Instytut   Rybactwa   Śródlądowego

im. STANISŁAWA  SAKOWICZA







EXPRESS INFORMACJA

NR  2/2010

(kwartalnik)

 

 

 

                                                                            Opracowanie: mgr inż. Jadwiga Zdanowska

                                                                                            mgr inż. Henryk Chmielewski

                                                                                                 inż. Jadwiga Cupiał

 

 

 

 

Olsztyn 2010

 

 

 

 

 

 

 

 

 

REDAKCJA

Zespół redakcyjny:
mgr inż. Jadwiga Zdanowska
mgr inż. Henryk Chmielewski
inż. Jadwiga Cupiał

 

Kontakt:
Tel. (089) 524 01 71, fax (089) 524 05 05
E-mail: din@infish.com.pl

 

© Copyright by
Instytut Rybactwa Śródlądowego
Olsztyn 2010

 

Wydawca:
Dział Wydawnictw
Instytutu Rybactwa Śródlądowego
10-719 Olsztyn, ul. Oczapowskiego 10
Tel. (089) 524 10 15, 524 01 71, fax (089) 524 05 05
E-mail: wydawnictwo@infish.com.pl

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

RYBACTWO

*00010*          pl

Zmiany rybackich regulacji prawnych po [Trzynastej] XIII Krajowej Konferencji Rybackich Użytkowników Jezior, Rzek i Zbiorników Zaporowych z roku 2008. Radecki, Wojciech. W: Stan i uwarunkowania rozwoju rybactwa śródlądowego. Pod red. Macieja Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2009 s. 51-62, ISBN 978-83-60111-43-7

Omówiono nowelizację przepisów w ustawie o rybactwie śródlądowym z dn. 23 stycznia 2009 r. Dotyczyła ona przekazania niektórych kompetencji rybackich marszałkowi województwa. Przedstawiono kształt ustawy o ochronie przyrody po jej nowelizacji z 3 października 2008 r. Zmianie uległy przepisy dotyczące ochrony gatunkowej zwierząt oraz obszarów Natura 2000. Przedstawiono procedury wymagane przy podejmowaniu przedsięwzięć rybackich na obszarze Natura 2000.


*00017*          pl

Polskie biblioteki i ośrodki informacji naukowej z zakresu rybactwa oraz ich udział w międzynarodowych systemach informacji i stowarzyszeniach. Zdanowska, Jadwiga [red. ]. Olsztyn: Wydaw. IRS 2009,  69 ss. , il. +bibliogr. 38 poz. summ. ISBN 978-83-60111-46-8

Przedstawiono publikacje na temat bibliotek i ośrodków informacji naukowej Morskiego Instytutu Rybackiego w Gdyni oraz Instytutu Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie. Uwzględniono rys historyczny, działalność, udział w tworzeniu baz danych, współpracę z ośrodkami zagranicznymi. Omówiono 20-letnią działalność EURASLIC-u (European Associantion of Aquatic Sciences Libraries and Information Centres) - europejskiego stowarzyszenia bibliotek i ośrodków informacji z zakresu rybactwa i nauk o wodzie. Przedstawiono uczestnictwo polskich ośrodków naukowych w Międzynarodowym Systemie Informacyjnym ASFIS (Aquatic Sciences and Fisheries Information System).


*00020*          pl

Kłusownictwo. Zacharczyk, Karol. - Wiad. Węd. 2010 nr 3 (729)  s. 12-14, il.

Na przykładzie działalności trzech komend Państwowej Straży Rybackiej (Mazowsze, Olsztyn, Opole) oraz Społecznej Straży Rybackiej i Morskiego Oddziału Straży Granicznej na rzekach Rega i Parsęta,  podjęto próbę scharakteryzowania rozmiarów kłusownictwa. Sytuację pogarsza wyjątkowa łagodność prokuratorów, którzy umarzają postępowania (przykłady z prokuratury rejonowej w Białogardzie).


*00025*          pl

Pobór wody ze stawów rybnych. Radecki, Wojciech. - Aura 2010 nr 2 s. 36

Omówiono wykładnię prawną, czy rybak stawowy może zwiększyć pobór wody przepływającej przez stawy rybne ponad przyznany mu limit w pozwoleniu wodnoprawnym. Może to uczynić nie narażając się na odpowiedzialność karną w sytuacji ratowania ryb zagrożonych zmianą warunków atmosferycznych. Przedstawiono konsekwencje prawne przekroczenia limitu poboru wody.


*00095*          pl

Opiniowanie operatów rybackich. Radecki, Wojciech. - Komun. Ryb.  2010 nr 1 (114) s. 30-32

Prawnik dowodzi, że brak pozytywnie zaopiniowanego przez uprawnioną jednostkę operatu rybackiego, stanowi podstawę do rozwiązania umowy dzierżawy rybackiej. Dotyczy to umów dzierżawy zawartych po wejściu w życie ustawy z 27 września 1996 r.  nowelizującej ustawę rybacką i wprowadzającą instytucję operatu rybackiego.


*00108*          pl

Kormoran na Mazurach. Krzywosz, Tadeusz; Traczuk, Piotr. -  Prz. Ryb. 2010 R. 34 nr 2 s. 13-15, il.

Podano liczebność i lokalizację gniazd jeziorowych kolonii kormoranów na wschód od Wisły (woj. warmińsko-mazurskie, podlaskie,  kujawsko-pomorskie). Omówiono wielkość i skład diety kormoranów oraz relacje pomiędzy wielkością populacji kormoranów a wielkością połowów rybackich. Presja kormoranów powoduje znaczne straty w rybostanie i przyczynia się do degradacji środowiska.


*00114*          pl

Gospodarka rybacka w śródlądowych wodach płynących w roku 2008.  Cz. 1: Uprawnieni do rybactwa, obwody rybackie, połowy gospodarcze i zatrudnienie. Wołos, Arkadiusz; Mickiewicz, Maciej; Draszkiewicz-Mioduszewska, Hanna. - Komun. Ryb. 2010 nr 2 (115)  s. 17-21, il.

Na podstawie 337 prawidłowo wypełnionych kwestionariuszy RRW-23 pochodzących od podmiotów gospodarczych użytkujących śródlądowe wody powierzchniowe podano następujące dane: formy prawne uprawnionych do rybactwa, informacje o obwodach rybackich, wielkość połowów ryb i raków z podziałem na gatunki i sortymenty oraz strukturę zatrudnienia.


*00120*          pl

Hodowla pstrągów. Radecki, Wojciech. - Komun. Ryb. 2010 nr 2 (115) s. 37-38

Przedstawiono stanowisko prawnika w sprawie poboru wody do hodowli pstrągów, odprowadzanej przez zakłady górnicze do nie stanowiącego własności tych zakładów rowu melioracyjnego. Hodowca powinien dojść do porozumienia z zakładami górniczymi lub skorzystać z drogi postępowania cywilnego.


 

HYDROBIOLOGIA RYBACKA

*00001*          en

Autotrophic versus heterotrophic production and components of trophic chain in humic lakes: the role of microbial communities. Autotroficzna i heterotroficzna produkcja i składniki łańcucha troficznego w jeziorach humusowych: znaczenie biocenozy mikrobiologicznej.  Jasser, Iwona; Kostrzewska-Szlakowska, Iwona;  Ejsmont-Karabin, Jolanta; Kalinowska, Krystyna; Węgleńska, Teresa. -  Pol. J. Ecol. 2009 vol. 57 nr 3 s. 423-439, il. bibliogr.

W badaniach próbowano określić, w jakim stopniu pożywienie mikrobiologiczne i planktonowe różnicuje w czasie skład różnych typów jezior humusowych ze szczególnym zwróceniem uwagi na bakterie i autotroficzny pikoplankton. Badano tempo autotroficznej i heterotroficznej produkcji w jeziorach oraz zmiany w zakresie bioróżnorodności, struktury pożywienia i obiegu składników pokarmowych.


*00002*          en

Planktonic ciliates in the coastal medium-size river: diversity and productivity. Różnorodność i produktywność planktonowych orzęsków w rzece średniej długości wpadającej do morza.  Rychert,  Krzysztof. - Pol. J. Ecol. 2009 vol. 57 nr 3 s. 503-512, il. bibliogr.

Celem pracy było zbadanie sezonowych zmian biomasy i struktury zbiorowiska orzęsków w planktonie typowej, średniej długości rzeki wpadającej do morza (rzeka Słupia). Występowanie podobieństwa zbiorowiska orzęsków rzecznych do orzęsków opisywanych w jeziorach spowodowane jest prawdopodobnie mieszaniem spokojnych wód rzeki z wodami jezior.


*00003*          en

The impact of UV mediated hydrogen peroxide on culturable bacteria in the surface microlayer of eutrophic lake. Wpływ promieniowania ultrafioletowego i nadtlenku wodoru na bakterie hodowlane w mikrowarstwie powierzchniowej eutroficznego jeziora.   Walczak, Maciej; Swiontek-Brzezinska, Maria. - Pol. J. Ecol. 2009  vol. 57 nr 3 s. 547-554, il. bibliogr.

Badano stężenie nadtlenku wodoru w mikrowarstwie powierzchniowej (na styku wody i powietrza) i podpowierzchniowej eutroficznego jeziora, stężenie chlorofilu i przezroczystość wody oraz wpływ tych czynników na występowanie i przeżywalność bakterii wytwarzających katalazę - enzym katalizujący proces rozkładu nadtlenku wodoru.


*00004*          en

Culturable proteolytic bacteria and the activity of leucine aminopeptidase in river ecosystem. Proteolityczne bakterie hodowlane i aktywność aminopeptydazy leucyny w ekosystemie rzecznym.  Skórczewski, Piotr; Mudryk, Zbigniew Jan. - Pol. J. Ecol.  2009 vol. 57 nr 3 s. 561-565, il. bibliogr.

Celem pracy było określenie liczby i rozmieszczenia heterotroficznych i proteolitycznych bakterii, jak też aktywności pozakomórkowego enzymu aminopeptydazy leucyny w ekosystemie rzeki Słupi. Liczebność heterotroficznych bakterii wahała się między 0. 33 do 183. 0 x 10(3) komórek/cm sześc. Parametrtry bakteriologiczne rzeki Słupi porównano z odpowiednimi danymi dla innych ekosystemów rzecznych.


*00005*          en

Relict invertebrates in lacustrine habitats: life history of Pallaseopsis quadrispinosa (Sars, 1867) (Amphipoda: Gammaridae) in a deep mesotrophic lake. Reliktowe bezkręgowce w siedliskach jeziornych. Cykl życiowy Pallaseopsis quadrispinosa (Sars, 1867) (Obunogi: Kiełże) w głębokim jeziorze mezotroficznym.   Kołodziejczyk, Andrzej; Niedomagała, Wojciech. - Pol. J. Ecol. 2009  vol. 57 nr 4 s. 729-740, il. bibliogr.

Badano stan populacji skorupiaków pochodzenia polodowcowego (rozmieszczenia, zagęszczenia, struktury, stosunku płci, płodności i cyklu życiowego), zasiedlających mezotroficzne jezioro Hańcza - najgłębsze jezioro (maksymalna głębokość 108, 5 m) na równinach środkowej Europy. Dokładne badania dotyczące Pallaseopsis quadrispinosa przeprowadzono od kwietnia do października 2000 r.  Obserwowano sezonowe zmiany przestrzennego zagęszczenia populacji; szczyt rozrodczości występował wczesną wiosną i jesienią.


*00013*          pl

Jakość wody Zbiornika Maltańskiego w Poznaniu. Gołdyn, Ryszard;  Kozak, Anna; Dondajewska, Renata; Głowacka, K. W: Stan i uwarunkowania rozwoju rybactwa śródlądowego. Pod red. Macieja Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2009    s. 91-105, il. +bibliogr. 25 poz. ISBN 978-83-60111-43-7

W Poznaniu na rzece Cybinie w 1952 r. utworzono Zbiornik Maltański o powierzchni 64 ha i średniej głębokości 3, 1 m, który został w latach 1980-1990 poddany rekultywacji. Na jakość wód zbiornika wpływ miały żyzne wody rzeki Cybiny. W oparciu o wyniki badań jakości wód zbiornika przeprowadzonych od marca do października 2008 r. omówiono cechy fizyko-chemiczne wód oraz liczebność fitoplanktonu i zooplanktonu.


*00031*          en

Chemical composition in aqueous extracts of Potamogeton malaianus and Potamogeton maackianus and their allelopathic effects on Microcystis aeruginosa. Skład chemiczny wodnych wyciągów z rdestnic Potamogeton malaianus i Potamogeton maackianus oraz ich allelopatyczny wpływ na Microcystis aeruginosa. Wang, Hong-Qiang et. al. - Pol. J. Env. Stud. 2010 vol. 19 nr 1 s. 213-218, il. bibliogr.  

W wyniku zastosowania chromatografii gazowej i spektrometrii dokonano rozdziału wodnego wyciągu z badanych rdestnic i oznaczono ponad 20 substancji, głównie kwasów organicznych, o potencjalnym działaniu allelopatycznym. Stwierdzono, że ekstrakt z rdestnic,  rozpuszczony w octanie etylu oraz mieszanina trzech kwasów organicznych (palmitynowego, benzoesowego i mlekowego, również występujących w badanych rdestnicach) istotnie hamowały rozwój sinic Microcystis aeruginosa


*00034*          en

The structure of macrozoobenthic communities in the Tywa River,  a right-bank tributary of the Oder River (northwest Poland). Struktura zespołów makrozoobentosu w rzece Tywa, prawobrzeżnym dopływie rzeki Odry (północno-zachodnia Polska).  Raczyńska,  Małgorzata; Chojnacki, Juliusz C. - Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2009  vol. 38 nr 3 s. 31-42, il. bibliogr.

Przeprowadzone w latach 1996-98 badania wykazały, że struktura gatunkowa oraz zmienność czasowa i przestrzenna zaoobentosu zależna była od warunków hydromorfologicznych w rzece (głównie od prędkości przepływu wody, rodzaju i struktury dna). Całkowita liczebność makrozoobentosu na odcinku nizinnym rzeki wynosiła 23864 szt. /m kw. ,  a dominującymi gatunkami były larwy muchówek (z podrodziny Tanypodinae i Chironomidae) oraz skąposzczety (Tubifex tubifex). Na odcinku o charakterze górskim dominowały larwy muchówek Simulium (6823 sz. /m. kw. ) oraz chruściki (193 szt. /m. kw. ).


*00035*          en

The use of the delayed luminescence method for determinations of chlorophyll a concentrations in phytoplankton. Zastosowanie metody opóźnionej luminescencji do określania koncentracji chlorofilu a w fitoplanktonie.  Prokowski, Zdzisław. - Oceanol. Hydrobiol. Stud.  2009 vol. 38 nr 3 s. 43-49, il. bibliogr.

Przedstawiono wyniki zastosowania metody opóźnionej luminescencji (DL) do oceny koncentracji chlorofilu a fitoplanktonu rzek zasilających wody jeziora Miedwie. Stwierdzono, że natężenie opóźnionej luminescencji fitoplanktonu może być wykorzystane do szybkiego określania zawartości chlorofilu a. Uzyskane tą metodą wyniki były zbieżne z uzyskanymi metodą spektrofotometryczną.


*00037*          en

The application of photoinduced luminescence in research on humic substances of various origins. Zastosowanie fotoluminescencji w badaniach substancji humusowych różnego pochodzenia.  Mielnik, Lilla. - Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2009 vol. 38 nr 3 s. 61-67, il. bibliogr.

Przedstawiono wstępne wyniki badań dotyczących wykorzystania fotoluminescencji do oceny właściwości kwasów humusowych. Próby do badań wyekstrahowano z osadów dennych dwóch jezior lobeliowych o zróżnicowanych parametrach geomorfometrycznych i różnych warunkach troficznych (dytroficzne Jezioro Święte i oligotroficzne jezioro Kwisno). Stwierdzono, że właściwości fotoluminescencyjne kwasów humusowych są związane z ich strukturą i rodzajem wiązania cząsteczek oraz stopniem przekształcenia. Większą luminescencją charakteryzowały się mniej zdegradowane cząsteczki kwasów humusowych o dużej zawartości grup alifatycznych.


*00038*          en

Chemical properties of bottom sediments in throughflow lakes located in Drawieński National Park. Chemiczne właściwości osadów w przepływowych jeziorach położonych na terenie Drawieńskiego Parku Narodowego.  Mielnik, Lilla; Piotrowicz, Ryszard; Klimaszyk, Piotr.  - Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2009 vol. 38 nr 3 s. 69-76, il. bibliogr.

Przedstawiono badania dotyczące składu chemicznego osadów dennych z trzech jezior (Sitno, Płociczno, Ostrowiec) usytuowanych kaskadowo na rzece Płociczna na terenie Drawieńskiego Parku Narodowego. Stwierdzono, że chakater zmian koncentracji C organicznego i N(tot) oraz ich stosunek C(org)/N(tot) odzwierciedla naturalną migrację substancji organicznych i mineralnych w osadach jezior przepływowych. Różnice właściwości chemicznych osadów były związane z charakterem morfometrycznym jezior oraz cechami zlewni.


*00039*          en

Zooplankton community structure within various macrophyte stands of a small water body in relation to seasonal changes in water level.  Struktura zespołów zooplanktonowych w obrębie różnych stanowisk makrofitów małych zbiorników wodnych w stosunku do sezonowych zmian poziomu wody.  Kuczyńska-Kippen, Natalia; Nagengast, Barbara;  Celewicz-Gołdyn, Sofia; Klimko, Małgorzata. - Oceanol. Hydrobiol. Stud.  2009 vol. 38 nr 3 s. 125-133, il. bibliogr.

Badania przeprowadzone w okresie wegetacyjnym w małym,  zdominowanym przez roślinność naczyniową zbiorniku wodnym Dąbrówka w okolicach Poznania, wykazały istotne zmiany w składzie gatunkowym makrofitów oraz związki między zagęszczeniem zooplanktonu a koncentracją azotu (Ntot) oraz cechami biometrycznymi roślin (biomasą i objętością łodyg). Biomasa roślin była skorelowana z zagęszczeniem wioślarek, a objętość łodyg z obecnością wrotków. Analiza podobieństw zespołów zooplanktonowych na poszczególnych stanowiskach roślinnych nie wykazała żadnych wyraźnych korelacji.


*00042*          en

Phytoplankton species diversity of the Lower Vistula from Wyszogród to Toruń. Różnorodność gatunkowa fitoplanktonu dolnej Wisły od Wyszogrodu do Torunia.  Dembowska, Ewa. - Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2009 vol. 38 nr 4 s. 63-74, il. bibliogr.

Wyniki badań (od 1998 r. ) dotyczące jakościowej i ilościowej analizy struktury fitoplanktonu w dolnej Wiśle wykazały dominację okrzemek i zielenic w strukturze gatunkowej fitoplanktonu. Liczebność fitoplanktonu była znacznie większa powyżej zapory we Włocławku niż poniżej. Dane dotyczące liczebności fitoplanktonu analizowano stosując współczynnik podobieństwa Jaccarda oraz indeksy Shannona-Weavera oraz ekologicznej równomierności.


*00043*          en

Effect of hydrological connectivity on the molluscan community structure in oxbow lakes of the Łyna River. Wpływ hydrologicznych połączeń starorzeczy rzeki Łyny na strukturę zespołów mięczaków.   Obolewski, Krystian; Glińska-Lewczuk, Katarzyna; Kobus, Szymon. - Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2009 vol. 38 nr 4 s. 75-88, il. bibliogr.

Kluczowym czynnikiem determinującym zagęszczenie, biomasę i skład gatunkowy mięczaków w starorzeczach rzeki Łyny, według badań przeprowadzonych w latach 2004 i 2005, było ich hydrologiczne połączenie z rzeką. W zależności od charakteru hydrologicznego starorzecza, gatunkami dominującymi były ślimaki: wodożytka nowozelandzka (w starorzeczu lenitycznym), żyworódka rzeczna (w starorzeczu semi-lotycznym) i gatunki z rodzaju groszkówka (w starorzeczu lotycznym). Odseparowanie starorzecza od rzeki powowduje całkowity zanik występowania małży.


*00044*          en

The occurrence of lipolytic bacteria and the activity of extracellular lipases in a riverine ecosystem. Występowanie bakterii lipolitycznych oraz aktywność zewnątrzkomórkowej lipazy w ekosystemach rzecznych.  Skórczewski, Piotr; Mudryk, Zbigniew. -  Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2009 vol. 38 nr 4 s. 89-101, il. bibliogr.

Wyniki badań wykazały, że liczebność bakterii heterotroficznych w rzece Słupi była stabilna (158, 3 - 169, 4 x 10(3) komórek/cm sześc. ) przez cały okres wegetacyjny, natomiast bakterii lipolitycznych,  stanowiących od 5 do 8 proc. ich składu, osiągała maksimum wiosną (12, 9 x 10(3) komórek/cm sześc. ) i nieznacznie spadała latem (10, 5 x 10(3) komórek/cm sześc. ). Najwyższy poziom aktywności lipazy stwierdzono wiosną i jesienią.


*00045*          en

The variability of macrophyte metrics used in river monitoring.  Zróżnicowanie systemów metrycznych makrofitów wykorzystywanych w monitoringu rzek. Szoszkiewicz, Krzysztof; Zbierska, Janina;  Staniszewski, Ryszard; Jusik, Szymon. - Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2009  vol. 38 nr 4 s. 117-126, il. bibliogr.

Porównywano główne europejskie systemy oceny statusu ekologicznego rzek (MTR, IBMR, TIM, MI, RI) wykorzystujących makrofity oraz określenie ich wiarygodności w przeciwstawnych warunkach siedliskowych: zacienienie lub jego brak, siedlisko przekształcone lub nie przekształcone, różne długości badanych transektów (50, 100 i 500 m). Systemy MTR, IBMR, TIM i MI uznano za oddające zmiany spowodowane zacienieniem i przekształceniem hydromorfologicznym siedliska oraz razem z systemem RI niezależne od długości transektu. Natomiast systemy miar zróżnicowania gatunkowego (indeks Shannona-Weavera, liczebność gatunków, stopień pokrycia) są podatne na zmianę warunków siedliskowych i nie powinne być stosowane do określania statusu ekologicznego rzek.


*00046*          en

Hydrochemical properties, bacterioplankton abundance and biomass in the meromictic Lake Starodworskie in 2004. Właściwości hydrochemiczne oraz zagęszczenie i biomasa bakterioplanktonu w meromiktycznym Jeziorze Starodworskim w 2004 roku. Tandyrak,  Renata; Parszuto, Katarzyna; Górniak, Dorota; Kośnik, Paweł. -  Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2009 vol. 38 nr 4 s. 127-133, il. bibliogr.

W latach 2004-05 przeprowadzono badania fizyko-chemiczne wody (pH, zasadowość, natlenienie, CO2, Ca, Mg, Fe, Mn, azotany, azotyny,  amoniak, fosfor, przewodnictwo elektrolityczne, TOC, DOC, POC) oraz biomasy i liczebności bakterii w Jeziorze Starodworskim w celu potwierdzenia jego przynależności do jezior typu meromiktycznego.  Poziom badanych parametrów oraz niewielki wzrost temperatury wody na głębokości 13-14 m, a także całkowite warunki anaerobowe w głębszych warstwach, w pełni potwierdziły prawidłową klasyfikację jeziora.


*00047*          en

Can popular systems of trophic classification be used for small water bodies?. Czy popularne systemy klasyfikacji troficznej mogą być stosowane w małych zbiornikach wodnych? Joniak, Tomasz;  Nagengast, Barbara; Kuczyńska-Kippen, Natalia. - Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2009 vol. 38 nr 4 s. 145-151, il. bibliogr.

Na podstawie ogólnie przyjętych metod oceny TSI wg metody Carlsona i OECD, przedstawiono wyniki statusu troficznego 12 małych zbiorników wodnych o powierzchni od 0, 5 do 5 ha i głębokości w zakresie 0, 2-4 m. Były to glinianki, stawy miejskie, zbiorniki śródpolne i zbiorniki śródleśne - położone w okolicach Poznania.  Stwierdzono, że wykorzystanie wymienionych metod do oceny zbiorników o małej głębokości i/lub silnie porośniętych przez makrofity, jest mało przydatne (utrudniona jest ocena przezroczystości wody krążkiem Secchi’ego). Do oceny takich zbiorników zaproponowano opracowanie metody w oparciu o wskaźniki chemiczne i biologiczne, z wykorzystaniem organizmów wskaźnikowych.


*00053*          pl

Oospory ramienic ze schyłku późnego plejstocenu i holocenu w osadach jeziora Zeribar w Iranie. Hutorowicz, Andrzej. - Prace Kom. Paleogeogr. Czwartorz. PAU 2008 t. 6 s. 67-72, il. bibliogr. summ.

Omówiono wpływ wahania poziomu wody i jej zasolenia oraz zmian wilgotności klimatu i sezonowej zmienności opadów atmosferycznych na zmiany w występowaniu ramienic Characeae w jeziorze Zeribar (zlewnia rzeki Diyala w Iranie). W górnym pleniglacjale wykazano dominację ramienic w florze makrofitów, natomiast w późniejszym okresie, na skutek zmian klimatycznych, zaobserwowano pojawienie się oospor ciepłolubnego gatunku Chara zeylanica. Następne zmiany nastąpiły w holocenie i były zależne w dużym stopniu od wahań poziomu wody.


*00055*          en

Phytoplankton - element in ecological status assessment for lakes of the Wel River catchment area. Fitoplankton - element oceny stanu ekologicznego jezior zlewni rzeki Wel. Napiórkowska-Krzebietke, Agnieszka; Pasztaleniec, Agnieszka;  Hutorowicz, Andrzej. - Teka Kom. Ochr. Kszt. Środ. Przyr. 2009 vol. 6  s. 5-11, il. bibliogr. streszcz.

W kwietniu i lipcu 2009 r. analizowano rolę fitoplanktonu w ocenie stanu ekologicznego 10 jezior zlewni rzeki Wel (centralna Polska). Obliczono indeks Q dla jezior: Rumian, Lidzbarskie,  Kiełpińskie. Jego wartość w okresie letnim wskazywała na słaby stan ekologiczny jeziora Rumian, a umiarkowany i dobry w przypadku pozostałych jezior. Wiosną największą biomasę fitoplanktonu zaobserwowano w czterech jeziorach przez które przepływa rzeka Wel,  zaś w lipcu maksimum biomasy wystąpiło w jeziorze położonym najdalej od rzeki.


*00061*          pl

Makroglony w mikroświecie, czyli czego nie doceniamy w naszych zbiornikach. Korzec, Paweł. - Nasze Akwarium 2010 nr 120 s. 20-24, il.   bibliogr. summ.

Opisano wygląd i wymagania środowiskowe makroglonów najczęściej hodowanych w akwariach. Są to glony z rodzaju Ulva, Acetabularia,  Halimeda, Neomeris, Codium, Caulerpa, Chaetomorpha, Rhodymenia,  Botryocladia, Gelidium, Gracillaria, Scinaia, Sargassum. Omówiono warunki uprawy glonów oraz zagrożenia jakie mogą one stwarzać dla hodowanych ryb.


*00129*          pl

Małże skójkowate (Unionidae) rezerwatu przyrody „Stawy Milickie“ - kompleks „Ruda Sułowska“. Tajer, Cezary J. - Chrońmy Przyrodę Ojczystą 2010 t. 66 z. 2 s. 135-140, il. bibliogr. summ.

Przedstawiono charakterystykę rezerwatu przyrody „Stawy Milickie“ leżącego w dolinie Baryczy na obszarze 5324, 31 ha z czego 3808 przypada na stawy rybne. W latach 1994-1997 w kompleksie stawowym stwierdzono występowanie szczeżui wielkiej, szczeżui pospolitej, skójki malarzy i skójki zaostrzonej. Najliczniej występowała szczeżuja wielka. Małże skójkowate zasiedlały zbiorniki w kompleskie „Ruda Sułowska“ z wyjątkiem stawów tarliskowych i magazynowych.


*00028*          pl

Traszka karpacka Lissotriton montandoni (Boulenger, 1880) w pokarmie pstrąga potokowego Salmo trutta m. fario L. Bylak, Aneta;  Kukuła, Krzysztof. - Chrońmy Przyr. Ojcz. 2009 t. 65 z. 6 s. 473-474, il.   bibliogr. summ.

W 2009 r. w stawie utworzonym przez bobry na potoku Bobrowiec (Bieszczadzki Park Narodowy) badano występowanie ryb i pokarm pstrąga potokowego. Za pomocą elektropołowów złowiono 333 ryby, wśród których dominowała strzebla potokowa (99 proc. ) zaś pozostałe gatunki to pstrąg potokowy i śliz. W żołądku największego pstrąga stwierdzono larwy i poczwarki owadów oraz traszki, których udział w pokarmie wynosił 36, 4 proc. pod względem liczby ofiar i 94, 7 proc. pod względem masy pokarmu. Stwierdzono, że to nowe siedlisko w potoku górskim jest odpowiednie dla pstrąga potokowego, a występujące w nim traszki mogą być zjadane przez ryby.


 

RYBACKIE ZAGOSPODAROWANIE WÓD

*00009*          pl

Gospodarka rybacko-wędkarska w zbiornikach zaporowych w 2008 roku. Czerwiński, Tomasz. W: Stan i uwarunkowania rozwoju rybactwa śródlądowego. Pod red. Macieja Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2009  s. 45-50, il. +bibliogr. 6 poz. ISBN 978-83-60111-43-7

Analizowano gospodarkę rybacko-wędkarską na podstawie danych z 20 zbiorników zaporowych, które podzielono na dwie grupy: 6 zbiorników eksploatowanych rybacko i 14 zbiorników nie eksploatowanych rybacko. Omówiono strukturę i wielkość odłowów gospodarczych oraz zarybień. W badanych 6 zbiornikach złowiono 281 ton ryb, a wydajność wyniosła 12, 94 kg/ha. W 2008 r. wartość zarybień w zbiornikach eksploatowanych rybacko wyniosła 109 zł/ha, a w zbiornikach nie eksploatowanych 68, 79 zł/ha.


*00063*          en

Comparison of acoustic estimates of fish stock with fish census during reservoir draining. Porównanie akustycznego szacowania ryb z ich bezpośrednim liczeniem podczas osuszania zbiornika.  Godlewska, Małgorzata; Doroszczyk, Lech; Długoszewski, Bronisław;  Andrzejewski, Wojciech; Wiśniewolski, Wiesław; Szlakowski, Jacek;  Buras, Paweł; Ligięza, Janusz. W: Underwater acoustic measurements: technologies and results (Proceed. of the 3rd International Conference and Exhibition, 21-26 June 2009). Nafplion (Greece):  Hellas Institute of Applied Mathematics 2009    s. 1013-1020, il. +bibliogr. 21 poz. ISBN 978-960-98883-4-9

W wyniku eksperymentalnych prac, przeprowadzonych w 2008 r. w Zbiorniku Maltańskim (przed i w trakcie osuszania), weryfikowano metodę akustycznego szacowania ryb za pomocą wiązki poziomej (Echosonda Simrad EY500, częstotliwość wiązki 120 kHz, oprogramowanie EP500 i Sonar 5-Pro). Oszacowana w wyniku pomiarów akustycznych biomasa ryb (548 kg/ha) była zbliżona do rzeczywistej (536, 7 kg/ha) uzyskanej w wyniku odłowów włokiem, przeprowadzonych podczas spuszczania wody ze zbiornika.


*00065*          en

Sturgeon remediation in the tributaries to the Baltic Sea. Restytucja jesiotra w rzekach wpadających do Morza Bałtyckiego.   Gessner, Joern; Arndt, Gerd-Michael; Anders, Eckhard; Kirschbaum,  Frank; Bartel, Ryszard; Zdanowski, Bogusław. W: Passages for fish overcoming barriers for large migratory fish. Eds. Rosenthal H. et al. Spec. Publ. nr 2. Norderstedt (Germany): World Sturgeon Conservation Society 2008  s. 39-49, il. +bibliogr. 58 poz.

Przedstawiono informacje na temat historii, odłowów, przyczyn zaniku oraz przebiegu zabiegów mających na celu restytucję jesiotra w rzekach zlewiska Morza Bałtyckiego. Omówiono zasadnicze elementy programu, między innymi takie jak: odbudowa stada rozrodczego, ocena i typowanie miejsc do zarybień, monitoring związany z zarybieniami.


*00109*          pl

Wybrane zabiegi hodowlane w stawach karpiowych oraz ich wpływ na stan zdrowotny ryb. Cz. 1. Niemczuk, Wiktor. - Prz. Ryb. 2010 R. 34 nr 2 s. 16-17, il.

Przedstawiono czynności podczas osuszania dna zbiorników po odłowach oraz udrażniania przepływu wody w systemie dennych rowów.  Omówiono skutki zaniechania tych prac na wielkość odłowów, kondycję ryb i jakość mięsa ryb.


 

BIOLOGIA RYB

*00051*          pl

Znaczenie łączności rzeki ze starorzeczami dla składu ichtiofauny na przykładzie środkowej i dolnej Wisły. Wiśniewolski,  Wiesław; Ligięza, Janusz; Prus, Paweł; Buras, Paweł; Szlakowski,  Jacek; Borzęcka, Irena. - Nauka Przyroda Technologie 2009 t. 3 z. 3 (poz. 107) s. 1-10, il. bibliogr. summ.

W oparciu o wyniki badań z lat 1997-2007 i połowy doświadczalne prowadzone w Wiśle od ujścia Sanny do Tczewa stwierdzono występowanie 31 rodzimych i 6 obcych gatunków ryb. Omówiono udział przedstawicieli poszczególnych gatunków w strukturze ichtiofauny. Wskaźnik Shannona-Wienera uzyskał najwyższe wartości (powyżej 2, 8) w przypadku starorzeczy i odcinków rzeki z nimi połączonych. Potwierdzono istotną rolę obecności starorzeczy i ich połączeń z rzeką dla podtrzymania bioróżnorodności ichtiofauny.


*00052*          pl

Rozwój ogólnoeuropejskiej metody oceny stanu ekologicznego rzek na podstawie ichtiofauny - Europejski Wskaźnik Ichtiologiczny (EFI+).  Prus, Paweł; Wiśniewolski, Wiesław; Szlakowski, Jacek; Borzęcka,  Irena; Buras, Paweł; Błachuta, Jan; Dębowski, Piotr; Jelonek, Marek;  Klich, Mariusz; Kukuła, Krzysztof; Ligięza, Janusz; Przybylski,  Mirosław; Radtke, Grzegorz; Witkowski, Andrzej; Żurek, Roman. - Nauka Przyroda Technologie 2009 t. 3 z. 3 (poz. 98) s. 1-15, il. bibliogr.  summ.

Omówiono znaczenie i stosowanie Europejskiego Wskaźnika Ichtiologicznego (EFI+) opracowanego w 2004 r. Podczas testowania przydatności wskaźnika do oceny rzek nizinnych w Polsce, Niemczech i Finlandii stwierdzono znaczną rozbieżność wyników uzyskanych za pomocą EFI i ocen dokonywanych innymi metodami. Przedstawiono porównanie oceny stanu ekologicznego dwóch rzek polskich, Biebrzy i Mierzawy z zastosowaniem wskaźników IBI (wskaźnik integralności biotycznej, EFI i OAR (wskaźnik oceny antropopresji rzeki).  Stwierdzono konieczność prowadzenia prac nad udoskonaleniem nowego Europejskiego Wskaźnika Ichtiologicznego (EFI+).


*00059*          pl

Relacje stadne u strzelczyka indyjskiego (Toxotes jaculatrix).  Strzelecki, Zbigniew. - Nasze Akwarium 2010 nr 119 s. 54-56, il.   bibliogr. summ.

Hierarchia strzelczyków w stadach nie jest jednorodna.  Przedstawiono dziewięć schematów obrazujących różne strategie zachowań w stałych stadach oraz w krótkotrwałych zespołach (ryby były razem w niewoli przez 30-50 dni). Zachowania tego gatunku różniły się zasadniczo, od sytuacji gdy żadna z ryb nie dominowała w stadzie do zależności skomplikowanych w hierarchii grupy.


*00087*          pl

Dobowa zmienność składu gatunkowego i zagęszczenia ryb w litoralu. Przyczyny i konsekwencje. Kapusta, Andrzej; Bogacka-Kapusta, Elżbieta; Morzuch, Jacek. - Komun. Ryb. 2010 nr 1 (114) s. 1-5, il. bibliogr. summ.

Omówiono warunki fizyko-chemiczne (temperatura wody, zawartość tlenu, przezroczystość) w litoralu dwóch płytkich jezior: Licheńskie i Dołgie Wielkie. Badania wykazały dobowe zmiany bogactwa gatunkowego, liczebności i biomasy ryb łowionych w tych jeziorach.  Sporządzono dendogram podobieństwa prób pobranych w ciągu doby w litoralu jezior.


*00088*          pl

Występowanie i biologia trawianki Perccottus glenii Dybowski,  1877. Wałowski, Jakub; Wolnicki, Jacek. - Komun. Ryb. 2010 nr 1 (114)  s. 6-11, il. bibliogr. summ.

Podano przynależność systematyczną, nazewnictwo, naturalny obszar występowania, środowisko życia i historię ekspansji trawianki - gatunku ryb obcego dla polskich wód. Omówiono wygląd zewnętrzny,  rozród, rozwój embrionalny i larwalny, odżywianie, wpływ na rodzime biocenozy oraz status prawny tego gatunku w Polsce.


*00098*          en

Morphometry of juvenile Russian sturgeon (Acipenser gueldenstaedtii Brandt et Ratzeburg, 1833) from fish farms. Morfometria młodzieży jesiotra rosyjskiego (Acipenser gueldenstaedtii Brandt et Ratzeburg, 1833) w warunkach akwakultury.  Keszka,  Sławomir; Krzykawski, Stanisław. - Acta Scient. Pol. - Piscaria 2008  vol. 7 nr 1-4 s. 21-36, il. bibliogr. streszcz. (www. acta. media. pl/)

Przedstawiono analizę cech przeliczalnych i mierzalnych jesiotra rosyjskiego w pierwszym roku życia. Badano, czy cechy te zmieniają się w czasie wzrostu ryb w warunkach akwakultury ciepłowodnej. Chów sadzowy prowadzono w wodzie pochłodniczej kanału elektrowni „Dolna Odra“. Uwzględniono 9 cech przeliczalnych i 35 cech mierzalnych.  Najbardziej zmiennymi cechami przeliczalnymi była liczba tarczek w rzędach grzbietowym, bocznym i brzusznym oraz liczba promieni w płetwach piersiowych.


*00103*          en

Ichthyofauna of a mountain stream dammed by beaver. Ichtiofauna potoku górskiego zabudowanego przez bobry. Kukuła,  Krzysztof; Bylak, Aneta. - Arch. Pol. Fish. 2010 vol. 18 fasc. 1 s. 33-43,   il. bibliogr. streszcz.

Badano wpływ bobrów europejskich, Castor fiber L. , na ichtiofaunę potoku Negrylów w Bieszczadach. Wyznaczono 3 stanowiska w potoku i 2 w stawach utworzonych przez bobry. Wykonano badania fizyko-chemiczne wody analizując 19 parametrów. Zidentyfikowano 4 gatunki ryb: pstrąga potokowego, głowacza pręgopłetwego, strzeblę potokową, śliza. Liczebność złowionych ryb była najwyższa w dolnej części potoku, a biomasa w stawach bobrowych, w których powstały dogodne dla ryb siedliska z dobrze natlenioną wodą. Potok zniszczony przez prace leśne, po wprowadzeniu bobrów, zyskał poprawę warunków bytowania ryb.


 

HODOWLA RYB

*00006*          pl

Analiza jeziorowej produkcji rybackiej w 2008 roku. Wołos,  Arkadiusz; Mickiewicz, Maciej; Draszkiewicz-Mioduszewska, Hanna. W:  Stan i uwarunkowania rozwoju rybactwa śródlądowego. Pod red. Macieja Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2009    s. 5-17, il. +bibliogr. 1 poz. ISBN 978-83-60111-43-7

Analizowano - na podstawie danych z 129 ankiet - jeziorową produkcję rybacką uprawnionych do rybackiego użytkowania jezior i obiektów stawowych w trzech regionach: Mazury, Pomorze, Wielkopolska.  Przedstawiono charakterystykę produkcji rybackiej w oparciu o jej parametry produkcyjno-gospodarcze. W 2008 r. całkowita produkcja ryb towarowych z analizowanych powierzchni 246, 3 tys. ha jezior wynosiła 2287, 76 t a wydajność 9, 29 kg/ha.


*00007*          pl

Gospodarka zarybieniowa prowadzona w jeziorach polskich w 2008 roku. Mickiewicz, Maciej. W: Stan i uwarunkowania rozwoju rybactwa śródlądowego. Pod red. Macieja Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2009  s. 19-33, il. +bibliogr. 9 poz. ISBN 978-83-60111-43-7

Na podstawie ankiet otrzymanych od 129 podmiotów gospodarczych wykazano, że w 2008 r. zarybiano polskie jeziora 18 gatunkami ryb, w tym najczęściej szczupakiem (113 gospodarstw). Najrzadziej zarybiano trocią jeziorową i miętusem (tylko 2 gospodarstwa). Scharakteryzowano ilość materiału zarybieniowego oraz powierzchnię (246 tys. ha) jezior, która była zarybiana poszczególnymi gatunkami oraz wartość tych zarybień. W 2008 r. łączna wartość zarybień wynosiła 8, 78 mln zł, co w przeliczeniu na hektar wynosiło 35, 65 zł/ha.


*00011*          pl

Szacowanie strat ichtiofauny - przykład ze zlewni Bugu.  Wiśniewolski, Wiesław; Borzęcka, Irena; Buras, Paweł. W: Stan i uwarunkowania rozwoju rybactwa śródlądowego. Pod red. Macieja Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2009  s. 63-80, il. +bibliogr. 40 poz. ISBN 978-83-60111-43-7

Omówiono przyczyny śnięć i strat w rybostanie oraz zasady postępowania w przypadku ich wystąpienia. Przedstawiono przykładowe szacowanie strat spowodowanych śnięciem ryb w 2006 r. w rzece Brok,  która jest prawobrzeżnym dopływem Bugu. Omówiono strukturę gatunkową ichtiofauny oraz relacje ilościowe poszczególnych gatunków. Wskazano na konieczność przeprowadzenia zarybień restytucyjnych w celu zrekompensowania strat ichtiofauny. Oszacowano ilość i wartość materiału zarybieniowego niezbędnego do restytucji pogłowia ryb.


*00065*          en

Sturgeon remediation in the tributaries to the Baltic Sea. Restytucja jesiotra w rzekach wpadających do Morza Bałtyckiego.   Gessner, Joern; Arndt, Gerd-Michael; Anders, Eckhard; Kirschbaum,  Frank; Bartel, Ryszard; Zdanowski, Bogusław. W: Passages for fish overcoming barriers for large migratory fish. Eds. Rosenthal H. et al. Spec. Publ. nr 2. Norderstedt (Germany): World Sturgeon Conservation Society 2008 s. 39-49, il. +bibliogr. 58 poz. ISBN 978-3-8370-6142-0

Przedstawiono informacje na temat historii, odłowów, przyczyn zaniku oraz przebiegu zabiegów mających na celu restytucję jesiotra w rzekach zlewiska Morza Bałtyckiego. Omówiono zasadnicze elementy programu, między innymi takie jak: odbudowa stada rozrodczego, ocena i typowanie miejsc do zarybień, monitoring związany z zarybieniami.


*00097*          pl

Gdzie jesiotrom będzie dobrze?. Gessner, Joern. - Mag. Przem. Ryb.  2010 nr 1 (73) s. 46, il.

Pod patronatem polsko-niemieckich działań w listopadzie 2009 r.  wypuszczono do Zatoki Pomorskiej 100 oznakowanych jesiotrów o średniej długości 1, 2 m i masie powyżej 10 kg. Celem tej akcji było poszerzenie wiedzy dotyczącej wędrówek jesiotrów i wykorzystania siedlisk przez dorastające osobniki w Morzu Bałtyckim. Omówiono znaczenie przywrócenia jeziotra w Morzu Bałtyckim. Scharakteryzowano polskie i niemieckie instytucje wspierające restytucję jesiotrów.


*00112*          pl

Wpływ warunków przetrzymywania larw jesiotra ostronosego na ich wzrost i przeżywalność. Wiszniewski, Grzegorz; Duda, Arkadiusz;  Kolman, Ryszard. - Komun. Ryb. 2010 nr 2 (115) s. 8-10, il. bibliogr.  summ.

Obserwowano przeżywalność i wzrost larw jesiotra ostronosego od stadium ikry zapłodnionej do końca resorpcji pęcherzyka żółtkowego. W basenach modelowego obiegu recyrkulacyjnego zastosowano dwie frakcje substratu: kamienie oraz żwir. Największą średnią długość osiągnęły larwy podchowywane na substracie kamiennym, zaś przeżywalność była największa w próbie kontrolnej (77 proc. ), a następnie w próbie z substratem kamiennym (57, 7 proc. ). Zwiększony przepływ wody nie wpływał na przeżywalność larw.


*00118*          pl

Krytyczne uwagi dotyczące polityki zarybieniowej. Goryczko,  Krzysztof. - Komun. Ryb. 2010 nr 2 (115) s. 32-33, bibliogr.

Omówiono kierunki działań zabezpieczające racjonalne prowadzenie gospodarki rybackiej, zawarte w operacie rybackim. Wskazano na potrzebę doskonalenia istniejącego systemu użytkowania wód będących własnością Skarbu Państwa.


*00119*          pl

Strategia rozwoju stawowej gospodarki karpiowej. Wojda, Ryszard.  - Komun. Ryb. 2010 nr 2 (115) s. 34-37, bibliogr.

Przedstawiono sześć okresów rozwoju gospodarki karpiowej w Polsce, od średniowiecza po okres unijny. Autor zarzuca brak aktualnej strategii rozwoju tej gałęzi, podaje przyczyny oraz propozycje działań w tym zakresie.


*00124*          pl

Rynek ryb wędzonych i rynek łososia. Raporty numeru. -  Mag. Przem. Ryb. 2010 nr 2 (74) s. 21-38, il.

Przedstawiono eksport, import oraz spożycie ryb wędzonych w Polsce oraz wielkość ich produkcji, która w 2009 r. wynosiła 82, 1 ton. Scharakteryzowano światową produkcję łososi i pstrągów ze szczególnym uwzględnieniem hodowli łososi w Chile, gdzie wielkość produkcji łososiowatych w 2008 r. sięgała do 650 tys. ton, a w 2009 r.  spadła do 403 tys. ton. Omówiono problemy akwakultury łososia w Chile oraz próby ich rozwiązania.


*00125*          pl

Stawy w Krainie Wielkich Jezior. Cz. 1: Region Warmii i Mazur.  Guziur, Janusz; Lirski, Andrzej. - Mag. Przem. Ryb. 2010 nr 2 (74)  s. 49-51, il.

Wyszczególnia się cztery grupy producentów ryb: spółki rybackie,  ośrodki zarybieniowe PZW, obiekty szkolne i naukowo-badawcze, hodowcy i producenci indywidualni. Głównymi producentami ryb stawowych na Warmii i Mazurach są spółki rybackie (67 proc. ) i hodowcy indywidualni (30 proc. ). Przedstawiono wielkość areału i produkcji poszczególnych spółek rybackich. Podano zbiorczą ocenę stanu technologicznego 26 obiektów omawianych spółek.


 

ROZRÓD RYB

*00040*          en

Environmental influence on maturation and dominancerelationships in the three-spined stickleback (Gasterosteus aculeatus L. ): temperature competes with photoperiod for primacy. Wpływ środowiska na dojrzewanie i zachowania tarłowe ciernika (Gasterosteus aculeatus L. ): konkurowanie temperatury z fotoperiodem.  Sokołowska, Ewa; Kulczykowska, Ewa. - Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2009 vol. 38 nr 4 s. 31-48, il. bibliogr.

W warunkach laboratoryjnych badano wpływ kombinacji fotoperiodu i temperatury na osiąganie dojrzałości tarłowej i interakcje między samcami ciernika w okresie rozrodu. Wzrost temperatury był głównym sygnałem do rozwoju gonad w okresie przedtarłowym oraz rozpoczęcia tarła. Samce odwrotnie niż samice dojrzewały niezależnie od fotoperiodu, a stymulujący efekt wysokiej temperatury nie był hamowany u nich przez brak oświetlenia. Samce trzymane w tych samych warunkach dojrzewały szybciej niż samice, a oświetlenie i wizualne informacje miały decydujący wpływ na ustalenie pozycji socjalnej samca w stadzie.


*00060*          pl

Jak rozwinęła się opieka rodzicielska u ryb. Kwaśniak-Płacheta,  Aleksandra; Danel, Dariusz. - Nasze Akwarium 2010 nr 120 s. 16-19, il.   bibliogr. summ.

Opisano formy opieki rodzicielskiej u ryb jajorodnych oraz ewolucyjne uwarunkowania powstania tego zjawiska, jak również ewolucję opieki rodzicielskiej na przykładzie ryb kostnoszkieletowych. Za najbardziej pierwotne stadium uważa się brak opieki, następne to opieka ojcowska, opieka synergistyczna, w końcu opieka matczyna.


*00062*          pl

Przykłady póz godowych i zachowań samców względem samic u Xiphophorus helleri. Strzelecki, Zbigniew. - Nasze Akwarium 2010 nr 120 s. 46-47, il. summ.

Przedstawiono dwanaście przykładów (z ryciną i krótkim opisem) zalotnych zachowań samców względem samic, zaobserwowanych w akwarium u ryb akwariowych z rodzaju Xiphophorus. Jeden samiec rzadko stosował wyłącznie jeden sposób zachowania. Samce mniejsze i skromniej ubarwione z reguły wykazywały zachowania bardziej różnorodne.


*00072*          en

Comparative analysis of reproductive traits in 65 freshwater fish species: application to the domestication of new fish species.  Analiza porównawcza cech rozrodczych 65 gatunków ryb słodkowodnych: zastosowanie do udomowienia nowych gatunków ryb.  Teletchea, Fabrice; Fostier, Alexis; Kamler, Ewa; Gardeur, Jean-Noel; Le Bail, Pierre-Yves; Jalabert, Bernard; Fontaine, Pascal. - Rev. Fish Biol. Fisheries 2009 vol. 19 nr 4 s. 403-430, il. bibliogr. (DOI 10. 1007/s11160-008-9102-1)

Na podstawie 29 cech rozrodczych, z których najważniejsze to: temperatura podczas tarła i inkubacji ikry oraz podchowu, ilość stopniodni przed wykluciem, czas rozrodu, forma opieki nad potomstwem, dokonano podziału 65 gatunków ryb słodkowodnych strefy umiarkowanej na 10 jednorodnych klasterów. Stwierdzono, że proponowana klasyfikacja, odmienna od dotąd proponowanych, może być pomocna przy udomowianiu nowych gatunków ryb w wyniku przenoszenia wiedzy i doświadczeń hodowlanych pomiędzy gatunkami przyporządkowanymi do tej samej grupy (klastera).


*00080*          en

The ralationship of oocyte diameter and incubation temperature to incubation time in temperate freshwater fish species. Zależności między średnicą oocytu, temperaturą i czasem inkubacji u słodkowodnych gatunków ryb strefy umiarkowanej.  Teletchea, F. ;  Gardeur, J-N. ; Kamler, E. ; Fontaine, P. - J. Fish Biol. 2009 vol. 74 nr 3 s. 652-668, il. bibliogr.

Na podstawie wybranych właściwości ikry, między innymi średnicy przed i po napęcznieniu, stopnia pływalności i kleistości oraz czasu i temperatury inkubacji, przeanalizowano i omówiono zależności występujące u 65 gatunków słodkowodnych ryb strefy umiarkowanej.  Porównano uzyskane wyniki z danymi dotyczącymi ryb morskich. Uzyskane wyniki pozwoliły na dokonanie podziału analizowanych gatunków ryb na pięć grup różniących się istotnie średnicą ikry, jej pływalnością i kleistością oraz czasem i temperaturą inkubacji.


 

ŻYWIENIE I ODŻYWIANIE SIĘ RYB

*00101*          en

Impact of supplementing natural feed with dry diets on the growth and survival of larval asp, Aspius aspius (L. ), and nase,  Chondrostoma nasus (L. ). Wpływ suplementacji pokarmu naturalnego paszą granulowaną na wzrost i przeżywalność larw bolenia, Aspius aspius (L. ) i świnki, Chondrostoma nasus (L. ). Kujawa, Roman;  Kucharczyk, Dariusz; Mamcarz, Andrzej; Jamróz, Marta; Kwiatkowski,  Maciej; Targońska, Katarzyna; Żarski, Daniel. - Arch. Pol. Fish. 2010  vol. 18 fasc. 1 s. 13-23, il. bibliogr. streszcz.

Larwy bolenia i świnki podchowywano przez 21 dni żywiąc je początkowo żywymi naupliusami solowca, Artemia sp. Pasza komercyjna SGP 493 (Aller Aqua) była podawana po 6, 8, 10 lub 12 dniach żywienia. Następnie stosowano suplementację diety pokarmem naturalnym w odstępach 1-3 dni w zależności od wariantu żywienia. Jedynie w przypadku podawania naupliusów przez 12 dni, przez następne dni podawano tylko paszę. W podchowie larw świnki nie stwierdzono różnic we wzroście pomiędzy wariantami żywienia. Larwy bolenia podobne wyniki uzyskały dla grup żywionych pokarmem naturalnym przez 6 i 12 dni oraz 8 i 10 dni.


*00110*          pl

Wpływ rodzaju żywego pokarmu na wyniki podchowu larw jesiotra ostronosego (Acipenser oxyrhynchus oxyrhynchus Mitchill). Piotrowska,  Iwona; Szczepkowska, Bożena; Kozłowski, Michał; Wunderlich,  Krzysztof; Szczepkowski, Mirosław. - Komun. Ryb. 2010 nr 2 (115) s. 1-4,   il. bibliogr. summ.

Wylęg jesiotra ostronosego podchowywano w basenach w trzech grupach żywieniowych: naupliusy solowca (Artemia sp. ), naupliusy solowca i mikronicienie (Panagrellus sp. ), tylko mikronicienie.  Najwiekszą średnią masę ciała, przyrost dobowy i przeżywalność stwierdzono u ryb żywionych wyłącznie naupliusami Artemia sp.  Żywienie ryb samymi mikronicieniami nie przyniosło oczekiwanych rezultatów; zarejestrowano wówczas wysokie straty i słabe tempo wzrostu ryb.


 

CHOROBY RYB

*00032*          en

Effects of copper and cadmium on growth and yolk utilization in barbel (Barbus barbus L. ) larvae. Wpływ miedzi i kadmu na wzrost i utylizację żółtka u larw brzany (Barbus barbus L. ).  Witeska,  Małgorzata; Bilska, Katarzyna; Sarnowski, Piotr. - Pol. J. Env. Stud.  2010 vol. 19 nr 1 s. 227-230, il. bibliogr.

Przedstawiono wyniki intoksykacji ikry i larw brzany jonami metali ciężkich - kadmu Cd i miedzi Cu w koncentracji 100 mikrog/l.  Obydwa metale powodowały zaburzenia w resorpcji woreczka żółtkowego - opóźniały czas i zmniejszały tempo jego utylizacji oraz ograniczały przyrosty larw, wyrażone wskaźnikiem powierzchni ciała. Z dwóch badanych metali bardziej toksyczny okazał się Cd, który oprócz wymienionych działań powodował znaczną śmiertelność larw (95 proc. ).


*00068*          en

Resistance of common carp (Cyprinus carpio L. ) to Cyprinid herpesvirus-3 is influenced by major histocompatibility (MH) class II B gene polymorphism. Odporność karpia (Cyprinus carpio L. ) na Cyprinid herpesvirusa-3 jest zależna od polimorfizmu genów klasy II B zgodności tkankowej.  Rakus, Krzysztof Ł. ; Wiegertjes, Geert F. ;  Adamek, Mikołaj; Siwicki, Andrzej K. ; Lepa, Agnieszka; Irnazarow,  Ilgiz. - Fish Shellfish Immunol. 2009 vol. 26 nr 5 s. 737-743, il.  bibliogr.  (DOI: 10. 1016/j. fsi. 2009. 03. 001)

Przedstawiono badania dotyczące roli genów kompleksu zgodności tkanowej (gen Cyca-DAB1) w kształtowaniu odporności karpia na herpeswirusa CyHV-3 (dawniej KHV). Materiał doświadczalny stanowiło 12 krzyżówek otrzymanych w wyniku skrzyżowania 4 linii selekcyjnych karpia (polska K i R6, węgierska R7 i francuska F). Eksperymentalne zakażenia ryb przeprowadzone w 7 i 10 miesiącu życia, wykazały zróżnicowaną odporność otrzymanych krzyżówek. Wśród 6 genotypów Cyca-DAB1 oznaczonych metodą PCR, jeden był związany z odpornością a trzy z podatnością na wirusa CyHV-3.


*00069*          en

Exposure of rainbow trout milt to mercury and cadmium alters sperm motility parametres and reproductive success. Ekspozycja nasienia pstrąga tęczowego na działanie rtęci i kadmu zmienia paramtery ruchu plemników i sukces rozrodczy.  Dietrich, Grzegorz J. ; Dietrich, Mariola; Kowalski, R. K. ; Dobosz, Stefan; Karol, Halina; Demianowicz, Wiesław; Glogowski, Jan. - Aquatic Toxicology 2009, il. bibliogr.

Wykorzystano plazmę nasienia jako medium inkubacyjne do monitoringu wpływu krótkotrwałej ekspozycji subletalnych koncentracji Hg (1, 10 i 100 mg/l) i Cd (10, 100 i 500 mg/l) na mlecz pstrąga tęczowego. Jako wyznaczników jakości gamet użyto opisu parametrów ruchu plemników (metoda CASA) oraz odsetka wyklucia ikry. Silniejsze działanie toksyczne na nasienie miały jony Hg, które powodowały istotne zmiany parametrów ruchu plemników po cztero-godzinnej ekspozycji w koncentracji 1-10 mg/l. Podobna reakcja na działanie kadmu wystąpiła przy koncentracji 10 mg/l.


*00085*          pl

Choroba wrzodowa karpi. Niemczuk, Wiktor. - Prz. Ryb. 2010 R. 34 nr 1 s. 15-16, il.

Chorobę wrzodową karpi - erythrodermatitis, objawiającą się zmianami na skórze, wywołują bakterie z rodzaju Aeromonas.  Przedstawiono metody rozróżnienia poszczególnych bakterii,  scharakteryzowano ich cechy oraz podano sposób przeprowadzenia skutecznej terapii w oparciu o antybiotykogram.


*00086*          pl

Stanowisko SPRŁ w sprawie zwalczania VHS. Gorbaczow, Dariusz. -  Prz. Ryb. 2010 R. 34 nr 1 s. 19-24, il.

Stowarzyszenie Producentów Ryb Łososiowatych (SPRŁ) w Lęborku w związku z pracami nad programem zwalczania choroby ryb - VHS (wirusowej posocznicy krwotocznej), proponuje wprowadzenie programu w mniejszym zakresie w dorzeczu przymorskiej rzeki Grabowej.  Analizowano wnioski i wątpliwości zgłoszone podczas konsultacji w środowisku hodowców.


*00090*          pl

Ekonomiczny i zdrowotny wymiar stosowania szczepień przeciwko furunkulozie i jersiniozie w podchowie pstrąga tęczowego.  Grudniewska, Joanna; Dobosz, Stefan; Terech-Majewska, Elżbieta;  Zalewski, Tomasz; Siwicki, Andrzej K. - Komun. Ryb. 2010 nr 1 (114)  s. 18-21, il. bibliogr. summ.

Badano wzrost i przeżywalność narybku pstrąga tęczowego poddanego szczepieniu w immersji szczepionkami przeciwko furunkulozie i jersiniozie. Szczepienia nie wpłynęły negatywnie na kondycję i stan zdrowotny ryb. Najlepsza okazała się szczepionka przeciwko furunkulozie. Uzyskano najwyższą przeżywalność, dobre przyrosty masy ciała i najniższy współczynnik pokarmowy oraz możliwość wypracowania największego zysku.


*00113*          pl

Dezynfekcja jako metoda profilaktyki i wspomagania terapii chorób ryb, w oparciu o najskuteczniejsze środki biobójcze.  Terech-Majewska, Elżbieta; Grudniewska, Joanna; Siwicki, Andrzej K. - Komun. Ryb. 2010 nr 2 (115) s. 11-16, il. bibliogr. summ.

Omówiono postępowanie podczas zabiegu dezynfekcji w hodowli ryb oraz dobór środków. Przedstawiono najczęściej stosowane i zalecane chemioterapeutyki w profilaktyce i zwalczaniu niektórych chorób ryb.  Podano zalecane koncentracje, czas stosowania oraz czynnik chorobotwórczy.


*00127*          pl

KHV - czas na decyzje hodowców i służb weterynaryjnych. Teka [oprac. ]. - Mag. Przem. Ryb. 2010 nr 2 (74) s. 59-60, il.

W konferencji weterynaryjnej „Zagrożenia i perspektywy hodowli rybackich“ w Kielcach, wzięło udział 150 uczestników. Wystąpienia dotyczyły problemów pogorszenia się warunków środowiskowych i intensyfikacji hodowli ryb. Rozważano przyczyny rozprzestrzeniania się KHV w Polsce, aktualną sytuację epizootyczną oraz metody zwalczania chorób ryb. Kupowanie na przetargach najtańszego materiału zarybieniowego oraz mieszanie w jednym zbiorniku narybku różnego pochodzenia przyczyniają się do rozprzestrzeniania się chorób.


 

RYBY KARPIOWATE

CHÓW I HODOWLA KARPIA

*00036*          en

The influence of intensive fish nutrition on the quality of cooling waters. Wpływ intensywnego żywienia ryb na jakość wód pochłodniczych.  Nędzarek, Arkadiusz; Tórz, Agnieszka; Stepanowska,  Katarzyna. - Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2009 vol. 38 nr 3 s. 51-59, il.   bibliogr.

Przedstawiono wpływ żywienia karpia (170 g/szt. ) dwoma paszami o różnej zawartości tłuszczu (31 i 15 proc. ) i węglowodanów (11 i 21 proc. ) na jakość środowiska oraz wskaźniki hodowlane. Pasze powodowały znaczny wzrost koncentracji azotu, fosforu i materii organicznej w wodzie odpływającej z sadzy hodowlanych. Pasza o wyższej zawartości tłuszczy okazała się bardziej stabilna i pozwoliła na uzyskanie wyższych przyrostów ryb. Skrócenie czasu podchowu zmniejszy obciążenie środowiska paszą i produktami przemiany materii ryb.


*00050*          en

Traditional carp farming in Poland as an example of sustainable animal production. Tradycyjny chów karpia w Polsce jako przykład zrównoważonej produkcji zwierzęcej. Cieśla, Mirosław; Błaszczak,  Borys; Lirski, Andrzej. - Ann. WULS(SGGW)-Anim. Sci. 2009 nr 46  s. 329-337, il. bibliogr. streszcz.

Scharakteryzowano różnorodne walory tradycyjnych stawów typu karpiowego, ich funkcję społeczną jak również wpływ na ochronę i konserwację bioróżnorodności środowiska naturalnego oraz na jakość wody w zlewni i bilans wodny w środowisku, w którym są zlokalizowane.  Analizowano ekonomiczną opłacalność produkcji tradycyjnych gospodarstw karpiowych. Wskazano na konieczność podjęcia różnorodnych inicjatyw wspierających ich rentowność.


*00068*          en

Resistance of common carp (Cyprinus carpio L. ) to Cyprinid herpesvirus-3 is influenced by major histocompatibility (MH) class II B gene polymorphism. Odporność karpia (Cyprinus carpio L. ) na Cyprinid herpesvirusa-3 jest zależna od polimorfizmu genów klasy II B zgodności tkankowej. Rakus, Krzysztof Ł. ; Wiegertjes, Geert F. ;  Adamek, Mikołaj; Siwicki, Andrzej K. ; Lepa, Agnieszka; Irnazarow,  Ilgiz. - Fish Shellfish Immunol. 2009 vol. 26 nr 5 s. 737-743, il.  bibliogr.   (DOI: 10. 1016/j. fsi. 2009. 03. 001)

Przedstawiono badania dotyczące roli genów kompleksu zgodności tkanowej (gen Cyca-DAB1) w kształtowaniu odporności karpia na herpeswirusa CyHV-3 (dawniej KHV). Materiał doświadczalny stanowiło 12 krzyżówek otrzymanych w wyniku skrzyżowania 4 linii selekcyjnych karpia (polska K i R6, węgierska R7 i francuska F). Eksperymentalne zakażenia ryb przeprowadzone w 7 i 10 miesiącu życia, wykazały zróżnicowaną odporność otrzymanych krzyżówek. Wśród 6 genotypów Cyca-DAB1 oznaczonych metodą PCR, jeden był związany z odpornością a trzy z podatnością na wirusa CyHV-3.


*00083*          pl

Sprzedaż karpia w grudniu 2009 roku - wstępne informacje.  Lirski, Andrzej. - Prz. Ryb. 2010 R. 34 nr 1 s. 5-6, il.

Przed świętami (22 grudnia 2009 r. ) została sprzedana cała produkcja karpia z większości gospodarstw. Omówiono akcje promocyjne sprzedaży karpia w hipermarketach oraz działania zwalczające sprzedaż przez organizacje ekologiczne.


*00107*          pl

Stawowa produkcja karpia w 2009 roku - wyniki ostateczne.  Lirski, Andrzej; Wałowski, Jakub. - Prz. Ryb. 2010 R. 34 nr 2 s. 11-12,   il.

Podano charakterystykę 118 ankietowanych gospodarstw oraz warunki hydrologiczno-meteorologiczne. Produkcja narybku i kroczka karpia była wyższa niż prognozowana (odpowiednio 3650 i 4724 ton),  zaś karpia konsumpcyjnego niższa (15600 ton). Było to spowodowane złą sytuacją epizootyczną oraz stratami powodowanymi przez zwierzęta rybożerne.


*00117*          pl

Produkcja karpia i ryb dodatkowych w stawach ziemnych w 2009 roku na podstawie badań ankietowych. Lirski, Andrzej; Wałowski,  Jakub. - Komun. Ryb. 2010 nr 2 (115) s. 28-31, il. bibliogr.

Porównano produkcję narybku kroczka i karpia handlowego w 2009 r. i w latach poprzednich. W 2009 r. wyprodukowano 15600 ton karpia konsumpcyjnego, czyli podobnie jak w latach 2006 i 2007. Przyczynami długotrwałych trendów spadkowych są śnięcia ryb oraz straty spowodowane przez zwierzęta rybożerne. Najlepsze rezultaty osiągnięto w chowie narybku karpia - 3650 ton, co przekracza średnią wieloletnią o ponad 500 ton.


 

INNE KARPIOWATE

*00023*          pl

Kiełb krótkowąsy - atrakcyjny gatunek rodzimy. Zientek, Hubert.  - Nasze Akwarium 2010 nr 118 s. 41-42, il.

Opisano wygląd, środowisko występowania i rozród kiełbia krótkowąsego (Gobio gobio gobio), gatunku ryb pospolitego w naszych wodach oraz sposób prowadzenia chowu w zimnowodnym akwarium lub oczku wodnym. Gatunek ten nie jest objęty ochroną w przeciwieństwie do dwóch innych gatunków kiełbia, są to: kiełb Kesslera i kiełb białopłetwy (podano ich charakterystykę).


*00032*          en

Effects of copper and cadmium on growth and yolk utilization in barbel (Barbus barbus L. ) larvae. Wpływ miedzi i kadmu na wzrost i utylizację żółtka u larw brzany (Barbus barbus L. ). Witeska,  Małgorzata; Bilska, Katarzyna; Sarnowski, Piotr. - Pol. J. Env. Stud.  2010 vol. 19 nr 1 s. 227-230, il. bibliogr.

Przedstawiono wyniki intoksykacji ikry i larw brzany jonami metali ciężkich - kadmu Cd i miedzi Cu w koncentracji 100 mikrog/l.  Obydwa metale powodowały zaburzenia w resorpcji woreczka żółtkowego - opóźniały czas i zmniejszały tempo jego utylizacji oraz ograniczały przyrosty larw, wyrażone wskaźnikiem powierzchni ciała. Z dwóch badanych metali bardziej toksyczny okazał się Cd, który oprócz wymienionych działań powodował znaczną śmiertelność larw (95 proc. ).


*00033*          en

The dependencies between the abundance of Chironomus f. l. plumosus and bream (Abramis brama) net catches in a lowland reservoir (Zegrzyński Reservoir, central Poland). Zależności między zagęszczeniem Chironomus f. l. plumosus a odłowami sieciowymi leszcza (Abramis brama) w zbiorniku nizinnym (Zbiornik Zegrzyński,  centralna Polska).  Prus, Paweł. - Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2009  vol. 38 nr 3 s. 15-30, il. bibliogr.

Na podstawie analizy prób bentosu oraz połowów gospodarczych z lat 1982-2000 stwierdzono istotne zależności między zagęszczeniem larw ochotki Chironomus f. l. plumosus na wiosnę i późnym latem (dwa szczyty rozwoju) oraz odłowami leszcza w Zbiorniku Zegrzyńskim.  Wzrost całkowitych, rocznych odłowów leszcza (do 12-16 kg/ha) obserwowany był w latach, w których zagęszczenie larw ochotki przekraczało 6000 szt. /m kw. Gdy zagęszczenie ochotki na wiosnę było mniejsze, ryby przenosiły się w poszukiwaniu pokarmu do rzek zasilających zbiornik (Narwi i Bugu).


*00067*          en

Response of larval and juvenile rudd Scardinius erythrophthalmus (L. ) to different diets under controlled conditions. Reakcja larw i narybku wzdręgi Scardinius erythrophthalmus (L. ) na zróżnicowaną dietę w warunkach kontrolowanych.  Wolnicki, J. ; Sikorska, J. ;  Kamiński, R. - Czech. J. Anim. Sci. 2009 vol. 54 nr 7 s. 331-337, il.   bibliogr.

W wyniku eksperymentów żywieniowych dotyczących okresu podawania naupliusów solowca (0, 2, 4, 6 i 20 dni) przed przejściem larw na paszę sztuczną oraz porównania dwóch pasz komercyjnych (Aller Futura Larvae i Evos AngloNorse) w żywieniu narybku, określono tempo wzrostu, przeżywalność i odsetek deformacji ciała wzdręgi podczas podchowu w akwariach. Okres podawania solowca miał istotny wpływ na badane parametry. Najwyższe przyrosty (68, 5 g) i najwyższą przeżywalność (98, 7 proc. ) zanotowano w grupie, która najdłużej była żywiona solowcem. W okresie stosowania pasz sztucznych lepsze efekty żywieniowe uzyskano w wyniku podawania paszy Ewos AngloNorse.


*00073*          en

Effects of different dietary fatty acids profiles on the growth performance and body composition of juvenile tench (Tinca tinca (L. )). Wpływ różnych profili kwasów tłuszczowych na parametry wzrostu i skład ciała młodocianego lina (Tinca tinca (L. )). Zakęś,  Zdzisław; Jankowska, Barbara; Jarmołowicz, Sylwia; Żmijewski, Tomasz; Partyka, Konrad; Demska-Zakęś, Krystyna. - Rev. Fish Biol. Fisheries 2009, il. bibliogr.  (DOI 10. 1007/s11160-009-9146-x)

Suplementacja paszy różnymi olejami roślinnymi (lnianym,  arachidowym, rzepakowym) oraz tranem w dawce 50 g/kg paszy trwała przez 55 dni (47 proc. tłuszczu w diecie). Pasze te, podawane narybkowi lina, nie wpłynęły na parametry wzrostu, kondycję,  współczynnik pokarmowy oraz podstawowy skład chemiczny ciała narybku o masie początkowej 57 g. Stwierdzono natomiast różnice w całkowitej zawartości składników mineralnych oraz mono- i polienowych kwasów tłuszczowych, zwłaszcza n-3 i n-6. Stosunek n-3/n-6 wahał się od 1, 6 do 2, 08. Liny żywione suplementowaną olejami roślinnymi paszą miały istotnie niższy poziom nasyconych kwasów tłuszczowych.


*00074*          en

Cadmium and copper toxicity to tench Tinca tinca (L. ) larvae after a short-term exposure. Toksyczność kadmu i miedzi po krótkotrwałej ekspozycji larw lina Tinca tinca (L. ). Sikorska,  Justyna; Wolnicki, Jacek. - Rev. Fish Biol. Fisheries 2009, il.   bibliogr.  (DOI 10. 1007/s11160-009-9145-y)

Larwy lina, na etapie napełniania pęcherza pławnego, poddano 24-godzinnej intoksykacji różnymi dawkami (0, 1; 0, 2 i 0, 3 mg/l) kadmu (Cd) i miedzi (Cu), a następnie podchowywano przez 9 dni w czystej wodzie. Zaobserwowano spadek tempa wzrostu, obniżenie przeżywalności oraz uwstecznienie procesu napełniania pęcherza pławnego. Stopień reakcji był proporcjonalny do koncentracji substancji toksycznej.  Larwy intoksykowane najwyższymi koncentracjami metali przechodziły później na odżywianie egzogenne. Wykazano silniejszy wpływ toksyczny kadmu i miedzi podczas ontogenezy larw, gdy ryby są szczególnie wrażliwe.


*00075*          en

Dietary Macrogard reduces Aeromonas hyrophila mortality in tench (Tinca tinca) through the activation of cellular and humoral defence mechanisms. Macrogard w diecie redukuje śmiertelność lina (Tinca tinca) wywołaną przez Aeromonas hydrophila poprzez aktywację komórkowych i humoralnych mechanizmów obronnych.  Siwicki, Andrzej K. ; Zakęś, Zdzisław; Terech-Majewska, Elżbieta; Kazuń, Krzysztof;  Lepa, Agnieszka; Głąbski, Edward. - Rev. Fish Biol. Fisheries 2009, il.  bibliogr. (DOI 10. 1007/s11160-009-9133-2)

Badano wpływ beta-1, 3/1, 6-glukanu (Macrogard) podawanego w paszy w dawkach 0, 5; 1, 0 i 2, 0 g/kg paszy przez 4 tygodnie, na układ immunologiczny narybku lina oraz odporność na zakażenie bakteriami Aeromonas hydrophila. Suplemetacja glukanem w dawkach 1 i 2 g/kg powowdowała istotny wzrost aktywności fagocytarnej makrofagów,  odpowiedzi proliferacyjnej limfocytów oraz aktywności lizozymu i poziomu immunoglobulin w surowicy. W grupach stymulowanych glukanem obserwowano mniejszą śmiertelność po eksperymentalnym zakażeniu bakteriami.


*00076*          en

Weak compensatory growth makes short-term starvation an unsuitable technique to mitigate body deformities of Tinca tinca juveniles in intensive culture. Słaby wzrost kompensacyjny powoduje, że krótkotrwałe głodzenie staje się nieodpowiednią techniką do łagodzenia deformacji ciała młodocianego lina Tinca tinca w intensywnym chowie.  Myszkowski, Leszek; Kamler, Ewa; Kwiatkowski,  Sławomir. - Rev. Fish Biol. Fisheries 2009, il. bibliogr.

Badania przeprowadzone na narybku lina o początkowej masie ciała 0, 67 g, żywionego dwoma dawkami paszy sztucznej (5 i 2, 5-procent biomasy) wykazały, że krótkotrwałe okresy głodzenia (6 dni) nie eliminują całkowicie problemu deformacji ciała ryb, ale mogą zmniejszyć ich odsetek z 37 do 12 procent. Przy takiej metodzie żywienia nie zaobserwowano jednak efektu kompensacji wzrostu, co prawdopodobnie czyni taki zabieg nieprzydatnym w intensywnym podchowie tego gatunku.


*00094*          pl

Lokalna populacja certy na Mazurach?. Krzywosz, Tadeusz;  Traczuk, Piotr. - Komun. Ryb. 2010 nr 1 (114) s. 29, il. bibliogr.

W 2009 roku w składzie pokarmu kormorana na jeziorze Warnołty (zatoka Śniardw) znaleziono wykrztuszone certy. Prawdopodobnie pochodziły one z lokalnej formy bytującej w rzece Pisa i jeziorze Roś. Forma ta powstała najprawdopodobniej po przegrodzeniu Wisły.


*00101*          en

Impact of supplementing natural feed with dry diets on the growth and survival of larval asp, Aspius aspius (L. ), and nase,  Chondrostoma nasus (L. ). Wpływ suplementacji pokarmu naturalnego paszą granulowaną na wzrost i przeżywalność larw bolenia, Aspius aspius (L. ) i świnki, Chondrostoma nasus (L. ). Kujawa, Roman;  Kucharczyk, Dariusz; Mamcarz, Andrzej; Jamróz, Marta; Kwiatkowski,  Maciej; Targońska, Katarzyna; Żarski, Daniel. - Arch. Pol. Fish. 2010  vol. 18 fasc. 1 s. 13-23, il. bibliogr. streszcz.

Larwy bolenia i świnki podchowywano przez 21 dni żywiąc je początkowo żywymi naupliusami solowca, Artemia sp. Pasza komercyjna SGP 493 (Aller Aqua) była podawana po 6, 8, 10 lub 12 dniach żywienia. Następnie stosowano suplementację diety pokarmem naturalnym w odstępach 1-3 dni w zależności od wariantu żywienia. Jedynie w przypadku podawania naupliusów przez 12 dni, przez następne dni podawano tylko paszę. W podchowie larw świnki nie stwierdzono różnic we wzroście pomiędzy wariantami żywienia. Larwy bolenia podobne wyniki uzyskały dla grup żywionych pokarmem naturalnym przez 6 i 12 dni oraz 8 i 10 dni.


 

RYBY ŁOSOSIOWATE

BIOLOGIA PSTRĄGA

*00077*          en

Karyotype variation in the albino rainbow trout (Oncorhynchus mykiss (Walbaum)). Zmienność kariotypu albinotycznego pstrąga tęczowego (Oncorhynchus mykiss (Walbaum)).  Ocalewicz, K. ; Dobosz,  S. - Genome 2009 vol. 52 nr 4 s. 347-352, il. bibliogr.  (DOI: 10. 1139/G09-009)

Przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych na jednorocznych,  albinotycznych pstrągach tęczowych z linii Maliszewski, dotyczących określania płci fenotypowej na podstawie oceny histologicznej gonad oraz różnic w kariotypie na podstawie obrazu chromosomów barwionych fluorochromem oraz miejsc występowania 5S rDNA. Chromosmy X miały budowę subtelocentryczną i posiadały dwie formy morfologiczne występujące zarówno u samic, jak i samców. Nie stwierdzono natomiast u samic występowania układu dwóch chromosomów X(s). Różnice w budowie i układzie chromosomów między samcami i samicami pozwalały na rozróżnianie płci.


*00099*          en

Observation of red blood cell alterations in triploid rainbow trout (Oncorhynchus mykiss). Występowanie zaburzeń w erytrocytach triploidów pstrąga tęczowego (Oncorhynchus mykiss). Johari, Sayed A. ; Kalbassi, Mohammad R. ; Sourinezhad, Iman; Wlasow, Teresa. - Acta Scient. Pol. - Piscaria 2008 vol. 7 nr 1-4 s. 49-52, il. bibliogr.  streszcz.

Triploidy pstrąga tęczowego uzyskano poprzez zastosowanie szoku termicznego na jaja w 20-tej minucie po zaplemnieniu. Diploidy nie zostały poddane szokowi termicznemu. Badano zmiany strukturalne w krwinkach czerwonych narybku pstrąga tęczowego 3N i 2N, hodowanego w tych samych warunkach. W krwi triploidów udział erytrocytów z jądrem segementowanym wynosił 13, 52 proc. , zaś u pstrągów diploidalnych zaledwie 1, 06 proc. Wysoki udział erytrocytów z dzielącym się jądrem wydaje się być ważną cechą triploidów. Amitozę krwinek czerwonych zaobserwowano jedynie u pstrągów triploidalnych.


 

CHÓW I HODOWLA PSTRĄGA

*00029*          en

Vertical changeability of physical-chemical features of bottom sediments in three lakes, in aspect type of water mixis and intensity of human impact. Pionowe zmiany parametrów fizyko-chemicznych osadów dennych w trzech jeziorach z punktu widzenia rodzaju mieszania wód i nasilonej antropopresji. Sobczyński, T. ; Joniak, T. -  Pol. J. Env. Stud. 2009 vol. 18 nr 6 s. 1093-1099, il. bibliogr.

W badaniach przeprowadzonych w trzech jeziorach (Góreckie,  Kociołek, Strykowskie) Wielkopolski, zróżnicowanych pod względem morfometrycznym, miksji, charakteru zlewni oraz stopnia antropopresji, stwierdzono istotne korelacje między zawartością materii organicznej oraz związkami azotu i fosforu w osadach dennych.  Tendencje zmian składu chemiczego osadów w przekroju pionowym odzwierciedlały zarówno charakter poszczególnych jezior, jak i stopień i rodzaj antropopresji.


*00049*          en

Cytologic ploidy determination in fish - an example of two salmonid species. Określanie cytologicznej ploidalności u ryb na przykładzie dwóch gatunków łososiowatych. Jankun, Małgorzata;  Kuzminski, Henryk; Furgala-Selezniow, Grazyna. - Env. Biotechnol. 2007 vol. 3 nr 2 s. 52-56, il. bibliogr.

Omówiono bezpośrednie i pośrednie metody oceny ploidalności ryb na przykładzie pstrąga tęczowego i źródlanego. Wybór odpowiedniej metody zależy od wyposażenia i doświadczenia personelu oraz od badanego materiału (gatunku ryb, ich wieku i rozmiarów). Do szybkiego, pewnego i niedrogiego określenia efektów manipulacji genetycznych (np. ploidyzacji, hybrydyzacji) pomocna może być kombinacja prostych technik pośrednich: kwantyfikacja jąderek, czy pomiary jąder erytrocytów. Pierwsza technika może być stosowana u gatunków posiadających jedno locus organizatora jąderek (NORs) jak pstrąg tęczowy, natomiast druga u gatunków o wielu loci NORs (pstrąg źródlany).


*00078*          en

The effect of peptide absorption on PepT1 gene expression and digestive system hormones in rainbow trout (Oncorhynchus mykiss). Wpływ wchłaniania peptydów na ekspresję genu nośnika PepT1 i hormony układu trawiennego u pstrąga tęczowego (Oncorhynchus mykiss).   Ostaszewska, Teresa; Kamaszewski, Maciej; Grochowski, Piotr;  Dabrowski, Konrad; Verri, Tiziano; Aksakal, Ercument; Szatkowska, Iwona; Nowak, Zuzanna; Dobosz, Stefan. - Comp. Biochem. Physiol. Part A  2010 vol. 155 s. 107-114, il. bibliogr.  (DOI: 10. 1016/j. cbpa. 2009. 10. 017)

Opisano wpływ dodatku różnych źródeł białka (wolnych aminokwasów: lizyny i glicyny, dipeptydu Liz-Glic, paszy bez dodatku lizyny oraz całych białek zawartych w paszy komercyjnej Aller Futura) na rozwój i wzrost narybku ryb łososiowatych na przykładzie pstrąga tęczowego. Szczególną uwagę zwrócono na ekspresję nośnika oligopeptydów PepT1 oraz na lokalizację miejsc sekrecji hormonów trawiennych (gastryny, CCK i leptyny) w poszczególnych odcinkach przewodu pokarmowego.


*00081*          en

Formation of chromosome aberrations in androgenetic rainbow trout Oncorhynchus mykiss. Formowanie się zmienionych chromosomów u androgenicznego pstrąga tęczowego Oncorhynchus mykiss.  Ocalewicz, K. ; Dobosz, S. ; Kuzminski, H. ; Goryczko, K. - J. Fish Biol.  2009 vol. 75 nr 9 s. 2373-2379, il. bibliogr.

Omówiono problemy związane z brakiem całkowitej inaktywacji matczynego DNA podczas zabiegów androgenezy pstrąga tęczowego.  Stwierdzono, że podczas naświetlania ikry promieniami gamma i/lub promieniami X może dochodzić do niekompletnej inaktywacji matczynego jądrowego DNA. Prowadzić to może do wbudowywania różnych fragmentów pochodzenia matczynego w strukturę nowo powstających chromosomów androgenotów, powodując ich aberrację m. in. zmianę kształtu i struktury.


*00090*          pl

Ekonomiczny i zdrowotny wymiar stosowania szczepień przeciwko furunkulozie i jersiniozie w podchowie pstrąga tęczowego.  Grudniewska, Joanna; Dobosz, Stefan; Terech-Majewska, Elżbieta;  Zalewski, Tomasz; Siwicki, Andrzej K. - Komun. Ryb. 2010 nr 1 (114)  s. 18-21, il. bibliogr. summ.

Badano wzrost i przeżywalność narybku pstrąga tęczowego poddanego szczepieniu w immersji szczepionkami przeciwko furunkulozie i jersiniozie. Szczepienia nie wpłynęły negatywnie na kondycję i stan zdrowotny ryb. Najlepsza okazała się szczepionka przeciwko furunkulozie. Uzyskano najwyższą przeżywalność, dobre przyrosty masy ciała i najniższy współczynnik pokarmowy oraz możliwość wypracowania największego zysku.


*00104*          en

Effect of sex reversal in rainbow trout (Oncorhynchus mykiss Walbaum) using 17alfa-methyltestosterone and 11beta-hydroxyandrostenedione. Efekt odwracania płci u pstrąga tęczowego (Oncorhynchus mykiss Walbaum) przy użyciu 17alfa-methyltestosteronu oraz 11beta-hydroxyandrostenedionu.  Kuzminski, Henryk; Dobosz, Stefan. - Arch. Pol. Fish. 2010 vol. 18 fasc. 1 s. 45-49, il. bibliogr. streszcz.

Porównano efektywność odwracania płci u dojrzałych samic pstrąga tęczowego przy pomocy 17alfa-methyltestosteronu (6 ppm MT) i 11beta-hydroxyandrostenedionu (20 ppm OHA). Hormony podawano w paszy przez 60 dni żywienia. W grupie otrzymującej OHA 95 proc. samic przekształciło się w samców, a 1, 6 proc. osobników wykazywało cechy biseksualne. Wród ryb otrzymujących MT tylko 59, 7 proc. samic przekształciło się w samców, a 1, 8 proc. w osobniki biseksualne.  Większość neo-samców (maskulinizowanych samic) cechowała się dobrze wykształconymi jądrami, ale miała w różnym stopniu zredukowane nasieniowody.


 

INNE ŁOSOSIOWATE

*00093*          pl

Sztuczne tarliska dla ryb łososiowatych - problemy i kontrowersje. Radtke, Grzegorz; Dębowski, Piotr. - Komun. Ryb. 2010 nr 1 (114) s. 27-29

Przedstawiono prace i zabiegi wymagane przy tworzeniu sztucznych tarlisk na rzekach pomorskich w celu poprawy warunków do tarła i zwiększenia udziału ryb pochodzących z naturalnego rozrodu. Omówiono korzyści i konsekwencje takich działań dla środowiska.


*00105*          en

Possibilities of using the length differentiation of hatchery sea trout, Salmo trutta m. trutta L. , parr to predict numbers of one-year smolts. Możliwości przewidywania liczby jednorocznych smoltów troci, Salmo trutta m. trutta L. , w warunkach stawowych na podstawie zróżnicowania długości parr.  Dębowski, Piotr; Dobosz,  Stefan; Grudniewska, Joanna; Kuzminski, Henryk. - Arch. Pol. Fish. 2010 vol. 18 fasc. 1 s. 51-58, il. bibliogr. streszcz.

Wzrost i smoltyfikację badano u 14 pokrewnych rodzin troci pochodzących z rzeki Wisły. Od stycznia rodziny były podchowywane oddzielnie, a następnie po oznakowaniu znaczkami PIT - razem. Ocenę stopnia smoltyfikacji przeprowadzono w drugim roku życia ryb. Udział smoltów w poszczególnych rodzinach wynosił od 14 do 66 proc. w zależności od średniej długości ryb w rodzinie. Nie powiodła się próba oszacowania przyszłej liczby smoltów poprzez podział rozkładów długości jesienią i zimą.


 

RYBY SZCZUPAKOWATE

*00048*          en

Gynogenesis in northerne pike: UV-inactivation of spermatozoa and the heat shock inducing meiotic diploidization. Gynogeneza szczupaka: inaktywacja plemników promieniami UV oraz szok cieplny wywołujący diploidyzację mejotyczną. Luczynski, Marek L. ;  Dabrowski, Konrad; Kucharczyk, Dariusz; Glogowski, Jan; Luczynski,  Miroslaw; Szczerbowski, Andrzej; Babiak, Igor. - Env. Biotechnol. 2007 vol. 3 nr 2 s. 39-43, il. bibliogr.

Genetyczna inaktywacja plemników szczupaka, rozcieńczonych płynem immobilizującym na bazie TRIS, glicyna, NaCl i KCl w stosunku 1:9, następuje najefektywniej po 8 minutach naświetlania UV w dawce 3072 J/mkw. Ikra szczupaka zapłodniona tak inaktywowanym nasieniem poddana następnie procedurze szoku cieplnego (w temperaturze 34 i 34, 5 st. C przez 3 lub 5 minut w czasie do 6 minut po aktywacji) pozwala na uzyskanie ok. 24 proc. gynogenetycznego wylęgu.  Efektywność szoku cieplnego oraz przeżywalność gynogenotów była zależna od źródła i jakości gamet (osobniczy wpływ ikrzyc).


 

RYBY OKONIOWATE

*00058*          pl

Sandacz w akwarium. Przybylski, Maksymilian. - Nasze Akwarium  2010 nr 119 s. 49-51, il. summ.

Opisano wygląd, rozród w warunkach naturalnych i środowisko życia sandacza. Podano jak przygotować 300-litrowe akwarium (filtrowanie wody, oświetlenie, temperatura, dekoracje, pokarm) do okresowego trzymania w nim tego gatunku. Sandacze w akwarium z reguły nie przekraczają długości 10 cm.


*00066*          en

Fatty acid profile of muscles, liver and mesenteric fat in wild and reared perch (Perca fluviatilis L. ). Profile kwasów tłuszczowych mięśni, wątroby i tłuszczu okołojelitowego dzikiego i hodowlanego okonia (Perca fluviatilis L. ). Jankowska, Barbara;  Zakęś, Zdzisław; Żmijewski, Tomasz; Szczepkowski, Mirosław. - Food Chemistry 2009 vol. 118 nr 3 s. 764-768, il. bibliogr. (DOI: 10. 1016/j. foodchem. 2009. 05. 055)

Jakościowy skład kwasów tłuszczowych nasyconych (SFA) i nienasyconych (UFA) u okoni dzikich oraz hodowlanych był podobny z wyjątkiem kwasu C16:4, który stwierdzony został tylko u okonia hodowlanego. Ryby dzikie zawierały mniej kwasów monoenowych (MUFA,  głównie C18cis9 i C20:1n-9) i więcej kwasów polienowych (PUFA,  głównie DHA i AA). Stosunek n-3/n-6 był zróżnicowany, wyższy u ryb hodowlanych, a zbliżone były wartości indeksu aterogenicznego i trombogenicznego. Analiza profili kwasów tłuszczowych diety ryb sugeruje, że okoń posiada zdolność biokonwersji długołańcuchowych,  wysokonienasyconych kwasów tłuszczowych (głównie DHA) z ich prekursorów w pokarmie.


*00082*          en

Impact of diets with vegetable oils on the growth, histological structure of internal organs, biochemical blood parameters, and proximate composition of pikeperch Sander lucioperca (L. ). Wpływ diety z dodatkiem olejów roślinnych na wzrost, budowę histologiczną narządów wewnętrznych, biochemiczne parametry krwi oraz skład ciała sandacza, Sander lucioperca (L. ).  Kowalska, Agata; Zakęś,  Zdzisław; Jankowska, Barbara; Siwicki, Andrzej. - Aquaculture 2010  vol. 301 nr 1-4 69-77, il. bibliogr.

Przeprowadzono 70-dniowy eksperyment żywieniowy polegający na żywieniu narybku sandacza (średni ciężar osobniczy 33 g) paszą pstrągową suplementowaną olejem lnianym (LO), kokosowym (PO) oraz tranem (FO) w różnych kombinacjach (dawka łączna oleju wynosiła 140 g/kg paszy). Zastąpienie FO olejami PO i LO nie wpłynęło na tempo wzrostu ryb, ale spowodowało zmiany w hepatocytach i erytrocytach oraz w poziomie aktywności ceruloplazminy we krwi. Dodatek PO (również z dodatkiem FO) powodował wzrost współczynnika retencji tłuszczu oraz aktywności ALAT i ASPAT.


*00091*          pl

Znakowania młodocianego sandacza (Sander lucioperca (L. )) znaczkami PIT - wstępne wyniki. Hopko, Marek; Partyka, Konrad;  Kowalska, Agata; Zakęś, Zdzisław. - Komun. Ryb. 2010 nr 1 (114)  s. 22-25, il. bibliogr.

Omówiono budowę oraz sposób i miejsce znakowania ryb znaczkami PIT (pasywne, zintegrowane transpondery). Badano wpływ wielkości juwenalnego sandacza w trzech grupach wielkości na wzrost, kondycję,  przeżywalność ryb i retencję znaczków. Nie stwierdzono istotnego wpływu znakowania sandaczy o masie ciała większej od 20 g na wzrost,  behawior i śmiertelność ryb.


*00106*          en

Morphometry of the gill respiratory area in ruffe, Gymnocephalus cernuus (L. ). Badania powierzchni oddechowej skrzeli jazgarza,  Gymnocephalus cernuus (L. ). Satora, Leszek; Romek, Marek. -  Arch. Pol. Fish. 2010 vol. 18 fasc. 1 s. 59-63, il. bibliogr. streszcz.

Strukturę powierzchni oddechowej skrzeli analizowano u 9 osobników jazgarza o różnym ciężarze ciała. Powierzchnia skrzeli wahała się od ok. 4638 mm kw. u ryb małych do ok. 19523 mm kw. u największych osobników. Zależność allometryczna pomiędzy powierzchnią różnych części skrzeli a ciężarem ciała ryb obliczono stosując równanie Y=aW(b), gdzie W oznacza masę ciała ryby, zaś a i b to logarytmy, parametry regresji liniowej. Badana zależność okazała się istotna statystycznie.


*00115*          pl

Porównanie składu chemicznego wybranych części ciała dzikiego i hodowlanego okonia. Zakęś, Zdzisław; Jankowska, Barbara; Żmijewski,  Tomasz; Szczepkowski, Mirosław. - Komun. Ryb. 2010 nr 2 (115) s. 22-24,   il. bibliogr.

Analizowano skład kwasów tłuszczowych filetów, wątroby i tłuszczu okołojelitowego okoni ze zbiornika naturalnego, gdzie ryby odżywiały się pokarmem naturalnym i z zamkniętego obiegu wody, w którym ryby były intensywnie żywione pasza sztuczną. Podczas tuczu okonia na paszy uzyskano ryby, których filet ma wartość dietetyczną zbliżoną do dzikich osobników tego gatunku. Jest on bogaty zwłaszcza w najcenniejsze dla człowieka kwasy tłuszczowe EPA i DHA oraz lipidy mięśniowe IA (indeks aterogeniczny) i IT (indeks trombogeniczny).


 

RYBY WĘGORZOWATE

*00015*          pl

Aktualny stan wiedzy o węgorzu w kontekście wprowadzenia planów gospodarowania jego zasobami. Psuty, Iwona; Nermer, Tomasz. W: Stan i uwarunkowania rozwoju rybactwa śródlądowego. Pod red. Macieja Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2009  s. 119-135, il. +bibliogr. 78 poz. ISBN 978-83-60111-43-7

Przedstawiono cel i założenia Rozporządzenia Rady WE nr 1100/2007 dotyczącego konieczności opracowania planów gospodarowania zasobami węgorza europejskiego dla każdego z dorzeczy rzek europejskich, w których gatunek ten występował naturalnie. Omówiono cykl życiowy węgorza ze szczególnym uwzględnieniem jego migracji oraz potencjału rozrodczego. Prowadzone są badania dotyczące prób sztucznego rozrodu węgorzy. Badano efektywność zarybień jako metody odbudowy lokalnych stad.


*00016*          pl

Węgorz w Europie w przeddzień wprowadzenia planów gospodarowania jego populacją. Nermer, Tomasz; Psuty, Iwona. W: Stan i uwarunkowania rozwoju rybactwa śródlądowego. Pod red. Macieja Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2009 s. 137-144, il. +bibliogr. 3 poz. ISBN 978-83-60111-43-7

Scharakteryzowano założenia Rozporządzenia Rady (WE) nr 1100/2007, którego celem jest odbudowa zasobów węgorza europejskiego w Europie. Przedstawiono stan rekrutacji węgorza szklistego i wstępującego w rzekach Europy, wielkość całkowitą jego połowów oraz produkcję w akwakulturze w latach 1991-2007 jak również dane dotyczące zarybień wód śródlądowych i przybrzeżnych. Omówiono wytyczne i środki nałożone na poszczególne państwa w celu realizacji planów gospodarowania zasobami węgorza w Europie.


*00116*          pl

Możliwości spływu srebrnych węgorzy z jezior Polski. Dębowski,  Piotr; Bernaś, Rafał. - Komun. Ryb. 2010 nr 2 (115) s. 25-27, il.   bibliogr.

Omówiono wpływ elektrowni wodnych na wędrówkę węgorzy. W Polsce z 63 proc. powierzchni jezior spływające węgorze muszą pokonać co najmniej dwie elektrownie. Przedstawiono powierzchnie jezior przepływowych i jezior, z których jest możliwy swobodny spływ węgorzy do poszczególnych rzek dorzecza Wisły, Odry, rzek przymorskich i transgranicznych.


 

RYBY SIEJOWATE

*00012*          pl

Niekorzystne zmiany ichtiofauny jako skutek błędów w gospodarce rybackiej na przykładzie populacji sielawy z Jeziora Legińskiego.  Kozłowski, Jacek; Poczyczyński, Paweł; Kozłowski, Krzysztof;  Doroszczyk, Lech; Długoszewski, Bronisław; Kustroń-Kozłowska,  Karolina. W: Stan i uwarunkowania rozwoju rybactwa śródlądowego. Pod red. Macieja Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2009  s. 81-90, il. +bibliogr. 21 poz. ISBN 978-83-60111-43-7

Scharakteryzowano gospodarkę rybacką prowadzoną na Jeziorze Legińskim w latach 1979-1985, 1986-1992, 1993-1999 i 2000-2008. W latach 1979-1985 podstawą gospodarki rybackiej w tym akwenie była sielawa, stanowiąc 51, 9 proc. udziału wagowego odłowionych ryb.  Omówiono przyczyny załamania się rozrodu naturalnego sielawy w latach 1986-2007 w badanym jeziorze. Przedstawiono czynniki mające niekorzystny wpływ na strukturę i skład gatunkowy połowów ryb w Jeziorze Legińskim.


*00079*          en

Microcystin-LR induced apoptosis and mRNA expression of p53 and cdkn1a in liver of whitefish (Coregonus lavaretus L. ). Apoptoza i ekspresja mRNA p53 oraz cdkn1a w wątrobie siei (Coregonus lavaretus L. ) wywołana mikrocytyną-LR.  Brzuzan, Paweł; Woźny, Maciej;  Ciesielski, Sławomir; Łuczyński, Michał K. ; Góra, Maciej; Kuźmiński,  Henryk; Dobosz, Stefan. - Toxicon 2009 vol. 54 nr 2 s. 170-183, il. bibliogr.  (DOI: 10. 1016/j. toxicon. 2009. 03. 032)

Opisano działanie mikrocystyny-LR (MC-LR) na wątrobę siei hodowlanej po eksperymentalnej iniekcji dootrzewnowej (10 i 100 mikrog/kg). Oceny dokonano na podstawie analizy ekspresji genów p53 i cdkn1a (testy ilościowe PCR) oraz zmian poziomu glukozy, enzymów AspAT, AlaAT we krwi i indeksu HSI po iniekcji. Podanie MC-LR w dawce 100 mikrog/kg powodowało wzrost ekspresji badanych genów oraz fragmentację DNA w jej komórkach, co wskazuje na możliwość apoptozy.  Potwierdziło to wcześniejsze obserwacje sugerujące poważne uszkodzenie wątroby i utratę jej normalnych funkcji, w związku z podwyższonym poziomem enzymów AspAT i AlaAT we krwi oraz wzrostem indeksu HSI po 24 godzinach od iniekcji.


*00100*          en

Growth rate and reproduction of a brood stock of European whitefish (Coregonus lavaretus L. ) from Lake Gaładuś under controlled rearing conditions. Tempo wzrostu i rozród stada tarłowego siei (Coregonus lavaretus L. ) z jeziora Gaładuś w warunkach kontrolowanego chowu.  Szczepkowski, Mirosław; Szczepkowska, Bożena; Krzywosz,  Tadeusz; Wunderlich, Krzysztof; Stabiński, Robert. - Arch. Pol. Fish.  2010 vol. 18 fasc. 1 s. 3-11, il. bibliogr. streszcz.

Scharakteryzowano stado tarłowe siei składające się z ryb w wieku od 1+ do 4+. Samce stanowiły 64, 5 proc. populacji tarłowej osiągając dojrzałość płciową w wieku 1+. Samice dojrzewały później,  przeważnie w wieku 2+, ale osiągały szybciej wyższą masę ciała.  Różnice w masie ciała były dla wszystkich roczników korzystniejsze dla samic. Współczynnik kondycji Fultona dla trzyletnich samic wynosił 1, 87, a dla trzyletnich samców 1, 51. Masa pozyskiwanej ikry i jej wielkość wzrastały z wiekiem samic. Ryby żywione najwyższą dawką paszy, najliczniej osiągały gotowość do tarła (76, 9 proc. stada).


*00102*          en

Growth rate and condition of a population of migratory common whitefish, Coregonus lavaretus (L. ), from Oder estuary waters. Wiek, tempo wzrostu i kondycja populacji siei wędrownej, Coregonus lavaretus (L. ), z wód estuarium Odry. Czerniejewski, Przemysław;  Rybczyk, Agnieszka. - Arch. Pol. Fish. 2010 vol. 18 fasc. 1 s. 25-32, il.   bibliogr. streszcz.

Scharakteryzowano populację siei wędrownej pochodzącą z estuarium Odry i przedstawiono teoretyczny model wzrostu tego gatunku. Wśród 100 badanych ryb udział samców wynosił 56 proc. ,  dominowały osobniki w wieku 2+ (63 proc. ). Średni ciężar osobniczy wynosił 957, 6 g (w zakresie 401-2738 g), a średnia długość 446, 9 mm (w zakresie 358-605 mm). Na podstawie odczytów wstecznych obliczono tempo wzrostu długości ryb posługując się 4 modelami matematycznymi: von Bertalanffy’ego, Forda-Walforda, wielomianu II stopnia,  zmodyfikowanej funkcji potęgowej.


 

EKONOMIKA I ORGANIZACJA RYBACTWA

*00008*          pl

Sytuacja ekonomiczno-finansowa podmiotów uprawnionych do rybackiego użytkowania jezior w 2008 roku. Wołos, Arkadiusz;  Mickiewicz, Maciej; Czerwiński, Tomasz. W: Stan i uwarunkowania rozwoju rybactwa śródlądowego. Pod red. Macieja Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2009  s. 35-43, il. +bibliogr. 1 poz. ISBN 978-83-60111-43-7

Analizowano parametry produkcyjno-gospodarcze gospodarstw rybackich w oparciu o dane z ankiet otrzymanych od 73 gospodarstw rybackich prowadzących jeziorową gospodarkę rybacką w jeziorach o łącznej powierzchni 175, 26 tys. ha oraz użytkujących obiekty stawowe o całkowitym areale 4314 ha. Przedstawiono charakterystykę badanych gospodarstw jak również ich sytuację ekonomiczno-finansową. Wykazano,  że w 2008 r. wskaźnik rentowności badanych podmiotów uprawnionych do rybackiego użytkowania jezior wyniósł 1, 90 proc.


*00089*          pl

Średnie ceny ryb towarowych i materiału zarybieniowego stosowane przez podmioty prowadzące gospodarkę rybacką w obwodach rybackich w 2009 roku. Mickiewicz, Maciej. - Komun. Ryb. 2010 nr 1 (114) s. 12-17,   il. bibliogr. summ.

Na podstawie danych z kwestionariuszy ankietowych RRW-23 otrzymanych z 56 gospodarstw rybackich, użytkujących jeziora, rzeki i zbiorniki zaporowe (70 proc. powierzchni wód) podano średnie ceny ryb towarowych oraz różnych form materiału zarybieniowego uzyskane w 2009 roku oraz porównano je z cenami w 2007 roku. Stwierdzono szeroki zakres cen w obrębie tego samego gatunku i sortymentu. W 2009 roku zanotowano nieznaczny wzrost cen w porównaniu do 2007 roku.


*00114*          pl

Gospodarka rybacka w śródlądowych wodach płynących w roku 2008.  Cz. 1: Uprawnieni do rybactwa, obwody rybackie, połowy gospodarcze i zatrudnienie. Wołos, Arkadiusz; Mickiewicz, Maciej; Draszkiewicz-Mioduszewska, Hanna. - Komun. Ryb. 2010 nr 2 (115)  s. 17-21, il.

Na podstawie 337 prawidłowo wypełnionych kwestionariuszy RRW-23 pochodzących od podmiotów gospodarczych użytkujących śródlądowe wody powierzchniowe podano następujące dane: formy prawne uprawnionych do rybactwa, informacje o obwodach rybackich, wielkość połowów ryb i raków z podziałem na gatunki i sortymenty oraz strukturę zatrudnienia.


 

WĘDKARSTWO

*00019*          pl

Czy można zadowolić wszystkich wędkarzy?. Goryczko, Krzysztof. - Wiad. Węd. 2009 nr 12 (726) s. 10-11, il.

W ramach cyklu „wędkarstwo przyszłości“ przedstawiono kierunki działania PZW. Poruszono problem nadmiernej eksploatacji ryb drapieżnych i zaproponowano różne modele ograniczenia jej skutków - zarybianie drapieżnikami przy jednoczesnym prowadzaniu odłowów ryb karpiowatych, wydzielenie łowisk z dopuszczonymi połowami drapieżników metodą „złów i wypuść“, ograniczenie odłowów ryb spokojnego żeru przy zakazie nęcenia.


*00021*          pl

Jezioro Sarąg Wielki. Paruzel, Marian. - Wiad. Węd. 2010 nr 3 (729) s. 76-77, il.

Opisano plan batymetryczny, obrzeża i roślinność oraz skład gatunkowy ichtiofauny niewielkiego jeziora Sarąg Wielki, położonego w województwie warmińsko-mazurskim. Jezioro o typie rybackim linowo-szczupakowym ma powierzchnię 12, 2 ha i maksymalną głębokość 13, 4 m. Presja wędkarska jest mała, ze względu na położenie jeziora z dala od głównych dróg.


 

POŁOWY RYB, SPRZĘT POŁOWOWY

*00014*          pl

Ichtiofauna i wydajność rybacka Zbiornika Maltańskiego przykładem dużych możliwości produkcyjnych zbiorników zaporowych.  Andrzejewski, Wojciech; Mastyński, Jerzy; Mazurkiewicz, Jan;  Szlakowski, Jacek; Buras, Paweł; Ligięza, Janusz. W: Stan i uwarunkowania rozwoju rybactwa śródlądowego. Pod red. Macieja Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2009 s. 107-118, il. +bibliogr. 30 poz. ISBN 978-83-60111-43-7

Na podstawie przeprowdzonych odłowów badawczych i gospodarczych w 2008 r. w Zbiorniku Maltańskim stwierdzono występowanie 16 gatunków ryb należących do 6 rodzin. Scharakteryzowano całkowite połowy ichtiofauny zbiornika pod względem gatunkowym i wielkości biomasy dla poszczególnych gatunków ryb. Porównano zagęszczenie biomasy ryb retencyjnego Zbiornika Maltańskiego z biomasą ryb innych nizinnych zbiorników zaporowych.


*00018*          pl

Gospodarka rybacka w wodociągowym zbiorniku zaporowym Goczałkowice w latach 1965-2004. Falkowski, Stanisław; Erdmański,  Jerzy. W: 50-lecie budowy zbiornika wodnego na Małej Wiśle w Goczałkowicach. Katowice: Górnośl. Przeds. Wodociąg. 2006 s. 91-106, il. +bibliogr. 8 poz. ISBN 83-923183-0-7

Scharakteryzowano wielkość i strukturę odłowów gospodarczych oraz zarybień w Zbiorniku Goczałkowickim w latach 1965-2004.  Gospodarka rybacka prowadzona w zbiorniku miała charakter regulacyjny, a nie towarowy, połowy wędkarskie są limitowane i kontrolowane. Zbiornik jest zarybiany wybranymi gatunkami ryb drapieżnych. Wszelkie działania podejmowane w obrębie zbiornika mają na celu szczególną dbałość o stan czystości jego wód.


 

URZĄDZENIA DO CHOWU I HODOWLI RYB

*00063*          en

Comparison of acoustic estimates of fish stock with fish census during reservoir draining. Porównanie akustycznego szacowania ryb z ich bezpośrednim liczeniem podczas osuszania zbiornika.   Godlewska, Małgorzata; Doroszczyk, Lech; Długoszewski, Bronisław;  Andrzejewski, Wojciech; Wiśniewolski, Wiesław; Szlakowski, Jacek;  Buras, Paweł; Ligięza, Janusz. W: Underwater acoustic measurements: technologies and results (Proceed. of the 3rd International Conference and Exhibition, 21-26 June 2009). Nafplion (Greece):  Hellas Institute of Applied Mathematics 2009  s. 1013-1020, il. +bibliogr. 21 poz. ISBN 978-960-98883-4-9

W wyniku eksperymentalnych prac, przeprowadzonych w 2008 r. w Zbiorniku Maltańskim (przed i w trakcie osuszania), weryfikowano metodę akustycznego szacowania ryb za pomocą wiązki poziomej (Echosonda Simrad EY500, częstotliwość wiązki 120 kHz, oprogramowanie EP500 i Sonar 5-Pro). Oszacowana w wyniku pomiarów akustycznych biomasa ryb (548 kg/ha) była zbliżona do rzeczywistej (536, 7 kg/ha) uzyskanej w wyniku odłowów włokiem, przeprowadzonych podczas spuszczania wody ze zbiornika.


*00064*          en

Standarization of hydroacoustic methods - effect of pulse duration. Standaryzacja metod hydroakustycznych - wpływ czasu trwania impulsu. Guillard, J. ; Godlewska, M. ; Colon, M. ;  Doroszczyk, L. ; Długoszewski, B. W: Underwater acoustic measurements: technologies and results (Proceed. of the 3rd International Conference and Exhibition, 21-26 June 2009). Nafplion (Greece):  Hellas Institute of Applied Mathematics 2009  s. 1033-1038, il. +bibliogr. 9 poz. ISBN 978-960-98883-4-9

Sprawdzano wpływ czasu trwania impulsu, jednego z podstawowych paramterów akustycznych pomiarów zagęszczenia i rozmieszczenia ryb.  Do badań wykorzystano echosondę Simrad EK70 z wiązką rozszczepioną o częstotliwości 70 kHz i dwóch przetwornikach pionowych. Analizy pomiarów dokonano za pomocą programu Sonar 5 Pro. Wykazano, że długość impulsu miała istotny wpływ na ocenę liczebności i rozmieszczenia ryb. Nie wpływała natomiast na współczynnik rozproszenia wstecznego Sv, który mógłby być uznany jako wskaźnik charakteryzujący zagęszczenie ryb.


*00070*          en

Hydroacoustic measurements at two frequencies: 70 and 120 kHz - consequences for fish stock estimation. Pomiary hydroakustyczne przy użyciu dwóch częstotliwości: 70 i 120 kHz - znaczenie dla szacowania populacji ryb.  Godlewska, M. ; Colon, M. ; Doroszczyk,  L. ; Długoszewski, B. ; Verges, C. ; Guillard, J. - Fisheries Research  2009 vol. 96 s. 11-16, il. bibliogr.

W 2006 roku przeprowadzono pomiary hydroakustyczne ryb w Jeziorze Pluszne przy użyciu dwóch częstotliwości: 120 kHz (echosondą Simrad EY500) i 70 kHz (echosondą Simrad EK60), które są najczęściej stosowane w śródlądowej hydroakustyce rybackiej. Stwierdzono, że niezależnie od badanej populacji ryb (gatunki karpiowate, okoniowate,  sielawa) obydwie częstotliwości dają bardzo zbliżone wartości ciły celu (TS) oraz współczynnika rozproszenia wstecznego (Sv).


*00071*          en

The relationship between sampling intensity and sampling error - empirical results from acoustic surveys in Polish vendace lakes. Związek między intensywnością a błędem próby - empiryczne wyniki pomiarów akustycznych w polskich jeziorach sielawowych.  Godlewska,  Małgorzata; Długoszewski, Bronisław; Doroszczyk, Lech; Jóźwik, Adam.  - Fisheries Research 2009 vol. 96 s. 17-22, il. bibliogr.

Przedstawiono wyniki szacowania akustycznego ryb przy pomocy echosondy Simrad EY500. Badania przeprowadzono w latach 2001-07 w czterech jeziorach zróżnicowanych pod względem morfometrycznym i troficznym, w których dominującym gatunkiem była sielawa.  Stwierdzono, że przy stopniu pokrycia akwenu poniżej 2, błąd pomiaru zagęszczenia ryb nie przekraczał 10 procent. Z dwóch metod sondowania, metoda przeszukiwania trasektu zygzakiem pozwalała na uzyskanie mniejszej zmienności wyników niż w przypadku tras równoległych, przy czym różnice te nie były istotne statystycznie.


 

ZANIECZYSZCZENIE I OCHRONA WÓD

*00022*          pl

Monitoring substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego. Świetlik, Ryszard. - Gosp. Wod. 2010 R. 70 nr 2 s. 73-77, il.   bibliogr.

Omówiono wspólnotowe i krajowe regulacje prawne odnoszące się do związków chemicznych uznanych za substancje szczególnie szkodliwe w środowisku wodnym oraz rodzaje i zasady prowadzenia monitoringu wód powierzchniowych (diagnostyczny, operacyjny, badawczy) oraz zasady klasyfikacji wód powierzchniowych (stan chemiczny i stan ekologiczny).


*00024*          pl

Wpływ zbiornika Siemianówka na stan czystości Narwi. Tandyrak,  Renata; Grochowska, Jolanta; Cybulska, Katarzyna; Walentynowicz,  Barbara. - Aura 2010 nr 1 s. 8-11, il. bibliogr.

Opisano morfometrię rzeki Narew oraz Zalewu Siemianówka. W latach 2004-06 przeprowadzono badania parametrów fizyko-chemicznych wód zbiornika Siemianówka oraz rzeki Narwi dopływajacej i wypływającej ze zbiornika. Stwierdzono, że obecność zbiornika niekorzystnie wpływa na jakość wód rzeki, obniżając jest stan czystości w sezonie letnim wysokim wskutek wzrostu stężenia chlorofilu i zawiesiny. Wskazano na konieczność rekultywacji zbiornika i budowy progu wodnego na Narwi.


*00026*          pl

Ryby w skażonym środowisku. Sobiecka, Beata O. ; Sobiecki,  Szymon. - Aura 2010 nr 3 s. 26-27, il. bibliogr.

Scharakteryzowano jakość wód w Morzu Bałtyckim i w polskich rzekach. Porównano dopuszczalne wartości parametrów fizyko-chemicznych jakości wód powierzchniowych pod kątem bytowania ryb według normatywów Ministra Środowiska i Dyrektywy UE. Omówiono wpływ intensywnej hodowli i chowu ryb na jakość wód. Opisano sposoby oczyszczania wód poprodukcyjnych.


*00030*          en

Long-term changes in nutrient status of river water. Długoletnie zmiany statusu troficznego wody rzecznej.  Witek, Z. ;  Jarosiewicz, A. - Pol. J. Env. Stud. 2009 vol. 18 nr 6 s. 1177-1184, il.   bibliogr.

Przedstawiono analizę jakości wód rzeki Bytowa na Pomorzu (lewy dopływ Słupi) na tle zmian w jej zlewni w latach 1975-2003. Na podstawie parametrów fizyko-chemicznych i wskaźników bakteriologicznych omawiany okres można było podzielić na dwa etapy.  Pierwszy przypadał do końca lat 80-tych i charakteryzował się systematycznym wzrostem zanieczyszczenia rzeki, głównie w ścieki komunalne i rolnicze (źródła obszarowe). W drugim etapie nastąpiła powolna poprawa jakości rzeki - ograniczeniu uległy dotychczasowe źródła zanieczyszczeń.


*00054*          pl

Farmaceutyki jako zanieczyszczenie środowiska. Jagoda,  Agnieszka. - Gaz Woda 2010 t. 79 nr 1 s. 28-31, il. bibliogr.

Omówiono sposoby zanieczyszczania środowiska przez farmaceutyki,  drogi ich przepływu do środowiska z gospodarstw domowych, z hodowli zwierząt, ze szpitali i lecznic weterynaryjnych. Stwierdzono konieczność wprowadzenia badań monitoringowych dotyczących zawartości farmaceutyków w środowisku. Omówiono wpływ leków na organizmy ziemne i wodne (ryby, raki). Podano jakie leki hamują aktywność EROD w kulturach hepatocytów pstrąga tęczowego.


*00057*          pl

Viviparus viviparus (L. ) jako organizm wskaźnikowy odzwierciedlający poziomy metali ciężkich w wodzie i osadach dennych.  Piotrowski, Stanisław. - Gosp. Wod. 2010 R. 70 nr 4 s. 163-170, il.   bibliogr.

Na podstawie badań próbek wody powierzchniowej, osadów dennych,  tkanek miękkich i muszli Viviparus viviparus zebranych w obszarze ujścia rzeki Odry wykazano, że najbardziej statystycznie powiązane są koncentracje metali ciężkich (Cu, Zn, Pb) w muszlach i osadach dennych. Badany mięczak nie jest jednak najwłaściwszym wskaźnikiem zanieczyszczenia środowiska wodnego.


 

OCHRONA GATUNKOWA

*00027*          pl

Kotewka orzech wodny Trapa natans L. i inne interesujące gatunki roślin naczyniowych w szacie roślinnej Jeziora Opatkowickiego i Kozienickiego (Nizina Środkowomazowiecka). Krechowski, Janusz;  Piórek, Katarzyna; Ciosek, Marek T. - Chrońmy Przyr. Ojcz. 2009 t. 65 z. 6 s. 449-453, il. bibliogr. summ.

W 2008 r. na terenie Jeziora Kozienickiego (8, 7 ha) i Opatkowickiego (8, 16 ha) stwierdzono dwa nowe stanowiska gatunku roślin - kotewka orzech wodny. Scharakteryzowano szatę roślinną obu jezior oraz występujące tam gatunki roślin chronione i zagrożone.  Przedstawiono propozycje działań ochronnych dla Jeziora Opatkowickiego ze względu na jego duże walory przyrodnicze. Plany utworzenia szlaku kajakowego łączącego oba jeziora mogą budzić zastrzeżenia.


*00084*          pl

Sytuacja rybołowa Pandion haliaetus w Polsce w XXI wieku.  Mizera, Tadeusz. - Prz. Ryb. 2010 R. 34 nr 1 s. 7-11, il.

Omówiono rozmieszczenie, liczebność oraz przebieg zmian liczebności rybołowa w Polsce w ostatnim dwudziestoleciu. Podano parametry rozrodu oraz propozycje działań w celu ratowania tego zagrożonego gatunku ptaków. Przedstawiono występowanie rybołowa w Europie.


*00108*          pl

Kormoran na Mazurach. Krzywosz, Tadeusz; Traczuk, Piotr. -  Prz. Ryb. 2010 R. 34 nr 2 s. 13-15, il.

Podano liczebność i lokalizację gniazd jeziorowych kolonii kormoranów na wschód od Wisły (woj. warmińsko-mazurskie, podlaskie,  kujawsko-pomorskie). Omówiono wielkość i skład diety kormoranów oraz relacje pomiędzy wielkością populacji kormoranów a wielkością połowów rybackich. Presja kormoranów powoduje znaczne straty w rybostanie i przyczynia się do degradacji środowiska.


*00128*          pl

Anadromiczne minogi w Polsce: minóg morski Petromyzon marinus L. i minóg rzeczny Lampetra fluviatilis (L. ) - stan i zagrożenia.  Witkowski, Andrzej. - Chrońmy Przyrodę Ojczystą 2010 t. 66 z. 2 s. 89-96,   il. bibliogr. summ.

Przedstawiono historyczne i współczesne występowanie minoga morskiego i minoga rzecznego w Polsce. Obecnie występowanie tych gatunków jest ograniczone tylko do północnych obszarów Polski.  Stwierdzono, że głównymi przyczynami zaniku minogów są: przełowienia,  zabudowa hydrotechniczna cieków, regulacja rzek, zanieczyszczenie wód. Przedstawiono dane o połowach minogów rzecznych w Wiśle koło Tczewa, w Zalewie Wiślanym i w Drwęcy w latach 1951-1999.


 

GOSPODARKA WODNA

*00056*          pl

Typy abiotyczne polskich rzek. Artykuł dyskusyjny. Ilnicki,  Piotr; Łoś, Marek J. ; Żelazo, Jan. - Gosp. Wod. 2010 R. 70 nr 4  s. 137-144, il. bibliogr.

Przedstawiono typy abiotyczne rzek w Polsce na podstawie załącznika nr 5 do rozporządzenia ministra środowiska z dn. 22 lipca 2009 r. Omówiono zasady ustalania typów cieków, związek cieków z oceną ich stanu ekologicznego (niemiecka ocena z wykorzystaniem taksonów makrozoobentosu, ocena ona podstawie makrofitów, monitoring hydromorfologiczny) oraz propozycje zmiany klasyfikacji typów rzek.


*00121*          en

Ecohydrology - needs and opportunities throughout the world: the UNESCO-IHP Demonstration Projects in ecohydrology. Ekohydrologia - potrzeby i możliwości z całego świata: prezentacja projektów UNESCO-IHP z zakresu ekohydrologii. - Int. J. Ecohydrol. Hydrobiol.  2009 vol. 9 nr 1 s. 1-134, il. bibliogr.

Tom poświęcony projektom ekohydrologicznym realizowanym w różnych krajach: w Polsce (Pilica), w Brazylii (Amazonka, Parana), w Portugalii (estuarium Guadiany), w Austrii (rezerwat Lobau), w Argentynie (jezioro Locar), w Afryce (kenijskie jezioro Naivasha,  rzeki Parku Narodowego Serengeti). W projektach tych rozważane są możliwości zagospodarowania obszarów zalewowych rzek, możliwości polepszenia polityki użytkowania zlewni, uwzględnia się rolę makrofitów. Omówiono zagrożenia hydrologiczne ekosystemu Parku Narodowego Serengeti.


*00122*          en

Ecohydrology - why Demonstration Projects throughout the world?.  Ekohydrologia - dlaczego prezentacja projektów z całego świata?. Zalewski, Maciej; Harper, David; Wagner, Iwona. -  Int. J. Ecohydrol. Hydrobiol. 2009 vol. 9 nr 1 s. 3-11, il. bibliogr.

Wdrożenie interdyscyplinarnej nauki - ekohydrologii, zostało oparte na rozwoju problematyki dorzeczy polegającym na harmonijnym powiązaniu procesów hydrologicznych z dynamiką ekosystemów i potrzeb socjalnych. Zorganizowano sieć międzynarodowych programów hydrologicznych UNESCO w celach edukacyjnych, dla rozwoju naukowego transferu wiedzy i ujednolicenia metod. Celem jest przyspieszenie przejścia z etapu zbierania danych i rozwoju wiedzy do mądrego jej spożytkowania w praktyce. Przedstawiono wybrane projekty z wielu kontynentów obejmujące różnorodne ekosystemy.


*00123*          en

Ecohydrological system solutions to enhance ecosystem services: the Pilica River Demonstration Project. Rozwiązania ekohydrologiczne do poprawy obsługi ekosystemów: prezentacja projektu Rzeka Pilica.  Wagner, Iwona; Izydorczyk, Katarzyna; Kiedrzyńska,  Edyta; Mankiewicz-Boczek, Joanna; Jurczak, Tomasz; Bednarek,  Agnieszka; Wojtal-Frankiewicz, Adrianna; Frankiewicz, Piotr;  Ratajski, Sebastian; Kaczkowski, Zbigniew; Zalewski, Maciej. -  Int. J. Ecohydrol. Hydrobiol. 2009 vol. 9 nr 1 s. 13-39, il. bibliogr.

Zastosowanie ekohydrologicznych zasad jako części zintegrowanego gospodarowania zasobami wodnymi ma potencjał do poprawy odporności zlewni na antropopresję. Połączenie tego podejścia ze zrozumieniem potrzeb użytkowników wód i warunków socjalnych oraz ekonomicznych w danym regionie, zapewnia podstawę do rozwiązań systemowych.  Przedstawiono polski projekt Rzeka Pilica, którego celem jest spełnienie wymogów wynikających z Ramowej Dyrektywy Wodnej UE i innych dyrektyw europejskich oraz wymogów wynikających ze zrównoważonego rozwoju.


 

SKORUPIAKI I MIĘCZAKI UŻYTKOWE

*00041*          en

Some aspects of population biology of the mud crab, Rhithropanopeus harrisii (Gould, 1841) in the Odra estuary, Poland.  Wybrane aspekty biologii populacji krabika amerykańskiego,  Rhithropanopeus harrisii (Gould, 1841) w estuarium Odry, Polska.  Czerniejewski, Przemysław. - Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2009 vol. 38 nr 4 s. 49-62, il. bibliogr.

Przedstawiono wyniki badań dotyczących zmian rocznych w strukturze płciowej populacji oraz pomiarów biometrycznych (11 cech) krabika amerykańskiego, inwazyjnego skorupiaka z rodziny Xanthidae,  zasiedlającego obecnie ustuarium Odry. Stwierdzono, że samce dominowały w połowach jesienią i wiosną i miały istotnie szersze pancerze (16, 81 mm wobec 15, 05 mm u samic) i wiekszą masę ciała (średnio 2, 15 g wobec 1, 47 g u samic). Cechowały się również większymi rozmiarami szczypiec i mniejszą szerokością odwłoka.


*00096*          pl

Czy hodowla raka sygnałowego Pacifastacus leniusculus w systemach recyrkulacyjnych opartych na wodzie z Morza Bałtyckiego ma przyszłość?. Jaszczołt, Joanna; Szaniawska, Anna. - Mag. Przem. Ryb.  2010 nr 1 (73) s. 46-47, il. bibliogr.

Omówiono występowanie i znaczenie raka sygnałowego jako produktu konsumpcji oraz sprzedaży. Scharakteryzowano możliwość hodowli tego gatunku w Polsce. Stwierdzono, że alternatywą dla prowadzenia hodowli raka sygnałowego jest wykorzystanie systemów recyrkulacyjnych RAS (Recirculating Aquaculture Systems). Omówiono zalety technologii RAS,  która umożliwia optymalny dobór warunków hodowlanych dla produkcji osobniczej słodkowodnego raka. Gatunek ten ma dość wysoką tolerancję na zmiany zasolenia, co umożliwia hodowlę w wodzie pochodzącej z Bałtyku.


 

PRZETWÓRSTWO RYBNE

*00092*          pl

„Złoty“ kawior ze sterleta Acipenser ruthenus. Kolman, Ryszard;  Mokrzycki, Henryk; Michałowski, Leszek. - Komun. Ryb. 2010 nr 1 (114)  s. 25-27, il. bibliogr.

„Złoty“ kawior zwany też „kawiorem carskim“ jest już produkowany w polskiej akwakulturze. Pochodzi on z ikry albinotycznych samic sterleta. Ma kolor kremowo-żółty, małą średnicę ziaren, a wydajność jego uzyskiwania wynosi ok. 11 proc. masy ciała samic.