Instytut   Rybactwa   Śródlądowego

im. STANISŁAWA  SAKOWICZA







EXPRESS INFORMACJA

NR  3/2013

(kwartalnik)

 

 

 

                                                                     Opracowanie: mgr inż. Jadwiga Zdanowska

                                                                                     mgr inż. Henryk Chmielewski

                                                                                          inż. Jadwiga Cupiał

 

 

                                                                                                                                      Opracowanie: mgr inż. Jadwiga Zdanow

Olsztyn 2013

 

 

 

 

 

 

REDAKCJA

Zespół redakcyjny:
mgr inż. Jadwiga Zdanowska
mgr inż. Henryk Chmielewski
inż. Jadwiga Cupiał

 

Kontakt:
Tel.
(089) 524 01 71, fax (089) 524 05 05
E-mail: din@infish.com.pl

 

© Copyright by
Instytut Rybactwa Śródlądowego
Olsztyn 2010

 

Wydawca:
Dział Wydawnictw
Instytutu Rybactwa Śródlądowego
10-719 Olsztyn, ul. Oczapowskiego 10
Tel. (089) 524 10 15, 524 01 71, fax (089) 524 05 05
E-mail: wydawnictwo@infish.com.pl

 

 

 

 

 

 

Część rekordów opracowanych w innych ośrodkach otrzymano
za pośrednictwem Centralnej Biblioteki Rolniczej w Warszawie

 

 

 

 

 

 

 

RYBACTWO

*00049*          pl

Dwugłos w sprawie zwierząt chronionych na obrębach hodowlanych i obwodach rybackich - głos rybaka. Kuczyński, Mirosław. - Prz. Ryb.  2013 nr 3 (129) s. 24-30, il. bibliogr.

Przedstawiono szkody powodowane przez ptaki rybożerne (kormorany, czaple siwe) i wydry oraz ich wpływ na rybostany i infrastrukturę stawów. Analizowano rozporządzenie Ministra Środowiska z dn. 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt oraz niezrozumiałe i niekorzystne w nim zapisy dla rybaków.


*00061*          pl

Usuwanie drzew na granicy wody. Radecki, Wojciech. - Komun. Ryb.  2013 nr 3 (134) s. 29-30

Prawnik wskazuje metodę postępowania rybackiemu użytkownikowi jeziora podczas starania się o zezwolenie na usunięcie drzew wyrastających na granicy wody, jeżeli wzrost samosiejek olszyny i brzozy powoduje obniżanie się lustra wody. Opiera się na ustawie o ochronie przyrody i ustawie o lasach.


*00081*          pl

Rozwój lokalny kierowany przez społeczność w perspektywie finansowej na lata 2014-2020. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. - Prz. Ryb. 2013 nr 4 (130) s. 12-17, il.

Podczas konferencji zorganizowanej przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedstawiono rozwiązania dla wsparcia lokalnych grup rybackich przy pomocy instrumentu CLLD (community led local development - rozwój lokalny kierowany przez społeczność). Omówiono prace nad wdrażaniem CLLD w woj. kujawsko-pomorskim oraz strategie rozwoju dla LGD (lokalne grupy działania) w nowym Programie Operacyjnym - „Rybactwo i Morze“ - w ramach Osi 4.


*00085*          pl

Zostaję rybakiem. Backiel, Tadeusz. - Prz. Ryb. 2013 nr 4 (130)  s. 37-40, il.

Opublikowano fragmenty wspomnień profesora Tadeusza Backiela,  specjalisty z zakresu rybactwa śródlądowego, byłego pracownika Instytutu Rybactwa Śródlądowego, w 5 rocznicę jego śmierci. Wspomnienia obejmują okres okupacji, naukę w szkole rybackiej,  praktyki oraz pracę zawodową do 1945 roku. Tekst wstępem poprzedził Andrzej Galli.


 

HYDROBIOLOGIA RYBACKA

*00002*          pl

Nasze dzikie rośliny jadalne - pałka szerokolistna i trzcina pospolita. Kuszewska, Krystyna. - Natura. Przyroda Warmii i Mazur  2013 nr 1 (29) s. 8-9, il.

Opisano możliwości wykorzystania części jadalnych trzciny pospolitej oraz pałki szerokolistnej i wąskolistnej do przyrządzania produktów spożywczych. Rośliny te można wykorzystać w diecie człowieka jako źródło składników odżywczych. Można też je wykorzystać do wyrobu koszy, mat, chodników, powrozów, sandałów, bądź jako materiał izolacyjny czy materiał wypełniający siedziska i materace.  Scharakteryzowano morfologię trzciny pospolitej.


*00014*          pl

Ocena stanu ekologicznego jezior na podstawie elementów biologicznych (głównie fitoplanktonu) w świetle postanowień Ramowej Dyrektywy Wodnej Unii Europejskiej. Hutorowicz, Andrzej. W:  Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2012 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2013  s. 127-146, il. +bibliogr. 26 poz.

Podano definicje bardzo dobrego, dobrego i umiarkowanego stanu ekologicznego w jeziorach dla fitoplanktonu wg V Ramowej Dyrektywy Wodnej oraz modele sezonowej dynamiki zbiorowisk glonów. Przedstawiono przestrzenne rozmieszczenie producentów pierwotnych w okresie stagnacji letniej wg. Oleksowicza. Opisano sposób obliczania polskiego multimetriksu fitoplanktonowego (PMPL), który uwzględnia ocenę stanu ekologicznego na podstawie koncentracji chlorofilu a,  biomasy ogólnej fitoplanktonu i biomasy sinic. Omówiono problemy integracji oceny stanu ekologicznego jezior na podstawie różnych metod.


 

AKWAKULTURA

*00043*          pl

Perspektywy zastosowania akwaponiki w akwakulturze. Półgęsek,  Mirosław; Wieligórka, Anna; Tórz, Agnieszka; Sadowski, Jacek;  Nędzarek, Arkadiusz. W: Innowacje w wylęgarnictwie organizmów wodnych. Pod. red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej.  Olsztyn: Wydaw. IRS 2013  s. 241-249, il. +bibliogr. 12 poz.

Przedstawiono budowę, rodzaje i działanie systemów akwaponicznych oraz przykłady produkcji roślinnej i rybackiej prowadzonej w tych systemach. System akwaponiczny składa się z dwóch podstawowych elementów: zbiornika wodnego i filtra hydroponicznego,  umieszczonego najczęściej pod zbiornikiem. Omówiono proces usuwania substancji biogennych w systemach akwaponicznych. Podano schemat budowy systemu zamkniętego skonstruowanego w Centrum BioAqua Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego oraz możliwości wykorzystania akwaponiki w Polsce.


*00103*          pl

Akwakultura w Kirgistanie. Szczepkowski, Mirosław; Walczak,  Marcin; Juchniewicz, Marcin. - Komun. Ryb. 2013 nr 4 (135) s. 33-34, il.

W maju 2013 roku w Biszkeku, stolicy Kirgistanu, firma Aller Aqua zorganizowała konferencję, na której przedstawiono stan akwakultury tego kraju i jej problemy. Uczestnicy z Polski omówili możliwości rozwoju chowu pstrąga tęczowego i jesiotrów w oparciu o nowoczesne technologie. Firma Aller Aqua otworzyła w Biszkeku swoje przedstawicielstwo, zapewniając dostęp do pasz i środków produkcji.


 

BIOLOGIA RYB

*00073*          en

Length-wight relations of 14 endemic fish species from the upper Yangtze River basin, China. Zależność długość-ciężar u 14 endemicznych gatunków ryb z górnego biegu rzeki Jangcy, Chiny.  Wu,  Jinming; Li, Lei; Du, Hao; Zhang, Hui; Wang, Chengyou; Wei, Qiwei. -  Acta Ichth. Piscat. 2013 vol. 43 nr 2 s. 163-165, il. bibliogr.

Określano zależność długość-ciężar u 14 endemicznych gatunków ryb występujących w dorzeczu Jangcy (Chiny) posługując się wzorem log W = log a + b log L. Wartość „a“ wahała się od 0, 006 do 0, 023, a wartość „b“ od 2, 955 do 3, 377. Wzrost izotermiczny stwierdzono u: Sinogastromyzon szechuanensis, Jinshaia sinensis, Megalobrama pellegrini, Coreius guichenoti, Rhinogobio cylindricus, R. ventralis,  Procypris rabaudi. Wzrost allometryczny występował u:Ancherythroculter kurematsui, A. nigrocauda, Acrossocheilus monticola, Leptobotia elongata, Hemiculterella sauvagei, Hemicultur tchangi, Xenophysogobio boulengeri.


*00087*          pl

Biomonitoring a prawdziwa różnorodność rzędu pierwszego.  Głowacki, Łukasz B. - Rocz. Nauk. Pol. Zw. Węd. 2013 t. 26 s. 5-19,   bibliogr. summ.

Omówiono miary różnorodności stosowane przy ocenie zespołów gatunków oraz przykłady ich zastosowań. Przedstawiono na przykładzie obliczanie prawdziwej różnorodności rzędu pierwszego, analizując trzy kategorie różnorodności: wewnątrz zespołów (alfa), pomiędzy zespołami (beta) oraz ich połączenia (gamma). Przedstawione obliczenia były wykonywane na logarytmach naturalnych i można je zastosować w biomonitoringu wód śródlądowych.


*00090*          pl

Zmiany w ichtiofaunie dorzecza Słupi w okresie od 1998 do 2009 roku. Dębowski, Piotr; Radtke, Grzegorz; Miller, Marcin; Bernaś,  Rafał; Skóra, Michał. - Rocz. Nauk. Pol. Zw. Węd. 2013 t. 26 s. 65-97, il.   bibliogr. summ.

Analizowano zmiany składu ichtiofauny dorzecza Słupi w oparciu o badania przeprowadzone w latach 1998-1999, 2003-2004 i 2008-2009. W latach 2008-2009 w badanym dorzeczu stwierdzono występowanie 28 gatunków ryb i minogów. Wykazano, że w ciągu ostatnich 10 lat skład gatunkowy ichtiofauny dorzecza Słupi nie uległ znacznym zmianom pod względem jakościowym i ilościowym. Zaobserwowano jedynie znaczny wzrost liczebności płoci powyżej Jeziora Głębokiego i połączenia z Bytową, która z rzeki bezrybnej stała się rzeką pstrągową.


*00091*          pl

Ichtiofauna małych dopływów dolnej Wisły. Cz. 1: Między Włocławkiem a Świeciem. Radtke, Grzegorz; Bernaś, Rafał; Dębowski,  Piotr; Morzuch, Jacek; Skóra, Michał. - Rocz. Nauk. Pol. Zw. Węd. 2013  t. 26 s. 99-115, il. bibliogr. summ.

W 2012 roku badano skład gatunkowy i liczebność ryb na 27 stanowiskach usytuowanych na 10 naturalnych ciekach spływających z krawędzi pradoliny dolnej Wisły. W badanych ciekach stwierdzono występowanie 26 gatunków ryb i minogów, strumieniowego i rzecznego.  Najwyższym wskaźnikiem dominacji wyróżniał się kiełb, którego liczebność wynosiła 44, 16 proc. ogółu złowionych ryb, zaś największym wskaźnikiem stałości występowania charakteryzował się śliz (70, 4 proc. ), następnie szczupak (63, 0 proc. ) i kiełb (59, 3 proc. ). Opisano przyczyny złego stanu ichtiofauny na większości odcinków omawianych cieków.


*00092*          pl

Ichtiofauna systemu rzeki Iny. Keszka, Sławomir; Tański, Adam;  Raczyński, Mariusz; Pender, Rafał; Furdyna, Artur; Potkański, Łukasz.  - Rocz. Nauk. Pol. Zw. Węd. 2013 t. 26 s. 117-149, il. bibliogr. summ.

W latach 2006-2007 i 2012 przeprowadzono elektropołowy ryb na 54 stanowiskach rozmieszczonych na rzekach i strumieniach dorzecza rzki Iny. Stwierdzono występowanie 31 gatunków ryb i dwa gatunki minogów.  W elektropołowach w 2012 roku stwierdzono występowanie piskorza (Misgurnus fossilis), czebaczka amurskiego (Pseudorasbora parva),  sumika karłowatego (Ameiurus nebulosus) i babki byczej (Neogobius melanostomus), których nie zarejestrowano w latach 2006-2007.  Omówiono rozsiedlenie, stałość występowania i dominację poszczególnych gatunków ryb i minogów. Porównano obecny skład ichtiofauny z danymi z 1984 roku.


 

HODOWLA RYB

*00005*          pl

Analiza jeziorowej produkcji rybackiej w 2012 roku. Wołos,  Arkadiusz; Draszkiewicz-Mioduszewska, Hanna; Mickiewicz, Maciej. W:  Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2012 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2013  s. 9-19, il. +bibliogr. 2 poz.

Na podstawie danych zawartych w ankietach nadesłanych przez 114 podmiotów uprawnionych do rybackiego użytkowania jezior o łącznej powierzchni 239. 889, 09 ha, przedstawiono ogólną charakterystykę gospodarstw oraz ich produkcję rybacką. W 2012 r. całkowita produkcja ryb towarowych wynosiła 1903, 72 ton, a wydajność jezior 7, 94 kg/ha.  Zanotowany spadek ogólnej wydajności jezior był spowodowany zmniejszeniem produkcji większości gatunków ryb, a szczególnie leszcza, płoci i szczupaka.


*00006*          pl

Gospodarka zarybieniowa w jeziorach polskich w 2012 roku.  Mickiewicz, Maciej. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2012 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn:  Wydaw. IRS 2013  s. 21-34, il. +bibliogr. 7 poz.

W oparciu o dane ankietowe uzyskane od 114 podmiotów gospodarczych użytkujących ogółem ok. 240 tys. ha jezior, analizowano wartość wprowadzonego materiału zarybieniowego danego gatunku, jego ilość oraz powierzchnię jezior, jaka została nim zarybiona. W 2012 r.  analizowane gospodarstwa rybackie wprowadziły do użytkowanych jezior 20 gatunków ryb, najczęściej szczupaka (105 gospodarstw), najrzadziej pstrąga tęczowego, tołpygę i miętusa, a węgorzem zarybiały 72 gospodarstwa. W 2012 r. całkowita wartość zarybień jezior najważniejszymi gatunkami wynosiła 12, 66 mln zł, co stanowi 52, 76 zł/ha.


*00007*          pl

Sytuacja ekonomiczno-finansowa podmiotów uprawnionych do rybackiego użytkowania jezior w 2012 roku. Wołos, Arkadiusz;  Mickiewicz, Maciej; Czerwiński, Tomasz. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2012 roku. Pod red. M.  Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2013  s. 35-44, il. +bibliogr. 1 poz.

Analizowano sytuację ekonomiczno-finansową podmiotów uprawnionych do rybackiego użytkowania jezior w 2012 r. na podstawie danych otrzymanych od 64 gospodarstw prowadzących gospodarkę rybacką w jeziorach o całkowitej powierzchni 169. 963 ha i na stawach - 3. 162, 8 ha. Scharakteryzowano parametry produkcyjno-gospodarcze gospodarstw stawowo-jeziorowych (19 podmiotów) oraz jeziorowych (45 podmiotów). Wartość odłowów ryb jeziorowych wynosiła 88, 07 zł/ha, a ich wydajność 8, 60 kg/ha. Wskaźnik rentowności osiągnął poziom 4, 40 proc. , przy czym w grupie stawowo-jeziorowej - 3, 37 proc. , a w grupie jeziorowej - 6, 07 proc.


*00008*          pl

Stan gospodarki rybacko-wędkarskiej prowadzonej w zbiornikach zaporowych w 2012 roku. Czerwiński, Tomasz. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2012 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2013    s. 45-54, il. +bibliogr. 1 poz.

Przeprowadzono analizę gospodarki rybacko-wędkarskiej prowadzonej w 2012 r. w 92 zbiornikach zaporowych o łącznej powierzchni 45. 232 ha. W zbiornikach eksploatowanych i nieeksploatowanych rybacko oceniono wielkość odłowów, zarybienia i połowy wędkarskie. W 2012 roku w zbiornikach eksploatowanych rybacko uzyskano łączny odłów w wysokości 366 ton a średnia wydajność wynosiła 12, 53 kg/ha, zaś wartość zarybień wahała się od całkowitego braku do 386 zł/ha. Natomiast w zbiornikach nieeksploatowanych gospodarczo wartość zarybień wyniosła 121, 58 zł/ha.


*00012*          pl

Systemy recyrkulacyjne - możliwości wykorzystania w produkcji materiału zarybieniowego ryb jeziorowych. Zakęś, Zdzisław; Partyka,  Konrad. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2012 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2013  s. 103-115, il. +bibliogr. 21 poz.

Przedstawiono klasyfikację systemów recyrkulacyjnych (RAS) oraz standardy jakości wody proponowane dla poszczególnych typów RAS zalecane przy projektowaniu tych urządzeń. Omówiono stan prac nad rozrodem i podchowem w RAS kilku gatunków ryb jeziorowych: okonia,  sandacza, siei, sielawy, suma, szczupaka. Podano szacunkowe koszty wyposażenia obiektu wylęgarniczo-podchowalniczego o profilu ukierunkowanym na produkcję materiału zarybieniowego cennych gospodarczo gatunków ryb jeziorowych.


*00015*          pl

Zmiany składu ichtiofauny i wybranych elementów środowiska w jeziorze Wobel po przydusze zimowej w sezonie 2009-2010. Kozłowski,  Jacek; Terlecki, Janusz; Goździejewska, Anna; Kozłowski, Krzysztof;  Doroszczyk, Lech; Długoszewski, Bronisław; Teodorowicz, Mariusz;  Poczyczyński, Paweł; Szymanowicz, Joanna; Woźniak, Małgorzata. W:  Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2012 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2013  s. 147-166, il. +bibliogr. 17 poz.

W jeziorze Wobel na Pojezierzu Mazurskim po wystąpieniu przyduchy badano w 2010 roku parametry fizykochemiczne, zooplankton,  strukturę ichtiofauny. Analizowano odżywianie się ryb w zakresie presji na faunę bezkręgową oraz prowadzono monitoring akustyczny.  Badania wykazały, że istnieją umiarkowane możliwości chronienia takich zbiorników (silnie zeutrofizowany, z 3-metrową warstwą natlenioną latem i całkowicie odtlenioną zimą pod pokrywą lodową) przez zabiegi biomanipulacyjne - zarybienia.


*00041*          pl

Zastosowanie markerów genetycznych w wylęgarnictwie i hodowli ryb. Fopp-Bayat, Dorota. W: Innowacje w wylęgarnictwie organizmów wodnych. Pod. red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej.  Olsztyn: Wydaw. IRS 2013  s. 219-227 +bibliogr. 33 poz.

Przedstawiono zastosowania markerów genetycznych w identyfikacji genetycznej gatunków i hybryd, identyfikacji genów cech ilościowych QTL, analizie zmienności genetycznej stad i populacji ryb, kontroli genotypów podczas prac restytucyjnych, genetycznej identyfikacji tarlaków, doborze w pary tarłowe, genetycznej identyfikacji po manipulacjach chromosomowych, identyfikacji genomu matczynego lub ojcowskiego, identyfikacji genetycznej oraz doborze nasienia kriokonserwowanego, analizie ploidalności ryb oraz identyfikacji genetycznej chorób ryb.


*00047*          pl

Możliwości produkcyjne Ośrodka Zarybieniowego w Goleniowie w latach 2005-2011 na tle warunków środowiskowych - jakość wód.  Bonisławska, Małgorzata; Tański, Adam; Pender, Rafał; Klupś, Marcin. W: Innowacje w wylęgarnictwie organizmów wodnych. Pod. red. Z.  Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2013  s. 283-292, il. +bibliogr. 27 poz.

Zaprezentowano powstałą w 1962 roku wylęgarnię ryb w Goleniowie zasilaną wodą z rzeki Wiśniówki. W latach 2005-2011 przeprowadzono badania hydrochemiczne. Podano wskaźniki jakości wody rzecznej zasilającej wylęgarnię ryb oraz klasyfikację wód wg rozporządzeń Ministra Środowiska. Analizowano skład ilościowy i jakościowy materiału zarybieniowego produkowanego w latach 2005-2011 w podziale na ryby tarła jesienno-zimowego oraz tarła wiosenno-letniego.  Odnotowano wzrost produkcji materiału zarybieniowego i potrzebę podchowu nowych gatunków ryb.


*00051*          pl

Ekologiczna hodowla ryb. Łukowska, Hanna. - Prz. Ryb. 2013 nr 3 (129) s. 35-37, il.

Omówiono założenia w obszarze akwakultury na podstawie zasad przewidzianych dla rolnictwa ekologicznego. Założenia te objęły: ocenę środowiska wodnego i plan zrównoważonego zarządzania, ogólne warunki hodowli zwierząt akwakultury, gęstość obsady, pochodzenie zwierząt, żywienie i pochodzenie pasz, opiekę weterynaryjną. Kontrola polega na weryfikacji zgodności prowadzenia produkcji z wymaganiami rolnictwa ekologicznego.


*00053*          pl

Tomasz Dubisch (1813-1888). Cz. 2: Prekursor nowoczesnej gospodarki stawowej Europy. Guziur, Janusz; Ciszewski, Tomasz K. -  Prz. Ryb. 2013 nr 3 (129) s. 43-45, il.

Przedstawiono metodę hodowli narybku karpia opracowaną przez Tomasza Dubischa na terenie Śląska Cieszyńskiego. T. Dubisch wprowadził system „przesadkowania“, ustanowił wydajniejsze normy obsadowe i skrócił cykl hodowlany do 2-3 lat co przyniosło znaczne korzyści gospodarcze. W placówce badawczej PAN w Gołyszu kontynuowane są badania dotyczące hodowli karpia.


*00079*          pl

Walory akwakultury stawowej. Ciszewski, Krzysztof. -  Mag. Przem. Ryb. 2013 nr 3 (93) s. 56

Opisano pozytywy jakimi charakteryzuje się gospodarka stawowa.  Scharakteryzowano wpływ użytkowania stawów karpiowych na środowisko,  wykazano ich walory pozaprodukcyjne, tradycję, kulturę, wartości przyrodnicze i edukacyjno-rekreacyjne oraz ekonomiczne. Zaletami stawów karpiowych jest ich przeciwdziałanie powodziom i tworzeniu się terenów zabagnionych, samooczyszczanie jak również mikroklimat.


*00099*          pl

Jesiotr bałtycki wraca do dorzecza Pregoły. Kolman, Ryszard;  Szczepkowski, Mirosław; Zdanowski, Bogusław. - Komun. Ryb. 2013 nr 4 (135) s. 23-25, il.

Opisano i zilustrowano przebieg zarybienia rzeki Węgorapy poniżej miejscowości Mieduniszki Wielkie narybkiem jesiotra ostronosego Acipenser oxyrinchus. Gatunek ten wyhodowano w Zakładzie Hodowli Ryb Jesiotrowatych Instytutu Rybactwa Sródlądowego w Pieczarkach. Zainagurowano tym samym współpracę w zakresie restytucji jesiotra bałtyckiego w dorzeczu Pregoły w ramach umów zawartych między Instytutem Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie a organizacjami rybackimi i naukowymi w Kaliningradzie oraz Lokalną Grupą Rybacką „Wielkie Jeziora Mazurskie“.


*00101*          pl

Biznes akwarystyczny. Prusińska, Maja. - Komun. Ryb. 2013 nr 4 (135) s. 28-31, il. bibliogr.

Omówiono rynek ryb akwariowych w Afryce, Azji i Ameryce Płd,  którego wartość szacuje się na 15-30 miliardów dolarów i dotyczy 5300 gatunków ryb słodkowodnych oraz 1802 gatunków ryb morskich. Opisano popularny wśród akwarystów gatunek ozdobnej ryby karpiowatej, brzanki Denisona, endemitu występującego w Indiach. W ramach ochrony gatunkowej narzucono limity odłowów, ustalono wymiar ochronny brzanki i ograniczono eksport.


 

ROZRÓD RYB

*00018*          pl

Rozród pozasezonowy drapieżnych ryb jeziorowych - podstawy stosowania stymulacji fototermicznej. Zakęś, Zdzisław; Rożyński,  Maciej; Demska-Zakęś, Krystyna. W: Innowacje w wylęgarnictwie organizmów wodnych. Pod. red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A.  Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2013  s. 11-24, il. +bibliogr. 28 poz.

Przedstawiono mechanizmy rządzące biorytmami rozrodczymi w strefie klimatu umiarkowanego oraz klasyfikację ichtiofauny w tej strefie klimatycznej w kontekście oddziaływania fotoperiodu i temperatury wody na rozród ryb. Omówiono stymulację fototermiczną rozrodu drapieżnych gatunków ryb bytujących w jeziorach. Analizowano wpływ zmian fotoperiodu i temperatury wody na synchronizację dojrzewania płciowego ryb. Wskazano na potrzebę opracowania programów stymulacji fototermicznych, pozwalających na lepsze zsynchronizowanie akcji tarłowej danego gatunku.


*00022*          pl

Praktyczne aspekty sztucznego rozrodu jesiotrów. Szczepkowski,  Mirosław. W: Innowacje w wylęgarnictwie organizmów wodnych. Pod. red.  Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2013  s. 59-66, il. +bibliogr. 11 poz.

Opisano praktyczne informacje dotyczące sztucznego rozrodu jesiotrów w oparciu o doświadczenia naukowe autora i dane literaturowe. Omówiono typowanie tarlaków, ich wiek dojrzewania oraz żywienie. Scharakteryzowano aspekty pozasezonowego rozrodu jesiotrów: stymulackę hormonalną, pozyskiwanie ikry i mlecza, procedurę zapłodnienia oraz inkubację ikry. Zasygnalizowano problemy związane z rozrodem i inkubacją ikry jesiotra.


*00023*          pl

Charakterystyka nasienia jesiotra syberyjskiego (Acipenser baerii) uzyskanego poza sezonem rozrodczym. Judycka, Sylwia;  Szczepkowski, Mirosław; Ciereszko, Andrzej; Sarosiek, Beata;  Słowińska, Mariola; Karol, Halina; Liszewska, Ewa; Dryl, Katarzyna;  Demianowicz, Wiesław; Dietrich, Gezegorz J. W: Innowacje w wylęgarnictwie organizmów wodnych. Pod. red. Z. Zakęsia, K.  Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2013  s. 67-76, il. +bibliogr. 13 poz.

Przeprowadzono ocenę parametrów mlecza jesiotra syberyjskiego pochodzącego spoza sezonu rozrodczego. Materiał do badań pochodził od osobników w wieku 5 lat, o masie ciała od 4, 6 do 8, 4 kg. Analizowano podstawowe parametry nasienia, jego krótkookresowe przechowywanie oraz aktywację ruchliwości plemników. Opisano parametry nasienia świeżego i kriokonserwowanego. Stwierdzono, że uzyskane wyniki ruchliwości i żywotności oraz zdolności zapładniającej badanych plemników po zamrożeniu i rozmrożeniu pozwalają na możliwość kriokonserwacji nasienia jesiotra uzyskanego poza sezonem rozrodczym.


*00024*          pl

Wpływ kriokonserwacji nasienia jesiotra syberyjskiego (Acipenser baerii) oraz sterleta (Acipenser ruthenus) na wybrane parametry ruchu plemników wyznaczone za pomocą systemu CASA. Sieczyński, Piotr;  Cejko, Beata I. W: Innowacje w wylęgarnictwie organizmów wodnych.  Pod. red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn:  Wydaw. IRS 2013  s. 77-85, il. +bibliogr. 26 poz.

Przeprowadzono kriokonserwację nasienia pochodzącego od samców jesiotra syberyjskiego oraz samców sterleta. Omówiono wpływ tego zabiegu na parametry ruchu plemników u obu gatunków ryb. W analizie CASA odsetek plemników ruchliwych u jesiotra syberyjskiego przed mrożeniem wynosił 41, 3 proc. , a po kriokonserwacji - 25, 3 proc. U sterleta parametry te wynosiły, odpowiednio 44, 8 i 26, 8 proc.


*00042*          pl

Rozmnażanie jednopłciowych populacji i stad ryb. Liszewski,  Tomasz; Kuciński, Marcin; Fopp-Bayat, Dorota; Demska-Zakęś, Krystyna.  W: Innowacje w wylęgarnictwie organizmów wodnych. Pod. red. Z.  Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2013  s. 229-240, il. +bibliogr. 39 poz.

Omówiono pochodzenie jednopłciowych populacji ryb oraz mechanizmy ich rozmnażania w procesach gynogenezy, partenogenezy i hybrydogenezy. Rozmnażanie ryb w drodze gynogenezy przedstawiono na przykładzie ryb kozowatych i karasia srebrzystego. Opisano zabiegi podczas otrzymywania stad samiczych pstrąga tęczowego i ryb jesiotrowatych za pomoca gynogenezy i środków hormonalnych oraz stad samiczych tilapii, które można uzyskać metodą hybrydyzacji międzygatunkowej.


 

ŻYWIENIE I ODŻYWIANIE SIĘ RYB

*00025*          pl

Zastosowanie pokarmu żywego i pasz w podchowie larw jesiotra ostronosego (Acipenser oxyrinchus). Piotrowska, Iwona; Szczepkowska,  Bożena; Kozłowski, Michał; Wunderlich, Krzysztof; Szczepkowski,  Mirosław. W: Innowacje w wylęgarnictwie organizmów wodnych. Pod. red.  Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2013  s. 87-96, il. +bibliogr. 25 poz.

Eksperymentalnie badano wpływ żywienia larw jesiotra ostronosego pokarmem żywym lub sztucznym na wzrost i przeżywalność ryb. W pierwszym eksperymencie larwom jesiotra o średniej masie 0,0073 g podawano przez 2 tyg. dwa rodzaje pokarmu żywego, nauplisy solowca z cyst po dekapsulacji lub z cyst niedekapsulowanych. W drugim eksperymencie podawano pasze komercyjne: Aller ArtEX, Natura HP lub Perla Prolarvae. Omówiono wskaźniki podchowu larw jesiotra w obu doświadczeniach. Wykazano, że naupliusy solowca są optymalnym pokarmem dla larw, a wśród użytych pasz najlepsze były te, których komponentem był również solowiec.


*00057*          pl

Pasze sztuczne w żywieniu ryb. Cz. 1: Wprowadzenie. Poczyczyński,  Paweł; Woźniak, Małgorzata. - Komun. Ryb. 2013 nr 3 (134) s. 15-17, il.   bibliogr.

Omówiono warianty chowu ryb: średniointensywny - prowadzony w stawach ziemnych, w gospodarstwach karpiowych; intensywny - w stawach ziemnych i betonowych (przy produkcji pstrągów). Podano składniki pasz sztucznych i sposoby ich komponowania w zależności od zapotrzebowania pokarmowego różnych gatunków ryb.


*00058*          pl

Pasze sztuczne w żywieniu ryb. Cz. 2: Zapotrzebowanie energetyczne ryb oraz wpływ temperatury na procesy trawienne i dawki pasz. Poczyczyński, Paweł; Woźniak, Małgorzata. - Komun. Ryb. 2013 nr 3 (134) s. 17-18, il. bibliogr.

Przedstawiono schemat strat energetycznych oraz dystrybucji energii pochodzącej z pobranego pokarmu. Omówiono wpływ temperatury na procesy fizjologiczne oraz stosowane dawki pasz.


*00071*          en

The effect of short-term starvation on some physiological and morphological parameters in juvenile Siberian sturgeon, Acipenser baerii (Actinopterygii: Acipenseriformes: Acipenseridae). Wpływ krótkotrwałego głodzenia na kilka parametrów fizjologicznych i morfologicznych u młodocianego jesiotra syberyjskiego, Acipenser baerii (Actinopterygii: Acipenseriformes: Acipenseridae).  Ashouri,  Ghasem; Yavari, Vahid; Bahmani, Mahmood; Yazdani, Mohammad A. ;  Kazemi, Rezvan; Morshedi, Vahid; Fatollahi, Mehrdad. - Acta Ichth. Piscat. 2013 vol. 43 nr 2 s. 145-150, il. bibliogr.

Badano wpływ krótkotrwałego (0-8 dni) głodzenia młodocianego jesiotra syberyjskiego na hormony tarczycy (T3 i T4), poziom całkowity białka, wskaźniki: hepatosomatyczny, trzewio-somatyczny i trawienno-somatyczny. Eksperymenty przeprowadzono w pół-naturalnych warunkach w Międzynarodowym Instytucie Badań Jesiotrowatych w Iranie.  Plazma T3 i T4 oraz poziomy białka ulegały nieistotnym zmianom w okresie żywienia i głodzenia. Wyniki wskazują, że jesiotr posiada zdolność przystosowania metabolizmu do warunków krótkotrwałego głodzenia, podczas którego następuje obniżenie metabolizmu i wykorzystanie rezerw energetycznych.


 

CHOROBY RYB

*00045*          pl

Zastosowanie dwutlenku węgla do immobilizacji ryb. Gomułka,  Piotr; Łuczyński, Marek; Szczerbowski, Andrzej; Szkudlarek, Maciej;  Czerniak, Ewa. W: Innowacje w wylęgarnictwie organizmów wodnych. Pod.  red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2013  s. 263-270, il. +bibliogr. 24 poz.

Przedstawiono zastosowanie dwutlenku węgla jako anestetyku u różnych gatunków ryb. Podano zakresy stosowanych dawek, czas indukcji znieczulenia i czas wybudzenia, stosując do pomiarów stężenia aparat Karat. Badano wpływ dwutlenku węgla rozpuszczonego w wodzie na zachowania okonia europejskiego i jesiotra rosyjskiego. Badania potwierdziły anestetyczne właściwości CO2 i znaczne różnice we wrażliwości między poszczególnymi gatunkami. U jesiotra skuteczne stężenia CO2 powodowały wydłużony czas wybudzania, natomiast u okonia stężenie 250 mg/l nie wywoływało większego pobudzenia ryb, zatem CO2 może być rekomendowany dla tego gatunku.


*00070*          en

Comparative efficacies of sodium percarbonate, peracetic acid,  and formaldehyde for control of Ichthyobodo necator - an ectoparasitic flagellate from rainbow trout. Porównanie efektywności nadwęglanu sodu, kwasu nadooctowego i formaldehydu w zwalczaniu Ichthyobodo necator - ektopasożytniczego wiciowca u pstrąga tęczowego.  Jaafar, Rzgar M. ; Kuhn, Jesper A. ; Chettri,  Jiwan K. ; Buchmann, Kurt. - Acta Ichth. Piscat. 2013 vol. 43 nr 2  s. 139-143, il. bibliogr.

Ichthyobodo necator jest wiciowcem, który atakuje ryby hodowlane. Hodowcy są zmuszeni przeprowadzać kąpiele lecznicze z użyciem różnych preparatów. Doświadczalnie zainfekowano pstrąga tęczowego wiciowcem Ichthyobodo necator. Testowano efektywność kąpieli z użyciem formaldehydu (FA), nadwęglanu sodu (SPC), kwasu nadoctowego (PAA) i nadtlenku wodoru (HP). FA w koncentracji 80 mg/l i PAA w koncentracji 0, 3 mg/l powodowały całkowitą eliminację pasożyta. Wysoką efektywność uzyskano takża dla SPC w koncentracji 120 mg/l. Uznano, że SPC i PAA mogą być stosowane zamiast FA w kąpielach leczniczych dla pstrąga.


*00084*          pl

Co dalej z chorobami ryb?. Niemczuk, Wiktor. - Prz. Ryb. 2013 nr 4 (130) s. 23-26, il.

Omówiono stan wiedzy o chorbach ryb pojawiających się od pierwszej połowy XX wieku. Do czynników ograniczających wywoływanie chorób należą: poprawa warunków środowiska, odpowiednie zagęszczenie obsady, utrzymanie równowagi fizyko-chemicznej, regulacja stopnia zarastania zbiornika, dezynfekcja dna po odłowach, dobór odpowiedniego materiału zarybieniowego.


 

RYBY KARPIOWATE

CHÓW I HODOWLA KARPIA

*00009*          pl

Zagadnienia prawne - zarybianie karpiem jezior i zbiorników zaporowych. Radecki, Wojciech. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2012 roku. Pod red. M. Mickiewicza.  Olsztyn: Wydaw. IRS 2013  s. 67-79

Omówiono kwestię ochrony różnorodności biologicznej w myśl konwencji o ochronie różnorodności biologicznej z dn. 5 czerwca 1992 r. w Rio de Janeiro. Analizowano, czy karp jest gatunkiem obcym czy inwazyjnym i jakie to ma znaczenie dla ochrony różnorodności biologicznej. Scharakteryzowano warunki dopuszczalności wprowadzania karpia do wód śródlądowych w oparciu o przepisy wykonawcze z dn. 16 listopada 2012 r.


*00035*          pl

Pozasezonowy rozród karpia (Cyprinus carpio). Brzuska, Elżbieta.  W: Innowacje w wylęgarnictwie organizmów wodnych. Pod. red. Z.  Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2013 s. 163-168, il. +bibliogr. 22 poz.

Zaprezentowano założenia i wyniki jesiennego i zimowego kontrolowanego rozrodu karpia przeprowadzonego w Zakładzie Ichtiobiologii i Gospodarki Rybackiej w Gołyszu. Stwierdzono, że długość okresu przygotowawczego do rozrodu jesienią nie wpływa istotnie na masę pozyskanych jaj, ale determinuje ich jakość. Podczas rozrodu przeprowadzonego w styczniu i lutym najlepsze wyniki uzyskano u samic przygotowywanych do tarła przez okres 1250 stopniodni, a najsłabsze po okresie 1700 stopniodni.


@E = *00036*          pl

Rozród karpia (Cyprinus carpio) poza sezonem - dojrzewanie nasienia pozyskanego z gonad w warunkach in vitro. Cejko, Beata I. ;  Młynarczuk, Jarosław; Kowalski, Radosław K. W: Innowacje w wylęgarnictwie organizmów wodnych. Pod. red. Z. Zakęsia, K.  Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2013  s. 169-179, il. +bibliogr. 17 poz.

Opisano czynności podczas rozrodu karpia w warunkach in vitro: pozyskiwanie i preparowanie jąder karpia, płukanie i trawienie tkanek, pozyskiwanie oraz inkubacja plemników gonadalnych. Badano wpływ inhibitorów metaloproteinaz i proteaz serynowych oraz sojowego inhibitora trypsyny na ruchliwość, prędkość krzywoliniową i ruch progresywny plemników karpia po inkubacji z dodatkiem plazmy dojrzałego nasienia. Zastosowanie inhibitorów nie wpłynęło w istotny sposób na dojrzewanie plemników. Proces dojrzewania plemników w warunkach in vitro wymagał obecności w buforze immobilizującym plazmy dojrzałego nasienia.


*00037*          pl

Wyznaczniki ilościowe, jakościowe oraz biochemiczne nasienia karpia (Cyprinus carpio) w czasie sezonu rozrodczego. Cejko, Beata I. ; Judycka, Sylwia; Kowalski, Radosław K. W: Innowacje w wylęgarnictwie organizmów wodnych. Pod. red. Z. Zakęsia, K.  Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2013   s. 181-192, il. +bibliogr. 18 poz.

Badano zmiany w ilości i jakości mlecza karpia pozyskanego w trzech okresach: na początku cyklu tarłowego, w szczycie trwania i na końcu. Określono przydatność nasienia z różnych okresów poboru mlecza do celów rozrodczych. Najlepszą jakością charakteryzowało sie nasienie pozyskiwane w szczycie tarła oraz pod koniec sezonu tarłowego. Wysokie wartości parametrów nasienia pozyskanego pod koniec cyklu rozrodczego wskazują, że jest to najlepszy okres do pozyskania prób do banku nasienia.


*00062*          pl

Certyfikacja karpia - dlaczego warto? [Trzecia] III Kursokonferencja Hodowców Karpia 16-18 stycznia 2013, Katowice.  Ciszewski, Krzysztof. - Komun. Ryb. 2013 nr 3 (134) s. 31-32, il.

Tematem konferencji było środowisko przyrodnicze stawów,  zwłaszcza problem pozaprodukcyjnych wartości stawów. Omawiano walkę z kormoranem, dobrostan karpia oraz odczuwanie przez ryby bólu, strachu i niepokoju. W części warsztatowej uczestnicy zapoznali się ze środowiskowymi aspektami stawów, dobrostanem ryb oraz medialnym podejściem do karpia.


*00077*          pl

Identyfikowalność karpi - kolejne wyzwanie dla hodowców ryb. - Mag. Przem. Ryb. 2013 nr 3 (93) s. 51, il.

W dniach 15-17 maja 2013 r. odbyła się czwarta edycja kursokonferencji z cyklu „Certyfikacja karpia - dlaczego warto“,  która była poświęcona identyfikowalności jako elementowi certyfikacji karpia. Omówiono zagadnienia dotyczące stanu ustawodawstwa unijnego i krajowego w odniesieniu do identyfikowalności ryb hodowlanych, zasad handlu żywymi rybami oraz zasad ewidencjonowania importu.


*00078*          pl

Czy warto „zabijać karpia“?. Poczyczyński, Paweł. - Mag. Przem. Ryb. 2013 nr 3 (93) s. 53-55, il.

Przedstawiono występowanie, historię i początki hodowli karpia w Polsce i Europie. Omówiono nowatorskie rozwiązania w chowie karpia wdrożone przez Tomasza Dubisza w XIX wieku i rozwój hodowli stawowej do dzisiejszych czasów. Opisano żywienie karpia, wielkość jego produkcji oraz aktualny stan gospodarki karpiowej w Polsce. Jest to komentarz do artykułu „Zabić karpia“ opublikowanym w czasopiśmie Newsweek nr 51/52 w 2012 roku.


*00080*          pl

Karp 2020 - rzetelna analiza i umiarkowanie optymistyczne cele.  Kulikowski, Tomasz. - Mag. Przem. Ryb. 2013 nr 3 (93) s. 57-58, il.

W auli SGGW w Warszawie zaprezentowano dn. 18 czerwca 2013 r.  „Srategię Karp 2020" opracowaną przez grupę ekspertów. W oparciu o dane ankietowe pochodzące ze 104 gospodarstw rybackich zrzeszonych w Lokalnych Grupach Rybackich z terenu południowej Polski, przygotowano dokument mówiący o szansach, zagrożeniach i celach dla rybactwa stawowego w nadchodzących latach. Omówiono założenia strategii: utrzymanie potencjału produkcyjnego, zwiększenie dochodowości oraz wzmocnienie pozaprodukcyjnych funkcji karpiarstwa.


*00082*          pl

Jak powstała i co zawiera Strategia „Karp 2020"? Lirski,  Andrzej - Prz. Ryb. 2013 nr 4 (130) s. 18-20, il.

Przedstawiono inicjatorów, twórców oraz schemat tworzenia strategii „Karp 2020". Celami strategii są: utrzymanie potencjału produkcyjnego gospodarki karpiowej na poziomie 2013 roku, zwiększenie dochodowości gospodarstw karpiowych oraz wzmocnienie prośrodowiskowych i prospołecznych funkcji gospodarki karpiowej.


*00097*          pl

Strategia sektora karpiowego do 2020 roku. Lirski, Andrzej. -  Komun. Ryb. 2013 nr 4 (135) s. 12-18, il.

Z inicjatywy rybaków z 12 Lokalnych Grup Rybackich przy udziale naukowców powstała „Strategia Karp 2020". Zdefiniowano cele strategii, dokonano kompleksowej analizy SWOT, określono obszary działania i działania strategiczne. Analizowano możliwości finansowania tych działań oraz zdefiniowano działania kluczowe.  Omówiono czynniki zagrażające osiągnięciu zakładanych wskaźników.


 

INNE KARPIOWATE

*00004*          pl

Lin (Tinca tinca). Kondratowicz, Piotr. - Węd. Świat 2013 nr 9 (213) s. 45, il.

Zwrócono uwagę na lina, rybę karpiowatą cenioną zarówno przez wędkarzy, jak i ichtiologów. Omówiono warunki środowiskowe w jakich bytują liny. Ryby te wybierają dno z roślinami zanurzonymi i wynurzonymi, mają małe wymagania tlenowe, tolerują dużą rozpiętość temperatury wody i pH. Opisano także tarło i odżywianie się lina.


*00038*          pl

Krótkookresowe przechowywanie i kriokonserwacja nasienia strzebli błotnej (Eupallasella percnurus). Dietrich, Grzegorz J. ;  Wolnicki, Jacek; Słowińska, Mariola; Sikorska, Justyna; Hliwa, Piotr; Kamiński, Rafał; Liszewska, Ewa; Ciereszko, Andrzej. W: Innowacje w wylęgarnictwie organizmów wodnych. Pod. red. Z. Zakęsia, K.  Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2013  s. 193-200, il. +bibliogr. 13 poz.

Badano przydatność trzech rozrzedzalników, opracowanych przez Volckaerta, Bavistera i Yanagimachi, do krótkookresowego przechowywania nasienia strzebli błotnej. Najsukteczniejszy okazał się płyn Volckerta, który zapewniał uzyskanie 70 proc. ruchliwych plemników piątego dnia od pobrania nasienia. Dokonano kriokonserwacji nasienia przy użyciu rozrzedzalników zawierających metanol,  dimetylosulfotlenek i dimetyloacetamid. Najbardziej skuteczny był metanol, a najmniej skuteczny w utrzymaniu wysokiej ruchliwości plemników okazał się dimetyloacetamid.


*00039*          pl

Wpływ suplemetacji starteru pokarmem naturalnym na wyniki podchowu młodocianego karasia pospolitego (Carassius carassius) w warunkach kontrolowanych. Wach, Stefan; Sikorska, Justyna; Kamiński,  Rafał; Kamiński, Michał; Wolnicki, Jacek. W: Innowacje w wylęgarnictwie organizmów wodnych. Pod. red. Z. Zakęsia, K.  Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2013    s. 201-208, il. +bibliogr. 13 poz.

Młodociane osobniki karasia pospolitego podchowywano na paszach komercyjnych Aller Fortuna i Aller Performa z niewielkim dodatkiem pokarmu naturalnego - larw Chironomidae przez 60 dni w temperaturze wody 25 st. Cel. Badano wzrost, przeżywalność, skład chemiczny ciała i deformacje ryb. Suplementacja pasz pokarmem naturalnym nie przyniosła satysfakcjonujących wyników podchowu. Dodatek pokarmu naturalnego w ilości 4 i 8 proc. biomasy ryb spowodował wyższe tempo wzrostu ryb,  ale nie wywarł istotnego wpływu na występowanie deformacji.


*00040*          pl

Ocena skuteczności metod zapobiegania negatywnym skutkom stosowania pasz w podchowie młodocianych ryb karpiowatych. Sikorska,  Justyna. W: Innowacje w wylęgarnictwie organizmów wodnych. Pod. red.  Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2013  s. 209-218, il. +bibliogr. 23 poz.

Podchowywano młodociane ryby karpiowate pięciu gatunków, były to: wzdręga, certa, lin, karaś pospolity i kleń. W chowie ryb stosowano dwie metody żywienia: suplementację paszy pokarmem naturalnym lub substytucję paszy pokarmem naturalnym. Metoda suplementacji paszy dała najlepsze efekty w podchowie certy, lina i klenia, a metoda substytucji u lina, gdy pokarmem naturalnym zastępowano jedną lub kilka pojedynczych porcji paszy podawanych w ciągu dnia. Substytucja powodowała też eliminację deformacji u ryb.


*00059*          pl

Wpływ czasu latencji po hormonalnej stymulacji karasia pospolitego Carassius carassius (L. ) za pomocą Ovaprimu [(D-Arg6,  Pro9NEt)-sGnRH+domperidon] na ilość i jakość pozyskanego mlecza.  Cejko, Beata I. - Komun. Ryb. 2013 nr 3 (134) s. 19-23, il. bibliogr.

Samce karasia pospolitego pozyskane w sezonie tarłowym ze stawu ziemnego stymulowano analogiem łososiowym (Ovaprimem), a następnie przetrzymywano w basenach. Po upływie 12, 24 i 48 godzin od iniekcji określono objętość pozyskanego mlecza, ilość plemników oraz parametry ruchu plemników przy pomocy systemu CASA. Najwyższe wartości ruchliowści plemników oraz prędkości krzywoliniowej notowano po upływie 48 godzin od podania Ovaprimu.


*00064*          pl

Stanowisko chronionej ryby - różanki Rhodeus sericeus w Wisłoce na terenie Beskidu Niskiego (alpejski region biogeograficzny). Ciach,  Michał. - Chrońmy Przyr. Ojcz. 2013 t. 69 z. 3 s. 237-240, il. bibliogr.  summ.

W starorzeczu Wisłoki koło miejscowości Myscowa stwierdzono 2 maja 2012 roku występowanie różanki, Rhodeus sericeus, gatunku ryby objętego ochroną ścisłą. Nowe stanowisko jest jednym z nielicznych w Karpatach i jedynym w Polsce w granicach alpejskiego regionu biogeograficznego. Scharakteryzowano morfologię starorzecza, które jest miejscem bytowania różanki. Wskazano, na konieczność ochrony siedlisk różanki, a w szczególności na utrzymanie naturalnego charakteru rzeki Wisłoki w miejscu bytowania tego gatunku.


*00068*          en

Effect of UV-B radiation on the defence system of Labeo rohita (Actinopterygii: Cypriniformes: Cyprinidae) larvae and its modulation by seed of devil’s horsewhip, Achyranthes aspera. Wpływ promieniowania UV-B na system odpornościowy larw grubowarga, Labeo rohita (Actinopterygii: Cypriniformes: Cyprinidae) i jego modyfikacja przez nasiona apamargi, Achyranthes aspera. Singh, Moirangthem K. ; Sharma, JaiGopal; Chakrabarti, Rina. - Acta Ichth. Piscat. 2013 vol. 43 nr 2 s. 119-126, il. bibliogr.

Badano wpływ promieniowania UV-B na system immunologiczny ryb i możliwość wspomagania go dietą. Larwy grubowarga żywiono paszami zawierającymi 0, 0. 1, 0. 5 i 1. 0 proc. nasion apamargi, Achyranthes aspera (zioła zwanego też szpicrutą diabła). Po 51 dniach w każdym wariancie żywienia ryby podzielono na dwie grupy, z których jedną poddawano napromieniowaniu. Średni ciężar istotnie wyższy uzyskały ryby żywione paszą zawierającą 0. 5 proc. nasion. W grupie tej stwierdzono najwyższe poziomy mieloperoksydazy, miana hemaglutynacji i białych krwinek. Napromieniowanie oddziaływało na wzrost grupy kontrolnej i żywionej paszą z dodatkiem 0. 1 proc. nasion.


*00069*          en

Characterization of reference genes in rare minnow, Gobiocypris rarus (Actinopterygii: Cypriniformes: Cyprinidae), in early postembryonic development and in response to EDCs treatment. Charakterystyka genów referencyjnych u Gobiocypris rarus (Actinopterygii: Cypriniformes: Cyprinidae), we wczesnym rozwoju post-embrionalnym w odniesieniu do podawania EDC. Qin, Fang; Wang,  Lihong; Liu, Shaozhen; Wang, Zaizhao. - Acta Ichth. Piscat. 2013  vol. 43 nr 2 s. 127-138, il. bibliogr.

EDC (endocrine disrupting chemicals) to substancje chemiczne powodujące zaburzenia endokrynologiczne u ludzi i zwierząt. Celem badań był wybór odpowienich genów referencyjnych do ekspozycji w EDC i podczas wczesnego rozwoju post-embrionalnego u endemicznej ryby karpiowatej z Chin, Gobiocypris rarus. Do analiz wybrano 6 genów: actb, ef1a, gapdh, g6pd, tbp, tuba1. W okresie postembrionalnym najbardziej stabilne okazały się geny actb i gapdh; a najmniej stabilne były geny g6pd i tuba 1. Uznano, że ekspresja mRNA genów referencyjnych może być pod wpływem ekspozycji w związkach chemicznych lub różnych okresów fizjologicznych.


*00098*          pl

Wpływ warunków hodowli na kształt ciała karasia pospolitego Carassius carassius (L. ). Partyka, Konrad; Kapusta, Andrzej;  Szczepkowska, Bożena; Jarmołowicz, Sylwia; Hopko, Marek; Piotrowska,  Iwona; Kowalska, Agata; Zakęś, Zdzisław. - Komun. Ryb. 2013 nr 4 (135) s. 19-23, il. bibliogr.

Osobniki karasia pospolitego w wieku 2+ podchowywano w basenie RAS (w obiegu zamkniętym) na paszy sztucznej oraz w stawie betonowym,  gdzie ryby były żywione pokarmem naturalnym. Badano cechy mierzalne ryb oraz masę ciała, współczynnik kondycji Fultona, indeks wysokości ciała i współczynnik zmienności danej cechy. Warunki hodowli miały istotny statystycznie wpływ na większość analizowanych cech biometrycznych.


 

RYBY ŁOSOSIOWATE

*00089*          pl

Wpływ reintrodukcji pstrąga potokowego (Salmo trutta m. fario) w środkowej Polsce na populacje innych gatunków ryb. Cios, Stanisław. - Rocz. Nauk. Pol. Zw. Węd. 2013 t. 26 s. 53-64, il. bibliogr. summ.

W żołądkach 707 pstrągów potokowych, złowionych w polskich rzekach w latach 1984-2011, dominowały bezkręgowce wodne i lądowe oraz kręgowce, zwłaszcza ryby. Badania przeprowadzono w wodach rzek nizinnych, wyżynnych i górskich. W rzekach wyżynnych występują populacje rodzime pstrąga potokowego, natomiast do rzek nizinnych wprowadzono go po 1980 roku. Określano gatunki ryb oraz ich częstotliwość pojawiania się w żołądkach badanych pstrągów. Na tej podstawie stwierdzono, że pstrąg nie wpływa na drastyczne zredukowanie ichtiofauny cieków, w których występuje, ale może nieco zmniejszyć populacje innych gatunków ryb. Scharakteryzowano elementy właściwego modelu gospodarki rybacko-wędkarskiej rybami łososiowatymi.


 

CHÓW I HODOWLA PSTRĄGA

*00031*          pl

Wpływ Gonazonu(TM) na parametry jakości nasienia pstrąga tęczowego (Oncorhynchus mykiss) . Kuźmiński, Henryk; Ciereszko,  Andrzej; Dietrich, Grzegorz J. ; Nynca, Joanna; Liszewska, Ewa; Karol,  Halina; Dobosz, Stefan; Zalewski, Tomasz. W: Innowacje w wylęgarnictwie organizmów wodnych. Pod. red. Z. Zakęsia, K.  Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2013  s. 135-138, il. +bibliogr. 9 poz.

Omówiono wpływ Gonazonu(TM) na stymulację dojrzewania plemników u 10 samców pstrąga tęczowego w wieku 2+ oraz w grupie kontrolnej u 10 samców tego gatunku iniekowanych wyłącznie roztworem fizjologicznym. Gonazon(TM) zawiera azagly-nafarelinę, która jest analogiem naturalnego hormonu GnRH. Przedstawiono parametry jakości nasienia samców pstrąga stymulowanych preparatem i z grupy kontrolnej. Uznano, że zastosowanie Gonazonu(TM) istotnie zwiększa produkcję ruchliwych plemników u pstrąga tęczowego.


*00032*          pl

Konfekcjonowanie nasienia pstrąga tęczowego (Oncorhynchus mykiss) w słomkach jako skuteczna alternatywa dla tradycyjnej metody kriokonserwacji w kulkach. Nynca, Joanna; Dietrich, Grzegorz J. ;  Dobosz, Stefan; Kuźmiński, Henryk; Liszewska, Ewa; Ciereszko,  Andrzej. W: Innowacje w wylęgarnictwie organizmów wodnych. Pod. red.  Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2013  s. 139-146, il. +bibliogr. 13 poz.

Opisano sposoby konfekcjonowania nasienia ryb i ich wpływ na efektywność kriokonserwacji. Kriokonserwację nasienia samców pstrąga tęczowego przeprowadzono w słomkach o pojemności 0, 25 ml przy użyciu czterech rorzedzalników: I. 0, 3 M glukoza z 10 proc. netanolem; II.  0, 3 M glukoza z 10 proc. dimetylsulfotlenkiem; III. 0, 5 proc.  sacharoza z 10 proc. metanolem i dodatkiem żółtka; IV. 0, 5 proc.  sacharoza z 10 proc. metanolem. Stwierdzono, że rozrzedzalniki I i II wykazały najwyższą przydatność do kriokonserwacji nasienia pstrąga w słomkach.


*00052*          pl

Nowy Serwis Pstrągowy: założenia systemu zbioru danych statystycznych o polskiej produkcji ryb łososiowatych. Bartusch,  Agnieszka; Rytel, Paweł; Pirtań, Ziemowit. - Prz. Ryb. 2013 nr 3 (129) s. 38-41, il.

Zespół powołany przez Stowarzyszenie Producentów Ryb Łososiowatych przyjął następujące założenia reformy systemu pozyskiwania danych dotyczących hodowli i chowu pstrąga: przyjęcie zasad gwarantujących poufność danych, budowę systemu zbierania danych, wykorzystanie narzędzi statystycznych. Zaplanowano wdrożenie serwisu poprzez intensywną kampanię informacyjną. W celu zwiększenia zwrotów ankiet zaplanowano poszerzenie form jej wypełniania.


 

INNE ŁOSOSIOWATE

*00030*          pl

Optymalizacja kriokonserwacji nasienia palii alpejskiej (Salvelinus alpinus). Sarosiek, Beata; Judycka, Sylwia; Kowalski,  Radosław K. W: Innowacje w wylęgarnictwie organizmów wodnych. Pod.  red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2013    s. 127-133, il. +bibliogr. 8 poz.

Analizowano wpływ krioprotektorów przenikających: metanolu,  dimetyloacetamidu (DMA), dimetylosulfotlenku (DMSO) i krioprotektów nieprzenikających: trehalozy, sacharozy i glicerolu na parametry ruchu plemników w kriokonserwowanym nasieniu palii alpejskiej.  Stwierdzono, że wśród krioprotektorów przenikających jedynie dodatek 10 proc. DMA wykazywał wpływ na istotnie niższe parametry ruchu plemników. Dodatek krioprotektorów nieprzenikających w najwyższych dawkach powodował prawie całkowite zahamowanie ruchliwości plemników,  ale najniższe dawki nie wpływały negatywnie. Wykazano, że zastosowanie 10 proc. metanolu, 150 mM trehalozy i 0, 2 mg/ml glutationu pozwala na zachowanie doskonałej ruchliwości plemników jeszcze 4 godz. po rozmrożeniu.


*00034*          pl

Podchów larw i narybku troci wędrownej (Salmo trutta m. trutta) z użyciem żywego zooplanktonu i żywych larw owadów. Czerniawski,  Robert; Domagała, Józef; Krepski, Tomasz; Sługocki, Łukasz;  Pilecka-Rapacz, Małgorzata. W: Innowacje w wylęgarnictwie organizmów wodnych. Pod. red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej.  Olsztyn: Wydaw. IRS 2013    s. 157-162, il. +bibliogr. 14 poz.

Materiał zarybieniowy troci wędrownej podchowywano do narybku letniego z użyciem żywego zooplanktonu i żywych larw ochotki. Dla porównania drugą grupę zywiono paszą i żywymi larwami. Wykonano pomiary długości kauzalnej i masy ciała oraz wyliczono wartości względnego przyrostu masy ciała i współczynnik kondycji ryb. W obu wariantach podchowu uzyskano podobne wyniki.


*00065*          en

Effects of puerarin on the reduction of glucose and promotion of overall health in actuely stressed chinook salmon, Oncorhynchus tshawytscha (Actinopterygii: Salmoniformes: Salmonidae). Wpływ opornika łatkowatego na obniżenie glukozy i przyczynienie się do ogólnego zdrowia silnie zestresowanej czawyczy, Oncorhynchus tshawytscha (Actinopterygii: Salmoniformes: Salmonidae).  Hossain,  Mohammed R. ; Blumenthal, Elliott; Mustafa, Ahmed. - Acta Ichth. Piscat. 2013 vol. 43 nr 2 s. 85-93, il. bibliogr.

Ryby hodowlane doświadczają stresów fizjologicznych o różnym podłożu, co rzutuje na ich wzrost i rozwój. Badano reakcję palczaków czawyczy na wyciąg z korzeni opornika łatkowatego, Pueraria lobata.  Ryby umieszczono w szklanych zbiornikach w wodzie o temperaturze 16-18 st. Cel. , a następnie podawano paszę wzbogaconą o wyciąg z korzeni Pueraria. Po 24 h wykazano redukcję plazmy glukozy,  hematokrytu, plazmy białka i poprawę wskaźnika somatycznego śledziony. Podany wyciąg roślinny przeciwdziałał skutkom stresu wywołanym u ryb przez zabiegi hodowlane.


*00086*          pl

Łososie w relacjach Polaków z podróży zagranicznych od XV do początku XX w. Cz. 1. Cios, Stanisław. - Prz. Ryb. 2013 nr 4 (130)  s. 41-43, il.

Przedstawione relacje dotyczące łososi pochodzą od podróżujących do Wielkiej Brytanii, Niemiec, Francji, Austrii, Włoch, Republiki Czeskiej, Słowacji, Rumunii, Ukrainy i Danii. Są to spostrzeżenia przyrodnicze, rybackie, kulinarne i kulturowe poczynione w różnych wiekach.


 

RYBY SZCZUPAKOWATE

*00013*          pl

Podchów szczupaka w warunkach kontrolowanych - aktualne metody i nowe możliwości. Szczepkowski, Mirosław; Szczepkowska, Bożena. W:  Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2012 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2013    s. 117-126, il. +bibliogr. 14 poz.

Przedstawiono przegląd metod podchowu larw, narybku, ryb jednorocznych i roczników starszych szczupaka w systemach recyrkulacyjnych oraz czynniki wpływające na efektywność tego chowu.  Optymalną procedurą wychowu materiału zarybieniowego szczupaka z zastosowaniem paszy jest utrzymanie narybku do osiągnięcia masy ciała ok. 1-2 g w ciągu 4-5 tygodni i dopiero wtedy wykorzystanie go do zarybień stawów lub wód otwartych. Zalecane jest przeprowadzenie 2 lub 3 sortowań.


 

RYBY OKONIOWATE

*00019*          pl

Kanibalizm larw w akwakulturze ryb okoniowatych. Król, Jarosław; Zakęś, Zdzisław. W: Innowacje w wylęgarnictwie organizmów wodnych.  Pod. red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn:  Wydaw. IRS 2013  s. 25-36, il. +bibliogr. 50 poz.

Omówiono czas i przyczyny pojawiania się kanibalizmu u ryb okoniowatych w warunkach hodowlanych. Opisano czynniki populacyjne,  abiotyczne oraz żywieniowe mające wpływ na pojawianie się i intensywność kanibalizmu w kohorcie. Stwierdzono, że zabieg sortowania larw czy juwenalnych osobników ryb okoniowatych może być korzystny w ograniczeniu skutków kanibalizmu.


*00020*          pl

Podchów larwa sandacza (Sander lucioperca) w skali technicznej - praktyczne uwagi i spostrzeżenia. Kozłowski, Michał; Szczepkowski,  Mirosław; Zakęś, Zdzisław. W: Innowacje w wylęgarnictwie organizmów wodnych. Pod. red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej.  Olsztyn: Wydaw. IRS 2013    s. 37-45, il. +bibliogr. 18 poz.

Scharakteryzowano problemy związane z podchowem larw sandacza w zamkniętych systemach wody (RAS). Omówiono warunki techniczne podchowu, zagęszczenie obsad, żywienie oraz podchów larw z wypełnionym pęcherzem pławnym. Wykazano, że podczas podchowu narybku sandacza w RAS w skali technicznej z jednego metra sześciennego basenu uzyskano 10 tys. sztuk narybku sandacza o masie ciała powyżej 0, 5 g. Opisano zalety omawianej metody oraz wskazano na jej wysoką pracochłonność związaną z czyszczeniem basenów i częstym sortowaniem ryb.


*00021*          pl

Nowy immunostymulant w hodowli sandacza (Sander lucioperca).  Jarmołowicz, Sylwia; Zakęś, Zdzisław; Siwicki, Andrzej K. ; Hopko,  Marek; Partyka, Konrad; Demska-Zakęś, Krystyna. W: Innowacje w wylęgarnictwie organizmów wodnych. Pod. red. Z. Zakęsia, K.  Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2013    s. 47-57, il. +bibliogr. 21 poz.

Badano wpływ suplementacji diety ekstraktem pozyskanym z wnętrza komórek drożdży Saccharomyces cerevisiae. W 12 basenach podchowywano juwenalne osobniki sandacza (po 35 sztuk) w czterech grupach żywieniowych. Przez 8 tyg. rybom podawano paszę pstrągową z dodatkiem ekstraktu z drożdży w dawce 2 proc. , 4 proc. , 6 proc. Grupa kontrolna była żywiona paszą bazową. W żadnej grupie nie odnotowano śmiertelności ryb. Nie zaobserwowano istotnego wpływu suplementu diety na końcową masę ciała, współczynnik kondycji, przyrosty masy ciała. Dawki 4 i 6 proc. stymulują układ odpornościowy i aktywność absorpcyjną komórek nabłonka jelita.


*00056*          pl

Żywienie młodocianego sandacza paszami o różnym stosunku wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z szeregu n-3 i n-6 (n-3/n-6 PUFA) - wpływ na status zdrowotny ryb. Kowalska, Agata; Zakęś,  Zdzisław; Siwicki, Andrzej K. ; Demska-Zakęś, Krystyna. - Komun. Ryb.  2013 nr 3 (134) s. 11-14, il. bibliogr.

Badano wpływ żywienia juwenalnego sandacza czterema paszami suplementowanymi dwoma olejami roślinnymi (słonecznikowym i lnianym) różniącymi się zawartością kwasu linolenowego (ALA) i kwasu linolowego (LA) na budowę histologiczną wątroby, wskaźniki biochemiczne krwi i parametry immunologiczne. Najlepszą okazała się pasza 30SFO/7OLO z ilością ALA 17, 5 proc. i LA 19, 3 proc.


*00063*          pl

Standaryzacja wzrostu ryb i ocena zasobności ich środowiska w oparciu o temperaturę wody na przykładzie trzech populacji okonia w zbiornikach zaporowych południowej Polski. Amirowicz, Antoni. -  Suppl. Acta Hydrob. 2013 vol. 9 s. 3-224, il. bibliogr. summ.

Ryby należą do kategorii zwierząt rosnących przez całe życie,  także po osiągnięciu dojrzałości płciowej. Na wielkość organizmu wpływają: właściwości środowiska, długość życia osobnika, realizowane strategie życiowe. Wykonano porównawcze badania wzrostu okoni żyjących w trzech zbiornikach zaporowych: Dobczyckim, Goczałkowickim,  Rożnowskim. Wykorzystano model wzrostu Bertalanff’ego. Podkreślono znaczenie temperatury wody, która jest czynnikiem o zasadniczym znaczeniu. Omówiono wpływ zasobności środowiska i strategie żerowania okonia w poszczególnych sezonach. Zaproponowano wzór matematyczny indeksu jakości środowiska pozwalający precyzyjnie obliczyć relatywny przyrost osobnika.


*00072*          en

Challenges and opportunities of local fisheries managment: pikeperch, Sander lucioperca (Actinopterygii: Perciformes: Percidae),  in Parnu Bay, Northern Gulf of Riga, Baltic Sea. Wyzwania i szanse zarządzania miejscowym rybołówstwem: sandacz, Sander lucioperca (Actinopterygii: Perciformes: Percidae), w Zatoce Parnu, północnej zatoce ryskiej, Morze Bałtyckie. Muller-Karulis, Barbel; Arula,  Timo; Balode, Maija; Laur, Kerli; Ojaveer, Evald. - Acta Ichth. Piscat. 2013 vol. 43 nr 2 s. 151-161, il. bibliogr.

Lokalne zasoby sandacza w Zatoce Parnu (Estonia) są cenną pozycją w rybołówstwie, a są one zgrożone przełowieniem. Aby pomóc w zarządzaniu rybołówstwem w tym rejonie, przeanalizowano kilka scenariuszy (śmiertelność połowową, klimat, odżywianie się młodocianych roczników) pod kątem ich wpływu na zasoby sandacza,  połowy i przychody generowane przez rybołówstwo. Ocieplenie klimatu jest korzystne dla młodych roczników sandacza, ale obecność drapieżników wpływa na obniżenie ich liczebności, a tym samym zasobów i połowów. Wartość komercyjna tego gatunku jest wysoka, więc warto zadbać o elastyczne metody zarządzania i stosowanie wymiarów ochronnych dla sandacza.


 

RYBY WĘGORZOWATE

*00016*          pl

Monitoring spływu węgorza srebrzystego z wykorzystaniem tradycyjnych rybackich narzędzi połowowych. Szlakowski, Jacek;  Adamczyk, Mikołaj; Ligięza, Janusz; Prus, Paweł; Wiśniewolski,  Wiesław; Buras, Paweł. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2012 roku. Pod red. M. Mickiewicza.  Olsztyn: Wydaw. IRS 2013    s. 167-188, il. +bibliogr. 35 poz.

Badano dynamikę i efektywność spływu węgorza srebrzystego na Odrze w okolicy Gryfina, w Wiśle w Tczewie, w Biebrzy w Osowcu, w Drwęcy w Lubiczu i na wypływach z jezior Gardno i Łebsko. Zastosowano tradycyjne metody i narzędzia rybackie: alhamy, mieroża, żaki, matnie i przestawy węgorzowe. Porównano archiwalne wyniki odłowów z aktualnymi z 2012 roku i wykazano jednoznacznie zmniejszenie się populacji tego gatunku. Polska uczestniczy w programie ochrony populacji węgorza europejskiego i strategię odbudowy populacji opiera na intensywnym zarybianiu oraz ochronie istniejących zasobów.


*00096*          pl

Wielkość i charakterystyka zarybień obwodów rybackich węgorzem europejskim Anguilla anguilla L. w 2012 roku. Mickiewicz, Maciej;  Wołos, Arkadiusz. - Komun. Ryb. 2013 nr 4 (135) s. 8-11, il. bibliogr.  summ.

Na podstawie kwestionariuszy ankietowych wypełnionych przez 67 podmiotów gospodarczych użytkujących 295 457 ha wód w dorzeczu Odry i Wisły omówiono zarybienia węgorzem europejskim obwodów rybackich w 2012 roku. Podano rodzaj, liczbę, masę i wartość materiału zarybieniowego wprowadzonego do wód. Łącznie wprowadzono 1 747 433 osobników o łącznej masie 18 799 kg, w tym ponad 1 mln sztuk były to osobniki o masie jednostkowej do 7, 5 g.


 

RYBY LIPIENIOWATE

*00026*          pl

Ocena zmienności genetycznej hodowlanego stada lipienia europejskiego (Thymallus thymallus) - zastosowanie praktyczne.  Popovic, Danijela; Ciepielska, Maja; Grudniewska, Joanna; Węgleński,  Piotr; Stankovic, Ana. W: Innowacje w wylęgarnictwie organizmów wodnych. Pod. red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej.  Olsztyn: Wydaw. IRS 2013    s. 97-101, il. +bibliogr. 14 poz.

Stado tarłowe lipienia w Zakładzie Hodowli Ryb Łososiowatych Instytutu Rybactwa Śródlądowego utworzono w 1988 r. z ryb odłowionych w rzece Raduni i ikry pochodzącej od lipienia z Dunajca. Stado tarłowe liczące 41 osobników poddano wyizolowaniu DNA, a następnie scharakteryzowano ich 13 loci msDNA. Omówiono podstawowe wskaźniki polimorfizmu genetycznego lipienia. Wykazano zadawalającą zmienność genetyczną; nie stwierdzono efektów chowu wsobnego w badanej populacji, co świadczy o jej dobrej kondycji genetycznej.


*00027*          pl

Tarło lipienia (Thymallus thymallus) - wybrane aspekty kontrolowanego rozrodu. Grudniewska, Joanna; Szmyt, Mariusz;  Terech-Majewska, Elżbieta. W: Innowacje w wylęgarnictwie organizmów wodnych. Pod. red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej.  Olsztyn: Wydaw. IRS 2013    s. 103-111, il. +bibliogr. 25 poz.

Scharakteryzowano wybrane aspekty kontrolowanego rozrodu lipienia. Omówiono zastosowanie właściwej diety i zabiegów profilaktycznych w trakcie tworzenia stada tarłowego. Opisano przebieg tarła lipieni, skuteczność zastosowania preparatu Ovopel,  pozyskiwanie produktów płciowych. Dobrej jakości ikra jest koloru jasnożółtego do pomarańczowego, a ziarna w płynie jajnikowym się nie sklejają. Tarło przeprowadza się metodą na sucho. Właściwie pozyskane produkty płciowe od tarlaków oraz dobrze przeprowadzone tarło decydują o jakości zapłodnienia i przeżywalności inkubowanej ikry.


 

RYBY SIEJOWATE

*00028*          pl

Analiza genetyczna tarlaków siei (Coregonus lavaretus) z jeziora Łebsko - zastosowanie markerów mikrosatelitarnego DNA. Fopp-Bayat,  Dorota; Najman, Joanna; Wiśniewska, Anna. W: Innowacje w wylęgarnictwie organizmów wodnych. Pod. red. Z. Zakęsia, K.  Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2013    s. 113-118, il. +bibliogr. 10 poz.

Dysponowanie stadem tarłowym o korzystnych genotypach oraz genetyczny monitoring umożliwia utrzymanie liczebności populacji siei w jeziorze Łebsko na optymalnym poziomie. Od 20 samic i 20 samców siei z jeziora Łebsko pobrano fragmenty płetw w celu ekstrakcji DNA oraz analizy mikrosatelitarnego DNA. Przedstawiono wartości heterozygotyczności oczekiwanej i obserwowanej oraz wskaźnika polimorficzności w badanych loci mikrosatelitarnego DNA. Omówiono wskaźniki różnorodności genetycznej w badanej populacji siei.


*00029*          pl

Poprawa efektywności kriokonserwacji nasienia siei (Coregonus lavaretus) poprzez użycie stężonych rozrzedzalników. Ciereszko,  Andrzej; Dietrich, Grzegorz J. ; Nynca, Joanna; Liszewska, Ewa; Karol,  Halina; Dobosz, Stefan. W: Innowacje w wylęgarnictwie organizmów wodnych. Pod. red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej.  Olsztyn: Wydaw. IRS 2013    s. 119-125, il. +bibliogr. 14 poz.

Przeprowadzono kriokonserwację nasienia siei w słomkach o pojemności 0, 25 ml stosując różne stopnie rozrzedzenia nasienie/rozrzedzalnik: 3:1, 1:1, 1:3. Rozrzedzalniki zawierały glukozę i metanol. Omówiono parametry ruchliwości plemników siei w zależności od stopnia rozrzedzenia nasienia świeżego oraz kriokonserwowanego. Zaobserwowano, że zastosowanie mocno stężonych rozrzedzalników umożliwia zwiększenie liczby plemników pakowanych do słomek, co poprawia efektywność kriokonserwacji.


*00033*          pl

Podchów siei (Coregonus lavaretus) w warunkach obiegu otwartego zasilanego wodą pochłodniczą z elektrowni Dolna Odra. Sadowski,  Jacek; Bartłomiejczyk, Marek; Kołodziejek, Ryszard; Wielopolska,  Magdalena; Lewiński, Michał; Szysz, Jarosław. W: Innowacje w wylęgarnictwie organizmów wodnych. Pod. red. Z. Zakęsia, K.  Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2013 s. 147-155, il. +bibliogr. 12 poz.

Porównano efektywność chowu basenowego dwóch populacji siei: siei miedwiańskiej i siei szlachetnej, gęstofiltrowej. Stwierdzono możliwość chowu siei miedwiańskiej w różnych zagęszczeniach obsad.  Wykazano, że obie formy nadają się do chowu basenowego. Ze względu na dużą wrażliwość na infekcje bakteryjne i pasożytnicze jedynie w pełni zamknięte systemy chowu będą gwarantowały bezpieczeństwo produkcji.  Ryby chowane w większym zagęszczeniu gorzej wykorzystywały pasze.


 

RYBY SUMOWATE

*00044*          pl

Redukcja azotu i fosforu w systemach recyrkulacyjnych w czasie podchowu wylęgu suma europejskiego (Silurus glanis). Nędzarek,  Arkadiusz; Półgęsek, Mirosław; Drost, Arkadiusz; Tórz, Agnieszka;  Sadowski, Jacek. W: Innowacje w wylęgarnictwie organizmów wodnych.  Pod. red. Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn:  Wydaw. IRS 2013    s. 251-262, il. +bibliogr. 33 poz.

Oceniano proces usuwania azotu i fosforu z wody w systemach recyrkulacyjnych (RAS) wykorzystujących jako złoże biologiczne biofiltry z tworzyw sztucznych typu Kaldens. Badania przeprowadzono w czasie krótkookresowego podchowu wylęgu suma europejskiego w celu wykazania czy zastosowany, prosty układ oczyszczający będzie wystarczająco sprawny w kontekście usuwania toksycznych form azotu lub redukcji fosforu. Wykazano, że zastosowane złoża typu Kaldens umożliwiło uzyskanie jakości wody o parametrach optymalnych dla podchowu suma.


 

RYBY MORSKIE

*00066*          en

Increasing population of the invader round goby, Neogobius melanostomus (Actinopterygii: Perciformes: Gobiidae), and its trophic role in the Curonian Lagoon, SE Baltic Sea. Powiększanie się populacji inwazyjnej babki byczej, Neogobius melanostomus (Actinopterygii: Perciformes: Gobiidae) i jej rola troficzna w Zalewie Kurońskim, Pd-Wsch. część Morza Bałtyckiego. Rakauskas,  Vytautas; Putys, Zilvinas; Dainys, Justas; Lesutiene, Jurate; Lozys,  Linas; Arbaciauskas, Kestutis. - Acta Ichth. Piscat. 2013 vol. 43 nr 2  s. 95-108, il. bibliogr.

Występowanie i obecność babki byczej w Zalewie Kurońskim (Litwa) badano w latach 2007-12 używając niewodów i wontonów. Niszę troficzną oceniano analizując zawartość żołądków oraz posługując się analizami izotopowymi. Stwierdzono, że populacja babki byczej rozprzestrzeniła się w całym zalewie, ale największą stabilność wykazuje w części północnej. Gatunek ten jest bentosożerny i największą konkurencję stanowi dla jazgarza. Trwa dalsza ekspansja babki byczej będącej konkurencją dla rodzimej ichtiofauny. Babka jest też istotnym składnikiem diety gatunków rybożernych.


*00067*          en

Food composition and prey selection of cod, Gadus morhua (Actinopterygii: Gadiformes: Gadidae), in the southern Baltic Sea.  Skład pokarmu i wybiórczość drapieżnicza dorsza, Gadus morhua (Actinopterygii: Gadiformes: Gadidae), w południowym Bałtyku.   Pachur, Marzenna E. ; Horbowy, Jan. - Acta Ichth. Piscat. 2013 vol. 43 nr 2 s. 109-118, il. bibliogr.

Skład pokarmu i selekcję drapieżniczą dorsza badano na podstawie zawartości żołądków 556 dorosłych osobników złowionych w latach 2006-2007. Ryby pochodziły z polskiej wyłącznej strefy ekonomicznej Bałtyku. Głównym składnikiem pokarmu dorsza były śledziowate (Clupeidae) stanowiąc ponad 67 proc. całkowitego ciężaru skonsumowanego pokarmu, a wśród nich dominował szprot. Inne zjadane gatunki ryb to: Gobiidae, Ammodytidae, a także młodociane dorsze. W porównaniu z wcześniejszymi badaniami (Załachowski 1977, 1985) pokarm dorsza uległ zmianom. W latach 1977-1982 śledziowate stanowiły 25-50 proc. składu pokarmu dorsza.


 

EKONOMIKA I ORGANIZACJA RYBACTWA

*00060*          pl

Sytuacja ekonomiczno-finansowa rybactwa śródlądowego w 2012 roku. Wołos, Arkadiusz; Lirski, Andrzej; Czerwiński, Tomasz. -  Komun. Ryb. 2013 nr 3 (134) s. 23-28, il. bibliogr.

W oparciu o dane ankietowe uzyskane od 34 gospodarstw (21 karpiowych i 13 pstrągowych) dotyczące wielkości ich produkcji,  zatrudnienia, przychodów, struktury kosztów oraz rentowności,  analizowano ich sytuację ekonomiczno-finansową w 2012 r. Wyniki uzupełniono o wyniki kondycji ekonomicznej gospodarstw stawowo-jeziorowych i jeziorowych. Stwierdzono, że średni wskaźnik rentowności w gospodarstwach pstrągowych w 2012 r. wyniósł 12, 80 proc. , a w karpiowych - 9, 14 proc. Opłacalność poszczególnych form produkcji rybackiej była zróżnicowana. Gospodarstwa pstrągowe charakteryzowały się najwyższym, stabilnym wskaźnikiem rentowności.


*00102*          pl

Spotkanie konsultacyjne dotyczące współpracy Instytutu,  producentów ryb, przedsiębiorców i organizacji rybackich w celu wypracowania strategii racjonalnego wykorzystania funduszy na badania naukowe w przyszłej perspektywie finansowej 2014-2020. Adamczyk,  Mikołaj. - Komun. Ryb. 2013 nr 4 (135) s. 31-32, il.

Podczas spotkania przedstawiono zasady aplikowania o środki finansowe w latach 2014-2020 dla rybactwa. Szczególny nacisk położono na badania innowacyjne. Powołano zespół konsultacyjny Instytutu Rybactwa Śródlądowego ds. Innowacji i Wdrożeń.


 

POŁOWY RYB, SPRZĘT POŁOWOWY

*00088*          pl

Możliwości zastosowania Europejskiego Wskaźnika Ichtiologicznego (EFI+) do oceny stanu ekologicznego rzek Polski. Adamczyk, Mikołaj;  Prus, Paweł; Wiśniewolski, Wiesław. - Rocz. Nauk. Pol. Zw. Węd. 2013 t. 26 s. 21-51, il. bibliogr. summ.

Europejski Wskaźnik Ichtiologiczny (EFI) jest narzędziem wspomagającym realizację Ramowej Dyrektywy Wodnej (RDW). Wskaźnik EFI+ został stworzony w oparciu o bazę danych zawierającą informacje o 30 tys. odłowów na 14 tys. stanowisk usytuowanych na 2700 rzekach w 15 krajach europejskich. Dane do polskiej bazy zgromadzono za lata 1987-2007. Wskaźnik EFI+ uwzględnia połowy ryb w różnych typach abiotycznych rzek oraz stopień przekształcenia ekosystemów rzecznych.  Omówiono możliwości zastosowania wskaźnika EFI+ do oceny stanu ekologicznego rzek Polski oraz jego ograniczenia.


 

WĘDKARSTWO

*00008*          pl

Stan gospodarki rybacko-wędkarskiej prowadzonej w zbiornikach zaporowych w 2012 roku. Czerwiński, Tomasz. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2012 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2013    s. 45-54, il. +bibliogr. 1 poz.

Przeprowadzono analizę gospodarki rybacko-wędkarskiej prowadzonej w 2012 r. w 92 zbiornikach zaporowych o łącznej powierzchni 45. 232 ha. W zbiornikach eksploatowanych i nieeksploatowanych rybacko oceniono wielkość odłowów, zarybienia i połowy wędkarskie. W 2012 roku w zbiornikach eksploatowanych rybacko uzyskano łączny odłów w wysokości 366 ton a średnia wydajność wynosiła 12, 53 kg/ha, zaś wartość zarybień wahała się od całkowitego braku do 386 zł/ha. Natomiast w zbiornikach nieeksploatowanych gospodarczo wartość zarybień wyniosła 121, 58 zł/ha.


*00011*          pl

Presja i połowy wędkarskie w jeziorach użytkowanych przez gospodarstwa rybackie w 2011 roku. Wołos, Arkadiusz; Draszkiewicz-Mioduszewska, Hanna; Trella, Marek. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2012 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2013    s. 93-102, il. +bibliogr. 2 poz.

Przedstawiono wyniki badań ankietowych wędkarzy łowiących ryby w jeziorach użytkowanych przez osiem wytypowanych gospodarstw rybackich w różnych regionach geograficznych. Podano parametry charakteryzujące presję i odłowy wędkarskie, strukturę gatunkową i wielkość odłowów wędkarskich i rybackich. Wędkarze preferowali gatunki drapieżne ryb: okonia, szczupaka i sandacza.


*00048*          pl

Wędkarstwo kontra rybactwo - niepotrzebny konflikt. Czarkowski,  Tomasz K. ; Kupren, Krzysztof. - Prz. Ryb. 2013 nr 3 (129) s. 17-23, il.

Przedstawiono podział sektora rybackiego na akwakulturę, rybactwo śródlądowe i rybactwo morskie podając definicje w języku polskim i angielskim. Wędkarstwo przedstawiono jako rybołówstwo rekreacyjne.  Scharakteryzowano rybołówstwo śródlądowe, komercyjne i rekreacyjne,  jak przedstawia się w Polsce i Europie. Wykazano negatywny wpływ połowów wędkarskich na populacje wielu gatunków ryb oraz na ekosystemy i środowisko wodne.


*00055*          pl

Wpływ rozmiaru i koloru przynęt sztucznych na efekty połowów wędkarskich. Biernaczyk, Marcin; Stepanowska, Katarzyna; Wrzecionkowski, Konrad; Neja, Zbigniew; Machula, Sylwia; Kubiak,  Jacek; Konkol, Tomasz. - Komun. Ryb. 2013 nr 3 (134) s. 6-10, il.   bibliogr. summ.

Analizowane połowy wędkarskie prowadzono od maja do listopada 2010 r. na obszarze Międzyodrza, od kanału Sośnica do jeziora Dąbie,  stosując metodę spinningową. Używano przynęt w dwóch kolorach (motor-oil i perłowy) i trzech rozmiarach (3, 5 cm; 6, 5 cm; 9 cm).  Złowiono 179 ryb należących do trzech gatunków; były to: okoń,  szczupak, sandacz. Podano wydajność połowową w poszczególnych miesiącach. Większość ryb (49 proc. ) złowiono na twister motor-oil o rozmiarze 3, 5 cm.


 

URZĄDZENIA DO CHOWU I HODOWLI RYB

*00017*          pl

Problemy oceny skuteczności urządzeń służących migracji ryb.  Wiśniewolski, Wiesław; Ligięza, Janusz; Adamczyk, Mikołaj; Prus,  Paweł. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2012 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2013    s. 189-202, il. +bibliogr. 11 poz.

Przedstawiono rodzaje urządzeń do migracji ryb oraz wytyczne do ich konstruowania. Do oceny efektywności działania tych urządzeń konieczne jest określenie wymiarów technicznych przepławki i warunków przepływu wody, dokonanie analizy stanów wód poniżej spiętrzenia,  dokonanie odłowów z wykorzystaniem narzędzi rybackich i agregatu elektrycznego, znakowanie łowionych ryb i rejestrowanie za pomocą skanerów ultradźwiękowych.


*00076*          pl

Nowoczesny sposób natleniania basenów hodowlanych. Tarnogrodzki,  Antoni; Szummer, Andrzej; Adamczyk, Andrzej. - Mag. Przem. Ryb. 2013 nr 3 (93) s. 50, il.

Opisano funkcjonowanie natleniacza (aeratora), którego zadaniem jest równomierne natlenianie całego basenu hodowlanego. Przedstawiono jego rozwiązania techniczne zapewniające zwiększenie powierzchni natleniania basenów. Podano liczbowe dane testowanego urządzenia oraz warunki jakie muszą być spełnione dla jego sprawnego funkcjonowania.


*00095*          pl

Funkcjonowanie przepławki na jazie elektrowni „Kamienna“ na rzece Drawie. Dębowski, Piotr; Gancarczyk, Jarosław. - Komun. Ryb.  2013 nr 4 (135) s. 1-7, il. bibliogr. summ.

Opisano konstrukcję i działanie ponad stuletniej przepławki na rzece Drawie, na terenie Drawieńskiego Parku Narodowego. Do oceny funkcjonowania przepławki zastosowano dwie metody, w latach 1997-1998 połowy, a w latach 2008-2010 - automatyczny licznik. Podczas połowów w przepławce złowiono 59 ryb należących do 9 gatunków, zaś licznik zarejestrował 150 ryb przemieszczających się w górę i 180 ryb spływających w dół rzeki. Badania wykazały, że jaz przy elektrowni stanowi barierę dla ryb a przepławka powinna być gruntownie przebudowana.


 

ZANIECZYSZCZENIE I OCHRONA WÓD

*00001*          pl

Poziom trofii zalewu Siemianówka i możliwości jego poprawy.  Siemieniuk, Anna; Szczykowska, Joanna; Wawrentowicz, Dariusz. - Gaz Woda 2013 t. 87 nr 5 s. 206-208, il. bibliogr. summ.

W latach 2004-2005 oraz 2011-2012 przeprowadzono badania fizyko-chemiczne wód Zbiornika Siemianówka. Na stan troficzny zbiornika największy wpływ miało stężenie fosforu ogólnego i wskaźnik TSI (Trophic State Index), obliczany na podstawie stężeń chlorofilu,  fosofru ogólnego i azotu. Zalew zaliczano do zbiorników hipertroficznych niezależnie od pory roku i lat, w których wykonywano badania. Wskazano na konieczność podjęcia działań ochronnych w celu zahamowania procesu pogarszania się stanu troficznego zbiornika.  Obecnie jego wody są niskiej klasy czystości.


 

SKORUPIAKI I MIĘCZAKI UŻYTKOWE

*00046*          pl

Innowacje w wylęgarnictwie raków. Ulikowski, Dariusz; Krzywosz,  Tadeusz. W: Innowacje w wylęgarnictwie organizmów wodnych. Pod. red.  Z. Zakęsia, K. Demskiej-Zakęś, A. Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2013    s. 271-281, il. +bibliogr. 18 poz.

Przedstawiono dwie technologie rozmnażania raków pochodzących z Litwy (z wylęgarni Simno w Simnas) i z Polski (z wylęgarni Zakładu Hodowli Ryb Jesiotrowatych IRS w Pieczarkach). Omówiono i zilustrowano kolejne etapy rozrodu raków: pozyskanie i utrzymanie stada zarodowego, gody raków, zimową inkubację jaj i pozyskanie wylęgu. Opisano innowacyjne pomysły stosowane w podchowie młodocianych raków. Ustalono, że najlepszym podłożem dla młodocianych raków jest gruby żwir i kamienie, co zapewnia im znajdowanie kryjówek.


 

OCHRONA GATUNKOWA

*00003*          pl

Starorzecza. Gozdera, Krzysztof. - Wiad. Węd. 2013 nr 10 (772)  s. 42-43, il.

 Omówiono rybostan starorzeczy: starorzecza otwartego, gdzie przepływ wody i jej wymiana jest stała; półotwartego, które jest okresowo zasilane wodą; zamkniętego, powstającego z meandrującej rzeki w sposób naturalny. Podkreślono znaczenie starorzeczy jako ostoi dla ginących gatunków ryb (strzebli błotnej, różanki, kozy,  piskorza) oraz minoga rzeczego, dla ptaków i roślin, a także jako miejsce produkcji bentosu i tarliska dla ryb.


*00010*          pl

Charakterystyka kolonii lęgowych kormorana czarnego w północno-wschodniej Polsce. Traczuk, Piotr. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2012 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2013  s. 81-92, il. +bibliogr. 12 poz.

Pracownicy Zakładu Rybactwa Jeziorowego IRS od 2005 roku prowadzą obserwacje kormoranów w koloniach lęgowych w północno-wschodniej Polsce. Scharakteryzowano kolonie lęgowe kormoranów i ich presję na pogłowie ryb. Przedstawiono liczebność i lokalizację gniazd kolonii kormoranów usytuowanych nad jeziorami na wschód od Wisły w latach 1992, 2005, 2009-2012. Na podstawie kilkuletniej analizy pokarmu kormoranów ustalono, że wielkość ich diety wynosi około 2000 ton zjedzonych ryb w każdym roku.


*00049*          pl

Dwugłos w sprawie zwierząt chronionych na obrębach hodowlanych i obwodach rybackich - głos rybaka. Kuczyński, Mirosław. - Prz. Ryb.  2013 nr 3 (129) s. 24-30, il. bibliogr.

Przedstawiono szkody powodowane przez ptaki rybożerne (kormorany, czaple siwe) i wydry oraz ich wpływ na rybostany i infrastrukturę stawów. Analizowano rozporządzenie Ministra Śródowiska z dn. 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt oraz niezrozumiałe i niekorzystne w nim zapisy dla rybaków.


*00050*          pl

Wydawanie zezwoleń na odstępstwa od zakazów w odniesieniu do wybranych chronionych gatunków zwierząt rybożernych. Łakomy, Andrzej; Sternik-Stempkowska, Lidia. - Prz. Ryb. 2013 nr 3 (129) s. 31-34, il.

Podano wykaz złożonych wniosków, wydanych decyzji oraz ich realizacji dotyczących umyślnego zabijania kormorana, czapli siwej i wydry przez hodowców ryb i innych użytkowników obwodów rybackich w podziale na województwa w 2012 r. Omówiono wymagania formalne jakie powinien spełniać wniosek i procedurę jego składania.


*00064*          pl

Stanowisko chronionej ryby - różanki Rhodeus sericeus w Wisłoce na terenie Beskidu Niskiego (alpejski region biogeograficzny). Ciach,  Michał. - Chrońmy Przyr. Ojcz. 2013 t. 69 z. 3 s. 237-240, il. bibliogr.  summ.

W starorzeczu Wisłoki koło miejscowości Myscowa stwierdzono 2 maja 2012 roku występowanie różanki, Rhodeus sericeus, gatunku ryby objętego ochroną ścisłą. Nowe stanowisko jest jednym z nielicznych w Karpatach i jedynym w Polsce w granicach alpejskiego regionu biogeograficznego. Scharakteryzowano morfologię starorzecza, które jest miejscem bytowania różanki. Wskazano, na konieczność ochrony siedlisk różanki, a w szczególności na utrzymanie naturalnego charakteru rzeki Wisłoki w miejscu bytowania tego gatunku.


*00100*          pl

Populacja lęgowa kormorana czarnego Phalacrocorax carbo w Polsce w 2013 r. Krzywosz, Tadeusz; Traczuk, Piotr. - Komun. Ryb. 2013 nr 4 (135) s. 25-27, il. bibliogr.

Przedstawiono rozmieszczenie kolonii lęgowych kormorana i liczbę gniazd tego gatunku w Polsce (stan na 2013 r. ). W 52 koloniach lęgowych gniazdowało 25 761 par ptaków, w większości na pojezierzach i w pasie przymorskim. Na terenach objętych ochroną występowało 40, 4 proc. populacji lęgowej. Najliczniej występowały kolonie jeziorowe (76,9 proc.), a największa kolonia kormorana jest zlokalizowana w Kątach Rybackich nad Zalewem Wiślanym (5600 szt. ).


 

GOSPODARKA WODNA

*00083*          pl

Rolnicy a oczka wodne. Cilak, Leonard. - Prz. Ryb. 2013 nr 4 (130) s. 21-22, il.

Oczka wodne pełnią rolę środowiskową, a ich obecność w gospodarstwie przynosi korzyści rolnikom. Omówiono znaczenie oczek wodnych w zwalczaniu uciążliwych szkodników, poprawianiu stosunków wodnych. Zwrócono uwagę na ich przydatność w rekreacji i działalności agroturystycznej. Coraz powszechniejsze staje się odtwarzanie oczek wodnych, a ważna jest ich właściwa pielęgnacja.


 

PRZETWÓRSTWO RYBNE

*00054*          pl

Wskaźniki świeżości ryb i owoców morza (artykuł przeglądowy).  Ochrem, Andrzej. - Komun. Ryb. 2013 nr 3 (134) s. 1-5, il. bibliogr.  summ.

Przedstawiono metody stosowane do analizy świeżości mięsa ryb i owoców morza: ocenę sensoryczną, wartość pH, obecność amin biogennych, zawartość trimetyloaminy (TMA) i całkowitego lotnego azotu zasadowego (TVB-N), właściwości dielektryczne mięsa ryb oraz rozpad ATP (adynozynotrifosforanu). Opisano urządzenia do pomiarów właściwości dielektrycznych - Fish Tester oraz Torrymeter.


*00074*          pl

Wartości odżywcze ryb. - Mag. Przem. Ryb. 2013 nr 3 (93) s. 6

Tematem konferencji zorganizowanej przez Stowarzyszenie Rozwoju Rynku Rybnego, Morski Instytut Rybacki i Norweską Radę ds. Ryb i Owoców Morza były „Wartości odżywcze ryb“. Poruszano zagadnienia dotyczące konsumpcji ryb m. in. rolę edukacji kulinarnej celem nauczenia najmłodszych jedzenia ryb. Omawiano wartości odżywcze różnych gatunków ryb dostępnych na polskim rynku i korzyści płynące z ich spożywania. Dyskutowano o zagrożeniach związanych z obecnością związków toksycznych w rybach jak również wpływ konsumpcji ryb na zdrowotność człowieka.


*00075*          pl

Ryby na polskim rynku: porównanie składu kwasów tłuszczowych.  Szlinder-Richert, Joanna; Usydus, Zygmunt. - Mag. Przem. Ryb. 2013 nr 3 (93) s. 17-20, il.

Opisano korzystne składniki odżywcze występujące w rybach,  mające wpływ na zdrowie człowieka. Omówiono skład kwasów tłuszczowych ryb bałtyckich z polskich obszarów morskich (dorsz, śledź, łosoś),  ryb hodowlanych (panga, tilapia) oraz oceanicznych (mintaj, limanda,  sola). Wykazano, że łosoś i śledź bałtyki, jak również pstrąg hodowlany, charakteryzują się wysoką zawartością kwasów tłuszczowych EPA i DHA oraz korzystnym stosunkiem kwasów omega-6 do omega-3.  Wspomniano też o dioksynach stwierdzonych u łososia bałtyckiego.


*00093*          pl

Systemy pakowania ryb. Borowy, Tomasz; Kubiak, Mariusz. -  Mag. Przem. Ryb. 2013 nr 4 (94) s. 28-31, il.

Omówiono znaczenie i sposoby pakowania ryb i przetworów rybnych.  Opisano metody pakowania próżniowego oraz z zastosowaniem modyfikowanej atmosfery MAP (Modified Atmosphere Packaging). Przy pakowaniu próżniowym wskazano na konieczność użycia materiału opakowaniowego o wysokiej barierowości w stosunku do gazów.  Scharakteryzowano zalety pakowania ryb w modyfikowanej atmosferze,  polegające na zastąpieniu powietrza w opakowaniu mieszaniną gazów o odpowiednio dobranym składzie.