Instytut   Rybactwa   Śródlądowego

im. STANISŁAWA  SAKOWICZA







EXPRESS INFORMACJA

NR  4/2014

(kwartalnik)

 

 

 

                             Opracowanie: mgr inż. Jadwiga Zdanowska

                                             mgr inż. Henryk Chmielewski

                                                  inż. Jadwiga Cupiał

 

 

                                                                                                                                      Opracowanie: mgr inż. Jadwiga Zdanow

Olsztyn 2014

 

 

 

 

REDAKCJA

Zespół redakcyjny:
mgr inż. Jadwiga Zdanowska
mgr inż. Henryk Chmielewski
inż. Jadwiga Cupiał

 

Kontakt:
Tel.
(089) 524 01 71, fax (089) 524 05 05
E-mail: din@infish.com.pl

 

© Copyright by
Instytut Rybactwa Śródlądowego
Olsztyn 2010

 

Wydawca:
Dział Wydawnictw
Instytutu Rybactwa Śródlądowego
10-719 Olsztyn, ul. Oczapowskiego 10
Tel. (089) 524 10 15, 524 01 71, fax (089) 524 05 05
E-mail: wydawnictwo@infish.com.pl

 

 

 

 

 

 

Część rekordów została opracowana w Centralnej Bibliotece Rolniczej
w Warszawie oraz w innych ośrodkach naukowych.
Dziękujemy za ich udostępnienie.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

RYBACTWO

*00067*          pl

Połów ryb poza „swoim“ obwodem rybackim. Radecki, Wojciech. -  Komun. Ryb. 2014 nr 4 (141) s.33-34

Na podstawie ustawy o rybactwie śródlądowym prawnik dowodzi, że uprawniony do rybactwa, który legalnie posiadanymi narzędziami lub urządzeniami poławia ryby poza użytkowanym przez siebie obwodem rybackim, popełnia przestępstwo.


*00068*          pl

Konferencja „Rozwój współpracy przedstawicieli sektora rybactwa śródlądowego jako sposób wdrażania zasad zrównoważonego korzystania z zasobów rybackich. Czerwiński, Tomasz. - Komun. Ryb. 2014 nr 4 (141)  s.35-37, il.

Uczestnicy konferencji, która się obyła w dn. 4-6 czerwca 2014 r. w Jastrzębiej Górze, wysłuchali informacji na temat stanu jeziorowej produkcji rybackiej, gospodarki rybackiej na zbiornikach zaporowych, gospodarki zarybieniowej, gospodarowania zasobami węgorza europejskiego oraz zmian w ichtiofaunie spowodowanych presją kormoranów. W konferencji udział brali specjaliści z gospodarstw rybackich, pracownicy PZW, urzędnicy oraz naukowcy. Omówiono też aktualne problemy rybactwa i wędkarstwa dotyczące prawnej ochrony przyrody.


*00075*          pl

Początki szkolnictwa rybackiego w Polsce. Andrzejewski, Tadeusz. - Prz. Ryb. 2014 nr 4 (136) s.32-35, il.

Prekursorami szkolenia w zakresie rybactwa śródlądowego były od XII do XIX wieku cechy rybackie, potem rolę tę przejęły Towarzystwa Rybackie. Pierwsza publiczna Szkoła Rybacka w Polsce została otwarta 1 kwietnia 1939 roku w Sierakowie. Po 5 miesiącach z powodu wojny nauka została przerwana, a reaktywacja nastąpiła dopiero w 1947 roku.


*00076*          pl

Prawo pierwszeństwa w zawarciu umowy użytkowania obwodu rybackiego na dalszy okres. Stróżyk-Kowalska, Anna. - Prz. Ryb. 2014  nr 4 (136) s.40-42, il.

Podano podstawy prawne, tryb postępowania oraz przykłady zawierania umów użytkowania obwodów rybackich. W artykule przedstawiono aktualne stanowisko RZGW Gdańsk w sprawie umów w oczekiwaniu na ostateczny dokument przedłużania dzierżawy przygotowany przez Ministerstwo Środowiska.


*00100*          pl

Wystąpienie Prezesa Stowarzyszenia Producentów Ryb Łososiowatych Jacka Juchniewicza w Sejmie w dniu 23.07.2014 na konferencji „Oczekiwania rybactwa i wędkarstwa wobec nowej perspektywy finansowej“. Juchniewicz, Jacek. - Prz.Ryb. 2014 nr 5 (137) s.24-27

Przedstawiciel hodowców pstrągów w Polsce omówił stan i osiągnięcia polskiej akwakultury. Zagrożeniem dla tej dobrze rozwijającej się gałęzi gospodarki rybackiej jest sposób wdrażania Ramowej Dyrektywy Wodnej, która ma regulować sposób korzystania ze środowiska oraz wysokość opłat za korzystanie z wód. Prezes Jacek Juchniewicz przedstawił racjonalne argumenty świadczące o roli akwakultury i jej znaczeniu.


*00104*          pl

Wielcy polskiego rybactwa. Cz.1: Antoni Bazyli Wałecki ps. Nikodem, (14.06.1815 - 12.01.1897). Guziur, Janusz; Śliwiński, Jerzy; Ciszewski, Krzysztof. - Prz. Ryb. 2014 nr 5 (137) s.40-41, il.  bibliogr.

Przedstawiono przebieg nauki, pracy oraz działalności społecznej Antoniego Wałeckiego - znawcy flory i fauny oraz twórcy podwalin polskiego rybactwa. Najważniejsze publikacje A. Wałeckiego to: Materiały do fauny ichtiologicznej Polski (1863); Systematyczny przegląd ryb krajowych (1864); Przyczynek do naszej flory ichtiologicznej (o rybach z rodziny Gobiidae); Przyczynek do fauny ichtiologicznej. Poza tymi rozprawami A. Wałecki opublikował wiele artykułów, sprawozdań, informacji. Zajmował sie też edukacją młodzieży.


 

HYDROBIOLOGIA RYBACKA

*00006*          pl

Propozycje kryteriów dla warunków tlenowych w ocenie stanu ekologicznego jezior. Hutorowicz, Andrzej. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2013 roku. Pod red. M. Mickiewicza i A. Wołosa. Olsztyn: Wydaw. IRS 2014  s.97-103, il. +bibliogr. 13 poz.

Omówiono zasady oceny stanu ekologicznego jezior w oparciu o Ramową Dyrektywę Wodną (RDW; EC2000) obowiązującą w Polsce od 2008 r. Zaproponowano określenie kryterium tlenowego. Analizowano stężenie tlenu w wodzie hypolimnionu i metalimnionu jezior ocenianych na podstawie ichtiofauny w stanie co najmniej dobrym i oddzielnie w stanie gorszym niż dobry na tle zmienności przezroczystości wody w latach 1958-1969. Średnia zawartość tlenu w hypolimnionie była mniejsza lub równa 3,2 mgO2/l, zaś w metalimnionie zawartość tlenu wynosiła poniżej 3,2 mg O2/l.


*00058*          en

Ecohydrological conditions in two catchments in the Gorce Mountains: Jaszcze and Jamne streams - Western Polish Carpathians. Warunki ekohydrologiczne w dwóch zlewniach w Gorcach: potoki Jaszcze i Jamne - Polskie Karpaty Zachodnie. Radecki-Pawlik, Artur; Bucała, Anna; Plesiński, Karol; Oglęcki, Paweł. - Int.J.Ecohydrol.Hydrobiol. 2014 vol.14 nr 3 s.229-242, il. bibliogr.

Przedstawiono wyniki badań hydrobiologicznych i hydrodynamicznych dwóch sąsiadujących zlewni potoków Jaszcze i Jamne, zlokalizowanych w polskiej części Karpat. Analizy właściwości abiotycznych i biotycznych wykazały, że oba potoki są podobne, co potwierdza także polski indeks utworzony w oparciu o bezkręgowce (BMWP-PL). Potoki różnią się warunkami przepływu, które rzutują na ich status hydrobiologiczny. Poprawa zrównoważonego rozwoju zlewni potoków jest ważna dla prac regulacyjnych. W świetle Ramowej Dyrektywy Wodnej UE do końca 2015 r. ma zostać osiągnięty dobry status ekologiczny wszystkich zbiorników wodnych.


*00059*          en

Seasonal changes and abundance of rotifers in a shallow Manzalah lake (Egypt). Zmienność sezonowa i obfitość wrotków w płytkim jeziorze Manzalah (Egipt). El-Shabrawy, Gamal M.; Germoush, Mousa O. - Int.J.Ecohydrol.Hydrobiol. 2014 vol.14 nr 3 s.243-252, il.  bibliogr.

Egipskie jezioro Manzalah, leżące w delcie Nilu, jest przybrzeżnym zbiornikiem eutroficznym, zasilanym w ostatnich 30 latach przez intesywnie użytkowaną zlewnię rolniczą. Zidentyfikowano w nim 52 taksony wrotków (Rotifera), wśród których najliczniej występowały: Brachionus angularis, B. plicatilis, Keratella quadrata, Polyarthra vulgaris, Synchaeta oblonga. Maksymalne zagęszczenie populacji stwierdzono zimą (średnio 490 osobników/litr). Udział wrotków wzrósł z 18 gatunków stanowiących 24 proc. zooplanktonu w latach 1971-1973 do 52 gatunków stanowiących obecnie 85,1 proc. zooplanktonu.


*00087*          en

Phases and interruptions in postglacial development of humic lake margin (Lake Suchar Wielki, NE Poland). Fazy i kilkakrotne przerwy w rozwoju polodowcowym humusowego jeziora moreny czołowej (Jezioro Suchar Wielki, północno-wschodnia Polska). Drzymulska, Danuta; Zieliński, Piotr. - Limnol.Rev. 2014 vol.14 nr 1 s.13-20, il. bibliogr.

Badania dotyczyły małego zbiornika Suchar Wielki znajdującego się w Wigierskim Parku Narodowym. Jezioro charakteryzuje się występowaniem na swych obrzeżach bagien, a jego powierzchnia jest pokryta roślinnością. Badania składu biogenicznego osadów wykazały, że tysiące lat temu jezioro było otoczone bagnami, o czym świadczą pozostałości roślin i stopień rozkładu torfowisk oraz charakterystyka morfologiczna zlewni. Pod koniec ostatniego zlodowacenia akumulacja osadów została przerwana, a stabilizacja warunków środowiska nastąpiła we wczesnym holocenie.


*00088*          en

The structure and spatial heterogeneity of zooplankton in small lake river Wel (Poland). Struktura i zróżnicowanie przestrzenne zooplanktonu w małej rzece Wel przepływającej przez jeziora (Polska). Napiórkowski, Paweł; Napiórkowska, Teresa. - Limnol.Rev. 2014 vol.14 nr 1 s.21-31, il. bibliogr.

Określano zmiany w strukturze potamoplanktonu spowodowane przez jeziora w systemie przepływowym rzeki Wel, przepływającej przez 10 jezior. Badania wykonano w latach 2007 i 2008 pod kątem oddziaływania warunków hydrologicznych na zooplankton rzeczny oraz wpływu jezior na analizowane zespoły organizmów. Zidentyfikowano 95 gatunków, a ich średnia liczebność wynosiła 1026 osobników/litr. Ilościowo i jakościowo dominowały wrotki (Rotifera), a wśród skorupiaków - Copepoda. Jeziora wydają się być głównym źródłem zooplanktonu w systemie przepływowym rzeki Wel. Jeziora zakłócają kontinuum rzeki, ale ich oddziaływanie jest krótkotrwałe. Bogactwo gatunkowe zooplanktonu rzeki Wel jest podobne do występującego w dużych rzekach.


*00089*          en

Changing the geometry of basins and water resources of Lakes Gopło and Ostrowskie under the influence of anthropopressure. Zmiany geometryczne misy jeziornej i zasobów wodnych jezior Gopła i Ostrowskiego pod wpływem antropopresji. Piasecki, Adam; Skowron, Rajmund. - Limnol.Rev. 2014 vol.14 nr 1 s.33-43, il. bibliogr.

Przedstawiono zmiany morfometryczne jezior: Gopła i Ostrowskiego w centralnej Polsce. Analizy uwzględniły wpływ zaburzeń w cyklu hydrologicznym występujące od połowy XIX wieku. Na bazie dostępnych materiałów kartograficznych i pomiarów terenowych utworzono modele cyfrowe badanych jezior uwzględniające: powierzchnię jeziora, długość i maksymalną szerokość, długość linii brzegowej, objętość, maksymalną i średnią głębokość, kształt misy jeziornej. Wyniki wykazały znaczną redukcję zasobów wodnych tych jezior. W Gople objętość wody zmniejszyła się o 23,3-32,5 proc., a w Jeziorze Ostrowskim o 21,3 proc. Inne parametry także uległy zmianom, jak kształt misy, długość i szerokość jeziora oraz maksymalna głębokość.


*00094*          pl

Metodyka badania i oceny jakości osadów dennych zbiorników wodnych. Tomczuk, Urszula; Dmitruk, Urszula; Jancewicz, Agnieszka. -  Gaz Woda 2014 t.88 nr 9 s.350-355, il. bibliogr. summ.

Omówiono badania monitoringowe osadów dennych uwzględniające częstotliwość i sposób pobierania prób, zakres prowadzonych badań, metody referencyjne i ocenę jakości osadów dennych zbiorników wodnych. W zależności od stopnia zanieczyszczenia osadów, określono możliwości ich zagospodarowania w nieruchomościach gruntowych, rolnictwie i leśnictwie oraz w przemyśle.


 

AKWAKULTURA

*00056*          pl

[Piąty] V Zjazd Sieci Centrów Akwakultury Europy Centralnej i Wschodniej (NACEE). Kolman, Ryszard; Lirski, Andrzej; Adamek, Wojciech; Gecys, Valdas. - Komun.Ryb. 2014 nr 3 (140) s.37-40, il.

W dn. 19-21 maja 2014 r. w Vodnianach (Czechy) odbył się zjazd europejskich centrów akwakultury oraz konferencja AQUAREDPOT pt. Innowacyjne technologie chowu ryb w otwartych zbiornikach wodnych. Tematyka dotyczyła zastosowania połączonych intensywnych i ekstensywnych metod chowu ryb, roli prac selekcyjnych i karmienia ryb w zwiększaniu produktywności zbiorników oraz chowu raków i ryb w systemach recyrkulacyjnych. Zwiedzano obiekty doświadczalne i laboratoria Wydziału Rybactwa i Ochrony Wód Uniwersytetu w Czeskich Buziejowicach.


*00064*          pl

Formowanie i racjonalna eksploatacja kawiorowych stad samiczych ryb jesiotrowatych. Kolman, Ryszard. - Komun.Ryb. 2014 nr 4 (141)  s.24-29, il. bibliogr.

Przedstawiono rozwój akwakultury ryb jesiotrowatych w Europie i na świecie począwszy od lat 80-tych XX wieku. Omówiono uwarunkowania i zabiegi hodowlane przy formowaniu i chowie stad samiczych ryb jesiotrowatych, w tym przyżyciową diagnostykę płci z zastosowaniem ultrasonografii. Podano metody pozyskiwania ikry na kawior; tradycyjna (po uprzednim uśmierceniu samicy) oraz przyżyciowa, po doprowadzeniu procesu dojrzewania do końcowej fazy.


 

RYBACKIE ZAGOSPODAROWANIE WÓD

*00069*          pl

Bawoły wodne w rekultywacji stawów ziemnych. Cz.1. Harabasz, Jerzy S. - Prz.Ryb. 2014 nr 4 (136) s.9-12, il.

Omówiono warunki hodowli, biologię i wymagania pokarmowe udomowionych bawołów wodnych. Przedstawiono propozycję zwalczania trzciny pospolitej w ugorowanych stawach ziemnych przy udziale bawołów. Podano technikę, organizację wypasu oraz koszty.


*00070*          pl

Czy wapnować czy nie wapnować stawy karpiowe?. Lirski, Andrzej. - Prz. Ryb. 2014 nr 4 (136) s.13-15, il.

Przedstawiono cele wapnowania, charakterystykę środków stosowanych do wapnowania, dawkowanie wapna przy nawożeniu i przy dezynfekcji stawów oraz omówiono wpływ odczynu wody na toksyczność amoniaku. Stosowanie wapna jest celowe, ale wymaga znajomości skomplikowanych procesów przebiegających w stawach.


 

BIOLOGIA RYB

*00066*          pl

Geophagus sp. „orange head Tapajos“ - enigmatyczny endemit z Brazylii. Duda, Arkadiusz. - Komun.Ryb. 2014 nr 4 (141) s.31-33, il.  bibliogr.

Podano taksonomię, fizjologię i zasięg występowania w warunkach naturalnych ryby zwanej ziemiojadem. Omówiono warunki chowu tej ryby w akwarium: parametry wody, odżywianie i rozmnażanie. W naturze ziemiojady odżywiają się bentosem i detrytusem, a często też fragmentami roślin. Po tarle para wspólnie pilnuje ikry i jest bardzo agresywna. Po wykluciu wylęg jest natychmiast pobierany do pyska przez jednego z rodziców, gdzie przebywa do czasu, gdy zacznie samodzielnie pływać i pobierać pokarm.


*00106*          pl

MesoHABSIM symulacyjny model siedlisk ichtiofauny rzecznej, uwzględniający ochronę jej zasobów oraz potrzeby gospodarki rybackiej. Parasiewicz, Piotr; Adamczyk, Mikołaj. - Komun.Ryb. 2014  nr 5 (142) s.5-10, il. bibliogr. summ.

Przedstawiono założenia i rozwój metody MesoHABSIM (Mesohabitat Simulation System) służącej do badań biologicznych reakcji na zmiany środowiska. System ten rozwinięto i przetestowano w latach 2000-2010 w USA. Model sprawdził się jako narzędzie oceny i ochrony warunków siedliskowych ryb z jednoczesnym wskazaniem przyczyn i skutków negatywnego oddziaływania zlewni rzeki. Opisano wstępne testowanie modelu MesoHABSIM na rzece Wisłoce do celów rewitalizacji.


 

HODOWLA RYB

*00001*          pl

Wielkość i charakterystyka jeziorowej produkcji rybackiej w 2013 roku. Wołos, Arkadiusz; Draszkiewicz-Mioduszewska, Hanna; Mickiewicz, Maciej. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2013 roku. Pod red. M. Mickiewicza i A. Wołosa. Olsztyn:  Wydaw.IRS 2014  s.9-20, il. +bibliogr. 1 poz.

Na podstawie ankiet pochodzących z 112 gospodarstw użytkujących jeziora w regionach: Mazury, Pomorze, Wielkopolska, analizowano produkcję rybacką w 2013 roku. Podano wielkość odłowów ryb towarowych w podziale na sortymenty (sielawa, sieja, węgorz, sandacz, szczupak, lin, okoń, karaś, płoć), wydajność i liczbę zatrudnionych. W roku 2013 w porównaniu do lat poprzednich zanotowano wzrost wydajności do 8,19 kg/ha. Na wzrost ten wpłynęło zwiększenie produkcji leszcza, płoci, okonia i szczupaka. Odłowy węgorza wynosiły ok. 91 ton, co oznacza stabilizację w ostatnich 3 latach.


@E = *00002*          pl

Charakterystyka jeziorowej gospodarki zarybieniowej prowadzonej w 2013 roku. Mickiewicz, Maciej. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2013 roku. Pod red. M. Mickiewicza i A. Wołosa. Olsztyn: Wydaw.IRS 2014  s.21-37, il. +bibliogr. 6 poz.

Przedstawiono wielkość zarybień jezior węgorzem, sielawą, sieją, szczupakiem, sandaczem, sumem, linem, karasiem, karpiem i pozostałymi gatunkami w podziale na sortymenty w 2013 roku. Zastosowano też podział na regiony: Mazury, Wielkopolska, Pomorze. Dane z 2013 roku porównano z danymi uzyskanymi w 2012 roku. Podano wielkość powierzchni zarybianych jezior oraz wartość i strukturę gatunkową zarybień. Łączna wartość zarybień dokonanych w 2013 roku przez 112 gospodarstw użytkujących 242 ha jezior wynosiła 13,03 mln zł.


*00004*          pl

Stan gospodarki rybackiej prowadzonej w zbiornikach zaporowych w 2013 roku. Czerwiński, Tomasz. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2013 roku. Pod red. M. Mickiewicza i A. Wołosa. Olsztyn: Wydaw.IRS 2014  s.51-60, il. +bibliogr. 1 poz.

Analizowano gospodarkę rybacko-wędkarską prowadzoną w 2013 roku na 94 zbiornikach zaporowych o łącznej powierzchni 43704 ha w dwóch grupach: eksploatowanych rybacko i w zbiornikach, na których nie prowadzi się odłowów. Zawarto takie dane o zbiornikach, jak ich powierzchnia i użytkownicy oraz o odłowach, zarybieniach, formach materiału zarybieniowego, a także uwzględniono strukturę i wydajność odłowów wędkarskich.


*00009*          pl

Oddziaływanie ponadregionalne przegrodzenia Wisły na populacje dwuśrodowiskowych ryb wędrownych. Wiśniewolski, Wiesław. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2013 roku. Pod red. M. Mickiewicza i A. Wołosa. Olsztyn: Wydaw.IRS 2014  s.121-131, il. +bibliogr. 15 poz.

Scharakteryzowano biologię i znaczenie gatunków ryb zasiedlających Wisłę, jedną z nielicznych rzek europejskich, która na przeważającej długości swego biegu zachowała charakter naturalny. Omówiono negatywny wpływ przegradzania Wisły na 674,8 km biegu we Włocławku objawiający się spadkiem liczebności populacji ryb wędrownych w Polsce jak i w krajach basenu Morza Bałtyckiego. Na przykładzie populacji certy zobrazowano negatywne skutki przegrodzenia rzeki Wisły, analizując liczbę cert docierających na podkarpackie tarliska oraz narybku spływającego do Zatoki Gdańskiej.


*00015*          pl

Możliwości i metody zwiększania przeżywalności materiału zarybieniowego. Demska-Zakęś, Krystyna; Różyński, Maciej; Zakęś, Zdzisław. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych a bioróżnorodność. Pod. red. Zdzisława Zakęsia, Krystyny Demskiej-Zakęś, Agaty Kowalskiej.  Olsztyn: Wydaw.IRS 2014  s.11-25, il. +bibliogr. 58 poz.

Przedstawiono metody i efekty uczenia ryb hodowlanych zachowań antydrapieżniczych i żywieniowych poprzez obserwacje oraz interakcje socjalne. Omówiono efekty zastosowania immunostymulatorów u różnych gatunków ryb oraz wpływ metody i techniki zarybień na ich efektywność.


*00016*          pl

 Ciereszko, Andrzej. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych a bioróżnorodność. Pod. red. Zdzisława Zakęsia, Krystyny Demskiej-Zakęś, Agaty Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2014,  s.27-40, il. +bibliogr. 46 poz.

Przedstawiono pozytywne i negatywne aspekty działalności wylęgarniczej, naukowe podstawy badań nad działalnością wylęgarni oraz czynniki wpływające na organizmy ryb na terenie wylęgarni. Omówiono przystosowanie ryb pochodzących z zarybień do środowiska naturalnego oraz ich interakcje z populacjami dzikimi. Podano problematykę do uwzględnienia w formułowaniu przyszłych programów zarybieniowych.


*00017*          pl

Ranking znaczenia najważniejszych gatunków ryb w jeziorowej gospodarce zarybieniowej. Mickiewicz, Maciej. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych a bioróżnorodność. Pod. red. Zdzisława Zakęsia, Krystyny Demskiej-Zakęś, Agaty Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw.IRS 2014     s.41-50, il. +bibliogr. 19 poz.

Na podstawie danych ankietowych z lat 2001-2007 badano intensywność jeziorowej gospodarki zarybieniowej poszczególnymi gatunkami ryb po transformacji własnościowej w rybactwie. Analizowano ilości wprowadzonego materiału zarybieniowego oraz wartość materiału zarybieniowego. Obliczono współczynniki efektywności ekonomicznej zarybień. Najpopularniejszym w 2013 roku gatunkiem w gospodarce zarybieniowej był szczupak, następnie lin, węgorz, sandacz, a średnio popularne były sielawa i karp, do mało popularnych zaliczono karasia, suma i sieję.


*00026*          pl

Praktyczne aspekty znakowania ryb alizaryną Red S. Kozłowski, Krzysztof; Kozłowski, Jacek; Stańczak, Katarzyna; Teodorowicz, Mariusz. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych a bioróżnorodność. Pod. red. Zdzisława Zakęsia, Krystyny Demskiej-Zakęś, Agaty Kowalskiej.  Olsztyn: Wydaw.IRS 2014  s.157-161, il. +bibliogr. 10 poz.

Opisano metodę znakowania ryb fluorochromem - alizaryną Red S w rękawach foliowych przeznaczoncych do transportu ryb. Doświadczenie przeprowadzono na wylęgu pstrąga potokowego w trzech wariantach o różnym stężeniu alizaryny. We wszystkich wariantach nie stwierdzono śmiertelności ryb, znaczki były widoczne, a ich jakość była zbliżona. Znakowanie wylęgu w rękawach podczas transportu z przeznaczeniem do zarybiania daje korzyści czasowe i finansowe. Jest efektywniejsze niż znakowanie prowadzone w basenach.


*00028*          pl

Znakowanie znaczkami PIT juwenalnego jesiotra syberyjskiego (Acipenser baerii) - wpływ miejsca implantacji znaczka na wskaźniki hodowlane i retencję znaczków. Król, Jarosław; Kozłowski, Mateusz;  Łakomiak, Szymon; Hliwa, Piotr. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych a bioróżnorodność. Pod. red. Zdzisława Zakęsia, Krystyny Demskiej-Zakęś, Agaty Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2014,  s.175-184, il. +bibliogr. 18 poz.

Badano efektywność doboru miejsca implantacji zintegrowanego transpondera (znaczka PIT) wprowadzonego domięśniowo (mięsień grzbietowy, mięsień pod podstawą czaszki lub mięsień woreczka skrzelowego) oraz określenie wpływu miejsca umieszczenia znaczka na przeżywalność i wybrane wskaźniki hodowlane juwenalnego jesiotra syberyjskiego. Nie zaobserwowano istotnego wpływu samego znakowania jak i miejsca implantacji znaczka na przeżywalność jesiotra, która pod koniec 28-dniowego podchowu wynosiła 100 proc. Znakowanie narybku jesiotra o rozmiarach powyżej 24 cm długości i 80 g ciężaru znaczkami PIT to metoda skuteczna i bezpieczna.


*00045*          pl

Jak korzystać ze środowiska, by hodować ryby w zrównoważony sposób?. Szczepański, Zbigniew. - Mag.Przem.Ryb. 2014 nr 3 (99)  s.42-43, il.

W dniach 29-31 maja 2014 r. we Wrocławiu odbyło się szkolenie pt.: Zrównoważone korzystanie z zasobów środowiskowych w rybactwie" dla przedstawicieli branży rybackiej i członków lokalnych grup rybackich. Przedstawiono referaty dotyczące: zarządzania rybołówstwem; działalności produkcyjnej na obszarach Natura 2000; różnorodnych źródeł energii odnawialnej; pozaprodukcyjnych walorów stawów karpiowych; realizacji projektów ze środków Osi IV. Wyświetlono film „Karp pozytywnie wpływa na stawy“ i omówiono realizację projektów promocyjnych karpia.


*00053*          pl

Ekologiczna hodowla ryb w Polsce i na świecie. Łuszczek-Trojnar, Ewa. - Komun.Ryb. 2014 nr 3 (140) s.29-32, il. bibliogr.

Podano definicję i zasady akwakultury ekologicznej, jej historię i rozwój w Europie oraz porównano z akwakulturą konwencjonalną. Przedstawiono hodowle ekologiczne w Polsce: hodowlę pstrąga w Krępnie i hodowlę karpia w stacji rybackiej Łąki Jaktorowskie należącej do SGGW.


*00055*          pl

Konferencja naukowa pt. „Aktualny stan i ochrona naturalnych populacji ryb jesiotrowatych zagrożonych wyginięciem“. Kolman, Ryszard; Trojanowska, Magdalena; Duda, Arkadiusz; Wiszniewski, Grzegorz. - Komun. Ryb. 2014 nr 3 (140) s.35-37, il.

W dn. 8-11 kwietnia 2014 r. w Ogonkach k. Giżycka hodowcy, naukowcy i urzędnicy z Polski, Ukrainy, Rosji, Litwy, Łotwy i Białorusi wysłuchali referatów na temat restytucji jesiotra ostronosego w basenie Morza Bałtyckiego. Omówiono też stan populacji ryb jesiotrowatych w basenach Morza Azowskiego, Czarnego i Kaspijskiego oraz tematykę dotyczącą chowu i zachowań jesiotra ostronosego. Poruszono też tematykę genetyczno-biologiczną oraz zapoznano się z bazą technologiczną i badaniami prowadzonymi w Zakładzie Ryb Jeiotrowatych IRS (zakładzie Instytutu Rybactwa Śródlądowego) w Pieczarkach.


*00063*          pl

Aktualny stan prac nad restytucją bałtyckiej populacji jesiotra ostronosego Acipenser oxyrinchus Mitchill w Polsce. Kolman, Ryszard;  Kapusta, Andrzej; Szczepkowski, Mirosław; Duda, Arkadiusz;  Wiszniewski, Grzegorz; Zdanowski, Bogusław. - Komun. Ryb. 2014 nr 4 (141) s.20-24, il. bibliogr.

Przedstawiono prace nad wychowem materiału zarybieniowego oraz selektów i tarlaków jesiotra bałtyckiego. Opisano przebieg eksperymentalnych, pilotażowych zarybień w dorzeczach Odry i Wisły. Do końca 2013 roku do polskich rzek wpuszczono ponad 760 tys. sztuk różnego rodzaju materiału zarybieniowego jesiotra. Przy wykorzystaniu telemetrii obserwowano zachowania narybku w warunkach naturalnych oraz trasy migracji narybku do morza.


*00071*          pl

Kalendarz hodowcy stawowego. Guziur, Janusz. - Prz.Ryb. 2014 nr 4 (136) s.16-17, il.

W lipcu są kończone odłowy przesadek I oraz prowadzona jest uprawa i dezynfekcja przesadek, próbne odłowy ryb, połowy rozrzedzające w stawach towarowych, żywienie ryb i nawożenie stawów. W sierpniu kontynuowane jest żywienie ryb, połowy rozrzedzające i pielęgnowanie środowiska stawowego. Kończy się nawożenie mineralne stawów.


*00072*          pl

Kalendarz dla rybaków jeziorowych. Czarkowski, Tomasz K. -  Prz.Ryb. 2014 nr 4 (136) s.18-19, il.

W lipcu i sierpniu kończy się okres zarybieniowo-podchowowy, prowadzone są komercyjne połowy ryb karpiowatych, sielawy i węgorza. Zwiększona jest sprzedaż pozwoleń na amatorski połów ryb oraz obsługa klientów w sklepach rybnych i smażalniach. Wynajmowany jest sprzęt pływający. W tym okresie zabrania się łowić jesiotra ostronosego, węgorza i brzanę karpacką.


*00079*          pl

Dobra Praktyka Produkcyjna (GMP), także dla rybactwa stawowego.  Guziur, Janusz. - Mag.Przem.Ryb. 2014 nr 4 (100) s.46-47

Przedstawiono znaczenie, zasady i rolę jaką odgrywa Dobra Praktyka Produkcyjna (GMP) w uzyskaniu zamierzonych efektów w różnych dziedzinach działalności gospodarczej. Na wersję roboczą GMP w gospodarstwach stawowych składa się siedem głównych grup tematycznych: technologia produkcji, dobrostan ryb, gospodarowanie wodą, zdrowie ryb, ochrona środowiska, bezpieczeństwo żywności, słowniczek pojęć i terminów. Obecnie trwa konsultacja środowisk rybackich nad treścią Kodeksu Dobrej Praktyki Rybackiej.


*00096*          pl

Kalendarz hodowcy stawowego. Wrzesień. Październik. Guziur, Janusz. - Prz.Ryb. 2014 nr 5 (137) s.13-15, il.

We wrześniu w gospodarstwie stawowym należy zakończyć żywienie ryb i prace pielęgnacyjne na stawach oraz przygotować sprzęt i plan odłowu ryb. W październiku są prowadzone odłowy ryb. Prace przy odłowach składają się z następujących czynności: prace przygotowawcze, dezynfekcja urządzeń i sprzętu, ważenie i odpijanie ryb, sporządzanie protokołów odłowów.


*00097*          pl

Kalendarz dla rybaków jeziorowych. Czarkowski, Tomasz K. -  Prz.Ryb. 2014 nr 5 (137) s.16-17, il.

We wrześniu i październiku w gospodarstwie jeziorowym wykonuje się komercyjne połowy ryb drapieżnych i karpiowatych sprzętem pułapkowym, stawnym i ciągnionym oraz połowy węgorza sprzętem pułapkowym i haczykowym. Dokonuje się przeglądu sprzętu i obiegów wylęgarniczych, aby były gotowe do późnojesiennej akcji tarłowej. Prowadzona jest sprzedaż ryb.


*00098*          pl

Zastosowanie technologii mikroorganizmów na karpiowych stawach hodowlanych. Sitarek, Marcin. - Prz.Ryb. 2014 nr 5 (137) s.18-19, il.

Mikroorganizmy można stosować w stawach hodowlanych jako dodatek do pokarmu dla ryb oraz jako metodę oczyszczania środowiska wodnego. Technologię tę wdrożono w obiekcie stawowym Zacisze w woj. świętokrzyskim. Użycie probiotyku w dawce 3-5 litrów na tonę paszy dało przyrost masy ciała hodowanych ryb o około 30-40 proc. Wprowadzenie preparatu do wody w dawce 60 l/ha lustra wody spowodowało zmniejszenie ilości osadów dennych i redukcję gazów (amoniaku, siarkowodoru i metanu).


*00108*          pl

Chów selektów jesiotra ostronosego Acipenser oxyrinchus w stawach i basenach przepływowych. Kolman, Ryszard; Raczkowska, Barbara; Mierzejewski, Arkadiusz. - Komun.Ryb. 2014 nr 5 (142)  s.16-17, il. bibliogr.

Selekty jesiotra ostronosego podchowywano w latach 2005-2013 w Gospodarstwie Rybackim Kuźniczka położonym w dorzeczu Drawy w przepływowym stawie ziemnym typu pstrągowego. Badano tempo wzrostu masy średniej oraz wartość współczynnika kondycji ryb. Masa ciała wzrosła z 5,1 kg w roku 2005 do ponad 20 kg w 2011 roku, zaś wartość współczynnika kondycji ryb już po pierwszym roku wzrosła o 65 proc. Zimą 2014 roku ryby przeniesiono do kompleksu rotacyjnych basenów tarlakowych w PZW Grzmiąca.


*00109*          pl

Przegląd metod znakowania stosowanych w badaniach ichtiologicznych. Kowalska, Agata; Kapusta, Andrzej; Szczepkowski, Mirosław; Zakęś, Zdzisław. - Komun. Ryb. 2014 nr 5 (142) s.18-30, il.  bibliogr.

Wyróżniono trzy kategorie metod znakowania ryb z uwzględnieniem ich wad i zalet oraz celowości stosowania. Są to następujące metody: biologiczne (naturalne), chemiczne (iniekcja, immersja, tatuowanie), fizyczne (znamiona/nacięcia lub umieszczenie znaczka na ciele ryb lub w rybie). Do znaczków fizycznych zewnętrznych należą: nacięcia, wypalanie, znaczki przylegające do ciała, dyski Petersena, przewody winylowe, implanty z plastiku. Znaczki fizyczne wewnętrzne to: znaczki w otolitach, podskórne, molekularne, PIT (zintegrowane transpondery pasywne), CWT (kodowane znaczki z drutu), elektroniczne, echosondy, sygnalizatory akustyczne. Zarybienia realizowane w oparciu o znakowany materiał zarybieniowy są efektywniejsze.


 

ROZRÓD RYB

*00036*          pl

Wpływ wybranych płynów aktywujących na ruchliwość plemników jesiotra syberyjskiego (Acipenser baerii) i sterleta (Acipenser ruthenus) po kriokonserwacji nasienia wyznaczonych za pomocą systemu CASA. Sieczyński, Piotr; Cejko, Beata I.; Grygoruk, Cezary. W:  Wylęgarnictwo organizmów wodnych a bioróżnorodność. Pod. red. Zdzisława Zakęsia, Krystyny Demskiej-Zakęś, Agaty Kowalskiej.  Olsztyn: Wydaw.IRS 2014,  s.247-255, il. +bibliogr. 27 poz.

Omówiono wartości parametrów ruchu plemników po kriokonserwacji mlecza jesiotra syberyjskiego i sterleta wyznaczonych za pomocą systemu CASA w trzech płynach aktywujących oznaczoncyh symbolami: J, T, W. Płyny te charakteryzowały się odmiennymi składnikami, różnym pH oraz różniły się osmolalnością. W badanych płynach aktywujących u jesiotra syberyjskiego odsetek plemników ruchliwych wyniósł 22-27 proc., a u sterleta 25-31 proc. Zaobserwowano wyższe wartości prędkości krzywoliniowej (VCL) i prostoliniowej plemników (VSL) oraz prędkości średnie (VAP) po aktywacji płynami J i T w porównaniu z wodą.


*00044*          pl

Wpływ koagulantów stosowanych w rekultywacji jezior na rozwój zarodkowy ryb. Bonisławska, Nałgorzata; Tański, Adam; Nędzarek, Arkadiusz; Tórz, Agnieszka; Formicki, Krzysztof. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych a bioróżnorodność. Pod. red. Zdzisława Zakęsia, Krystyny Demskiej-Zakęś, Agaty Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw.IRS 2014     s.323-332, il. +bibliogr. 37 poz.

Opisano metody rekultywacji jezior przy użyciu koagulantów żelazowych typu PIX i glinowych typu PAX oraz preparatu PhosLock (zmodyfikowanej gliny powstałej na bazie mieszanimy bentonitu i lantanu), a także ich wpływ na organizmy żywe. W 2012 i 2013 r. przeprowadzono badania z użyciem koagulantów PIX 113 i PAX 18, których stężenia 6,25 i 50,0 mg/l, wykazały niekorzystny wpływ na rozwijającą się ikrę szczupaka. Wykazano, że koagulanty nie powinny być stosowane od początku rozwoju zarodkowego aż do momentu zaoczkowania ikry. W celu uniknięcia zwiększonych strat podczas rozwoju zarodkowego należy opóźnić termin podawania koagulantów w stosunku do terminu tarła.


*00111*          pl

Konferencja „WYLĘGARNIA 2014", 4-5 września 2014, Serwy k. Augustowa. Zakęś, Zdzisław. - Komun.Ryb. 2014 nr 5 (142) s.33-36, il.

W konferencji zorganizowanej ze środków Unii Europejskiej udział wzięli przedstawiciele praktyki rybackiej, organizacji wędkarskich, administracji państwowej i jednostek naukowych. Podczas 3 sesji referatowych przedstawiono 20 doniesień, a sesję plakatową reprezentowało 25 posterów. Tematyka obejmowała problematykę zarybień, znakowania ryb, rozrodu, podchowu oraz badań genetycznych.


 

ŻYWIENIE I ODŻYWIANIE SIĘ RYB

*00065*          pl

Pasze sztuczne w żywieniu ryb. Cz.7: Żywienie larw ryb.  Poczyczyński, Paweł; Woźniak, Małgorzata; Kozłowski, Jacek. -  Komun. Ryb. 2014 nr 4 (141) s.29-31, bibliogr.

Omówiono fazy rozwoju larwalnego ryb oraz podział larw na trzy podstawowe grupy pod względem fizjologii trawienia. Podano komponenty stosowane do przygotowywania pasz startowych dla różnych gatunków ryb. W podchowie larw na paszach sztucznych istotny jest dobór odpowiedniej dla gatunku temperatury wody. Zooplankton jest bardziej skutecznie trawiony we wszystkich temperaturach, natomiast pasze sztuczne należy podawać w temperaturach optymalnych dla danego gatunku ryb.


*00085*          en

Does diet overlap among larval and 0+ fish species decrease with ontogenetic development?. Czy pokrywanie się diety larw ryb i ryb w wieku 0+ może opóźnić rozwój ontogenetyczny?. Bogacka-Kapusta, Elżbieta; Kapusta, Andrzej. - Arch.Pol.Fish. 2014 vol.22 fasc.3  s.221-228, il. bibliogr.

Określano stopień pokrywania się diety w odżywianiu się wczesnych stadiów rozwojowych płoci (Rutilus rutilus), okonia (Perca fluviatilis), uklei (Alburnus alburnus) i słonecznicy (Leucaspius delineatus). Sprawdzano dwie hipotezy: czy larwy ryb o tych samych rozmiarach konsumują podobny pokarm; czy mniejsze ryby konkurują z większymi o te same ofiary. Wyniki analiz dostarczają odpowiedzi na pytanie, czy pokrywanie się diety juwenalnych stadiów ryb ma związek z rozwojem ontogenetycznym. Badania wykonano w latach 2001-2002 w dwu płytkich, polimiktycznych, eutroficznych jeziorach (Dołgie Wielkie i Gosławskie). Ustalono, że pokarm wczesnych stadiów rozwojowych ryb różnych gatunków o tych samych rozmiarach różni się.


 

CHOROBY RYB

*00043*          pl

Możliwości wykorzystania szczepień w kontrolowanych podchowach ryb. Terech-Majewska, Elżbieta; Grudniewska, Joanna; Szczepkowski, Mirosław; Szczepkowska, Bożena; Bernad, Alina; Siwicki, Andrzej K. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych a bioróżnorodność. Pod. red. Zdzisława Zakęsia, Krystyny Demskiej-Zakęś, Agaty Kowalskiej.  Olsztyn: Wydaw.IRS 2014,  s.315-321, il. +bibliogr. 15 poz.

Omówiono problemy zdrowotne ryb hodowlanych w Polsce w szczególności wywoływane przez choroby zakaźne. Scharakteryzowano znaczenie immunoprofilaktyki w ochronie zdrowia ryb jako najskuteczniejszego środka przeciwdziałania i kontroli chorób bakteryjnych w kontrolowanych podchowach ryb. Opiano wykorzystanie autoszczepionek w immersji jako metody zapewnienia kompletnej ochrony zdrowia ryb.


*00073*          pl

Choroby wirusowe u węgorzy w aspekcie polityki zarybieniowej.  Kempter, Jolanta; Nguyen, Thuc T. - Prz.Ryb. 2014 nr 4 (136) s.20-21,  il. bibliogr.

Przedstawiono trzy jednostki chorobowe o podłożu wirusowym, które są patogenne dla węgorzy: Eel Virus European (EVE), Anguillid herpesvirus 1 (AngHV1) oraz Eel virus american (EVA) lub Eel virus european X (EVEX). Omówiono pochodzenie wirusów, objawy kliniczne i patogenność dla węgorzy.


*00099*          pl

Walory stawów w świetle zagrożeń epizootycznych wynikających z bytowania w nich dzikich zwierząt. Niemczuk, Wiktor. - Prz.Ryb. 2014  nr 5 (137) s.20-23, il.

Do walorów stawów rybnych zaliczamy: produkcję ryb, retencję wody, poprawę jakości zrzucanej wody, różnorodność gatunkową i zalety estetyczno-kulturalne. Bytujące na stawach różne gatunki zwierząt mogą być uciążliwe dla rybaków oraz obciążają biologicznie zbiornik wodny. Zalicza się do nich liczne gatunki ptaków (kormorany, mewy), populacje wydr, norek i piżmaków. Zwierzęta te przenoszą choroby infekcyjne, w tym koi herpes wirusy, a także choroby pasożytnicze wywoływane przez nicienie i tasiemce. W celu zapobieżenia chorobom ryb stosuje się działania profilaktyczne (dezynfekcja sprzętu, środków transportu i dna stawu).


*00103*          pl

Konsumpcja ryb, a bezpieczeństwo dla zdrowia ludzi. Niemczuk, Wiktor. - Prz.Ryb. 2014 nr 5 (137) s.33-35, il. bibliogr.

Omówiono zagrożenia występujące po spożyciu ryb morskich, stanowiących 3/4 całkowitego spożycia ryb w Polsce. Najczęstszym zagrożeniem są nicienie z rodzajów Anisakis i Phocanema, których larwy bytują u łososi, dorszy, śledzi, tuńczyków, makreli, sardynek,morszczuków i soli. Spożycie ryb zarażonych larwami pasożytów powoduje alergie. Objawy uczulenia występują też po zjedzeniu ryb karmionych mączkami zawierającymi antygeny nicieni. Konsumpcja ryb słodkowodnych (np. karpia) produkowanych w warunkach naturalnych jest bezpieczna.


*00107*          pl

Zastosowanie bakteriofagów w ukierunkowanej terapii chorób bakteryjnych ryb - badania doświadczalne. Siwicki, Andrzej K.;  Dastych, Jarosław; Wójcik, Ewelina; Schulz, Patrycja; Kaczorek, Edyta; Kazuń, Krzysztof; Kazuń, Barbara; Lepa, Agnieszka;  Terech-Majewska, Elżbieta. - Komun.Ryb. 2014 nr 5 (142) s.11-15, il.  bibliogr. summ.

Przedstawiono wstępne wyniki badań nad efektem działania wyselekcjonowanych bakteriofagów w ograniczeniu śnięć, powodowanych przez patogenne bakterie z gatunku Aeromonas hydrophila u pstrąga tęczowego. Badano wpływ zróżnicowanych stężeń preparatu Bafador-1 podawanego w immersji lub iniekcji. Wykazano, że ten preparat jest dobrze tolerowany przez organizm ryby i w znaczący sposób zmniejsza śnięcia ryb po zakażeniu eksperymentalnym. Najniższy odsetek śnięć obserwowano u ryb, które otrzymały preparat 12 godzin po zakażeniu.


 

RYBY KARPIOWATE

CHÓW I HODOWLA KARPIA

*00033*          pl

Pozasezonowy, wiosenno-letni rozród karpia (Cyprinus carpio).  Brzuska, Elżbieta. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych a bioróżnorodność. Pod. red. Zdzisława Zakęsia, Krystyny Demskiej-Zakęś, Agaty Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2014

    s.217-224, il. +bibliogr. 18 poz.

Omówiono wyniki rozrodu karpia przeprowadzonego w warunkach kontrolowanych w okresie wczesnej i późnej wiosny oraz w okresie letnim. Po stymulacji dojrzewania oocytów i owulacji niskimi dawkami homogenatu karpiowej przysadki mózgowej (CPH), uzyskano prawidłowo rozwijający się wylęg. Scharakteryzowano wartości poszczególnych cech w badanych grupach. Uzyskane wyniki wskazują, że zarówno wczesną, jak i późną wiosną, a także latem można przeprowadzać udany rozród karpia. CPH używany do stymulacji owulacji u ryb jest obecnie częściej zastępowany łatwo dostępnymi analogami GnRH.


*00034*          pl

Wyznaczniki biochemiczne jakości nasienia i ich związek z ruchliwością plemników na przykładzie karpia (Cyprinus carpio).  Cejko, Beata I.; Judycka, Sylwia; Sarosiek, Beata; Dryl, Katarzyna;  Kowalski, Radosław K. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych a bioróżnorodność. Pod. red. Zdzisława Zakęsia, Krystyny Demskiej-Zakęś, Agaty Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw.IRS 2014  s.225-235, il. +bibliogr. 28 poz.

Analizowano wpływ ilościowych, jakościowych i biochemicznych wyznaczników plazmy nasienia karpia na ruchliwość plemników wyznaczoną w oparciu o system CASA u ryb stymulowanych i nie stymulowanych hormonalnie (grupa kontrolna). Do stymulacji samców karpia użyto roztworu fizjologicznego i Ovopelu. W grupie poddanej stymulacji Ovopelem nasienie oddało 90 proc. samców, natomiast w grupie kontrolnej pozyskano nasienie tylko od 40 proc. samców. Omówiono poszczególne wartości wyznaczników plazmy nasienia karpia. Odsetek plemników ruchliwych kształtował się na poziomie 77-91 proc., plemników o ruchu progresywnym 42-46 proc., a prędkość krzywoliniowa plemników wynosiła 235-267 mikrom/s.


*00046*          pl

Mewy promują karpie, czyli: karp pozytywnie wpływa na stawy. -  Mag.Przem.Ryb. 2014 nr 3 (99) s.48, il.

Opisano pięć elementów nowej kampanii promocyjnej karpi, realizowanej we współpracy z Towarzystwem Promocji Ryb „Pan Karp“ przez Gospodarstwo Rybackie w Górkach (województwo świętokrzyskie). Jedną z innowacyjnych form tego progamu edukacyjnego jest utworzenie profilu społecznościowego na facebooku pod nazwą „Wesołe Karpie“. Odwiedzający tę stronę będą mieli okazję poznać pracę rybaka oraz zapoznać się z bogactwem przyrody na stawach karpiowych.


 

INNE KARPIOWATE

*00021*          pl

Technologia produkcji materiału zarybieniowego certy (Vimba vimba) w ośrodku zarybieniowym Polskiego Związku Wędkarskiego w Goleniowie. Pender, Rafał; Tański, Rafał; Potkański, Łukasz; Klupś, Marcin; Gronek, Marcin; Pilch, Emilian. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych a bioróżnorodność. Pod. red. Zdzisława Zakęsia, Krystyny Demskiej-Zakęś, Agaty Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw.IRS 2014,  s.79-88, il. +bibliogr. 25 poz.

Omówiono prace prowadzone w latach 2009-2013 podczas rozrodu i produkcji materiału zarybieniowego certy począwszy od odłowów tarlaków, poprzez sztuczne tarło, inkubację i podchów w wylęgarni, podchów w stawach ziemnych, a skończywszy na zarybianiu. W latach 2004-2012 w Ośrodku Zarybieniowym PZW Goleniów wyhodowano materiał zarybieniowy w postaci wylęgu żerującego, narybku letniego, jesiennego i wiosennego o łącznej liczbie 2 851 822 osobników, które wpuszczono do rzeki Regi.


*00022*          pl

Ocena zmienności genetycznej narybku certy (Vimba vimba) użytego do zarybień dorzecza Wisłoki. Panagiotopoulou, Hanna; Popovic, Danijela; Kleszcz, Sebastian; Stankovic, Anna. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych a bioróżnorodność. Pod. red. Zdzisława Zakęsia, Krystyny Demskiej-Zakęś, Agaty Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw.IRS 2014     s.89-101, il. +bibliogr. 38 poz.

Przedstawiono prace dotyczące analizy polimorfizmu i dystansu genetycznego zestawu 19 loci mikrosatelitarnych (msDNA) narybku certy. Scharakteryzowano kondycję genetyczną tarlaków oraz narybku, badając efektywną wielkość populacji oraz efekt wąskiego gardła. Badana grupa osobników certy charakteryzowała się średnim poziomem polimorfizmu genetycznego, który był niższy u narybku w stosunku do populacji źródłowej.


*00025*          pl

Znakowanie larw lina (Tinca tinca) alizaryną Red S drogą suplementacji żywego pokarmu. Stańczak, Katarzyna; Krejszeff, Słąwomir; Mierzejewska, Katarzyna; Wiszniewska, Katarzyna;  Kucharczyk, Dariusz; Woźniak, Małgorzata; Hliwa, Piotr. W:  Wylęgarnictwo organizmów wodnych a bioróżnorodność. Pod. red. Zdzisława Zakęsia, Krystyny Demskiej-Zakęś, Agaty Kowalskiej.  Olsztyn: Wydaw.IRS 2014,  s.149-156, il. +bibliogr. 23 poz.

Grupy doświadczalne larw lina karmiono w akwariach w systemie recyrkulacyjnym naupliusami solowca znakowanymi alizaryną Red S (ARS). Po zakończeniu podchowu wypreparowano z ryb otolity i pod mikroskopem obserwowano znaczki (świecące prążki). Znaczki były tym bardziej widoczne i kontrastujące im dłuższy był czas aplikacji pokarmu znakowanego, zaś śmiertelność larw wyniosła w różnych wariantach od 3 do 6 proc. obsady. Znakowanie ryb jest jedyną metodą obiektywnej oceny skuteczności zarybień wód.


*00030*          pl

Wybrane aspekty rozrodu i podchowu ciosy (Pelecus cultratus).  Kujawa, Roman. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych a bioróżnorodność. Pod. red. Zdzisława Zakęsia, Krystyny Demskiej-Zakęś, Agaty Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw.IRS 2014

    s.189-199, il. +bibliogr. 21 poz.

Opisano kontrolowany rozród ciosy pochodzącej z wód Zalewu Wiślanego. Przedstawiono wpływ zasolenia wody na inkubację ikry ciosy oraz wpływ temperatury wody i pokarmu na wzrost i przeżywalność larw. Najlepszym stymulatorem owulacji ciosy okazał się Ovopel. Najkorzystniejsze wyniki inkubacji ikry i wzrost larw uzyskano w wodzie o zasoleniu 3 ppt, a najwyższą średnią masę jednostkową (374,2 mg) przy temperaturze 30 st.C. Stwierdzono, że w początkowym okresie życia (do 12 dni) należy podawać larwom pokarm naturalny. Nie zaobserwowano negatywnego wpływu temperatury wody w zakresie 14-30 st.C na przeżywalność podchowanych larw.


*00031*          pl

Rozród i podchów śliza (Barbatula barbatula) w warunkach kontrolowanych. Kujawa, Roman. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych a bioróżnorodność. Pod. red. Zdzisława Zakęsia, Krystyny Demskiej-Zakęś, Agaty Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw.IRS 2014,  s.201-207, il. +bibliogr. 18 poz.

Scharakteryzowano morfologię i wymagania środowiskowe śliza zamieszkującego czyste, płytkie rzeki oraz przybrzeżną strefę jezior o piaszczysto-żwirowym dnie. Przeprowadzono rozród kontrolowany z użyciem 10 samic i 8 samców śliza po dwukrotnej iniekcji hormonalnej. Omówiono przebieg podchowu larw śliza, które po 30 dniach osiągnęły średnią masę 207,5 mg i długość ciała 28,8 mm. Wykazano, że podczas ich podchowu nie odnotowano strat wśród ryb. Zastosowanie stymulacji hormonalnej z użyciem Ovopelu skutkuje 100 proc. owolujących samic śliza.


*00035*          pl

Czas latencji a potencjał rozrodczy samców ryb karpiowatych.  Cejko, Beata I. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych a bioróżnorodność. Pod. red. Zdzisława Zakęsia, Krystyny Demskiej-Zakęś, Agaty Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw.IRS 2014,  s.237-246, il. +bibliogr. 33 poz.

Omówiono wpływ czasu po stymulacji hormonalnej na objętość pozyskanego nasienia, liczbę plemników oraz ich ruchliwość u brzany, karasia pospolitego, karpia, lina i jazia. Wykazano, że u gatunków ciepłolubnych, których rozród odbywa się w temperaturach 19-20 st.C. (brzana) lub 20-21 st.C (karaś pospolity, karp, lin) najlepsze efekty po stymulacji hormonalnej stwierdza się odpowiednio po 12 i 24 h. Natomiast jaź preferujący niższą temperaturę rozrodu (10-12 st.C) potrzebuje więcej czasu (84 h) do osiągnięcia pełnej dojrzałości po stymulacji hormonalnej. Stwierdzono istotny wpływ temperatury jako głównego czynnika regulującego rozród ryb karpiowatych.


*00039*          pl

Porównanie przydatności różnych pasz komercyjnych do podchowu młodocianych ryb karpiowatych w warunkach kontrolowanych. Wach, Stefan; Sikorska, Justyna. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych a bioróżnorodność. Pod. red. Zdzisława Zakęsia, Krystyny Demskiej-Zakęś, Agaty Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw.IRS 2014,  s.281-288, il. +bibliogr. 9 poz.

Młodociane osobniki płoci, karasia pospolitego, brzanki i lina, umieszczono w akwariach wyposażonych w systemy recyrkulacyjne o temperaturze wody 25 st.C. Ryby żywiono mrożonymi larwami Chironomidae, paszą Aller Futura i Aller Performa przez okres 60 dni. Przedstawiono uzykane wyniki: masę ciała ryb, długość całkowitą, współczynnik kondycji poszczególnych ryb karpiowatych. U żadnego z badanych gatunków żywionych pokarmem naturalnym nie stwierdzono widocznych deformacji ciała. Natomiast ryby żywione starterami wykazywały nieprawidłowości w morfologii z wyjątkiem brzanki. Uznano, że pasza Aller Performa odpowiednio dawkowana, może być stosowana w kontrolowanym podchowie ryb karpiowatych, chociaż nie jest idealnym starterem, ponieważ może powodować deformacje ciała.


*00040*          pl

Różnice w składzie chemicznym ciała młodych stadiów ryb karpiowatych żywionych paszą startową lub pokarmem naturalnym.  Sikorska, Justyna. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych a bioróżnorodność. Pod. red. Zdzisława Zakęsia, Krystyny Demskiej-Zakęś, Agaty Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw.IRS 2014    s.289-297, il. +bibliogr. 18 poz.

Omówiono skład chemiczny ciała młodych stadiów karasia pospolitego, lina, strzebli błotnej i brzany, żywionych pokarmem naturalnym oraz komercyjnymi paszami startowymi. Porównano zawartość tłuszczu, białka i popiołu oraz makroelementów (Ca, P, Mg) niezbędnych do prawidłowej mineralizacji szkieletu w ciele ryb. Stwierdzono, że żywienie młodych stadiów ryb karpiowatych wyłącznie paszami startowymi może być przyczyną niedoboru w ich ciele pierwiastków niezbędnych do prawidłowego wzrostu i rozwoju układu kostnego, jak również przyczyniać się do nadmiernego otłuszczenia ciała. Wykazano, że ze względów ekonomicznych i zdrowotnych należy stosować żywienie ekstensywne i dbać o wzbogacanie diety w pokarm naturalny.


*00082*          en

Cytological comparison of gill chloride cells and blood serum ion concentrations in kutum (Rutilus frisii kutum) spawners from brackish (Caspian Sea) and fresh water (Khoshkrood River) environments. Cytologiczne porównanie chlorkowych komórek skrzelowych i koncentracji jonów w surowicy krwi u tarlaków płoci kutum (Rutilus frisii kutum) ze środowiska słonawowodnego (Morze Kaspijskie) i słodkowodnego (Rzeka Khoshkrood). Ghahremanzadeh, Zahra; Namin, Javid I.; Bani, Ali; Hallajian, Ali. - Arch.Pol.Fish.  2014 vol.22 fasc.3 s.189-196, il. bibliogr.

Badano rozmiary i liczebność komórek chlorkowych oraz koncetrację jonów w surowicy krwi u płoci kutum celem wyjaśnienia i lepszego zrozumienia procesów osmoregulacyjnych. Próbki skrzeli analizowano histologicznie i pod względem zawartości Na, Cl, K i Mg. Koncentracja tych jonów i ciśnienie osmotyczne u dojrzałych ryb z wody słonawej były istotnie wyższe niz u ryb w wodzie słodkiej. Komórki chlorkowe u ryb w wodzie morskiej były większe, a ich średnia liczba wynosiła 16,92, zaś w wodzie słodkiej ich rozmiary były mniejsze, a ich liczba średnio wynosiła 6,57.


*00083*          en

Metal effects on histological and biochemical parameters of common rudd (Scardinius erythrophthalmus L.). Wpływ metali na parametry histologiczne i biochemiczne wzdręgi (Scardinius erythrophthalmus L.). Georgieva, Elenka; Stoyanova, Stela;  Velcheva, Iliana; Vasileva, Tonka; Bivolarski, Veselin; Iliev, Ilia;  Yancheva, Vesela. - Arch.Pol.Fish. 2014 vol.22 fasc.3 s.197-206, il. bibliogr.

Zbiornik Topolnitsa jest jednym z największych zbiorników sztucznych w Bułgarii. Leży w regionie zanieczyszczonym przez kopalnie miedzi, dlatego badano w jego wodach i wątrobie ryb (u wzdręgi) zawartość As, Cd, Cu, N, Pb i Zn. Zawartość metali w wodzie ulegała wahaniom, ale zawartość As i Cu utrzymywała się stale na poziomie przekraczającym dopuszczalne dawki. U ryb badano budowę morfologiczną wątroby oraz aktywność LDH, ALAT i ASAT. Zawartość metali w tkankach ryb była istotnie wyższa niż w wodzie. Obserwowano zmiany degeneracyjne i nekrotyczne w wątrobie oraz wyższą aktwyność LDH, ALAT i ASAT. Uzyskane wyniki świadczą o negatywnym wpływie zanieczyszczeń na ryby.


 

RYBY ŁOSOSIOWATE

*00029*          pl

Efekty zastosowania różnych metod znakowania w wybranych gospodarstwach rybackich w celu kontroli śmiertelności potarłowej ryb łososiowatych - wnioski praktyczne. Kowalski, Radosław; Judycka, Sylwia; Sarosiek, Beata; Cejko, Beata; Dryl, Katarzyna; Pirtań, Ziemowit; Grudniewska, Joanna; Dobosz, Stefan; Jesiołowski, Marcin. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych a bioróżnorodność. Pod. red. Zdzisława Zakęsia, Krystyny Demskiej-Zakęś, Agaty Kowalskiej.  Olsztyn: Wydaw.IRS 2014,  s.185-187, il. +bibliogr. 4 poz.

Scharakteryzowano funkcjonalność znakowania ryb metodą fluorescencyjną znaczkami elastomerowymi oraz znaczkami PIT (Pasive Integrated Transponder). Wykazano, że oba rodzaje znaczków trwale utrzymują się w ciele ryb łososiowatych, przez co identyfikacja poznakowanych osobników możliwa jest podczas całego ich życia. W przypadku śnięć identyfikacja ryb znakowanych elastomerami jest łatwiejsza i szybsza w porównaniu z wykorzystaniem znaczków PIT, gdzie zachodzi konieczność posiadania przenośnych skanerów. Czasochłonność obu procedur znakowania ryb jest podobna.


 

BIOLOGIA PSTRĄGA

*00084*          en

Oxidative stress biomarkers in different tissues of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) exposed to Disinfectant-CIP formulated with peracetic acid and hydrogen peroxide. Biomarkery stresu oksydacyjnego w różnych tkankach pstrąga tęczowego (Oncorhynchus mykiss) eksponowanego w środku dezynfekcyjnym CIP utworzonym z kwasu nadoctowego i nadtlenku wodoru. Tkachenko, Halyna; Kurhaluk, Natalia; Grudniewska, Joanna. - Arch.Pol.Fish. 2014 vol.22 fasc.3  s.207-219, il. bibliogr.

Badano wpływ środka dezynfekcyjnego CIP na biomarkery stresu oksydacyjnego: poziom peroksydacji lipidów (LPO) i zawartość karbonylu oksydacyjnie zmodyfikowanych białek oraz SOD - dysmutazę, CAT - katalazę, redukcję glutationu (GR), peroksydazę glutationu (GPx), a także całkowitą zdolność antyoksydacyjną w mięśniach, skrzelach, wątrobie i tkankach serca pstrąga tęczowego. Ekspozycja w CIP prowadziła do istotnego obniżenia LPO w mięśniach. Zahamowanie aktywności SOD i CAT w tkankach wynikało prawdopodobnie z powodu wzrostu stresu oksydacyjnego. Analiza korelacji między badanymi biomarkerami a obroną antyoksydacyjną potwierdza kluczową rolę SOD i CAT wobec stresu wywołanego przez CIP.


 

 

CHÓW I HODOWLA PSTRĄGA

*00037*          pl

Zastosowanie rozrzedzalnika glukoza-metanol do kriokonserwacji nasienia neosamców pstrąga tęczowego (Oncorhynchus mykiss) skutkuje wysoką ruchliwością i zdolnością zapładniającą plemników po rozmrożeniu. Dietrich, Grzegorz J.; Nynca, Joanna; Dobosz, Stefan;  Zalewski, Tomasz; Ciereszko, Andrzej. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych a bioróżnorodność. Pod. red. Zdzisława Zakęsia, Krystyny Demskiej-Zakęś, Agaty Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw.IRS 2014,  s.257-265, il. +bibliogr. 20 poz.

Oceniono parametry ruchu plemników nasienia świeżego i konserwowanego oraz zdolność zapładniającą nasienia kriokonserwowanego neosamców pstrąga tęczowego. Do kriokonserwacji nasienia neosamców pstrąga tęczowego zastosowano jako rozrzedzalnik roztwór glukozo-metanol w stosunku 1:9 oraz ekwilibrację przez 15 min. Stwierdzono bardzo wysoką zdolność zapładniającą rozmrożonego nasienia neosamców pstrąga tęczowego uzyskaną przy bardzo niskim stężeniu plemników. Uzyskane wartości były zbliżone do zapłodnienia świeżym nasieniem pstrąga tęczowego. Wykazano, że 15-minutowa ekwilibracja poprawia parametry ruchu plemników w świeżym nasieniu.


*00038*          pl

Efektywna metoda kriokonserwacji nasienia pstrąga potokowego (Salmo trutta m. fario) i pstrąga źródlanego (Salvelinus fontinalis) przy użyciu rozrzedzalnika glukoza-metanol. Nynca, Joanna; Dietrich, Grzegorz J.; Dobosz, Stefan; Liszewska, Ewa; Karol, Halina; Zalewski, Tomasz; Grudniewska, Joanna; Ciereszko, Andrzej. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych a bioróżnorodność. Pod. red. Zdzisława Zakęsia, Krystyny Demskiej-Zakęś, Agaty Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw.IRS 2014     s.267-279, il. +bibliogr. 16 poz.

Omówiono parametry ruchu plemników nasienia świeżego i kriokonserwowanego, jego zdolność zapładniającą oraz koncentrację plemników i osmolalność plazmy nasienia pstrąga potokowego i pstrąga źródlanego poddanego kriokonserwacji z wykorzystaniem 0.18 M glukozy w 9 proc. metanolu jako rozrzedzalnika. Analizowano wpływ 60 min. przechowywania rozmrożonego nasienia na parametry ruchu plemników. Użycie do zapłodnienia plemników z kriokonserwowanego nasienia pstrąga potokowego i źródlanego dawało wyniki porównywalne do zapłodnienia ikry nasieniem świeżym. Kriokonserwowane nasienie pstrąga potokowego i źródlanego może być przechowywane przez 60 min. bez pogorszenia jego jakości.


*00049*          pl

Praktyczne wdrożenia doskonalące metody chowu i hodowli pstrąga tęczowego (Oncorhynchus mykiss Walbaum, 1792) - zalecenia z wybranych badań własnych. Wiśniewska, Anna M.; Szarek, Józef; Guziur, Janusz;  Dobosz, Stefan; Sidoruk, Marcin; Szynaka, Beata; Zakrzewski, Janusz. - Komun.Ryb. 2014 nr 3 (140) s.1-7, il. bibliogr. summ.

W latach 2010-2012 prowadzono kompleksowe badania w gospodarstwach pstrągowych stosujących technologię jednokrotnego wykorzystania wody (OOH) i technologię recyrkulacji wód (RAS). Uzyskane wyniki badań patomorfologicznych, analizy biometryczne i parametry jakości wody poddano analizie statystycznej. Zaleca się wdrożenia w postaci kompleksowej metody oceny patomorfologicznej ryb, zastosowanie zmodyfikowanej pompy w postaci śruby Archimedesa i sortownicy automatycznej. Należy wykonywać często pomiary zawartości tlenu w wodzie.


*00112*          pl

Akwakultura słodkowodna pstrągów w Unii Europejskiej.  Kulikowski, Tomasz. - Mag.Przem.Ryb. 2014 nr 5 (101) s.39-42, il.

Omówiono aktualną sytuację hodowli pstrągów na świecie i w Unii Europejskiej (UE). W 2011 r. w Europie wielkość produkcji pstrągów hodowlanych wynosiła 177 000 ton. Stwierdzono, że najwyższe indywidualne spożycie pstrąga występuje w krajach Europy Północnej (Finlandia, Dania, Estonia), gdzie konsumpcja przekracza 3 kg/osobę/rocznie. Najniższe spożycie zanotowano na Malcie, Węgrzech i Słowacji - ok. 10 dkg/osobę/rocznie. Scharakteryzowano rynek i handel pstrągami w krajach UE. Wskazano potrzebę rozwoju dystrybucji, poszerzenia oferty i kampanii promocyjnej w celu wykorzystania potencjału rynkowego pstrąga w krajach UE.


 

INNE ŁOSOSIOWATE

*00018*          pl

Czy obecność larw miętusa (Lota lota) może mieć wpływ na przeżywalność narybku troci (Salmo trutta m. trutta) w cieku?.  Czerniawski, Robert; Domagała, Józef; Krepski, Tomasz; Sługocki, Łuksz; Pilecka-Rapacz, Małgorzata. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych a bioróżnorodność. Pod. red. Zdzisława Zakęsia, Krystyny Demskiej-Zakęś, Agaty Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw.IRS 2014,  s.51-57, il. +bibliogr. 19 poz.

W kwietniu 2013 roku do górnych odcinków niewielkich cieków (Trawna i Chajnówka w obrębie Szczecinka) wsiedlono 500 osobników wylęgu pływającego troci wędrownej, gdzie wcześniej wprowadzono 100 tys. wylęgu miętusa. Po odłowach narybku troci w sierpniu badano współczynnik kondycji ryb, względny przyrost masy ciała oraz przeżywalność. Uzyskano dobre wyniki wzrostu i przeżywalności (ok. 50 proc.) oraz wysokie wartości wskaźnika kondycji ryb w obu ciekach.


*00052*          pl

Zarybianie polskich obszarów morskich w 2012 roku. Bartel, Ryszard; Kardela, Janina. - Komun.Ryb. 2014 nr 3 (140) s.21-28, il.  bibliogr.

Podano rodzaje, miejsca, liczebność i wartość wypuszczonego do wód materiału zarybieniowego w ramach realizacji zadania „Zarybianie polskich obszarów morskich w 2012 r.“ W materiale zarybieniowym znajdowały się następujące gatunki ryb: troć, łosoś, certa, sieja, jesiotr. Wymieniono hodowców i liczebność wyprodukowanego przez nich materiału zarybieniowego. Omówiono problem znakowania ryb i zwracania znaczków ze znakowanych ryb.


*00093*          en

Occurrence of coho salmon, Oncorhynchus kisutch (Actinopterygii: Salmoniformes: Salmonidae), off the west coast of Baja California Sur, Mexico. Pojawienie się kiżucza, Oncorhynchus kisutch (Actinopterygii: Salmoniformes: Salmonidae) u zachodnich wybrzeży Baja Kalifornia w Meksyku. Camacho-Bareno, Edgardo; Moreno-Sanchez, Xchtel G.; Palacios-Salgado, Deivis S. - Acta Ichth.Piscat. 2014 vol.44 nr 3 s.259-261, il. bibliogr.

Po raz pierwszy u wybrzeży Meksyku odnotowano pojawienie się kiżucza (łososia pacyficznego). Było to w miejscu oddalonym o 690 km od granic rejonu występowania tego gatunku, uznawanego jako jego geograficzne rozmieszczenie. Złowiony okaz to samica o standardowej długości 520 mm ważąca 1855 g. Przedstawiono morfometryczne i merystyczne dane złowionej ryby. Rozważano przyczyny pojawienia się kiżucza w tym rejonie (być może okaz znalazł zimny korytarz wodny bogaty w substancje odżywcze ?).


 

RYBY SZCZUPAKOWATE

*00011*          pl

Odłowy tarlaków szczupaka w województwie warmińsko-mazurskim - uwagi na temat jakości filetów ryb po tarle. Zakęś, Zdzisław;  Szczepkowski, Mirosław; Pietrzak-Fiećko, Renata; Modzelewska-Kapituła, Monika; Hornatkiewicz-Żbik, Anna. W:  Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2013 roku. Pod red. M. Mickiewicza i A. Wołosa. Olsztyn: Wydaw.IRS 2014,  s.143-154, il. +bibliogr. 10 poz.

W latach 2006-2013 na Mazurach średni roczny limit na odłów tarlaków szczupaka wynosił 73 tony (wydawano 66 zezwoleń rocznie). Omówiono wydajność rzeźną i podstawowy skład chemiczny filetów szczupaka w okresie przedtarłowym i potarłowym. Wykazano, że filety pochodzące z okresu potarłowego są istotnie gorszym źródłem kwasów tłuszczowych (EPA, DHA), mają niższą masę mięśniową i są trudniejsze w obróbce technologicznej. Stwierdzono, że właściwszym rozwiązaniem byłoby uwalnianie ryb po tarle do zbiorników wodnych, z których były złowione.


*00019*          pl

Efektywność zarybień stawów ziemnych różnymi grupami wielkości narybku szczupaka (Esox lucius) i sandacza (Sander lucioperca) wychowanymi w systemach recyrkulacyjnych - wyniki wstępne.  Szczepkowski, Mirosław; Zakęś, Zdzisław; Kapusta, Andrzej;  Szczepkowska, Bożena; Hopko, Marek; Jarmołowicz, Sylwia; Kowalska, Agata; Kozłowski, Michał; Partyka, Konrad; Piotrowska, Iwona;  Wunderlich, Krzysztof. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych a bioróżnorodność. Pod. red. Zdzisława Zakęsia, Krystyny Demskiej-Zakęś, Agaty Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2014,  s.59-66, il. +bibliogr. 9 poz.

Narybek szczupaka i sandacza o różnej początkowej masie ciała podchowywano w systemach recyrkulacyjnych RAS na paszach komercyjnych. Poznakowanym znaczkami elastomerowymi narybkiem obsadzono stawy ziemne. Po jesiennym odłowie dokonano pomiarów masy i długości ciała, obliczono przyrost, przeżywalność, współczynnik kondycji i retencję znaczków. U wszystkich grup wielkości narybku obu gatunków (od 1 do 30 g) stwierdzono umiejętność pobierania żywego pokarmu. Największe przyrosty biomasy uzyskano przy zastosowaniu mniejszej wielkości (1-2 g).


*00024*          pl

Zastosowanie biotelemetrii do gospodarowania populacjami ryb drapieżnych w jeziorach. Kapusta, Andrzej; Szczepkowski, Mirosław;  Zakęś, Zdzisław. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych a bioróżnorodność. Pod. red. Zdzisława Zakęsia, Krystyny Demskiej-Zakęś, Agaty Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw.IRS 2014,  s.137-147, il. +bibliogr. 21 poz.

Przedstawiono wyniki badań telemetrycznych dotyczących ekologii szczupaka i sandacza w dwóch jeziorach eutroficznych na Mazurach (Warniak i Dgał Mały). Szczupaki zaopatrzono w nadajniki radiowe a sandacze w akustyczne nadajniki telemetryczne. Badano przeżywalność oraz wybrane aspekty związane z aktywnością ryb. Zaprezentowano praktyczne możliwości zastosowania wyników uzyskanych za pomocą różnorodnych metod telemetrycznych.


 

RYBY OKONIOWATE

*00010*          pl

Wstępne wyniki zarybień jezior narybkiem sandacza wychowanym w systemach recyrkulacyjnych. Szczepkowski, Mirosław; Zakęś, Zdzisław;  Wunderlich, Krzysztof; Szczepkowska, Bożena; Kapusta, Andrzej. W:  Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2013 roku. Pod red. M. Mickiewicza i A. Wołosa. Olsztyn: Wydaw. IRS 2014,  s.133-142, il. +bibliogr. 11 poz.

W latach 2011-2013 przeprowadzono zarybianie jezior Brożówka i Sejny trzema sortymentami sandacza o ciężarze 1-2 g, 5-10 g i 15-30 g. Sandacza wychowano w systemach recyrkulacyjnych i poznakowano znaczkami CWT. W 2013 r. dokonano odłowów kontrolnych w obu jeziorach oraz porównano efekty zarybień zależnie od wielkości wpuszczonego narybku. Zaobserwowano, że narybek sandacza wychowany w systemach recyrkulacyjnych z zastosowaniem pasz komponowanych, jest zdolny dostosować się do warunków naturalnych i zachowań charakterystycznych dla osobników „dzikich“.


*00024*          pl

Zastosowanie biotelemetrii do gospodarowania populacjami ryb drapieżnych w jeziorach. Kapusta, Andrzej; Szczepkowski, Mirosław;  Zakęś, Zdzisław. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych a bioróżnorodność. Pod. red. Zdzisława Zakęsia, Krystyny Demskiej-Zakęś, Agaty Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw.IRS 2014,  s.137-147, il. +bibliogr. 21 poz.

Przedstawiono wyniki badań telemetrycznych dotyczących ekologii szczupaka i sandacza w dwóch jeziorach eutroficznych na Mazurach (Warniak i Dgał Mały). Szczupaki zaopatrzono w nadajniki radiowe a sandacze w akustyczne nadajniki telemetryczne. Badano przeżywalność oraz wybrane aspekty związane z aktywnością ryb. Zaprezentowano praktyczne możliwości zastosowania wyników uzyskanych za pomocą różnorodnych metod telemetrycznych.


*00027*          pl

Efekty znakowania młodocianego sandacza (Sander lucioperca) znaczkami PIT w mięśnie pokryw skrzelowych. Zakęś, Zdzisław; Hopko, Marek; Partyka, Konrad. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych a bioróżnorodność. Pod. red. Zdzisława Zakęsia, Krystyny Demskiej-Zakęś, Agaty Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw.IRS 2014  s.163-174, il. +bibliogr. 21 poz.

Badano wpływ dopoliczkowego znakowania znaczkami PIT na behawior, wskaźniki hodowlane (masę ciała, dzienny przyrost masy ciała, współczynnik pokarmowy, przeżywalność) i retencję znaczków u dwóch grup wielkościowych młodocianego sandacza. Wykazano, że implantacja znaczków PIT u sandacza o masie powyżej 50 g jest metodą mało inwazyjną i charakteryzuje się wysoką retencją. Można ją zalecić do znakowania i wsiedlania do wód otwartych większych sortymentów materiału zarybieniowego sandacza.


 

RYBY WĘGORZOWATE

*00007*          pl

Postęp realizacji planów gospodarowania zasobami węgorza w Europie. Nermer, Tomasz; Robak, Stanisław. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2013 roku. Pod red. M. Mickiewicza i A. Wołosa. Olsztyn: Wydaw. IRS 2014,  s.105-111, il. +bibliogr. 6 poz.

Omówiono działania na rzecz ochrony węgorza i stopień ich wykorzystania w pierwszych latach realizacji planów zarządzania europejską populacją węgorza. W 2013 r. ICES oszacowało zasoby węgorza w Europie w oparciu o dwie metody: rekrutacji i ilościową. Przedstawiono problemy związane z wdrażaniem planów gospodarowania zasobami węgorza zgodnie z rozporządzeniem 1100/2007.


*00008*          pl

Prace nad poprawą skuteczności adaptacji narybku węgorza podchowywanego do warunków naturalnych. Szkudlarek, Maciej; Robak, Stanisław; Szczerbowski, Andrzej; Łuczyński, Marek; Chmieliński, Piotr; Bogacka-Kapusta, Elżbieta; Kapusta, Andrzej. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2013 roku. Pod red. M. Mickiewicza i A. Wołosa. Olsztyn: Wydaw.IRS 2014,  s.113-120, il. +bibliogr. 4 poz.

W celu wyprodukowania materiału zarybieniowego węgorza o jak największych zdolnościach adaptacyjnych przeprowadzono dwa eksperymenty. W pierwszym doświadczeniu przez 4 tygodnie w warunkach kontrolowanych żywiono narybek węgorza kombinacją pokarmu naturalnego i paszą sztuczną, a następnie poznakowane osobniki wpuszczono do stawu ziemnego w Pasłęku. W drugim doświadczeniu analizowano wpływ dokarmiania paszą sztuczną na zachowanie hodowlanego narybku węgorza po przeniesieniu go do środowiska naturalnego. Omówiono wskaźniki biometryczne i hodowlane ryb w obu eksperymentach.


*00062*          pl

Wielkość i podstawowe charakterystyki odłowów węgorza europejskiego z wód obwodów rybackich w 2013 roku. Wołos, Arkadiusz;  Mickiewicz, Maciej. - Komun.Ryb. 2014 nr 4 (141) s.16-20, il. bibliogr.

Na podstawie 64 ankiet od podmiotów użytkujących ponad 290 tys. ha wód w dorzeczach Wisły i Odry analizowano wielkość odłowów gospodarczych, wędkarskich i kłusowniczych węgorza europejskiego. W 2013 roku wyniosły one odpowiednio: 88,8 ton; 26,7 ton; 27,5 ton (w sumie 143 tony), a więc w porównaniu z rokiem 2012 były one niższe o 5,5 proc. Stwierdzono zwiększenie udziału narzędzi pułapkowych, przy jednoczesnym spadku używania przestaw w odłowach węgorza, a w konsekwencji nastąpiło zwiększenie udziału węgorza żółtego (żerującego) kosztem zmniejszenia udziału węgorza srebrzystego (spływającego) w całkowitych odłowach tego gatunku. W 2013 r. zanotowano spadek odłowów wędkarskich i kłusowniczych.


*00074*          pl

Stadia rozwojowe węgorza - nowe doniesienia z dziedziny badań naukowców niemieckich nad reprodukcją węgorza europejskiego. Nagel, Florian. - Prz.Ryb. 2014 nr 4 (136) s.29-31, il.  Za: Fischer and Teichwirt 2013 nr 5 s.171-173

Przedstawiono badania prowadzone przez Żeglarską Spółkę Akwakultura z Buesum (Niemcy) nad optymalizacją procesu dojrzewania i wylęgania węgorza dla celów praktycznych. Opisano i zilustrowano fotograficznie poszczególne stadia dojrzewania w obiegach zamkniętych osobników żeńskich i męskich węgorza, kontrolowane zapłodnienie i po 40 godzinach uzyskanie larw. Brak pokarmu startowego dla larw stanowi kluczowy problem w reprodukcji węgorza.


 

RYBY LIPIENIOWATE

*00061*          pl

Stan populacji lipienia europejskiego Thymallus thymallus (L.) w dorzeczu Dunajca w świetle wyników rejestracji połowów wędkarskich.  Augustyn, Leszek; Nowak, Michał. - Komun.Ryb. 2014 nr 4 (141) s.9-15, il. bibliogr. summ.

Analizowano indywidualne rejestry połowów wędkarskich na podstawie ankiet stanowiących 72,9 proc. zwrotów w latach 1999-2012 w czterech obwodach rybackich na Dunajcu i obwodzie rybackim na Popradzie. Podano wielkość połowów ryb: lipieni, pstrągów potokowych, innych łososiowatych, karpiowatych reofilnych, drapieżnych i innych oraz strukturę presji wędkarskiej. Omówiono wpływ uruchomionych w 1997 r. elektrowni wodnych na ichtiofaunę oraz gospodarkę zarybieniową w tym rejonie. Szczególną uwagę poświęcono połowom lipieni i zarybieniom tym gatunkiem. Zauważono, że mieszanie autochtonicznych i obcych populacji lipieni może mieć negatywne skutki genetyczne.


 

RYBY SIEJOWATE

*00023*          pl

Ocena stopnia hybrydyzacji siei (Coregonus lavaretus) z pelugą (Coregonus peled) w Polsce. Popopvic, Danijela; Szczepkowski, Mirosław; Heese, Tomasz; Węgleński, Piotr; Stankovic, Anna. W:  Wylęgarnictwo organizmów wodnych a bioróżnorodność. Pod. red. Zdzisława Zakęsia, Krystyny Demskiej-Zakęś, Agaty Kowalskiej.  Olsztyn: Wydaw.IRS 2014,  s.103-112, il. +bibliogr. 27 poz.

Oceniano przydatność zestawu 12 loci mikrosatelitarnych w rozróżnieniu osobników siei i pelugi oraz stopień hybrydyzacji między tymi gatunkami w wybranych populacjach siei. Sieja pochodziła z jezior Miedwie i Wisztynieckiego oraz z Zalewu Szczecińskiego, a peluga z ośrodka zarybieniowego na Litwie. W trzech populacjach siei nie stwierdzono obecności hybryd pomiędzy sieją i pelugą. Zastosowane loci msDNA stanowią odpowiednie markery genetyczne, pozwalające na rozróżnienie siei i pelugi oraz identyfikację hybryd między nimi.


*00041*          pl

Wpływ stosowania różnych pasz na wybrane wskaźniki chowu młodocianej siei (Coregonus lavaretus). Wunderlich, Krzysztof;  Szczepkowski, Mirosław; Kozłowski, Michał; Szczepkowska, Bożena. W:  Wylęgarnictwo organizmów wodnych a bioróżnorodność. Pod. red. Zdzisława Zakęsia, Krystyny Demskiej-Zakęś, Agaty Kowalskiej.  Olsztyn: Wydaw.IRS 2014,  s.299-307, il. +bibliogr. 25 poz.

Przeprowadzono podchów młodocianej siei o początkowej masie ciała 5,1 g w basenach o obiegu recyrkulacyjnym z wodą o temperaturze 19,5 st.C. W ciągu 49 dni ryby żywiono trzema paszami: narybkową T-1,5 Nutra MP, Aller Performa 1,5 i narybkową Aller Cirkel 2. Omówiono wskaźniki podchowu siei w trzech grupach żywieniowych. Stwierdzono, że zastosowanie paszy Natura MP i Aller Performa daje porównywalne rezultaty (końcowa masa ciała ryb wynosiła 21-25 g). Podobna była efektywność wykorzystania paszy oraz przeżywalność młodych osobników siei. Rodzaj zastosowanej paszy miał istotny wpływ na końcowe efekty chowu.


*00042*          pl

Zastosowanie bezinwazyjnej metody szczepienia siei (Coregonus lavaretus) w systemie recyrkulacyjnym. Szczepkowska, Bożena;  Terech-Majewska, Elżbieta; Piotrowska, Iwona; Siwicki, Andrzej K.;  Stabiński, Robert; Szczepkowski, Mirosław. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych a bioróżnorodność. Pod. red. Zdzisława Zakęsia, Krystyny Demskiej-Zakęś, Agaty Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw.IRS 2014,  s.309-314, il. +bibliogr. 4 poz.

Przeprowadzono szczepienie narybku siei o masie ciała 1,0 g i 14,0 g stosując kąpiel w basenie z wodą o temperaturze 19,1 st.C dla mniejszych ryb i z wodą o temperaturze 16,3 st.C dla ryb starszych. Po zabiegu dokonano podchowu narybku o początkowej masie ciała 1,0 g przez 98 dni, a dla narybku starszego przez 134 dni. Omówiono wyniki podchowu obu grup siei. Stwierdzono, że nie zaobserwowano różnic w wartościach podstawowych wskaźników hodowlanych (tempa wzrostu, przeżywalności, współczynników pokarmowych) siei szczepionej i nieszczepionej niezależnie od grupy wielkościowej. Przedstawiono wartości wskaźników hodowlanych u ryb szczepionych pochodzących ze stawów w Ośrodku Zarybieniowym PZW w Gawrych Rudzie.


 

RYBY SUMOWATE

*00091*          en

Growth, cannibalism, and survival relations in larvae of European catfish, Silurus glanis (Actinopterygii: Siluriformes: Siluridae) - attempt to mitigate sibling cannibalism. Wzrost, kanibalizm i relacje z przeżywalnością larw suma europejskiego, Silurus glanis (Actinopterygii: Siluriformes: Siluridae) - próby złagodzenia kanibalizmu wśród rodzeństwa. Król, Jarosław; Flisiak, Wojciech; Urbanowicz, Piotr; Ulikowski, Dariusz. - Acta Ichth.Piscat. 2014 vol.44 nr 3 s.191-199, il. bibliogr.

Badano relacje wzrost-kanibalizm-przeżywalność u larw hodowlanych suma europejskiego. Oceniano też możliwość redukcji kanibalizmu poprzez suplementowanie paszy tryptofanem. Dwa 30-dniowe eksperymenty przeporwadzono w warunkach 0 światła - 24 godz. ciemności w temperaturze 26,5 - 27,0 st.Cel. W jednym z nich 3-dniowe larwy składały się tylko z rodzeństwa. W obu grupach kanibalizm był główną przyczyną śmiertelności, a pokrewieństwo nie miało wpływu na zachowania kanibalistyczne. Tryptofan także nie miał istotnego wpływu na wzrost i przeżywalność larw. Kanibalizm był głównym czynnikiem oddziałującym na przeżywalność suma w warunkach hodowlanych.


*00110*          pl

Kirysek spiżowy Corydoras aeneus (Gill, 1858) w nowoczesnych badaniach naukowych. Duda, Arkadiusz. - Komun. Ryb. 2014 nr 5 (142)  s.30-32, il. bibliogr.

Kirysek spiżowy w warunkach naturalnych występuje w Ameryce Płd., a w akwarystyce jest najpopularniejszą rybą z rodzaju sumokształtnych. Ryba ta jest atrakcyjnym obiektem dla środowiska naukowego ze względu na łatwość prowadzenia badań. Prowadzone obserwacje dotyczą orientacji ryb w przestrzeni, techniki pływania, słuchu form albinotycznych, rozrodu oraz oddychania jelitowego powietrzem atmosferycznym.


 

INNE RYBY SŁODKOWODNE

*00054*          pl

Słów kilka o niebiańskim danio perłowym. Wiszniewski, Grzegorz. - Komun. Ryb. 2014 nr 3 (140) s.32-34, il. bibliogr.

Omówiono taksonomię, występowanie, budowę morfologiczną, rozmnażanie i podchów wylęgu Danio margaritatus (Roberts 2007) - ryby akwariowej odkrytej w 2006 roku. Pozyskiwanie tego gatunku w warunkach naturalnych spowodowało gwałtowny spadek liczebności dzikich populacji. Opracowanie rozrodu w warunkach hodowlanych powstrzymało groźbę wyginięcia gatunku.


*00092*          en

Genetic structure among four populations of paddlefish, Polyodon spathula (Actinopterygii: Acipenseriformes: Polyodontidae), based on disomic microsatellite markers. Struktura genetyczna u czterech populacji wiosłonosa, Polyodon spathula (Actinopterygii: Acipenseriformes: Polyodontidae) w oparciu o disomiczne markery mikrosatelitarne. Zheng, Xueli; Schneider, Kyle; Lowe, Jeremiah D.; Gomelsky, Boris; Mims, Steve D.; Bu, Shuhai. - Acta Ichth.Piscat. 2014 vol.44 nr 3 s.213-219, il. bibliogr.

Badano zróżnicowanie genetyczne populacji wiosłonosa występującego w geograficznie oddalonych rejonach. Ryby złowiono w rzekach USA: Alabama, Red, Yellowstone/Missouri, Ohio. Osiem mikrosatelitarnych loci (PspD102, PspD111, PspB105, PspD9, PspD8, PspC6, PspH26, PspC10) wykazujących disomiczny model dziedziczenia użyto do badań bogactwa alleli, heterozygotyczności i zróżnicowania genetycznego. Badane populacje wykazywały niski stopień zróżnicowania genetycznego z wyjątkiem populacji z rzeki Alabama, którą uznano za należącą do innej gałęzi. Pozostałe populacje uznano za przynależne do tej samej gałęzi.


 

WĘDKARSTWO

*00012*          pl

Presja i połowy wędkarskie w jeziorach użytkowanych przez gospodarstwa rybackie w 2012 roku. Wołos, Arkadiusz; Draszkiewicz-Mioduszewska, Hanna; Trella, Marek. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2013 roku. Pod red. M. Mickiewicza i A. Wołosa. Olsztyn: Wydaw.IRS 2014,  s.155-164, il. +bibliogr. 2 poz.

W oparciu o badania ankietowe wędkarzy, łowiących ryby w wodach jezior należących do 8 gospodarstw rybackich, analizowano sezonowość presji wędkarskiej, jej wielkość i strukturę gatunkową, a także parametry cechujące wędkarzy i wielkość odłowów. Wykazano, że w 2012 roku jeden wędkarz wędkował średnio 44,8 dni odławiając 50,6 kg ryb, a struktura gatunkowa złowionych ryb była bardzo zróżnicowana. W 2012 roku na podstawie wydanych przez jeziorowe gospodarstwa rybackie zezwoleń wędkarskich oszacowano, że wielkość odłowów wędkarskich w jeziorach użytkowanych rybacko w Polsce, wynosiła 5280 ton.


*00051*          pl

Ocena metod ewidencji amatorskiego połowu ryb w obwodach rybackich. Wołos, Arkadiusz. - Komun. Ryb. 2014 nr 3 (140) s.12-20, il.

Analizowano dane o amatorskich połowach ryb za pomocą różnych metod badawczych: na podstawie rejestracji (rzeki: Skawa, Krynica, Przemsza, Narew, Bug, zbiornik Tresna), na podstawie oceny szacunkowej (Zbiornik Włocławski), metodą ankietyzacji (jeziorowe gospodarstwa rybackie na terenie Mazur, Wielkopolski i Pomorza), metodą bezpośredniej kontroli. Omówiono wady i zalety poszczególnych metod. Najbardziej wiarygodną metodą jest rejestracja, a następnie ankietyzacja.


 

EKONOMIKA I ORGANIZACJA RYBACTWA

*00003*          pl

Sytuacja ekonomiczno-finansowa podmiotów uprawnionych do rybackiego użytkowania jezior w 2013 roku. Wołos, Arkadiusz;  Mickiewicz, Maciej; Czerwiński, Tomasz. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2013 roku. Pod red. M. Mickiewicza i A. Wołosa. Olsztyn: Wydaw.IRS 2014,  s.39-49, il. +bibliogr. 1 poz.

Podano charakterystykę 17 gospodarstw „stawowo-jeziorowych“ oraz 43 „jeziorowych“ z regionów: Mazury, Wielkopolska, Pomorze. Omówiono podstawowe wskaźniki ekonomiczne (przychody, koszty, rentowność) i produkcyjno-gospodarcze (odłowy, zarybienia, zatrudnienie). Wskaźnik rentowności w 2013 r. wyniósł 3,44 proc., przychód pochodzący z gospodarki stawowej przekraczał przychód z produkcji jeziorowej, a całkowite przychody rozpatrywanych 60 gospodarstw osiągały 94 mln zł.


*00017*          pl

Ranking znaczenia najważniejszych gatunków ryb w jeziorowej gospodarce zarybieniowej. Mickiewicz, Maciej. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych a bioróżnorodność. Pod. red. Zdzisława Zakęsia, Krystyny Demskiej-Zakęś, Agaty Kowalskiej. Olsztyn: Wydaw. IRS 2014,  s.41-50, il. +bibliogr. 19 poz.

Na podstawie danych ankietowych z lat 2001-2007 badano intensywność jeziorowej gospodarki zarybieniowej poszczególnymi gatunkami ryb po transformacji własnościowej w rybactwie. Analizowano ilości wprowadzonego materiału zarybieniowego oraz wartość materiału zarybieniowego. Obliczono współczynniki efektywności ekonomicznej zarybień. Najpopularniejszym w 2013 roku gatunkiem w gospodarce zarybieniowej był szczupak, następnie lin, węgorz, sandacz, a średnio popularne były sielawa i karp, do mało popularnych zaliczono karasia, suma i sieję.


 

POŁOWY RYB, SPRZĘT POŁOWOWY

*00005*          pl

Wstępne wyniki monitoringu ichtiofauny jezior i zbiorników zaporowych z zastosowaniem wontonów jako narzędzie prowadzenia racjonalnej gospodarki rybacko-wędkarskiej. Heese, Tomasz; Perkowski, Jacek; Komorowski, Jan; Strzałkowski, Łukasz. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2013 roku. Pod red. M. Mickiewicza i A. Wołosa. Olsztyn: Wydaw.IRS 2014,  s.83-95, il. +bibliogr. 18 poz.

Podano podstawy naukowe i prawne oraz metodykę prowadzenia monitoringu ichtiofauny na potrzeby gospodarki rybacko-wędkarskiej. Testy wykonano dla jezior: Sasek Wielki, Nożyce, Góra i dla Zbiornika Maków, przy użyciu zestawów sieci stawnych typu wonton. Podano spis gatunków złowionych ryb, liczbę osobników oraz masę ryb pozyskanych z trzech zestawów sieci.


*00057*          en

The state of inland fisheries in Ethiopia: a synopsis with updated estimates of potential yield. Stan rybactwa śródlądowego w Etiopii: podsumowanie z aktualnymi ocenami potencjalnej wydajności. Tesfaye, Gashaw; Wolff, Matthias. - Int. J. Ecohydrol. Hydrobiol. 2014 vol.14 nr 3 s.200-219, il. bibliogr.

Scharakteryzowano rybactwo śródlądowe w Etiopii, stosowane praktyki zarządzania i odłowów, wielkość zasobów ryb i potencjalną wydajność. Przeanalizowano dane połowowe z ostatnich 28 lat. W wodach tego kraju występuje 180 gatunków ryb oraz mięczaki i skorupiaki. Komercyjnie pozyskuje się także glony i różne gatunki roślin wodnych. W rybactwie pracuje bezpośrednio lub pośrednio około pół miliona osób. Roczna produkcja ryb z jezior i zbiorników wodnych może wynosić około 73100 ton, a z rzek około 21400 ton.


*00080*          en

River lamprey, Lampetra fluviatilis L., fishery in Latvia - insight into the origin of catch statistics data. Połowy minoga rzecznego, Lampetra fluviatilis L., na Łotwie - wgląd do danych statystycznych. Abersons, Kaspar; Birzaks, Janis. - Arch.Pol.Fish. 2014 vol.22 fasc.3 s.169-179, il. bibliogr.

Status minoga rzecznego na Łotwie oceniano na podstawie danych statystycznych połowów tego gatunku. Obecnie połowy minoga odbywają się na 24 łowiskach w 17 łotewskich rzekach. Najwięcej minogów odławia się w rzekach: Gauja, Daugava, Venta i Salaca. Najpopularniejszym narzędziem połowów są żaki, ale też używane są przegrody i drygawice. Używanie typu narzędzi połowów zależy od parametrów łowiska. Wysiłek połowowy i typ narzędzi od lat 60-tych, czy 70-tych XX wieku, uległy dużym zmianom. Roczne połowy minoga rzecznego w 2000 r. wynosiły 136,4 ton, a w 2010 r. - 72,1 ton.


*00105*          pl

Struktura połowów rybackich na tle czynników abiotycznych wód w jeziorze Miedwie. Stepanowska, Katarzyna; Biernaczyk, Marcin; Machula, Sylwia; Kubiak, Jacek. - Komun.Ryb. 2014 nr 5 (142) s.1-4, il. bibliogr. summ.

Na podstawie statystyk połowowych przeprowadzono analizę struktury połowów rybackich na jeziorze Miedwie w latach 2005-2011 na tle zmian w poziomie trofii jeziora. Badanie zmian wskaźników hydrochemicznych wody w okresie 1988-2012 wykazało jednoznacznie, że nastąpiło obniżenie poziomu trofii wód jeziora. Stwierdzono zwiększenie populacji ryb karpiowatych z 63 proc. całkowitej masy połowowej w 2005 roku do 77 proc. w 2011 roku przy równoczesnym spadku udziału ryb drapieżnych z 32 proc. do 23 proc. masy złowionych ryb. Zmiana warunków troficznych jeziora nie znajduje w chwili obecnej odzwierciedlenia w strukturze połowów rybackich.


 

URZĄDZENIA DO CHOWU I HODOWLI RYB

*00113*          pl

Natleniacz nowego typu. Tarnogrodzki, Antoni; Szummer, Andrzej. - Mag.Przem.Ryb. 2014 nr 5 (101) s.47, il.

Opisano konstrukcję i działanie nowego typu natleniacza, jednorodnie natleniającego wodę w basenie hodowlanym, w którym przyrost zawartości rozpuszczonego tlenu wynosi kilka lub kilkanaście g/m sześc. Na przykładzie liczbowym omówiono rozwiązanie natlenienia basenu lub stawu do wymaganej zawartości tlenu - 10 g/m sześc.


 

ZANIECZYSZCZENIE I OCHRONA RYB

*00048*          pl

Polityka preferująca czy symulująca ochronę środowiska?.  Draganik, Bohdan. - Mag.Przem.Ryb. 2014 nr 3 (99) s.57-60, il.

Omówiono znaczenie pojęcia „Wielkie ekosystemy morskie“, którego opis i zasady opublikował dr Kenneth Sherman w Biuletynie Morskiego Instytutu Rybackiego nr 3 w 1992 r. Przedstawiono główne przyczyny zanieczyszczeń wód Morza Bałtyckiego. Analizowano zagrożenia dla środowiska naturalnego Bałtyku w związku z położeniem na dnie morza w szwedzkiej strefie ekonomicznej gazociągu przez rosyjsko-niemiecko-holenderskie konsorcjum Nord Stream.


 

OCHRONA GATUNKOWA

*00032*          pl

Wstępne badania dotyczące możliwości rozrodu minoga rzecznego (Lampetra fluviatilis) w warunkach kontrolowanych. Kujawa, Roman. W:  Wylęgarnictwo organizmów wodnych a bioróżnorodność. Pod. red. Zdzisława Zakęsia, Krystyny Demskiej-Zakęś, Agaty Kowalskiej.  Olsztyn: Wydaw.IRS 2014,  s.209-215, il. +bibliogr. 10 poz.

W celu ochrony i wzmocnienia populacji minoga rzecznego w naszych rzekach opracowano biotechnologię jego rozrodu i podchowu larw. W trakcie kilkumiesięcznego przetrzymywania dojrzałych minogów rzecznych w akawarium obserwowano zmiany zachowań oraz zmiany budowy ciała minogów w okresie poprzedzającym tarło. Finałem rozrodu minoga rzecznego w warunkach kontrolowanych było uzyskanie wylęgu, który nadaje się na materiał zarybieniowy. Zarybianie można przeprowadzić w wybranych odcinkach rzek, uwzględniając rodzaj podłoża, jego konsystencję i szybkość nurtu wody.


*00055*          pl

Konferencja naukowa pt. „Aktualny stan i ochrona naturalnych populacji ryb jesiotrowatych zagrożonych wyginięciem“. Kolman, Ryszard; Trojanowska, Magdalena; Duda, Arkadiusz; Wiszniewski, Grzegorz. - Komun.Ryb. 2014 nr 3 (140) s.35-37, il.

W dn. 8-11 kwietnia 2014 r. w Ogonkach k. Giżycka hodowcy, naukowcy i urzędnicy z Polski, Ukrainy, Rosji, Litwy, Łotwy i Białorusi wysłuchali referatów na temat restytucji jesiotra ostronosego w basenie Morza Bałtyckiego. Omówiono też stan populacji ryb jesiotrowatych w basenach Morza Azowskiego, Czarnego i Kaspijskiego oraz tematykę dotyczącą chowu i zachowań jesiotra ostronosego. Poruszono też tematykę genetyczno-biologiczną oraz zapoznano się z bazą technologiczną i badaniami prowadzonymi w Zakładzie Ryb Jeiotrowatych IRS (zakładzie Instytutu Rybactwa Śródlądowego) w Pieczarkach.


 

GOSPODARKA WODNA

*00101*          pl

Wyrok Trybunału Europejskiego w aprawie RDW... Pirtań, Ziemowit. - Prz.Ryb. 2014 nr 5 (137) s.28-29, il.

Przedstawiono wyrok Trybunału Europejskiego w sprawie C-525/12 dotyczące skargi Komisji Europejskiej o stwierdzenie uchybienia Republiki Federalnej Niemiec w sprawie zobowiązań państwa członkowskiego w zakresie stosowania Ramowej Dyrektywy Wodnej. Chodziło o ustanowienie zwrotu za usługi wodne - odpłatności za piętrzenie i korzystanie z wód powierzchniowych. Podobny spór prowadzi branża akwakultury w Polsce z Ministerstwem Środowiska. Wyrok TE jest zbieżny ze stanowiskiem środowisk rybackich w rozmowach z Ministerstwem Środowiska.


 

PRZETWÓRSTWO RYBNE

*00047*          pl

Z dumą wyprodukowany [kawior] w Polsce. Redakcja [oprac.]. -  Mag. Przem. Ryb. 2014 nr 3 (99) s.56, il.

Przedstawiono historię gospodarstwa rybackiego „Gosławice“ spod Konina, które w 2014 roku na targach Seafood Global Expo w Brukseli oferowało czarny kawior pod marką Antonius Caviar produkowany w przetwórni pod Olsztynem. Scharakteryzowano cykl produkcji kawioru i jego walory smakowe. Stado jesiotrów jakimi dysponuje gospodarstwo w Gosławicach lokuje je na trzeciej pozycji w Europie.


*00050*          pl

Zmiany zawartości histaminy w konserwach rybnych w trakcie przechowywania chłodniczego. Ochrem, Andrzej; Zapletal, Piotr;  Szczuka, Maria; Trzyniec, Karolina; Styrna, Grzegorz. - Komun.Ryb.  2014 nr 3 (140) s.8-11, il. bibliogr. summ.

Badano zawartość histaminy w konserwach rybnych po otwarciu i po tygodniowym przechowywaniu w temperaturze 4 st.C. Badanymi konserwami były: filety z makreli w sosie pomidorowym, śledź w oleju, karp po grecku i szprot w sosie pomidorowym. Najwyższy poziom histaminy po otwarciu konserwy stwierdzono w filetach z makreli w sosie pomidorowym, a najniższy w karpiu po grecku. Po tygodniowym przechowywaniu zawartość histaminy obniżyła się we wszystkich konserwach, a w śledziu w oleju nie stwierdzono jej obecności. Konserwy rybne zawierały bezpieczną dla zdrowia ilość histaminy (poniżej 200 mg/kg).


*00077*          pl

Tendencje w konsumpcji ryb i owoców morza w Polsce. Hryszko, Krzysztof. - Mag.Przem.Ryb. 2014 nr 4 (100) s.22-26, il.

Omówiono wielkość i strukturę gatunkową ryb spożywanych w Polsce w latach 1994-2013. W 2013 r. spożycie ryb i owoców morza w Polsce wynosiło 12,6 kg/mieszkańca rocznie. W gospodarstwach domowych ryby świeże i mrożone stanowiły 61 proc. spożywanych ryb, w tym udział ryb morskich wynosił 41 proc., a słodkowodnych 20 proc., pozostałą część spożywano w postaci przetworzonej. Najwięcej ryb i przetworów rybnych konsumowali emeryci i renciści. Scharakteryzowano konsumpcję ryb w poszczególnych województwach Polski.


*00102*          pl

Produkcja, spożycie i handel rybami na świecie. Kiełpiński, Maciej. - Prz.Ryb. 2014 nr 5 (137) s.30-32, il.

Podano wg. statystyk FAO wielkość spożycia ryb słodkowodnych i morskich w krajach Europy oraz udział ryb w diecie człowieka w poszczególnych krajach na świecie. W roku 2011 łącznie wyprodukowano 120 mln ton ryb, z czego 60 proc. stanowiły gatunki morskie, a 35 proc. - gatunki hodowlane. Spośród gatunków hodowlanych 85 proc. stanowiły ryby słodkowodne, produkowane zwłaszcza w krajach azjatyckich. Spożycie ryb jest w dużym stopniu uzależnione od regionu geograficznego i pośrednio od dostępu do morza oraz zamożności społeczeństwa.


 

SKORUPIAKI I MIĘCZAKI UŻYTKOWE

*00020*          pl

Wykorzystanie materiału obsadowego raków pozyskanego w warunkach kontrolowanych w celu poprawy bioróżnorodności jezior. Ulikowski, Dariusz. W: Wylęgarnictwo organizmów wodnych a bioróżnorodność. Pod. red. Zdzisława Zakęsia, Krystyny Demskiej-Zakęś, Agaty Kowalskiej.  Olsztyn: Wydaw.IRS 2014,  s.67-78, il. +bibliogr. 29 poz.

Jeziora Dgał Mały i Warniak zaraczono materiałem obsadowym raków błotnych pozyskanym podczas przyspieszonego rozrodu w warunkach kontrolowanych i podchowanym z wykorzystaniem dokarmiania paszami sztucznymi. W jeziorze Dgał Mały po 8 latach stwierdzono współbytowanie populacji raka pręgowatego (87 proc.) i raka błotnego (13 proc.). W jeziorze Warniak po 5 latach od zaraczenia wykazano obecność raków błotnych (76 osobników). Badania potwierdziły przydatność materiału obsadowego raka do introdukcji.


*00086*          en

Morphometric differentiation in four populations of signal crayfish, Pacifastacus leniusculus (Dana), in Poland. Zróżnicowanie morfometryczne czterech populacji raka sygnałowego, Pacifastacus leniusculus (Dana) w Polsce. Chybowski, Łucjan. -  Arch.Pol.Fish. 2014 vol.22 fasc.3 s.229-233, il. bibliogr.

Badaniami objęto populacje raka sygnałowego, jedną z rzeki Naryjska Struga i trzy populacje z jezior: Pobłędzie, Mauda, Staw Płociczno. Analizowano zróżnicowanie morfometryczne samic i samców stosując analizy dyskryminacyjne. Szczególne różnice dotyczyły u samic głowotułowia i szerokości szczypiec, a u samców odwłoku i grubości szczypiec. Zaobserwowano też różnice morfologiczne między populacjami raków w zależności od miejsca występowania, raki z rzeki cechowały się mniejszymi rozmiarami w porównaniu do raków z jezior.