Instytut   Rybactwa   Śródlądowego

im. STANISŁAWA  SAKOWICZA







EXPRESS INFORMACJA

NR  1-2/2014

(kwartalnik)

 

 

 

                                              Opracowanie: mgr inż. Jadwiga Zdanowska

                                                              mgr inż. Henryk Chmielewski

                                                                   inż. Jadwiga Cupiał

 

 

                                                                                                                                      Opracowanie: mgr inż. Jadwiga Zdanow

Olsztyn 2014

 

 

 

 

 

 

REDAKCJA

Zespół redakcyjny:
mgr inż. Jadwiga Zdanowska
mgr inż. Henryk Chmielewski
inż. Jadwiga Cupiał

 

Kontakt:
Tel.
(089) 524 01 71, fax (089) 524 05 05
E-mail: din@infish.com.pl

 

© Copyright by
Instytut Rybactwa Śródlądowego
Olsztyn 2010

 

Wydawca:
Dział Wydawnictw
Instytutu Rybactwa Śródlądowego
10-719 Olsztyn, ul. Oczapowskiego 10
Tel. (089) 524 10 15, 524 01 71, fax (089) 524 05 05
E-mail: wydawnictwo@infish.com.pl

 

 

 

 

 

 

Część rekordów została opracowana w Centralnej Bibliotece Rolniczej
w Warszawie oraz w innych ośrodkach naukowych.
Dziękujemy za ich udostępnienie.

 

 

 








RYBACTWO

*00091*          pol

Rybactwo śródlądowe - rolnicza i pozarolnicza forma zagospodarowania obszarów wiejskich. Czarkowski, Tomasz Kajetan;  Turkowski, Konrad; Kupren, Krzysztof; Hakuć-Błażowska, Anna; Żarski, Daniel; Kucharczyk, Dariusz; Kozłowski, Krzysztof. - Acta Sci. Pol. Adm. Loc. 2012 R.11 z.3 s.29-41, il. bibliogr. summ.

Uwarunkowania przyrodnicze, technologiczne, prawne, administracyjne i finansowe rybactwa śródlądowego jako odrębnej branży i jako części rolnictwa.


*00092*          pol

Akwakultura w nowej perspektywie finansowej 2014-2020. -  Mag. Przem. Ryb. 2013 nr 5 (95) s.35-38, il.

Fundusz na lata 2014-2020 wspierający sektor rybacki zostanie ustanowiony pod nazwą Europejski Fundusz Morski i Rybacki (EFMR) i przyjęty na koniec 2013 r. przez Parlament Europejski i Radę UE. Projekt rozporządzenia zakłada pięć priorytetów, a wsparcie dla akwakultury przewidziano w Priorytecie I: „Promowanie zrównoważonego rybołówstwa oraz akwakultury“ i w Priorytecie II: „Innowacyjne i konkurencyjne rybołówstwo i akwakultura“.


*00093*          pol eng

Unia wsparła polskie ryby. Skrzymowska-Zapaśnik, Hanna. - Pol. Food 2013 nr 4(67) s.18-21, il.

Program finansowany z Europejskiego Funduszu Rybackiego (EFR) jest jednym z komponentów wspólnej polityki rybołówstwa Unii Europejskiej. Na realizację Funduszu w całej Europie UE przeznaczyła 4,3 mld euro. Polska obok Hiszpanii jest największym beneficjentem pomocy w ramach EFR.


*00162*          pl

Szkoły Związku Organizacji Rybackich pod patronatem Profesora Franciszka Staffa w okresie okupacji hitlerowskiej. Cz.1: Liceum Rybackie (1940-1944). Śliwiński, Jerzy. - Prz.Ryb. 2014 nr 1 (133)  s.27-30, il.

Przedstawiono twórców, organizatorów oraz kadrę nauczycielską uruchomionej w Warszawie w październiku 1940 roku Prywatnej Szkoły Rybackiej II stopnia dr Franciszka Staffa. Omówiono program nauczania oraz warunki nauki w realiach okupowanej Warszawy.


*00179*          pl

Nasz udział w Międzynarodowych Targach „Gruene Woche - Zielony Tydzień“ 2014 w Berlinie. Kolman, Ryszard; Kapusta, Andrzej;  Szczepkowski, Mirosław. - Komun. Ryb. 2014 nr 1 (138) s.37-40, il.

Doroczna konferencja zatytułowana „Systemy jakości i dobre praktyki w branży rybackiej“ odbywała się podczas targów „Grune Woche“ w Berlinie. Przedstawiono założenia Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego na lata 2014-2020, przebieg prac nad restytucją jesiotra, problemy identyfikalności ryb oraz rybołówstwa bałtyckiego. Równolegle odbywały się warsztaty poświęcone akwakulturze i restytucji ryb jesiotrowatych.


 

HYDROBIOLOGIA RYBACKA

*00004*          pol

Słodkowodne skorupiaki planktonowe. Klucz do oznaczania gatunków. Rybak, Jan Igor; Błędzki, Leszek A.. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2010, 366 s., il.    Bibliogr.

 


*00005*          eng

Speciation analysis of phosphorus in bottom sediments - comparison of two methods. Analiza specjacyjna fosforu w osadach dennych - porównanie dwóch metod. Siwek, Hanna. - J.Elementol.  2010 t.15 nr 1 s.161-170, il. bibliogr. streszcz.

Celem pracy było porównanie dwóch metod frakcjonowania reaktywnych form fosforu (RP) w osadach dennych polimiktycznych zbiorników wodnych zlokalizowanych na terenach wiejskich. Prawie we wszystkich osadach najwięcej RP oznaczono we frakcjach fosforu związanego z Ca ekstrahowanego roztworem kwasu. We frakcjach otrzymanych metodą M1 oznaczono większe ilości ogólnego RP oraz fosforu związanego z wapniem i z żelazem niż w metodzie M2, a powstałe różnice mogą wynikać z przemieszczania się fosforu ze związków organicznych do nieorganicznych w trakcie frakcjonowania.


*00016*          pol

Skład chemiczny wód powierzchniowych a zdrowotność ryb. Lutnicka, Hanna. - Zesz. Nauk. UP Wroc.Biol.Hod.Zwierz. 2011 z.63(583) s.191-202, bibliogr. summ.

Omówiono składniki wód powierzchniowych stanowiących źródło zaopatrzenia stawów hodowlanych, do których zalicza się substancje nieorganiczne: pierwiastki, kationy i aniony oraz substancje organiczne pochodzenia naturalnego i antropogennego. Przytoczono też najważniejsze przepisy dotyczące jakości wód i monitoringu.


*00024*          eng

Biodiversity and indicative role of zooplankton in the shallow macrophyte-dominated Lake Łuknajno. Różnorodność biologiczna i indykacyjna rola zooplanktonu w płytkim makrofitowym jeziorze Łuknajno. Paturej, Ewa; Gutkowska, Agnieszka; Durczak, Katarzyna. - Pol.J.Natur.Sci.  2012 vol.27 nr 1 s.53-66, il. bibliogr. streszcz.

Na podstawie składu gatunkowego, liczebności, biomasy i wskaźników biocenotycznych płytkiego, makrofitowego jeziora Łuknajno (Pojezierze Mazurskie) stwierdzono duże zróżnicowanie grup zooplanktonu, zależne od trofii siedliska, makrofitów i warunków środowiskowych.


*00025*          pol

Change in metazooplankton abundance in response to flood dynamics and trophic relations in Danubian floodplain lake (Kopacki Rit, Croatia). Zmiany obfitości metazooplanktonu w jeziorze zalewowym w zależności od relacji troficznych i dynamiki wylewów rzeki Dunaj na terenie Chorwacji. Galir, Anita; Palijan, Goran. - Pol.J.Ecol. 2012 vol.60 nr 4 s.777-787, il. bibliogr.

Badano zależność między warunkami hydrologicznymi a zasobami pokarmowymi następujących grup metazooplanktonu: wrotków, wioślarek, widłonogów i naupliusów. W jeziorze zalewowym najwyższą obfitość metazooplanktonu obserwowano przy obniżającym się poziomie wody. Obfitość metazooplanktonu nie różniła się istotnie przy niskich i wysokich stanach wody w Dunaju.


*00026*          pol

Dynamics of phosphorus in lacustrine sediments: the process of uptake/release of dissolved phosphorus by sediments in different habitats and lakes. Przemiany fosforu w osadach jeziornych: proces pobierania i uwalniania rozpuszczonego fosforu przez osady w różnych strefach jeziora.  Rzepecki, Marek. - Pol.J.Ecol. 2012 vol.60 nr 4 s.717-740, il. bibliogr.

Celem pracy była analiza porównawcza wymiany rozpuszczonego fosforu w różnych rodzajach osadów dennych, pochodzących z różnych siedlisk rzeczno-jeziornych typowych dla Pojezierza Mazurskiego. Określano zależność między intensywnością wymiany fosforu (łatwo wymienny, trudno wymienny i niewymienny) a składem chemicznym osadów, źródłami fosforu i ich frakcjami w osadach.


*00035*          pol

Międzynarodowa Konferencja Limnologiczna Polskiego Towarzystwa Limnologicznego z cyklu „Natural and Antropogenic Transformations of Lakes“. Łagów Lubuski, 19-21 września 2012 r. Grzonka, Beata; Grześkowiak, Artur. - Gosp.Wod. 2012 R.72 nr 11 s.483, il.

Tematyka konferencji obejmowała następujące zagadnienia: ocenę i zmiany zasobów wodnych jezior, fizyczno-chemiczne właściwości wód jeziornych, wpływ jakości wód na funkcjonowanie ekosystemów jeziornych, wpływ działalności człowieka na zasoby wodne jezior, zarządzanie i gospodarkę wodną w zlewniach jezior, ochronę jezior.


*00036*          pol

Modelling values of river macrophyte metrics using artificial neural networks. Wykorzystanie sztucznych sieci neuronowych w modelowaniu makrofitowych wskaźników oceny ekologicznej rzek. Gebler, Daniel; Kayzer, Dariusz; Budka, Anna; Szoszkiewicz, Krzysztof. -  Infrastr.Ekol. Terenów Wiej. 2012 nr 1/IV s.61-70, il. bibliogr.

Wykorzystano sztuczne sieci neuronowe do przewidywania wartości trzech makrofitowych wskaźników oceny ekologicznej rzek: polskiego (MIR) - makrofitowy wskaźnik rzek, angielskiego (MTR) - średni poziom troficzny i francuskiego (IBMR) - biologiczny makrofitowy wskaźnik rzek. Wskaźniki opracowywano na podstawie fizykochemicznych parametrów wody, takich jak: zasadowość, przewodność elektryczna, zawartość azotanów, azotu amonowego, biologicznego zapotrzebowania tlenu, fosforu ogólnego i związanego.


*00039*          pol

Orzęski psammonowe różnych typów troficznych jezior: struktura, występowanie oraz znaczenie w mikrobiologicznej sieci troficznej. Nawrot, Dorota. W: Problemy technologii produkcji roślinnej, zwierzęcej i żywności : X Konferencja Naukowa Doktorantów, [Lublin], 23-24 kwietnia 2012 r. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego 2012    S.43-44

Stwierdzono znaczne zróżnicowanie struktury jakościowej i ilościowej orzęsków psammonowych pomiędzy różnymi typami troficznymi jezior zarówno w układzie horyzontalnym, jak i mikrowertykalnym. Największa obfitość poszczególnych składników pętli (bakterii, wiciowców i orzęsków) występowała w jeziorze eutroficznym, najmniejsza zaś w jeziorze mezotroficznym. Wpływ trofii zbiornika na obfitość poszczególnych elementów pętli odzwierciedlają istotne korelacje z zawartością w wodzie chlorofilu a oraz związków biogennych. Istotne znaczenie może mieć także struktura granulometryczna piasku. Również udział procentowy poszczególnych taksonów orzęsków wykazywał znaczne zróżnicowanie pomiędzy jeziorami.


*00040*          eng

Phyllosphere mycobiota on garden pond plants. Fyllosferowe mykobiota roślin oczek wodnych. Kowalik, Maria. - Acta Mycol. 2012 vol.47 z.1 s.11-19, il. bibliogr. streszcz.

Określono stan zdrowotny: tataraku zwyczajnego, pałki szerokolistnej, situ rozpierzchłego, irysa żółtego i grzybienia białego. Mykobiota bytujące w fyllosferze roślin powodowały różnorakie przebarwienia i nekrozy. Z porażonych tkanek roślin wyodrębniono 2675 kolonii mykobiota, należących do 88 gatunków.


*00044*          pol

Ramienica Chara fragilis Desv. jako bioindykator poprawy warunków środowiska w Jeziorze Charzykowskim. Chmara, R.. - Ekol. i Tech. 2012 R.20 nr 6 s.363-370, il. bibliogr. summ.

Analizowano strukturę roślinności i zmiany siedliskowe w litoralu zasiedlonym przez ramienice. Oceniano przydatność ramienic jako bioindykatorów poprawy warunków siedliskowych oraz analizowano zmiany roślinności wodnej na skutek gromadzenia się zanieczyszczeń.


*00046*          pol

Rola opadów atmosferycznych w procesie eutrofizacji jezior. Biedka, Paweł; Andraka, Dariusz. - Infrastr.Ekol.Terenów Wiej. 2012 nr 3/I s.181-190, il. bibliogr. summ.

Dokonano próby oceny wpływu opadów atmosferycznych na przebieg procesu eutrofizacji wód wybranych czterech połączonych ze sobą jezior Pojezierza Suwalsko-Augustowskiego: Necka, Rospudy Augustowskiej, Studzienicznego i Białego Augustowskiego. Korzystając ze skalibrowanego modelu, symulowano sytuację, w której zwiększano lub zmniejszano oszacowane ładunki azotu i fosforu dostarczanego do wód jezior z opadami atmosferycznymi i obserwowano zmiany liczonego w modelu stężenia azotu całkowitego, amonowego i azotanów (V), fosforu całkowitego i fosforanów (V), a także chlorofilu a. Na podstawie tych zmian dokonano oceny roli, jaką pełnią opady atmosferyczne w procesie eutrofizacji zbiorników wód stojących.


*00047*          pol

Sezonowe zmiany stężenia tlenu i potencjału oksydoredukcyjnego w hypolimnionach wybranych jezior Pojezierza Suwalsko-Augustowskiego. Biedka, Paweł. - Infrastr.Ekol.Terenów Wiej. 2012 nr 3/I s.225-232, il. bibliogr. summ.

Badaniami objęto cztery jeziora leżące w bezpośrednim sąsiedztwie Augustowa: Studzieniczne, Białe Augustowskie, Rospudę Augustowską i Necko. Pomiary przeprowadzono przy użyciu wieloparametrowej sondy YSI 600XL, w odstępach około miesięcznych od maja do kwietnia w roku 2006 i 2007 r., w punktach o największej głębokości. Wyniki pomiarów potwierdziły eutroficzny charakter jezior oraz istotną rolę zasilania wewnętrznego w procesie ich eutrofizacji.


*00051*          pol

The importance of ciliates as a trophic link in shallow, brackish, and eutrophic lakes. Orzęski jako ogniwo troficzne w płytkich, słonawych i eutroficznych jeziorach.. Rychert, Krzysztof; Wielgat-Rychert, Magdalena; Szczurowska, Dorota; Myszka, Magdalena; Bochyńska, Małgorzata; Krawiec, Kamila. - Pol.J.Ecol. 2012 vol.60 nr 4 s.767-776, il. bibliogr.

Badania prowadzono w jeziorach Gardno i Łebsko na północy Polski, charakteryzujących się wysoką, średnioroczną produkcją biomasy orzęsków. Wykazano, że produkcja wtórna orzęsków stanowiła w jeziorze Gardno odpowiednio 9 i 11 proc. produkcji pierwotnej, a w jeziorze Łebsko - 12 proc.


*00052*          pol

Wskaźniki materii organicznej holomiktycznego Jeziora Wulpińskiego. Tandyrak, Renata;  Grochowska, Jolanta; Jendraszek, Milena. - Acta Sci.Pol.Form.Circum. 2012 R.11 z.3 s.37-46, il.  bibliogr. summ.

Badania prowadzono na holomiktycznym Jeziorze Wulpińskim położonym w okolicach Olsztyna. Potwierdzono eutroficzny charaker jeziora. Na jakość wód obu jego części znaczny wpływ miał sposób zagospodarowania terenów przylegających. Zlewnia użytkowana rolniczo była dostawcą większej ilości materii organicznej niż zlewnia leśna. Poziom zawartości materii organicznej pozwala na określenie kierunku zmian badanego ekosystemu.


*00058*          eng

Effect of trial impoundment on downstream macroinvertebrate community during construction of large dam. Wpływ próby spiętrzenia wody na zespoły makrobezkręgowców w dolnym biegu rzeki podczas budowy wielkiej tamy. Asaeda, Takashi; Zaman, Tanjeena; Takahashi, Yoichi. - Pol.J.Ecol. 2013 vol.61 nr 4 s.785-796, il. bibliogr.

Celem pracy było wyjaśnienie zmian w środowisku wodnym zachodzących wzdłuż prądu rzeki i reakcji zespołów makrobezkręgowców na zmieniające się czynniki biotyczne i abiotyczne charakteryzujące środowisko poniżej zapory.


*00060*          eng

Emergence phenology and microhabitat distribution of aquatic Diptera community at the outlets of barrage lakes: effect of temperature, substrate and current velocity. Fenologia pojawiania się i rozmieszczenie mikrosiedlisk muchówek wodnych na wylotach jezior kaskadowych: wpływ temperatury, podłoża i aktualnego przepływu. Cmrlec, Kristina; Ivkovic, Marija; Semnicki, Petra; Mihaljevic, Zlatko. - Pol.J.Ecol. 2013 vol.61 nr 1 s.135-144, il. bibliogr.

Badania prowadzono w końcu każdego miesiąca w sezonie 2007/2008 na 3 jeziorach i na 6 stanowiskach. Spośród 13 zidentyfikowanych rodzin najliczniejsze były należące do Simuliidae i Chironomidae. Wszystkie 3 badane jeziora różniły się obfitością gatunków, szczególnie najniższe jezioro charakteryzujące się najniższym poziomem organicznego sestonu i największym tempem osadzania tufu. Najmniej uprzywilejowanym podłożem dla wszystkich rodzin muchówek był muł, najbardziej zaś preferowały mech.


*00061*          eng

Enzymatic „fingerprinting“ of physiological diversity of microbial communities in clear-water and humic lakes. Enzymatyczny „fingerprint“ w badaniu fizjologicznej różnorodności zespołu mikroorganizmów w czystej wodzie i w wodzie jezior humusowych. Siuda, Waldemar; Jasser, Iwona;  Kiersztyn, Bartosz. - Pol.J.Ecol. 2013 vol.61 nr 4 s.715-728, il. bibliogr.

Celem badań była charakterystyka ekosystemów jezior z punktu widzenia różnorodności i aktywności enzymów pozakomórkowych (fosfatazy, L-leucyno-aminopeptydazy, beta-glukozydazy, esterazy, glukozaminidazy, glukuronidazy, cellobiohydrolazy). Utworzenie enzymatycznego „odcisku palców“ umożliwiłoby zróżnicowanie jezior i opisanie fizjologicznej adaptacji heterotroficznych i autotroficznych populacji mikroorganizmów.


*00062*          eng

Fungi biomass in lowland rivers of North-Eastern Poland: effects of habitat conditions and nutrient concentrations. Wpływ warunków siedliskowych i składników pokarmowych na biomasę grzybów w nizinnych rzekach północno-wschodniej Polski. Górniak, Andrzej; Więcko, Adam;  Cudowski, Adam. - Pol.J.Ecol. 2013 vol.61 nr 4 s.749-758, il. bibliogr.

Badano sezonową i przestrzenną zmienność grzybów wodnych w nizinnych rzekach północno-wschodniej Polski, w zależności od fizykochemicznych właściwości wody. Przypuszcza się, że opadanie liści jesienią może zwiększać biomasę grzybów w sestonie jezior w porównaniu z okresem letnim. Większa biomasa grzybów związana jest z wyższym stężeniem związków węgla, azotu i fosforu w wodzie.


*00064*          eng

Habitat factors accompanying the mass appearances of nuisance, invasive and alien algal species Gonyostomum semen (Ehr.) diesing in humic lakes of Eastern Poland. Naturalne czynniki siedliska sprzyjające występowaniu masowej uciążliwości obcego, inwazyjnego gatunku glonu Gonyostomum semen (Ehr.) w humusowych jeziorach wschodniej Polski. Pęczuła, Wojciech. -  Pol.J.Ecol. 2013 vol.61 nr 3 s.535-543, il. bibliogr.

Inwazyjny gatunek glonu Gonyostomum semen (Ehr.) podobnie jak inne wiciowce mają zdolność aktywnego pływania. Analizowano pionową dystrybucję (VD) nasion i jej dzienne zmiany w wodzie trzech jezior humusowych na nowym obszarze rozprzestrzeniania się w Europie środkowej. Wykazano, że glon ten opanowując nowe obszary preferuje głębokość 6-8 m i małe jeziora z termiczną i tlenową stratyfikacją, niską zawartością Ca i pH od lekko kwaśnego do lekko alkalicznego.


*00070*          eng

Phytoplankton diversity and biomass during winter with and witout ice cover in the context of climate change. Różnorodność i biomasa fitoplanktonu jezior podczas zim z pokrywą i bez pokrywy lodowej w kontekście zmian klimatu. Lenard, Tomasz; Wojciechowska, Władysława. - Pol.J.Ecol.  2013 vol.61 nr 4 s.739-748, il. bibliogr.

W dwóch okresach zimowych badano biomasę i strukturę fitoplanktonu w dwóch jeziorach podobnych morfometrycznie i troficznie. Różnice w warunkach środowiskowych (pokrywa lodowa lub jej brak) stwarzały warunki do porównania obfitości fitoplanktonu i koncentracji chlorofilu a, rozmieszczenia nano- i mikroplanktonu, foto- i miksotroficznych glonów. Określano również preferencje fitoplanktonu w stosunku do światła i temperatury. Najwyższą biomasę fitoplanktonu i różnorodność gatunków odnotowano podczas zimy bez pokrywy lodowej.


*00074*          eng

Reservoir-river relationships in lowland, shallow, eutrophic systems: an impact of zooplankton from hypertophic reservoir on river zooplankton. Zależności panujące w płytkim, eutroficznym zbiorniku wodnym na rzece nizinnej; oddziaływanie zooplanktonu zbiornika hipertroficznego na zooplankton rzeczny. Grabowska, Magdalena; Ejsmont-Karabin, Jolanta; Karpowicz, Maciej. -  Pol.J.Ecol. 2013 vol.61 nr 4 s.759-768, il. bibliogr.

Badano hipotezę, że wpływ płytkiego, hipertroficznego zbiornika wodnego na zooplankton rzeczny jest ograniczony do krótkiego okresu szybkiej konwersji wody stojącej i wody płynącej. Inną hipotezą jest, że bogactwo zooplanktonu wzrasta wzdłuż rzeki i jest spowodowane wymywaniem gatunków wchodzących w skład litoralu i bentosu.


*00076*          eng

Spatio-temporal variation of drift and upstream movements of amphipod Gammarus fossarum in small unaltered stream. Czasoprzestrzenna zmienność unoszenia z prądem i pod prąd kiełża jeziornego w małym strumieniu w Chorwacji. Zganec, Kresimir; Gottsein, Sanja; Hudina, Sandra. -  Pol.J.Ecol. 2013 vol.61 nr 4 s.769-784, il. bibliogr.

Na przestrzeni roku w górnym i środkowym biegu strumienia w północno-zachodniej Chorwacji badano unoszenie kiełża jeziornego z prądem i pod prąd. Badania prowadzono na osobnikach dorosłych, w fazie dojrzewania i niedojrzałych. Uwzględniano takie czynniki, jak: temperatura wody, przepływ wody, gęstość populacji i sucha masa detrytusu.


*00081*          eng

The relation between charophytes and habitat differentiation in temperate lowland lakes. Zależności między ramienicami a zróżnicowaniem siedlisk w umiarkowanych jeziorach nizinnych.  Pukacz, Andrzej; Pełechaty, Mariusz; Pełechata, Aleksandra. - Pol.J.Ecol. 2013 vol.61 nr 1  s.105-118, il. bibliogr.

Otrzymane wyniki wskazują, że wszystkie analizowane cechy ramienic (liczba gatunków, liczba zbiorowisk, udział w obszarze fitolitoralu) wyraźnie odzwierciedlały zróżnicowanie siedlisk i jakości wody w jeziorach. W związku z tym mogą być wykorzystane jako bioindykatory kondycji jezior.


*00084*          eng

The suitability of zooplankton as lake ecosystem indicators: Crustacean trophic state index. Przydatność zooplanktonu w badaniach ekosystemu jezior: skorupiaki wskaźnikiem stanu troficznego. Ejsmont-Karabin, Jolanta; Karabin, Andrzej. - Pol.J.Ecol. 2013 vol.61 nr 3  s.561-573, il. bibliogr.

Celem pracy było zbadanie zależności między liczebnością i biomasą skorupiaków w jeziorach o różnej troficzności. Wzór opisujący te zależności może służyć do zbudowania modelu pomocnego w badaniach oszacowania stanu troficznego jezior o tzw. harmonicznej sukcesji.


*00089*          pol

Termiczna charakterystyka zespołu zbiorników Czorsztyn-Sromowce Wyżne. Wiejaczka, Łukasz;  Kijowska-Strugała, Małgorzata; Pierwoła, Paweł; Nowak, Mariusz. - Gosp.Wod. 2014 R.74 nr 1 s.28-36,  il.

Scharakteryzowano warunki termiczne w zespole zbiorników Czorsztyn-Sromowce Wyżne. Analizę oparto na wynikach pomiarów temperatury wody w wybranych pionach hydrometrycznych oraz temperatury wody Dunajca powyżej i poniżej zbiorników. Wykazano przestrzenną i czasową dynamikę temperatury wody w zbiorniku Czorsztyn oraz rolę zbiornika Sromowce Wyżne w kształtowaniu temperatury wody odpływającej z wyżej położonego zbiornika Czorsztyn.


*00095*          en

Effects of different primary producers (Cyanobacteria and macrophyte) on the spatio-temporal distribution of phosphorus forms and concentrations in a lake. Wpływ różnych producentów pierwotnych (cyanobakterie i makrofity) na koncentracje i przestrzenno-czasowe rozmieszczenie form fosforu w jeziorze. Chuai, Xiaoming; Zhou, Haixia; Chen, Xiaofeng; Yang, Liuyan; Zeng, Jin. -  Pol.J.Env.Stud. 2013 vol.22 nr 6 s.1649-1659, il. bibliogr.

Omówiono wyniki analiz fizyko-chemicznych wody z jeziora Taihu, położonego w delcie rzeki Jangcy w Chinach. Zaobserwowano sezonowe i przestrzenne zmiany w koncentracji poszczególnych form fosforu (P) w wodzie i osadach dennych. W strefach występowania masowych zakwitów sinic stwierdzono wzrost koncentracji całkowitego P rozpuszczonego w wodzie i spadek zawartości jego form aktywnych w osadach dennych w czerwcu. W porównaniu z okresem wiosennym i zimowym, silny rozwój roślinności naczyniowej w okresie wegetacyjnym powodował istotne zmniejszenie koncentracji P w wodzie oraz nieznaczny spadek jego aktywnych form w osadach dennych.


*00096*          en

Variations in the chemical composition of bottom deposits in anthropogenic lakes. Zmiany składu chemicznego osadów dennych w jeziorach pochodzenia antropogenicznego. Rzętała, Mariusz;  Jaguś, Andrzej; Rzętała, Martyna A.; Rahmonov, Oimahmad; Rahmonov, Małgorzata; Khak, Victoria. -  Pol.J.Env.Stud. 2013 vol.22 nr 6 s.1799-1805, il. bibliogr.

Podano wyniki analiz składu chemicznego i koncentrację pierwiastków śladowych w osadach dennych 20-tu sztucznych zbiorników wodnych zlokalizowanych na Górnym Śląsku. Wykazano znaczne zróżnicowanie osadów pod względem składu granulometrycznego i chemicznego oraz zanieczyszczenia pierwiastkami śladowymi m.in. As (7-63 mg/kg), Ba (262-1630 mg/kg), Zn (83-3720 mg/kg), Pb (28-731 mg/kg) i Cu (9-197 mg/kg). Wartości te wielokrotnie przewyższały poziomy koncentracji uznawane za naturalne dla obszaru Polski.


*00097*          en

The role of Hydrocharitetum morsus-ranae in shaping the chemical composition of surface waters. Rola Hydrocharitetum morsus-ranae w kształtowaniu składu chemicznego wód powierzchniowych. Skwierawski, Andrzej; Skwierawska, Małgorzata. - Pol.J.Env.Stud. 2013 vol.22 nr 6 s.1825-1833, il. bibliogr.

Badano wpływ żabiścieku pływającego (Hydrocharis morsus-ranae) występującego osobno lub razem z osoką aloesowatą (Stratiotes aloides) na parametry fizyko-chemiczne wody w 12-tu małych zbiornikach wodnych o powierzchni od 0,6 ha do 54,4 ha i głębokości do 3 m na Pojezierzu Mazurskim. Stwierdzono, że badane zespoły roślinne (Hydrocharitetum morsus-ranae) są charakterystyczne dla zbiorników uznawanych za zanieczyszczone ołowiem (Pb) o szerokim zakresie parametrów fizyko-chemicznych wody, szerszym w przypadku żabiścieku pływającego niż osoki aloesowatej. Zasięg występowania obydwu zespołów roślinnych, w odniesieniu do zawartości Pb i Cu oraz natlenienia wody, był taki sam.


*00100*          pl

Zniszczyli 60 proc.rzek. Furdyna, Artur. - Węd.Świat 2014 nr 2 (218) s.88, il.

Zwrócono uwagę na techniczne „utrzymanie“ cieków poprzez stosowane regulacje i profilowanie oraz skutki stosowania tych zabiegów dla środowiska rzecznego. Działania te prowadzą do zwiększenia zagrożenia powodziowego, natomiast przyśpieszone odprowadzanie wód prowadzi do deficytu wody w okresie bezopadowym. Profilowanie koryta rzecznego redukuje liczebność i skład gatunkowy tego ekosystemu oraz pogarsza natlenienie wody.


*00102*          pl

Roślinność ekosystemów wodnych. Cz.2. Kaszyński, Bartosz. - Nasze Wody 2013 nr 3 (51) s.28-30,  il.

Wymieniono kolejne strefy występowania roślin w jeziorach: rośliny wynurzone, rośliny o liściach pływających, rośliny swobodnie pływające zwane pleustrofitem, rośliny zanurzone. Omówiono także podział roślin na występujące w strefie toni wodnej (w pelagialu) i w strefie dna jeziora (w profundalu). Podkreślono wieloaspektowe znaczenie roślin wodnych, a także ich rolę w samooczyszczaniu się wód.


*00126*          en

The infrared camera: a tool for mountain lakes research. Kamera na podczerwień: narzędzie do badań jezior górskich. Choiński, Adam; Heese, Tomasz; Oberski, Tomasz. - Limnol.Rev. 2013  vol.13 nr 3 s.129-138, il. bibliogr.

Badania wykazały, że kamera na podczerwień może być użytecznym narzędziem do pomiarów powierzchniowej temperatury wody i opisu warunków termicznych w przybrzeżnej strefie zbiorników wodnych. Kamerę Flir SC 660 opisano pod względem konstrukcyjnym i podano jej parametry techniczne. Baterie do niej załadowane pozwalały na pomiary temperatury przez 3 godziny. Przykładowe badania wykonano w tatrzańskich jeziorach Morskie Oko i Czarny Staw pod Rysami.


*00129*          en

Historical medium-scale maps as a source of information on the overgrowing of lakes. Mapy historyczne o średniej skali jako źródło informacji o zarastaniu jezior. Ptak, Mariusz. -  Limnol.Rev. 2013 vol.13 nr 3 s.155-162, il. bibliogr.

Określano tempo zarastania jezior na podstawie map topograficznych z pierwszej połowy 20 w. i z początku pierwszej dekady 21 w. Porównując wyniki uzyskane dla jezior z różnych części Polski wykazano, że roślinność rozprzestrzeniała się w 14 jeziorach spośród 15 analizowanych. Średnie tempo przyrostu roślin dla wszystkich jezior w okresie 1945-2010 wynosiło 0.4 ha rocznie. Najwyższe przyrosty zanotowano dla jeziora Karaś (1.83 ha rocznie) i jeziora Oświn (1.2 ha rocznie). Na podstawie badań wywnioskowano, że tempo zarastania zależało od wahań poziomu wody oraz kształtu i głębokości jeziora.


*00131*          en

Reproduction of Hydrocharis morsus-ranae taxa in an oxbow lake of the River Vistula. Rozmnażanie się taksonu Hydrocharis morsus-ranae w starorzeczu Wisły. Toma, Cezary. -  Limnol.Rev. 2013 vol.13 nr 3 s.171-179, il. bibliogr.

Żabiściek pływający, Hydrocharis morsus-ranae, zaadaptował się do warunków starorzecza Wisły. Badano zagęszczenie rośliny i wypuszczanie pędów w tym środowisku, a także zdolność rozmnażania się w okresie wegetacyjnym. Badano następujące cechy: rozmiary roślin, liczbę pączków, kwiatów, owoców, liści, a także suchą masę całych roślin i poszczególnych części. Zagęszczenie żabiścieku wynosiło od 10 do 170 osobników na metr kwadratowy, a zagęszczenie pędów od 10 do 545. Produkcja żabiścieku wynosiła maksymalnie 389 turionów, 50 owoców i 4000 nasion na metr kwadratowy.


*00132*          en

Variation of nitrogen forms in lakes with different intensity of anthropogenic pressure. Zmienność form azotu w jeziorach o różnej intensywności antropopresji. Zieliński, Rafał;  Dunalska, Julita; Grochowska, Jolanta; Bigaj, Izabela; Szymański, Daniel. - Limnol.Rev. 2013 vol.13 nr 3 s.181-188, il. bibliogr.

Porównano koncentracje różnych form azotu (N) w dwóch jeziorach, z których jezioro Paskierz znajduje się na terenie zabudowanym, a zlewnia drugiego, jeziora Sajmino - to nieużytki. W pierwszym z nich zawartość N wahała się od 1.68 do 6.58 g N/m sześc., a w drugim od 1.03 do 1.84 g N/m sześc. Frakcje organiczne dominowały w obu jeziorach. Różnice stwierdzono w strefie przydennej jeziora Paskierz, gdzie azot amonowy był formą dominującą w czasie stagnacji letniej. Koncentracje azotanów i azotynów były niskie. Wywnioskowano, że jezioro Paskierz jest przenawożone, natomiast Sajmino charakteryzuje się niższą koncentracją N, ale okresowo ujawnia się w nim wpływ antropopresji.


*00133*          en

An analysis based on rotifer indices of the effects of water and sewage management on water quality in the system of interconnected glacial lakes. Analizy w oparciu o wrotki wskazujące na wpływ gospodarki wodno-ściekowej na jakość wody w systemie połączonych jezior lodowcowych.  Ejsmont-Karabin, Jolanta. - Limnol.Rev. 2013 vol.13 nr 4 s.191-195, il. bibliogr.

Długoterminowe obserwacje zmian statusu troficznego jezior dotyczyły kompleksu Wielkich Jezior Mazurskich (WJM) składającego się z jezior lodowcowych narażonych na zanieczyszczenie ściekami z pobliskich miast, zwłaszcza w czasie sezonu turystycznego. W ciągu 35 lat prowadzono tam badania wrotków (Rotifera), które wykorzystywano jako organizmy wskaźnikowe. W 1976 roku część jezior zaliczono do mezotroficznych, a część do mezo-eutroficznych, ale jeziora, zwłaszcza te w pobliżu miast, zaczęły ulegać eutrofizacji. W latach 90-tych budowa oczyszczalni ścieków spowodowała zahamowanie tego procesu, z wyjątkiem jezior Nidzkiego i Niegocina, gdzie nadal obserwuje się wzrost trofii. Kompleks WJM jest bardzo podatny na zmiany antropogeniczne.


*00134*          en

Changes in Lake Rotcze catchment over the last 200 years: implications for lake development reconstruction. Zmiany w zlewni jeziora Rotcze w ciągu ostatnich 200 lat: implikacje do rozwoju rekonstrukcji jeziora. Kowalewski, Grzegorz A. - Limnol.Rev. 2013 vol.13 nr 4 s.197-207, il.  bibliogr.

Przeanalizowano zmiany w zlewni jeziora Rotcze (na Pojezierzu Łęczyńsko-Włodawskim) i w jego okolicy w ciągu ostatnich 200 lat na podstawie archiwalnych źródeł kartograficznych, teledetekcji i wyników badań. Zlewnia jeziora jest zdominowana przez średnio nawożone gleby, na których rozwijają się kompleksy leśne. Pierwsze ślady antropopresji stwierdzono na południowym brzegu jeziora, gdzie rozwijało się rolnictwo. Duże fragmenty zlewni zajmowały torfowiska, które w 20 w. intensywnie osuszano. Znajdująca się na terenie zlewni typowa wieś rolnicza Grabniak,  w ciągu ostatnich 25 lat stała się miejscowością rekreacyjną. Uzyskane dane i niewielka aktywność rolnicza oraz zasiedlania, w porównaniu z innymi rejonami Polski, predestynują jezioro do rekonstrukcji paleolimnologicznej.


*00138*          en

Water quality change and habitat potential in riparian ecosystems. Zmiany jakości wody i potencjał siedliskowy w ekosystemach nadbrzeżnych. Randhi, Timothy O.; Ekness, Paul. -  Int.J.Ecohydrol.Hydrobiol. 2013 vol.13 nr 3 s.192-200, il. bibliogr.

Ekosystemy nadbrzeżne pełnią istotną rolę dla siedlisk i jakości wody w rzece. Badania przeprowadzono na przykładzie rzeki Westfield (Massachusetts, USA). Sporządzono charakterystykę rzeki (m.in. spadek, przepływ), opisano zaburzenia spowodowane użytkowaniem gruntów i naruszeniem brzegów, a także siedliska dla ptaków, dostępność dla zwierząt oraz zbiorowiska roślinne. Symulację dynamiki ekosystemu wykonano posługując się modelem STELLA pozwalającym na ocenę ilościową poszczególnych elementów dorzecza. Ochrona badanych siedlisk i jakości wody w rzece jest możliwa poprzez odpowiednie gospodarowanie.


*00139*          en

Seasonal dynamics of periphytic algae in the vicinity of the hydroelectric plant in the Pasłęka River (north-east Poland). Dynamika sezonowa glonów peryfitonowych w pobliżu hydroelektrowni na rzece Pasłęce (północno-wschodnia Polska). Zębek, Elżbieta. -  Int.J.Ecohydrol.Hydrobiol. 2013 vol.13 nr 3 s.210-217, il. bibliogr.

Badania glonów peryfitonowych, odróżniając epifiton i epiliton, przeprowadzono powyżej i poniżej elektrowni wodnej na rzece Pasłęce w sezonach wegetacyjnych w latach 2001-2003. W tym czasie średnie miesięczne opady były różne i różnił się też poziom wody w rzece. Maksymalne biomasy odnotowano dla epifitonu w 2003 roku przy niksim stanie wód, dla epilitonu w 2001 roku przy średnim poziomie wody, dla glonów peryfitonowych na zaporze przy wysokim stanie wód w 2002 roku. Wywnioskowano, że prędkość przepływu i wielkość opadów regulują wzrost peryfitonu w sezonie wegetacyjnym.


*00151*          en

Long-term changes in post-cooling water loads from power plants and thermal and oxygen conditions in stratified lakes. Długoterminowe zmiany w zrzutach wód pochłodniczych z elektrowni wodnych oraz termiczne i tlenowe warunki w jeziorach stratyfikowanych. Stawecki, Konrad;  Zdanowski, Bogusław; Pyka, Jakub P. - Arch.Pol.Fish. 2013 vol.21 nr 4 s.331-342, il. bibliogr.

Warunki termiczno-tlenowe 3 jezior w systemie chłodzącym elektrowni wykazywały identyczne tendencje. Zrzut wód podgrzanych obniżył się z 60 m sześc./s w latach 1995-1999 do 50 m sześc./s w latach 2005-2010, a także obniżył się stopień podgrzania wody. Zmiany warunków hydrologicznych spowodowały wzrost średniej i maksymalnej retencji w jeziorach. Zmniejszenie tempa przepływu wody oraz obniżenie temperatury i zawartości tlenu w Jeziorze Licheńskim spowodowało wypłycenie badanych jezior. W Jeziorze Ślesińskim pogorszyły się warunki tlenowe w głębszych, odizolowanych warstwach. Korzystniejsze warunki morfometryczne w Jeziorze Mikorzyńskim przyczyniają się do polepszenia warunków tlenowych i zmniejszenia deficytu tlenowego zwłaszcza w okresie wiosenno-letnim.


*00152*          en

Long-term trends in changes of the chemical composition of waters in lakes heated by electric power plants. Długoterminowe tendencje zmian składu chemicznego wód jezior podgrzanych przez elektrownie wodne. Pyka, Jakub P.; Zdanowski, Bogusław; Stawecki, Konrad. - Arch.Pol.Fish. 2013  vol.21 nr 4 s.343-355, il. bibliogr.

Badano skład chemiczny wód jezior podgrzanych: Licheńskiego, Ślesińskiego i Gosławskiego, a także wód zrzutowych i kanałów hydroelektrowni. Badane wody charakteryzowały się obecnością wodorowęglanów i zasoleniem wapniowym. Wapń i wodorowęglany stanowiły 60-70 proc. całkowitej koncentracji jonów rozpuszczonych w wodzie. Kierunki zmian charakteryzowały się wzrostem przewodności elektrolitycznej, wzrostem zawartości wapnia, wodorowęglanów i siarczanów. Warstwy przydenne były zdominowane przez fosofrany i azot amonowy, zwłaszcza w okresie wiosenno-letnim. Eutrofizacja jezior była limitowana przez dostępność azotu i węgla dla fitoplanktonu. Krótki czas retencji wód w jeziorach ograniczał zakwity fitoplanktonu.


*00167*          pl

Reintrodukcja kotewki orzecha wodnego Trapa natans w Kotlinie Oświęcimskiej. Smieja, Agata;  Ledwoń, Mateusz. - Chrońmy Przyr.Ojcz. 2013 t.69 z.6 s.475-482, il. bibliogr. summ.

W 2002 roku podjęto próbę odtworzenia populacji kotewki orzech wodny, gatunku rośliny krytycznie zagrożonej w Polsce, występującej w Parku Pszczyńskim, zbiorniku wodnym Paprocany oraz w starorzeczach Wisły koło Oświęcimia. Omówiono wyniki przeprowadzonej reintrodukcji na 15 stanowiskach w latach 2003-2012. Do 2012 roku roślina ta przetrwała na 8 stanowiskach, w tym 7 dotyczyło starorzeczy. W trzech akwenach kotewka tworzy zwarte płaty składające się z tysięcy osobników, a na pięciu stanowiskach znajdują się niewielkie skupiska.


*00168*          pl

Wpływ poprzecznej zabudowy hydrotechnicznej na zgrupowania chruścików (Trichoptera) w dopływach Kamienicy Nawojowskiej (Beskid Sądecki). Niechwiej, Artur. - Chrońmy Przyr.Ojcz. 2013  t.69 z.6 s.483-493, il. bibliogr. summ.

W latach 2010-2011 przeprowadzono badania struktury zgrupowań larw chruścików w pobliżu poprzecznej zabudowy hydrotechnicznej na trzech ciekach: Kryściów, Łabowczański Potok i Homerka. Zebrano 1429 okazów należących do 38 gatunków chruścików skupionych w 10 rodzinach. Przedstawiono ogólną charakterystykę fauny chruścików, ich rozmieszczenie w profilu podłużnym stanowisk oraz analizę podobieństw faunistycznych dla poszczególnych stanowisk. Stwierdzono, że mała poprzeczna zabudowa hydrotechniczna nie powoduje zubożenia gatunkowego chruścików.


*00170*          pl

Najbogatsze stanowisko kotewki orzecha wodnego Trapa natans w południowo-wschodniej Polsce.  Kukuła, Krzysztof; Bylak, Aneta; Tabasz, Stanisław; Kubejko, Łukasz. - Chrońmy Przyr.Ojcz. 2013  t.69 z.6 s.535-537, il. bibliogr. summ.

Od 2007 roku w zbiorniku zaporowym na Wisłoku w Rzeszowie o powierzchni 40 ha i średniej głębokości 1,5 m zaobserwowano rozety kotewki orzecha wodnego. W 2010 r. dokonano oceny rozmieszczenia tej rośliny w akwenie oraz oszacowano zajmowane przez nią powierzchnie. Łącznie gatunek ten zajmował powierzchnię 4 ha, a największe płaty znajdowały się w środkowej części zbiornika. Obserwacje z czerwca 2011 roku potwierdziły obecność kotewki na tych samych stanowiskach co rok wcześniej.


 

BIOLOGIA RYB

*00020*          eng

The ichthyofauna of the regulated section of the Nida River (the Upper Wkra) in the commune of Nidzica. Ichtiofauna uregulowanego odcinka rzeki Nidy (górnej Wkry) w gminie Nidzica. Skrzypczak, Andrzej; Furgała-Selezniow, Grażyna; Mamcarz, Andrzej; Goździejewska, Anna; Gierej, Adam. - Pol.J.Natur.Sci. 2011 vol.26 nr 2 s.139-150, il.  bibliogr. streszcz.

W zespole ryb zdominowanym przez ciernika i cierniczka stwierdzono występowanie łącznie dziewięciu gatunków ryb. W strukturze ichtiofauny nie nastąpiły istotne zmiany jakościowe i ilościowe podczas przeprowadzanej rewitalizacji rzeki. Jednym z czynników ograniczającym proces naturalnej odbudowy ichtiofauny rzecznej jest odcięcie objętego badaniami odcinka rzeki od pozostałej części dorzecza Wkry.


*00065*          pol

Ilustrowana encyklopedia ryb Polski. Grabowska, Joanna;  Grabowski, Michał. Zalewski, Paweł [Red.]. Warszawa: Dom Wydawniczy PWN 2013, 272 s., il. Bibliogr.

 


*00098*          pl

Rybie oko. Gozdera, Krzysztof. - Wiad.Węd. 2014 nr 2 (776)  s.46-47, il.

Przedstawiono sposób postrzegania otoczenia przez ryby. Opisano budowę gałki ocznej ryb oraz faktyczny zakres i jakość widzenia w płaszczyźnie poziomej i nad powierzchnią wody. Załamanie promieni światła powoduje poszerzenie kąta widzenia ryb ponad powierzchnią wody. Stwierdzono także, że ryby żyjące i żerujące w płytkich, czystych wodach mają bardzo wysoką zdolność rozróżniania kolorów, a ich przeciwieństwem są ryby żyjące w wodach słabo naświetlonych. Każdy gatunek ryby ma charakterystyczny sposób widzenia, co powinno być uwzględnione podczas wędkowania.


*00099*          pl

Kolory w oczach ryb. Kolendowicz, Jacek. - Węd.Świat 2014 nr 2 (218) s.28-29, il.

Omówiono mechanizm postrzegania kolorów przez różne gatunki ryb w zależności od oświetlenia środowiska, w którym ryby żyją. Stwierdzono, że każda ryba widzi inaczej, ma zdolność absorbowania fal o różnych długościach np. młode trocie mają zdolność odbierania ultrafioletu. Szczupaki najlepiej absorbują fale o długości 530 nm (kolor zielony) i 620 nm (kolor czerwony). Na głębokości 100 m najlepiej widziany jest kolor niebieski o długości fal 450-500 nm. Przedstawiono także ogólne zasady doboru koloru dla przynęt stosowanych w wędkarstwie.


*00149*          en

Histochemical studies of the olfactory epithelium of brackish-water cichlid fish, Etroplus suratensis (Bloch). Badania histochemiczne nabłonka węchowego słonawo-wodnego żółtaczka cejlońskiego, ryby pielęgnicowatej, Etroplus suratensis (Bloch).  Chakrabarti, Padmanabha; Ghosh, Saroj K. - Arch.Pol.Fish. 2013 vol.21 nr 4 s.315-321, il. bibliogr.

W nabłonku węchowym ryby pielęgnicowatej badano różnymi metodami histochemicznymi lokalizację aksonów oraz właściwości chemiczne mukopolisacharydów, białek, lipidów, fosfatazy i adenozyny. Badano występowanie różnych rodzajów aksonów i ich rozkład oraz różne warstwy lameli. Analizowano białko i lipidy w różnych komórkach nabłonka węchowego, a także występowanie fosfatazy alkalicznej i adenozyny trójfosfotazowej. Omówiono funkcjonalne znaczenie nabłonka węchowego u ryb.


*00154*          en

New reports in the Russian sturgeon, Acipenser gueldenstaedtii, in the Polish Baltic Sea. Nowe doniesienie na temat jesiotra rosyjskiego, Acipenser gueldenstaedtii, w polskiej części Morza Bałtyckiego. Skóra, Michał E.; Arciszewski, Bartłomiej. -  Arch.Pol.Fish. 2013 vol.21 nr 4 s.363-366, il. bibliogr.

Pierwsze doniesienie o obecności jesiotra rosyjskiego, Acipenser gueldenstaedtii, w polskich wodach Bałtyku, odnotowano w 1968 r. Od tego czasu zaobserwowano w tym rejonie 7 sztuk tego gatunku. Aktualnie zaobserwowano 5 jesiotrów. Trzy sztuki złowiono w Zatoce Puckiej, a dwie przy zachodnim wybrzeżu Bałtyku. Złowione ryby prawdopodobnie pochodziły z hodowli, skąd uciekły do wód otwartych.


*00166*          pl

Ichtiofauna planowanego rezerwatu „Rzeka Korytnica“ (Pomorze Zachodnie). Dębowski, Piotr; Gancarczyk, Jarosław. - Chrońmy Przyr.Ojcz. 2013 t.69 z.4 s.309-314, il. bibliogr. summ.

Planowane jest utworzenie rezerwatu przyrody typu wodnego na dziesięciokilometrowym odcinku rzeki Korytnicy, lewobrzeżnym dopływie środkowej Drawy. W 2008 r. przeprowadzono badania składu gatunkowego ichtiofauny cieku. Łącznie złowioo 1853 sztuk ryb i minogów należących do 16 gatunków reprezentujących 5 rodzin. Wśród zidentyfikowanych gatunków ryb i minogów na wszystkich stanowiskach dominowały kiełb i okoń.


*00178*          pl

Słów kilka o mieczyku. Wiszniewski, Grzegorz. - Komun. Ryb. 2014  nr 1 (138) s.35-37, il. bibliogr.

Omówiono zasięg naturalnego występowania, budowę morfologiczną i biologię mieczyka, Xiphophorus hellerii, ryby akwariowej z rodziny piękniczkowatych (Poeciliidae). Podano klasyfikację odmian mieczyków ze względu na barwę oraz budowę płetwy ogonowej i płetwy grzbietowej.


 

HODOWLA RYB

*00075*          poleng

Restytucja jesiotra ostronosego w Polsce. Kolman, Ryszard;  Kapusta, Andrzej; Szczepkowski, Mirosław; Duda, Arkadiusz;  Wiszniewski, Grzegorz; Mierzejewski, Arkadiusz; Raczkowski, Paweł;  Zdanowski, Bogusław. - Pol. Food 2013 nr 1(64) s.37-40, il.

W ramach zarybień pilotażowych do dorzecza Wisły wpuszczono do końca 2012 r. ponad 315 tys. szt. narybku o masie od 5-9 do 1600-2500 g.


*00101*          pl

Jesiotry wracają do Bałtyku i polskich rzek. - Nasze Wody 2013  nr 3 (51) s.7-8, il.

Omówiono problemy dotyczące odbudowy populacji jesiotra bałtyckiego i zachodniego w wodach Polski. Przedstawiono program restytucji jesiotra ostronosego skupiający się na pracach wylęgarniczych i zarybieniowych prowadzonych na dwóch rzekach, Drwęcy i Drawie. Do badań prowadzonych przez Instytut Rybactwa Śródlądowego w Polsce dołączyli też naukowcy z Niemiec i Litwy. Jesiotr jest cennym gatunkiem ze względu na smak mięsa i ikrę pozyskiwaną do produkcji kawioru.


*00111*          pl

Fundusze rybackie szansą na odbudowę zasobów jesiotra. -  Prz.Ryb. 2013 nr 6 (132) s.14-16, il. bibliogr.

Omówiono występowanie jesiotra w basenie Morza Bałtyckiego w ostatnim stuleciu oraz przebieg prac nad restytucją jesiotra ostronosego w Polsce. Zarybienia narybkiem jesiotra prowadzone są dzięki funduszom pozyskiwanym przez Instytut Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie z rybackich programów operacyjnych. Wartość programu operacyjnego, z którego są finansowane projekty, opiewa na sumę 4,5 mln zł.


*00116*          pl

Powiększyła się rodzina producentów ryb w Unii Europejskiej.  Lirski, Andrzej. - Prz.Ryb. 2013 nr 6 (132) s.40-41, il.

Omówiono gospodarkę rybacką w Chorwacji: lokalizację gospodarstw rybackich, wielkość produkcji ryb w akwakulturze w latach 2002-2012, eksport ryb oraz kontakty handlowe z Polską. W Chorwacji funkcjonuje 55 gospodarstw (28 karpiowych i 27 pstrągowych) o powierzchni ponad 60 tys. ha, a produkcja ryb słodkowodnych w 2012 roku wyniosła 4441 ton.


*00156*          pl

Obraz polskiej akwakultury w 2012 roku na podstawie analizy kwestionariuszy RRW-22. Cz.2. Lirski, Andrzej; Myszkowski, Leszek. -  Prz. Ryb. 2014 nr 1 (133) s.4-6, il.

Podano powierzchnie stawów ziemnych, wykorzystanie powierzchni stawowych, strukturę wielkości i form własności gospodarstw, wielkość produkcji ryb konsumpcyjnych (karpia i pstrąga) oraz zatrudnienie i wartość sprzedanych ryb przypadająca na zatrudnionego. Wartości te podano w podziale na województwa.


*00157*          pl

Kalendarz hodowcy stawowego. Opieka zimujących ryb. Guziur, Janusz. - Prz.Ryb. 2014 nr 1 (133) s.10-12, il.

Opisano metody zimowania ryb stosowane w praktyce rybackiej, przyczyny strat podczas zimowania oraz wykaz prac wykonywanych w styczniu i lutym na stawach rybnych.


*00158*          pl

Kalendarz dla rybaków jeziorowych. Czarkowski, Tomasz K. -  Prz.Ryb. 2014 nr 1 (133) s.12-14, il.

Opisano okres stagnacji zimowej w jeziorach oraz podano wykaz prac wykonywanych w styczniu i lutym w gospodarstwie jeziorowym. Wymieniono gatunki i miejsca połowów ryb, które wolno łowić w tym okresie. Przypomniano jakie gatunki ryb prawnie zabrania się łowić w styczniu i lutym.


*00159*          pl

Postępowanie z rybami i jego wpływ na stan zdrowotny i walory konsumpcyjne. Niemczuk, Wiktor. - Prz.Ryb. 2014 nr 1 (133) s.15-17,  il.

Wymieniono rodzaje uszkodzeń ciała ryb podczas prac hodowlanych oraz sposoby zapobiegania im. Omówiono mechanizmy stresu u ryb i wpływ stresu na występowanie chorób, kondycję i walory konsumpcyjne ryb.


 

ROZRÓD RYB

*00002*          pol

Elementy biologii rozrodu przedstawicieli obcej inwazyjnej ichtiofauny - babki łysej Neogobius gymnotrachelus (Kessler, 1857) i czebaczka amurskiego Pseudorasbora parva (Temminck and Schlegel, 1846). Hliwa, Piotr. - Rozpr. i Monogr. (UWM Olsztyn) 2010 nr 156  s.7-98, il. bibliogr. summ.

Celem badań było ustalenie, na ile analizowane elementy biologii rozrodu obu gatunków uległy modyfikacji w siedliskach poza naturalnym zasięgiem ich występowania oraz czy przyczyniają się do skutecznej dyspersji ryb. Stwierdzono, że ważnym elementem strategii rozrodczej babki łysej i czebaczka amurskiego, mogącym podnosić efektywność rozrodu i przeżywalność stadiów młodocianych, jest asynchroniczność dojrzewania gamet determinująca wielomiotowość ich tarła.


 

ŻYWIENIE I ODŻYWIANIE SIĘ RYB

*00177*          pl

Pasze sztuczne w żywieniu ryb. Cz.5: Mikronutrienty - witaminy i składniki mineralne. Poczyczyński, Paweł; Woźniak, Małgorzata. -  Komun. Ryb. 2014 nr 1 (138) s.33-34, il. bibliogr.

Omówiono podział i funkcje witamin oraz makroelementów i mikroelementów w komórkach organizmów żywych. Przedstawiono zapotrzebowanie pstrąga tęczowego i karpia na poszczególne witaminy i składniki mineralne. Mikroelementów w wodzie jest zazwyczaj za mało i muszą być dodawane do pasz w postaci mieszanek mineralnych.


 

CHOROBY RYB

*00009*          pol

Immunogenność szczepów z rodzaju Aeromonas. Doświadczalne szczepionki przeciwko MAI/MAS karpi. Guz, Leszek. - Rozpr.Nauk. UP Lublin 2011 z.354 s.3-121, il. bibliogr. summ.

Charakterystyka immunogennych właściwości szczepów z rodzaju Aeromonas patogennych dla karpi. Analiza skupień ułatwiła wybór szczepu szczepionkowego, który indukował wysoki poziom przeciwciał przeciw infekcjom miejscowym (MAI) i uogólnionym (MAS) po zastosowaniu go w szczepionce z adiuwantem olejowym.


*00015*          eng

RNA viruses infecting fish marine - selected data. Wirusy RNA infekujące ryby morskie - wybrane dane. Pawlikowska, Małgorzata;  Deptuła, Wiesław. - Adv.Agricult.Sci. 2011 vol.14 fasc.1/2 s.79-84,  il. bibliogr. streszcz.

Przedstawiono charakterystykę wirusów RNA, ssRNA o polarności dodatniej i ujemnej oraz dsRNA, infekujących ryby morskie.


*00021*          pol

Wpływ syntetycznych pyretroidów na ryby. Ludwikowska, Agnieszka. - Zesz.Nauk. UP Wroc. Biol. Hod. Zwierz. 2011 z.63(583) s.175-189, il.  bibliogr. summ.

Pyretroidy są czwartą, najmłodszą klasą insektycydów. Ekspozycja ryb na pyretroidy powoduje zmiany ich zachowania, parametrów hematologicznych, fizjologicznych oraz histopatologicznych, również pyretroidy wpływają na proces rozmnażania ryb i ich rozwój. Ze względu na dużą toksyczność pyretroidy powinny być stosowane z zachowaniem szczególnej ostrożności w pobliżu zbiorników wodnych.


*00029*          eng

Effects of waterborne copper on gills catalase and blood biochemistry in gilthead seabream (Sparus aurata L.). Wpływ miedzi w wodzie na katalazę w skrzelach i biochemię krwi u dorady (Sparus aurata L.). Isani, Gloria; Sarli, Giuseppe; Andreani, Giulia;  Brunetti, Barbara; Marrocco, Romina; Carpene, Emilio; Beha, Germana;  Morandi, Federico; Benazzi, Cinzia. - J.Elementol. 2012 t.17 nr 2  s.255-267, il. bibliogr. streszcz.

Stwierdzono, że katalaza skutecznie przeciwstawia się toksyczności Cu, a wzrost zawartości mocznika we krwi można uznać za odpowiedni marker metaboliczny oznaczający wystawienie ryb na działanie miedzi.


*00032*          pol

Identyfikacja wirusa zakaźnej anemii łososi (ISAV) u pstrągów tęczowych. Maj, Joanna; Matras, Marek; Stachnik, Magdalena; Borzym, Ewa; Sandomierska, Agnieszka. - Życie Wet. 2012 R.87 nr 11 s.916-918,  il. bibliogr. summ.

Pstrąg tęczowy jest podatny na zakażenie wirusem zakaźnej martwicy układu krwiotwórczego (VHS), zakaźnej anemii łososi (ISA) oraz zakaźną martwicą układu krwiotwórczego ryb łososiowatych. Przedstawiono badania nad izolacją wirusa zakaźnej anemii łososi (ISAV) we wrażliwej linii komórkowej nerek łososia (ASK). Materiałem do badań były nerki, wątroba, śledziona, serce oraz skrzela pstrągów tęczowych doświadczalnie zakażonych wirusem ISAV.


*00033*          pol

Marteilioza ostryg - choroba inwazyjna mięczaków. Pękala, Agnieszka; Paździor, Ewa. - Med.Wet. 2012 R.68 nr 12 s.728-731, il.  bibliogr. summ.

Najgroźniejszą chorobą mięczaków jest marteilioza ostryg i jadalnych omułków śródziemnomorskich wywoływana przez pierwotniaka Marteilia refringens. Głównym objawem marteiliozy jest odbarwienie gruczołów trawiennych, spadek masy ciała, zahamowanie wzrostu. W fazie terminalnej osłabione ostrygi nie są zdolne do zamknięcia muszli. Śmierć następuje na skutek zaczopowania światła gruczołów trawiennych komórkami pasożyta. U omułków inwazja M. refringens doprowadza jedynie do osłabienia ich kondycji.


*00038*          pol

Oddziaływanie stopnia wodnego Brzeg Dolny na populację i kondycję zdrowotną ryb, na przykładzie zachorowalności na czerniaczkę pasożytniczą. Nowak, Łukasz; Malczewska, Beata; Jawecki, Bartosz. -  Infrastr.Ekol.Terenów Wiej. 2012 nr 3/IV s.37-47, il. bibliogr. summ.

Elementem badawczym pracy było określenie różnic w ilości ryb na stanowisku górnym i dolnym zbiornika Brzeg Dolny zaatakowanych przez czerniaczkę pasożytniczą. Szczególną uwagę poświęcono zmianom parazytologicznym, tj. zmianom powłokowym ryb wywołanych przez przywrę (Posthodiplostomum cuticola). Stopień wodny w Brzegu Dolnym wpływa na liczebność populacji ryb poniżej i powyżej stopnia wodnego oraz występowanie osobników porażonych czerniaczką pasożytniczą. Przejście fali wezbraniowej przyczyniło się do migracji osobników (w tym zatakowanych czerniaczką) w dół rzeki.


*00043*          pol

Przydatność badań serologicznych w diagnostyce zakaźnej martwicy układu krwiotwórczego ryb łososiowatych (IHN). Matras, Marek; Maj, Joanna; Stachnik, Magdalena; Borzym, Ewa; Lewandowska, Agnieszka;  Mazur, Witold. - Med.Wet. 2012 R.68 nr 12 s.751-754, il. bibliogr.  summ.

Czynnikiem etiologicznym IHN jest wirus należący do rodziny Novirhabdovirus. Najwrażliwsze są osobniki młode, u których choroba ma przebieg ostry. Powoduje ona 90 proc. śnięć. Obecność przeciwciał przeciw IHNV stwierdzano u doświadczalnie zakażanych pstrągów przebywających w basenach o wyższej temperaturze 21. dnia po zakażeniu. U pstrągów przebywających w temperaturze 12 st.C na 20 badanych przeciwciała stwierdzono u 4. Obecność wirusa w narządach wykazano w 7., 14., 21., 28. i 35. dniu po zakażeniu. Natomiast pierwsze przeciwciała przeciw IHNV pojawiły się w narządach 28. dnia po zakażeniu.


*00054*          eng

Application of proteomic tools to identify changes in the protein composition of physiologically relevant fish tissues. Wykorzystanie proteomiki do identyfikacji zmian składu białka fizjologicznie związanego z tkankami u ryb. Colussi, Adeline;  Ożgo, Małgorzata; Herosimczyk, Agnieszka; Michałek, Katarzyna;  Skrzypczak, Wiesław F.. - Med.Wet. 2013 R.69 nr 5 s.259-263, bibliogr.

Omówiono wykorzystanie proteomiki do identyfikacji zmian białek wskutek interakcji z czynnikami środowiskowymi, jak również infekcjami bakteryjnymi lub wirusowymi w wybranych organach ryb.


*00055*          pol

Badania nad patologią ryb południowego Bałtyku: przegląd.  Grawiński, Edward; Kozińska, Alicja; Paździor, Ewa. - Życie Wet. 2013 R.88 nr 10 s.851-860, il. bibliogr. summ.

Przedstawiono wyniki badań podjętych w latach 1975-2000. Podano mapę łowisk polskich na Bałtyku Południowym. Badania dotyczyły zmian patologicznych pojawiających się u dorszy, węgorzy, storni, śledzi, szprotów i pstrągów. Badane ryby pochodziły z ujścia rzeki Redy oraz łowisk we Władysławowie, Zatoce Gdańskiej i Zatoce Puckiej. Zebrano rodzaje gatunków bakterii izolowanych od badanych ryb ze zmianami chorobowymi. Stwierdzono, że akwen bałtycki staje się coraz bardziej niebezpieczny dla bytujących w nim ryb. Opracowano plan ratunkowy dla Bałtyku, który ma być gotowy w październiku 2013 r.


*00057*          eng

Content of selected elements in the muscle tissue of plaice (Pleuronectes platessa) and garfish (Belone belone) from the Baltic Sea. Zawartość wybranych pierwiastków w tkance mięśniowej gładzicy (Pleuronectes platessa) i belony (Belone belone) z Morza Bałtyckiego. Staszowska, Agnieszka; Skałecki, Piotr; Florek, Mariusz; Litwińczuk, Anna. - J.Elementol. 2013 t.18 nr 3 s.461-467,  il. bibliogr. streszcz.

Nie wykazano istotnych różnic między mięsem badanych gatunków ryb w wypadku K, Mg, Ca, Cu oraz metali ciężkich, natomiast statystycznie istotne różnice wykazano w wypadku zawartości Na, Mn, Zn oraz Fe. Wyższe stężenie Na, Mg, Mn oraz metali ciężkich stwierdzono w mięsie gładzicy, poziom pozostałych makro- i mikroelementów był wyższy w mięsie belony. Zawartość metali ciężkich w mięsie badanych gatunków ryb nie przekroczyła dopuszczalnych limitów.


*00069*          pol

Patologiczne zmiany w skrzelach karpia - przyczyny i skutki.  Antychowicz, Jerzy. - Życie Wet. 2013 R.88 nr 5 s.380-385, il.  bibliogr. summ.

Skrzela u ryb spełniają kilka bardzo ważnych funkcji. Są to: odcedzanie pokarmu, oddychanie i wydalanie. 80 do 90 proc. amoniaku wydalane jest przez skrzela. Wszelkie uszkodzenia skrzeli są groźne dla ryb. Omówiono różne zmiany w skrzelach, które są objawami różnych chorób: bladość, nierówne zabarwienie, obrzęk, wybroczyny i ubytki listków skrzelowych, białe ziarnistości. Podkreślono wagę badania skrzeli, gdyż zmiany w nich zachodzące są najczęstszą przyczyną zwiększonej śmiertelności karpi hodowlanych.


*00073*          eng

Recovery ability of common carp (Cyprinus carpio) after a short-term exposure to terbuthylazine. Zdolność powrotu do zdrowia u karpia pospolitego (Cyprinus carpio) po krótkotrwałej ekspozycji na terbutylazynę. Mikulikova, I.; Modra, H.; Blahova, J.; Kruzikova, K.; Marsalek, P.; Bedanova, I.; Svobodova, Z.. - Pol.J.Vet.Sci. 2013  vol.16 nr 1 s.17-23, il. bibliogr.

Ryby były poddawane przez 24 h działaniu herbicydu (terbutylazyny), a potem pozwolono im wracać do zdrowia przez 6 dni. W tkankach ryb oznaczano od 1. do 7. dnia parametry biochemiczne, parametry biometryczne (masa ciała i waga wątroby/masy ciała) oraz biomarkery stresu oksydacyjnego. Po 24 h ekspozycji na pestycyd następowały zmiany w aktywności aminotransferazy alaninowej (ALT) i asparginowej (AST) oraz w stężeniu glukozy, chlorków, Na, Ca, P w osoczu. Po 6 dniach nastąpił powrót do normy z wyjątkiem glukozy i AST. Zmiany zaobserwowane w skrzelach cofały się po 6 dniach. Wykazano wysoki potencjał regeneracyjny karpi.


*00077*          eng

Staphylococcal species detected in free-living trouts of East Slovakian water sources and their relation to antimicrobials. Oporność na antybiotyki gatunków gronkowców wykrytych u pstrągów wolno żyjących w wodach wschodniej Słowacji. Laukova, Andrea;  Kandricakova, Anna; Strompfova, Viola; Chacornac, Jean Paul; Leroy, Sabine; Zitnan, Rudolf. - Bull.Vet.Inst. 2013 vol.57 nr 2 s.167-171,  il. bibliogr.

Od 24 pstrągów odłowionych w wodach wschodniej Słowacji izolowano 5 gatunków gronkowców S. warneri, S. haemolyticus, S. epidermidis, S. hominis, S. pasteuri. Należały one do koagulazo-ujemnych. Wszystkie szczepy były wrażliwe na 8 z 14 badanych antybiotyków oraz na 8 z 9 badanych enterocyn.


*00080*          eng

The in vitro effect of commercially available noble metal nanocolloids on the rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) leukocyte and splenocyte activity. Wpływ handlowych nanokoloidów metali szlachetnych na aktywność leukocytów i splenocytów pstrąga tęczowego (Oncorhynchus mykiss) - badanie in vitro. Małaczewska, J.;  Siwicki, A.K.. - Pol.J.Vet.Sci. 2013 vol.16 nr 1 s.77-84, il.  bibliogr.

Badano wpływ nanokoloidów srebra, złota i miedzi. W wysokim stężeniu wszystkie badane nanokoloidy miały szkodliwy wpływ na odpowiedź proliferacyjną limfocytów. Najbardziej szkodliwe było srebro. Niskie stężenia miały działanie stymulujące.


*00086*          pol

Zastosowanie badania skrzeli do diagnostyki chorób zakaźnych i pasożytniczych oraz zatruć u pstrągów i innych gatunków ryb.  Antychowicz, Jerzy. - Życie Wet. 2013 R.88 nr 8 s.636-643, il.  bibliogr. summ.

Podkreślono rolę badania skrzeli w diagnostyce chorób ryb. Podano, jak należy interpretować bladość skrzeli, ich przekrwienie i zwiększenie wydzielania śluzu, obrzęk, nierównomierne zabarwienie skrzeli oraz objawy spowodowane zatruciami substancjami toksycznymi. Opisano występujące wtedy wybroczyny, odstawanie nabłonka od blaszek oddechowych, wysięk i naciek komórkowy, hiperplazja, hipertrofia i zrosty blaszek oddechowych. Ryby wykazują dużą zdolność regeneracji skrzeli.


*00087*          pol

Probiotyki w akwakulturze. Kazuń, Barbara; Kazuń, Krzysztof. -  Med.Wet. 2014 R.70 nr 1 s.25-29, bibliogr. summ.

Probiotyki u zwierząt są stosowane głównie jako naturalne stymulatory wzrostu oraz celem polepszenia odporności na infekcje. Przedstawiono mechanizm ich działania w akwakulturze, wpływ na nieswoistą odporność komórkową i humoralną u ryb, na odporność błon śluzowych jelit oraz ich działanie przeciwpasożytnicze i przeciwgrzybicze. Stosowanie ich w produkcji ryb jest właściwą drogą ograniczającą straty i prowadzącą do dobrego stanu zdrowia ryb.


*00088*          pol

Rola makrofagów i centrów melano-makrofagowych w odporności ryb. Antychowicz, Jerzy. - Życie Wet. 2014 R.89 nr 1 s.28-35, il. bibliogr.  summ.

U ryb, podobnie jak u innych kręgowców występują makrofagi krążące we krwi obwodowej, osiadłe czyli histiocyty. Przedstawiono proces powstawania monocytów, makrofagów (nerka głowowa). W cytoplazmie makrofagów występują różne barwniki stąd nazwa melano-makrofagi. Omówiono rolę makrofagów w odpowiedzi immunologicznej, reakcję na patogeny, fagocytozę, reakcję na zakażenie bakteryjne i wirusowe, na inwazje pasożytnicze, substancje toksyczne i stres związany z niedoborem tlenu. Przedstawiono też wpływ genów na efektywność działania makrofagów ryb (ekspresja genów kodujących receptory TLR na komórkach fagocytujących).


*00114*          pl

Wpływ zanieczyszczenia środowiska wodnego na stan zdrowia ryb.  Żelazny, Jan. - Prz.Ryb. 2013 nr 6 (132) s.26-29, il.

Omówiono rodzaje zanieczyszczeń wód powierzchniowych i ich wpływ na ryby. Powodują one wiosenna wiremię karpia, erytrodermatitis, posocznicę, branchiomykozę, branchionekrozę oraz przyduchy. Podano działania jakie powinne być podejmowane w celu monitorowania jakości wody i zapobiegania skutkom zanieczyszczeń.


*00148*          en

Impact of Bioimmuno with methisoprinol on non-specific cellular and humoral defense mechanisms and resistance of African catfish (Clarias gariepinus) to experimental infection with iridovirus. Oddziaływanie Bioimmuno z metisoprinolem na nieswoiste komórkowe i humoralne mechanizmy obronne i odporność suma afrykańskiego (Clarias gariepinus) na eksperymentalną infekcję iridowirusem. Kazuń, Barbara; Siwicki, Andrzej K. - Arch.Pol.Fish. 2013 vol.21 nr 4  s.301-314, il. bibliogr.

Doświadczalnie badano wpływ Bioimmuno na niespecyficzne komórkowe mechanizmy obronne i odporność na zakażenie iridovirusem u suma afrykańskiego (Clarias gariepinus). Do doświadczeń użyto zdrowe ryby o ciężarze od 30 do 200 g. Ryby zakażono doświadczalnie wirusem 59.50 w dawce 104 TCID50/ml. Bioimmuno w dawce 1 kg/50 kg paszy najskuteczniej stymulowało odporność niespecyficznych mechanizmów obrony komórkowej i humoralnej. Śmiertelność wskutek infekcji wynosiła 5-45 proc.


*00155*          en

The effect of carbendazim on embryonic Prussian carp (Carassius gibelio) development and hatching. Wpływ karbendazymu na rozwój embrionalny i wylęganie karasia srebrzystego (Carassius gibelio).  Ludwikowska, Agnieszka; Bojarski, Bartosz; Socha, Magdalena;  Lutnicka, Hanna; Trzeciak, Karolina B. - Arch.Pol.Fish. 2013 vol.21 nr 4 s.367-371, il. bibliogr.

Badano wpływ różnych koncentracji karbendazymu, powszechnie stosowanego fungicydu, na rozwój embrionalny i wylęganie karasia srebrzystego (Carassius gibelio). Ikrę karasia inkubowano w następujących koncentracjach fungicydu: 0.001, 0.006, 0.036, 0.216 i 1.296 mg/l. Karbendazym w koncentracji od 0.036 mg/l wykazywał letalny wpływ na embriony karasia. Różnic w tempie wylęgania się nie stwierdzono dla dwóch najniższych koncentracji fungicydu. Karbendazym już w koncentracjach od 0.036 mg/l okazał się szkodliwy dla embrionów karasia.


 

RYBY KARPIOWATE

CHÓW I HODOWLA KARPIA

*00028*          eng

Effect of water temperature and time since of administration of ascorbic acid (AA) on its contents in selected tissues of the common carp Cyprinus carpio (L.). Wpływ temperatury wody i czasu od podania kwasu askorbinowego (AA) na jego zawartość w wybranych tkankach karpia Cyprinus carpio (L.). Rechulicz, Jacek; Lechowski, Jerzy. - Ann. UMCS Sect. EE 2012 vol.30 nr 2 s.53-62, il. bibliogr.  streszcz.

W badaniach określono wpływ temperatury wody i czasu po podaniu kwasu askorbinowego (AA) na jego ilości w wybranych tkankach karpi utrzymywanych w różnych warunkach termicznych: 15 i 25 st. C. Ustalono stężenie AA w nerce, wątrobie i mięśniach karpia przed rozpoczęciem doświadczenia (kontrola) oraz w 1., 3., 7. i 14. dniu po podaniu AA per os.


*00053*          eng

Accumulation of copper in selected elements of a food chain in a pond ecosystem. Akumulacja miedzi w wybranych elementach łańcucha pokarmowego ekosystemu stawowego. Niemiec, Marcin; Wiśniowska-Kielian, Barbara. - J.Elementol. 2013 t.18 nr 3 s.425-436,  il. bibliogr. streszcz.

Badania wykonano w stawie prowadzącym ekstensywną hodowlę karpi. Stwierdzono brak zagrożenia zatrucia miedzią oraz małą wartość współczynnika wzbogacenia osadów w miedź w stosunku do jej zawartości w wodzie. Wartość współczynnika bioakumulacji miedzi w wątrobie badanych karpi w stosunku do jej zawartości w wodzie i osadach dennych wynosiła odpowiednio 1532 i 0,623. Zawartość miedzi w wątrobie jest najbardziej miarodajnym wskaźnikiem zanieczyszczenia środowiska związkami miedzi. Najwięcej miedzi stwierdzono w wątrobie, następnie w skrzelach, gonadach, a najmniej w mięśniach karpi.


*00056*          rus

Citogeneticheskij profil’ ukrainskikh karpow. Profil cytogenetyczny ukraińskich karpi. Gricinjak, Igor’; Glushko, Julija.; Tarasjuk, Sergej. - Rocz. Nauk. Zoot. 2013 t.40 z.1 s.45-53,  il. bibliogr. summ.

Profil wskaźników cytogenetycznych (erytrocytów z mikrojądrami, limfocytów z mikrojądrami, dwujądrowych limfocytów i apoptozy) w komórkach krwi obwodowej karpii ukraińskich ras z OAO „Gornyj Tikich“ i SGCB „Podillja“.


*00066*          eng

Influence of beta-glucan (Macrogard) of innate immunity of carp fry. Wpływ beta-glukanu (Macrogard) na wrodzoną odporność narybku karpia. Sych, Ganna; Frost, Patrick; Irnazarow, Ilgiz. -  Bull.Vet.Inst. 2013 vol.57 nr 2 s.219-223, il. bibliogr.

Beta-glukan podawano, aby wzmocnić odporność i wzrost narybku karpia. Grupa doświadczalna karpi była żywiona poczynając od 2. tygodnia po wylęgu do 6. tygodnia paszą zawierająca beta-glukan. Ryby do badań pobierano w 1-tygodniowych odstępach, homogenizowano je. W tak przygotowanych próbkach oznaczano białko całkowite, lizoym, alfa-2 makroglobuliny. Oznaczano też przyrosty wagowe i aktywność komplementu. Po 3 tygodniach podwyższeniu ulegał poziom białka całkowitego i aktywność komplementu. Istotny wzrost komplementu i alfa-2 makroglobuliny był stwierdzany po 2-3 tygodniach stosowania diety. Stwierdzono, że wzbogacanie diety o beta-glukan powodowało wzrost odporności we wczesnych stadiach rozwoju karpia.


*00090*          eng

Traditional carp farming in Poland as an example of sustainable animal production. Tradycyjny chów karpia w Polsce jako przykład zrównoważonej produkcji zwierzęcej. Cieśla, Mirosław; Błaszczak, Borys; Lirski, Andrzej. - Ann. WULS-SGGW Anim.Sci. 2009 nr 46  s.329-337, il. bibliogr. streszcz.

Omówiono różnorodne walory tradycyjnych stawów typu karpiowego. Przeanalizowano ich funkcję społeczną i kulturotwórczą, przedstawiono wpływ stawów na ochronę i konserwację bioróżnorodności środowiska naturalnego oraz na jakość wody w zlewni i na bilans wodny w środowisku, w którym są zlokalizowane. Przeanalizowano także ekonomiczną opłacalność produkcji tradycyjnych gospodarstw karpiowych.


*00112*          pl

Co to znaczy „ekologiczny karp“. Cieśla, Mirosław; Śliwiński, Jerzy. - Prz.Ryb. 2013 nr 6 (132) s.20-21, il.

Podano unijne akty prawne regulujące zasady ekologicznej produkcji w sektorze akwakultury, również na poziomie krajowym. Do najistotniejszych należą: zakaz stosowania organizmów modyfikowanych genetycznie, zakaz stosowania hormonów, ograniczenie wielkości produkcji do 1500 kg/ha, stosowanie pasz ekologicznych oraz budowanie stawów z materiałów naturalnych.


*00125*          pl

Polska największym rynkiem karpia i importerem tej ryby w UE w 2011 r. Lirski, Andrzej; Hryszko, Krzysztof. - Mag. Przem. Ryb. 2013 nr 6 (96) s.56-58, il.

Scharakteryzowano produkcję karpia, jego handel i spożycie w krajach Unii Europejskiej w 2011 roku. Analizowano rynek karpia konsumpcyjnego w Polsce. Omówiono wpływ importu karpia na sytuację krajowych producentów. Wskazano na konieczność prowadzenia działań marketingowych i promocyjnych zwiększających konsumpcję karpia w Polsce.


*00161*          pl

Nie tylko o zakazie sprzedaży żywego karpia. Niemczuk, Wiktor. - Prz.Ryb. 2014 nr 1 (133) s.25-26, il.

Omówiono rolę tradycyjnej sprzedaży i konsumpcji karpia w Polsce. Przedstawiono problem utraty opłacalności hodowli karpia oraz pozaprodukcyjne walory stawów karpiowych.


*00165*          pl

Czy warto certyfikować produkcję karpi?. teka [oprac.]. -  Mag. Przem. Ryb. 2014 nr 1 (97) s.50-52, il.

W dn. 29-31 stycznia 2014 r. w Krakowie odbyło się Sympozjum zorganizowane przez Towarzystwo Promocji Ryb poświęcone certyfikacji karpi. Ponad 100 uczestników wysłuchało referatów dotyczących roli certyfikacji i metod zapewnienia identyfikowalności w całym procesie dostaw ryb i produktów rybnych. Omawiano wdrażanie standardu certyfikacyjnego Global/GAP w gospodarstwach pstrągowych i karpiowych oraz akcję promocyjną Pan Karp w Watykanie. Pracownia Badań Społecznych w Sopocie przedstawiła wyniki badań rynkowych z grudnia 2013 r.


 

INNE KARPIOWATE

*00006*          eng

Age, rate of growth and condition of Vimba Vimba vimba (L.) from the spawning part of population from the Rega river in 2004. Wiek, tempo wzrostu i kondycja certy Vimba vimba (L.) pochodzącej ze stada tarłowego rzeki Regi w roku 2004. Raczyński, Mariusz; Keszka, Sławomir; Czerniejewski, Przemysław. - Zesz.Nauk. UP Wroc. Biol. Hod. Zwierz. 2011 z.63(583) s.271-280, il. bibliogr.  streszcz.

Pozyskane do badań certy (38 osobników) należały do pięciu grup wiekowych (od 5 do 9 lat), wśród których dominowały roczniki 5+ i 6+ (78,95 proc). Certa w rzece Rega najwyższe tempo wzrostu długości osiąga w pierwszych czterech latach życia (przyrosty długości wynoszą 96, 48, 45, 42 mm), następnie przyrosty maleją, ale są w miarę wyrównane: 37, 24, 27, 29 i 23 mm.


*00007*          eng

Artificial reproduction of the ide Leuciscus idus (L.) bred under controlled conditions. Sztuczny rozród jazia Leuciscus idus (L.) wyhodowanego w warunkach kontrolowanych. Targońska, Katarzyna. - Pol. J. Natur. Sci. 2011 vol.26 nr 3 s.247-257, il.  bibliogr. streszcz.

Porównano efektywność stymulacji hormonalnej samic jazia po zastosowaniu dwóch różnych preparatów zawierających analog GnRH i inhibitor dopaminy (Ovopel i Ovaprim). Badano odsetek owulujących samic, czas owulacji oraz przeżywalność embrionów do stadium zaoczkowania. Porównano również tempo wzrostu i przeżywalność larw uzyskanych od ryb hodowlanych i ryb dzikich. Stymulacja Ovopelem poskutkowała krótszym okresem wystąpienia owulacji u samic, natomiast Ovaprimem - wyższym odsetkiem żywych embrionów w stadium zaoczkowania. Od 20 proc. samic z grupy kontrolnej uzyskano także ikrę, podczas gdy od ryb doświadczalnych 90-100 proc. Nie stwierdzono różnic w tempie wzrostu larw jazia pozyskanych ze stada hodowlanego i od ryb dzikich.


*00008*          eng

Effect of different hormonal treatments on spawning effectiveness and economic profitability in wild nase, Chondrostoma nasus (L.), under controlled conditions. Wpływ różnych preparatów hormonalnych na efektywność rozrodu i ekonomiczną opłacalność ich stosowania u świnki, Chodrostoma nasus (L.), w warunkach kontrolowanych. Żarski, Dariusz; Krejszeff, Sławomir; Kupren, Krzysztof; Targońska, Katarzyna; Hakuć-Błażowska, Anna; Kucharczyk, Dariusz. - Pol.J.Natur.Sci. 2011 vol.26 nr 3 s.259-269, il. bibliogr. streszcz.

Badano wpływ sposobu stymulacji hormonalnej dzikich samic świnki (Chondrostoma nasus), na podstawowe wskaźniki rozrodowe (odsetek owulacji, czas latencji, przeżywalność emrionów) oraz ekonomiczną opłacalność ich stosowania. Uzyskane wyniki wskazują na wysoką efektywność wszystkich zastosowanych wariantów hormonalnych. Świnka okazała się bardziej podatna na stymulację mniej aktywnym ssaczym analogiem GnRH w porównaniu z innymi gatunkami karpiowatych ryb reofilnych. Najniższy koszt stymulacji hormonalnej uzyskano po zastosowaniu Ovopelu.


*00012*          eng

Morphological characterisation of sichel Pelecus cultratus (L.) from the Vistula Bay. Charakterystyka morfologiczna ciosy Pelecus cultratus (L.) z Zalewu Wiślanego. Raczyński, Mariusz; Krzemińska, Kamila; Czerniejewski, Przemysław. - Zesz.Nauk. UP Wroc.Biol.Hod.Zwierz. 2011 z.63(583) s.281-292, il. bibliogr.  streszcz.

Ciosy pozyskane podczas gospodarczych połowów ryb w Zalewie Wiślanym zostały przebadane pod kątem biologicznym i morfometrycznym. Porównano 25 cech wymierzalnych i 10 policzalnych samic oraz samców testem U Manna-Whitneya, który wykazał różnice pomiędzy samcami i samicami odnośnie długości ciała oraz długości bocznej głowy. Analiza funkcji dyskryminacyjnej wskazała na cechy mające największy udział w dyskryminowaniu płci w badanej próbie ryb: długość podgrzbietową, liczbę promieni w płetwie grzbietowej oraz odległość między płetwą piersiową a occipitale.


*00013*          eng

Optimization of artificial reproduction of asp, Aspius aspius (L.) under controlled conditions. Optymalizacja kontrolowanego rozrodu bolenia, Aspius aspius (L.) w warunkach kontrolowanych.  Targońska, Katarzyna; Kucharczyk, Dariusz; Żarski, Daniel; Mamcarz, Andrzej; Falahatkar, Bahram. - Pol.J.Natur.Sci. 2011 vol.26 nr 2  s.151-157, il. bibliogr. streszcz.

Kontrolowany rozród bolenia przeprowadzono z zastosowaniem dwóch różnych preparatów opartych na analogach GnRH i inhibitorach dopaminy (Ovopel i Ovaprim). Najwyższy odsetek owulacji oraz przeżywalność embrionów do stadium zaoczkowania zaobserwowano po zastosowaniu kombinacji Ovopelu i Ovaprimu. Krótszy czas owulacji odnotowano w grupach, w których aplikowano Ovopel oraz Ovopel z Ovaprimem, niż w grupie, w której zastosowano tylko Ovaprim. Uzyskane wyniki wskazują, że Ovopel w kombinacji z Ovaprimem mogą być z powodzeniem używane w kontrolowanym rozrodzie bolenia.


*00018*          eng

The effect of application of new spawning agents in artificial reproduction of wild common tench, Tinca tinca (L.). Wpływ zastosowania nowych środków hormonalnych na efektywność sztucznego rozrodu lina Tinca tinca (L.). Żarski, Daniel. - Pol.J.Natur.Sci.  2011 vol.26 nr 1 s.65-73, il. bibliogr. streszcz.

Celem pracy było porównanie wyników kontrolowanego rozrodu lina pozyskanego z wód otwartych po zastosowaniu nowych środków hormonalnych (Ovaprim i PG-600) z wynikami uzyskanymi po użyciu Ovopelu, który był stosowany z powodzeniem u tego gatunku wcześniej. Najlepsze wyniki kontrolowanego rozrodu, wyrażone jako odsetek owulujących samic oraz najwyższą przeżywalność embrionów uzyskano w grupach, którym podano analogi GnRH. Otrzymane wyniki wskazują na wysoką skuteczność wszystkich testowanych preparatów w indukcji owulacji lina. Najlepszy wynik jednak odnotowano po zastosowaniu Ovopelu.


*00019*          eng

The effectiveness of selected hormonal preparations in stimulating the spermation of the chub Leuciscus cephalus (L.). Efektywność wybranych preparatów hormonalnych w stymulowaniu spermacji klenia Leuciscus cephalus (L.). Cejko, Beata Irena;  Krejszeff, Sławomir; Żarski, Daniel; Targońska, Katarzyna;  Kucharczyk, Dariusz; Glogowski, Jan. - Pol.J.Natur.Sci. 2011 vol.26 nr 3 s.235-245, il. bibliogr. streszcz.

Przeanalizowano wpływ Ovopelu, Ovaprimu oraz ekstraktu przysadki mózgowej karpia na całkowitą objętość pozyskanego mlecza, objętość w przeliczeniu na kg masy ciała, ruchliwość plemników, osmolalność plazmy nasienia, koncentrację plemników, całkowitą ilość plemników oraz ilość plemników w przeliczeniu na kg masy ciała klenia. Stwierdzone wartości były istotnie niższe od wartości po stymulacji Ovopelem, Ovaprimem i CPE. Po stymulacji hormonalnej zaobserwowano istotny wzrost odsetka plemników ruchliwych w porównaniu z kontrolą i to bez względu na zastosowany środek hormonalny. Wartości osmolalności kształtowały się w każdej grupie na zbliżonym poziomie, nie różniąc się istotnie.


*00027*          eng

Effect of stocking density in relationship to bottom areas on the growth and survival of common barbel Barbus barbus (L.) larve. Wpływ zagęszczenia obsady na jednostkę powierzchni na wzrost i przeżywalność larw brzany, Barbus barbus (L.). Biłas, Maria;  Żarski, Daniel; Palińska, Katarzyna; Wiszniewska, Katarzyna; Kupren, Krzysztof; Targońska, Katarzyna; Krejszeff, Sławomir; Furgała-Selezniow, Grażyna; Kucharczyk, Dariusz. - Pol.J.Natur.Sci.  2012 vol.27 nr 3 s.315-325, il. bibliogr. streszcz.

Przeprowadzono eksperyment dotyczący wpływu początkowego zagęszczania larw w przeliczeniu na jednostkę powierzchni na wzrost i przeżywalność brzany w warunkach kontrolowanych. Dowiedziono, że początkowe zagęszczenie larw nie wpływa na przeżywalność, stopień zaawansowania rozwojowego oraz parametry podchowu.


*00037*          eng

Morphological differences between lake and river populations of roach, Rutilus rutilus (L.). Morfologiczne zróżnicowanie populacji jeziorowych i rzecznych płoci, Rutilus rutilus (L.). Rechulicz, Jacek; Kolejko, Marcin. - Ann. UMCS Sect. EE 2012 vol.30 nr 1 s.46-59,  il. bibliogr. streszcz.

W badaniach porównano morfologię płoci z czterech populacji pochodzących z siedlisk o różnej prędkości przepływu wody: z rzek i jezior. Porównywane populacje wykazywały niewielką zmienność w wypadku cech merystycznych, natomiast środowisko życia wpływało na wybrane cechy biometryczne.


*00045*          eng

Reproduction of the model fish: rosy barb (Puntius conchonius), under controlled conditions. Rozród ryby modelowej - brzanki różowej (Puntius conchonius) w warunkach kontrolowanych.  Targońska, Katarzyna; Kucharczyk, Dariusz. - Pol.J.Natur.Sci. 2012  vol.27 nr 2 s.215-227, il. bibliogr. streszcz.

Przed rozrodem tarlaki brzanki różowej powinny być przetrzymywane w wodzie o temperaturze 20 st.C, a najlepsza temperatura w trakcie rozrodu oraz inkubacji wynosi 23 st.C. Odstępy między kolejnymi tarłami nie powinny być krótsze niż 20 dni i dłuższe niż 40 dni. Gdy są zbyt długie i wynoszą 60 dni jakość otrzymanych gamet, wyrażona ilością otrzymanego wylęgu, znacząco się obniża. Efektywność rozrodu jest zwiększona, gdy w stadzie tarłowym jest większa liczebność samców niż samic, a stosunek płci wynosi nie mniej niż 2:1. Mimo małych rozmiarów ciała tych ryb możliwe jest pozyskanie ikry od samic metodą półsztuczną. Jakość tak pozyskanej ikry nie jest niższa niż uzyskana podczas tarła spontanicznego.


*00050*          eng

Temporal changes in motility parameters of dace Leuciscus leuciscus (L.) sperm obtained from spermatic ducts and directly from testicles. Zmiany w czasie parametrów ruchu plemników jelca Leuciscus leuciscus (L.) pozyskanych z nasieniowodów oraz bezpośrednio z jąder. Kowalski, Radosław Kajetan; Cejko, Beata Irena; Sarosiek, Beata; Kucharczyk, Dariusz; Targońska, Katarzyna;  Glogowski, Jan. - Pol.J.Natur.Sci. 2012 vol.27 nr 2 s.193-201, il.  bibliogr. streszcz.

Analizowano takie parametry ruchu plemników, jak: odsetek plemników ruchliwych (MOT), całkowita prędkość plemnika (VAP), prędkość ruchu prostoliniowego (VSL), prędkość ruchu krzywoliniowego (VCL), liniowość ruchu (LIN), prostoliniowość ruchu (STR), amplituda odchyleń główki (ALH) oraz częstotliwość uderzeń witki (BCF). W czasie 105 sekund obserwacji pomiaru parametrów ruchu nie stwierdzono istotnych różnic w wartościach MOT między plemnikami z mlecza pochodzącego z nasieniowodów a plemnikami pochodzącymi z jąder. Zmiany zaobserwowano dopiero w 120-135 sekundzie trwania ruchu, a istotnie wyższe wartości stwierdzono w mleczu jądrowym.


*00059*          eng

Effects of two water disinfectants (chloramines T and peracetic acid) on the epidermis and gills of Garra rufa used in human ichthyotherapy. Wpływ dwu związków dezynfekcyjnych (chloraminy T i kwasu nadoctowego) na skórę i skrzela brzany ssącej (Garra rufa) stosowanej w leczeniu chorób skóry u ludzi. Sirri, R.; Zaccaroni, A.; Biase, A. Di; Mordenti, O.; Stancampiano, L.; Sarli, G.;  Mandrioli, L.. - Pol.J.Vet.Sci. 2013 vol.16 nr 3 s.453-461, il.  bibliogr.

Brzana ssąca zwana też - „rybą lekarzem“ jest ostatnio wykorzystywana w celach estetycznych i w leczeniu łuszczycy u ludzi. Dlatego ważna jest wiedza o związkach stosowanych w celach dezynfekcyjnych w środowisku, w którym te ryby przebywają. Doświadczenie przeprowadzono w akwariach, do których dodawano chloraminę w stężeniu 15 mikrol/l lub kwas nadoctowy w stężeniu 45 mikrol/l. Ryby przenoszono do tych zbiorników na 40 min 6 razy w ciągu dnia przez tydzień. Po tym czasie badano skrzela i naskórek zanurzanych ryb. Nie stwierdzono zmian ani w naskórku ani w skrzelach badanych ryb. Badania histochemiczne śluzu nie wykazały zmian ani w komórkach śluzowych ani w mucynie.


*00079*          eng

The effects of exposure of ideås larvae and juvenile Leuciscus idus (L.) to silver nanoparticles via the digestive tract. Efekty ekspozycji larw i narybku jazia Leuciscus idus (L.) na nanocząstki srebra drogą pokarmową. Chojnacki, Maciej; Śliwiński, Jerzy. -  Ann. UMCS Sect. EE 2013 vol.31 nr 4 s.42-54, il. bibliogr. streszcz.

Wzrost ryb w 30. i 60. dniu doświadczenia wskazywał na pozytywny wpływ dodatku nanocząstek Ag do paszy, podobnie jak w wypadku kondycji ryb w 90. dniu doświadczenia. Obecność nanocząstek srebra w paszy wpłynęła negatywnie na przeżywalność ryb. W jelitach, wątrobie oraz skrzelach ryb eksponowanych na nanocząstki Ag wystąpiły zmiany patologiczne.


*00119*          en

Pattern of morphometric differentiation among three populations of snowtrout, Schizothorax plagiostomus (Actinopterygii: Cypriniformes: Cyprinidae), from Kashmir Himalaya using a trus network system. Model zróżnicowania morfometrycznego wśród trzech populacji marynki, Schizothorax plagiostomus (Actinopterygii: Cypriniformes: Cyprinidae), z Kaszmiru Himalajskiego stosując system sieciowy „truss“. Mir, Farooq A.; Mir, Javaid I.; Patiyal, Rabindar S.; Chandra, Suresh. - Acta Ichth.Piscat. 2013 vol.43 nr 4  s.277-284, il. bibliogr.

Marynki to ryby słodkowodne należące do karpiowatych. Poszczególne gatunki trudno rozróżnić na podstawie zewnętrznych cech morfologicznych. Do tego celu posłużono się nowym systemem pomiarów morfometrycznych „truss network“ polegającym na opisie geometrycznym kształtu ryby i połączeniu punktów pomiarowych. Zebrano 189 sztuk marynek pochodzących z trzech zbiorników himalajskich. Wykonano pomiary i skonstruowano sieć w oparciu o 30 odcinków. Uzykano dane o zmienności morfometrycznej poszczególnych stad.


*00145*          en

Spawning induction in Kutum, Rutilus frisii kutum (Kamensky), with different hormones: Analysis of hormone profiles and induced spawning success. Wywołanie tarła u płoci kutum, Rutilus frisii kutum (Kamensky), przy pomocy różnych hormonów: analizy profili hormonalnych i skuteczność wywołania tarła. Falahatkar, Bahram;  Poursaeid, Samaneh; Langroudi, Hadi E.; Efatpanah, Iraj; Meknatkhah, Bahman; Rahmati, Mehdi. - Arch.Pol.Fish. 2013 vol.21 nr 4 s.271-281,  il. bibliogr.

Badano skuteczność różnych hormonów w wywoływaniu tarła u płoci kaspijskiej (kutum) i ich wpływ na sterydy płciowe. Rybom wstrzykiwano ekstrakt przysadki mózgowej karpia (CPE), ludzką gonadotropinę kosmówkową (hCG), analog hormonu uwalniającego hormon luteinizujący (LHRH) i hormony syntetyczne złożone z analogu GnRH łososia z anatgonistą receptora dopaminy i Ovaprim, a także różne kombinacje tych hormonów. Wykazano, że połączenie sGnRH i dopaminy poprawia skuteczność rozrodu kontrolowanego płoci kutum. To połączenie jest bardziej efektywne niż zastosowanie samego CPE.


*00147*          en

Comparison of egg, and offspring size of karyologically identified spined loach, Cobitis taenia L., and hybrid triploid Cobitis females (Pisces, Cobitidae). Porównanie wielkości ikry i potomstwa kariologicznie zidentyfikowanej kózki [ryby], Cobitis taenia L. i triploidalnych hybrydów samic kózki [ryby] (Pisces Cobitidae). Juchno, Dorota; Boroń, Alicja; Kujawa, Roman;  Szlachciak, Jolanta; Szacherski, Szymon; Spóz, Aneta; Grabwoska, Anna. - Arch.Pol.Fish. 2013 vol.21 nr 4 s.293-299, il. bibliogr.

Określano i porównywano po raz pierwszy wielkość ikry złożonej przez samice Cobitis taenia (2n=48) i naturalnie występujące triploidy tego gatunku (3n=74). Dokonywano pomiarów długości potomstwa uzyskanego z ikry do 22 dnia po wylęgu. Ziarna ikry samic triploidalnych miały średnicę 1.18 mm, a jaja samic diploidalnych były mniejsze, o średnicy 0.93 mm. Rozmiary wylęgu uzyskanego z większych jaj były większe; po 2 tygodniach długość wylęgu od triploidalnych samic wynosiła 13.60 mm, a od diploidalnych 13.27 mm. Badano przyczyny dominacji samic triploidalnych C. taenia.


*00171*          pl

Rozwój zarodkowy jazia (Leuciscus idus L.). Ługowska, Katarzyna; Jankowska, Joanna. - Komun. Ryb. 2014 nr 1 (138) s.1-4, il. bibliogr.  summ.

Badano wczesny okres życia jazia, Leuciscus idus, reofilnego gatunku ryb karpiowatych. Po zapłodnieniu in vitro zarodki inkubowano w temperaturze 16 st.C. Obserwowano etapy rozwoju zarodkowego, obliczono procent wyklucia, dokonano oceny morfologicznej wyklutych larw oraz określono typy deformacji. Dobę po wykluciu długość ciała larw wynosiła średnio 8,59 mm, powierzchnia obrysu ciała 6,6 mm kw., zaś powierzchnia obrysu woreczków żółtkowych 1,6 mm kw.


 

RYBY ŁOSOSIOWATE

CHÓW I HODOWLA PSTRĄGA

*00011*          eng

Level of magnesium in tissues and organs of freshwater fish. Poziom magnezu w tkankach i narządach ryb słodkowodnych.  Brucka-Jastrzębska, Ewa; Kawczuga, Dorota. - J.Elementol. 2011 t.16 nr 1 s.7-19, il. bibliogr. streszcz.

Badania przeprowadzono w 6., 12., 18. i 24. miesiącu życia. Ryby do badań pobierano z prywatnego ośrodka hodowlanego na Pomorzu Zachodnim (Polska). Poziom Mg w tkankach i narządach ryb kształtował się w zakresie 26,3-174,2 mg/kg w.w. Najniższy poziom Mg oznaczono w skrzelach pstrąga tęczowego, a najwyższy w jego wątrobie. Stężenie magnezu było zależne od rodzaju spożywanej paszy.


*00115*          pl

„Technologia hodowania, funduszy szanse pozyskiwania i finansowe obawy wody pobierania...“ czyli kolejne hodowców zmagania z materią (nie) zawsze możliwą do poprawienia. Szmyt, Mariusz. - Prz.Ryb. 2013  nr 6 (132) s.33-39, il.     Relacja z XXXVIII Krajowej Konferencji - Szkolenia dla Hodowców Ryb Łososiowatych, Rumia, 10-11 października 2013 r.

Podczas [38] XXXVIII Krajowej Konferencji Hodowców Ryb Łososiowatych omówiono doroczne wyniki produkcji pstrąga, wielkość spożycia, perspektywy rozwoju rynku pstrąga, strategię rozwoju zrównoważonej akwakultury intensywnej do 2020 roku, zdrowotne aspekty w produkcji ryb oraz zmiany w prawie wodnym. Odbyły się też warsztaty na temat finansowego wsparcia akwakultury oraz intensywnej produkcji ryb.


 

INNE ŁOSOSIOWATE

*00107*          pl

Akcent polski w introdukcji łososiowatych na Wyspach Kerguelena. Pelczarski, Wojciech. - Wiad.Ryb. nr 11-12 (196) s.24-25

Przedstawiono położenie, charakterystykę i morfometrię wysp archipelagu Kerguelena, należących do Francuskich Południowych i Antarktycznych Terytoriów Zamorskich. Scharakteryzowano program introdukcji różnych gatunków zwierząt, w tym ryb słodkowodnych, szczególnie łososiowatych. Opisano zarybianie rzek na wyspach oraz rezultaty tych zabiegów. W 1978 roku sprowadzono z Polski ikrę troci pochodzącej z rzeki Słupi. Troć tworzy obecnie naturalne populacje w 32 systemach rzecznych Wysp Kerguelena.


*00117*          pl

Łososie w relacjach Polaków z podróży zagranicznych od XV do początku XX w.. Cz.2. Cios, Stanisław. - Prz.Ryb. 2013 nr 6 (132)  s.42-44, il.

Zawarto relacje z podróży Polaków do Szwecji, Norwegii, Finlandii i Islandii, dotyczące łososi. Są to spostrzeżenia przyrodnicze, rybackie, kulinarne i kulturowe.


*00122*          en

Pathophysiological effect of chronic and acute stress in Atlantic salmon, Salmo salar (Actinopterygii: Salmoniformes: Salmonidae). Patofizjologiczny wpływ chronicznego i ostrego stresu u łososia, Salmo salar (Actinopterygii: Salmoniformes: Salmonidae). Kousha, Armin; Myklebust, Reidar; Olsen, Rolf E. -  Acta Ichth.Piscat. 2013 vol.43 nr 4 s.299-305, il. bibliogr.

Badano wpływ niskiego poziomu wody jako czynnika stresogennego na łososie. Analizowano poziom plazmy, kortyzolu, hemoglobinę, hematokryt, poziom chlorków i sodu, osmolalność oraz laktozę i glukozę u ryb. Badano też wpływ tych parametrów na morfologię jelit łososia. Badane ryby podzielono na dwie grupy, z których jedna była kontrolną, a drugą poddano działaniu stresu niskiego poziomu wody. Niski poziom wody nie wpływał na wzrost i parametry patofizjologiczne u ryb, ani na morfologię jelit. Niski poziom wody nie oddziaływał wyraźnie stresująco na łososie.


*00163*          pl

Łososie w relacjach Polaków z podróży zagranicznych od XV do początku XX w. Cz.3. Cios, Stanisław. - Prz.Ryb. 2014 nr 1 (133)  s.31-35, il.

Opisano spostrzeżenia przyrodnicze, rybackie, kulturowe i kulinarne na temat łososi z podróży po Białorusi, Rosji oraz Ameryce Północnej. Podróż do Rosji obejmowała między innymi rzeki: Wołgę, Newę, Amur; uwzględniała takie rejony jak Karelia, Syberia i Tadżykistan.


 

RYBY OKONIOWATE

*00063*          eng

Genetic diversity of perch populations in three lowland reservoirs (Central Poland): perspective for fish sustainable management. Genetyczna zmienność populacji okonia w trzech nizinnych zbiornikach wodnych w Polsce Centralnej - perspektywa zrównoważonej gospodarki rybackiej. Mankiewicz-Boczek, Joanna;  Imsiridou, Anastasia; Kaczkowski, Zbigniew; Tsiora, Anna; Karaiskou, Nikoleta; Łapińska, Małgorzata; Minos, George; Zalewski, Maciej. -  Pol.J.Ecol. 2013 vol.61 nr 2 s.385-389, il. bibliogr.

Brak zróżnicowania genetycznego w populacjach okonia jest pierwszym ważnym elementem do rozwoju strategii regulacji okonia w systemie polskich rzek z jednoczesną redukcją ryb w zbiornikach eutroficznych i wzrostem liczebności okonia w miejscach sprzyjających wędkowaniu i akwakulturach.


*00067*          eng

Measurable traits of perch (Perca fluviatilis L.) living in a lower course of the Vistula river. Cechy mierzalne okonia (Perca fluviatilis L.) z dolnego biegu rzeki Wisły. Dąbrowski, J.;  Chachaj, B.; Gackowski, G.. - Ekol. i Tech. 2013 R.21 nr 1 s.12-15,  il. bibliogr. streszcz.

Okonie z dolnego biegu rzeki Wisły w porównaniu z okoniami z innych rzek miały nieco niższą płetwę grzbietową i odbytową, a w porównaniu z okoniami z jezior charakteryzowały się krótszym trzonem ogonowym. Ogólnie można przyjąć, że badane okonie nie odbiegały zasadniczo kształtem ciała od typowej formy opisanej dla tego gatunku.


*00078*          eng

The effect of feeding on aminopeptidase and non-specific esterase activity in the digestive system of pike-perch (Sander lucioperca L.). Wpływ żywienia na aktywność aminopeptydazy i niespecyficznej esterazy w układzie pokarmowym sandacza (Sander lucioperca L.). Kamaszewski, Maciej; Ostaszewska, Teresa. - Ann. WULS-SGGW Anim.Sci. 2013 nr 52 s.49-57, il. bibliogr. streszcz.

Sandacze w wieku 18 dni były żywione przez 21 dni trzema dietami: Aglo Norse (An), kazeina-żelatyna (Cas), mączka z dorsza z żelatyną (Mac) i naupliusami Artemia salina (Art - dieta kontrolna). Potwierdzono, że żywienie sandaczy dietą An korzystnie wpływa na przeżywalność, tempo wzrostu ryb i aktywność enzymów. Żywienie sandaczy dietami Cas i Mac powodowało natomiast niską przeżywalność ryb oraz tempo wzrostu, a także niską aktywność badanych enzymów.


*00142*          en

Tagging juvenile pikeperch (Sander lucioperca (L.)) in the cheek with Passive Integrated Transponders (PIT) - impact on rearing indexes and tag retention. Znakowanie juwenalnego sandacza (Sander lucioperca (L.)) na policzku znaczkiem PIT - oddziaływanie na wskaźniki hodowlane i zatrzymywanie znaczków. Zakęś, Zdzisław;  Hopko, Marek. - Arch.Pol.Fish. 2013 vol.21 nr 4 s.243-248, il.  bibliogr.

Badano oddziaływanie na sandacza znaczków PIT (Passive Integrated Transponder), które umieszczano w policzku ryby. Do znakowania wytypowano sandacze dwóch klas wielkości o średniej masie ciała 63 g i 105 g. Utworzono 4 grupy doświadczalne po dwie w każdej klasie wielkości, a tylko jedną z nich znakowano. Znacznie niższe tempo wzrostu i gorszą przemianę pokarmu w porównaniu z grupą kontrolną (nieznakowaną) uzyskano u ryb mniejszych po 14 dniach hodowli. Różnice te malały w dalszym etapie doświadczenia. Znakowanie znaczkami PIT w policzki sandacza nie wpływało na przeżywalność ryb. Uznano tę metodę za bezpieczną, także dla potencjalnych konsumentów ryb.


*00143*          en

Effect of fishing season on value in use, intrinsic properties, proximate composition and fatty acid profile of perch (Perca fluviatlis) muscle tissue. Wpływ sezonu połowowego na wartości użytkowe, właściwości wrodzone, skład chemiczny i profile kwasów tłuszczowych tkanek mięśniowych okonia europejskiego (Perca fluviatlis) . Skałecki, Piotr; Florek, Mariusz; Staszowska, Agnieszka. - Arch.Pol.Fish. 2013 vol.21 nr 4 s.249-257, il. bibliogr.

Badano wpływ sezonu połowowego na skład chemiczny tkanek mięśniowych 40 okoni obu płci w wieku powyżej 4 lat złowionych w rzece Bystrzycy. Połowa ryb została złowiona wiosną, a druga połowa jesienią 2011 r. Nie stwierdzono istotnych różnic w długości, masie ciała, kondycji i wartości użytkowej ryb między obu sezonami. Czas połowu nie miał też wpływu na pH i przewodność elektrolityczną tkanek mięśniowych. Wiosną tkanki mięśniowe były bardziej czerwone. Natomiast jesienią stwierdzono wyższy poziom tłuszczu i popiołu oraz wyższy poziom długołańcuchowych kwasów tłuszczowych, co wpływało na wyższą wartość odżywczą ryb w tym okresie.


*00146*          en

Effect of various feed rations on the growth parameters of European perch, Perca fluviatlis (L.), reared in a recirculating aquaculture system. Wpływ różnych dawek paszowych na parametry wzrostu okonia europejskiego, Perca fluviatlis (L.), hodowanego w systemie recyrkulacyjnym akwakultury. Kozłowski, Michał;  Szczepkowski, Mirosław; Piotrowska, Iwona; Wunderlich, Krzysztof;  Szczerbowski, Andrzej. - Arch.Pol.Fish. 2013 vol.21 nr 4 s.283-291,  il. bibliogr.

Badano wpływ różnych dawek paszowych na wzrost, przemianę pokarmu i ciężar ciała okonia hodowanego w systemie recyrkulacyjnym. Okoniom podawano trzy dawki paszowe w wysokości 0.5, 0.8 i 1.1 proc. biomasy ryb. Oprócz tego stosowano podział na trzy grupy wielkości okoni o różnym średnim ciężarze ciała: małe  58.7 g - grupa S; średnie 77.3 g - grupa M; duże 106.6 g - grupa L. Obsada wynosiła 21 osobników na metr sześcienny w 3 powtórzeniach dla każdej grupy. Eksperyment trwał 56 dni. Najwyższy ciężar ciała uzyskały ryby żywione najwyższą dawką paszową. Dobowe tempo wzrostu ryb w tej grupie było najwyższe i tę dawkę uznano za najkorzystniejszą dla rezultatów hodowli tego gatunku.


 

RYBY WĘGORZOWATE

*00175*          pl

Wieloletnie zmiany odłowów i zarybień węgorzem europejskim jezior w polskiej części dorzecza rzeki Pregoły. Wołos, Arkadiusz;  Mickiewicz, Maciej; Czerwiński, Tomasz. - Komun. Ryb. 2014 nr 1 (138)  s.22-27, il. bibliogr.

Przedstawiono dane o odłowach rybackich i zarybieniach węgorzem europejskim jezior użytkowanych przez trzy gospodarstwa rybackie z dorzecza Łyny (Szwaderki, Pasym, Bartołty) oraz dwa z dorzecza Węgorapy (Giżycko) i PZW Węgorzewo. Materiały z dorzecza Łyny obejmowały lata 1953-2012, zaś z dorzecza Węgorapy lata 1973-2012. Odłowy rybackie węgorza po osiągnięciu maksimum na przełomie lat 70/80-tych wykazywały stałą tendencję spadkową. Do 1987 roku wody zarybiano narybkiem szklistym, a od połowy lat 90-tych narybkiem podchowanym.


 

RYBY SIEJOWATE

*00014*          eng

Regularities and anomalies in the structure of gonads in coregonid fishes. Prawidłowości i anomalie w strukturze gonad ryb siejowatych. Hliwa, Piotr; Demska-Zakęś, Krystyna; Martyniak, Andrzej; Król, Jarosław; Dietrich, Grzegorz J.; Ciereszko, Andrzej. - Pol.J.Natur.Sci. 2011 vol.26 nr 1 s.55-64, il. bibliogr. streszcz.

W kilku jeziorach szwajcarskich i polskich zanotowano zaburzenia i zmiany makroskopowej struktury gonad siei Coregonus sp. w okresie przedtarłowym. U samców najczęściej obserwowano separację jąder na większy płat kranialny i mniejszy kaudalny połączone nasieniowodem, co jednak uznano za prawidłowość dla tego gatunku. Obserwowano ponadto wyraźne anomalie struktury morfologicznej jajników i jąder, tj. przyleganie bądź zrośnięcie płatów ze ścianą otrzewnej i mięśniami bocznymi, asymetrię wielkości płatów, ich atrofię, czy wreszcie głębokie przewężenie obu gonad. Notowano również obecność hermafrodytów. Na kształtowanie i deformacje gonad u ryb mogą wpływać czynniki środowiskowe, substancje chemiczne o działaniu kryptoendokrynowym, patogeny i pasożyty.


*00031*          eng

Fishery management of omul (Coregonus autumnalis migratorius) as part of the conservation of ichthyofauna diversity in Lake Baikal. Gospodarowanie rybostanem omula (Coregonus autumnalis migratorius) jako część ochrony różnorodności ichtiofauny w jeziorze Bajkał.  Smirnov, Vasilij V.; Smirnova-Zalumi, Natalja S.; Suhanova, Lubov V.. - Pol.J.Natur.Sci. 2012 vol.27 nr 2 s.203-214, il. bibliogr.  streszcz.

Rybołówstwo przemysłowe, a w szczególności duże połowy omuli bajkalskich wpływają na biologiczną różnorodność jeziora. Omówiono główne wytyczne dotyczące gospodarowania rybostanem i przedstawiono strukturę populacji omuli bajkalskich. Zaproponowano strategię gospodarki zrównoważonej, która objęłaby ochronę całej ichtiofauny jeziora Bajkał.


 

RYBY SUMOWATE

*00017*          eng

Stimulation of ovulation in African catfish Clarias gariepinus (Burchell 1822) following treatment with carp pituitary homogenate, Ovopel or Dagin. Stymulowanie owulacji u suma afrykańskiego Clarias gariepinus (Burchell 1822) homogenatem przysadki karpia, Ovopelem lub Daginem. Brzuska, Elżbieta. - Pol.J.Natur.Sci. 2011  vol.26 nr 2 s.121-137, il. bibliogr. streszcz.

Badano wyniki rozrodu suma afrykańskiego po stymulacji owulacji homogenatem przysadki karpia (CPH), Ovopelem lub Daginem. Nie odnotowano statystycznie istotnego wpływu stymulatora na masę pozyskanej ikry wyrażonej zarówno w gramach, jak i w procencie masy ciała samic, ale najwyższe wartości tych parametrów wykazano po podaniu Daginu. Statystycznie istotny wpływ stymulatora owulacji odnotowano dla procentu zapłodnienia i żywych zarodków po 24 i 28 godz. inkubacji jaj. Najwyższy procent żywych zarodków po 28 godz. inkubacji jaj wykazano po podaniu Daginu, a najniższy po użyciu Ovopelu.


*00030*          eng

Empirical and predictive effectiveness of stages in controlled reproduction of African catfish Clarias gariepinus Burchell 1822 - the effect of female body weight. Empiryczne i predykcyjne efekty etapów kontrolowanego rozrodu suma afrykańskiego Clarias gariepinus Burchell 1822 - wpływ masy ciała samic. Brzuska, Elżbieta. -  Pol.J.Natur.Sci. 2012 vol.27 nr 4 s.433-452, il. bibliogr. streszcz.

Badano wyniki etapów kontrolowanego rozrodu samic suma afrykańskiego należących do sześciu klas masy ciała, u których stymulowano owulację Ovopelem. Najwyższą masę jaj pozyskano od ryb najcięższych, a najniższą od najlżejszych. Najwyższą efektywnością rozrodu charakteryzowała się klasa samic, których masa ciała przekraczała 4,5 kg, ale nie była wyższa niż 6,5 kg.


*00071*          eng

Plasma proteomic profiling of African catfish (Clarias gariepinus). Profil proteomiczny białek suma afrykańskiego (Clarias gariepinus). Hierosimczyk, Agnieszka; Ożgo, Małgorzata;  Lepczyński, Adam; Ciechanowicz, Andrzej; Colussi, Adeline; Seniuta, Paulina; Skrzypczak, Wiesław Franciszek. - Med.Wet. 2013 R.69 nr 10  s.612-615, il. bibliogr.

Materiał do badań pochodził od 5 zdrowych 8-miesięcznych sumów afrykańskich. Ryby przebywały w sztucznym stawie zarodowym w czystej wodzie o temperaturze 24-27 st.C bez dostępu światła przez całe doświadczenie. Od ryb po znieczuleniu pobierano krew. Otrzymaną plazmę poddawano dwuwymiarowej elektroforezie. Przy użyciu odpowiedniej aparatury oznaczano białka obecne w plazmie. Zidentyfikowano 8 różnych białek: białka wiążące tłuszcze, metaloproteinę, mitoferrynę-2, wimentynę, receptor tyreoidyny alfa 2 i 3 inne białka.


 

INNE RYBY SŁODKOWODNE

*00118*          en

Gobiids of the Dniprodzerzhynsk Reservoir (Dnieper River, Ukraine): distribution and habitat preferences. Gobiidae Zbiornika Dnieprodzierżyńskiego (Rzeka Dniepr, Ukraina): rozmieszczenie i preferencje siedliskowe. Didenko, Alexander V. - Acta Ichth.Piscat. 2013 vol.43 nr 4 s.257-266, il. bibliogr.

Zbiornik Dnieprodzierżyński jest jednym z sześciu na Dnieprze, w którym prowadzone jest rybołówstwo komercyjne i rekreacyjne. Najczęściej łowionymi gatunkami są tam babkowate (Gobiidae). Spośród 7 gatunków w zbiorniku najczęściej występowała babka rzeczna (Neogobius fluviatilis), a następnie Proterorhinus semilunaris i Babka gymnotrachelus. Rzadziej występowały Neogobius melanostomus i Ponticola kessleri, a sporadycznie Mesogobius batrachocephalus i Ponticola ratan. Preferowanymi siedliskami babkowatych były osady denne i gęsta roślinność wodna.


 

RYBY MORSKIE

*00120*          en

Length-weight relations for seven grenadier species (Actinopterygii: Gadiformes: Macrouridae) to the west of Ireland. Zależności długość-ciężar dla siedmiu gatunków buławikowatych (Actinopterygii: Gadiformes: Macrouridae) w zachodniej Irlandii.  O’Hea, Brendan; Johnston, Graham; White, Jonathan; Dransfeld, Leonie. - Acta Ichth.Piscat. 2013 vol.43 nr 4 s.285-291, il. bibliogr.

Ryby buławikowate to gatunki morskie należące do rzędu dorszokształtnych. Zależności długość-ciężar analizowano dla 7 gatunków: Coryphaenoides rupestris, C. mediterraneus, C. guentheri, Nezumia aequalis, Trachyrincus murrayi, Coelorinchus labiatus, Coelorinchus coelorinchus. Badanie przeprowadzono w latach 2006-2009 z udziałem Irlandzkiego Instytutu Morskiego. Trudności w pomiarach tych ryb wynikały z łamliwości płetw ogonowych buławików. W związku z tym zasugerowano, by wykonywanie pomiarów długości ograniczyć do płetwy odbytowej.


*00121*          en

Otolith size-fish size relations in the jewel lanternfish Lampanyctus crocodilus (Actinopterygii: Myctophiformes: Myctophidae), from deepwater environment of the southern Aegean Sea. Zależności rozmiarów otolitów od rozmiarów ryb u świetlika aladynki Lampanyctus crocodilus (Actinopterygii: Myctophiformes: Myctophidae), z głębokowodnego środowiska w południowej części Morza Egejskiego.  Bilge, Gokeen. - Acta Ichth.Piscat. 2013 vol.43 nr 4 s.293-296, il.  bibliogr.

Otolity można wykorzystać do analizy zawartości żołądków u ryb, zwłaszcza u gatunków drapieżnych. Analizowano regresję liniową między rozmiarami otolitów (długością i wysokością) oraz ich ciężarem wobec długości i ciężaru ryb na przykładzie świetlika aladynki, Lampanyctus crocodilus. Ryby złowiono w okresie lipiec-wrzesień 2007 r. w Morzu Egejskim używając włoka przydennego. Obliczone regresje wykazały wysoki wpółczynnik determinacji wahający się od 0.842 do 0.965. Rozmiary otolitów i ich ciężar okazały się dobrymi wskaźnikami rozmiarów i ciężaru ryb.


*00169*          pl

Zarys ewolucji wskaźników do oceny stanu ekologicznego środowiska morskiego Morza Bałtyckiego na podstawie ichtiofauny.  Pieckiel, Piotr; Bubak, Iwona. - Chrońmy Przyr.Ojcz. 2013 t.69 z.6  s.494-498, bibliogr. summ.

Pod koniec XX wieku po raz pierwszy opisano korelację pomiędzy zmianami w strukturze fauny ryb a eutrofizacją i stężeniem zanieczyszczeń w ich siedlisku. Uznano znaczącą rolę ichtiofauny jako wskaźnika stanu ekologicznego zbiorników wodnych. Scharakteryzowano pierwszy ogólnobałtycki program monitoringu ichtiofauny strefy przybrzeżnej Bałtyku. W 2011 r. Morski Instytut Rybacki opracował wskaźniki krajowe opierające się na ichtiofaunie pełniącej rolę indykatorów do oceny stanu ekologicznego wód przejściowych i przybrzeżnych.


 

POŁOWY RYB, SPRZĘT POŁOWOWY

*00001*          pol

Ekosystemowe podejście do rybołówstwa morskiego a ekooznakowanie ryb i ich przetworów. Zieziula, Jolanta. - Acta Sci.Pol.Oecon. 2010  R.9 z.1 s.139-147, bibliogr. summ.

Ekosystemowe podejście do rybołówstwa morskiego jest częścią zintegrowanego, ekosystemowego podejścia do gospodarki morskiej. Ma zapewniać realizację założeń zrównoważonego rybołówstwa m.in. ochrony przyrody, przez ograniczenie presji połowowej, wyeliminowanie nielegalnych połowów oraz zmniejszenie skali przyłowu.


*00003*          pol

Fish biomass and species composition in the Malta Reservoir, Poland. Biomasa i struktura gatunkowa ichtiofauny Zbiornika Maltańskiego. Andrzejewski, Wojciech; Szlakowski, Jacek;  Mastyński, Jerzy; Mazurkiewicz, Jan; Godlewska, Małgorzata. - J. Water Land Dev. 2010 nr 14 s.67-82, il. bibliogr. streszcz.

Badania ichtiofauny w Zbiorniku Maltańskim przeprowadzono w 2008 r. w trzech etapach. W trakcie badań każdorazowo oznaczano gatunki ryb, ich liczbę i masę. W Zbiorniku Maltańskim w 2008 r. stwierdzono występowanie 16 gatunków ryb, należących do sześciu rodzin. W wontony nordyckie złowiono 4528 sztuk ryb, należących do 11 gatunków, o łącznej masie 149,5 kg połowu i 38,8 proc. jego masy. W odłowach przywłoką łącznie pozyskano 34348,9 kg ryb. Masa ryb z elektropołowów w korycie Cybiny wynosiła średnio 105 kg. Udział ryb drapieżnych w biomasie ichtiofauny wyniósł 20,1 proc., natomiast gatunków niedrapieżnych 79,9 proc.


*00031*          eng

Fishery management of omul (Coregonus autumnalis migratorius) as part of the conservation of ichthyofauna diversity in Lake Baikal. Gospodarowanie rybostanem omula (Coregonus autumnalis migratorius) jako część ochrony różnorodności ichtiofauny w jeziorze Bajkał.  Smirnov, Vasilij V.; Smirnova-Zalumi, Natalja S.; Suhanova, Lubov V.. - Pol.J.Natur.Sci. 2012 vol.27 nr 2 s.203-214, il. bibliogr.  streszcz.

Rybołówstwo przemysłowe, a w szczególności duże połowy omuli bajkalskich wpływają na biologiczną różnorodność jeziora. Omówiono główne wytyczne dotyczące gospodarowania rybostanem i przedstawiono strukturę populacji omuli bajkalskich. Zaproponowano strategię gospodarki zrównoważonej, która objęłaby ochronę całej ichtiofauny jeziora Bajkał.


*00041*          pol

Połowy ryb w śródpolnych oczkach wodnych w gminie Stare Czarnowo na tle warunków tlenowych. Brysiewicz, Adam; Wesołowski, Piotr;  Potkański, Łukasz. - Woda-Śr.-Obsz.Wiej. 2012 t.12 z.1(37) s.37-48,  il. bibliogr. summ.

Określano skład ichtiofauny w dwóch śródpolnych oczkach wodnych w gminie Stare Czarnowo w latach 2010¾2011 oraz analizowano nasycenie wody tlenem od kwietnia do października. W wyniku przeprowadzonych odłowów w oczkach wodnych uzyskano łącznie 108 ryb o masie 15622 g. W okresie letnim, gdy temperatura była wysoka, tlenu było bardzo mało i dlatego w Starym Czarnowie przeżywały tylko osobniki karasia, który jest wytrzymały na duże deficyty tlenu w wodzie.


*00042*          eng

Preliminary study of ichthyofauna in extensively exploited Głębokie Uścimowskie Lake with abnormal fish structure. Wstępne badania ichtiofauny ekstensywnie użytkowanego jeziora Głębokie Uścimowskie o zaburzonej strukturze gatunkowej ryb. Płaska, Wojciech; Rechulicz, Jacek. - Ann. UMCS Sect. EE 2012 vol.30 nr 3  s.66-77, il. bibliogr. streszcz.

Badano kształtowanie się ichtiofauny płytkiego, eutroficznego jeziora, w którym od kilkunastu lat nie były prowadzone rejestrowane zarybienia i odłowy gospodarcze. Ogółem w zbiorniku w wyniku połowów kontrolnych stwierdzono występowanie 10 gatunków ryb. Przez cały okres badań w jeziorze zarówno w biomasie, jak i w liczebności dominowały trzy gatunki: karaś srebrzysty, płoć i sumik karłowaty. Nietypową cechą ichtiofauny badanego jeziora okazał się całkowity brak gatunków drapieżnych.


*00049*          pol

Struktura połowów w Jeziorze Przybiernowskim (woj. zachodniopomorskie) na tle panujących warunków hydrochemicznych.  Tański, Adam; Brysiewicz, Adam; Tórz, Agnieszka; Wesołowski, Piotr. - Woda-Śr.-Obsz.Wiej. 2012 t.12 z.1(37) s.193-208, il. bibliogr. summ.

Celem pracy było przeprowadzenie odłowów kontrolnych ryb z użyciem zestawu wontonowego, oszacowanie składu gatunkowego, liczebności oraz biomasy ryb w jeziorze, a także przeprowadzenie badań hydrochemicznych wody Jeziora Przybiernowskiego, z uwzględnieniem głównych związków biogennych. Nie zanotowano całkowitego odtlenienia wód przydennych, stwierdzono jednak niekorzystne warunki tlenowe w tych wodach. Przeprowadzone odłowy kontrolne ryb wykazały dominację drobnych ryb spokojnego żeru, co w świetle niekorzystnych warunków tlenowych i bogatego w biogeny środowiska wodnego może doprowadzić do deficytów tlenowych i wystąpienia przyduchy.


 

EKONOMIKA I ORGANIZACJA RYBACTWA

*00150*          en

Economic effectiveness of stocking lakes in Poland. Efektywność ekonomiczna zarybiania jezior w Polsce. Mickiewicz, Maciej. - Arch.Pol.Fish. 2013 vol.21 nr 4 s.323-329, il. bibliogr.

Zgromadzono dane dotyczące zarybiania i połowów ryb w latach 1995-2007 prowadzonych przez rybackie gospodarstwa jeziorowe w Polsce. Średnio otrzymywano 70 kwestionariuszy rocznie obejmujących łącznie 228.102 ha jezior eksploatowanych rybacko. Analizowano 11 gatunków ryb, którymi zarybiano jeziora. Efektywność zarybień obliczano na podstawie wartości połowów w zł/ha w stosunku do wydanych kwot na zarybienie w danym roku. Najwyższą efektywność roczną zarybiania uzyskano dla sandacza 4.21 /ha, dla tołpyg 4/02 zł/ha, dla węgorza 2.32 /ha, dla lina 2.16 /ha, dla sielawy 2.09 /ha, dla szczupaka 1.31 /ha. Efektywność zarybiania dla pozostałych gatunków mieściła się w zakresie 0.12 - 0.85 /ha.


*00160*          pl

Refleksje nad funkcjonowaniem pierwszego okresu operatów rybackich. Cios, Stanisław. -  Prz.Ryb. 2014 nr 1 (133) s.21-23, il.

Zawarto obserwacje dotyczące gospodarki na części wód bieżących zarządzanych pod kątem połowów amatorskich, zwłaszcza z uwzględnieniem ryb łososiowatych. Poruszono kwestie dostępu do tekstu operatu, kwestie zarybień, potrzeby zmiany zadań użytkownika rybackiego, posiadania przez użytkownika nadmiernej ilości wód oraz optymalizacji gospodarki rybackiej.


*00176*          pl

Gospodarka rybacka w śródlądowych wodach płynących w 2012 roku. Cz.1: Uprawnieni do rybactwa, obwody rybackie, połowy gospodarcze i zatrudnienie. Draszkiewicz-Mioduszewska, Hanna; Wołos, Arkadiusz; Mickiewicz, Maciej. - Komun. Ryb. 2014 nr 1 (138) s.27-33, il. bibliogr.

Na podstawie 381 kwestionariuszy od podmiotów gospodarczych użytkujących 391333,1124 ha publicznych, śródlądowych wód powierzchniowych płynących podano liczbę podmiotów i obwodów rybackich i ich powierzchnie w poszczególnych województwach, formy prawne uprawnionych do rybactwa oraz informacje o obwodach rybackich. Zawarto dane o połowach ryb i raków narzędziami i urządzeniami rybackimi oraz podano wielkość zatrudnienia w tym sektorze.


 

WĘDKARSTWO

*00172*          pl

Presja i połowy wędkarskie na Zalewie Wiślanym w 2011 roku.  Trella, Marek. - Komun. Ryb. 2014 nr 1 (138) s.5-9, il. bibliogr.  summ.

W oparciu o anonimowe ankiety wędkarskie zebrane we Fromborku, Różańcu, Nowej Pasłęce, Sztutowie i Kątach Rybackich, analizowano presję i połowy wędkarskie, określono skład gatunkowy odławianych ryb, wielkość odłowów oraz przedstawiono ranking gatunków najbardziej preferowanych przez wędkarzy. Podano parametry charakteryzujące badanych wędkarzy, miejsca wędkowania oraz zestawienie wydanych sportowych zezwoleń połowowych.


 

 

ZANIECZYSZCZENIE I OCHRONA WÓD

*00010*          eng

Impact of water pollution on accumulation of magnesium and calcium by Stratiotes aloides L. Wpływ zanieczyszczenia wód [metalami ciężkimi] na akumulację magnezu i wapnia przez [osokę aloesowatą] Stratiotes aloides L.. Gałczyńska, Małgorzata;  Żakowiak, Karolina; Bednarz, Katarzyna. - J.Elementol. 2011 t.16 nr 1 s.31-41, il. bibliogr. streszcz.

Stwierdzono, że zarówno dodatek metalu ciężkiego, jak i czas ekspozycji miały istotny statystycznie wpływ na zawartość Mg i Ca w osoce aloesowatej i stężenie tych pierwiastków w wodzie. Najwięcej Mg, poza kontrolą, niezależnie od czasu ekspozycji, pozostało w osobnikach osoki aloesowatej poddanych działaniu Fe i Cd. Najmniejsze ilości Mg w roślinie stwierdzono po dodatku do wody jonów Zn i Cu. Po 6 tygodniach ekspozycji roślin na działanie metali ciężkich zawartość Mg była o 12 proc. mniejsza niż po 3 tygodniach. Najmniejszą zawartość Ca w osoce aloesowatej zanotowano u osobników poddanych działaniu Fe i Cd, a największą po dodatku Zn i w kontroli. Zanieczyszczenie wód metalami ciężkimi ma niekorzystny wpływ na rozwój osoki aloesowatej oraz kumulację Ca i Mg.


*00094*          pl

Strategia zastosowania ekohydrologicznych metod i rozwiązań systemowych do redukcji toksycznych zakwitów sinicowych w zbiorniku sulejowskim. Izydorczyk, Katarzyna; Zalewski, Maciej; Frątczak, Wojciech. - Gosp.Wod. 2013 t.73 nr 12 s.474-478, il. bibliogr.

Przedstawiono strategię rekultywacji Zbiornika Sulejowskiego w oparciu o koncepcje ekohydrologiczne w celu ograniczenia eutrofizacji. Kluczowymi elementami w procesie rekultywacji była redukcja dopływu azotu i fosforu ze zlewni. Działania w zlewni zbiornika obejmowały prace służące ograniczeniu zanieczyszczeń obszarowych. Działania bezpośrednie w zbiorniku obejmowały intensyfikację procesów samooczyszczania w obszarze cofki i ograniczenie zasilania wewnętrznego. Opracowano i skonstruowano wysoce efektywną strefę buforową zbiornika.


*00103*          pl

Zanieczyszczenie niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi rzek Polski. Szymonik, Anna. - Aura 2013 nr 12 s.7-9, il. bibliogr.

Scharakteryzowano zanieczyszczenia lekami rzek Polski, szczególnie niesteroidowymi lekami przecizapalnymi (NLPZ), takimi jak kwas acetylosalicylowy, naproksen, ibuprofen, ketoprofen, diklofenak, paracetamol i metamizol. Leki te są rozpuszczalne w wodzie, cechują się niskimi właściwościami sorpcyjnymi w osadach dennych, krążąc w wodzie przedostają się do ścieków oczyszczonych, a z nimi do wód powierzchniowych. Wykazano toksyczny wpływ NLPZ, a w szczególności diklofenaku na ryby. Omówiono metody eliminacji leków ze ścieków i wód powierzchniowych.


*00108*          pl

Miedź w środowisku wodnym Zbiornika Goczałkowice. Iwanicka, Katarzyna; Czaplicka-Kotas, Anna; Ślusarczyk, Zbigniew; Szostak, Anna. - Gaz Woda 2014 t.88 nr 2 s.75-78, il. bibliogr. summ.

Przedstawiono zawartość miedzi w wodzie zbiornika, jego dopływach oraz w osadach dennych Jeziora Goczałkowickiego w latach 1995-2011 i omówiono przyczyny zanieczyszczenia tego zbiornika. Stwierdzono, że największy ładunek miedzi wnosi rzeka Wisła. Wody dopływów charakteryzują się sezonowością stężenia miedzi, natomiast w osadach dennych stwierdzono przestrzenne zróżnicowanie stężenia tego pierwiastka. Najwyższa koncentracja miedzi występuje wzdłuż dawnego koryta rzeki.


*00127*          en

Impact of cormorant (Phalacrocorax carbo sinensis L.) colonies on microbial pollution in lakes. Oddziaływanie kolonii kormorana (Phalacrocorax carbo sinensis L.) na zanieczyszczenie mikrobiologiczne jezior. Klimaszyk, Piotr; Rzymski, Piotr. -  Limnol.Rev. 2013 vol.13 nr 3 s.139-145, il. bibliogr.

W latach 2009-2011 badano wpływ kolonii kormorana czarnego na zanieczyszczenie mikrobiologiczne 3 jezior. Nad Jeziorem Góreckim gniazduje około 200 osobników zasiedlających część brzegu jeziora, nad jeziorem Chrzypsko znajdują się 3 gniazda, a na jeziorze Ostrowiec od 40 lat bytują kormorany i znajduje sie tam obecnie 170 par tych ptaków. W jeziorze Ostrowiec zaobserwowano silne zanieczyszczenie wody bakteriami coli, w tym Escherichia coli. Największe ilości bakterii występowały na obrzeżach kolonii, a malały w kierunku środka zbiornika. Zaobserwowano też różnice sezonowe z maksimum podczas sezonu wegetacyjnego.


*00130*          en

Metal accumulation in sediments and biota in Malta Reservoir (Poland). Akumulacja metali w osadach dennych oraz florze i faunie Zbiornika Malta (Polska). Rzymski, Piotr; Klimaszyk, Piotr;  Niedzielski, Przemysław; Poniedziałek, Barbara. - Limnol.Rev. 2013  vol.13 nr 3 s.163-169, il. bibliogr.

Zbiornik wodny Malta na terenie Poznania urozmaica krajobraz miejski i dostarcza wodę do użytku domowego. Jest on narażony na silne oddziaływanie antropogeniczne wpływające na jakość jego wody i warunki biologiczne. Badano poziom metali ciężkich w osadach i małżach (Anodonta anatina i Unio tumidus) oraz w trzcinie Phragmites australis. We wszystkich próbach ranking badanych metali ciężkich kształtował się następująco: Fe > Mn > Zn > Cu > Cr > Ni > Pb > Co > Cd. Akumulacja toksycznych metali była wyższa w korzeniach trzciny niż w tkankach miękkich. Małże mogą być wykorzystane jako organizmy wskaźnikowe; Unio akumulował wyższe koncentracje metali niż Anodonta.


*00135*          en

The effect of glyphosate-based herbicide on aquatic organisms - a case study. Wpływ herbicydów na bazie glifosatu na organizmy wodne - na przykładzie badań. Rzymski, Piotr; Klimaszyk, Piotr;  Kubacki, Tomasz; Poniedziałek, Barbara. - Limnol.Rev. 2013 vol.13 nr 4 s.215-220, il. bibliogr.

Zbadano toksykolgiczne dla środowiska wodnego właściwości glifosatu, jednego z powszechnie stosowanych herbicydów. Badania przeprowadzono w jeziorze Lednica w Wielkopolsce w kwietniu 2011 r., gdzie wykryto herbicyd w ilościach 0.09 mg/l. Nadziemne części roślin (trzciny i pałki) były całkowicie pobielone herbicydem na badanym terenie. Taksony bezkręgowców bentosowych występowały w ilościach podobnych (13 taksonów) jak w środowisku kontrolnym (14 taksonów), ale liczebność poszczególnych gatunków była niższa (od 38 do 77 proc.). W tkankach makrobezkręgowców stwierdzono glifosat w ilościach 7.3-10.2 mikrog/kg, a w trzcinie 16.2-24.7 mikrog/kg. Uznano, że herbicyd oddziałuje bardzo niekorzystnie na organizmy wodne.


*00136*          en

Transport of contaminants in agricultural catchments during snowmelt: buffer strips vs. preferential flow paths. Transport zanieczyszczeń w zlewni rolniczej podczas roztopów: strefy buforowe wobec preferencyjnych ścieżek przepływu. Banaszuk, Piotr;  Krasowska, Małgorzata; Kamocki, Andrzej. - Int.J.Ecohydrol.Hydrobiol. 2013 vol.13 nr 1 s.31-40, il. bibliogr.

Badano ścieżki przepływu i źródła zanieczyszczeń w zlewni rolniczej, składającej się w 75 proc. z gruntów ornych, na terenie której znajduje się rzeka Horodnianka (płn-wsch. Polska). W 2009 r. przepływ strużkami po stoku był głównym mechanizmem generowania spływu powierzchniowego ze względu na niską przepuszczalność zmrożonej gleby. W 2010 r. wysoka wilgotność, brak mrozu i duże ilości topniejącego śniegu spowodowały wzmożoną infiltrację oraz gwałtowną rekację wód gruntowych. W 2009 r. spływ powierzchniowy wraz z odpływem gruntowym był odpowiedzialny za eksport 88 proc. azotanów i 98 proc. fosforanów, a w 2010 r. ilości te odpowiednio wynosiły 70 i 80 proc.


*00137*          en

A biogeochemical barrier to enhance a buffer zone for reducing diffuse phosphorus pollution - preliminary results. Bariera biogeochemiczna do wspomagania strefy buforowej redukującej rozproszone zanieczyszczenia fosforowe - wyniki wstępne.  Izydorczyk, Katarzyna; Frątczak, Wojciech; Drobniewska, Agata;  Cichowicz, Edyta; Michalska-Hejduk, Dorota; Gross, Radosław;  Zalewski, Maciej. - Int.J.Ecohydrol.Hydrobiol. 2013 vol.13 nr 2  s.104-112, il. bibliogr.

Zaprojektowano bardzo efektywną strefę buforową w zlewni Zbiornika Sulejowskiego. Zlewnia zbiornika charakteryzuje się silnym zanieczyszczeniem wód gruntowych fosforem z nie-punktowych źródeł zanieczyszczeń. Pojawiające się wysokie koncentracje fosforanów (powyżej 3 mg/l) przepuszczono przez biogeochemiczną barierę skonstruowaną z wapienia. Wstępne wyniki wykazały wysoką efektywność tej bariery, gdyż redukcja fosforanów wynosiła 58 proc. Konstrukcja ta jest jednym z kluczowych elementów strefy buforowej, ale analizowano także wpływ struktur roślinnych na efektywność tej bariery.


*00140*          en

Toxic effect of norharmane on a freshwater plankton community. Wpływ toksyczny substancji szkodliwych na zbiorowiska planktonu słodkowodnego. Mohamed, Zakaria A. - Int.J.Ecohydrol.Hydrobiol.  2013 vol.13 nr 3 s.226-232, il. bibliogr.

Niektóre sinice i bakterie w środowisku wodnym potrafią produkować substancje szkodliwe lub inne analogi beta-karbolityczne. Zbadano toksyczny wpływ tych substancji wobec zbiorowisk planktonowych. Eksperymenty przeprowadzono w warunkach laboratoryjnych w mikrokosmosie. Wykazano, że badane substancje obniżają wzrost większości glonów planktonowych w zależności od ich koncentracji i czasu ekspozycji. Najwyższe koncentracje (120 mikroM) powodowały całkowite zahamowanie wzrostu większości gatunków planktonowych już w pierwszym dniu, zaś przy najniższej koncentracji (0.6 mikroM) następowało to piątego dnia ekspozycji. Obecność substancji toksycznych w środowisku może powodować istotne zmiany w zbiorowiskach planktonowych.


 

GOSPODARKA WODNA

*00072*          pol

Porównanie warunków termicznych wód rzek Raby i Świdra.  Łaszewski, Maksym; Jeleński, Paweł. - Prz.Nauk.Inż.Kształt.Śr. 2013  R.22 z.3 s.239-248, il. bibliogr. summ.

Na podstawie danych pomiarowych uzyskanych z cyfrowych rejestratorów w roku hydrologicznym 2012, przedstawiono zakres i zmienność temperatury wody Raby w Myślenicach i Świdra w Wólce Mlądzkiej. Porównanie wyznaczonych parametrów statystycznych pozwoliło stwierdzić istotne zróżnicowanie warunków termicznych obydwu rzek, szczególnie w miesiącach zimowych oraz letnich. Na potrzeby opracowania określono także wartości parametrów ekologicznych, uwzględniających wymagania termiczne pstrąga potokowego. Wykazały one, iż wody Świdra odznaczają się zdecydowanie korzystniejszymi warunkami termicznymi do bytowania cennych ryb zimnolubnych, co może mieć istotne implikacje dla gospodarki rybacko-wędkarskiej.


*00083*          eng

The stabilization and protection of shorelines using the broadleaf cattail and reed sweet grass. Stabilizacja i ochrona brzegów wód przy wykorzystaniu pałki szerokolistnej i manny mielec. Kowalik, Weronika; Pachuta, Kinga; Jeznach, Jerzy. - Ann. WULS-SGGW Land Reclam. 2013 nr 45(1) s.61-70, il. bibliogr. streszcz.

Ustalono siłę zrywającą i wytrzymałość na zerwanie poszczególnych elementów obu gatunków roślin i pędów podziemnych (kłączy), nasady pędów nadziemnych oraz pędów nadziemnych, a także porównano je ze sobą.


*00085*          pol

Wybrane właściwości mechaniczne i ekologiczne pałki szerokolistnej Typha latifolia w aspekcie kształtowania i ochrony zbiorników wodnych. Dąbrowski, Piotr; Kowalik, Weronika; Mazurczuk, Ryszard. - Acta Sci.Pol.Form.Circum. 2013 R.12 z.1 s.63-71, il.  bibliogr. summ.

Przedstawiono wyniki badań własnych nad właściwościami mechanicznymi pałki szerokolistnej. Ustalono wytrzymałość na rozciąganie poszczególnych elementów rośliny i kłączy, nasady pędów nadziemnych i pędów podziemnych. Porównano je z wynikami badań dotyczącymi niektórych gatunków drzew, krzewów i roślin zielnych. Stwierdzono, że pałka jest istotnym elementem stabilizującym i chroniącym podłoże przed erozją wodną, tworzącym system zabezpieczeń bardziej trwały i środowiskotwórczy niż umocnienie sztuczne.


*00104*          pl

Zastosowanie modelowania matematycznego w analizie warunków przepływu wody w korycie rzecznym. Bielak, Sebastian R. - Aura 2014  nr 1 s.4-7, il. bibliogr.

Omówiono zastosowanie i znaczenie matematycznego modelu rzeki przy ocenie jakości środowiska wodnego. Przedstawiono praktyczne wykorzystanie jednowymiarowego modelu rzeki nizinnej, na przykładzie Biebrzy. Model ten skonstruowano na bazie oprogramowania Qual2k uwzględniając parametry hydrologiczne. Podsumowano wyniki przeporwadzonenej symulacji komputerowej rzeki Biebrzy Dolnej. Wykazano, że Biebrza Dolna jest rzeką o bardzo zmiennej geometrii oraz hydraulice koryta, charakteryzuje się wysokim współczynnikiem krętości.


*00105*          pl

Zanieczyszczenia abrazyjne brzegów zbiornika wodnego Domaniów.  Maślanka, Krzysztof; Kostuch, Ryszard. - Aura 2014 nr 1 s.14-16, il.  bibliogr.

Wskazano na konieczność zwiększenia zbiornikowej retencji wody w Polsce. Monitoring brzegów zbiornika wodnego Domaniów, który powstał 11 lat temu na rzece Radomce, wykazał zniszczenie brzegów przez abrazję. Omówiono zabiegi przeciwabrazyjne i renowacyjne zbiornika. Stwierdzono, że coroczne koszty naprawy zniszczeń brzegów szacuje się na kwotę 80 tys. zł.


*00109*          pl

Spotkanie w sprawie nowelizacji prawa wodnego. Pirtań, Ziemowit. - Prz.Ryb. 2013 nr 6 (132) s.7-8, il.

Przedstawiciele ministerstw, Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej oraz środowisk rybackich omawiali planowane zmiany w Prawie Wodnym odnoszące się do branży rybackiej. Dotyczą one powszechnej odpłatności za korzystanie z wód, kwestii przepływów nienaruszalnych, wpływu na środowisko oraz poboru i zrzutu wód.


*00128*          en

Water level fluctuations in selected Wielkopolski National Park lakes in 2012 against changes noted in 2007-2008. Wahania poziomu wody w wybranych jeziorach Wielkopolskiego Parku Narodowego w 2012 roku wobec zmian zanotowanych w latach 2007-2008. Lorenc, Michał;  Dondajewska, Renata; Kaczmarek, Lech. - Limnol.Rev. 2013 vol.13 nr 3  s.147-153, il. bibliogr.

Przedstawiono fluktuacje poziomu wody w wybranych jeziorach Wielkopolskiego Parku Narodowego. Były to jeziora: Jarosławieckie, Góreckie, Budzyńskie, Witobelskie, Łódzko-Dymaczewskie. Poziom wody mierzono co miesiąc od grudnia 2006 do stycznia 2008 oraz od stycznia do grudnia 2012. Wzrost poziomu wody notowano w okresie jesienno-zimowym. Porównanie lat 2007 i 2012 wskazywało na wyższy poziom wody w roku późniejszym. Amplituda poziomu wody była wyższa w jeziorach przepływowych.


*00141*          en

Water in Africa - sustainable water management in developing countries - conference. Kisumu, Kenya. Konferencja - Woda w Afryce - rozwój zrównoważony gospodarki wodnej w krajach rozwijających się. Kisumu, Kenia. Harper, David M. [ed.]; Bohadir, Ali M. [ed.];  Mavuti, Kenneth [ed.]. - Int.J.Ecohydrol.Hydrobiol. 2013 vol.13 nr 4  s.233-272, il. bibliogr.

W Kisumu (Kenia) odbyła się w dn. 1-3 października 2012 r. międzynarodowa konferencja pod hasłem „Woda w Afryce“. Chociaż kula ziemska jest w 70 proc. pokryta wodą, głównie jest to woda morska stanowiąca ok. 97 proc. wszystkich zasobów wodnych na świecie. Szczególnie deficytowym pod względem wody słodkiej kontynentem jest Afryka. Omawiana konferencja była poświęcona tej problematyce. Spotkanie miało służyć rozwijaniu współpracy w celu znalezienia optymalnych rozwiązań w gospodarce wodnej. W niniejszym numerze zawarto kilka publikacji na temat zanieczyszczeń wód występujących w Afryce, utrudniających dostęp do wody pitnej.


 

OCHRONA GATUNKOWA

*00082*          eng

The significance of woodland ponds in the conservation of rare species: a case study of Placobdella costata (F. Mueller) (Hirudinida: Glossiphoniidae). Znaczenie śródleśnych zbiorników wodnych w ochronie rzadkich gatunków: badanie pijawki ryjkowej Placobdella costata (F. Mueller). Spyra, Aneta; Krodkiewska, Mariola. - Pol.J.Ecol. 2013 vol.61 nr 3 s.613-619, il. bibliogr.

Woda w zagłębieniach na terenach leśnych charakteryzuje się znaczącym stopniem izolacji od innych środowisk wodnych. Badaniom poddano czwarte miejsce występowania pijawki ryjkowej w Polsce na Wyżynie Śląskiej. Pijawka ta jest rzadkim gatunkiem paleoarktycznym, endemicznym o ograniczonym zakresie występowania. Zbierano ponadto informacje o słodkowodnym środowisku towarzyszącym pijawkom.


 

SKORUPIAKI I MIĘCZAKI UŻYTKOWE

*00022*          eng

Antibacterial activity of tissues of bivalve molluscs available on Polish market. Substancje przeciwbakteryjne w tkankach małży dostępnych na polskim rynku. Różańska, Hanna; Michalski, Mirosław; Osek, Jacek. - Bull.Vet.Inst. 2012 vol.56 nr 4 s.569-571, il.  bibliogr.

Przebadano 197 próbek mięczaków różnych gatunków na obecność substancji przeciwbakteryjnych, stosując test dyfuzji mikrobiologicznej. 50 proc. badanych próbek była w tym teście pozytywna. Test potwierdzający nie wykazał żadnego z dotąd znanych antybiotyków. Antybiotyki nie są stosowane w terapii mięczaków. Natomiast w tkankach organizmów morskich są obecne peptydy antybakteryjne, które mogą być brane pod uwagę jako nowy czynnik terapeutyczny.


*00034*          eng

Microbiological and marine biotoxins contamination of raw bivalve molluscs commercially available in Poland. Skażenie mikrobiologiczne i morskimi biotoksynami surowych małży dostępnych na polskim rynku. Pomykała, Remigiusz; Michalski, Mirosław; Jóźwik, Artur; Osek, Jacek. - Bull.Vet.Inst. 2012 vol.56 nr 4 s.563-568, il.  bibliogr.

Mięczaki badano mikrobiologicznie w kierunku obecności Salmonella sp., Vibrio parahaemolyticus, zarodników bakterii beztlenowych i koagulazo-dodatnich Staphylococcus sp. oraz Escherichia coli. Test ELISA stosowano do oznaczania biotoksyn morskich PSP, ASP, DSP, a badania mikrobiologiczne wykonywano według polskich standardów ISO. Łącznie przebadano 100 próbek w kierunku mikrobiologicznym i 40 w kierunku biotoksyn. W żadnej z badanych próbek nie stwierdzono Salmonelli, koagulazo-dodatnie mikroorganizmy stwierdzono w 9 proc. próbek, a Vibrio parahaemoliticus w 17 proc. omułek. Skorupiaki w 68 proc. były zakażone beztlenowcami. Większość omułek była wolna od biotoksyn lub występowały w ilościach poniżej dopuszczalnej. Badania wykazały, że mięczaki dostępne na polskim rynku są bezpieczne dla konsumentów.


*00048*          pol

Shells of Unio tumidis (Bivalvia: Unionidae) from an archaeological site and contemporary population inhabiting the same lake. Porównanie muszli prehistorycznych i współczesnych skójki zaostrzonej (Małże: Skójkowate) zasiedlającej to samo jezioro.  Ożgo, Małgorzata; Bogucki, Zdzisław; Nowakowska, Magdalena. -  Pol.J.Ecol. 2012 vol.60 nr 4 s.839-844, il. bibliogr.

Stwierdzono, że muszle skójek prehistorycznych i współczesnych były stosunkowo małe. Jednakże wszystkie mierzone parametry (długość, wysokość, masa, grubość) były istotnie niższe u okazów współczesnych. Prawdopodobnie obszary otaczające teren badań zmieniły swój charakter z leśnego na rolniczy, obecnie bezpośrednio oddziałujący na jezioro.


*00068*          eng

Occurrence of saxitoxine (PSP marine biotoxine) in live molluscs available on Polish market. Występowanie biotoksyny morskiej saksytoksyny (toksyny paraliżującej - PSP) w żywych mięczakach dostępnych na polskim rynku. Michalski, Mirosław M.; Grądziel-Krukowska, Katarzyna; Osek, Jacek. - Bull.Vet.Inst. 2013  vol.57 nr 4 s.525-528, il. bibliogr.

124 próbki mięczaków dwuskorupowych zebrano z marketów i magazynów. Były to mięczaki różnych gatunków (małże, ostrygi, przegrzebki, mięczaki). W tkankach tych mięczaków poszukiwano saksytoksyny posługując się metodą ELISA. Najwyższe jej stężenie stwierdzano u przegrzebków (756,69 mikrog/kg). Poziom dopuszczalny wynosi 800 mikrog/kg. Większość badanych mięczaków była wolna od toksyny. Świadczy to o tym, że dostępne na naszym rynku mięczaki są bezpieczne dla konsumentów.


*00144*          en

Impact of sex and size range on fat, cholesterol content, and fatty acid profiles in edible tissues of spiny-cheek crayfish (Orconectes limosus Raf.) from Lake Gopło (Poland). Wpływ płci i rozmiarów na tłuszcz, zawartość cholesterolu i profile kwasów tłuszczowych w jadalnych tkankach raka pręgowatego (Orconectes limosus Raf.) z jeziora Gopło (Polska). Stanek, Magdalena;  Borejszo, Zbigniew; Dąbrowski, Janusz; Janicki, Bogdan. -  Arch.Pol.Fish. 2013 vol.21 nr 4 s.259-270, il. bibliogr.

Określano zawartość tłuszczu, cholesterolu i kwasów tłuszczowych w brzusznych tkankach raków pręgowatych. Raki w liczbie 138 szt. złowiono w jeziorze Gopło w maju 2012 r. Zawartość tłuszczu w tkankach samic była wyższa (1.31 proc.) niż u samców (1.14 proc.), ale różnice te nie były istotne statystycznie. Całkowita zawartość cholesterolu też była wyższa u samic (95.65 mg/100 g) niż u samców (88.53 mg/100 g). We wszystkich grupach dominującymi kwasami tłuszczowymi były SFA C16:0, MUFA C18:1n-6 oraz PUFA C20:5n-3.


*00153*          en

Absolute fecundity of two populations of signal crayfish, Pacifastacus leniusculus (Dana). Płodność bezwzględna dwóch populacji raka sygnałowego, Pacifastacus leniusculus (Dana).  Chybowski, Łucjan. - Arch.Pol.Fish. 2013 vol.21 nr 4 s.357-362, il.

Obiektem badań były dwie populacje raka sygnałowego, Pacifastacus leniusculus (Dana), jedna pochodząca z jeziora Pobłędzie, druga z rzeki Naryjska Struga. Analizowano bezwzględną płodność osobniczą samic raka. Średnia płodność samic z jeziora wynosiła 361 jaj, a z populacji rzecznej - 371 jaj. Średnia płodność bezwzględna samic raka sygnałowego w Polsce była wyższa niż raka szlechetnego, podobna jak raka wąsko-szczypcowego, zwanego też błotnym, a niższa niż raka pręgowatego.


 

PRZETWÓRSTWO RYBNE

*00110*          pl

Inwestycje w zakresie przetwórstwa i obrotu w ramach PO RYBY 2007-2013. - Prz.Ryb. 2013 nr 6 (132) s.11-13, il.

Omówiono warunki i przebieg realizacji projektów finansowanych w ramach Programu Operacyjnego „Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007-2013", którego budżet przeznaczony dla Polski wynosi 4 mld zł. Złożono ponad 10,7 tys. wniosków na kwotę 5,5 mld zł.


*00113*          pl

Polskie maszyny do obróbki karpi. Dowgiałło, Andrzej; Szulecka, Olga. - Prz. Ryb. 2013 nr 6 (132) s.22-25, il.

Podano techniczne parametry oraz działanie opracowanych w Morskim Instytucie Rybackim w Gdyni maszyn do obróbki karpi: odgławiarki, patroszarki podciśnieniowej, dzwonkownicy stołowej i kilku rodzajów przecinarek do ości. Badanie rynku konsumentów wykazało zapotrzebowanie na karpie częściowo przetworzone. Opisane maszyny można zastosować także do obróbki innych gatunków ryb słodkowodnych.


*00123*          pl

Nareszcie „prawda“ o pożytku z ryb w naszej diecie. Draganik, Bohdan. - Mag. Przem. Ryb. 2013 nr 6 (96) s.10-11

Scharakteryzowano znaczenie rzetelności informacji przekazywanych czytelnikom przez autorów publikacji dotyczących dostępu i dopuszczonych do obrotu wyrobów z ryb i owoców morza. Przedstawiono stanowisko pracownika naukowego na kontrowersyjną odpowiedź dziennikarza na temat szkodliwości konsumpcji ryb. Wskazano na konieczność przedstawiania źródeł, na podstawie których autorzy opracowali swoje opinie w publikacjach.


*00124*          pl

Utlenienie lipidów. Domiszewski, Zdzisław. - Mag.Przem.Ryb. 2013 nr 6 (96) s.19-20, il.

Omówiono proces utleniania lipidów mający istotny wpływ na jakość żywności, szczególnie ryb bogatych w nienasycone kwasy tłuszczowe. Scharakteryzowano wpływ produktów utleniania na żywieniową wartość ryb oraz jakość sensoryczną gotowego produktu. Przedstawiono przyczyny występowania zjełczałego zapachu mięsa ryb, który jest wynikiem aktywności katalitycznej mioglobiny podczas utleniania lipidów.


*00164*          pl

Przetwórstwo ryb - systemy bezpieczeństwa żywności i problemy z tym związane. Safader, Jerzy. - Mag.Przem.Ryb. 2014 nr 1 (97) s.18-20,  il.

Omówiono cele i zasady funkcjonowania systemów jakości żywności: wspólnych (GMP, GHP, HACCP, Normy ISO) oraz łączonych (BRC, IFS, GLOBAL GAP, MSC, Certyfikat BIO-EKO, GFSI). Analizowano problemy związane z rozbudowanymi procedurami systemów bezpieczeństwa żywności. Wskazano na konieczność opracowania jednego certyfikatu uwzględniającego wszystkie dotychczas obowiązujące zasady bezpieczeństwa żywności.


*0065*            pl

Preferencje konsumentów w zakresie spożycia ryb. Tkaczewska, Joanna; Migdał, Władysław; Kulawik, Piotr. - Komun. Ryb. 2014 nr 1 (138) s.10-14, il. bibliogr. summ.

Na podstawie ankiet badano częstotliwość i strukturę spożycia ryb i ich przetworów przez różne grupy konsumentów (w zależności od płci, wykształcenia i miejsca zamieszkania) oraz rolę miejsca prowadzenia hodowli jako czynnika determinującego wybór ryb. Poziom wykształcenia wpływał na świadomość żywieniową w zakresie spożycia ryb, ale nie pociągał za sobą wzrostu spożycia wartościowych gatunków ryb.