Expres informacji Nr 1-2010

Instytut Rybactwa Śródlądowego

im. STANISŁAWA SAKOWICZA

EXPRESS INFORMACJA

NR 1/2010

(kwartalnik)

Opracowanie: mgr inż. Jadwiga Zdanowska

mgr inż. Henryk Chmielewski

inż. Jadwiga Cupiał

Opracowanie: mgr inż. Jadwiga Zdanow

Olsztyn 2010

REDAKCJA

Zespół redakcyjny:
mgr inż. Jadwiga Zdanowska
mgr inż. Henryk Chmielewski
inż. Jadwiga Cupiał

Kontakt:
Tel. (089) 524 01 71, fax (089) 524 05 05
E-mail: din@infish.com.pl

Wydawca:
Dział Wydawnictw
Instytutu Rybactwa Śródlądowego
10-719 Olsztyn, ul. Oczapowskiego 10
Tel. (089) 524 10 15, 524 01 71, fax (089) 524 05 05
E-mail: wydawnictwo@infish.com.pl

RYBACTWO

*00025* pl

Rybactwo śródlądowe. Szczerbowski, Jan A. [współaut., red. ]. Instytut Rybactwa Śródlądowego. Olsztyn: Wydaw. IRŚ 2008 608 s., il.,

W książce podano charakterystykę wód śródlądowych, środowisko wodne i występujące w nim organizmy, ekologiczne podstawy rybactwa, biologię, znaczenie gospodarcze, chów i hodowlę oraz odłowy raków, minogów i ryb, gospodarkę rybacką oraz zdrowotność ryb.

*00106* pl

Instytut Rybactwa Śródlądowego im. Stanisława Sakowicza - nowe kierunki badań i działalności gospodarczej w rybactwie śródlądowym. Zdanowski, Bogusław; Szczepański, Zbigniew. - Wieś Jutra 2010 nr 1 (38) s. 10-11, il.

Przedstawiono działalność IRS w zakresie opracowywania i wdrażania projektów w ramach programów SPO umożliwiających wykorzystanie funduszy unijnych. Opracowywano projekty innowacyjne dotyczące stymulowania wzrostu produkcji materiału zarybieniowego cennych gatunków ryb oraz projekty ukierunkowane na zarządzanie jakością produktów akwakultury. Wdrażano techniki i technologie poprawy jakości produktu chowu i hodowli ryb z uwzględnieniem dobrostanu. Przeprowadzono kilka kampanii promocyjnych w ramach których zintegrowano rynek karpia.

*00121* pl

Szansa dla obszarów zależnych od rybactwa - oś 4 PO RYBY 2007-2013. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. - Prz. Ryb. 2009 R. 33 nr 6 s. 17-20, il.

W ramach osi programowej 4 PO RYBY o pomoc z Unii Europejskiej mogą starać się członkowie LGR (lokalnych grup rybackich) - są to podmioty oparte na współpracy sektora publicznego, gospodarczego i społecznego. Przedstawiono wymogi formalne, które trzeba spełnić przy zakładaniu LGR oraz przy przygotowywaniu lokalnej strategii rozwoju obszarów rybackich (LSROR).

*00122* pl

Czy jesteś posiadaczem stawów?. Milczarzewicz, Witold. - Prz. Ryb. 2009 R. 33 nr 6 s. 8-9, il.

Omówiono akty prawne w zakresie ewidencji gruntów zawartych w ustawie z dn. 17 maja 1989 r. oraz prawo geodezyjne i kartograficzne z 2000 r., a także akty wykonawcze do tych ustaw. Właściciele gruntów i władający nimi mają obowiązek zgłaszać właściwemu staroście wszelkie zmiany danych (wybudowanie nowych stawów lub zlikwidowanie istniejących) objętych ewidencją gruntów i budynków w terminie 30 dni od dnia powstania tych zmian.

HYDROBIOLOGIA RYBACKA

*00001* en

Particle size selectivity of two marine ciliates - Balanion comatum Wulff and Strombidium sp. Wybiórczość wielkości cząstek pokarmowych 2 gatunków orzęsków morskich - Balanion comatum Wulff i Strombidium sp. Rychert, Krzysztof. - Pol. J. Ecol. 2008 vol. 56 nr 2 s. 251-257, il. bibliogr.

Celem pracy było zbadanie preferencji wielkości cząstek pożywienia 2 gatunków orzęsek morskich. Eksperyment prowadzono in situ z ziarenkami skrobi wykorzystanymi jako surogat pożywienia. Oba gatunki były konsumentami małych kilku mikrometrowych ziaren.

*00002* en

Psammon ciliates: diversity and abundance in hygroarenal of eutrophic lake. Orzęski terenów piaszczystych: różnorodność i obfitość w strefie przybrzeżnej wilgotnego piasku jeziora eutroficznego. Kalinowska, Krystyna. - Pol. J. Ecol. 2008 vol. 56 nr 2 s. 259-271, il. bibliogr.

Celem pracy była identyfikacja taksonomiczna różnorodności orzęsków zasiedlających tereny piaszczyste plaży eutroficznego jeziora i oznaczenie przestrzennego rozmieszczenia orzęsków, ich sezonowość, jak również badanie fizycznych (wielkość ziaren piasku) i troficznych (azot całkowity, fosfor całkowity, chlorofil a) parametrów wody wnikającej między ziarna piasku, co może mieć wpływ na obfitość orzęsków w strefie przybrzeżnej jeziora.

*00003* en

The role of chitinolytic bacteria and fungi in biodegradation of crustacean remains in lacustrine habitats. Rola chitynolitycznych bakterii i grzybów w biodegradacji pozostałości skorupiaków w siedlisku jeziornym. Swiontek-Brzezińska, Maria; Lalke-Porczyk, Elżbieta; Donderski, Wojciech. - Pol. J. Ecol. 2008 vol. 56 nr 2 s. 335-342, il. bibliogr.

Wyniki badań nad występowaniem chitynolitycznych bakterii i grzybów w wodzie, osadzie dennym i glebach położonych na granicy zlewni eutroficznego jeziora i ich zdolności do wykorzystania szkieletu skorupiaków jako substratu w procesie oddychania. Stwierdzono, że tempo oddychania bakterii i grzybów podczas rozkładu chityny jest różne w różnych środowiskach. Udział organizmów chitynolitycznych w wodzie (13 proc. ) i glebie (18 proc. ) był wyższy niż w osadzie dennym (5 proc. ). Najwyższą aktywność respiracyjną obserwowano u bakterii planktonowych i glebowych, najniższą u szczepów bentosowych. Nie stwierdzono istotnych różnic w aktywności respiracyjnej grzybów chitynolitycznych izolowanych z wody, osadu dennego i gleby.

*00004* en

Vertical microzonation of psammon rotifers (Rotifera) in the psammolittoral habitat of an eutrophic lake. Pionowe rozmieszczenie wrotków w piaszczystym siedlisku strefy przybrzeżnej jeziora eutroficznego. Ejsmont-Karabin, Jolanta. - Pol. J. Ecol. 2008 vol. 56 nr 2 s. 351-357, il. bibliogr.

Badano zależność między zagęszczeniem i rozmieszczeniem wrotków w powierzchniowej warstwie wody oraz w strefie piaszczystej poddawanej oddziaływaniu wody i w piasku.

*00005* en

Spatial distribution of zooplankton communities between the sphagnum mat and open water in a dystrophic lake. Przestrzenne rozmieszczenie planktonu między roślinnością zanurzoną, torfowiskiem i otwartą przestrzenią wodną jeziora dystroficznego. Kuczyńska-Kippen, Natalia. - Pol. J. Ecol. 2008 vol. 56 nr 1 s. 57-64, il. bibliogr.

Badano dynamikę i skład zooplanktonu wrotków (skorupiaki) w płytkiej części dystroficznego jeziora w Drawieńskim Parku Narodowym. Różnice w rozmieszczeniu zooplanktonu mogą wynikać z biologicznego oddziaływania obecności drapieżników tak kręgowców, jak i bezkręgowców oraz konkurencji między dużymi wioślarkami i mniejszymi wrotkami.

*00006* en

Aquatic mollusc communities in riparian sites of different size, hydrological connectivity and succession stage. Zbiorowiska mięczaków wodnych w rzecznych strefach przybrzeżnych różnej wielkości, łączności hydrologicznej i stopniu sukcesji. Jurkiewicz-Karnkowska, Ewa. - Pol. J. Ecol. 2008 vol. 56 nr 1 s. 99-118, il. bibliogr.

Celem pracy było opisanie różnorodności i obfitości zbiorowisk mięczaków badanych w 159 seriach w porównaniu z badaniami opartymi na mniejszych seriach (21 miejsc).

*00007* en

Morphological variation of oospores in the population of Chara rudis A. Braun in a mesotrophic lake. Zmienność morfologiczna oospor w populacji ramiennicy zwyczajnej w jeziorze mezotroficznym. Boszke, Patrycja; Bociąg, Katarzyna. - Pol. J. Ecol. 2008 vol. 56 nr 1 s. 139-147, il. bibliogr.

Badania prowadzono ze względu na umieszczenie ramienic na Czerwonej Liście Glonów, których większość jest pod ochroną. Ramienice są wykorzystywane jako wrażliwy wskaźnik jakości wody, a ich obecność często związana jest z niską troficznością jezior.

*00008* en

Day-to-night activity of bacteria in the surface microlayer of eutrophic lake. Aktywność dzienna i nocna bakterii w powierzchniowej warstwie wody jeziora eutroficznego. Walczak, Maciej. - Pol. J. Ecol. 2008 vol. 56 nr 3 s. 379-389, il. bibliogr.

Badano zmiany ilości bakterii w warstwie powierzchniowej i podpowierzchniowej wody jeziora w czasie dnia i nocy. Badania skierowane były na syntezę DNA i białek komórkowych oraz aktywność dehydrogenaz komórkowych. Zmiany były istotnie mniejsze w warstwie podpowierzchniowej na głębokości kilkudziesięciu centymetrów. Nie obserwowano znaczącego wpływu pory dnia na badane parametry.

*00009* en

Reduced diversity and stability chironomid assemblages (Chironomidae, Diptera) as the effect of moderate stream degradation. Ograniczanie różnorodności i stabilności zbiorowiska ochotkowatych jako następstwo umiarkowanej degradacji strumienia. Koperski, Paweł. - Pol. J. Ecol. 2009 vol. 57 nr 1 s. 125-138, il. bibliogr.

Celem badań było oszacowanie wpływu umiarkowanej degradacji na skład taksonomiczny, biologię, funkcjonalną różnorodność i czasową stabilność zespołu larw ochotkowatych w strumieniach nizinnych oraz porównanie tego wpływu z wpływem naturalnej zmienności strumieni.

*00010* en

The effect of hydrological drought on chemical quality of water and dissolved organic carbon concentrations in lowland rivers. Wpływ suszy hydrologicznej na jakość chemiczną wody i stężenie rozpuszczonego węgla organicznego w nizinnych rzekach. Zieliński, Piotr; Górniak, Andrzej; Piekarski, Marian Krzysztof. - Pol. J. Ecol. 2009 vol. 57 nr 2 s. 217-227, il. bibliogr.

Badania skupiały się na jakości wody i rozprowadzeniu rozpuszczalnego węgla organicznego (DOC) ze zlewni w warunkach niskiego poziomu wody, jak również na jakości rozpuszczonej substancji organicznej mierzonej absorpcją UV. Przypuszczalnie stężenie DOC w rzekach jest silnie związane ze stopniem zalesienia zlewni, a ładunek DOC i jakość zmieniała się wraz ze zmianą warunków klimatycznych. Badania prowadzono na 22 rzekach południowo-wschodniej Polski.

*00011* en

Food and feeding of Viviparus viviparus (L. ) (Gastropoda) in dam reservoir and river habitats. Pokarm i odżywianie się żyworódki rzecznej (Viviparus viviparus - ślimaki) w zbiornikach zaporowych i środowisku rzecznym. Jakubik, Beata. - Pol. J. Ecol. 2009 vol. 57 nr 2 s. 321-330, il. bibliogr.

Badania obejmowały charakterystykę siedlisk, sezonu i cech indywidualnych, jak wielkość, płeć i ich wpływ na obfitość i skład pokarmu żyworódki rzecznej. Próbowano odpowiedzieć na pytanie czy obfity niskoenergetyczny pokarm ze strefy detrytusu może być obligatoryjnym pożywieniem dla ślimaków czy zawsze wykorzystują one wysokoenergetyczne glony.

*00012* en

Long-term changes of mollusc assemblages in botttom sediments of small semi-isolated lakes of different trophic state. Długotrwałe zmiany wśród mięczaków żyjących w osadach dennych małych, częściowo izolowanych jezior o różnym stopniu troficzności. Kołodziejczyk, Andrzej; Lewandowski, Krzysztof; Stańczykowska, Anna. - Pol. J. Ecol. 2009 vol. 57 nr 2 s. 331-339, il. bibliogr.

Celem badań było oszacowanie zmian w różnorodności i obfitości mięczaków w osadach dennych jezior (eutroficznych i mezotroficznych) w ciągu 30 lat i wyjaśnienie przyczyn obserwowanych zmian. Przypuszcza się, że inne czynniki niż eutrofizacja (mała powierzchnia jezior, izolacja w stosunku do Wielkich Jezior Mazurskich) są odpowiedzialne za zmniejszenie ilości gatunków mięczaków i pojawienie się gatunków obcych, inwazyjnych, takich jak: Potamopyrgus antipodarum i Lithoglyphus naticoides.

*00013* en

New for Poland tubificid (Oligochaeta) species from karstic springs. Nowy w Polsce gatunek rureczników (skąposzczety) pochodzący ze żródeł krasowych. Dumnicka, Elżbieta. - Pol. J. Ecol. 2009 vol. 57 nr 2 s. 395-401, il. bibliogr.

Opisano nowy dla Polski gatunek rureczników (Gianus aquadulcis), który zidentyfikowano w 2 żródłach krasowych między Karkonoszami i Częstochową. Gatunek ten jest znany tylko w kilku miejscach na świecie: w Niemczech, Francji, Hiszpanii, USA. Prawdopodobnie jest fauną reliktową.

*00017* pl

Fitoplankton hipertroficznego jeziora i jego rola w tworzeniu warunków siedliskowych i pokarmowych dla ryb. Toporowska, Magdalena. W: Problemy technologii produkcji roślinnej, zwierzęcej i żywności: VI Konferencja Naukowa Doktorantów, [Lublin], 6-7 marca 2008 r. Lublin: Wydaw. AR 2008 S. 68-69

Stwierdzono, że struktura fitoplanktonu badanego jeziora jest bardzo niestabilna i ulega bardzo silnym zmianom nie tylko sezonowym, lecz również rocznym. Masowy rozwój sinic (od wczesnej wiosny do póżnej jesieni) skutkował pogorszeniem warunków siedliskowych, zaś spadek dopływu biogenów spowodował szybką poprawę warunków.

*00026* pl

Samooczyszczanie się ekosystemu wodnego. Kwapuliński, J. ; Wiechuła, D. ; Loska, K. ; Kmak-Kapusta, D. ; Korczak, K. ; Więckol-Ryk, A. - Ekol. i Tech. 2008 R. 16 nr 2 s. 69-73, il. bibliogr. summ.

Przedmiotem badań był osad denny pobierany z 7 stanowisk na obszarze Zbiornika Goczałkowice (w strefie przyzaporowej, środkowej i górnej). Dynamikę samooczyszczania się ekosystemu wodnego dobrze opisują w sposób konkretny współczynnik wzbogacenia oraz współczynnik szybkości osadzania się wybranych metali (Cd, Mn, Ni, Pb, Sr) w osadzie dennym. Proces samooczyszczania się ekosystemu wodnego powoduje, że największe depozyty metali znajdują się w osadzie dennym z tendencją do większego gromadzenia się w dolnej warstwie. Gwałtowna zmiana warunków anemologicznych nad obszarem zbiornika (prędkość i kierunek wiatru) może skutkować przewagą procesu wzbogacania metalami uwalnianymi z osadu dennego wody powierzchniowej.

*00027* en

Preliminary characterization of the trophic state of Mały Kopik lake near Olsztyn and its drainage basin as a supplier of biogenic substances. Wstępna charakterystyka troficzna jeziora Mały Kopik k. Olsztyna oraz jego zlewni jako dostawcy związków biogenicznych. Grochowska, Jolanta; Tandyrak, Renata. - J. Elementol. 2008 t. 13 nr 1 s. 57-68, il. bibliogr. streszcz.

Jezioro Mały Kopik jest zbiornikiem silnie zeutrofizowanym. W wodach zbiornika stwierdzono bardzo wysoką zawartość związków biogennych. O dużej żyzności jeziora świadczy wartość BZT5, ilość chlorofilu i niska przezroczystość wody - 2 m.

*00037* pl

Eutrofizacja płytkich jezior - znaczenie makrofitów. Pieczyńska, Ewa. - Wiad. Ekol. 2008 t. 54 z. 1 s. 3-28, il. bibliogr. summ.

Wskazano na specyfikę płytkich jezior oraz ogromne ich zróżnicowanie wynikające zarówno z różnej ilości zgrupowań makrofitów, zwłaszcza zanurzonych, jak i ze zróżnicowania warunków środowiskowych, takich jak morfometria zbiornika, intensywność falowania czy struktura osadów dennych. W płytkich jeziorach jest też większa niż w głębokich rozmaitość czynników zewnętrznych kształtujących ich strukturę biotyczną. Większe jest znaczenie zmian klimatycznych, większe są też skutki presji ptactwa wodnego. W badaniach eutrofizacji płytkich jezior szczególną uwagę zwrócono na zmieniające się relacje pomiędzy makrofitami zanurzonymi a fitoplanktonem.

*00038* pl

[Trzecia] III Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Ekosystemy jeziorne: procesy biologiczne, transformacje antropogeniczne, jakość wody“ (Mińsk-Narocz, Białoruś, 17-22 września 2007 r. ). Pociecha, Agnieszka; Wilk-Wożniak, Elżbieta. - Wiad. Ekol. 2008 t. 54 z. 2 s. 104-106

Tematykę spotkania podzielno na 4 sesje: długoterminowe zmiany produktywności biologicznej ekosystemów jeziornych; reakcja ekosystemów jeziornych i ich hydrobiontów na przyrodnicze i antropogeniczne zmiany czynników środowiska; bioróżnorodność ekosystemów, zbiorowisk i organizmów - relacje troficzne, jakość ekosystemów wodnych: mechanizmy powstawania, zmiany i samooczyszczanie.

*00039* pl

[Piętnaste] XV Ogólnopolskie Warsztaty Bentologiczne „Bentos żródeł i strumieni“ (Zwierzyniec, 16-18 maja 2008 r. ). Kołodziejczyk, Andrzej. - Wiad. Ekol. 2008 t. 54 z. 3 s. 170-174

Podczas warsztatów zaprezentowano prace obejmujące badania terenowe i laboratoryjne dotyczące organizmów wodnych.

*00042* pl

Dobowa dynamika migracji substancji biogenicznych w subekosystemie mikrowarstwy powierzchniowej wody jeziornej [jeziora Gardno]. Antonowicz, Józef. - Probl. Ekol. 2008 nr 5 s. 260-266, il. bibliogr. summ

Mikrowarstwa powierzchniowa jest to cienka warstwa o grubości kilkuset mikrometrów tworząca samodzielny ekoton występujący na styku dwóch środowisk: atmosfery i hydrosfery. Warstwa ta ma zdolność do gromadzenia substancji chemicznych i mikroorganizmów często w znacznie większych stężeniach i liczebnościach niż spotyka się w toni wodnej. Zdolność ta wynika m. in. z procesów transportu hydrosfera-atmosfera oraz transportu w obrębie samej mikrowarstwy powierzchniowej. Przedstawiono procesy transportu substancji biogenicznych z wody podpowierzchniowej do mikrowarstwy podpowierzchniowej i vice versa oraz w obrębie wybranych fragmentów mikrowarstwy powierzchniowej w nawiązaniu do wędrówek fitoneustonu. Transport substancji biogenicznych i fitoneustonu dotyczy okresu jednej doby jest omawiany na podstawie estuariowego jeziora Gardno.

*00043* en

Morphometric and performance changes in catchment of mesotrophic lake Piaseczno in 1839-1977 on the basis of historical and current topographic cartographic materials. Zmiany w morfometrii i w użytkowaniu zlewni mezotroficznego jeziora Piaseczno w latach 1839-1977 na podstawie historycznych i współczesnych topograficznych materiałów kartograficznych. Serafin, Artur. - Acta Agrophys. 2008 vol. 11 z. 1 s. 195-201, il. bibliogr. streszcz.

Zmiany cech morfometrycznych jeziora Piaseczno są wypadkową warunków klimatycznych, w tym głównie opadów atmosferycznych oraz zabiegów wpływających na stosunki wodne tego rejonu. Najbardziej podatną na przeobrażenia jest północna część linii brzegowej o niewielkim nachyleniu misy jeziornej silnie reagująca na fluktuacje zasilania atmosferycznego i presję melioracji odwadniających. Dynamiczne zmiany przebiegu linii brzegowej Piaseczna wpływają na wszystkie pozostałe elementy morfometryczne jeziora. Zmiany w sposobie użytkowania zlewni wiążą się głównie z praktycznym zagospodarowaniem jej zasobów naturalnych.

*00046* pl

Aby ryby odzyskały głos. [Warsztaty „Strategia restytucji, ochrony i zrównoważonego użytkowania populacji minogów i ryb wędrownych w Polsce“, Falenty, 22-23 IV 2008 r. ]. Nawrocki, Przemysław. - Gosp. Wod. 2008 R. 68 nr 10 s. 418, il.

Wspólna inicjatywa WWF i Instytutu Rybactwa Śródlądowego opracowania „Strategii restytucji, ochrony i zrównoważonego użytkowania populacji wędrownych gatunków minogów i ryb w Polsce“ nakierowana jest na zapoczątkowanie procesu opracowania dokumentu, który będzie spełniał warunek akceptacji przez wszystkie najważniejsze grupy społeczne i zawodowe związane w sposób bezpośredni lub pośredni z zagadnieniem ochrony i użytkowania populacji wędrownych gatunków minogów i ryb.

*00047* pl

Potencjał elektrokinetyczny osadów sztucznego zbiornika wodnego - Zalewu Zemborzyckiego. Cieśla, Jolanta. - Acta Agrophys. 2008 vol. 12(163) z. 3 s. 607-612, il. bibliogr. summ.

Wartość potencjału elektrokinetycznego cząstek koloidalnych dostarcza informacji m. in. o ich skłonności do koagulacji i sedymentacji. Badaniom poddano próbki osadów dennych pochodzące z Zalewu Zemborzyckiego koło Lublina. Potencjał elektrokinetyczny wyznaczano metodą laserową (LDV) w roztworze 0, 01-molowego NaCl przy różnym pH. Odnotowano niewielkie różnice wartości potencjału elektrokinetycznego przy danym pH związane z miejscem pobrania próbki, jak również wstępną wilgotnością materiału przygotowywanego do badań.

*00048* pl

Dobowe ekstrema tlenowe w stawie rybnym. Jawecki, Bartosz. - Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 2008 z. 528 s. 373-379, il. bibliogr. summ.

Przedstawiono dobowe zmiany stężenia tlenu rozpuszczonego w wodzie, w różnych warunkach meteorologicznych. W eutroficznym stawie karpiowym „Staś Górny“ letnie dobowe ekstrema tlenowe obserwowano między godziną 6. 00 a 8. 00 (minima tlenowe) oraz pomiędzy 18. 00 a 20. 00 (maksima tlenowe). W słoneczny, ciepły i bezwietrzny dzień obserwowano wysokie stężenia tlenu rozpuszczonego w wodzie, szczególnie w warstwach przypowierzchniowych przy silnym deficycie tlenowym w strefie przydennej. Zawartość tlenu mniejszą od wartości optymalnych odnotowano w dzień pochmurny i chłodny między godziną 5. 00 a 7. 00. Spadek ten nie przekraczał O2 0, 5 mg/dm sześc. Różnice w natlenieniu wody obserwowane przy odmiennych warunkach pogodowych, prawdopodobnie wynikają z wpływu innych czynników, m. in. meteorologicznych (temperatura powietrza, usłonecznienie, prędkość wiatru) na warunki tlenowe.

*00049* pl

Wpływ temperatury wody na natlenienie strefy eufotycznej stawu karpiowego. Jawecki, Bartosz; Krzemińska, Alicja. - Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 2008 z. 528 s. 381-387, il. bibliogr. summ.

Przedstawiono wyniki badań wpływu temperatury wody na warunki tlenowe w stawie karpiowym. Stężenie tlenu rozpuszczonego w wodzie odnotowane o godzinie 8. 00 średnio wynosiło 7, 12 mg/dm sześc., o 14. 00 - 13, 04 mg/dm sześc., a o 20. 00 średnio 13, 61 mg/dm sześc. W strefie eufotycznej żyznego stawu rybnego obserwowano duże dobowe wahanie zawartości tlenu w wodzie. Stężenie poniżej granicy optimum tlenowego dla karpi (O2 5 mg/dm sześc. ) obserwowane były najczęściej rano (minimum = 2, 34 O2 mg/dm sześc. ). Przesycenie wody tlenem odnotowywano po południu i wieczorem (maksimum = O2 25, 8 mg/dm sześc. ). Analiza zależności między zawartością tlenu w wodzie a temperaturą wody wykazała istotny statystycznie, ale bardzo słaby związek dla pomiarów o godz. 14. 00 i 20. 00. Wraz ze wzrostem temperatury wody obserwowano wzrost jej natlenienia.

*00050* pl

Aeracja pulweryzacyjna jeziora Zamkowego. Konieczny, Ryszard. - Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 2008 z. 528 s. 389-395, il. bibliogr. summ.

Dokonano analizy tlenowych i termicznych zmian wód jeziora Zamkowego poddanych sztucznemu napowietrzaniu w tzw. technologii aeracji pulweryzacyjnej. Badania realizowano w okresie wegetacyjnym w latach 2004-2005 w pionowym słupie wody trzech głębokości: 36, 5; 30; 18 m oraz w profilu systemu aeratora pulweryzacyjnego. Analiza wyników wykazała poprawę stanu natlenienia wód jeziora, średnio od 1 do ponad 1, 5 mg/dm sześc.

*00052* en

Fluctuations in counts of some microorganisms in lake water caused by the herbicide Roundup 360 SL. Zmiany liczebności wybranych grup drobnoustrojów w wodzie jeziornej pod wpływem herbicydu Roundup 360 SL. Jankowska, Justyna; Zmysłowska, Izabella. - Pol. J. Natur. Sci. 2008 vol. 23 nr 1 s. 121-133, il. bibliogr. streszcz.

Badania dotyczyły wpływu różnych dawek herbicydu Roundup 360 SL (substancja aktywna - glifosat) w wodzie jeziornej na zmiany liczebności wybranych bakterii i grzybów w wartościach odczynu pH: 6, 7 i 8 podczas 28 dni ekspozycji prób w temperaturze 20 st. C. Wszystkie badane grupy bakterii zmieniały swoją liczebność podczas eksperymentu. Zmiany te zależały od stężeń zastosowanego herbicydu, odczynu pH środowiska oraz czasu ekspozycji.

*00054* en

The effect of flow-through reservoirs on zooplankton of the Płonia river. Wpływ zbiorników przepływowych na zooplankton rzeki Płoni. Czerniawski, Robert. - Pol. J. Natur. Sci. 2008 vol. 23 nr 3 s. 583-597, il. bibliogr. streszcz.

Badano zooplankton wynoszony przez rzekę Płonię ze zbiorników o różnych warunkach troficznych, biologicznych i morfologicznych. Określono jego skład ilościowy i jakościowy, jak również zmiany w nim zachodzące w miarę oddalania się od zbiornika stojącego. Zaobserwowano istotne różnice w składzie jakościowym i ilościowym zooplanktonu na poszczególnych stanowiskach. Na większości z nich pod względem taksonomicznym dominowały Cladocera, natomiast ilościowo zdecydowanie przeważały Rotatoria.

*00055* en

Antropogenic impact on quantitative differentiation of nitrogen cycling bacteria in waters of the Drwęca River. Antropogeniczne oddziaływanie na ilościowe zróżnicowanie bakterii biorących czynny udział w przemianach związków azotu w wodach rzeki Drwęcy. Gołaś, Iwona; Zmysłowska, Izabella; Harnisz, Monika; Korzekwa, Karol; Skowrońska, Agnieszka; Teodorowicz, Mariusz; Górniak, Dorota; Dudziec, Ewa. - Pol. J. Natur. Sci. 2008 vol. 23 nr 3 s. 667-680, il. bibliogr. streszcz.

Badano wody rzeki Drwęcy pod kątem zróżnicowania ilościowego bakterii biorących czynny udział w przemianach związków azotu, uwzględniając rodzaj działalności atropogenicznej. Statystycznie istotne różnice w ilościowym występowaniu poszczególnych grup drobnoustrojów, w badanych próbach wód, stwierdzono tylko między okresami badawczymi. Potwierdzają one możliwość sezonowego dopływu zanieczyszczeń pochodzenia allochtonicznego ze ścieków bytowo-gospodarczych z miejscowości położonych na terenie zlewni rzeki oraz związanych z cyklicznym charakterem gospodarki rybackiej i rolnej.

*00056* en

Respiratory activity of neustonic and planktonic bacteria isolated from coastal Lake Gardno. Aktywność oddechowa neustonowych i planktonowych bakterii wyizolowanych z przymorskiego jeziora Gardno. Skórczewski, Piotr; Mudryk, Zbigniew. - Pol. J. Natur. Sci. 2008 vol. 23 nr 2 s. 387-397, il. bibliogr. streszcz.

Przedstawiono wyniki badań dotyczące aktywności oddechowej bakterii neustonowych i planktonowych zasiedlających przymorskie estuariowe jezioro Gardno. Wykazano, że z różną aktywnością utleniały one testowane substraty oddechowe. Zarówno bakterioneuston, jak i bakterioplankton preferował hydrolizat kazeiny, natomiast najmniej aktywnie utleniana była przez nie cellobioza. Poziom bakteryjnej aktywności oddechowej w różnych częściach jeziora Gardno był zróżnicowany.

*00057* en

Impact of solar radiation, including UV, on the activity of intra- and extracellular bacterial enzymes from the surface microlayer. Wpływ promieniowania słonecznego i zawartego w nim UV na aktywność enzymów wewnątrz- i zewnątrzkomórkowych bakterii mikrowarstwy powierzchniowej [wody]. Walczak, Maciej. - Pol. J. Natur. Sci. 2008 vol. 23 nr 2 s. 415-427, il. bibliogr. streszcz.

Badano wpływ promieniowania słonecznego wraz z UVB na aktywność wewnątrz- i zewnątrzkomórkowych enzymów bakterii mikrowarstwy powierzchniowej wody (MP). Stwierdzono, że promieniowanie słoneczne wpływa w istotny sposób na aktywność zewnątrzkomórkowych hydrolaz w wodzie MP. W wodzie podpowierzchniowej natomiast (WPP) nie obserwowano wyrażnych zmian aktywności tych enzymów. Aktywność enzymów wewnątrzkomórkowych (dehydrogenaz komórkowych) bakterii zasiedlających MP i WPP nie ulegała istotnym zmianom pod wpływem promieniowania słonecznego. Stwierdzono także bardzo wyrażne zmiany liczebności bakterii występujących w wodzie MP w zależności od natężenia promieniowania słonecznego.

*00058* en

Psychrophilic and psychrotrophic bacteria in the water of Lake Hańcza. Bakterie psychrofilne i psychrotrofowe w wodzie jeziora Hańcza. Gotkowska-Płachta, Anna. - Pol. J. Natur. Sci. 2008 vol. 23 nr 2 s. 428-439, il. bibliogr. streszcz.

Przedstawiono wyniki badań ilościowych i jakościowych bakterii heterotroficznych w wodzie najgłębszego w Polsce jeziora Hańcza. Stwierdzono statystycznie istotne różnice między średnimi liczebnościami badanych drobnoustrojów w zależności od temperatury inkubacji i daty poboru próbek wody. Najmniejszą liczbę bakterii odnotowano w temperaturze 4 st. C, a najwyższą w 25 st. C.

*00065* pl

Zmienność fauny bentosowej w systemie rzeczno-jeziornym w aspekcie zróżnicowania warunków siedliskowych. Joniak, T. ; Domek, P. ; Sobczyński, T. - Ekol. i Tech. 2009 R. 17 nr 2 s. 60-64, il. bibliogr. summ.

Badania obejmowały trzy siedliska lenityczne (w górnym biegu rzeki) i dwa lotyczne (w biegu dolnym). Profil wzdłużny rzeki był silnie zróżnicowany. W rzece stwierdzono łącznie 16 grup makrozoobentosu. Najczęściej spotykane były taksony należące do Bivalvia, Ephemeroptera, Trichoptera i Diptera. W dolnym biegu rzeki zaznaczyła się dominacja mięczaków z małżami - skójką zaostrzoną (Unio tumidus) i inwazyjną racicznicą zmienną (Dreissena polymorpha). Z biegiem rzeki rosła liczebność organizmów, ale obniżała się bioróżnorodność oceniana przez indeks Shannona. Analizy chemiczne wody wykazały stopniowe oczyszczanie się rzeki w wyniku przepływu przez system rzeczno-jeziorny, co obrazowały redukcje stężeń składników mineralnych i zawiesiny.

*00066* pl

Rola parametrów biotycznych i abiotycznych w ocenie stanu ekologicznego jezior Ziemi Lubuskiej. Pukacz, A. ; Pełechaty, M. ; Pełechata, A. - Ekol. i Tech. 2009 R. 17 nr 2 s. 81-86, il. bibliogr. summ.

Prowadzone badania objęły zarówno szeroko rozumiane, abiotyczne parametry siedliskowe, jak i wybrane parametry biotyczne. Z grupy wskażników abiotycznych wybrane zostały podstawowe cechy morfometryczne jezior oraz fizyczno-chemiczne cechy wody. Wśród organizmów bioindykacyjnych były rośliny mikro- i makroskopowe, które w prezentowanych badaniach zostały uwzględnione w grupie parametrów biotycznych. Przeprowadzone analizy statystyczne pokazały, że uwzględnione parametry w różnym stopniu determinują potencjalne zróżnicowanie stanu ekologicznego badanych jezior, co sugerować może konieczność stosowania szeroko rozumianych badań interdyscyplinarnych zgodnych z założeniami dyrektywy wodnej.

*00070* pl

Określenie tempa rozkładu barwników fotosyntetycznych w osadach dennych jezior jako przyczynek do rekonstrukcji warunków paleoekologicznych. Ferencz, Beata. W: Problemy technologii produkcji roślinnej, zwierzęcej i żywności: VII Konferencja Naukowa Doktorantów, [Lublin], 16-17 marca 2009 r. Lublin: Wydaw. UP 2009 S. 11-12

Badania miały na celu określenie tempa rozpadu pigmentów w osadach dennych trzech zróżnicowanych troficznie i zlewniowo akwenów. Ponadto eksperyment pozwolił zweryfikować różne drogi rozkładu barwników fotosyntetycznych w rdzeniach jeziornych, wykorzystywanych powszechnie do rekonstrukcji paleolimnologicznych.

*00072* pl

Wpływ temperatury powietrza na natlenienie strefy eufotycznej stawu karpiowego. Jawecki, Bartosz; Kowalczyk, Tomasz; Malczewska, Beata. - Infrastr. Ekol. Terenów Wiej. 2008 nr 9 s. 195-206, il. bibliogr. summ.

Wyniki badań wpływu temperatury powietrza na warunki tlenowe w stawie karpiowym, położonym w rezerwacie przyrody „Stawy Milickie“. W strefie eufotycznej żyznego stawu rybnego obserwowano duże wahanie zawartości tlenu w wodzie. Stężenia poniżej granicy optimum tlenowego dla karpi (5 mg/dm sześc. ) obserwowane były najczęściej w trakcie pomiarów o godzinie 8. Przesycenie wody tlenem odnotowywano po południu (godzina 14) i wieczorem (godzina 20). Najwyższe stężenie tlenu wynosiło 25, 8 mg/dm sześc. Analiza zależności między zawartością tlenu w wodzie a temperaturą powietrza wykazała istotny statystycznie, ale bardzo słaby związek dla pomiarów o godz 14 i 20, gdzie przy wzroście temperatury powietrza obserwowano wzrost natlenienia wody.

*00073* pl

[Dwudziesta siódma] XXVII Międzynarodowa Konferencja Fykologiczna (Łódż-Spała, 12-15 czerwca 2008 r. ). Wilk-Wożniak, Elżbieta; Messyasz, Beata. - Wiad. Ekol. 2008 t. 54 z. 4 s. 225-228, il.

Przewodnim hasłem konferencji była „Renaturyzacja ekosystemów wodnych a zbiorowiska glonów“.

*00074* en

Influence of water chemistry on the structure of planktonic ciliate communities across a freshwater ecotone in the eutrophic dam reservoir (Eastern Poland). Wpływ właściwości chemicznych wód na występowanie zespołów orzęsków planktonowych w ekotonie słodkowodnym eutroficznego zbiornika retencyjnego (wschodnia Polska). Mieczan, Tomasz; Tarkowska-Kukuryk, Monika. - Arch. Ochr. Środ. 2008 nr 4 s. 63-70, il. bibliogr. streszcz.

Badano zróżnicowanie gatunkowe oraz liczebność orzęsków planktonowych w układzie: rzeka - ekoton (woda/woda) - retencyjny Zbiornik Zemborzycki. Bogactwo gatunkowe i obfitość orzęsków planktonowych były wyrażnie zróżnicowane w poszczególnych strefach. Najwyższą różnorodność i liczebność orzęsków stwierdzono w strefie ekotonowej. Najbardziej uboga jakościowo i ilościowo okazała się natomiast rzeka Bystrzyca. Niezależnie od strefy, w strukturze troficznej dominowały gatunki bakteriożerne, najniższy zaś udział miały gatunki glonożerne. Czynnikami wpływającymi na występowanie protozooplanktonu były stężenia w wodzie fosforu ogólnego, fosforanów oraz całkowitego węgla organicznego.

*00077* pl

Czynniki kształtujące strukturę zgrupowań biegaczowatych (Coleoptera: Carabidae) na terenach zalewowych rzek górskich. Skalski, Tomasz; Kędzior, Renata; Radecki-Pawlik, Artur. - Infrastr. Ekol. Terenów Wiej. 2008 nr 3 s. 13-21, il. bibliogr. summ.

Testowano zmiany struktury biegaczowatych w zależności od przepływu brzegowego w potokach górskich. Analiza redundacji wskazuje na ścisłą zależność pomiędzy biomasą zgrupowań biegaczowatych a frekwencją zmian poziomu wody w potoku. Rozkład średnich liczebności biegaczowatych w klasach wielkości dla zgrupowań wyższych teras jest zgodny z rozkładem normalnym, podczas gdy na pierwszej terasie zalewowej liczebność maleje liniowo wraz ze wzrostem wielkości ciała owada. Parametr ten może być używany jako dobry wskażnik przepływu brzegowego potoków górskich. Przedstawiono rolę naturalnych procesów fluwialnych dla zachowania zagrożonych zespołów bezkręgowców nadrzecznych.

*00082* pl

Hydrozoologia. Podręcznik dla studentów rybactwa. Bieniarz, Krzysztof; Epler, Piotr; Chyb, Jarosław. Uniwersytet Rolniczy w Krakowie. Kraków: Wydaw. UR 2008 176 s., il., 24 cm

*00084* pl

[Ósme] VIII Międzynarodowe Sympozjum na temat Cladocera (Aguascalientes, Meksyk, 21-25 pażdziernika 2008 r. ). Mikulski, Andrzej. - Wiad. Ekol. 2009 t. 55 z. 1 s. 51-55, il.

Przedstawione badania dotyczyły tradycyjnej taksonomii, ekotoksykologii, wpływu warunków biotycznych i abiotycznych na osobniki i populacje wioślarek.

*00087* pl

Makrofity jako wskażniki stanu ekologicznego jezior. praca habilitacyjna. Ciecierska, Hanna. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie. Olsztyn: Wydaw. UWM 2008 202 s., il., 24 cm (Rozprawy i Monografie (Dissertations and Monographs) / Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ISSN 1509-3018 ; nr 139). Bibliogr. summ.

Wykazano, że stosując różne metody ilościowego ujęcia strukturalno-przestrzennych cech roślinności litoralu badanych zbiorników uzyskuje się bardzo podobne wartości wskażnika ESMI(-)L oraz klasyfikacji stanu ekologicznego. Najbardziej sprawną metodą opisu roślinności w terenie wydaje się być metoda zdjęć synfitosocjologicznych (signa-zdjęć), wykonanych na licznych transektach, a stan ekologiczny określa się zgodnie z metodą MFI, poprzez wartości wskaźnika ESMI(-)L dla całego jeziora.

*00090* en

An attempt at evaluating the influence of water quality on the qualitative and quantitative structure of epiphytic fauna dwelling on Stratiotes aloides L., a case study on an oxbow lake of the Łyna river. Próba oceny wpływu jakości wód na strukturę jakościowo-ilościową epifauny zasiedlającej [osokę aloesowatą] Stratiotes aloides L., na przykładzie starorzecza Łyny. Obolewski, Krystian; Glińska-Lewczuk, Katarzyna; Kobus, Szymon. - J. Elementol. 2009 t. 14 nr 1 s. 119-133, il. bibliogr. streszcz.

Przedstawiono wyniki badań nad próbą określenia zależności struktury jakościowo-ilościowej makrofauny fitofilnej zasiedlającej Stratiotes aloides L. od jakości wód w lentycznym starorzeczu rzeki Łyny. Badania prowadzono w okresie wegetacyjnym przy wysokich i średnich stanach wód. W czasie badań zidentyfikowano łącznie 18 taksonów bezkręgowców zasiedlających ten gatunek roślinny, przy czym ilości te podlegały zmienności czasowej. Wysokie stężenia azotu amonowego i składników nieorganicznych towarzyszyły spadkowi biomasy zwierząt epifitycznych zamieszkujących osokę. Ponadto stwierdzono negatywny wpływ podwyższonych stężeń jonów potasu na biomasę zwierząt naroślinnych.

*00092* pl

Dynamika rozwoju [trzciny australijskiej] Phragmites australis (Cav. ) Trin ex Steud na tle zróżnicowanych warunków siedliskowych [jezior]. Sender, J. - Ekol. i Tech. 2008 R. 16 nr 6 s. 276-282, il. bibliogr. summ.

Obecność trzciny w ekosystemach wodnych przyczynia się do utrwalenia brzegów i zapobiegania erozji, bierze ona udział w tworzeniu torfu, obiegu pierwiastków biofilnych i metali ciężkich. Ma także szerokie zastosowanie w różnych gałęziach przemysłu. Z tego też względu podjęto badania mające na celu określenie zróżnicowania wybranych cech morfometrycznych tego gatunku w ekosystemach jeziornych zróżnicowanych troficznie i morfometrycznie. W badanych jeziorach udział typowego szuwaru trzcinowego był różny. Do jezior z typowo wykształconym szuwarem trzcinowym należały jeziora: Łukie, Piaseczno, Uściwierz i Kleszczów, czyli jeziora o różnej trofii, powierzchni, głębokości maksymalnej. W jeziorach analizowane cechy trzciny były zróżnicowane, nie zawsze osiągając maksimum rozwojowe. Najlepiej wykształcone cechy trzciny występowały w jeziorach o umiarkowanej trofii - słabo eutroficznych. Czynnikiem, który może mieć znaczący wpływ na kształtowanie się badanych cech ma zapewne wykorzystanie i użytkowanie strefy pobrzeża.

*00096* en

Qualitative and quantitative changes of green algae with relation to physiochemical water parameters in the urban lake Jeziorak Mały. Zmiany ilościowe i jakościowe zielenic na tle fizyczno-chemicznych parametrów wody w śródmiejskim jeziorze Jeziorak Mały. Zębek, Elżbieta. - Pol. J. Natur. Sci. 2009 vol. 24 nr 1 s. 60-75, il. bibliogr. streszcz.

Badania fitoplanktonu prowadzono w strefie brzegowej i pelagialu śródmiejskiego jeziora Jeziorak Mały w sezonie od kwietnia do pażdziernika w latach 2002, 2003 i 2005. Analizowano relacje między liczebnością i biomasą zielenic a wybranymi parametrami fizyczno-chemicznymi wody. Badano różnorodność gatunkową oraz dominanty w ogólnej liczebności i biomasie zielenic. Stwierdzono istotny związek między temperaturą wody, zawartością tlenu i azotu ogólnego a biomasą zielenic.

*00098* pl

[Szesnaste] XVI Ogólnopolskie Warsztaty Bentologiczne „Organizmy inwazyjne w wodach Polski“ (Łódż-Funka-Charzykowy, 7-10 maja 2009 r. ). Kołodziejczyk, Andrzej. - Wiad. Ekol. 2009 t. 55 z. 3 s. 141-147

Podczas warsztatów na tle historii zmian klimatycznych pokazano problematykę inwazji nowych gatunków w wodach Polski.

*00099* pl

Konferencja naukowo-edukacyjna „Jezioro Wigry“ (Stary Folwark, 21-22 maja 2009 r. ). Kołodziejczyk, Andrzej. - Wiad. Ekol. 2009 t. 55 z. 3 s. 147-151

W dwudziestą rocznicę powstania Wigierskiego Parku Narodowego została zorganizowana konferencja mająca na celu prezentację dotychczasowych osiągnięć w badaniach jeziora Wigry w ostatnich latach, możliwości jego wykorzystania do celów edukacyjnych oraz metod jego ochrony.

*00105* pl

Charakterystyka morfometryczna i siedliskowa makrozielenicy Ulva prolifera O. F. Moeller J. Agardh 1883 (Chlorophyta, Ulvophyceae) na słodkowodnym stanowisku w Wielkopolsce. Messyasz, Beata; Rybak, Andrzej. - Chrońmy Przyr. Ojcz. 2009 t. 65 z. 5 s. 347-352, il. bibliogr. summ.

Od maja do końca lipca 2008 r. prowadzono badania nad morfometrią i czynnikami fizyczno-chemicznymi kształtującymi rozwój Ulva prolifera na stanowisku zlokalizowanym na stawie przepływowym we wsi Tulce pod Poznaniem. W Polsce stwierdzono sześć stanowisk występowania makrozielenicy w wodach słodkich. Scharakteryzowano długość młodych plech oraz strukturę powierzchni plech wolnopływających i zanurzonych. Obecność znacznej biomasy U. prolifera świadczy o dużej żyzności badanego zbiornika.

*00112* en

Parthenogenesis and gamogenesis in seasonal succession of chydorids (Crustacea, Chydoridae) in three low-productive lakes as observed with activity traps. Partenogeneza i rozmnażanie płciowe w sukcesji sezonowej wioślarek (Crustacea, Chydoridae) w trzech jeziorach o niskiej produktywności obserwowane w aktywnych pułapkach. Nevalainen, Liisa. - Pol. J. Ecol. 2008 vol. 56 nr 1 s. 85-97, il. bibliogr.

Oceniano liczebność osobników partenogenetycznych i gametogenetycznych wśród wioślarek z rodziny Chydoridae. Obserwacje prowadzono w pułapkach w 3 śródleśnych jeiorach fińskich. Chydoridae najliczniej występowały w pozbawionym ryb, dystroficznym jeziorze Kalatoin, a wyrażnie mniej licznie w dwóch pozostałych jeziorach oligotroficznych (Iso Lehmalampi i Tuhkuri). Osobniki gametogenetyczne łowiono jesienią w dwóch jeziorach, brakowało ich w Tuhkuri. Gatunek Alonella nana spotykano we wszystkich jeziorach, ale osobniki gametogenetyczne bardzo licznie występowały tylko w jeziorze Kalatoin. Uznano, że rozmnażanie płciowe u Chydoridae jest częstsze niż dotąd sądzono.

*00113* en

Influence of spatial distribution of submerged macrophytes on Chironomidae assemblages in shallow lakes. Oddziaływanie rozmieszczenia przestrzennego makrofitów zanurzonych na zespoły Chironomidae w płytkich jeziorach. Tarkowska-Kukuryk, Monika; Kornijów, Ryszard. - Pol. J. Ecol. 2008 vol. 56 nr 4 s. 569-579, il. bibliogr.

Badano oddziaływanie makrofitów zanurzonych na skład, liczebność i rozmieszczenie epifitycznych i bentosowych Chironomidae w 5 jeziorach (Kleszczów, Rotcze, Głębokie, Syczyńskie, Sumin) na Pojezierzu Łęczyńsko-Włodawskim. Jeziora te różniły się stopniem występowania hydromakrofitów. Badane zoocenozy różnie korespondowały z występowaniem roślinności wodnej. Zagęszczenie i biomasa Chironomidae były zauważalnie wyższe w środowisku skąpo porośniętym roślinami w porównaniu do gęstego występowania lub całkowitego braku roślin zanurzonych.

*00133* en

Changes in the trophic state of Lake Niegocin based on physical, chemical, biological, and commercial fisheries data. Zmiany trofii jeziora Niegocin na podstawie wskażników fizyko-chemicznych, biologicznych i rybackich. Wołos, Arkadiusz; Zdanowski, Bogusław; Wierzchowska, Małgorzata. - Arch. Pol. Fish. 2009 vol. 17 fasc. 4 s. 179-194, il. bibliogr. streszcz.

Na podstawie analizy dopływu azotu i fosforu do jeziora oraz parametrów fizyko-chemicznych wody (tlen, przezroczystość, chlorofil, seston, utlenialność, ChZT, związki azotu i fosforu) jezioro Niegocin zaliczono do zbiorników politroficznych. W 1994 r. po oddaniu do użytku oczyszczalni ścieków w Giżycku, uzyskano zmiany badanych parametrów. Stan troficzny jeziora korespondował ze zmianami w odłowach ryb. W analizowanym okresie (1967-2006) symptomatyczny przebieg miały malejące odłowy koregonidów (sielawy i siei). Wraz ze wzrostem eutrofizacji wzrastały odłowy sandacza, które maleją w ostatnich latach przy wzrastającej przezroczystości wody.

*00134* en

Long-term changes in commercial fish catches in Lake Mamry Północne (northeastern Poland) on the background of physical, chemical, and biological data. Wieloletnie zmiany w odłowach gospodarczych ryb z jeziora Mamry Północne na tle wskażników fizyko-chemicznych i biologicznych. Wołos, Arkadiusz; Zdanowski, Bogusław; Wierzchowska, Małgorzata. - Arch. Pol. Fish. 2009 vol. 17 fasc. 4 s. 195-210, il. bibliogr. streszcz.

Jezioro Mamry Północne należy do kompleksu Wielkich Jezior Mazurskich. Zmiany troficzne wód oceniano w połączeniu ze zmianami odłowów gospodarczych ryb uwzględniając dane z lat 1967-2006. Badano, czy parametry fizyko-chemiczne i biologiczne wpływają na wielkość i strukturę gatunkową połowów ryb. Obserwowano powolny wzrost trofii jeziora, które początkowo zaliczało się do zbiorników beta-mezotroficznych, póżniej do eutroficznych. Nastąpił wzrost koncentracji biogenów, spadek przezroczystości wody i pogorszenie warunków tlenowych w hypolimnionie. Zmiany te korespondowały ze zmianami w strukturze gatunkowej odłowów, zwłaszcza w odniesieniu do koregonidów.

*00136* en

Changes in the zoobenthos structure in a system of heated lakes in central Poland. Zmiany struktury zoobentosu w systemie podgrzanych jezior w centralnej Polsce. Ciemiński, Jarosław; Zdanowski, Bogusław. - Arch. Pol. Fish. 2009 vol. 17 fasc. 4 s. 221-238, il. bibliogr. streszcz.

Analizowano zmiany ilościowe i jakościowe zespołów bentosowych zasiedlających jeziora i kanały systemu chłodzącego elektrowni wodnych w okolicach Konina. Bentos w kanałach, gdzie temperatura i przepływ wody determinowały też strukturę gatunkową makrobezkręgowców, występował w mniejszych ilościach. W jeziorach zespoły zoobentosu były liczniejsze i o większej różnorodności gatunkowej. Jednak w okresie ostatnich 30 lat odnotowano zubożenie fauny dennej w badanym kompleksie jezior. Zaobserwowano natomiast intensywny rozwój populacji Dreissena polymorpha i Sinanodonta woodiana.

*00137* en

Changes in the quantitative relations of the phytoplankton in heated lakes. Zmiany struktury fitoplanktonu w podgrzewanych jeziorach. Socha, Daniela; Hutorowicz, Andrzej. - Arch. Pol. Fish. 2009 vol. 17 fasc. 4 s. 239-251, il. bibliogr. streszcz.

Badano zmiany biomasy i struktury gatunkowej fitoplanktonu w trzech podgrzewanych jeziorach (Pątnowskim, Licheńskim, Ślesińskim), włączonych w system chłodzący elektrowni wodnych. W latach 1992-2003 fluktuacje biomasy fitoplanktonu w badanych jeziorach wahały się w zakresie 0, 2 - 49, 3 mg/l. Zbiorowiska fitoplanktowe były charakterystyczne dla dwóch sezonów, zimnego i ciepłego. W okresie letnim występowały sinice, zielenice, bruzdnice i kryptofity. Duży przepływ wody ograniczał ich rozwój. W okresach chłodnych dominowały okrzemki, których rozwój stymulowała temperatura wody i żyzność.

*00138* en

Diversity and dynamics of phytoplankton in lakes Licheńskie and Ślesińskie in 2004-2005. Różnorodność i dynamika fitoplanktonu w jeziorach Licheńskim i Ślesińskim w latach 2004-2005. Napiórkowska-Krzebietke, Agnieszka. - Arch. Pol. Fish. 2009 vol. 17 fasc. 4 s. 253-265, il. bibliogr. streszcz.

Analizowano podobieństwa i różnice w zbiorowiskach fitoplanktonowych dwóch jezior podgrzanych na podstawie składu gatunkowego i biomasy. W Jeziorze Licheńskim zidentyfikowano 280 taksonów, a w Jeziorze Ślesińskim 240 taksonów. W pierwszym z nich biomasa wahała się od 0, 2 do 8, 6 mg/l, a w drugim - od 0, 4 do 13, 2 mg/l. Zidentyfikowane gatunki należały do 6 gromad: Chlorophyta, Cyanoprokaryota, Cryptophyta, Dinophyta, Euglenophyta, Heterokontophyta. Wiosną i jesienią dominowały okrzemki, natomiast latem występowały okrzemki i zielenice (2004 r. ) lub kryptofity, dinofity i sinice (2005 r. ).

*00139* en

Seasonal changes in net phytoplankton in two lakes with differing morphometry and trophic status (northeast Poland). Sezonowe zmiany fitoplanktonu sieciowego w dwóch jeziorach o zróżnicowanej morfometrii i trofii (północno-wschodnia Polska). Zębek, Elżbieta. - Arch. Pol. Fish. 2009 vol. 17 fasc. 4 s. 267-278, il. bibliogr. streszcz.

Badania zbiorowisk fitoplanktonowych przeprowadzono od maja do listopada w latach 1995-96 w jeziorze Maróz, w latach 1996-97 w jeziorze Jeziorak Mały. Analizowano różnice dotyczące liczebności, biomasy, zróżnicowania gatunkowego i dominacji poszczególnych taksonów. Jeziorak Mały, który jest zbiornikiem politroficznym, cechował się 9-krotnie wyższą liczebnością sinic niż jezioro Maróz. Dominującym gatunkiem był tam Limnothrix redekei. Jezioro Maróz zakwalifikowano do zbiorników mezotroficznych, stwierdzono w nim wyższą średnią widzialność (2, 12 m) i niższą liczebność sinic.

*00140* en

Changes in zooplankton abundance and community structure in the cooling channel system of the Konin and Pątnów power plants. Zmiany struktury i obfitości zooplanktonu w systemie kanałów chłodzących elektrowni Konin i Pątnów. Tunowski, Jacek. - Arch. Pol. Fish. 2009 vol. 17 fasc. 4 s. 279-289, il. bibliogr. streszcz.

Badano zmiany w zespołach zooplanktonowych skorupiaków i wrotków w podgrzanych wodach kanałów zrzutowych systemu chłodzącego elektrowni wodnych. W kanałach tych występowały małe ilości organizmów zooplanktonowych, ich biomasa nie przekraczała 1 mg/l, a liczebność wynosiła 100-200 osobników/l. Zidentyfikowano 14 taksonów Cladocera (wioślarek), 3 Copepoda (widłonogów) i 20 Rotifera (wrotków). Podwyższona temperatura wody (czasem przekraczająca 30 st. C), stres mechaniczny i ciśnieniowy oraz wysoka turbulencja wody były czynnikami zwiększającymi śmiertelność zooplanktonu.

*00141* en

Zooplankton structure in heated lakes with differing thermal regimes and water retention. Struktura zooplanktonu w podgrzanych jeziorach o zróżnicowanej termice i retencji wód. Tunowski, Jacek. - Arch. Pol. Fish. 2009 vol. 17 fasc. 4 s. 291-303, il. bibliogr. streszcz.

Badano wpływ czasu retencji wody oraz wzrastającej temperatury wody na skład gatunkowy zooplanktonu i jego zagęszczenie w jeziorach wchodzących w skład systemu chłodzącego elektrowni wodnych Konin i Pątnów. Jezioro Ślesińskie jest włączane okresowo od maja do września, jego wody są podgrzewane do 25 st. C, a okres retencji trwa ok. 14 dni. Jezioro Licheńskie podgrzewane jest ciągle, temperatura przekracza nawet 30 st. C, a okres retencji trwa 5 dni. Biomasa zooplanktonu pierwszego z jezior wahała się od 1, 5 do 4, 0 mg/l, a w drugim notowano do 0, 5 mg/l. W składzie gatunkowym zooplanktonu obu jezior dominowały wrotki.

RYBACKIE ZAGOSPODAROWANIE WÓD

*00086* pl

Zmiany w strukturze eksploatowanej ichtiofauny jezior Polski północno-wschodniej. Praca habilitacyjna. Skrzypczak, Andrzej. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie. Olsztyn: Wydaw. UWM 2008 144 s., il., 24 cm (Rozprawy i Monografie (Dissertations and Monographs) / Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ISSN 1509-3018 ; nr 138).

Określono strukturę jezior północno-wschodniej Polski użytkowanych rybacko w latach 1951-1994 oraz dokonano charakterystyki ich cech morfometrycznych. Wśród badanych jezior dominowały zbiorniki typu linowo-szczupakowego. Scharakteryzowano zmiany jakościowe i ilościowe eksploatowanych składników ichtiofauny jezior. Przy wzroście udziału gatunków litoralowych i ryb karpiowatych, stwierdzono jednoczesne załamanie się trendów dodatnich odsetka małych ryb karpiowatych oraz gatunków najsilniej uzależnionych od zarybień. Określono dynamikę i charakter procesów związanych z przebudową zespołów ryb w typach rybackich jezior.

BIOLOGIA RYB

*00076* pl

Zróżnicowanie hydromorfologiczne rzeki górskiej a bogactwo gatunkowe i liczebność ichtiofauny. Wyżga, Bartłomiej; Amirowicz, Antoni; Radecki-Pawlik, Artur; Zawiejska, Joanna. - Infrastr. Ekol. Terenów Wiej. 2008 nr 2 s. 273-285, il. bibliogr. summ.

Analiza wyników pokazała, że liczba gatunków i okazów ryb wzrasta liniowo wraz ze zwiększaniem się liczby koryt małej wody oraz zróżnicowania głębokości w przekroju i wykładniczo w miarę wzrostu hydromorfologicznej jakości rzeki. Przedstawione badania pokazały, że uproszczenie układu koryta rzeki górskiej w wyniku antropopresji oraz spowodowane nim pogorszenie się hydromorfologicznej jakości rzeki znajduje odzwierciedlenie w zubożeniu zespołów ichtiofauny.

*00114* en

The effects of small-scale impoundments and bank reinforcing on fish habitat and composition in semi-natural streams. Wpływ małej retencji i wzmocnienia brzegów na siedliska ryb i skład ichtiofauny w pół-naturalnych potokach. Monaghan, Kieran A. ; Fonseca, Miguel M. ; Domingues, Ines; Soares, Amadeu M. - Pol. J. Ecol. 2008 vol. 56 nr 4 s. 647-657, il. bibliogr.

Badano zespoły ryb w 2-4 rzędowych potokach w centralnej Portugalii. Opisano parametry środowiskowe i dendrogramy klasyfikacyjne występowania ryb wg. TWINSPAN. Wyróżniono trzy zespoły ryb, w których dominowały: w pierwszym - pstrąg potokowy, Salmo trutta L., w drugim - jelec iberyjski, Leuciscus carolitertii, w trzecim - koleń, Squalius alburnoides oraz świnka iberyjska, Chondrostoma oligolepis. Różnorodność gatunkowa ichtiofauny była niska, reprezentowana przez 4 gatunki endemiczne, 4 paneuropejskie i jeden egzotyczny. Ekologiczne różnice między zespołami ryb były powiązane z istotnymi różnicami wskaźników środowiskowych.

*00115* en

Patterns of fish communities along a mountain river: the upper Coruh River (Turkey). Modele zespołów ryb wzdłuż górskiej rzeki: górny bieg rzeki Coruh (Turcja). Yildirim, Ayhan; Arslan, Murat; Pegg, Mark A. - Pol. J. Ecol. 2008 vol. 56 nr 4 s. 731-736, il. bibliogr.

Rozmieszczenie zespołów ryb z biegiem rzeki Coruh w północno-wschodniej Turcji, oceniano zgodnie z modelem południkowym różnorodności gatunkowej. Badana rzeka o długości 376 km należy do zlewiska Morza Czarnego. Elektropołowy odbywały się od marca 2001 do marca 2002. Zidentyfikowano 12 gatunków ryb. Najliczniej występowały: kleń, Leuciscus cephalus i piekielnica, Alburnoides bipunctatus. Rzadko stwierdzano występowanie pstrąga tęczowego, Oncorhynchus mykiss i karpia, Cyprinus carpio.

*00143* en

Weight-length relationships for three fishes (Leuciscus leuciscus, Phoxinus phoxinus, Salmo trutta) from the Strwiąż River (Dniester River drainage). Zależność pomiędzy masą ciała a długością całkowitą u trzech gatunków ryb (Leuciscus leuciscus, Phoxinus phoxinus, Salmo trutta) z rzeki Strwiąż (dorzecze Dniestru). Nowak, Michał; Popek, Włodzimierz; Jagusiak, Wojciech; Deptuła, Stanisław; Popek, Jakub; Tatoj, Krzysztof; Klęczar, Krzysztof; Epler, Piotr. - Arch. Pol. Fish. 2009 vol. 17 fasc. 4 s. 313-316, il. bibliogr. streszcz.

Zależność długość-ciężar badano u trzech gatunków ryb pospolicie występujących w rzece Strwiąż (południowo-wschodnia Polska). Ryby (jelec, strzebla potokowa, pstrąg potokowy) pozyskiwano przy pomocy elektropołowów. Po dokonaniu pomiarów długości i ciężaru wypuszczano je do wody. Do analizy danych użyto dwa modele regresji: liniowy i allometryczny. Model allometryczny okazał się bardziej przydatny, dokładniej opisujący badane zależności.

HODOWLA RYB

*00015* pl

Hodowla ryb. Geldhauser, Franz; Gerstner, Peter. Stopikowski, Jacek [tł. ]. Warszawa: „RM“ 2008 245 s., il., 22 cm

Podstawy klasycznej gospodarki stawowej, tradycyjne metody hodowli oraz jej tło naukowo-przyrodnicze. Szczegółowe omówienie wszystkich zagadnień związanych z hodowlą, poczynając od pielęgnacji stawu i wody stawowej, a kończąc na chorobach i szkodnikach, rozmnażaniu, odławianiu oraz karmieniu. Podano też przepisy na wyjątkowe dania z karpia.

*00041* pl

Z wędką nad własnym stawem. Breton, Bernard. Filipowicz, Sylwia [tł. ]. Warszawa: „Delta W-Z“ 2008 128 s., il., 26 cm (Zeszyt Hodowcy).

*00044* pl

Hodowla ryb dodatkowych w stawach karpiowych. Wojda, Ryszard [współaut. ]. Warszawa: „Hoża“ 2009 158 s., [4] s. tabl., il., 21 cm

Środowisko wodne i warunki techniczne produkcji. Ogólne wiadomości o rybach dodatkowych hodowanych w stawach karpiowych. Metody wychowu.

*00116* pl

Panga (nareszcie) na cenzurowanym. Guziur, Janusz; Wiśniewska, Anna. - Mag. Przem. Ryb. 2009 nr 6 (72) s. 22-24, il. bibliogr.

Omówiono produkcję pangi oraz jej aktualną sprzedaż na rynkach europejskich i w Polsce. Scharakteryzowano zawartość głównych składników chemicznych i odżywczych mięsa pangi oraz porównano je ze składnikami karpia, pstrąga i łososia. Mięso pangi cechuje ubogi skład chemiczny i niskie walory odżywcze. Opisano zły stan sanitarny wód w stawach hodowlanych, w których hodowana jest panga.

*00118* pl

Chiński smok ma dziś głowę jesiotra. Pyć, Anna. - Mag. Przem. Ryb. 2009 nr 6 (72) s. 41-44, il.

W pażdzierniku 2009 r. odbyło się w Chinach Międzynarodowe Sympozjum Jesiotrowe, w którym uczestniczyło 460 osób z 30 krajów. Omawiano ochronę gatunkową jesiotra i ochronę jego siedlisk, cechy genetyczne, restytucję i reintrodukcję oraz produkcję jesiotra na mięso i kawior. Przedstawiono rozwój hodowli jesiotra w Chinach i różne typy tej hodowli. W 2008 r. wielkość produkcji szacuje się na ok. 19-21 ton; jesiotr syberyjski (Acipenser baeri) stanowi w Chinach ok. 40 proc. produkcji. Omówiono produkcję kawioru i możliwość wykorzystania takich części ciała jesiotra jak chrząstki, łuski, skóra.

ROZRÓD RYB

*00030* pl

Kriokonserwacja nasienia ryb - znaczenie, specyfika oraz krajowe osiągnięcia w ostatnim dziesięcioleciu. Glogowski, Jan; Ciereszko, Andrzej. - Med. Wet. 2008 R. 64 nr 4 B s. 551-554, bibliogr. summ.

Istotne znaczenie może mieć kriokonserwacja nasienia w odniesieniu do populacji ryb zagrożonych wyginięciem. Powszechne zastosowanie tej metody w akwakulturze nie znajduje jeszcze ekonomicznego uzasadnienia. Opisano technologię kriokonserwacji nasienia ryb oraz krajowe osiągnięcia na tym odcinku w Polsce w ostatnim dziesięcioleciu.

*00031* pl

Inhibitory proteinaz serynowych plazmy nasienia ryb. Wojtczak, Mariola; Nynca, Joanna; Ciereszko, Andrzej. - Med. Wet. 2008 R. 64 nr 4 B s. 555-558, il. bibliogr. summ.

Białkowe inhibitory enzymów proteolitycznych chronią organizm przed niekontrolowanym wzrostem aktywności proteolitycznej. Najlepiej dotychczas poznane zostały inhibitory proteinaz serynowych. Inhibitory te należą do głównych białek plazmy nasienia ryb. Stwierdzono, że działalność antytrypsynowa plazmy nasienia ryb koreluje ze stężeniem białka i koncentracją plemników. Serpiny (serine proteinase inhibitor) w przeciwieństwie do innych rodzin antyproteinaz serynowych wykazują nieodwracalny mechanizm reakcji z proteinazami serynowymi. Kontrolują one wewnątrz- i zewnątrzkomórkowe szlaki proteolityczne.

*00053* en

Influence of individual variability in the percentage of motile spermatozoa and motility time on the survival of embryos of chosen fish species. Wpływ indywidualnej zmienności odsetka ruchliwych plemników i czasu ruchu na przeżywalność embrionów u wybranych gatunków ryb. Targońska, Katarzyna; Kucharczyk, Dariusz; Mamcarz, Andrzej; Glogowski, Jan; Krejszeff, Sławomir; Prusińska, Maja; Kupren, Krzysztof. - Pol. J. Natur. Sci. 2008 vol. 23 nr 1 s. 178-187, il. bibliogr. streszcz.

Przeprowadzono badania wpływu indywidualnych parametrów ruchliwości plemników czterech gatunków ryb słodkowownych: miętusa, jazia, okonia i złotej rybki na przeżywalność embrionów do stadium zaoczkowania. W stadium zaoczkowania liczono ilość żywych i martwych embrionów oraz przeprowadzono analizę regresji jedno- i wielokrotnej. Stwierdzono, że średnie najwyższe wartości przeżywalności embrionów, uzyskane po zaplemnianiu próbek ikry nasieniem pojedynczych samców, nie różniły się od wyników otrzymanych w grupach kontrolnych.

CHOROBY RYB

*00016* pl

Kategoryzacja obszarów na potrzeby zwalczania chorób zwierząt akwakultury. Malinowska, Teresa; Błońska-Wlazłowska, Anita. - Życie Wet. 2008 R. 83 nr 2 s. 104-106, bibliogr.

Omówiono regulacje prawne dotyczące zwalczania chorób tzw. egzotycznych i nieegzotycznych. Aktualnie jest 8 takich chorób. Na potrzeby transportu zwierząt akwakultury obszary podzielono na 5 kategorii. Pierwsza to obszar całkowicie wolny od danej choroby. Do kategorii drugiej zalicza się obszar o nieokreślonym statusie epizootycznym. Obszar 3. to taki, w którym brak jest informacji o danej chorobie, 4. to taki, w którym wdrożono zwalczanie, zaś 5. to taki, w którym występuje jedna lub kilka chorób. W zależności od kategorii obszaru został określony typ nadzoru.

*00019* pl

Najgrożniejsze choroby ryb łososiowatych w Polsce. Antychowicz, Jerzy. - Mag. Wet. 2008 vol. 17 nr 5(134) s. 520-524, il. bibliogr.

W gospodarstwach rybackich w Polsce hoduje się głównie pstrągi tęczowe. Rzadziej hodowane są pstrągi potokowe i żródlane, łososie atlantyckie, trocie morskie i palie. Do najczęstszych chorób ryb łososiowatych należą choroby wirusowe (zakażna martwica układu krwiotwórczego, zakażna anemia łososia i zakażna martwica trzustki). Choroby bakteryjne omawianych ryb wywołują najczęściej: Aeromonas hydrophila, A. salmonicida i Renibacterium salmoninarum. Ryby łososiowate też atakowane są przez pasożyty: Tetracapsula bryosalmonae, Ichthyobodo necator i Ichthyophthirus multifiliis. Opisano też choroby środowiskowe związane z zanieczyszczeniem wód.

*00021* pl

Rola służby weterynaryjnej w zwalczaniu chorób ryb. Antychowicz, Jerzy. - Życie Wet. 2008 R. 83 nr 4 s. 277-279, il. summ.

Przedstawiono epizootyczną sytuację dotyczącą najgrożniejszych chorób ryb w Polsce. Badania monitoringowe wykazały wzrost zapadalności ryb na wirusową krwotoczną posocznicę, zakażną martwicę trzustki oraz wzrost częstości zakażeń herpeswirusem karpia koi. Zwalczanie tych chorób będzie trudne ze względu na zbyt małą liczbę specjalistów z zakresu chorób ryb w kraju.

*00022* en

Antibiotic susceptibility of Lactococcus garvieae in rainbow trout (Oncorhyncus mykiss) farms. Wrażliwość na antybiotyki bakterii Lactococcus garvieae w fermach pstrąga tęczowego (Oncorhyncus mykiss). Kav, Kursat; Erganis, Osman. - Bull. Vet. Inst. 2008 vol. 52 nr 2 s. 223-226, il. bibliogr.

Z 6 hodowli pstrągów tęczowych w Turcji wyselekcjonowano 180 chorych pstrągów tęczowych i wyosobniono z nich wywołujące chorobę bakterie Lactococcus garvieae. Wszystkie badane szczepy tego drobnoustroju były wrażliwe na penicylinę G, ampicylinę, amoksycylinę, amoksycylinę/kwas klawalonowy, chloramfenikol, erytromycynę, oksytetracyklinę i szereg innych antybiotyków. Stwierdzono, że antybiotyki beta-laktamowe najlepiej nadają się do leczenia ryb zakażonych L. garvieae.

*00023* pl

Higiena ryb i środowiska hodowlanego z profilaktyką chorób raków. Własow, Teresa; Guziur, Janusz. Warszawa: „Hoża“ 2008 140 s., [7] s. tabl., il., 21 cm

Charakterystyka środowisk i metod hodowlanych. Właściwości wody - higiena środowiska hodowlanego. Zabiegi poprawiające higienę środowiska hodowlanego. Profilaktyka chorób ryb oraz profilaktyka i zarys chorób raków.

*00024* en

Influence of temperature on the growth, protease production, and heat resistance of Aeromonas hydrophila (HG-1), A. bestiarum (HG-2) and A. salmonicida (HG-3). Wpływ temperatury na wzrost, wytwarzanie proteazy i oporność cieplną bakterii Aeromonas hydrophila (HG-1), A. bestiarum (HG-2) i A. salmonicida (HG-3) wyosobnionych od zakażonych karpi. Guz, Leszek; Sopińska, Antonina. -

Bull. Vet. Inst. 2008 vol. 52 nr 1 s. 45-52, il. bibliogr.

Do badań użyto 3 szczepów Aeromonas (HG-1, HG-2 i HG-3) wyosobnionych od karpi, u których stwierdzono sepsę na tle tych bakterii. Bakterie te wykazywały szybszy wzrost w temperaturze 28 st. C niż w temperaturze 18 i 38 st. C. W tej też temperaturze szczepy wykazywały najwyższą aktywność proteolityczną. Bakterie były oporne na podwyższenie temperatury aż do 60 st. C.

*00029* pl

Histopatologiczne badanie skrzeli w diagnostyce chorób ryb i zatruć środowiska wodnego. Antychowicz, Jerzy; Matras, Marek. - Med. Wet. 2008 R. 64 nr 4 A s. 389-394, il. bibliogr. summ.

Histopatologiczne badanie skrzeli jest bardzo pomocne w rozpoznawaniu zatruć i chorób zakażnych ryb. Na skutek bezpośredniego kontaktu skrzeli z wodą są one szczególnie narażone na toksyczne substancje zawarte w wodzie oraz na infekcje wirusowe, bakteryjne i pasożytnicze.

*00033* pl

Nowe wspólnotowe regulacje prawne o ochronie zdrowia zwierząt akwakultury. Malinowska, Teresa; Błońska-Wlazłowska, Anita. - Życie Wet. 2008 R. 83 nr 1 s. 17-19, bibliogr.

Dot. chorób ryb

Omówiono nowe wspólnotowe regulacje prawne o ochronie zwierząt akwakultury (Dyrektywa 2006/88/WE). Dyrektywa wprowadziła do języka prawa nowe pojęcia, nowe zasady i wymagania stawiane przedsiębiorstwom akwakultury oraz warunki i wymagania wprowadzania do obrotu na rynek europejski zwierząt wodnych. Wymieniono też choroby zakażne tych zwierząt objęte nowymi regulacjami prawnymi. Choroby podzielono na występujące w krajach UE, na przeniesione z innych państw (nazwano je chorobami egzotycznymi) i tzw. choroby nowo pojawiające się.

*00034* pl

Programy w ochronie zdrowia zwierząt wodnych. Malinowska, Teresa; Błońska-Wlazłowska, Anita. - Życie Wet. 2008 R. 83 nr 3 s. 185-187, bibliogr. summ.

Regulacje prawne wprowadzają od sierpnia 2008 r. obowiązek zwalczania 5 chorób egzotycznych i 8 chorób nieegzotycznych zwierząt wodnych w państwach członkowskich UE. Omówiono: minimalne środki zwalczania tych chorób, programy ich nadzoru i likwidacji oraz kontrole urzędowe przedsiębiorstw akwakultury.

*00051* pl

Możliwości zastosowania laktoferyny jako immunostymulatora w hodowli ryb i skorupiaków. Małaczewska, Joanna; Wójcik, Roman; Siwicki, Andrzej Krzysztof. - Med. Wet. 2009 R. 65 nr 2 s. 95-98, bibliogr. summ.

Laktoferyna jest glikoproteiną z rodziny transfery, wytwarzaną przez komórki epitelialne. Białko to odgrywa ważną rolę w metabolizmie żelaza oraz wykazuje działania: przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybiczne, przeciwwirusowe i antynowotworowe. Ważne też jest jej działanie immunotropowe, które zostało szeroko zbadane u ssaków, ale zdaje się też odgrywać ważną rolę u ryb. Opisano wpływ laktoferyny na rybie leukocyty in vitro, wpływ laktoferyny (LF) na tolerancję stresu, stosowanie LF jako adjuwantu, użycie jej w hodowli skorupiaków i perspektywy zastosowania LF jako dodatku paszowego w akwakulturze.

*00061* pl

Program zwalczania wirusowej krwotocznej posocznicy (VHS), zakażnej martwicy układu krwiotwórczego (IHN) i zakażenia herpeswirusem karpia koi (KHV). Antychowicz, Jerzy; Matras, Marek. - Życie Wet. 2009 R. 84 nr 4 s. 295-300, il. bibliogr. summ.

VHS, IHN i KHV są to trzy grożne choroby ryb. VHS i IHN występują głównie u pstrągów tęczowych, natomiast KHV występuje wyłącznie u karpii. Podano ogólne zasady uzyskiwania statusu - wolny od określonej choroby ryb, uzyskiwanie statusu wolny od VHS i IHV, uzyskiwanie statusu wolny od KHV oraz metody diagnostyczne zalecane przy uzyskiwaniu i utrzymywaniu omawianych statusów.

*00062* pl

Bakterie chorobotwórcze dla ryb i człowieka izolowane od dorszy bałtyckich. Grawiński, Edward; Podolska, Magdalena; Kozińska, Alicja; Pękala, Agnieszka. - Życie Wet. 2009 R. 84 nr 5 s. 409-416, il. bibliogr. summ.

W latach 2007-2008 przebadano 61 próbek z dorszy wykazujących zmiany skórne zespołu wrzodowego i wyosobniono z nich 128 szczepów bakterii. Należały one do rodzin: Pseudomonadaceae, Aeromonadaceae i Vibrionaceae. Najczęstszymi gatunkami bakterii były: Pseudomonas fluorescens, Shewanella putrefaciens, Photobacterium damselae i Aeromonas hydrophila. Bakterie te były patogenne nie tylko dla ryb, ale uczestniczyły w zakażeniu ran u ludzi.

*00063* pl

Wybrane parametry hematologiczne w diagnostyce chorób ryb. Bednarska, Małgorzata; Bednarski, Michał; Homątowska, Agata; Polechoński, Ryszard. - Mag. Wet. 2009 vol. 18 nr 4(144) s. 349-352, il. bibliogr. summ.

Badania hematologiczne ryb są w praktyce weterynaryjnej rzadko stosowane, choć dostarczają one podstaw do rozpoznawania chorób i ich prognozowania. Z dużych ryb krew pobiera się z żyły ogonowej lub z serca, a z małych poprzez odcięcie ogona. Interpretacja obrazu krwi w barwionym rozmazie jest trudna z powodu dużych różnic międzygatunkowych. Opisano narządy krwiotwórcze ryb, morfologię krwinek oraz pasożyty krwi.

*00067* en

Use of herbal concoction in the therapy of goldfish (Carassius auratus) infected with Aeromonas hydrophila. Użycie preparatu ziołowego w leczeniu karasia złocistego (Carassius auratus) zakażonego przez Aeromonas hydrophila. Harikrishnan, Ramasamy; Balasundaram, Chellam; Moon, Young-Gun; Kim, Man-Chul; Kim, Ju-Sang; Heo, Moon-Soo. - Bull. Vet. Inst. 2009 vol. 53 nr 1 s. 27-36, il. bibliogr.

Aeromonas hydrophila jest patogenem atakującym różne narządy ryb: mięśnie, skrzela, wątrobę i serce. Wywołuje ona wielkie szkody w stawach i akwariach. Stwierdzono, że dobre działanie lecznicze na zakażone i chore ryby wywiera ich kąpiel w 1-proc. wyciągu z liści trzech roślin indyjskich: miodli indyjskiej (Azadirachta indica), bazylii azjatyckiej (Ocimum sanctum) i ostryżu długiego (Curcuma longa).

*00075* pl

Choroby ryb wolno żyjących w wodach śródlądowych. Antychowicz, Jerzy. - Mag. Wet. 2009 vol. 18 nr 7/8(147) s. 841-846, il. bibliogr. summ.

Przedstawiono negatywny wpływ ludzkiej działalności na wodne środowisko i żyjące w nim ryby. Omówiono etiologię i patogenezę chorób pasożytniczych wywoływanych u ryb wolno żyjących przez przywry, tasiemce, nicienie, kolcogłowy i skorupiaki. Opisano chorobę gazową ryb, którą wywołuje przesycenie wody tlenem lub azotem.

*00078* en

Parasitic nematodes of pumpkinseed sunfish (Lepomis gibbosus L., 1758) from warm-water canal of power plant in Szczecin, Poland. Pasożyty bassa słonecznego (Lepomis gibbosus L., 1758) z ciepłowodnego kanału elektrowni w Szczecinie, Polska. Pilecka-Rapacz, Małgorzata; Sobecka, Ewa. - Wiad. Parazyt. 2008 t. 54 z. 3 s. 213-216, il. bibliogr.

Bass słoneczny jest małą rybą pochodzącą z Ameryki, która od XIX wieku służy do hodowania w akwariach i sadzawkach parkowych. Przebadano parazytologicznie 273 ryby złowione w pobliżu Szczecina. U 48 z nich stwierdzono obecność nicieni, należących do 4 gatunków. Najczęściej stwierdzono występowanie Schulmanela petruschewskii.

*00079* en

Description of Paratrichodina yangtzeus sp. n. (Ciliophora: Trichodinidae) from the freshwater fishes in the Yangtze River, China. Paratrichodina yangtzeus sp. n. (Ciliophora: Trichodinidae) u ryb słodkowodnych w rzece Jangcy, Chiny. Hu, Yinheng. - Wiad. Parazyt. 2009 t. 55 z. 1 s. 53-57, il. bibliogr.

Zasygnalizowano występowanie pasożyta z rodzaju Paratrichodina u słodkowodnych ryb w Chinach. Pasożyt ten jest podobny do P. erectispina Lom i Haldar 1977 oraz do P. voikarnesis Kashkovsky i Lom 1979. Nowo odkryty pasożyt został nazwany Paratrichodina yangtzeus sp. n.

*00080* pl

Epizootyczny zespół wrzodowy - egzotyczna choroba ryb objęta obowiązkiem zgłaszania. Antychowicz, Jerzy; Borzym, Ewa; Matras, Marek. - Med. Wet. 2009 R. 65 nr 7 s. 450-454, il. bibliogr. summ.

Na epizootyczny zespół wrzodowy (EUS) chorują ryby w Azji, Australii i na Florydzie. Chorobę wywołuje grzyb Aphanomyces invadans. Zakażone osobniki słabną, na powierzchni ich ciała pojawiają się czerwone plamy, a następnie wrzody. Wystąpienie choroby w Polsce jest mało prawdopodobne, ponieważ EUS nie obejmuje Europy. Jednakże warunki termiczne sprzyjające grzybowi A. invadans już występują w Polsce w wodach podgrzewanych, więc niebezpieczeństwo pojawienia się EUS istnieje.

*00094* pl

Genotypowa i serologiczna analiza krajowych izolatów mezofilnych Aeromonas Sp. w aspekcie chorobotwórczości i rodzaju objawów chorobowych wywoływanych przez nie u ryb. monografia: rozprawa habilitacyjna. Kozińska, Alicja. Państwowy Instytut Weterynaryjny - Państwowy Instytut Badawczy. Puławy: Wydaw. PIWet. -PIB 2009 117 s., il., 24 cm

Identyfikacja do gatunku mezofilnych Aeromonas sp. izolowanych od chorych i zdrowych karpi i pstrągów hodowanych w Polsce. Grupy serologiczne dla powyższych izolatów. Ustalenie współzależności pomiędzy określonym gatunkiem Aeromonas a chorobotwórczością oraz postacią choroby i przebiegiem zakażeń. Określenie ewentualnych cech fenotypowych mających znaczenie w różnicowaniu poszczególnych gatunków mezofilnych bakterii izolowanych od ryb w Polsce.

*00095* pl

Próba doświadczalnego zarażenia larwami inwazyjnymi Elaphostrongylus cervi (Nematoda, Protostrongylidae) ryb i kurcząt. Kuligowska, Izabela; Demiaszkiewicz, Aleksander W. - Wiad. Parazyt. 2009 t. 55 nr 3 s. 219-221, bibliogr. summ.

Nicienie E. cervi są pasożytami tkanki łącznej i ośrodkowego układu nerwowego u jeleni, ale inwazje pasożyta mogą zdarzać się u domowych przeżuwaczy. Pośrednimi żywicielami E. cervi są ślimaki, które zjadane z trawą zarażają jelenie. Doświadczalnie zakażano larwami pasożyta ryby (karasie i kiełbie) oraz jednodniowe pisklęta. Badania zwierząt dokonywane w tygodniowych odstępach nie uwidoczniły pasożytów w mięśniach i przewodzie pokarmowym. Wyniki te wskazują, że ryby ani ptaki nie mogą pełnić roli żywiciela paratenicznych E. cervi.

*00100* pl

Choroby ryb karpiowatych występujące na terenie Polski. Antychowicz, Jerzy. - Mag. Wet. 2008 vol. 17 nr 10(138) s. 1072-1076, il. bibliogr.

Do ryb karpiowatych w Polsce oprócz karpia należą: tołpyga, amur i lin. Do wirusów patogennych dla tych gatunków należą: herpeswirus karpia koi, herpeswirus CyHV-1 wywołujący ospę i rabdowirus wywołujący wiosenną wiremię. Do chorób bakteryjnych należy posocznica karpi, erytrodermatitis i zakażenia bakteriami Flavobacterium sp. Najgrożniejszym pasożytem ryb karpiowatych jest orzęsek Ichtyophthirius multifiliis. Do chorób środowiskowych omawianych ryb należy przyducha letnia wywołana pochłanianiem tlenu przez rośliny wodne oraz przyducha zimowa wywołana zamarznięciem dopływającej wody bogatej w tlen.

*00101* pl

Wpływ beta(1, 3)-D-glukanu i lipopolisacharydu na odporność karpi przeciwko Aeromonas hydrophila. Guz, Leszek; Sopińska, Antonina. - Med. Wet. 2009 R. 65 nr 10 s. 715-718, il. bibliogr. summ.

Do immunizacji ryb użyto beta(1, 3)-D-glukanu, LPS z Serratia marcescens oraz zabitych bakterii A. hydrophila. Grupie I ryb podano domięśniowo glukan, grupie II - LPS, grupie III glukan i LPS, a grupie IV zabite bakterie. Rybom z czterech grup doświadczalnych i grupy kontrolnej podano patogenne bakterie A. hydrophila w trzech terminach, 7, 14 lub 21 dni po immunizacji. Najwyższy odsetek przeżywalności u ryb zakażonych 7 dni po immunizacji wykazały ryby uodparniane glukanem. Po zakażeniu w terminach 14 i 21 dni najwyższa przeżywalność była u ryb immunizowanych łącznie glukanem i LPS.

*00102* pl

Rozmieszczenie i kinetyka zanikania zieleni malachitowej i zieleni leukomalachitowej w tkankach i narządach karpia. Mitrowska, Kamila; Posyniak, Andrzej; Żmudzki, Jan. - Med. Wet. 2008 R. 64 nr 8 s. 1055-1058, il. bibliogr. summ.

Zieleń malachitowa (MG) jest lekiem przeciwgrzybicznym, przeciwpasożytniczym i przeciwbakteryjnym, używanym w hodowli ryb. Ponieważ może ona działać mutagennie, kancerogennie i teratogennie stanowi zagrożenie dla konsumentów leczonych ryb i z tego powodu jej stosowanie w Polsce jest niedozwolone. Karpie przez 6 h kąpano w roztworze zieleni malachitowej, a póżniej w różnych odstępach czasu ubijano je i badano rozmieszczenie tego barwnika i jego metabolitów w ciele ryb. Badania wykazały, że zieleń w organizmie ryb zanika w ciągu 2 miesięcy (dotyczy to zieleni malachitowej), a zieleń leukomalachitowa w ciągu następnego miesiąca.

*00103* en

Mercury content in organs of commercial fish (Poland) - a short report. Zawartość rtęci w narządach ryb obecnych w handlu (Polska). Łuczyńska, Joanna; Krupowski, Michał. - Pol. J. Food Nutr. Sci. 2009 vol. 59 nr 4 s. 345-348, il. bibliogr.

Badano ryby słodkowodne i morskie występujące w olsztyńskich supermarketach od listopada do grudnia 2006 r. Stwierdzono występowanie różnic w zawartości rtęci zarówno pomiędzy gatunkami, jak i narządami ryb. W tkance mięśniowej ryb słodkowodnych zaobserwowano wyższe stężenie rtęci aniżeli w innych narządach tych ryb. Tkanka mięśniowa ryb słodkowodnych zawierała większe ilości rtęci (0, 135 mg/kg) aniżeli ryby morskie (0, 052 mg/kg). Zawartość rtęci w skrzelach ryb morskich (0, 033 mg/kg) była wyższa aniżeli w rybach słodkowodnych (0, 019 mg/kg). Stężenie rtęci w wątrobie ryb słodkowodnych i morskich kształtowało się na zbliżonym poziomie (0, 051 i 0, 053 mg/kg, odpowiednio).

*00119* pl

Praktyczne uwagi o współczesnych kontaktach ichtiopatologa z hodowcami. Niemczuk, Wiktor. - Prz. Ryb. 2009 R. 33 nr 6 s. 10-11, il.

Przedstawiono niektóre problemy hodowców ryb dotyczące chorób ryb oraz zabiegów profilaktycznych. Wskazano na konieczność przywrócenia zlikwidowanych pracowni chorób ryb, zwłaszcza przy wzrastającej liczbie osób zajmujących się utrzymaniem ryb w stawach, przydomowych oczkach wodnych lub w łowiskach komercyjnych.

*00126* en

Effect of single superphosphate fertilizer on survival and respiratory dynamics of nile tilapia, Oreochromis niloticus (Actinopterygii: Perciformes: Cichlidae). Wpływ jednorazowego nawożenia superfosfatem na przeżywalność i dynamikę oddychania tilapii nilowej, Oreochromis niloticus (Actinopterygii: Perciformes: Cichlidae). Omoregie, Edosa; Ajima, Malachy N. ; Keke, Romanus I. ; Więski, Kazimierz. - Acta Ichth. Piscat. 2009 vol. 39 nr 2 s. 103-110, il. bibliogr.

Narybek tilapii nilowej o średnim ciężarze 5, 40 g eksponowano w różnych koncentracjach superfosfatu (SPF): 0, 00 g/l (próba kontrolna), 0, 88; 1, 75; 3, 50; 7, 00 i 14, 00 g/l wykonując trzykrotne powtórzenia. Ekspozycje przeprowadzono w 30-litrowych plastykowych pojemnikach, w których umieszczano po 20 szt. tilapii. Średnia wartość LC50 96 h dla SPF wynosiła u badanych ryb 3, 76 g. Toksyczne koncentracje SPF powodowały obrzęk płuc i hiperplazję blaszek skrzelowych.

*00127* en

Koi herpes virus: do acipenserid restitution programs pose a threat to carp farms in the disease-free zones?. Koi herpse wirus: czy programy restytucji jesiotrowatych zagrażają gospodarstwom karpiowym w strefie wolnej od choroby?. Kempter, Jolanta; Sadowski, Jacek; Schuetze, Heike; Fischer, Uwe; Dauber, Malte; Fichtner, Dieter; Panicz, Remigiusz; Bergmann, Sven M. - Acta Ichth. Piscat. 2009 vol. 39 nr 2 s. 119-126, il. bibliogr.

Przebadano 29 jesiotrów (15 jesiotrów rosyjskich, Acipenser gueldenstaedtii i 14 jesiotrów atlantyckich, Acipenser oxyrinchus) pochodzących z gospodarstw karpiowych, w których zdiagnozowano występowanie KHV u karpia lub karpia koi. W badaniach posługiwano się techniką PCR i metodą immunofluorescencyjną. Część genomu KHV stwierdzono u 9 jesiotrów rosyjskich i 4 atlantyckich. Badania wykazują, że jesiotry mogą być nosicielami KHV. Diagnostyka wirusowa jest zalecana do stosowania w rybactwie śródlądowym w szerszym zakresie.

RYBY KARPIOWATE

*00059* en

Influence of water temperature on eggs incubation time and embryonic development of fish from genus Leuciscus. Wpływ temperatury wody na czas trwania inkubacji ikry oraz rozwoju embrionalnego ryb [karpiowatych] z rodzaju Leuciscus. Kupren, Krzysztof; Mamcarz, Andrzej; Kucharczyk, Dariusz; Prusińska, Maja; Krejszeff, Sławomir. - Pol. J. Natur. Sci. 2008 vol. 23 nr 2 s. 461-481, il. bibliogr. streszcz.

Wykazano, że tempo rozwoju embrionalnego wzrastało wraz ze wzrostem temperatury. W większości wypadków w jednakowych warunkach termicznych zarówno czas trwania inkubacji, jak i tempo rozwoju embrionalnego były wyrażnie mniej zróżnicowane między dwiema badanymi populacjami jednego gatunku niż między poszczegółnymi gatunkami. Otrzymane dane znajdują zastosowanie w optymalizacji procesu podchowowego, a przez to stanowią ważne narzędzie ochrony zagrożonych populacji.

CHÓW I HODOWLA KARPIA

*00123* en

Cloning two PepT1 cDNA fragments of common carp, Cyprinus carpio (Actinopterygii: Cypriniformes: Cyprinidae). Sklonowanie dwóch fragmentów cDNA PepT1 u karpia, Cyprinus carpio (Actinopterygii: Cypriniformes: Cyprinidae). Ostaszewska, Teresa; Szatkowska, Iwona; Verri, Tiziano; Dabrowski, Konrad; Romano, Alessandro; Barca, Amilcare; Muszyńska, Magdalena; Dybus, Andrzej; Grochowski, Piotr; Kamaszewski, Maciej. - Acta Ichth. Piscat. 2009 vol. 39 nr 2 s. 81-86, il. bibliogr.

Wyizolowano próbki wnętrzności u 6-tygodniowych karpi (sazanów), z których uzyskano za pomocą elektroforezy amplifikowane DNA poddając je klonowaniu i dalszym analizom. Uzyskano dwa fragmenty nukleotydów genu PepT1, które posłużyły jako narzędzie bioinformatyczne. Oba fragmenty wykazały wysoki stopień homologii ze znanymi genami PepT1 innych zwierząt, ryb, ssaków i ptaków. Zostały one zdeponowane w banku genów. Badanie genu PepT1 u karpia pozwoli ocenić ekspresję tego genu podczas żywienia paszami zawierającymi różne formy białka.

*00124* en

Evaluation of growth and bioaccumulation of cobalt in different tissues of common carp, Cyprinus carpio (Actinopterygii: Cypriniformes: Cyprinidae), fed cobalt-supplemented diets. Ocena wzrostu i bioakumulacji kobaltu w różnych tkankach karpia, Cyprinus carpio (Actinopterygii: Cypriniformes: Cyprinidae), żywionego paszami wzbogaconymi kobaltem. Mukherjee, Sanjukta; Kaviraj, Anilava. - Acta Ichth. Piscat. 2009 vol. 39 nr 2 s. 87-93, il. bibliogr.

W zapotrzebowaniu mineralnym ryb również kobalt odgrywa istotną rolę. Przeprowadzono doświadczenia z użyciem narybku karpia żywionego paszami zawierającymi różne poziomy kobaltu: 0, 00; 0, 05; 0, 10 i 1, 00 proc. Narybek żywiony paszą zawierającą 0, 10 lub 1, 00 proc. kobaltu wykazywał wyższe tempo wzrostu. Uznano, że te zawartości kobaltu w paszy można uznać za środek przyspieszający wzrost ryb. Wyższe zawartości kobaltu (1, 00 proc.) powodują jego odkładanie się w tkankach, czego nie odnotowano przy zawartości 0, 10 proc.

INNE KARPIOWATE

*00083* pl

[Piąta] V Międzynarodowa Konferencja o Biologii i Hodowli Lina Tinca tinca (L. ) (Ceresole d’Alba, Włochy, 29 września - 3 pażdziernika 2008 r. ). Sikorska, Justyna; Wolnicki, Jacek. - Wiad. Ekol. 2009 t. 55 z. 1 s. 49-50

Trzy sesje naukowe konferencji dotyczyły: żywienia, środowiska, genetyki, rozrodu, hodowli, toksykologii i chorób lina.

*00108* pl

Czebaczek amurski - plaga naszych wód. Zientek, Hubert. - Nasze Akwarium 2010 nr 117 s. 28-30, il. summ.

Opisano przynależność systematyczną, budowę ciała, rozmnażanie i negatywne zmiany w rodzimej ichtiofaunie wyrządzane przez czebaczka amurskiego (Pseudorasbora parva) - obcy dla naszych wód, inwazyjny gatunek ryb. Wypiera on rodzime gatunki - różankę, słonecznicę i strzeblę - z ich naturalnych siedlisk, pożera ikrę i narybek, jest silnym konkurentem pokarmowym dla rodzimych karpiowatych. W Polsce po raz pierwszy stwierdzono go na początku lat 90. ubiegłego wieku. Czebaczek nadaje się do hodowli w akwarium.

RYBY ŁOSOSIOWATE

*00069* en

Morphological analysis of chromatophores in the skin of trout. Morfologiczne badanie chromatoforów w skórze łososiowatych. Kaleta, Katarzyna. - Bull. Vet. Inst. 2009 vol. 53 nr 1 s. 117-121, il. bibliogr.

Przebadano morfologię próbek skóry 60 ryb łososiowatych należących do trzech różnych gatunków (pstrąga tęczowego, troci, golca). Stwierdzono różnorodność komórek chromatoforowych. Badaniem histologicznym wykazano, że w części tych komórek pigment pozostał w stanie skupienia, w innych zaś był rozproszony. Stwierdzono też występowanie dwóch typów iridoforów.

CHÓW I HODOWLA PSTRĄGA

*00032* pl

Kriokonserwacja nasienia maskulinizowanych samic pstrąga tęczowego. Dietrich, Grzegorz J. ; Wojtczak, Mariola; Słowińska, Mariola; Kuźmiński, Henryk; Dobosz, Stefan; Glogowski, Jan; Ciereszko, Andrzej. - Med. Wet. 2008 R. 64 nr 4 B s. 613-616, il. bibliogr. summ.

Samice pstrąga dojrzewają póżniej od samców, więc uzyskują one rozmiary handlowe przed osiągnięciem dojrzałości płciowej. Dlatego korzystne jest produkowanie wyłącznie samiczych populacji. Rozpoczyna się od maskulinizacji samic, co uzyskuje się przez dodawanie androgenów we wczesnym okresie dyferencjacji płci. Powstałe w ten sposób neosamce, mające fenotyp samczy, a genotyp samiczy wytwarzają plemniki zawierające tylko chromosom X. W wyniku użycia takich plemników uzyskuje się potomstwo żeńskie. Opracowano metodę konserwacji nasienia neosamców pstrąga. Korzystne okazało się konfekcjonowanie nasienia w słomkach.

INNE ŁOSOSIOWATE

*00144* en

Occurrence of juvenile salmon, Salmo salar L., from natural spawning in the Słupia River (northern Poland). Występowanie juwenalnych osobników łososia, Salmo salar L., pochodzących z naturalnego tarła w Słupi (północna Polska). Bernaś, Rafał; Dębowski, Piotr; Bartel, Ryszard; Radtke, Grzegorz; Miller, Marcin; Skóra, Michał. - Arch. Pol. Fish. 2009 vol. 17 fasc. 4 s. 317-321, il. bibliogr. streszcz.

Naturalna populacja łososia w rzece Słupi wyginęła w latach 60-tych ubiegłego wieku. Restytucję gatunku rozpoczęto w 1986 r. bazując na populacji łososia z litewskiej rzeki Daugawa. W latach 1999-2008 złowiono w Słupi młodociane osobniki łososia pochodzące z naturalnego tarła. Fakt ten oraz pojawiające się gniazda tarłowe łososia w tej rzece świadczą o skutecznym tarle, ale jeszcze za wcześnie by uznać populację tego gatunku za samo rekrutującą się.

RYBY OKONIOWATE

*00109* pl

Okoń (Perca fluviatlis) - pasiasty spryciarz. Przybylski, Maksymilian. - Nasze Akwarium 2010 nr 117 s. 43-45, il. summ.

Opisano budowę ciała i występowanie okonia we wszystkich typach wód (nie unika nawet słonawych wód przybrzeżnych). W Europie nie ma go tylko w Szkocji, środkowych i południowych Włoszech i na Półwyspie Pirenejskim. Przedstawiono hodowlę okonia w akwariach (przygotowanie zbiornika, zasady obsadzania i karmienia).

*00130* en

Microtubular network of the gelatinous egg envelope within the egg ribbon of European perch, Perca fluviatilis L. Sieć mikrokanalików w otoczce galaretowatej jaja w obrębie taśmy ikry okonia europejskiego, Perca fluviatilis L. Formicki, Krzysztof; Smaruj, Izabella; Szulc, Joanna; Winnicki, Aleksander. - Acta Ichth. Piscat. 2009 vol. 39 nr 2 s. 147-151, il. bibliogr.

Po złożeniu ikra okonia przybiera charakterystyczne formy, długie galaretowate taśmy unoszące się w wodzie. Opisano ultrastrukturę i funkcję żelatynowych otoczek ikry. Próby pobierano z tarlisk zlokalizowanych w Odrze. Badania z użyciem elektronowego mikroskopu skaningowego wykonywano w warunkach laboratoryjnych. Poniżej powierzchni galaretowatej otoczki obserwowano sieć mikrokanalików otwierających się w formie przypominającej dzwoneczki lub dysze wylotowe. Wyniki sugerują, że jest to umocowanie zabezpieczające, które pełni rolę szkieletu w taśmie ikry.

*00131* en

Controlled reproduction of pikeperch Sander lucioperca (L. ): a review. Kontrolowany rozród sandacza Sander lucioperca (L. ): artykuł przeglądowy. Demska-Zakęś, Krystyna; Zakęś, Zdzisław. - Arch. Pol. Fish. 2009 vol. 17 fasc. 4 s. 153-170, il. bibliogr. streszcz.

Przedstawiono techniki rozrodu sandacza w warunkach kontrolowanych. Omówiono tarło przeprowadzane w sadzach, sztuczny rozród tarlaków pochodzących z wód naturalnych, tarło pozasezonowe. Ważne jest poznanie wpływu stymulacji fototermicznej i hormonalnej. Spośród preparatów hormonalnych stosowano u sandacza gonadotropinę (GtH), gonadoliberynę (GnRH) i ich syntetyczne analogi oraz przysadkę mózgową karpia (CPE) i ludzką gonadotropinę kosmówkową (hCG); CPE i hCG okazały się najskuteczniejsze. Omówiono też zasady przechowywania nasienia oraz odklejanie i inkubację ikry.

*00142* en

Effectiveness of rearing juvenile pikeperch Sander lucioperca (L. ), fed feeds supplemented with fish oil, linseed oil, or peanut oil. Efektywność podchowu juwenalnego sandacza Sander lucioperca (L. ), żywionego paszami z dodatkiem tranu, oleju lnianego lub arachidowego. Kowalska, Agata; Zakęś, Zdzisław. - Arch. Pol. Fish. 2009 vol. 17 fasc. 4 s. 305-311, il. bibliogr. streszcz.

Młodociane sandacze o średnim ciężarze 59 g żywiono przez 4 tygodnie paszami wzbogaconymi tranem lub olejami roślinnymi (lnianym lub arachidowym) oraz komercyjną paszą pstrągową. Stosowano pasze izoproteinowe (45 proc. ), izoenergetyczne (21 MJ/kg paszy) o 19 proc. zawartości tłuszczu. Stwierdzono istotne różnice w wartościach specyficznego tempa wzrostu ryb w poszczególnych grupach. Najwyższy ciężar osiągały sandacze żywione paszą wzbogaconą olejem lnianym. Pasza ta miała najwyższy współczynnik wydajności wzrostowej białka. W przeprowadzonym doświadczeniu najkorzystniejszy współczynnik pokarmowy uzyskały pasze zwierające oleje roślinne.

RYBY WĘGORZOWATE

*00081* en

Eel species identification by polymerase chain reaction followed by restriction fragment length polymorphism (PCR-RFLP). Identyfikacja gatunków węgorza przy wykorzystaniu łańcuchowej reakcji polimerazy z póżniejszą analizą polimorfizmu długości fragmentów restrykcyjnych (PCR-RFLP)). Keszka, Sławomir; Panicz, Remigiusz; Kempter, Jolanta. - Med. Wet. 2009 R. 65 nr 5 s. 315-318, il. bibliogr.

Węgorze importowane z Chin są pochodzenia europejskiego (Anguilla anguilla) lub japońskiego (A. japonica) i morfologiczne ich rozróżnienie jest trudne. Przebadano testem PCR-RFLP próbki importowanych węgorzy oraz węgorzy odłowionych na terenie Polski. Wykazano, że produkty uzyskane przy zastosowaniu PCR trawione enzymem restrykcyjnym Apa mogą służyć za wskażnik do rozróżniania badanych gatunków węgorzy.

*00117* pl

Tracimy węgorza, nawet gdy zaciśniemy ręce. Perdimus anguillam dum manibus stringimus illam. Psuty, Iwoma; Nermer, Tomasz. - Mag. Przem. Ryb. 2009 nr 6 (72) s. 37-39, il.

Omówiono stan gospodarki węgorzowej w latach 1960-1990. Przedstawiono rozporządzenie Rady (WE) nr 1100/2007, zgodnie z którym państwa członkowskie Unii Europejskiej mają obowiązek opracowania planów gospodarowania zasobami węgorza. Polski plan został opracowany wspólnie przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Instytut Rybactwa Śródlądowego i Morski Instytut Rybacki. Opisano oceaniczną fazę życia węgorza, jego rozród, indeks rekrutacji naturalnej, podaż narybku szklistego, wpływ polichlorowanych bifenyli i Anguillicola crassus na stan zdrowotny węgorza.

RYBY SUMOWATE

*00088* en

Effect of stocking density and three various diets on growth and survival of European catfish (Silurus glanis L. ) larvae under intensive rearing condition. Wpływ gęstości obsady i rodzaju oferowanego pokarmu na wzrost i przeżywalność larw suma europejskiego (Silurus glanis L. ) w warunkach intensywnego wychowu. Jamróz, Marta; Kucharczyk, Dariusz; Kujawa, Roman; Mamcarz, Andrzej. - Pol. J. Natur. Sci. 2008 vol. 23 nr 4 s. 850-857, il. bibliogr. streszcz.

Podczas 3-tygodniowego podchowu larwy suma europejskiego podzielono w zależności od oferowanego pokarmu na trzy grupy: A - karmione paszą komercyjną, B - karmione pokarmem mieszanym, C - karmione pokarmem naturalnym. W każdej z nich zastosowano dwa warianty gęstości obsady. Najefektowniejsza okazała się dieta mieszana. Śmiertelność skumulowana była najniższa w grupach karmionych pokarmem naturalnym, ale osiągnięte przez ryby tempo wzrostu nie pozwoliło na efektywny intensywny podchów. Wyniki doświadczenia dowodzą, że we wstępnej fazie kontrolowanego podchowu karmienie może opierać się na pokarmie komercyjnym.

*00089* en

Determination of European catfish (Silurus glanis L. ) larvae resistance to temporary lack of food under controlled conditions. Określenie odporności larw suma (Silurus glanis L. ) na okresowy brak pokarmu w warunkach kontrolowanych. Kujawa, Roman; Wiśniewski, Robert; Mamcarz, Andrzej; Kucharczyk, Dariusz. - Pol. J. Natur. Sci. 2008 vol. 23 nr 4 s. 866-880, il. bibliogr. streszcz.

Opisano wytrzymałość larw suma na okresowy brak pokarmu. Określono PNR (point of no return) dla larw suma przetrzymywanych w wodzie o temperaturze 15, 20 i 25 st. C. Zaobserwowano, że temperatura wody odgrywa podstawową rolę w determinowaniu okresu odporności na brak pokarmu.

*00125* en

Growth, nutrient utilization and body composition of juvenile bagrid catfish, Chrysichthys nigrodigitatus (Actinopterygii: Siluriformes: Claroteidae), fed different dietary crude protein levels. Wzrost, wykorzystanie składników pokarmowych i skład ciała juwenilnych sumików bagrowatych, Chrysichthys nigrodigitatus (Actinopterygii: Siluriformes: Claroteidae), żywionych paszami o różnym poziomie białka. Adewolu, Morenike A. ; Benfey, Tillmann J. - Acta Ichth. Piscat. 2009 vol. 39 nr 2 s. 95-101, il. bibliogr.

Sumik bagrowaty jest cenną rybą hodowlaną ze względu na dobre tempo wzrostu i smaczne mięso. Przeprowadzono eksperyment żywieniowy z udziałem 120 ryb o średnim ciężarze 21, 33 g, którym podawano pasze zawierające 20, 25, 30 lub 35 proc. białka surowego. Najlepszy wzrost i współczynniki wykorzystania paszy oraz wydajności wzrostowej białka uzyskano na paszy zawierającej 35 proc. białka, a najniższe wyniki na paszy zawierającej 20 proc. białka. Pasza nie wpływała na zawartość białka w ciele ryb, ale wraz ze wzrostem poziomu białka w paszy wzrastała zawartość lipidów w tkankach ryb.

INNE RYBY SŁODKOWODNE

*00097* en

Mass initial of burbot Lota lota (L. ) larvae under controlled conditions. Masowy podchów larw miętusa (Lota lota L. ) w warunkach kontrolowanych. Żarski, Daniel; Sasinowski, Wojciech; Kucharczyk, Dariusz; Kwiatkowski, Maciej; Krejszeff, Sławomir; Targońska, Katarzyna. - Pol. J. Natur. Sci. 2009 vol. 24 nr 1 s. 76-84, il. bibliogr. streszcz.

W badaniach określono przydatność różnego rodzaju pokarmu w masowym podchowie larw miętusa (Lota lota L. ) w warunkach kontrolowanych. Najbardziej przydatne w żywieniu larw miętusa w początkowym okresie podchowu okazały się stadia nauplialne solowca. Odnotowano ponadto wysoką śmiertelność larw w okresie napełniania przez nie pęcherza pławnego.

*00107* pl

Trawianka - upiorna śpioszka z Azji. Zientek, Hubert; Kujawa, Roman. - Nasze Akwarium 2009 nr 116 s. 53-55, il. summ.

Opisano przynależność systematyczną, budowę ciała, rozmnażanie i negatywne zmiany w rodzimej ichtiofaunie wyrządzane przez trawiankę (Perccottus glenii) zwaną także gołowieszką, rotanem lub byczkiem. Jest to obcy dla naszych wód, inwazyjny gatunek (po raz pierwszy stwierdzony w 1993 r. w starorzeczach Wisły), który wypiera rodzime gatunki - różankę, słonecznicę i strzeblę - z ich naturalnych siedlisk, pożera ikrę i narybek, jest silnym konkurentem pokarmowym dla rodzimych karpiowatych. Nadaje się do hodowli w zimnowodnym akwarium.

*00129* en

Asian pangasiids - an emerging problem for European inland waters? Systematic and parasitological aspects. Azjatyckie pangi - powstający problem dla europejskich wód śródlądowych? Aspekty systematyczne i parazytologiczne. Więcaszek, Beata; Keszka, Sławomir; Sobecka, Ewa; Boeger, Walter A. - Acta Ichth. Piscat. 2009 vol. 39 nr 2 s. 131-138, il. bibliogr.

Dwa okazy pangi złowiono w stawie na terenie Szczecina; wykonano pomiary i badania morfologiczne złowionych ryb. Na jednym okazie zidentyfikowano pasożyta Thaparocleidus caecus (Monogenoidea), dotąd nie stwierdzonego w Europie. Złowione okazy ryb najbardziej przypominały gatunek Pangasianodon hypophthalmus, ale pewne cechy świadczyły o tym, że były to hybrydy, pangi skrzyżowane z innym gatunkiem ryb, ale nie wiadomo z jakim. Zidentyfikowany pasożyt nie zagraża rodzimej ichtiofaunie, ponieważ panga jest wąskim żywicielem tego pasożyta.

RYBY MORSKIE

*00035* pl

Japońska ruletka. Toksyczna rozdymka fugu, czyli - śmiertelna rozkosz. Dzwolak, Waldemar. - Bezp. Hig. Żywn. 2008 nr 8 s. 36-37, il. summ.

*00068* en

Application of polymerase chain reaction for the indentification of hake (Genus merluccius). Zastosowanie polimerazowej reakcji do identyfikacji rodzaju Merluccius. Sawicki, Wojciech; Dąbrowski, Waldemar; Daczkowska-Kozon, Elżbieta; Bogusławska-Wąs, Elżbieta; Bieniasz, Łukasz. - Bull. Vet. Inst. 2009 vol. 53 nr 1 s. 75-78, il. bibliogr.

Na podstawie badań stwierdzono, że test PCR jest wygodną i szybką metodą identyfikacji gatunków ryb.

*00128* en

Aspects of embryonic development in two southwest Atlantic gadiform fish: tadpole codling, Salilota australis (Moridae), and southern blue whiting, Micromesistius australis (Gadidae). Aspekty rozwoju embrionalnego południowo-zachodnich atlantyckich ryb dorszowatych: salilota patagońska, Salilota australis (Moridae), i błękitek południowy, Micromesistius australis (Gadidae). Laptikhovsky, Vladimir; Brickle, Paul. - Acta Ichth. Piscat. 2009 vol. 39 nr 2 s. 127-130, il. bibliogr.

Ikrę badanych ryb, saliloty i błękitka, pozyskano od samic złowionych na tarliskach, a następnie ją zapłodniono. Próbki zapłodnionej ikry pobierano co 6 godzin celem określenia stadium rozwoju embrionalnego z użyciem mikroskopu sekcyjnego. Jaja saliloty miały średnicę 1, 20-1, 55 mm, a błękitka 1, 40-1, 55 mm. Rozwój embrionalny saliloty trwał w temperaturze 6, 0-8, 5 st. C - 40-45 stopniodni, a błękitka w temperaturze 5, 5-6, 0 st. C - 45-50 stopniodni, a po wylęgu długość larw wynosiła 2, 8-3, 0 mm. Rozwój embrionalny obydwu gatunków został udokumentowany po raz pierwszy.

POŁOWY RYB, SPRZĘT POŁOWOWY

*00133* en

Changes in the trophic state of Lake Niegocin based on physical, chemical, biological, and commercial fisheries data. Zmiany trofii jeziora Niegocin na podstawie wskaźników fizyko-chemicznych, biologicznych i rybackich. Wołos, Arkadiusz; Zdanowski, Bogusław; Wierzchowska, Małgorzata. - Arch. Pol. Fish. 2009 vol. 17 fasc. 4 s. 179-194, il. bibliogr. streszcz.

*00134* en

Long-term changes in commercial fish catches in Lake Mamry Północne (northeastern Poland) on the background of physical, chemical, and biological data. Wieloletnie zmiany w odłowach gospodarczych ryb z jeziora Mamry Północne na tle wskaźników fizyko-chemicznych i biologicznych. Wołos, Arkadiusz; Zdanowski, Bogusław; Wierzchowska, Małgorzata. - Arch. Pol. Fish. 2009 vol. 17 fasc. 4 s. 195-210, il. bibliogr. streszcz.

WĘDKARSTWO

*00111* pl

Troć i łosoś w „Rekordach na plan“. Zieliński, Andrzej. - Wiad. Węd. 2010 nr 1 (727) s. 10-11, il.

Przeprowadzono analizę zgłaszanych do rubryki „Rekordy na plan“ rekordowych rozmiarów troci i łososia (70 ryb, w tym 52 trocie i 18 łososi) złowionych przez wędkarzy w latach 2005-09. Trocie pochodziły z rzek: Parsęta (22), Wieprza (12), Wisła (5), Słupia (4), Rega (3), Reda (3), Wda (2) i Drwęca (1). Natomiast łososie pochodziły ze Słupi (6), Bałtyku (5), Parsęty (4), Redy (2) i Zalewu Wiślanego (1).

*00135* en

Assessing angling catches in dam reservoirs on the example of Zegrze Dam Reservoir. Oszacowanie połowów wędkarskich w zbiornikach zaporowych na przykładzie Zbiornika Zegrzyńskiego. Wiśniewolski, Wiesław; Wołos, Arkadiusz; Borzęcka, Irena. - Arch. Pol. Fish. 2009 vol. 17 fasc. 4 s. 211-220, il. bibliogr. streszcz.

Połowy wędkarskie w Zbiorniku Zegrzyńskim analizowano dla okresu 1999-2001 posługując się trzema metodami; zebrano 153 ankiety i 687 raportów oraz przeprowadzono 798 bezpośrednich kontroli. Struktura gatunkowa połowów składała się z 14 gatunków ryb. Leszcz, krąp i płoć stanowiły łącznie 51, 6 proc. ogólnej masy odłowów, a gatunki drapieżne (szczupak, sandacz, sum) 31, 1 proc. Wydajność połowowa oszacowana na podstawie ankiet wynosiła 13, 00 kg/ha, zaś intensywność połowów 0, 20 kg na godzinę wędkowania. W wyniku bezpośrednich kontroli roczne odłowy ryb oszacowano na 33544 kg ze zbiornika.

EKONOMIKA I ORGANIZACJA RYBACTWA

*00014* pl

Innowacyjne rozwiązania wodno-stawowe w hodowli ryb karpiowatych. Barszczewski, Jerzy [red. nauk. ]. Instytut Melioracji i Użytków Zielonych. Falenty: Wydaw. IMUZ 2008 117 s., il., 24 cm

Problemy produkcji karpia i potrzeby rozwiązań systemowych, innowacyjnych i technicznych w tym zakresie na tle bogatych uwarunkowań przyrodniczych i hydrologicznych dotyczących gospodarki wodno-stawowej.

*00020* pl

Zatwierdzanie i rejestracja przedsiębiorstw produkcyjnych sektora akwakultury oraz niektórych zakładów przetwórczych. Malinowska, Teresa; Błońska-Wlazłowska, Anita. - Życie Wet. 2008 R. 83 nr 4 s. 275-276, bibliogr.

Podano: pod jakimi warunkami mogą być rejestrowane przedsiębiorstwa sektora akwakultury, co musi być zamieszczone w rejestrze tych przedsiębiorstw oraz jakie są wyjątki kiedy działalność nie wymaga rejestracji.

*00060* pl

Wycena strat w produkcji rybackiej prowadzonej na terenie występowania gatunków ptaków wodnych prawnie chronionych. Stachowiak, Marek. - J. Res. Appl. Agricult. Eng. 2009 vol. 54 nr 1 s. 31-35, il. bibliogr. summ.

Wyeliminowanie strat wywołanych przez ptaki drapieżne i paszożerne pozwoliłoby na zwiększenie produkcji ryb o ok. 26 kg/ha rocznie, a dodatkowe przejście na intensywne metody produkty o ok. 46 kg/ha.

BUDOWNICTWO WODNE

*00110* pl

Oddziaływanie wybranych budowli hydrotechnicznych na drożność i jakość wód rzeki Krąpiel. Brzeziński, Radosław; Bonisławska, Małgorzata. - Gosp. Wod. 2010 R. 70 nr 1 s. 34-43, il. bibliogr.

W Polsce ok. 2/3 wszystkich piętrzeń wodnych jest zlokalizowanych w dorzeczu Odry. Omówiono wyniki siedmiomiesięcznego monitoringu jakości wody (temperatura, odczyn, zawiesiny, tlen rozpuszczony, BZT5, azot amonowy i azotanowy oraz fosfor ogólny) przy dwóch jazach (po 4 stanowiska) na rzece Krąpiel. Jakość badanych wód zaliczono do pozaklasowych. Budowle hydrotechniczne uniemożliwiają swobodną migrację rybom.

URZĄDZENIA DO CHOWU I HODOWLI RYB

*00120* pl

Sprawozdanie z prowadzonego monitoringu na przepławce ryb przy małej elektrowni wodnej w miejscowości Kowanówko, na rzece Wełna w km 5+565. Madaj, Roman. - Prz. Ryb. 2009 R. 33 nr 6 s. 12-14, il.

Przedstawiono konstrukcję, cel budowy i wyniki II etapu monitoringu przepławki w okresie od lipca 2008 do lipca 2009. Podano wysokość słupa wody na dopływie, wykres poziomu wody wpływającej do przepławki oraz gatunki i liczby odłowionych ryb.

ZANIECZYSZCZENIE I OCHRONA WÓD

*00052* en

Fluctuations in counts of some microorganisms in lake water caused by the herbicide Roundup 360 SL. Zmiany liczebności wybranych grup drobnoustrojów w wodzie jeziornej pod wpływem herbicydu Roundup 360 SL. Jankowska, Justyna; Zmysłowska, Izabella. - Pol. J. Natur. Sci. 2008 vol. 23 nr 1 s. 121-133, il. bibliogr. streszcz.

*00071* pl

Wpływ formy użytkowej preparatu pestycydowego na kinetykę degradacji alfa-cypermetryny w wodach. Włodarczyk, Małgorzata. - Acta Agrophys. 2009 vol. 13 z. 2 s. 523-531, il. bibliogr. summ.

Zastosowano dwa preparaty Alfasekt 050 SC i Alfazot 050 EC zawierające w swym składzie tę samą substancję aktywną alfa-cypermetrynę. Wyniki badań wykazały, że szybkość degradacji alfa-cypermetryny w wodzie destylowanej była wolniejsza niż w wodach naturalnych o zróżnicowanym chemizmie. W wypadku wód naturalnych, czasy połowicznego zaniku alfa-cypermetryny dla SC wynosiły od 44 do 101 dni i były ponad 50 proc. wyższe niż dla EC. Wyliczony czas 90-proc. zaniku wskazał na długi okres zalegania insektycydu pyretroidowego w wodzie.

OCHRONA GATUNKOWA

*00104* pl

Ocena obecnego stanu występowania, zagrożeń i ochrony strzebli błotnej, Eupallasella percnurus (Pallas, 1814) w Polsce. Wolnicki, Jacek; Radtke, Grzegorz. - Chrońmy Przyr. Ojcz. 2009 t. 65 z. 5 s. 329-340, il. bibliogr. summ.

Przedstawiono rozmieszczenie i charakterystykę stanowisk strzebli błotnej w Polsce. Stwierdzono jej występowanie na 157 stanowiskach, w większości zlokalizowanych w województwach: pomorskim (90) i lubelskim (44). Scharakteryzowano założenia projektu ochrony tego gatunku w województwie mazowieckim realizowanego od 2002 r. przez Zakład Rybactwa Stawowego IRS w Żabieńcu. Przedstawiono ocenę stanu zagrożenia stanowisk strzebli błotnej w Polsce.

SKORUPIAKI I MIĘCZAKI UŻYTKOWE

*00023* pl

Higiena ryb i środowiska hodowlanego z profilaktyką chorób raków. Własow, Teresa; Guziur, Janusz. Warszawa: „Hoża“ 2008 140 s., [7] s. tabl., il., 21 cm

*00028* pl

Ogólny zarys technologii hodowli ślimaków jadalnych. Ligaszewski, Maciej; Kolbusz, Michał. Instytut Zootechniki - Państwowy Instytut Badawczy. Kraków: Wydaw. IZoot. -PIB 2008 20 s., il. , 15x21 cm

*00036* pl

Morfologia raka pręgowatego (Orconectes limosus Raf. ) z ujścia rzeki Brdy. Dąbrowski, J. ; Gackowski, G. ; Kowalewski, B. - Ekol. i Tech. 2008 R. 16 nr 3 s. 120-123, il. bibliogr. summ.

Raki pręgowate z ujścia rzeki Brdy pod względem budowy ciała nie odbiegały zasadniczo od raków bytujących w jeziorach. Samce w porównaniu z samicami miały wyrażnie węższy odwłok oraz dłuższe szczypce. U osobników obu badanych płci stwierdzono bardzo wysokie korelacje pomiędzy długością całkowitą a analizowanymi cechami mierzalnymi.

*00040* pl

Występowanie i metody analizy biotoksyn w owocach morza. Michalski, Mirosław M. W: Jakość i bezpieczeństwo żywności. Nowoczesne metody analityczne w zapewnianiu jakości i bezpieczeństwa żywności: VI Konferencja Naukowa, Warszawa, 6-7 XII 2007 r. Warszawa: Wydaw. SGGW 2008 S. 95-101, il.

Główne biotoksyny spotykane u mięczaków (shellfish marine biotoxins) to toksyny: PSP - paraliżujące, NSP - neurotoksyny, ASP - anamnestyczne, DSP - wywołująca biegunki oraz AZA (kwas azaspirowy) wywołujący biegunki i zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego.

PRZETWÓRSTWO RYBNE

*00132* en

Essential mineral components in the muscles of six freshwater fish from the Mazurian Great Lakes (northeastern Poland). Zawartość składników mineralnych w tkance mięśniowej sześciu gatunków ryb słodkowodnych w Wielkich Jeziorach Mazurskich (północno-wschodnia Polska). Łuczyńska, Joanna; Tońska, Elżbieta; Łuczyński, Marek J. - Arch. Pol. Fish. 2009 vol. 17 fasc. 4 s. 171-178, il. bibliogr. streszcz.

Badano zawartość 9 składników mineralnych w mięśniach sześciu gatunków ryb; były to: płoć, Rutilus rutilus (L. ), leszcz, Abramis brama (L. ), sielawa, Coregonus albula (L. ), szczupak, Esox lucius L., okoń, Perca fluviatilis L. i miętus, Lota lota (L. ). Zawartość mikroelementów malejąco przebiegała w układzie: Zn > Fe > Cu > Mn, zaś makroelementów: K > P > Na > Mg > Ca. Istotne różnice dotyczyły tylko zawartości żelaza, który występował w większych ilościach u ryb spokojnego żeru (płoci, leszcza i sielawy) niż u ryb drapieżnych (okonia, szczupaka i miętusa).