anestezji, poprzez wprowadzenie nadajnika, zamknięcie nacięcia i
zapobieganie infekcji po implantacji. Podano charakterystykę nadajników
wykorzystywanych u juwenalnych jesiotrów w różnych grupach wiekowych i wielkościowych.
Ważny jest dobór odpowiednich nadajników nie wpływających
na zachowania ryb.
*00080*
pl
Ochrona
ichtiofauny w rzekach z zabudową hydrotechniczną. Mokwa, Marian [red. ]; Wiśniewolski, Wiesław [red. ]. Wrocław: Dolnośląs.
Wydaw. Edu. 2008, 201 s. , il. +bibliogr.
Przedstawiono
wyniki badań realizowanych w ramach sektorowego programu Departamentu Rybołówstwa
Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Omówiono działania, których celem jest
poprawa zasobów ichtiofauny w rzekach polskich dzięki ochronie ryb przed
szkodliwym oddziaływaniem budowli i urządzeń hydrotechnicznych oraz
hydroenergetycznych. Opisano biologię ryb, migracje, ochronę i restytucję
gatunków wędrownych oraz funkcjonowanie testowanego urządzenia odstraszającego
ryby.
*00084*
pl
Laboratoryjne
badania skuteczności barier elektryczno-elektronicznych chroniących ryby.
Mokwa, Marian; Wiśniewolski, Wiesław; Zioła, Sabina. W: Ochrona
ichtiofauny w rzekach z zabudową hydrotechniczną. Monografia pod red. M. Mokwy
i W. Wiśniewolskiego. Wrocław: Dolnośląs. Wydaw. Edu. 2008 s. 142-150, il. +bibliogr.
W
laboratorium badano działanie urządzenia elektryczno-elektronicznego o nazwie
NEPTUN, opracowanego przez firmę ELEKTROTIM S. A. z
Wrocławia. Zadaniem tego urządzenia jest uniemożliwienie rybom wpływania do
kanału turbin wodnych lub ujęć poboru wody, lecz kierowanie ich wprost do przepławki
lub swobodnego przelewu. Przedstawiono wyniki eksperymentów wykorzystania
bariery elektryczno-elektronicznej; oceniano zachowania ryb różnych gatunków w
obrębie pola elektrycznego niskiego napięcia.
*00085*
pl
Badania
skuteczności bariery elektryczno-elektronicznej zatrzymującej ryby przed wlotem
do kanału elektrowni Dychów. Mokwa, Marian; Wiśniewolski, Wiesław; Zioła,
Sabina. W: Ochrona ichtiofauny w rzekach z zabudową hydrotechniczną. Monografia
pod red. M. Mokwy i W. Wiśniewolskiego. Wrocław: Dolnośląs. Wydaw. Edu. 2008
s. 151-155, il. +bibliogr.
W 2007 r.
przeprowadzono badania terenowe z zastosowaniem bariery
elektryczno-elektronicznej oraz pułapki na ryby w kompleksie hydrotechnicznym
Dychów zlokalizowanym na rzece Bóbr. Badano efektywność działania ochronnego
bariery przy zastosowaniu impulsowego pola elektrycznego. Ryby z pułapki odławiano,
a po dokonaniu pomiarów - wypuszczano do rzeki. Urządzenie skutecznie nie
przepuszczało ryb w kierunku elektrowni Dychów.
*00086*
pl
Ocena zagęszczenia
i behawioru ryb przed przegrodą elektryczną za pomocą akustycznej wiązki
horyzontalnej na Jazie Krzywaniec. Godlewska, Małgorzata; Doroszczyk,
Lech; Długoszewski, Bronisław. W: Ochrona ichtiofauny w rzekach z zabudową
hydrotechniczną. Monografia pod red. M. Mokwy i W. Wiśniewolskiego. Wrocław:
Dolnośląs. Wydaw. Edu. 2008 s. 167-174, il.
+bibliogr.
Omówiono
wyniki obserwacji behawioru ryb w rejonie przegrody elektrycznej na Jazie
Krzywaniec w warunkach naturalnych, kiedy przegroda była włączona. Pomiary
wykonywano echosondą cyfrową typu EY-500 firmy SIMRAD. Oszacowano liczebność i
przestrzenne rozmieszczenie ryb w akwenie, z którego ryby dostawały się bezpośrednio
w rejon przegrody. Ryby poruszały się we wszystkich kierunkach, także w
kierunku tamy, ale przegroda skutecznie ograniczała ich wędrówkę w dół rzeki.
*00088*
pl
Badania
radiotelemetryczne migrujących troci w rzece Słupia jesienią 2006 roku. Dębowski,
Piotr; Sikora, Bożena; Radtke, Grzegorz; Miller, Marcin; Bernaś, Rafał;
Skóra, Michał. W: Ochrona ichtiofauny w rzekach z zabudową hydrotechniczną.
Monografia pod red. M. Mokwy i W. Wiśniewolskiego. Wrocław: Dolnośląs.
Wydaw. Edu. 2008 s. 180-184, il. +bibliogr.
Scharakteryzowano
dostępną dla ryb wędrownych część dorzecza Słupi i podano lokalizację tarlisk.
Od jesieni 2006 do stycznia 2007 przeprowadzono w Słupi badania radiotelemetryczne
troci. Omówiono losy ryb oznakowanych za pomocą nadajników umieszczonych w ich żołądkach,
dzięki którym śledzono zachowania ryb. Wykazano, że połowa oznakowanych troci
padła ofiarą kłusowników lub została odłowiona przez wędkarzy.
*00090* pl
Innowacyjne
metody w rozrodzie i wylęgarnictwie ryb -materiały szkoleniowe. Szczerbowski,
Andrzej [red. ]; Łuczyński, Marek J. [red. ];
Szkudlarek, Maciej [red. ]. Olsztyn: Wydaw. IRS 2008, 197 s. , il.
W
monografii zaprezentowano stan wiedzy na temat produkcji materiału
zarybieniowego różnych gatunków ryb oraz zasady racjonalnej gospodarki
zarybieniowej. Opisano projekt innowacyjny w zakresie stymulowania wzrostu
produkcji materiału zarybieniowego cennych gatunków ryb, ze szczególnym uwzględnieniem
szczupaka. Omówiono zasady nadzoru weterynaryjnego w gospodarstwach rybackich w
związku z dostosowywaniem przepisów krajowych do norm obowiązujących w Unii
Europejskiej.
*00093*
pl
Innowacyjne
metody w zakresie stymulowania wzrostu produkcji materiału zarybieniowego
cennych gatunków ryb, ze szczególnym uwzględnieniem szczupaka. Warsztaty
teoretyczno-praktyczne. Instytut Rybactwa Śródlądowego. Olsztyn: Wydaw. IRS
2008, 90 s. , il. +bibliogr.
W dn.
22-24 października 2008 r. w Giżycku odbyły się warsztaty
teoretyczno-praktyczne dla zawodowego środowiska rybackiego.
Scharakteryzowano doskonalenie kompleksowej technologii produkcji materiału
zarybieniowego w warunkach terenowych w oparciu o przewoźne moduły wylęgarniczo-podchowowe.
Opisano kontrolowany rozród ryb ze szczególnym uwzględnieniem rozrodu
szczupaka, suma i sandacza. Przedstawiono aktualny stan akwakultury w
Polsce oraz omówiono nadzór weterynaryjny nad przedsiębiorstwami tego sektora,
zwalczanie chorób ryb i stosowanie anestezjologii.
*00102*
en
Acoustical monitoring of fish at an
electric barrier. Akustyczny monitoring
ryb przy przegrodzie elektrycznej. Godlewska, Małgorzata; Doroszczyk, Lech;
Długoszewski, Bronisław; Mokwa, Marian. - Hydroacoustics 2008 vol. 11 s.
97-104, il. bibliogr.
We wrześniu
2007 r. przeprowadzono hydroakustyczne badania zagęszczenia ryb w zbiorniku
Krzywaniec, przy prototypowej przegrodzie elektrycznej, ze sterowaniem
elektronicznym, usytuowanej przy wejściu do kanału derywacyjnego, zasilającego
elektrownię wodną Dychów na rzece Bóbr. Zastosowano echosondę Smirad EY500 w
wersji z rozszczepioną wiązką sondującą. Pomiary prowadzono metodą stacjonarną
w pobliżu bariery oraz w ruchu, za pomocą łodzi. Wyniki badań potwierdziły
wysoką efektywność działania odstraszającego bariery elektrycznej wobec ryb.
ZANIECZYSZCZENIE
I OCHRONA WÓD
*00004*
en
Comparison of the effectiveness of
aluminium and lantan coagulants in phosphorus inactivation. Porównanie
efektywności koagulantów, aluminiowego i lantanowego, do inaktywacji fosforu.
Łopata, Michał; Gawrońska, Helena; Brzozowska, Renata. - Limnol. Rev.
2007 vol. 7 nr 4 s. 247-253, il. bibliogr.
Porównywano
efektywność koagulantu aluminiowego PAX18 z ostatnio produkowanym, koagulantem
lantanowym Phoslock, które zastosowano do usuwania fosforu (P) z jezior. W
warunkach laboratoryjnych przeprowadzono dwa doświadczenia; w pierwszym usuwano
P z wody jeziornej, w drugim usuwano P z osadów dennych.
Bardziej efektywny w obydwu doświadczeniach okazał się PAX18, gdyż redukcja P
podczas stosowania tego koagulantu wynosiła w próbach mieszanych 100 proc. a w
próbach nie mieszanych 81, 8 - 94, 8 proc. W przypadku
stosowania Phoslocku wielkości te kształtowały się na poziomie 75, 2 - 91, 6
proc. i 51, 2 - 77, 9 proc. (odpowiednio).
*00041*
en
Ochrona
ekosystemów jeziornych i ich racjonalna eksploatacja wymaga wiedzy o naturalnej
odporności jezior na degradację oraz zrozumienia roli zlewni jeziora w
przyspieszaniu lub spowalnianiu tego procesu. Problematykę tę rozważano na
podstawie badań 45 geoekosystemów na Pojezierzu Mazurskim i Pojezierzu
Kaszubskim. Oceniano stopień udziału jeziora w zlewni i na tej podstwie
wyodrębniono 4 typy geoekosystemów jeziornych pod względem ich podatności na
eutrofizację.
*00044*
en
Method of precise phosphorus
inactivation in lake waters. Metoda precyzyjnej
inaktywacji fosforu w wodach jeziornych. Podsiadłowski, Stanisław. -
Limnol. Rev. 2008 vol. 8 nr 1-2 s. 51-56, il.
bibliogr.
Przedstawiono
metodę rekultywacji jezior przy pomocy urządzenia napowietrzającego (MPA),
skonstruowanego w Akademii Rolniczej w Poznaniu. Metoda ta polega na
wprowadzaniu do wody koagulantów razem z tlenem w celu inaktywacji fosforu.
Zastosowane urządzenie składa się z rozpylacza, dozownika koagulantów, dyszy i
platformy, na której jest zamontowane. Metodę tę wypróbowano na jeziorach Malta
i Trzesiecko uzyskując pozytywne efekty.
*00046*
en
The susceptibility of lakes to
degradation as a premise for rational sewage management in the communes of
Wielkopolska. Podatność jezior na degradację jako założenia
do racjonalnej gospodarki ściekowej w gminach Wielkopolski. Stępniewska, Małgorzata.
- Limnol. Rev. 2008 vol. 8 nr 1-2 s. 63-67, il.
bibliogr.
Planowanie
i wdrażanie inwestycji z zakresu gospodarki ściekowej wymaga także uwzględnienia
aspektów ekologicznych środowiska. Jedną z przesłanek racjonalnych działań w
tym względzie jest ocena podatności jezior na degradację. Przeanalizowano
cztery wskaźniki na bazie danych z Pojezierza Wielkopolskiego. Dwa wskaźniki
dotyczyły właściwości morfometrycznych (głębokość i stosunek objętości do długości
linii brzegowej), następny uwzględniał czynniki hydrologiczne (przepływowość),
a czwarty dotyczył strefy buforowej składającej się z roślin.
*00052*
en
Multiannual observations of iron and sulphur content
in the waters of recultivated
Jezioro
Starodworskie w Olsztynie badano w latach 1992-2006. W 1994 i 1995 r. jezioro
rekultywowano przy pomocy siarczanu glinu, co spowodowało wzrost zawartości
jonów siarki, początkowo w najgłębszej części, ale potem w całym jeziorze. W
1997 r. zanotowano wzrost zawartości siarkowodoru w najgłębszej części jeziora
z 3-4 do 9-11 mg/l, wskutek redukcji siarczanów i rozkładu materii organicznej.
W następnych latach zawartość siarkowodoru obniżała się. Głównym czynnikiem
określającym ilość i rozmieszczenie żelaza był potencjał redoks. Stwierdzono, że
uwalnianie azotu i fosforu z osadów dennych nie jest
tylko procesem czysto chemicznym, ale mogło być też rezultatem aktywności
mikrobiologicznej.
*00056*
en
Influence of iron treatment on phosphorus internal
loading from bottom sediments of the restored lake. Oddziaływanie
podawannia żelaza na ładunek wewnętrzny fosforu w osadach dennych
rekultywowanego jeziora. Kowlaczewska-Madura, Katarzyna; Dondajewska,
Renata; Gołdyn, Ryszard. - Limnol. Rev. 2008 vol. 8 nr
4 s. 177-182, il. bibliogr.
Hypertroficzne
Jezioro Uzarzewskie (o powierzchni 10,
*00119* en
Changes of microbial indices of water
quality in the
Wyniki
trzyletnich (2000-2002) badań mikrobiologicznych i sanitarnych (CFU
*00121*
en
Internal phosphorus loading from bottom
sediments of a shallow preliminary reservoir.
Wewnętrzny
ładunek fosforu w osadach dennych płytkiego zbiornika
wstępnego. Dondajewska, Renata. - Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2008 vol. 37 nr 2 s. 89-97, il. bibliogr.
Próby
osadów dennych pobierane z dna płytkiego, sztucznego
zbiornika wodnego, wchodzącego w skład kaskady ochronnej Zbiornika Maltańskiego,
wykazały znaczną koncentrację wewnętrznego ładunku fosforu oraz sezonową
zmienność w jego uwalnianiu. Największy ładunek fosforu zanotowano w kwietniu i
maju 2005 r. (23, 7 i 66, 6 mg P/m kw. dziennie). Było to związane z
procesami mikrobiologicznymi występującymi podczas rozkładu glonów nitkowatych
pochodzących z poprzedniego sezonu wegetacyjnego oraz z przemianami
beztlenowymi zachodzącymi w oadzie poniżej warstwy glonów.
*00122*
en
Phosphorus immobilization in
Przedstawiono
wyniki badań po zastosowaniu koagulanta - polichlorku glinu (PAX18) w silnie
zeutrofizowanym, polimiktycznym jeziorze Głęboczek (o powierzchni 19,
*00123*
en
Effects of cooling water discharges from
a power plant on reservoir water quality.
Wpływ
zrzutu wód pochłodniczych z elektrowni na jakość wody zbiornika. Kowalski,
Eligiusz; Mazierski, Jerzy. - Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2008 vol. 37 nr 2 s. 107-118, il. bibliogr.
Przedstawiono
wyniki badań warunków termicznych i tlenowych oraz wybranych parametrów
chemicznych i troficznych wody Zbiornika Rybnickiego, będącego pod wpływem
zrzutu wód pochłodniczych z elektrowni (jako przykładu antropopresji). Dopływ
wód podgrzanych powodował znaczne zmiany w układzie termicznym zbiornika
wodnego. Zmiany te determinowały warunki tlenowe (deficyty tlenowe), brak
termokliny oraz kształtowały trofizm zbiornika (wskaźniki na poziomie jezior
zeutrofizowanych). Stwierdzono, że dwa czynniki pochodzenia antropogenicznego
(dopływ podgrzanej wody i wzrost częstotliwości mieszania wód) wzajemnie się
kompensują.
OCHRONA GATUNKOWA
*00033*
pl
Skład diety
kolonii kormorana czarnego Phalacrocorax carbo sinensis (L.) na
Jeziorze Dobskim. Krzywosz, Tadeusz; Traczuk, Piotr. - Komun.Ryb. 2009 nr 2 (109) s.15-19, il. bibliogr. summ.
Od marca
do sierpnia 2008 r. prowadzono obserwacje kolonii kormoranów nad Jeziorem
Dobskim. Z 764 gniazd kormoranów zebrano i przeanalizowano 700 wypluwek i 3104
szt. ryb wykrztuszonych. Ofiary kormorana składały się z 18 gatunków ryb, wśród
których najczęściej występowała płoć (51,5 proc.), poza tym lin (13 proc.)
szczupak (9,6 proc.), leszcz i krąp (9,2 proc.), okoń (8 proc.), ukleja (4,2
proc.). Łączna masa zjedzonych przez kormorany ryb wynosiła 188 ton.
*00099*
pl
Stopień zagrożenia
słodkowodnej ichtiofauny Polski: Czerwona lista minogów i ryb - stan 2009.
Witkowski, Andrzej; Kotusz, Jan; Przybylski, Mirosław. - Chrońmy Przyr.
Ojcz. 2009 T.65 z.1 33-52, il. bibliogr. summ.
Spośród 68
taksonów autochtonicznych ryb i minogów odnotowanych po 1945 roku, obecnie w
ichtiofaunie Polski aż 37 gatunków uznano za zagrożone wyginięciem.
Przedstawiono klasyfikację rodzimych gatunków ryb i minogów według kryteriów i
kategorii zagrożeń ustalonych przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody i Jej
Zasobów (IUCN). W trzech najważniejszych kategoriach zagrożeń znajdują się
wszystkie gatunki anadromiczne: jesiotr, łosoś, minóg morski, aloza, certa,
ciosa, minóg rzeczny, głowacica. Omówiono wszystkie kategorie zagrożeń i występujące
w nich gatunki ryb i minogów oraz ich status prawny.
*00098*
pl
Stan wdrożenia
sieci Natura 2000 w Polsce. Makomaska-Juchiewicz, Małgorzata. - Chrońmy
Przyr. Ojcz. 2009 T. 65 z. 1 s. 11-28, il. bibliogr.
summ.
Scharakteryzowano
stan zaawansowania prac nad budową Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000,
którą Polska wdraża od 2004 r. Omówiono działania dotyczące prac
inwentaryzacyjnych, uzupełniania listy obszarów, monitoringu siedlisk
przyrodniczych i gatunków. Omówiono zmiany w podstawach prawnych sieci Natura
2000 w Polsce. Przedstawiono zadania związane w wdrażaniem tych ustaleń.