Expres informacji Nr 3-2012

Instytut Rybactwa Śródlądowego

im. STANISŁAWA SAKOWICZA

EXPRESS INFORMACJA

NR 3/2012

(kwartalnik)

Opracowanie: mgr inż. Jadwiga Zdanowska

mgr inż. Henryk Chmielewski

inż. Jadwiga Cupiał

Opracowanie: mgr inż. Jadwiga

Olsztyn 2012

REDAKCJA

Zespół redakcyjny:
mgr inż. Jadwiga Zdanowska
mgr inż. Henryk Chmielewski
inż. Jadwiga Cupiał

Kontakt:
Tel. (089) 524 01 71, fax (089) 524 05 05
E-mail: din@infish.com.pl

Wydawca:
Dział Wydawnictw
Instytutu Rybactwa Śródlądowego
10-719 Olsztyn, ul. Oczapowskiego 10
Tel. (089) 524 10 15, 524 01 71, fax (089) 524 05 05
E-mail: wydawnictwo@infish.com.pl

RYBACTWO

*00008* pl

Oddziaływanie zwierząt prawnie chronionych na rybostan jezior Pojezierza Mazurskiego. Krzywosz, Tadeusz; Traczuk, Piotr. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2011 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 89-99, il. +bibliogr. 13 poz.

Przedstawiono szacowaną wielkość konsumpcji ryb przez zwierzęta rybożerne w województwie warmińsko-mazurskim. Obliczenia dla 2011 roku dotyczyły powierzchni 107000 ha jezior i 1836 ha stawów oraz rzek. Omówiono presję kormorana czarnego na ichtiofaunę jezior na Pojezierzu Mazurskim oraz udział masy poszczególnych gatunków ryb w jego diecie. Od 1992 roku populacja lęgowa kormorana wzrosła z 2392 do 6466 par lęgowych czyli o 269 proc. W 2011 roku z 1 ha powierzchni jezior kormorany potrafiły wyłowić około 18 kg ryb. Nie ulega wątpliwości, że kormorany są przyczyną poważnych szkód w gospodarce jeziorowej.

*00064* pl

Handel zagraniczny sektora rybnego w 2011 roku. Hryszko, Krzysztof. - Mag. Przem. Ryb. 2012 nr 3 (87) s. 6-11, il.

Omówiono spożycie ryb morskich i słodkowodnych oraz „owoców morza” w 2011 roku. Zaobserwowano spadkową tendencję konsumpcji wszystkich gatunków ryb słodkowodnych z wyjątkiem pstrąga. Scharakteryzowano sytuację polskiego rynku ryb. Przedstawiono wyniki handlu zagranicznego sektora rybnego w 2011 r. , w którym udział ryb słodkowodnych ma niewielkie znaczenie: eksport pstrąga wyniósł 6, 3 tys. ton, zaś import pangi 17, 0 tys. ton, pstrąga 7, 0 tys. ton i karpia 3, 4 tys. ton.

*00098* pl

Czy potrzebne jest nam rybactwo?. Cilak, Leonard. - Prz. Ryb. 2012 R. 36 nr 4 s. 19-23, il. bibliogr.

Przedstawiono światową produkcję ryb w zestawieniu z produkcją mięsa zwierzęcego w latach 2002-2010 oraz miejsce Polski w porównaniu z innymi krajami. Omówiono zapotrzebowanie na ryby, rolę akwakultury, spożycie i rynek ryb oraz rolę gospodarki rybackiej jako źródła utrzymania i dochodu. Podano wielkość produkcji, zatrudnienia i eksportu polskiej gospodarki rybackiej. Obecnie sektor przetwórstwa ryb należy do najszybciej rozwijających się branż rolno-spożywczych.

*00102* pl

Z dziejów rybactwa stawowego b. Prus Wschodnich. Guziur, Janusz. - Prz. Ryb. 2012 R. 36 nr 4 s. 39-42, il.

Przedstawiono lokalizację, sposoby gospodarowania i osiągane wyniki w 3 rejonach występowania pruskich obiektów rybackich: jeziorowych, stawowych, wylęgarniczych i sportowo-wędkarskich. Zaprezentowano zawartość podręcznika i broszur dla rybaków i hodowców autorstwa dr Heinricha Lietmanna. Poziom rybactwa śródlądowego Prus Wschodnich stał na dobrym poziomie technicznym.

*00103* pl

Kilka wątków z historii Rudy Różanieckiej. Śliwiński, Jerzy. - Prz. Ryb. 2012 R. 36 nr 4 s. 43-45, il.

Pierwsza wzmianka o największej wsi sołeckiej gminy Narośl, Rudzie Różanieckiej, pochodzi z 1706 roku. Przedstawiono ponad 125-letnie związki tej wsi z Wiedniem. Właściciele majątku Wattmanowie urządzili tu wzorową hodowlę pstrąga i karpia. Zatrudnili uznanego hodowcę ryb - Tomasza Dubischa.

*00113* pl

Kwalifikacje i doświadczenie zawodowe rybaka w konkursie ofert. Radecki, Wojciech. - Komun. Ryb. 2012 nr 4 (129) s. 35-36

Przy uwzględnieniu obowiązujących przepisów prawnik dowodzi, że w konkursie ofert na oddanie w użytkowanie obwodu rybackiego możliwe jest sumowanie kwalifikacji i doświadczeń zawodowych dwóch osób tylko w przypadku, gdy zawrą oni umowę spółki cywilnej.

HYDROBIOLOGIA RYBACKA

*00056* pl

Przebieg procesów samooczyszczania wód rzeki Drwinki na przykładzie wskaźników tlenowych. Natkaniec, Jolanta; Możdżeń, Marek. - Gaz Woda 2012 t. 86 nr 8 s. 342-344, il. bibliogr. summ.

W latach 2009-2010 prowadzono badania zdolności do samooczyszczania się wód rzeki Drwinki - cieku o charakterze nizinnym. Badano zmienność tlenowych wskaźników jakości wody: BZT5, ChZT i tlenu rozpuszczonego. Stwierdzono, że występowanie roślinności, małe spadki dna i prędkość przepływu wody sprzyjają samooczyszczaniu się rzeki.

*00057* pl

Jakość i walory użytkowe wody rzeki Radomki powyżej zbiornika wodnego Domaniów. Policht-Latawiec, Agnieszka; Kanownik, Włodzimierz. - Gaz Woda 2012 t. 86 nr 8 s. 348-350, il. bibliogr. summ.

Przedstawiono ocenę jakości i przydatności wody rzeki Radomki do zaopatrzenia ludności oraz bytowania ryb w warunkach naturalnych. Na podstawie wybranych 20 parametrów fizykochemicznych stwierdzono, że woda początkowego odcinka rzeki kwalifikowała się do II klasy czystości, natomiast przed zbiornikiem Domaniów - do III klasy czystości. Jakość wody Radomki nie spełnia wymagań do bytowania ryb łosossiowatych i karpiowatych.

*00059* pl

Zmiany wartości i stężeń fizykochemicznych wskaźników jakościowych wód rzeki Prądnik-Białucha (Wyżyna Krakowsko-Częstochowska). Bogdał, Andrzej; Kanownik, Włodzimierz; Wiśnios, Magdalena. - Gaz Woda 2012 t. 86 nr 8 s. 358-361, il. bibliogr. summ.

Na podstawie wybranych wskaźników fizykochemicznych przeprowadzono ocenę stanu ekologicznego wód, walorów użytkowych oraz zdolności rzeki do samooczyszczania się. Stan ekologiczny wód na całej długości rzeki był poniżej stanu dobrego. Przeznaczenie wód do celów spożywczych wymagało zastosowania procesów uzdatniania wody. Natomiast zbyt duże stężenie azotynów nie stwarzało odpowiednich warunków do bytowania ryb.

*00072* pl

Wpływ stawów karpiowych na jakość, retencję i bilans wodny zlewni. Wojda, Ryszard; Zygmunt, Grzegorz. - Komun. Ryb. 2012 nr 3 (128) s. 1-8, il. bibliogr. summ.

Określono ilość wody pobranej do zalewu stawów i odprowadzanej do rzeki w sezonie produkcyjnym oraz podczas połowu ryb. Obliczono ilość wprowadzonej zawiesiny oraz azotu i fosforu dostającego się do stawów z wodą z rzeki oraz odprowadzonej do rzeki ze stawów podczas odłowów. Stwierdzono, że stawy oddziałują na poprawę jakości wody odprowadzanej do zlewni rzek i poprawę ogólnego bilansu wodnego. Istnieje wyraźna zależność między ilością zawiesiny, azotu i fosforu wprowadzoną do stawów a wielkością ich retencji w dnie zbiorników.

*00079* pl

[Trzydziesta Pierwsza] XXXI Międzynarodowa Konferencja Polskiego Towarzystwa Fykologicznego w Olsztynie. Hutorowicz, Andrzej; Napiórkowska-Krzebietke, Agnieszka. - Komun. Ryb. 2012 nr 3 (128) s. 34-36, il. summ.

Podczas spotkania zorganizowanego przez IRS i UWM w Olsztynie w dn. 17-20 maja 2012, odbyły się trzy sesje referatowe oraz dwie posterowe, w czasie których zaprezentowano 14 referatów i 55 posterów. Poruszano zagadnienia taksonomii glonów, formowania się homogoniów sinic, problematykę ekologii glonów oraz czynników środowiskowych wpływających na zbiorowiska okrzemek, a także zmiany struktury peryfitonu pod wpływem zmian klimatu. Omówiono nowe metody oceny stanu ekologicznego jezior i rzek zgodnie z Ramową Dyrektywą Wodną UE.

*00089* en

Effects of eutrophication on vendace, Coregonus albula (L. ). [Pt] 1: Limnological characteristics of selected lakes in Wielkopolska. Wpływ eutrofizacji na sielawę, Coregonus albula (L. ). [Cz. ] 1: Charakterystyka limnologiczna wybranych jezior w Wielkopolsce. Fiszer, Małgorzata; Przybył, Antoni; Andrzejewski, Wojciech; Mazurkiewicz, Jan; Golski, Janusz; Przybylska, Katarzyna; Runowski, Sławomir. - Arch. Pol. Fish. 2012 vol. 20 nr 2 s. 85-95, il. bibliogr.

Scharakteryzowano warunki abiotyczne 4 jezior wielkopolskich o nazwach: Jezioro Dominickie, Gorzyńskie, Lubikowskie i Strzeszyńskie. Analizowano wpływ tych warunków na występowanie i biologię sielawy. Określano dane morfometryczne, głębokość jezior, rozwój linii brzegowej, indeks morfoedaficzny, poziom trofii, temperaturę wody, zawartość tlenu, fosforu, azotu, sestonu i widzialność krążka Secchi’ego. Jakość wody w tych jeziorach oceniono jako dobrą, chociaż latem okresowo wystąpiły deficyty tlenowe. Stan troficzny Jeziora Gorzyńskiego określono jako mieszczący się między mezotrofią a eutrofią, a pozostałe jeziora zaklasyfikowano do zbiorników eutroficznych.

AKWAKULTURA

*00066* pl

Jaka przyszłość dla akwakultury?. Pyć, Anna. - Mag. Przem. Ryb. 2012 nr 3 (87) s. 48-51

W Salzburgu (Austria) odbyła się 11 maja 2012 r. konferencja na temat wspólnej polityki rybackiej pod hasłem „Jaka przyszłość dla akwakultury?“, w której uczestniczyło 120 osób. Organizatorami była Komisja Europejska z austriackim Ministerstwem Ronictwa. Uczestnicy zwracali uwagę na: konieczność finansowego wspierania projektów innowacyjnych w akwakulturze, ograniczenie biurokracji, odblokwanie potencjału akwakultury w celu zmniejszenia importu do krajów unijnych, tworzenie wartości dodanej. Przedstawiono harmonogram przyszłych spotkań.

*00097* pl

Łowić czy chronić żaby zielone w stawach karpiowych. Kolenda, Krzysztof; Bonk, Maciej. - Prz. Ryb. 2012 R. 36 nr 4 s. 15-18, il. bibliogr.

Omówiono taksonomię, biologię, występowanie i znaczenie żab zielonych, zwanych w handlu żabami jadalnymi. Opisano sposoby zakładania hodowli otwartych tzw. tandemów dla hodowlanych żab zielonych oraz uwarunkowania prawne. Żaby zielone należą do gatunków chronionych, więc bez zgody Ministerstwa Środowiska nie można podejmować się ich hodowli.

*00101* pl

Jaka przyszłość dla akwakultury?. Pyć, Anna. - Prz. Ryb. 2012 R. 36 nr 4 s. 31-35, il.

Podczas konferencji zorganizowanej przez Komisję Europejską 11 maja 2012 r. w Salzburgu (Austria), uczestnicy 25 krajów Unii Europejskiej dyskutowali ma temat nowej reformy Wspólnej Polityki Rybackiej. Cel jakim jest wzrost produkcji akwakultury ma być osiągnięty przez innowacyjne rozwiązania oraz tworzenie wartości dodanych. Rozpoczęto proces konsultacji wytycznych dla akwakultury i wdrażanie ich w życie.

*00105* pl

Zmierz się z jutrem już dziś. Konferencja Aquavision, 12-13. 06. 2012, Stavanger (Norwegia). Pyć, Anna. - Mag. Przem. Ryb. 2012 nr 4 (89) s. 48-51

W Norwegii odbyła się po raz dziewiąty konferencja 430 przedstawicieli światowej akwakultury, pochodzących z 33 krajów. Analizowano przyszłość akwakultury proponując doskonalenie technologii hodowli ryb i innych zwierząt wodnych. Zaproponowano zwiększenie znaczenia diety zawierającej ryby. Omówiono perspektywy rozwoju akwakultury w Azji i Afryce. Przedstawiono problemy dotyczące ochrony zdrowia ryb oraz przyszłość genetyki w akwakulturze.

RYBACKIE ZAGOSPODAROWANIE WÓD

*00100* pl

Zarządzanie populacją kormorana warunkiem ochrony zasobów ryb w Europie. Steffens, Werner. - Prz. Ryb. 2012 R. 36 nr 4 s. 28-30, il. (Tł. art. z Fischer and Teichwirt 2012 nr 2 s. 67-69)

Przedstawiono rozwój i aktualny stan zasobów kormorana w Europie, wpływ kormorana na zasoby rybne i stan rybactwa oraz możliwości zarządzania populacją kormorana na terenie Europy.

BIOLOGIA RYB

*00011* pl

Koszty ekologiczne bytowania obcych gatunków ryb w wodach śródlądowych Polski. Kapusta, Andrzej. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2011 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 135-142, il. +bibliogr. 28 poz.

Odnotowano występowanie 39 obcych gatunków ryb w wodach śródlądowych Polski, spośród których 17 gatunków tworzy rozradzające się populacje. Przedstawiono rys historyczny introdukcji ryb do wód na terenie Polski. Scharakteryzowano znaczenie obcych gatunków ryb w gospodarce rybackiej, wśród których większe znaczenie mają karp, amur, tołpyga i karaś srebrzysty. Wskazano na niekorzystne zmiany w ekosystemach wodnych w związku z występowaniem obcych gatunków ryb.

*00081* pl

Monitoring ichtiofauny systemu rzecznego Skrwy Prawej: kontynuacja w latach 2010-2011. Jażdżewski, Maciej; Błońska, Dagmara; Marszał, Lidia; Przybylski, Mirosław; Janic, Bartosz; Pietraszewski, Dariusz; Tybulczuk, Szymon; Zieliński, Piotr; Grabowska, Joanna; Zięba, Grzegorz. - Rocz. Nauk. Pol. Zw. Węd. 2012 t. 25 s. 5-29, il. bibliogr. summ.

W lipcu w latach 2010 i 2011 na 33 stanowiskach w systemie rzeki Skrwy Prawej (dopływie Wisły) odłowiono 16453 osobników należących do 31 gatunków ryb i minoga strumieniowego. Scharakteryzowano rozmieszczenie, liczebność oraz skład gatunkowy ichtiofauny w całym systemie rzecznym, w cieku głównym oraz w jego dopływach. W wyniku porównania uzyskanych wyników z wcześniejszymi z lat 2002 i 2003 zaobserwowano niekorzystne zmiany w strukturze badanej ichtiofauny. Nastąpiło zmniejszenie się liczby gatunków reofilnych na rzecz ubikwistycznych (ariadnofilnych i fitofilnych).

*00082* pl

Ichtiofauna systemu rzeki Osy. Radtke, Grzegorz; Bernaś, Rafał; Dębowski, Piotr; Skóra, Michał. - Rocz. Nauk. Pol. Zw. Węd. 2012 t. 25 s. 31-47, il. bibliogr. summ.

W 2011 roku na 23 stanowiskach badano rozmieszczenie, liczebność oraz skład gatunkowy ichtiofauny dorzecza rzeki Osy (prawobrzeżnego dopływu Wisły). Stwierdzono występowanie 31 gatunków ryb i minogów, wśród których najliczniej występował kiełb krótkowąsy. Przedstawiono listę gatunków ryb i minogów dorzecza Osy z uwzględnieniem stałości ich występowania, dominacji i grup rozrodczych. Omówiono niekorzystny wpływ zmian zachodzących w środowisku rzecznym (zabudowa hydrotechniczna, zanieczyszczenia, regulacja koryta rzeki) na kondycję ryb reofilnych.

*00086* pl

Regeneracja ichtiofauny Bzury i Neru po ograniczeniu dopływu zanieczyszczeń przemysłowych. Penczak, Tadeusz; Kruk, Andrzej; Marszał, Lidia; Galicka, Wanda; Tybulczuk, Szymon; Tszydel, Mariusz. - Rocz. Nauk. Pol. Zw. Węd. 2012 t. 25 s. 85-93, il. bibliogr. summ.

W wyniku elektropołowów przeprowadzonych w 2009 i 2011 roku w rzece Bzurze stwierdzono występowanie (odpowiednio) 28 i 27 gatunków ryb, łącznie 32. Od 1999 roku w rzece zaobserwowano w rybostanie 12 nowych gatunków. W rzece Ner w latach 2008 i 2010 zidentyfikowano (odpowiednio) 22 i 24 gatunki ryb, łącznie 25. Z powodu większego zanieczyszczenia w rzece Ner zaobserwowano wolniejszą regenerację ichtiofauny w porównaniu z Bzurą. Scharakteryzowano stałość występowania oraz liczebność poszczególnych gatunków ryb w obu rzekach.

HODOWLA RYB

*00001* pl

Analiza jeziorowej produkcji rybackiej w 2011 roku. Wołos, Arkadiusz; Draszkiewicz-Mioduszewska, Hanna; Mickiewicz, Maciej. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2011 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 7-17, il. +bibliogr. 1 poz.

Analizowano jeziorową produkcję rybacką z 2011 roku w oparciu o dane zawarte w kwestionariuszach ankietowych nadesłanych przez 114 podmiotów uprawnionych do rybackiego użytkowania jezior. Ogólną wielkość produkcji ryb towarowych obliczono dla 235707, 75 ha powierzchni jezior. Przedstawiono charakterystykę gospodarstw, formy własności oraz ich produkcję rybacką. W 2011 roku całkowita produkcja rybacka z jezior wynosiła 2217, 51 ton ryb towarowych, a wydajność 9, 41 kg/ha. W prównaniu z rokiem 2010 wydajność ta wzrosła o 1, 51 kg/ha.

*00002* pl

Jeziorowa gospodarka zarybieniowa w 2011 roku. Mickiewicz, Maciej. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2011 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 19-35, il. +bibliogr. 15 poz.

Na podstawie danych ankietowych otrzymanych od 114 podmiotów gospodarczych użytkujących ogółem 235, 7 tys. ha jezior omówiono ilość materiału zarybieniowego wprowadzonego do jezior. Podano jakimi gatunkami zarybiano w 2011 roku jeziora, ich powierzchnię oraz wartość ekonomiczną. Do użytowanych jezior wprowadzano 18 gatunków ryb, głównie szczupaka (103 gospodarstwa). Łączna wartość zarybień wyniosła 10, 63 mln zł, co w przeliczeniu na 1 ha wynosiło 45, 12 zł.

*00004* pl

Stan gospodarki rybackiej prowadzonej w 2011 roku w zbiornikach zaporowych. Czerwiński, Tomasz. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2011 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 47-54, il. +bibliogr. 8 poz.

Scharakteryzowano gospodarkę rybacką prowadzoną w 2011 roku na zbiornikach zaporowych na podstawie danych otrzymanych od 89 obiektów o łącznej powierzchni 48010 ha. Omówiono podstawowe dane zbiorników zaporowych eksploatownych i nieeksploatowanych rybacko, wielkość i strukturę gatunkową odłowów, zarybienia oraz formy materiału zarybieniowego. W 2011 roku łączny odłów ryb ze zbiorników eksploatowanych rybacko wyniósł 357 ton, a średnia wydajność 12, 74 kg/ha.

*00042* pl

Gatunki modelowe w akwakulturze - możliwości aplikacyjne prowadzonych badań. Kowalska, Agata; Kowalski, Radosław; Hopko, Marek; Zakęś, Zdzisław. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych - osiągnięcia, wyzwania i perspektywy. Pod red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 239-246, il. +bibliogr. 14 poz.

Omówiono cechy biologiczne charakteryzujące organizmy modelowe, które pozwalają na analizę prowadzonych badań eksperymentalnych i ich powtarzalność. Przedstawicielami gatunków modelowych do badań ryb są: danio pręgowany, medaka, rozdymka tygrysia. Przedstawiono korzyści z prowadzenia badań na organizamch modelowych. Scharakteryzowano wyniki eksperymentów prowadzonych na medace w Instytucie Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie.

*00068* en

The non-indigenous freshwater fishes of Poland: threats to the native ichthyofauna and consequences for the fishery: a review. Nie-rodzime ryby słodkowodne w Polsce: zagrożenia dla autochtonicznej ichtiofauny: przegląd. Witkowski, Andrzej; Grabowska, Joanna. - Acta Ichth. Piscat. 2012 vol. 42 nr 2 s. 77-87, il. bibliogr.

Opisano historię, stan obecny, tendencje i perspektywy introdukcji ryb w Polsce oraz jej konsekwencje dla rodzimej ichtiofauny. W ciągu ostatnich 800 lat usiłowano wprowadzić 37 gatunków ryb na terytorium obecnej Polski, z czego 19 gatunków wciąż pozostaje w wodach śródlądowych kraju. Szczyt introdukcji ryb przypadał na lata 1964-2008, gdy wprowadzono 24 obce gatunki, czyli 64, 6 proc. Odnotowano negatywny wpływ tych zabiegów na gatunki rodzime. Wraz z nowymi gatunkami pojawiły się obce pasożyty (Monogenea, Digenea, Cestoda, Nematoda), patogenne grzyby i organizmy wyższe, zagrażające rodzimej ichtiofaunie. Ocena wpływu obcych gatunków na rodzime jest koniecznością.

*00076* pl

Zarybianie polskich obszarów morskich w roku 2011. Bartel, Ryszard; Kardela, Janina. - Komun. Ryb. 2012 nr 3 (128) s. 23-30, il. bibliogr.

Podano liczby i wartość wpuszczonego materiału zarybieniowego troci, łososia, siei i jesiotra (różne stadia) do rzek. Wymieniono miejsca wpuszczenia z podziałem na obwody rybackie, hodowców i liczby wyhodowanego przez nich materiału zarybieniowego.

*00080* pl

Podsumowanie [Siedemnastej] XVII Konferencji Rybackich Użytkowników Jezior, Rzek i Zbiorników Zaporowych w 2012 roku. Czerwiński, Tomasz; Draszkiewicz-Mioduszewska, Hanna. - Komun. Ryb. 2012 nr 3 (128) s. 36-38, il.

Podczas dorocznej konferencji zatytułowanej „Rozwój współpracy przedstawicieli sektora rybactwa śródlądowego jako sposób wdrażania zasad zrównoważonego korzystania z zasobów rybackich“, która odbyła się w dn. 30 maja-1 czerwca 2012 w Ramsowie, omówiono stan jeziorowej produkcji rybackiej i gospodarki zarybieniowej na zbiornikach zaporowych i w obwodach rybackich rzek w 2011 roku. Poruszano problematykę wędkarską i rybacko-wędkarską. Omówiono oddziaływanie zwierząt prawnie chronionych na rybostan i szacowano wielkość strat dla rybactwa spowodowanych przez te zwierzęta.

*00107* pl

Jeziorowe łowisko specjalne, jako forma zagospodarowania wód stojących na przykładzie jeziora Skomielno na Pojezierzu Łęczyńsko-Włodawskim. Rechulicz, Jacek. - Komun. Ryb. 2012 nr 4 (129) s. 1-7, il. bibliogr. summ.

Przedstawiono podstawowe działania organizacyjne i rybackie podjęte w jeziorze Skomielno tuż po utworzeniu na nim jeziorowego łowiska specjalnego. Na podstawie odłowów kontrolnych i odłowów wędkarskich scharakteryzowano strukturę ichtiofauny tego jeziora. Wykazano obecność 15 gatunków ryb należących do 5 rodzin. Najczęściej łowiono karasia srebrzystego (77, 6 rpoc. ) i szczupaka (13, 9 proc. ), a udział lina wynosił 4 proc.

*00111* pl

Rozród sterleta Acipenser ruthenus w gospodarstwie Ishkhan na Ukrainie - wstęp do odbudowy zagrożonej wyginięciem dniestrzańskiej populacji. Kolman, Ryszard; Prusińska, Maja; Wiszniewski, Grzegorz; Duda, Arkadiusz; Terteryan, Levon; Hrytsynyak, Igor; Zdanowski Bogusław. - Komun. Ryb. 2012 nr 4 (129) s. 28-31, il. bibliogr.

Instytut Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie i Instytut Gospodarki Rybackiej Ukraińskiej Akademii Nauk w Kijowie realizują w gospodarstwie rybackim położonym nad brzegiem rzeki Czeremszy (Zachodnia Ukraina) projekt: „Biotechnologia produkcji materiału zarybieniowego ginących populacji ryb jesiotrowatych na Ukrainie“. Budowę stada tarlaków sterleta rozpoczęto w 2010 r. w oparciu o ryby pochodzące z Dniestru. W maju 2012 przeprowadzono sztuczny rozród, a następnie podchów wylęgu i narybku w modelowych obiegach zamkniętych. Po 24 dniach podchowu masa ciała narybku sterleta średnio wynosiła 0, 68-0, 84 g, a przeżywalność - 76, 7 - 98, 8 proc.

*00112* pl

Pierwsze wyniki współpracy regionalnej w zakresie restytucji jesiotra bałtyckiego Acipenser oxyrinchus oxyrinchus. Kolman, Ryszard; Gushchin, Aleksey; Gecys, Valdas; Pilinkovskij, Andrej; Lysanskiy, Igor. - Komun. Ryb. 2012 nr 4 (129) s. 31-35, il. bibliogr.

Nad restytucją jesiotra bałtyckiego pracują: Instytut Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie, Instytut Oceanologii Rosyjskiej Akademii Nauk, Służba Rybacka przy litewskim Ministerstwie Rolnictwa. Znakowanym narybkiem jesiotra ostronosego zarybiono dopływy rzeki Niemen, rzekę Willię i rzekę Świętą. Jesiotry spływały głównie do rosyjskiej strefy Zalewu Kurońskiego. Podano miejsca i daty połowów narybku jesiotra wpuszczonego do rzek w latach 2011-2012.

*00114* pl

[Trzeci] III Zjazd Sieci Centrów Akwakultury w Centralnej i Wschodniej Europie (NACEE). Kolman, Ryszard; Lirski, Andrzej. - Komun. Ryb. 2012 nr 4 (129) s. 37-38, il.

Członkowie NACEE, którzy spotkali się w dn. 2-5 maja 2012 w Retimajor (Węgry), przyjęli do realizacji projekty restytucji jesiotra bałtyckiego oraz sterleta dniestrzańskiego koordynowane przez Instytut Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie. Podpisano stosowne umowy. Poruszano też problematykę rybactwa stawowego ze szczególnym uwzględnieniem hodowli karpia. Przedstawiono nowe technologie chowu karpia wprowadzone na Węgrzech i w Rosji.

ROZRÓD RYB

*00015* pl

Hormonalna stymulacja rozrodu ryb - teoria i praktyka. Demska-Zakęś, Krystyna. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych - osiągnięcia, wyzwania i perspektywy. Pod red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 9-23, il. +bibliogr. 63 poz.

Zestawiono wybrane metody efektywnej stymulacji rozrodu cennych gospodarczo gatunków ryb: amura białego, karpia, lina, lipienia, okonia, sandacza, siei, suma europejskiego, tołpygi białej i pstrej. Stosowano następujące preparaty: gonadotropinę, gonadoliberynę i gonadoliberynę o przedłużonym działaniu. Testowano również steroidy, antyestrogeny i antyandrogeny pod kątem przydatności do indukowania synchronizacji tarła ryb. Nie znalazły jednak one zastosowania w praktyce.

*00016* pl

Biotechnika rozrodu a jakość jaj ryb. Ocalewicz, Konrad. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych - osiągnięcia, wyzwania i perspektywy. Pod red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 25-31, il. +bibliogr. 19 poz.

Przedstawiono rolę matczynego mRNA podczas zapłodnienia i wczesnych etapów rozwoju zarodkowego ryb oraz podstawową wiedzę na temat procesu oogenezy ryb. Omówiono wpływ stymulacji hormonalnych i fotoperiodu na jakość jaj ryb oraz wpływ udarów środowiskowych (ciśnieniowych i termicznych) na przeżywalność zarodków ryb. Podano przyczyny i skutki spontanicznej triploidyzacji ryb.

*00017* pl

Prosta metoda pobierania ikry ryb jesiotrowatych za pomocą cewnika. Szczepkowski, Mirosław; Kolman, Ryszard. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych - osiągnięcia, wyzwania i perspektywy. Pod red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 33-40, il. +bibliogr. 14 poz.

Przedstawiono opracowaną w Instytucie Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie metodę pobierania ikry przy użyciu cewnika wprowadzanego do otworu płciowego ryby. Porównano wyniki pobierania ikry cewnikiem z innymi metodami, dotychczas stosowanymi. Zaletą pozyskiwania ikry cewnikiem jest mniejsza inwazyjność. Nie można jednak tej metody stosować u najmniejszego gatunku jesiotrowatych tj. u sterleta.

*00018* pl

Wpływ czasu po rozmrożeniu mlecza jesiotra syberyjskiego (Acipenser baerii) i sterleta (Acipenser ruthenus) na wybrane parametry ruchu plemników wyznaczone za pomocą systemu CASA. Sieczyński, Piotr; Cejko, Beata I. ; Glogowski, Jan. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych - osiągnięcia, wyzwania i perspektywy. Pod red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 41-49, il. +bibliogr. 17 poz.

Próby mlecza jesiotra i sterleta badano bezpośrednio po rozmrożeniu oraz po 3, 5 i 7 godzinach przechowywania w lodówce. Analizowano odsetek plemników ruchliwych, czas trwania ruchu plemników, prędkość krzywoliniową i prostoliniową plemników, miarę ruchliwości plemników w próbie oraz amplitudę bocznych wychyleń główki. Zaobserwowano spadek parametrów ruchu plemników obu badanych gatunków w dość krótkim czasie (3 h) i po rozmrożeniu mlecza.

*00019* pl

Zastosowanie cytometrii przepływowej do oceny jakości nasienia ryb. Dietrich, Grzegorz J. ; Bodek, Gabriel; Dobosz, Stefan; Szczepkowski, Mirosław; Judycka, Sylwia; Demianowicz, Wiesław; Ciereszko, Andrzej. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych - osiągnięcia, wyzwania i perspektywy. Pod red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 51-58, il. +bibliogr. 9 poz.

Podano schemat budowy i działania cytometru przepływowego stosowanego do oceny jakości nasienia ryb. Omówiono metody badawcze oraz możliwości zastosowania cytometrii do oceny nasienia ryb. Przedstawiono założenia projektu badawczego dotyczącego zastosowania cytometru do oceny jakości nasienia jesiotra syberyjskiego i pstrąga tęczowego. Uzyskane wyniki powinny być istotne dla badań podstawowych jak i do optymalizacji technologii reprodukcyjnych.

*00020* pl

Zastosowanie analiz genetycznych do identyfikacji tarlaków jesiotra syberyjskiego (Acipenser baerii). Fopp-Bayat, Dorota; Najman, Joanna M. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych - osiągnięcia, wyzwania i perspektywy. Pod red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 59-63, il. +bibliogr. 12 poz.

Przedstawiono zastosowanie analizy mikrosatelitarnego DNA do identyfikacji tarlaków jesiotra syberyjskiego oraz tworzenia par rozrodczych na podstawie profili genetycznych tarlaków. Metoda ta umożliwia genetyczne porównanie wartości tarlaków oraz optymalny dobór w pary tarłowe na odpowiednim poziomie. Można będzie uzyskać pary rodzicielskie, które dadzą potomstwo o dużej różnorodności genetycznej.

*00029* pl

Praktyczne narzędzie w diagnostyce mlecza ryb. Cejko, Beata I. ; Kowalski, Radosław K. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych - osiągnięcia, wyzwania i perspektywy. Pod red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 137-142, il. +bibliogr. 13 poz.

Opisano budowę, działanie i obsługę przenośnego miernika pH, dostosowanego do pomiaru pH w małych objętościach cieczy. Przedstawiono zalety i celowość stosowania pehametrów w praktyce wylegarniczej. Wskazane jest stosowanie pehametrów w diagnozowaniu jakości mlecza ryb. W chwili, gdy obniża się zdolność reprodukcyjna tarlaków, obniżeniu ulega pH mlecza.

*00045* pl

Ochrona zdrowia tarlaków - główne aspekty. Terech-Majewska, Elżbieta; Grudniewska, Joanna; Siwicki, Andrzej K. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych - osiągnięcia, wyzwania i perspektywy. Pod red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 265-270 +bibliogr. 16 poz.

Opisano wpływ warunków wodnych panujących w gospodarstwach hodowlanych, sytuacji epizootycznej oraz systemów hodowli ryb na warunki przetrzymywania tarlaków, ich kondycję i wydolność układu odpornościowego. Scharakteryzowano stan zdrowotny tarlaków oraz sposoby właściwego obchodzenia się z nimi na każdym etapie rozrodu. Wskazano na konieczność kontroli i monitorowania zdrowia ryb przeznaczonych do rozrodu i zarybień.

*00046* pl

Znieczulenie ogólne w kontrolowanym rozrodzie ryb. Gomułka, Piotr. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych - osiągnięcia, wyzwania i perspektywy. Pod red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 271-283, il. +bibliogr. 25 poz.

Omówiono wpływ stresu na organizm ryby. Scharakteryzowano akty prawne regulujące używanie anestetyków w hodowli zwierząt. Omówiono wybrane anestetyki stosowane w rybactwie: etomidat, metomidat, MS-222, olejek goździkowy, dwutlenek węgla oraz opisano techniki przeprowadzania znieczulenia ogólnego.

*00047* pl

Zastosowanie preparatu Propiscin w rozrodzie kontrolowanym różnych gatunków ryb. Kazuń, Krzysztof; Siwicki, Andrzej K. ; Kazuń, Barbara; Grudniewska, Joanna. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych - osiągnięcia, wyzwania i perspektywy. Pod red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 285-289, il. +bibliogr. 13 poz.

Omówiono działanie preparatu do znieczulania ogólnego ryb o nazwie Propiscin. Przedstawiono jego zastosowanie w czasie transportu i przetrzymywania różnych gatunków ryb. Podano ilości preparatu wywołujące pełne znieczulenie ogólne u wybranych gatunków ryb. Stwierdzono, że przy kontrolowanym tarle ryb karpiowatych i łososiowatych stosowanie Propiscinu nie wykazywało statystycznie istotnych różnic w uzyskiwanym procencie zapłodnienia ikry i wyklucia w porównaniu z efektami uzyskiwanymi bez znieczulenia ryb, bądź przy zastosowaniu 2-fenoksyetanolu.

*00094* en

Characteristics of Siberian sturgeon and sterlet sperm motility parameters compared using CASA. Charakterystyka parametrów ruchliowści plemników w spermie jesiotra syberyjskiego i sterleta porównywana z użyciem CASA. Sieczyński, Piotr; Glogowski, Jan; Cejko, Beata I. ; Grygoruk, Cezary. - Arch. Pol. Fish. 2012 vol. 20 nr 2 s. 137-143, il. bibliogr.

Ruchliwość plemników jesiotra syberyjskiego (Acipenser baerii Brandt) i sterleta, Acipenser ruthenus L. , badano przy pomocy metody komputerowej CASA (Computer Assisted Semen Analysis). Analizy wykazały, że wyższy procent ruchliwych plemników występuje w spermie sterleta (44. 9 proc. ) niż w spermie jesiotra syberyjskiego (41. 3 proc. ). Inne wskaźniki ruchliwości, jak prędkość krzywoliniowa czy prostoliniowa, były podobne. Stwierdzono też różnice w ruchliwości plemników u samców tego samego gatunku.

ŻYWIENIE I ODŻYWIANIE SIĘ RYB

*00108* pl

Charakterystyka diety juwenalnych jesiotrów ostronosych (Acipenser oxyrinchus). Bogacka-Kapusta, Elżbieta; Jabłońska-Barna, Izabela; Duda, Arkadiusz; Wiszniewski, Grzegorz; Kapusta, Andrzej; Kolman, Ryszard. - Komun. Ryb. 2012 nr 4 (129) s. 8-10, il. bibliogr. summ.

Analizowano skład diety juwenalnych jesiotrów eksperymentalnie wpuszczonych do Drwęcy i do Zbiornika Maltańskiego. Zbadano zawartość przewodów pokarmowych 5 jesiotrów złowionych w Drwęcy. Największy udział w składzie pokarmu miały Oligochaeta i larwy Chironomidae, a także larwy Trichoptera. Jesiotry w Zbiorniku Maltańskim odżywiały się głównie bentosem, larwami z rodzaju Chironomus, Procladius sp. , Einfeldia sp. oraz Polypedilum sp.

CHOROBY RYB

*00048* pl

Znane i mniej znane metody dezynfekcji w akwakulturze. Grudniewska, Joanna; Terech-Majewska, Elżbieta; Kazuń, Krzysztof; Siwicki, Andrzej K. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych - osiągnięcia, wyzwania i perspektywy. Pod red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 291-299 +bibliogr. 21 poz.

Wymieniono chemioterapeutyki najczęściej stosowane i zalecane w profilaktyce i zwalczaniu chorób ryb. Testowanie kwaśnych preparatów dezynfekcyjnych wykazało przydatność preparatu Dezynfektant-CIP w zwalczaniu chorób wirusowych i bakteryjnych u ryb. Opisano nowe możliwości dezynfekcji w akwakulturze przy zastosowaniu dwutlenku chloru oraz nanocząsteczek i nanokoloidów.

*00070* en

Evaluation of the immunomodulatory effects of silymarin extract (Silybum marianum) on some immune parameters of rainbow trout, Oncorhynchus mykiss (Actinopterygii: Salmoniformes: Salmonidae). Ocena immunomodulacyjnego wpływu wyciągu z ostropestu plamistego (Silybum marianum) na niektóre parametry odpornościowe pstrąga tęczowego, Oncorhynchus mykiss (Actinopterygii: Salmoniformes: Salmonidae). Ahmadi, Kamal; Banaee, Mahdi; Vosoghei, Abdol R. ; Mirvaghefei, Ali R. ; Ataeimehr, Babak. - Acta Ichth. Piscat. 2012 vol. 42 nr 2 s. 113-120, il. bibliogr.

Ostropest plamisty, zawierający duże ilości flawonolignan, ma zastosowanie w ziołolecznictwie. Badano wpływ wyciągu z ostropestu na immunologiczne i hematologiczne parametry pstrąga tęczowego. Wyciąg dodawano w dawkach 0, 0; 0, 1; 0, 4 i 0, 8 g/kg paszy, którą żywiono młodociane pstrągi przez 30 dni. Wyniki po 15 i 30 dniach wykazały, że badane parametry poprawiły się u ryb, wliczając w to lizozymy, białko całkowite i poziom globulin. Uznano, że doustne podawanie wyciągu z ostropestu może wzmocnić układ odpornościowy pstrąga tęczowego.

*00092* en

Impact of cyprinid herpesvirus-3, which causes interstitial nephritis and gill necrosis, on the activity of carp (Cyprinus carpio L. ) macrophages and lymphocytes. Oddziaływanie herpeswirusa-3 karpiowatych, który wywołuje stan zapalny nerek i nekrozę skrzeli, na aktywność makrofagów i limfocytów karpia (Cyprinus carpio L. ). Siwicki, Andrzej K. ; Kazuń, Krzysztof; Kazuń, Barbara; Majewicz-Zbikowska, Elżbieta. - Arch. Pol. Fish. 2012 vol. 20 nr 2 s. 123-128, il. bibliogr.

Określano wpływ herpeswirusa-3 karpiowatych (CyHV-3) na zmiany patologiczne u karpia, badając aktywność metaboliczną makrofagów i limfocytów nerkowych. Wyniki wykazały, że wirus obniża silnie aktywność metaboliczną makrofagów wyizolowanych z nerek karpia w zależności od temperatury. Najwyższe obniżenie występowało w temperaturach wody 18 i 22 st. C, ale w temperaturze 28 st. C aktywność ta wzrastała. Wykazano też hamujacy wpływ CyHV-3 na namnażanie się limfocytów stymulowanych przez ConA i LPS, zaś w temperaturze 28 st. C limfocyty namnażały się intensywniej.

*00099* pl

Wpływ kormoranów na stan zdrowotny ryb. Niemczuk, Wiktor. - Prz. Ryb. 2012 R. 36 nr 4 s. 24-27, il. bibliogr.

Omówiono problem ekspansji kormoranów w polskiej i europejskiej gospodarce rybackiej i straty jakie powodują. Kormorany oprócz bezpośredniego zjadania ryb powodują opóźnione śnięcia. Ich przyczynami są uszkodzenia barier anatomicznych wskutek mechanicznych urazów spowodowanych dziobami ptaków, ukłuć i otarć ze strony twardej roślinności i ektopasożytów. Uszkodzenia te stanowią wrota zakażenia dla wirusów i bakterii i naruszają równowagę osmotyczną ryb. Stres powodowany przez kormorany obniża też mechanizmy obronne ryb.

RYBY KARPIOWATE

CHÓW I HODOWLA KARPIA

*00028* pl

Charakterystyka efektywności rozrodu czterech polskich linii hodowlanych karpia (Cyprinus carpio). Brzuska, Elżbieta. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych - osiągnięcia, wyzwania i perspektywy. Pod red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 123-136, il. +bibliogr. 26 poz.

Porównano efektywność rozrodu linii hodowlanych karpia z Zakładu Ichtiobiologii i Gospodarki Rybackiej w Gołyszu po stymulowaniu Ovopelem. Były to linie: landecka 2, ochabska 3, gołyska 6, knyszyńska K. Najwyższą efektywnością rozrodu charakteryzowała się linia K. Ikrę pozyskano od wysokiego procentu ikrzyc, średnia masa ziaren ikry była wysoka, a procent zapłodnienia i uzyskania żywych zarodków - najwyższy. Dla tej linii wykazano najwyższą przewidywalność efektów kontrolowanego rozrodu. Najsłabsze wyniki uzyskano dla linii ochabskiej 3.

*00067* pl

Karp - i co dalej, czyli próba ucieczki do przodu. Pyć, Anna. - Mag. Przem. Ryb. 2012 nr 3 (87) s. 53-56, il.

W Toruniu w dn. 23-25 kwietnia 2012 r. odbyło się z inicjatywy Towarzystwa Promocji Ryb spotkanie na temat przyszłości karpia jako produktu. Przedstawiono możliwości finansowania certyfikacji produktów rybnych w tym karpia oraz sytuację na rynku produktów żywnościowych. Opisano doświadczenia na rynku karpia przetwórni SoNa, w której rośnie sprzedaż karpia w formie filetów lub płatów rybnych, maleje zaś sprzedaż karpia całego. Omówiono systemy jakości HACCP i ISO 22000 w stosunku do karpia i zasady certyfikacji Global GAP.

*00074* pl

Wpływ beta-glukanu (Leiber Beta-S) na nieswoiste humoralne mechanizmy obronne u narybku karpia (Cyprinus carpio). Siwicki, Andrzej K. ; Kazuń, Krzysztof; Kazuń, Barbara; Głąbski, Edward; Lepa, Agnieszka. - Komun. Ryb. 2012 nr 3 (128) s. 14-17, il. bibliogr. summ.

Narybek karpia (Cyprinus carpio) o masie ciała 15-17 g karmiono paszą komercyjną z dodatkiem beta-glukanu w dawkach 100, 200 i 400 mg na kg granulatu. Badania obejmowały ocenę aktywności lizozymu, mieloperoksydazy i ceruloplazminy oraz białka całkowitego i poziomu immunoglobulin w surowicy. Wyniki badań jednoznacznie wykazały, że beta-glukan podawany w paszy w dawce optymalnej 200 mg na kg paszy aktywuje nieswoiste humoralne mechanizmy obronne u narybku karpia. Obserwacje kliniczne wykazały, że dwukrotnie wyższa dawka nie miała negatywnego wpływu na kondycję i stan zdrowotny badanych ryb.

*00078* pl

„Certyfikacja karpia - dlaczego warto“ czyli dziś wybór, jutro obowiązek. [Pierwsza] I Kursokonferencja hodowców karpia, Toruń 23-25 kwietnia 2012 r. Ciszewski, Krzysztof. - Komun. Ryb. 2012 nr 3 (128) s. 31-34, il.

Celem szkoleń organizowanych przez Towarzystwo Promocji Ryb „Pan Karp“ dla producentów, sprzedawców, przetwórców i konsumentów jest utrzymanie wysokiej pozycji karpia wśród konsumentów. Uczestnicy wykładów i warsztatów uznali za konieczne potrzebę certyfikacji karpia. Certyfikat powinien być honorowany przez odbiorców ryb i organy administracji państwowej, być nieskomplikowany, prawnie usankcjonowany, wydawany przez jedną instytucję oraz powinien być akceptowany przez hodowców.

INNE KARPIOWATE

*00030* pl

Dobór płynów aktywujących do zastosowania w sztucznym rozrodzie ciosy (Pelecus cultratus) na podstawie wyników analizy CASA. Kujawa, Roman; Cejko, Beata I. ; Kowalski, Radosław K. ; Furgała-Selezniow, Grażyna; Mamcarz, Andrzej; Kucharczyk, Dariusz. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych - osiągnięcia, wyzwania i perspektywy. Pod red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 143-148, il. +bibliogr. 18 poz.

Analizowano ruchliwość plemników ciosy przy wykorzystaniu systemu do komputerowej analizy CASA z użyciem 6 płynów aktywujących o różnym składzie, odmiennym pH oraz różnej osmolarności. Najlepsze parametry ruchu uzyskano przy zastosowaniu rozrtwou A3 zawierającego w składzie jony K+. Dobre efekty uzyskano też dla roztworu As3 zawierającego prosty roztwór soli NaCl wzbogacony o mocznik.

*00031* pl

Rozwój larwlany ciosy (Pelecus cultratus) w warunkach kontrolowanych. Kujawa, Roman; Pol, Przemysław; Mamcarz, Andrzej; Kucharczyk, Dariusz; Furgała-Selezniow, Grażyna. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych - osiągnięcia, wyzwania i perspektywy. Pod red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 149-154, il. +bibliogr. 11 poz.

Prześledzono rozwój larwalny ciosy, której ikrę po zapłodnieniu umieszczono w mini-słojach Weissa pracujących w obiegu zamkniętym z wodą o temperaturze 18, 5 st. Cel. i zasoleniu 3 promili. Wyklucie larw ciosy nastąpiło po 4 dniach, a ich długość wynosiła 6, 4 - 6, 8 mm. Omówiono poszczególne etapy ich rozwoju. Zaobserwowano, że larwy o średniej długości 28, 7 mm posiadają już pełną okrywę łuskową i silnie powyginaną linię naboczną oraz ciemno zabarwioną część głowową i ogonową.

*00032* pl

Wpływ zmiennego pola magnetycznego na wybrane parametry ruchu plemników bolenia (Aspius aspis). Szulc, Joanna; Bonisławska, Małgorzata; Tański, Adam; Brysiewicz, Adam; Korzelecka-Orkisz, Agata; Formicki, Krzysztof. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych - osiągnięcia, wyzwania i perspektywy. Pod red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 155-161, il. +bibliogr. 17 poz.

W 2012 roku pozyskany mlecz od tarlaków bolenia podzielono na grupy doświadczalne. W grupie kontrolnnej mlecz nie poddawano działaniu zmiennego pola magnetycznego, a w dwóch grupach stosowano zmienne pole magnetyczne o wartości 1 mT lub 10 mT przez 30 minut. Porównano parametry ruchu plemników bolenia w nasieniu w poszczególnych grupach. Zaobserwowano, że zmienne pole magnetyczne nie wpływa pozytywnie na parametry ruchu plemników bolenia, a mlecz po pobraniu nie powienien znajdować się w sąsiedztwie źródeł zmiennych pól magnetycznych.

*00033* pl

Zastosowanie żywego zooplanktonu do podchowu larw brzany (Barbus barbus). Czerniawski, Robert; Pilecka-Rapacz, Małgorzata; Krepski, Tomasz; Sługocki, Łukasz; Domagała, Józef. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych - osiągnięcia, wyzwania i perspektywy. Pod red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 163-168, il. +bibliogr. 19 poz.

Przeprowadzono 5-tygodniowy podchów larw brzany w następujących grupach doświadczalnych: larwy karmiono żywym zooplanktonem, grupa kontrolna, larwy karmiono paszą sztuczną. Larwy karmione paszą uzyskały istotnie większą długość i masę ciała niż larwy karmione zooplanktonem. Stwierdzono, że larwy ryb żywione żywym zooplanktonem wykazują wyższą przeżywalność jako materiał zarybieniowy w warunkach naturalnych. Podchów na paszy komercyjnej skutkuje większymi przyrostami masy ciała.

*00034* pl

Temperatura optymalna dla wzrostu larw brzany (Barbus barbus). Kamiński, Rafał; Sikorska, Justyna; Wolnicki, Jacek. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych - osiągnięcia, wyzwania i perspektywy. Pod red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 169-172, il. +bibliogr. 3 poz.

Podczas 21-dniowego doświadczenia w 12 akwariach umieszczono larwy brzany o średniej długości 12 mm i średniej masie ciała 10, 8 g. Larwy żywiono świeżo wyklutymi naupliusami solowca. Początkowo temperatura wody wynosiła 24 st. Cel. , a następnie larwy przeniesiono do akwariów, gdzie temperatura wody wynosiła: 21, 24, 27 lub 30 st. Cel. Stwierdzono, że temperatura wody podczas podchowu nie miała wpływu na przeżywalność larw. We wszystkich grupach przeżywalność wynosiła 99 proc. Ustalono, że zakres optymalnych temperatur dla larw brzany wynosi od 24 do 27 st. Cel.

*00035* pl

Optymalna kombinacja dobowego okresu karmienia i temperatury wody w podchowie larw lina (Tinca tinca). Wolnicki, Jacek; Kamiński, Rafał. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych - osiągnięcia, wyzwania i perspektywy. Pod red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 173-178, il. +bibliogr. 16 poz.

Podczas 16-dniowego doświadczenia 5-dniowe larwy lina umieszczono w akwariach. Karmiono je co 3 godz. przez 12, 18 lub 24 godz. ; natomiast temperaturę wody zwiększano od 25 do 27, 30 lub 33 st. Cel. Zaobserwowano, że warunki karmienia oraz temperatura wody nie miały większego znaczenia dla końcowej przeżywalności larw lina. Nie stwierdzono też istotnych różnic między końcową wielkością ryb w grupach 27 st. Cel. -18 godz. ; 27 st. Cel. -24 godz. ; 30 st. Cel. -24 godz. W grupach tych rozmiary ryb były największe: długość całkowita 16, 95-17, 93 mm, a masa ciała w zakresie 63, 5 - 77, 7 mg. Optymalnym wariantem podchowu larw lina okazało się karmienie ryb 8 razy na dobę w temperaturze wody 27 st. Cel.

*00036* pl

Zróżnicowana reakcja młodocianych ryb karpiowatych na intensywne żywienie paszą w warunkach kontrolowanych. Sikorska, Justyna. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych - osiągnięcia, wyzwania i perspektywy. Pod red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 179-185, il. +bibliogr. 14 poz.

Przez 60 dni obserwowano moment pierwszych deformacji ciała ryb wskutek intensywnego żywienia paszą komercyjną w temperaturze 25 st. C. Omówiono przyrost długości i masy ciała ryb użytych w doświadczeniu, ich tempo wzrostu oraz przeżywalność. Najmniej podatne na deformacje były brzana i świnka, a najbardziej: wzdręga, jelec, jaź, leszcz. Między gatunkami karpiowatych występują zasadnicze różnice w podatności osobników młodocianych na nieprawidłowości morfologiczne wynikające z intensywnego żywienia.

*00069* en

Ontogenetic dietary shifts and food selection of endemic Squalius carolitertii (Actinopterygii: Cypriniformes: Cyprinidae) in River Tormes, Cntral Spain, in summer. Ontogenetyczna zmiana odżywiania się i wybiórczość pokarmowa endemicznego klenia iberyjskiego Squalius carolitertii (Actinopterygii: Cypriniformes: Cyprinidae) w rzece Tormes, środkowa Hiszpania, latem. Sanchez-Hernandez, Javier; Cobo, Fernando. - Acta Ichth. Piscat. 2012 vol. 42 nr 2 s. 101-111, il. bibliogr.

Badano zwyczaje pokarmowe klenia iberyjskiego porównując skład jego pokarmu ze składem bentosu i dryftu w hiszpańskiej rzece Tormes, posługując się indeksami Ivleva i Savage’a. Detrytus stwierdzono u 33 ryb (57, 9 proc. badanych). Najliczniejszymi ofiarami były poczwarki Baetis spp. zidentyfikowane w 49, 1 proc. żołądków ryb. Mimo licznego występowania Epeorus spp. w bentosie i Simuliidae w dryfcie, organizmy te nie były chętnie zjadane. Wybierane przez ryby ofiary różniły się z wiekiem ryb, a także rozmiary ofiar wzrastały wraz z rozmiarami ryb. Pomijanie niektórych organizmów świadczy o wybiórczości pokarmowej klenia.

*00084* pl

Porównanie efektów stosowania przysadki mózgowej karpia (CPH), Ovopelu i Ovaprimu w kontrolowanym rozrodzie jazi Leuciscus idus (L. ) wychowanych w stawach karpiowych. Cieśla, Mirosław; Jończyk, Robert; Gozdowski, Dariusz; Wojda, Ryszard; Śliwiński, Jerzy. - Rocz. Nauk. Pol. Zw. Węd. 2012 t. 25 s. 61-72, il. bibliogr. summ.

Przeprowadzono stymulację owulacji ikrzyc jazia w wieku 5-6 lat za pomocą trzech preparatów: przysadki mózgowej (CPH), Ovopelu, Ovaprimu. Ryby wyhodowano w stawach karpiowych. Próby ikry do badań pobierano pięciokrotnie, każda próba liczyła po 100 ziaren ikry. Przedstawiono wpływ stosowanych preparatów na ilość i jakość ikry podczas sztucznego tarła jazia. Najbardziej efektywną metodą wywoływania owulacji u ikrzyc jazia okazało sie stosowanie Ovaprimu. Działanie Ovaprimu w zakresie liczby wytartych samic, synchronizacji tarła, ilości i jakości ikry oraz pływającego wylęgu było najwyższe wśród grup doświadczalnych.

*00087* en

Impact of feeding juvenile tench (Tinca tinca (L. )) feeds supplemented with vegetable oils on hematological indexes and liver histology. Wpływ żywienia młodocianego lina (Tinca tinca (L. )) paszami suplementowanymi olejami roślinnymi na wskaźniki hematologiczne i histologię wątroby. Demska-Zakęś, Krystyna; Zakęś, Zdzisław; Ziomek, Elżbieta; Jarmołowicz, Sylwia. - Arch. Pol. Fish. 2012 vol. 20 nr 2 s. 67-75, il. bibliogr.

Badano wpływ żywienia młodocianych linów paszami wzbogaconymi olejem lnianym, arachidowym lub rzepakowym na hematologię i cytologię oraz histologię wątroby. Ryby hodowano w systemie recyrkulacyjnym i żywiono paszą zawierającą 470 g białka i 120 g tłuszczu na kilogram paszy, w tym 50 g tłuszczu stanowił jeden z testowanych olejów roślinnych lub tran. Statystycznie istotne różnice odnotowano dla wskaźników hematologicznych, takich jak hematokryt, hemoglobina i zawartość erytroctów oraz innych wskaźników dla krwinek czerwonych. Najniższe wartości tych wskaźników wystąpiły u ryb żywionych paszą z tranem. Zanotowano też pewne objawy patologiczne, jak przekrwienia, wakuolizację lipidów w hepatocytach, zmiany w cytoplaźmie i w jądrach komórkowych.

RYBY ŁOSOSIOWATE

*00021* pl

Efekty stosowania metody pneumatycznej w rozrodzie ryb łososiowatych - wnioski z trzech lat doświadczeń w ośrodku hodowlanym. Kowalski, Radosław; Glogowski, Jan; Cejko, Beata I. ; Sarosiek, Beata; Kowalska, Agata; Pirtań, Ziemowit. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych - osiągnięcia, wyzwania i perspektywy. Pod red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 65-70, il. +bibliogr. 4 poz.

Przedstawiono praktyczne spostrzeżenia z ośrodka hodowli ryb łososiowatych Pstrąg Tarnowo, gdzie tarło pneumatyczne zostało wdrożone w 2008 roku i stosowane przy pozyskiwaniu ikry pstrąga tęczowego, pstrąga potokowego, palii alpejskiej i pstrąga źródlanego. Omówiono warunki techniczne, czasochłonność oraz inwazyjność zabiegu.

BIOLOGIA PSTRĄGA

*00070* en

CHÓW I HODOWLA PSTRĄGA

*00022* pl

Sezonowe zmiany jakości nasienia neosamców pstrąga tęczowego (Oncorhynchus mykiss) w cyklu rozrodczym. Kuźmiński, Henryk; Dietrich, Grzegorz J. ; Ciereszko, Andrzej; Dobosz, Stefan; Nynca, Joanna; Liszewska, Ewa; Karol, Halina; Hliwa, Piotr; Zalewski, Tomasz. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych - osiągnięcia, wyzwania i perspektywy. Pod red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 71-76, il. +bibliogr. 10 poz.

Jakość nasienia 40 neosamców pstrąga tęczowego określano poprzez pomiary parametrów ruchu plemników, ich koncentracji oraz efektywności zapłodnienia. Najwyższą koncentrację plemników stwierdzono w nasieniu na początku i na końcu cyklu rozrodczego, a najwyższą ruchliwość i prędkość ruchu obserwowano w szczycie tarła. Najwyższą efektywność zapłodnienia uzyskano przy wykorzystaniu plemników pozyskanych przed cyklem rozrodczym i w szczycie tego cyklu.

*00083* pl

Rezultaty chowu narybku pstrąga potokowego (Salmo trutta m. fario L. ) zaszczepionego przeciw furunkulozie w kontekście jego pochodzenia, ryby hodowlane (F3) vs. ryby dzikie. Grudniewska, Joanna; Dobosz, Stefan; Siwicki, Andrzej K. ; Terech-Majewska, Elżbieta; Teodorowicz, Mariusz; Goryczko, Krzysztof. - Rocz. Nauk. Pol. Zw. Węd. 2012 t. 25 s. 49-59, il. bibliogr. summ.

Badano wpływ szczepienia narybku pstrąga potokowego szczepionką przeciwko furunkulozie porównując efekty szczepienia z grupą kontrolną (K) nie szczepioną. Grupy doświadczalne narybku szczepionego pochodziły od ryb hodowlanych (grupa F) lub od dzikich tarlaków z Pasłęki (grupa P). Po 229 dniach scharakteryzowano wyniki chowu dla wszystkich grup. Najlepsze rezultaty przeżycia osiągnął narybek z grupy F (91. 5 proc. ), u którego nie zaobserwowano zmian chorobowych w trakcie trwania eksperymentu. Narybek ten uzyskał też najwyższy współczynnik kondycji. Pstrągi z grup F i K były lepiej przystosowane do warunków hodowlanych niż z grupy P.

*00110* pl

Analiza produkcji i sprzedaży pstrągów tęczowych w 2011 r. Bontemps, Stanisław. - Komun. Ryb. 2012 nr 4 (129) s. 17-27, il.

Na podstawie analizy ankiet od 107 hodowców (w tym 39 poufnych) przedstawiono produkcję i sprzedaż pstrągów tęczowych w 2011 roku w różnych regionach Polski. Omówiono stan zdrowotny ryb, stosowane pasze oraz inne gatunki ryb hodowane w gospodartwach pstrągowych. W 2011 r. ogólna produkcja pstrągów wyniosła 11212, 4 ton (czyli o 12, 3 proc. więcej niż w 2010 r. ).

INNE ŁOSOSIOWATE

*00024* pl

Cechy przydatne przy identyfikacji młodzieży krzyżówek łososia (Salmo salar) i troci (Salmo trutta m. trutta). Kirczuk, Lucyna; Domagała, Józef. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych - osiągnięcia, wyzwania i perspektywy. Pod red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 85-92, il. +bibliogr. 24 poz.

Przedstawiono charakterystykę hybrydów łososia i troci uwzględniając ubarwienie, cechy morfometryczne i osteologiczne oraz anomalie w budowie zewnętrznej i wewnętrznej. Wstępna identyfikacja hybrydów powinna opierać się na analizie wyglądu, a mianowicie takich cech jak: ubarwienie, rozmieszczenie i kształt plam, deformacje pokryć i błon podskrzelowych, długość płetw piersiowych, szerokość trzonu ogonowego. W dalszej identyfikacji można wykorzystać następujące cechy wewnętrzne: wyrostki pyloryczne, wyrostki na łuku skrzelowym, kości czaszki.

*00051* pl

Wiatraki niszczą łososie. Furdyna, Artur. - Węd. Świat 2012 nr 7 (199) s. 82-83, il.

Zwrócono uwagę na elektrownie wiatrowe i ich oddziaływanie na środowisko naturalne. Nieprzemyślana lokalizacja wiatraków może spowodować utratę potencjału naturalnego rozrodu ryb i innych zwierząt. Turbiny wiatrowe postawione zbyt blisko rzeki tarłowej ryb wędrownych mogą zniszczyć populację łososi i troci poprzez odcięcie ryb od ich naturalnych tarlisk, a smoltom mogą uniemożliwić spływ do wód morskich.

*00085* pl

Podchów larw troci wędrownej i łososia atlantyckiego z zastosowaniem paszy sztucznej, zooplanktonu i nektonu. Czerniawski, Robert; Pilecka-Rapacz, Małgorzata; Domagała, Józef; Sługocki, Łukasz. - Rocz. Nauk. Pol. Zw. Węd. 2012 t. 25 s. 73-84, il. bibliogr. summ.

Przeprowadzono 10-cio tygodniowy podchów 6-dniowych larw troci wędrownej i 17-dniowych larw łososia atlantyckiego w trzech wariantach doświadczalnych. Wariant A - larwy karmiono żywym zooplanktonem; wariant B - larwy karmiono larwami innych ryb czyli nektonem; wariant C - larwy karmiono starterem. Łosoś w każdym wariancie żywienia uzyskał istotnie wyższą przeżywalność oraz lepsze wyniki wzrostu niż troć. Stwierdzono, że w pierwszych dwóch tygodniach u łososia i w pierwszych czterech tygodniach u troci najlepszym pokarmem był zooplankton, a najmniej efektywny okazał się nekton.

RYBY SZCZUPAKOWATE

*00095* en

Impact of feed ration on growth, feed conversion, and variation in body weights of juvenile pike, Esox lucius L. , reared in a recirculating aquaculture system. Wpływ dawki paszy na wzrost, przemianę pokarmu i zmienność ciężaru ciała młodocianego szczupaka, Esox lucius L. , hodowanego w recyrkulowanym systemie akwakultury. Kozłowski, Michał; Szczepkowski, Mirosław; Piotrowska, Iwona; Wunderlich, Krzysztof; Szczepkowska, Bożena. - Arch. Pol. Fish. 2012 vol. 20 nr 2 s. 145-152, il. bibliogr.

Młodociane szczupaki żywiono przez 56 dni w basenach hodowlanych o pojemności 1 m sześcienny, stosując 3 dawki pokarmowe (w procentach biomasy ryb): 0, 5 (grupa L), 0, 8 (grupa O) i 1, 1 (grupa H). Najwyższy wzrost osiągały ryby w grupie O, a był on wyższy o 7 proc. niż u ryb w grupie H i o 22. 5 proc. niż w grupie L. Zanotowano różnice w przyrostach dziennych, w specyficznym tempie wzrostu i we współczynniku wydajności wzrostowej białka. Najlepsze wyniki w żywieniu szczupaka można uzyskać, gdy ryby o średnim ciężarze 100 g są żywione w temperaturze 22, 5 st. C dawką paszy w wysokości 0, 8 proc. ich biomasy.

RYBY OKONIOWATE

*00013* pl

Okoń (Perca fluviatilis L. ) w akwakulturze jako alternatywa dla odłowów w ekosystemach naturalnych. Wpływ składu diety na wybrane parametry hodowlane. Szkudlarek, Maciej; Szczerbowski, Andrzej; Łuczyński, Marek J. ; Gomułka, Piotr; Woźniak, Małgorzata. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2011 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 153-162, il. +bibliogr. 19 poz.

W ciągu 63 dni narybek okonia o średniej masie 31, 65 g żywiono paszą pstrągową Aller Proforma. Po upływie 4 tygodni ryby podzielono na trzy grupy doświadczalne i stosowano różne pasze. I grupa otrzymywała paszę Aller Safir XS, II grupa była żywiona paszą Aller 54/15 XS, a III grupa otrzymywała Aller Master. Pasze różniły się średnicą granulatów i składników pokarmowych. Zróżnicowana pod względem podstawowych składników pokarmowych dieta nie wpłynęła istotnie na końcowe wyniki podchowu. Tempo wzrostu okoni wahało się od 1, 09 proc. do 1, 02 proc. , a ich średnia masa ciała wahała się od 60, 30 g do 62, 93 g.

*00039* pl

Wpływ wieku hodowlanych tarlaków sandacza (Sander lucioperca) i preparatów hormonalnych na efekty pozasezonowego rozrodu. Zakęś, Zdzisław; Szczepkowski, Mirosław; Hopko, Marek; Partyka, Konrad; Wunderlich, Krzysztof. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych - osiągnięcia, wyzwania i perspektywy. Pod red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 203-216, il. +bibliogr. 17 poz.

Określano efektywność pozasezonowego rozrodu sandacza hodowlanego. Ryby stymulowano hormonalnie preparatami hCg i PMSG. Sandacze stymulowane wyłącznie hCG dojrzewały szybciej od osobników, które iniekowano preparatami zawierającymi hCG i PMSG. Badanie wpływu wieku wykazało, że tylko najmłodsze (wiek 2+) dojrzewały istotnie wolniej od ryb starszych. Analizowano też śmiertelność potarłową sandacza. Wykazano, że wśród samic straty dochodziły do 16, 7 proc. , ale wśród samców nie odnotowano śmiertelności potarłowej.

*00040* pl

Wpływ początkowego zróżnicowania wielkości larw sandacza (Sander lucioperca) w kohorcie na intesywność kanibalizmu siostrzanego. Król, Jarosław; Zakęś, Zdzisław. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych - osiągnięcia, wyzwania i perspektywy. Pod red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 217-225, il. +bibliogr. 14 poz.

Analizowano wpływ początkowego zróżnicowania wielkości larw sandacza na intensywność i dynamikę dwóch typów siostrzanego kanibalizmu. Larwy sandacza w 10-tym dniu po wykluciu podzielono na trzy grupy pod względem rozmiarów: duże (D), średnie (S) i małe (M). Larwy podchowywano w basenach przepływowych i karmiono pokarmem mieszanym podając go w ilościach „ad libitum“. W grupie S zaobserwowano największą liczbę ataków kanibalistycznych, zaś w grupie D w najwyższym stopniu wystąpił kanibalizm polegający na zjadaniu ofiar przez większe osobniki.

*00041* pl

Wpływ żywienia juwenalnego sandacza (Sander lucioperca) paszą z dodatkiem prebiotyku na tempo wzrostu, histologię wątroby i jelita oraz florę bakteryjną przewodu pokarmowego. Demska-Zakęś, Krystyna; Kolasiński, Waldemar; Zakęś, Zdzisław; Korzekwa, Karol. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych - osiągnięcia, wyzwania i perspektywy. Pod red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 227-237, il. +bibliogr. 21 poz.

Podczas 8-tygodniowego eksperymentu badano wpływ prebiotyku (ekstraktu z wnętrza komórek drożdży Saccharomyces cerevisiae - preparatu NuPro), dodawanego do paszy dla sandacza, na wskaźniki hodowlane ryb. Narybek sandacza podzielono na dwie grupy żywieniowe, pierwsza (kontrolna) otrzymywała tylko paszę pstrągową, a druga - paszę wzbogaconą prebiotykiem. Masa ciała ryb z grupy kontrolnej była o 6, 92 proc. wyższa niż w grupie drugiej, podobnie długość ryb w grupie kontrolnej była wyższa, a także odnotowano wyższy współczynnik kondycji (1, 28) w porównaniu z drugą grupą (1, 24). Analizy histologiczne i morfometryczne nie wykazały zmian patologicznych w komórkach wątrobowych.

RYBY WĘGORZOWATE

*00010* pl

Monitoring naukowy efektów wdrażania „Planu gospodarowania zasobami węgorza w Polsce“. Robak, Stanisław. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2011 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 117-133, il. +bibliogr. 16 poz.

W celu realizacji planu gospodarowania zasobami węgorza konieczne jest prowadzenie kontroli jego efektów i składanie sprawozdań z jego wdrażania. Przedstawiono badania dotyczące oceny śmiertelności połowowej węgorza europejskiego w polskich wodach śródlądowych i morskich oraz w trakcie pokonywania urządzeń hydrotechnicznych. Dokonano analizy wybranych cech i struktury populacji węgorza w dorzeczu Odry i Wisły. Konieczne jest szacowanie ilości i jakości materiału zarybieniowego, stanu zdrowotnego, monitorowanie spływu różnymi metodami. Potrzebna jest ocena efektywności i intensywności rekrutacji naturalnej węgorza, a także wpływ drapieżników na stan populacji tego gatunku.

*00106* pl

Rubikon japońskich naukowców: potomstwo węgorza wyhodowanego z ikry zapłodnionej w warunkach laboratoryjnych. Alea iacta est (Kość [do gry] została rzucona). Draganik, Bohdan. - Mag. Przem. Ryb. 2012 nr 4 (89) s. 57-58, il.

Przeanalizowano publikację naukowców japońskich z Biuletynu Badań Rybołówstwa (2012) na temat hodowli węgorza japońskiego. Omówiono hodowlę larw pozyskanych z ikry zapłodnionej w warunkach laboratoryjnych. Larwy karmiono pokarmem przygotowanym z jaj rekina. Przedstawiono osiągnięcia w hodowli węgorza szklistego w warunkach sztucznych.

RYBY LIPIENIOWATE

*00023* pl

Rozród i podchów lipienia (Thymallus thymallus) w warunkach obiektu hodowli ryb łososiowatych. Grudniewska, Joanna; Goryczko, Krzysztof; Dobosz, Stefan. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych - osiągnięcia, wyzwania i perspektywy. Pod red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 77-84, il. +bibliogr. 13 poz.

Zebrano istotne wyniki i obserwacje uzyskane w czasie kolejnych etapów podchowu lipienia w Zakładzie Hodowli Ryb Łososiowatych Instytutu Rybactwa Śródlądowego (Olsztyn). Opisano następujące etapy: przygotowanie selektów i tarlaków, tarło, inkubacja ikry, podchów wylęgu, podchów narybku. W ostatnich latach w ZHRŁ produkcja roczna narybku jesiennego lipienia wynosiła 15000-40000 szt. Narybkiem tym zarybiano rzeki Pomorza.

RYBY SIEJOWATE

*00012* pl

Możliwości intensywnego chowu sielawy w systemie recyrkulacyjnym. Szczepkowski, Mirosław; Szczepkowska, Bożena. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2011 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 143-151, il. +bibliogr. 17 poz.

Przeprowadzono 10-miesięczny eksperymetalny chów sielawy (Coregonus albula L. ) w trzech etapach: podchów larw, narybku i selektów do osiągnięcia dojrzałości płciowej. W trakcie podchowu ryby żywiono paszą Perla Prolarva, dodatkowo podając przez pierwsze trzy tygodnie żywe nauplisy solowca (Artemia spp. ). Podano wyniki podchowu sielawy: masę ciała, przyrosty masy ciała i długości, współczynnik kondycji, przeżywalność, współczynnik pokarmowy, efektywność wykorzystania białka. Podczas podchowu samice nie osiągnęły dojrzałości płciowej, dojrzały natomiast samce. Podchów sielawy porównano z podchowem siei.

*00025* pl

Rozród siei (Coregonus lavaretus) w warunkach kontrolowanych. Kozłowski, Michał; Szczepkowski, Mirosław; Wunderlich, Krzysztof. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych - osiągnięcia, wyzwania i perspektywy. Pod red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 93-103, il. +bibliogr. 24 poz.

Przedstawiono dostępne w literaturze informacje na temat rozrodu siei w warunkach kontrolowanych. Omówiono dojrzałość płciową, stosunek płci, płodność i charakterystykę ikry, rozród sztuczny, przyżyciowe określenie stopnia dojrzałości samic, stymulację hormonalną i zapłodnienie. Opisano wyniki badań i obserwacje nad sztucznym rozrodem w warunakch kontrolowanych prowadzone w Zakładzie Hodowli Ryb Jesiotrowatych Instytutu Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie.

*00026* pl

Sprawdzenie powtarzalności metodyki kriokonserwacji nasienia siei łebskiej (Coregonus lavaretus lavaretus) oraz określenie zdolności do aktywacji plemników w zależności od czasu po rozmrożeniu. Ciereszko, Andrzej; Nynca, Joanna; Judycka, Sylwia; Dietrich, Grzegorz J. ; Liszewska, Ewa; Karol, Halina; Sobocki, Marek; Martyniak, Andrzej. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych - osiągnięcia, wyzwania i perspektywy. Pod red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 105-113, il. +bibliogr. 10 poz.

Porównano skuteczność i powtarzalność metodyki kriokonserwacji oraz jakości nasienia siei wędrownej pozyskanej od 41 tarlaków w 2009 i 29 tarlaków w 2011 roku z rzeki Łeby. Podano parametry ruchliwości świeżego i konserwowanego nasienia siei (analiza CASA) oraz zmiany zdolności do ruchliwości plemników rozmrożonego nasienia siei w zależności od czasu po rozmrożeniu. W badaniach wykazano dobrą powtarzalność metodyki kriokonserwacji nasienia siei. Wyniki potwierdziły przydatność tej metodyki. Jakość nasienia po rozmrożeniu była satysfakcjonująca.

*00027* pl

Wpływ zagęszczenia obsady na wyniki chowu młodocianej siei jeziorowej (Coregonus lavaretus). Wunderlich, Krzysztof; Szczepkowski, Mirosław; Kozłowski, Michał; Szczepkowska, Bożena; Piotrowska, Iwona. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych - osiągnięcia, wyzwania i perspektywy. Pod red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 115-122, il. +bibliogr. 21 poz.

Młodocianą sieję podchowywano w systemach recyrkulacyjnych w dwóch zagęszczeniach: 3. 01 i 8. 02 kg/m sześc. Obliczono przyrost masy ciała ryb, współczynnik kondycji Fultona, współczynnik masy ciała, współczynnik pokarmowy paszy i wydajności wzrostowej białka oraz przeżywalność obsad. Uzyskane wyniki wskazują, że zagęszczenie obsad siei powyżej 8 kg/m sześc. obniża efektywność wykorzystania paszy i daje wolniejsze tempo wzrostu. Wskazane jest stosowanie zagęszczeń obsady na poziomie 5-6 kg/m sześc.

*00089* en

Effects of eutrophication on vendace, Coregonus albula (L. ). [Pt] 1: Limnological characteristics of selected lakes in Wielkopolska. Wpływ eutrofizacji na sielawę, Coregonus albula (L. ). [Cz. ] 1: Charakterystyka limnologiczna wybranych jezior w Wielkopolsce. Fiszer, Małgorzata; Przybył, Antoni; Andrzejewski, Wojciech; Mazurkiewicz, Jan; Golski, Janusz; Przybylska, Katarzyna; Runowski, Sławomir. - Arch. Pol. Fish. 2012 vol. 20 nr 2 s. 85-95, il. bibliogr.

*00090* en

Effects of eutrophication on vendace, Coregonus albula (L. ). [Pt] 2: Biological characteristics of vendace from selected lakes in Wielkopolska. Wpływ eutrofizacji na sielawę, Coregonus albula (L. ). [Cz. ] 2: Charakterystyka biologiczna sielawy z wybranych jezior w Wielkopolsce. Fiszer, Małgorzata; Przybył, Antoni; Andrzejewski, Wojciech; Mazurkiewicz, Jan; Golski, Janusz; Przybylska, Katarzyna; Runowski, Sławomir. - Arch. Pol. Fish. 2012 vol. 20 nr 2 s. 97-108, il. bibliogr.

Analizowano rozmiary sielawy występującej w jeziorach wielkopolskich (Dominickim, Gorzyńskim, Lubikowskim i Strzeszyńskim). Najmniejsze długości (śr. 21. 1 cm) i ciężar ciała (śr. 82. 59 g) zanotowano u sielaw z J. Lubikowskiego, a największe (śr. długość 23. 07 cm i śr. ciężar 118. 01 g) w J. Strzeszyńskim. Najniższy współczynnik kondycji Fultona (0. 86) wystąpił u ryb w J. Lubikowskim, a najwyższy (0. 93) w J. Strzeszyńskim. Najwyższą płodność miały sielawy w J. Gorzyńskim. W jeziorach Gorzyńskim i Strzeszyńskim w połowach sielawy dominowały osobniki 3-letnie (35, 3 i 23, 3 proc. , odpowiednio).

*00091* en

Effects of eutrophication on vendace, Coregonus albula (L. ). [Pt] 3: Seasonal morphological variability of vendace from selected lakes in Wielkopolska. Wpływ eutrofizacji na sielawę, Coregonus albula (L. ). [Cz. ] 3: Sezonowa zmienność morfologiczna sielawy z wybranych jezior w Wielkopolsce. Fiszer, Małgorzata; Przybył, Antoni; Andrzejewski, Wojciech; Mazurkiewicz, Jan; Golski, Janusz; Przybylska, Katarzyna; Runowski, Sławomir. - Arch. Pol. Fish. 2012 vol. 20 nr 2 s. 109-122, il. bibliogr.

Porównywano cechy morfometryczne i merystyczne sielawy pochodzącej z 4 jezior wielkopolskich (Jeziora Dominickiego, Gorzyńskiego, Lubikowskiego i Strzeszyńskiego). Określano 14 cech merystycznych, wśród których największe zróżniocwanie dotyczyło kształtu głowy, średnicy oka, odległości przedocznej i zaocznej oraz długości płetwy tłuszczowej. Zmienność cech morfometrycznych u sielawy pozwala stwierdzić, że każde jezioro posiada specyficzną formę tego gatunku. Zmienność sezonowa pomiarów sugeruje, że dla celów porównawczych należy łowić ryby w tym samym okresie.

*00109* pl

Charakterystyka genetyczna siei (Coregonus lavaretus, Linnaeus, 1758) z Jeziora Wisztynieckiego przy zastosowaniu markerów mikrosatelitarnego DNA. Trella, Marek; Fopp-Bayat, Dorota; Szczepkowski, Mirosław; Polak, Agnieszka. - Komun. Ryb. 2012 nr 4 (129) s. 11-16, il. bibliogr. summ.

Badano zmienność genetyczną 40 osobników siei z Jeziora Wisztynieckiego. Zaobserwowano wysoki poziom polimorfizmu w badanych loci mikrosatelitarnego DNA. We wszystkich badanych loci obserwowano liczne allele, w obrębie 4 markerów mikrosatelitarnych zidentyfikowano 78 alleli. Analiza genetyczna potwierdza wysoką wartość populacji siei z Jeziora Wisztynieckiego dla prac dotyczących zachowania bioróżnorodności siei.

RYBY BASSOWATE

*00071* en

Variation of abundance and demographic structure of the introduced pumpkinseed, Lepomis gibbosus (Actinopterygii: Perciformes: Cetrarchidae), in relation to littoral habitats and water body use. Zmienność liczebności i struktury demograficznej introdukowanego bassa pospolitego, Lepomis gibbosus (Actinopterygii: Perciformes: Cetrarchidae), w odniesieniu do siedlisk litoralowych i wykorzystania zbiorników wodnych. Uzunova, Eliza P.; Georgieva, Martina; Pavlova, Milena N. ; Studenkov, Slavi; Popov, Vasil. - Acta Ichth. Piscat. 2012 vol. 42 nr 2 s. 121-130, il. bibliogr.

Bass (Lepomis gibbosus) jest jednym z 23 gatunków ryb słodkowodnych introdukowanych w Bułgarii. Ryby złowiono w okresie tarłowym (maj-czerwiec 2010) na 31 stanowiskach w litoralu 13 bułgarskich zbiorników zaporowych. Bass dominował na 24 stanowiskach stanowiąc 86, 7 proc. złowionych ryb. Parametry siedlisk, takie jak rodzaj podłoża, czy obecność roślinności wodnej, oddziaływały na liczebność bassa, jego rozmiary i wiek. W przypadku obecności drapieżników bassy osiągają niższą długość i wiek. Korzystne warunki litoralu to siedliska porośnięte roślinnością wodną, gdzie dno jest piaszczyste lub muliste.

RYBY SUMOWATE

*00049* pl

Za, a nawet przeciw [o sumie europejskim]. Zacharczyk, Karol. - Wiad. Węd. 2012 nr 7 (757) s. 14-16, il.

Przedstawiono plusy i minusy występowania suma europejskiego (Silurus glanis). Gatunek ten może żyć w wodach słabo natlenionych i jest odporny na zanieczyszczenia. Jako drapieżnik olbrzymich rozmiarów w szybkim tempie zjada duże ilości ofiar, głównie ryby spokojnego żeru. Wysoka płodność i plenność suma sprzyjają jego wyjątkowej inwazyjności.

INNE RYBY SŁODKOWODNE

*00037* pl

Technologia sztucznego rozrodu i podchowu materiału zarybieniowego miętusa (Lota lota) stosowana na Litwie. Kekys, Dainius; Sirvinska, Alina; Gecys, Valdas. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych - osiągnięcia, wyzwania i perspektywy. Pod red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 187-192, il.

W 2002 roku na Litwie opracowano skuteczną technologię sztucznego rozrodu miętusa. Tarlaki miętusa przeznaczone do sztucznego tarła pozyskiwano podczas ich migracji na tarliska. Podczas dojrzewania tarlaków w warunkach kontrolowanych wyróżniono etap pasywnego dojrzewania płciowego, a następnie etap aktywnego dojrzewania samców i samic. Omówiono pobieranie produktów płciowych, zapładnianie ikry i jej inkubację oraz wyklucie się larw, ich podchów i zarybianie wylęgiem. Zwrócono uwagę na momenty krytyczne podczas podchowu miętusa.

*00038* pl

Wstępne wyniki podchowu miętusa (Lota lota) w eksperymentalnych systemach recyrkulacyjnych. Półgęsek, Mirosław; Nędzarek, Arkadiusz; Sadowski, Jacek; Rybczyk, Agnieszka; Tórz, Agnieszka. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych - osiągnięcia, wyzwania i perspektywy. Pod red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 193-202, il. +bibliogr. 24 poz.

Testowano nowo skonstruowany system recyrkulacyjny, w którym umieszczono wylęg miętusa podzielony na dwie grupy żywieniowe. Pierwszą grupę żywiono „ad libitum“ naupliusami solowca, a drugą grupę - solowcem wzbogaconym - karmionym komercyjną mieszanką. Scharakteryzowano warunki hydrochemiczne w systemie recyrkulacyjnym przed obsadzeniem go larwami miętusa i z obsadą ryb. Omówiono wyniki chowu wylęgu miętusa uzyskane w poszczególnych grupach żywieniowych. Stwierdzono, że stosowanie wzbogaconego pokarmu jest skutecznym sposobem zwiększenia produkcji narybku.

*00044* pl

Wczesny rozwój osobniczy babki łysej (Neogobius gymnotrachelus), poza naturalnym zasięgiem występowania gatunku. Hliwa, Piotr; Mierzejewska, Katarzyna; Kakareko, Tomasz; Król, Jarosław. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych - osiągnięcia, wyzwania i perspektywy. Pod red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 255-263, il. +bibliogr. 34 poz.

Po raz pierwszy babkę łysą, jeden z gatunków inwazyjnych ryb w polskich wodach, złowiono w lipcu 1995 roku w środkowym biegu Bugu. Z powodu sukcesji ryb babkowatych w otwartych wodach Polski, zachodzi konieczność obserwacji ich rozprzestrzeniania się i poznania zachowań rozrodczych. Ikra wykorzystana do badań pochodziła z półnaturalnego rozrodu tarlaków babki łysej złowionej w Zbiorniku Włocławskim. Opisano proces embriogenezy babki łysej oraz przedstawiono dokumentację fotograficzną tego procesu.

*00093* en

First report on introduced freshwater fishes in the waters of Aceh, Indonesia. Pierwsze doniesienie o introdukowanych rybach słodkowodnych w wodach [prowincji] Aceh, Indonezja. Muchlisin, Zainal A. - Arch. Pol. Fish. 2012 vol. 20 nr 2 s. 129-135, il. bibliogr.

Ze względu na mało informacji na temat introdukowanych gatunków ryb słodkowodnych w wodach Indonezji, przeprowadzono badania w prowincji Aceh. Próby pobierano w 5 regionach na 17 stanowiskach od stycznia do czerwca 2008 r. Oceny dokonano na podstawie Globalnej Bazy Danych o Gatunkach Inwazyjnych oraz na podstawie bieżących doniesień i publikacji. W badanym rejonie stwierdzono występowanie 114 gatunków ryb, wśród których było 9 introdukowanych (m. in. także karp). W kwietniu 2011 roku dodatkowo stwierdzono jeszcze jeden obcy gatunek (Atractosteus spatula), a najbardziej rozprzestrzenionym okazał się Oreochromis mossambicus.

RYBY MORSKIE

*00055* pl

Czy węgorzyca zniknie z naszego morza?. Więcaszek, Beata; Dąbrowski, Jarosław; Dudko, Stanisław. - Wiad. Ryb. 2012 nr 5-6 (187) s. 17-19, il. bibliogr.

Scharakteryzowano badania morfometryczne, tempo wzrostu oraz występowanie węgorzycy żyworodnej (Zoarces viviparus L. ), jedynego żyworodnego przedstawiciela ichtiofauny w Morzu Bałtyckim. W latach 2007-2009 oraz 2011 zaobserwowano najliczniejszą obecność tego gatunku od marca do początku września w strefie przbrzeżnej Zatoki Pomorskiej w odległości od 5 do 10 mil od lądu. Opisano znaczenie węgorzyc jako bioindykatora zanieczyszczenia wód.

POŁOWY RYB, SPRZĘT POŁOWOWY

*00009* pl

Racjonalna gospodarka w obwodach rybackich ustanowionych na wodach rzek i zbiorników zaporowych - połowy i zarybienia. Wiśniewolski, Wiesław. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2011 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 101-115, il. +bibliogr. 39 poz.

Scharakteryzowano oddziaływanie wędkarskiej presji połowowej w obwodach rybackich w obrębie rzek i zbiorników zaporowych. Omówiono wpływ odłowów sieciowych i wędkarskich na prowadzenie racjonalnej gospodarki rybackiej w obwodach rybackich. Przedstawiono analizę gospodarki zarybieniowej od 2004 r. zwracając uwagę szczególnie na wielkości nakładów zarybieniowych, dawki i ceny materiału zarybieniowego.

*00063* pl

Zanim hak stał się narzędziem polityków. Draganik, Bohdan. - Wiad. Ryb. 2012 nr 7-8 (188) s. 27-29, il. bibliogr.

Przedstawiono budowę i materiał, z którego konstruowano haki - narzędzia służące do połowu ryb od epoki paleolitu po obecne czasy. Omówiono budowę i funkcjonalność narzędzi używanych do połowu w epoce paleolitu, takich jak „dziryt“ i „george“ oraz przedstawiono naturalne haki wykonane przez rybaków z Nowej Gwinei z tylnych odnóży owada Eurycantha latro. Opisano połowy tuńczyka błękitnopłetwego w Zatoce Meksykańskiej za pomocą „słabych“ haków.

WĘDKARSTWO

*00005* pl

Presja i połowy wędkarskie w jeziorach użytkowanych przez gospodarstwa rybackie w 2010 roku. Wołos, Arkadiusz; Draszkiewicz-Mioduszewska, Hanna. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2011 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 55-64, il. +bibliogr. 4 poz.

W oparciu o wyniki badań ankietowych scharakteryzowano sezonowość presji wędkarskiej, parametry cechujące wędkarzy, wielkość i strukturę gatunkową połowów wędkarskich. W 2010 roku średni dzienny odłów wędkarza wynosił 1, 43 kg, a roczny 47, 7 kg. Wśród poławianych gatunków największy udział stanowiły ryby drapieżne. Wielkość rocznych odłowów wędkarskich w 2010 roku oszacowano na 5360 ton; były one niższe o 110 ton w porównaniu z 2009 rokiem.

*00014* pl

Turystyka wędkarsko-rybacka jako znaczący element turystyki wiejskiej i agroturystyki. Czarkowski, Tomasz K. ; Kupren, Krzysztof; Kogut, Barbara; Śnieg, Magdalena. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2011 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 171-179, il. +bibliogr. 28 poz.

Wysoki wskaźnik jeziorności Warmii i Mazur wpływa na duże znaczenie rybactwa i wędkarstwa w rozwoju turystyki tego regionu. Agrotyrystyka w znacznie większym stopniu rozwija się w powiatach „jeziornych“ niż w powiatach pozbawionych jezior. Turyści preferują pobyt nad wodą i bardzo często spędzają czas na wędkowaniu.

*00050* pl

Jezioro Wałpusz. Paruzel, Marian. - Wiad. Węd. 2012 nr 7 (757) s. 76-77, il.

Jezioro Wałpusz o powierzchni 435 ha (głęb. maks. 10, 3 m, głęb. śr. 4, 2 m) jest położone na terenie Mazur Południowych. Jest to dobre łowisko ryb drapieżnych oraz spokojnego żeru, godne polecenia wędkarzom. Urozmaicona morfologia jeziora sprzyja występowaniu dobrze rozwiniętej roślinności wynurzonej oraz występowaniu rozległych łąk podwodnych. Dno jeziora w przeważającej części jest muliste, tylko miejscami piaszczyste. Woda w jeziorze jest średnio przezroczysta, latem okresowo występują zakwity.

*00060* pl

Rzeka bez tajemnic. Anatomia rzeki. Zieliński, Andrzej. - Wiad. Węd. 2012 nr 9 (759) s. 6-7, il.

Omówiono charakterystyczne cechy rzek. Poznanie anatomii rzeki pozwala wędkarzowi określić ukształtowanie dna, co ułatwia bezpieczne wędkowanie. Podano znaczenie fachowych terminów (rynna, buchta, przykosa i innych).

*00077* pl

Rejestracja sprzętu pływającego służącego amatorskim połowom ryb. Radecki, Wojciech. - Komun. Ryb. 2012 nr 3 (128) s. 30-31

Prawnik dowodzi, że dokonywanie połowu wędkarskiego z wykorzystaniem sprzętu pływającego niezarejestrowanego lub nieoznakowanego albo oznakowanego niezgodnie z przepisami jest wykroczeniem z art. 27a ust. 1 pkt. 6 ustawy rybackiej, zagrożonym karą grzywny lub nagany.

EKONOMIKA I ORGANIZACJA RYBACTWA

*00003* pl

Sytuacja ekonomiczno-finansowa podmiotów uprawnionych do rybackiego użytkowania jezior w 2011 roku. Wołos, Arkadiusz; Mickiewicz, Maciej; Czerwiński, Tomasz. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2011 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 37-45, il. +bibliogr. 1 poz.

Analizowano sytuację ekonomiczno-finansową podmiotów uprawnionych do rybackiego użytkowania jezior w 2011 roku w oparciu o dane ankietowe uzyskane od gospodarstw stawowo-jeziorowych (18 podmiotów) i gospodarstw jeziorowych (47 podmiotów). Dokonano analizy parametrów produkcyjno-gospodarczych oraz podstawowych wskaźników ekonomicznych badanych gospodarstw. Wskaźnik rentowności w 2011 r. wynosił 9, 95 proc. , w grupie stawowo-jeziorowej 10, 91 proc. , a w jeziorowej 8, 22 proc.

*00006* pl

Tendencje sprzedaży zezwoleń wędkarskich w jeziorowych gospodarstwach rybackich w latach 1998-2011. Trella, Marek. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2011 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 65-75, il. +bibliogr. 2 poz.

Przeanalizowano sprzedaż zezwoleń wędkarskich w jeziorwych gospodarstwach rybackich w oparciu o dane w kwestionariuszach ankietowych nadesłanych do Zakładu Bioekonomiki Rybactwa IRS w latach 1998-2011. W badanym okresie wykazano wzrost zainteresowania u wędkarzy sprzedażą zezwoleń krótkoterminowych, przy jednoczesnym spadku zainteresowania pozwoleniami całorocznymi. Omówiono przyczyny spadku udziału wędkarstwa w całkowitych przychodach jeziorowych gospodarstw rybackich.

*00065* pl

Nie tylko na ryby czyli przykładowe operacje w ramach Osi Priorytetowej 4 „Zrównoważony rozwój obszarów zależnych od rybactwa“. - Mag. Przem. Ryb. 2012 nr 3 (87) s. 41-46, il.

Omówiono możliwości uzyskania dofinansowania na projekty ze środków unijnych objętych osią priorytetową 4. Są to projekty dotyczące działań promocyjnych na obszarach zależnych od rybactwa, możliwości dokonania inwestycji w przedsiębiorstwach powstających lub już funkcjonujących, podnoszenie wartości produktów rybactwa, rozwój usług na rzecz lokalnych społeczności oraz w zakresie ochrony przyrody na obszarach zależnych od rybactwa.

*00075* pl

Rynek karpia w Polsce w 2011 roku. Lirski, Andrzej. - Komun. Ryb. 2012 nr 3 (128) s. 18-22, il. bibliogr.

Omówiono wielkość importu karpia konsumpcyjnego, ceny krajowe i importowe, przebieg grudniowej sprzedaży oraz chłonność rynku karpia. W 2011 roku chłonność krajowego rynku karpia zmniejszyła się do 15500 ton. W dalszym ciągu przeważa sprzedaż świąteczna (80 proc. ) oraz sprzedaż karpia żywego (85 proc. ). Rynek karpia jest słabo zorganizowany, decydujący udział w nim mają duże sieci handlowe.

*00088* en

Value and structure of fish catches and stocking intensity in lake enterprises before and after fisheries ownership transfer in Poland. Wartość i struktura połowów ryb i intensywność zarybiania w gospodarstwach jeziorowych przed i po zmianach własnościowych w Polsce. Mickiewicz, Maciej. - Arch. Pol. Fish. 2012 vol. 20 nr 2 s. 77-83, il. bibliogr.

Na podstawie danych z lat 1973-2004, dotyczących gospodarki rybackiej na 300 jeziorach o łącznej powierzchni 116736 ha, analizowano wartość ekonomiczną zarybień i połowów. W latach 1973-1982 średnia wartość połowów wynosiła 226, 33 zł/ha, a w latach 1995-2004 - 113, 77 zł/ha. Wartość zarybień w tych okresach wynosiła odpowiednio 385, 91 zł/ha i 50, 40 zł/ha. Obliczenia przeprowadzono na podstawie cen za poszczególne gatunki z 2005 roku. We wcześniejszym okresie w zarybieniach dominował węgorz (46 proc. ) i sielawa (17 proc. ), a w późniejszym udział węgorza wynosił 35 proc. , a sielawy 15 proc. O zróżnicowaniu wartości połowów i zarybień decydowała cena węgorza.

*00096* pl

Warto sięgać po środki z UE - Lokalne Grupy Rybackie szansą na rozwój obszarów zależnych od rybactwa. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. - Prz. Ryb. 2012 R. 36 nr 4 s. 9-14, il.

Przedstawiono założenia osi priorytetowej 4 Programu Operacyjnego Ryby 2007-2013, który korzysta ze środków finansowych pochodzących z Europejskiego Funduszu Rybackiego. Podano kto, w jakim zakresie i w jakiej wysokości może skrzystać z funduszy oraz gdzie znajdzie informacje na ten temat.

*00104* pl

Warto sięgać po środki z UE. Lokalne Grupy Rybackie szansą na rozwój obszarów zależnych od rybactwa. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. - Mag. Przem. Ryb. 2012 nr 4 (89) s. 41-46, il.

Omówiono podstawowe założenia i zasady korzystania ze środków pomocowych w ramach osi priorytetowej 4 PO RYBY 2007-2013, która jest częścią Programu Operacyjnego „Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007-2013". Środki te są udsotępniane za pośrednictwem Lokalnych Grup Rybackich (LGR). Scharakteryzowano procedury uzyskiwania pomocy finansowej. Beneficjent powinien realizować projekt zgodny z założeniami zawartymi w dokumentacji opracowanej przez LGR w postaci Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich.

SKORUPIAKI I MIĘCZAKI UŻYTKOWE

*00043* pl

Wpływ różnej wielkości i stopnia rozwoju osobniczego materiału obsadowego raków na wzrost oraz przeżywalność jednolatków. Ulikowski, Dariusz; Krzywosz, Tadeusz. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych - osiągnięcia, wyzwania i perspektywy. Pod red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 247-254, il. +bibliogr. 20 poz.

Samice raka błotnego noszące rozwijające się jaja stanowiły materiał badawczy. Eksperyment przeprowadzono w dwóch etapach: I - uzyskanie materiału obsadowego raka zróżnicowanego pod względem wielkości; II - określenie wpływu wielkości i stopnia rozwoju osobniczego materiału obsadowego raków na wzrost i przeżywalność jednolatków. Wyniki I etapu wskazują, że przeżywalność obsad spadała wraz z wydłużeniem okresu podchowu od 93, 3 do 67, 4 proc. po 8- i 30-dniowym podchowie (odpowiednio). W II etapie najwyższa przeżywalność u jednolatków wynosiła 41, 2 proc. , a najniższa - 24, 2 proc.

PRZETWÓRSTWO RYBNE

*00067* pl

Karp - i co dalej, czyli próba ucieczki do przodu. Pyć, Anna. - Mag. Przem. Ryb. 2012 nr 3 (87) s. 53-56, il.

URZĄDZENIA DO CHOWU I HODOWLI RYB

*00061* pl

Nowa przepławka w Rzeszowie. Grabowski, Paweł. - Wiad. Węd. 2012 nr 9 (759) s. 68, il.

Nad Wisłokiem dokonano 18 marca br. otwarcia najnowocześniejszej w Polsce przepławki. Projektanci wykazali się kunsztem technologicznym. Nowa przepławka o długości 600 m w połowie ma charakter szczelinowy, a w połowie ryglowy. Ma ona możliwość monitorowania przepływu ryb oraz ich podglądania przez wzierniki usytuowane obok kanału przepływowego.

*00062* pl

Przepławka meandrowa-modułowa. Mokwa, Marian; Sobota, Jerzy; Tymiński, Tomasz; Ciura, Michał; Goleń, Piotr. - Gosp. Wod. 2012 t. 72 nr 8 s. 343-348, il. bibliogr.

Przedstawiono charakterystykę hydrauliczną badań laboratoryjnych przepławki meandrowo-modułowej oraz wykonano wstępne obserwacje zachowania się w niej ryb. Badania potwierdziły, że przepławka umożliwia migrację ryb w górę i w dół rzeki. Może być ona szczególnie przydatna na obszarach zurbanizowanych i montowana w przęsłach istniejących jazów.

ZANIECZYSZCZENIE I OCHRONA WÓD

*00054* pl

Pałka wodna (Typha ssp. ). Kurzawska, Agata; Górecka, Danuta. - Gosp. Wod. 2012 t. 72 nr 6 s. 258-261, il. bibliogr.

Przedstawiono charakterystykę pałki wodnej, jej pochodzenie botaniczne, klasyfikacje, wymagania klimatyczne i środowiskowe oraz wykorzystanie w życiu codziennym i w przemyśle. Zwrócono uwagę na zdolności pałki wodnej do akumulowania pierwiastków, w tym metali ciężkich i możliwości zastosowania jej jako filtra biologicznego w procesie oczyszczania ścieków.

*00052* pl

Ścieki przemysłowe i komunalne odprowadzone do wód powierzchniowych w miastach Polski w świetle statystyk GUS za lata 1990-2009. Wójcik, Jan. - Prz. Geogr. 2012 t. 2012 z. 1 s. 77-92, il. bibliogr. summ.

Przedstawiono ilości ścieków przemysłowych i komunalnych odprowadzanych do wód powierzchniowych w Polsce w latach 1990-2009. Na podstawie danych statystycznych określono jaki procent stanowiły ścieki nieoczyszczone, oczyszczone mechanicznie, chemicznie i biologicznie. Stwierdzono znaczny spadek ilości ścieków przemysłowych i komunalnych odprowadzanych do wód powierzchniowych. Wzrósł odsetek ścieków oczyszczonych w porównaniu do nieoczyszczonych oraz oczyszczonych biologicznie.

*00053* pl

Rola zbiornika małej retencji w kształtowaniu jakości wód powierzchniowych. Wiater, Józefa; Siemieniuk, Anna; Szczykowska, Joanna. - Gaz Woda 2012 t. 86 nr 6 s. 277-280, il. bibliogr. summ.

Przedstawiono ocenę jakości wód w zbiorniku Jasionówka i jego wpływ na wody cieku Brzozówka, lewego dopływu Biebrzy. Badania prowadzono w latach 2007-2010. Stwierdzono sezonowość zmian azotu mineralnego, fosofranów i ChZT-Mn, znaczne kumulowanie jonów amononwych w osadach dennych oraz zanieczyszczanie cieku fosforanami.

*00058* pl

Zawartość metali ciężkich w osadach dennych zbiornika wodnego Domaniów. Policht-Latawiec, Agnieszka; Kanownik, Włodzimierz. - Gaz Woda 2012 t. 86 nr 8 s. 351-353, il. bibliogr. summ.

Przedstawiono charakterystykę osadów dennych zbiornika Domaniów na podstawie wybranych metali ciężkich (Cd, Cu, Cr, Pb, Zn i Ni). Osady denne zbiornika wg kryteriów Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska i Instytutu Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Poznaniu pod względem zawartości cynku odpowiadały I stopniowi, natomiast pozostałe metale kwalifikowały osady do zerowego stopnia zanieczyszczeń. Zgodnie z Rozp. Min. Środowiska zawartość cynku pozwala zaliczyć osady do grupy B, natomiast pozostałe metale pozwalają zaliczyć osad do grupy A.

OCHRONA GATUNKOWA

*00007* pl

Kormorany czarne, czaple siwe i wydry w nowych przepisach o ochronie gatunkowej zwierząt. Radecki, Wojciech. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2011 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2012 s. 77-88

Przedstawiono rys historyczny przepisów prawnych dotyczących ochrony gatunkowej zwierząt. Omówiono sytuację prawną kormorana, czapli siwej i wydry w świetle obowiązującego rozporządzenia Ministerstwa Środowiska z 12 października 2011 roku w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt oraz przepisów europejskiego prawa ochrony przyrody. Stwierdzono, że obecnie każdy rybak może zwalczać kormorany, czaple siwe i wydry na podstawie indywidualnego zezwolenia administracyjnego na podstawie art. 56 ustawy o ochronie przyrody. Rozważano konsekwencje tej nowej regulacji prawnej.

*00073* pl

Pokarm nurogęsi Mergus merganser L. żerujących zimą na Sanie pomiędzy Zwierzyniem a Leskiem (południowo-wschodnia Polska). Wziątek, Bogdan; Konieczny, Piotr. - Komun. Ryb. 2012 nr 3 (128) s. 9-13, il. bibliogr. summ.

Badania pokarmu nurogęsi - chronionych ptaków z rodziny kaczek, przeprowadzono w żołądkach martwych osobników znalezionych zimą wzdłuż biegu Sanu. W składzie pokarmu nurogęsi stwierdzono 5 gatunków ryb a dominowały dwa gatunki, pstrąg potokowy i głowacz białopłetwy, które występowały odpowiednio w 90, 6 proc. i 70, 2 proc. prób. Długość zjadanych pstrągów wynosiła od 8 do 28 cm, zaś głowaczy od 12 do 14 cm. Szacunkowa biomasa pokarmu zjadanego przez badaną populację ptaków w ciągu doby wynosiła 310 kg.

*00100* pl

Zarządzanie populacją kormorana warunkiem ochrony zasobów ryb w Europie. Steffens, Werner. - Prz. Ryb. 2012 R. 36 nr 4 s. 28-30, il. (Tł. art. z Fischer and Teichwirt 2012 nr 2 s. 67-69)

Przedstawiono rozwój i aktualny stan zasobów kormorana w Europie, wpływ kormorana na zasoby rybne i stan rybactwa oraz możliwości zarządzania populacją kormorana na terenie Europy.

GOSPODARKA WODNA

*00072* pl

Wpływ stawów karpiowych na jakość, retencję i bilans wodny zlewni. Wojda, Ryszard; Zygmunt, Grzegorz. - Komun. Ryb. 2012 nr 3 (128) s. 1-8, il. bibliogr. summ.