Wylęgarnictwo a dywersyfikacja produkcji akwakultury, 2017 - Red. Z. Zakęś, K. Demska-Zakęś - Wyd. IRS Olsztyn, s. 287
ISBN 978-83-60111-88-8

Biotechnologia w akwakulturze, 2008 - Red. Z. Zakęś, J. Wolnicki, K. Demska-Zakęś, R. Kamiński, D. Ulikowski. Wyd. IRS, s. 410

Spis treści

Wstęp 9

Agnieszka Sikora, Krystyna Demska-Zakęś, Zdzisław Zakęś - Rozklejanie ikry ryb – problem ciągle aktualny

Andrzej Ciereszko, Joanna Nynca, Sylwia Judycka, Ewa Liszewska, Stefan Dobosz - Współpraca nauki i praktyki w pracach nad wdrożeniem kriokonserwacji nasienia do hodowli ryb łososiowatych – do TANGA trzeba dwojga!

Sylwia Judycka, Joanna Nynca, Ewa Liszewska, Stefan Dobosz, Joanna Grudniewska, Andrzej Ciereszko - Optymalna koncentracja plemników w słomce oraz końcowe stężenie glukozy w rozrzedzalniku są istotne dla efektywności kriokonserwacji nasienia ryb łososiowatych

Joanna Nynca, Sylwia Judycka, Ewa Liszewska, Stefan Dobosz, Andrzej Ciereszko - Optymalizacja koncentracji plemników w słomce do kriokonserwacji nasienia pstrąga tęczowego (Oncorhynchus mykiss) 49

Jacek Wolnicki, Grzegorz Dietrich, Rafał Kamiński, Sylwia Judycka, Justyna Sikorska - Wpływ długotrwałego przetrzymywania samców strzebli błotnej (Eupallasella percnurus) w warunkach zbliżonych do naturalnych na cechy jakościowe nasienia

Sylwia Judycka, Rafał Kamiński, Dariusz Kaczmarczyk, Justyna Sikorska, Jacek Wolnicki, Grzegorz Dietrich - Zastosowanie technik biologii molekularnej i bioinformatyki oraz kriokonserwacji nasienia w tworzeniu banku genów strzebli błotnej (Eupallasella percnurus), gatunku zagrożonego wyginięciem

Elżbieta Brzuska - Ocena efektów kontrolowanego rozrodu karpi (Cyprinus carpio) pochodzenia polskiego (linia 6) oraz węgierskiego (linia 8) po indukowaniu owulacji homogenatem przysadki karpia (CPH), leszcza (BPH) lub ludzką gonadotropiną kosmówkową (hCG)

Maciej Rożyński, Zdzisław Zakęś - Efekty stosowania różnych procedur żywienia larw sandacza (Sander lucioperca) w warunkach kontrolowanych

Katarzyna Palińska-Żarska, Sławomir Krejszeff, Michał Łopata, Daniel Żarski - Wpływ czynników abiotycznych na efektywność wychowu larw okonia (Perca fluviatilis) w warunkach kontrolowanych

Agnieszka Stabińska, Jarosław Król, Sergiusz Czesny, Małgorzata Woźniak, Elżbieta Ziomek, Piotr Hliwa - Wpływ podawania różnych pasz komercyjnych na efekty podchowu larw okonia europejskiego (Perca fluviatilis) po odstawieniu pokarmu żywego

Zdzisław Zakęś - Zintegrowana metoda podchowu materiału obsadowego sandacza (Sander lucioperca) – stawy ziemne " systemy recyrkulacyjne

Roman Kujawa, Kajetan Bansen, Tomasz Zielazny, Mateusz Biegaj - Podchów larw wzdręgi kolorowej (Scardinius erythrophthalmus) w warunkach kontrolowanych

Justyna Sikorska, Rafał Kamiński, Barbara Kazuń, Krzysztof Kazuń, Mirosław Szczepkowski, Jacek Wolnicki - Porównanie skuteczności różnych metod postępowania z rybami ze stawu przed umieszczeniem ich w RAS

Rafał Kamiński, Justyna Sikorska, Jacek Wolnicki - Wpływ zasolenia wody na wzrost i przeżywalność larw reofilnych ryb karpiowatych w warunkach kontrolowanych

Szymon Łakomiak, Piotr Gomułka, Agnieszka Pękala, Ewa Paździor, Elżbieta Ziomek, Piotr Hliwa - Wpływ wybranych komercyjnych preparatów probiotycznych na efekty podchowu narybku jesiotra rosyjskiego (Acipenser gueldenstaedtii)

Mirosław Szczepkowski, Dorota Fopp-Bayat, Bożena Szczepkowska, Michał Blitek, Marek Bogacki, Radosław K. Kowalski - Wzrost i dojrzewanie jesiotra syberyjskiego (Acipenser baerii) uzyskanego w wyniku indukcji gynogenezy mejotycznej

Dariusz Ulikowski, Łucjan Chybowski, Piotr Traczuk, Iwona Piotrowska - Wpływ presji kijanek żab, larw ważek oraz bujnego porostu glonów nitkowatych na przeżywalność i wzrost oraz utratę szczypiec młodocianych raków w warunkach kontrolowanych

Iwona Piotrowska, Bożena Szczepkowska, Michał Kozłowski - Mikroalgi – możliwości wykorzystania w akwakulturze

Piotr Gomułka, Jan Stasiak, Piotr Niewiadomski - Czy fruktozamina może być dobrym wskaźnikiem glikemii u ryb?

Andrzej K. Siwicki, Jarosław Dastych, Ewelina Wójcik, Patrycja Schulz, Edyta Kaczorek, Krzysztof Kazuń, Barbara Kazuń, Elżbieta Terech-Majewska - Możliwości zastosowania bakteriofagów w ochronie zdrowia ryb

Zdzisław Zakęś, Krzysztof Wunderlich, Mirosław Szczepkowski, Maciej Rożyński - Efekty znakowania młodocianej siei (Coregonus lavaretus) pasywnymi zintegrowanymi transponderami (PIT)

Michał Kozłowski, Mirosław Szczepkowski, Iwona Piotrowska, Bożena Szczepkowska - Efekty znakowania juwenalnego jesiotra ostronosego (Acipenser oxyrinchus) implantami elastomerowymi (VIE)

Maciej Mickiewicz, Marek Trella - Zarybienia szczupakiem (Esox lucius) i ich efekty w wodach obwodów rybackich na podstawie kwestionariuszy RRW-23 z lat 2006-2015

Wstęp

Pierwotnie działalność człowieka związana z wylęgarnictwem organizmów wodnych była swego rodzaju środkiem zaradczym, pozwalającym na utrzymanie korzystnej dla gospodarki rybackiej struktury gatunkowej. W wyniku niekorzystnych zmian w ekosystemach wodnych pierwszą i główną przyczyną ustępowania danych gatunków było i jest pogorszenie się warunków naturalnego rozrodu ryb. Pierwsze wylęgarnie zakładano więc w celu prowadzenia zarybień i utrzymania liczebności populacji ryb cennych gospodarczo na poziomie umożliwiającym ich gospodarczą eksploatację. Był to nadrzędny cel tych działań, a niejako na marginesie wylęgarnictwo przyczyniało się do utrzymywania bioróżnorodności ekosystemów wodnych.

Obecnie wylęgarnictwo nie jest już tylko częścią akwakultury zachowawczej, ukierunkowanej na produkcję materiału zarybieniowego. Przeważa działalność związana z akwakulturą nastawioną na produkcję materiału obsadowego i ryb wielkości konsumpcyjnej, którą można nazwać akwakulturą produkcyjną. Perspektywy jej rozwoju i stan ekonomiczny w dużym stopniu zależą od wprowadzania różnego rodzaju innowacji, począwszy od tych o charakterze procesowym, technologicznym, technicznym, a na organizacyjnych i marketingowych kończąc. Pierwsze z wymienionych charakteryzuje to, że przynoszą one największą wartość dodaną, ale niestety są też najdroższe. Bazują one na wynikach często kosztownych prac naukowych i szeroko rozumianej działalności badawczo-rozwojowej. Podkreślić należy, że innowacje w akwakulturze są efektem pracy specjalistycznych laboratoriów uniwersyteckich, instytutów naukowych opracowujących, a następnie wdrażających nowe rozwiązania w komercyjnych przedsiębiorstwach akwakultury. Taka konfiguracja umożliwia dyfuzję rozwiązań innowacyjnych i efektywny transfer wiedzy.

Ważnym efektem działań innowacyjnych w akwakulturze jest tworzenie podstaw/bazy do dywersyfikacji jej produkcji. Przykładem mogą być działania stawiające sobie za cel wprowadzenie do akwakultury nowych gatunków. Bardzo ważne jest dokładne „rozpoznanie gatunku”, identyfikacja i rozwiązywanie problemów związanych z jego rozrodem i podchowem najmłodszych stadiów rozwojowych, czyli działalność ściśle związana z wylęgarnictwem. Śmiem twierdzić, że to właśnie wylęgarnictwo warunkuje sukces i rozwój akwakultury, przyczyniając się m.in. do jej dywersyfikacji, czyli różnicowania gamy produktów w kontekście gatunkowym, czy też sortymentowym. Zgłębienie zagadnień związanych z szeroko rozumianą biologią rozrodu, a następnie opracowanie procedur kontrolowanego pozyskiwania produktów płciowych, popularnie nazywanych tarłem sztucznym jest pierwszym, bardzo istotnym elementem kompleksowej technologii produkcji danego gatunku. Generalnie można stwierdzić, że to właśnie zoptymalizowanie procedur kontrolowanego rozradzania organizmów wodnych determinuje jakość hodowlaną materiału, tj. przeżywalność i tempo wzrostu, czyli jakże istotne dla hodowcy wskaźniki decydujące o efektach ekonomicznych przedsiębiorstw akwakultury. W przypadku technologii produkcji nowych dla wylęgarnictwa taksonów w pierwszym rzędzie optymalizuje się wskaźniki ilościowe, czyli chociażby wspomnianą przeżywalność i przyrosty ryb. Obecnie coraz częściej zwraca się również uwagę na takie cechy, jak: zmienność genetyczna, szeroko rozumiany behawior, witalność i zdolność adaptacyjna. Bardzo istotne są też procedury utrzymywania dobrostanu tarlaków przetrzymywanych w obiektach wylęgarniczych. To przecież od ich kondycji i stanu zdrowotnego zależy jakość potomstwa.

W niniejszej monografii zawarte są informacje dotyczące wielu aspektów wylęgarnictwa i jego potencjalnego, ale i rzeczywistego wpływu na dywersyfikację produkcji akwakultury. Znajdują się w niej wyniki zarówno interesujących badań podstawowych, np. dotyczących biologii nasienia, jak i aplikacyjnych związanych chociażby z odklejaniem ikry, kontrolowanym rozrodem, podchowem, żywieniem, profilaktyką i terapią, a także znakowaniem organizmów wodnych. Prezentowane tu zagadnienia, biotechniki, metody i procedury mają charakter nowatorski, a niektóre z nich zostały już pozytywnie zweryfikowane w skali komercyjnej, potwierdzając tym samym ścisły związek wylęgarnictwa z dywersyfikacją akwakultury.