Expres informacji nr 2-2006

Instytut Rybactwa Śródlądowego

im. STANISŁAWA SAKOWICZA

EXPRESS INFORMACJA

NR 2/2006

Opracowanie: mgr inż. Jadwiga Zdanowska

mgr inż. Henryk Chmielewski

inż. Jadwiga Cupiał
mgr inż. Alicja Robak

Olsztyn 2006

REDAKCJA

Zespół redakcyjny:
mgr inż. Jadwiga Zdanowska
mgr inż. Henryk Chmielewski
inż. Jadwiga Cupiał
mgr inż. Alicja Robak

Kontakt:
Tel. (089) 524 01 71, fax (089) 524 05 05
E-mail: din@infish.com.pl

Wydawca:
Dział Wydawnictw
Instytutu Rybactwa Śródlądowego
10-719 Olsztyn, ul. Oczapowskiego 10
Tel. (089) 524 10 15, 524 01 71, fax (089) 524 05 05
E-mail: wydawnictwo@infish.com.pl

RYBACTWO

*00063* pl

Beskidy, ryby i rybacy. Kuczyński, M. ; Miś, J. - Prz. Ryb. 2006 R. 31 nr 1 s. 25-28, il.

Przedstawiono rozwój rybactwa stawowego na Śląsku Cieszyńskim począwszy od XV w. do dnia dzisiejszego. Omówiono skład chemiczny i wartości odżywcze mięsa karpia - podstawowego gatunku gospodarki stawowej.

*00069* pl

Gospodarka rybacka w śródlądowych wodach płynących w roku 2004. Cz. 1: Uprawnieni do rybactwa, obwody rybackie, połowy gospodarcze i zatrudnienie. Wołos, Arkadiusz; Mickiewicz, Maciej; Mioduszewska, Hanna; Wiśniewolski, Wiesław; Borzęcka, Irena. - Komun. Ryb. 2006 nr 1 (90) s. 22-25, il.

Na podstawie kwestionariusza RRW-23 (Zestawienie dotyczące gospodarki rybackiej prowadzonej w publicznych śródlądowych wodach powierzchniowych płynących) wypełnionych przez podmioty prowadzące gospodarkę rybacką, zestawiono informacje o liczbie i powierzchni obwodów rybackich, formach prawnych uprawnionych do rybactwa, połowach ryb i raków narzędziami i urządzeniami rybackimi oraz zatrudnieniu w badanych podmiotach.

*00093* pl

Forum Towarzystwa Promocji Rybactwa i Produktów Rybnych. Pan Karp. Szczepański, Zbigniew [red. ]. - Prz. Ryb. 2006 R. 31 nr 2 s. 36-52, il.

Przedstawiono prace organizacyjne oraz zamierzenia nowopowstałego Towarzystwa Promocji Rybactwa i Produktów Rybnych. Omówiono i zilustrowano fotograficznie wydarzenia medialne i inne działania podjęte w ramach kampanii promocyjnej „Pan Karp 2005".

HYDROBIOLOGIA RYBACKA

*00003* en

Mitochondrial DNA-based diagnostic molecular markers for freshwater bivalves. Markery molekularne słodkowodnych małży na podstawie analizy mitochondrialnego DNA. Soroka, Marianna; Grygieńczo-Rażniewska, Edyta. - Folia Malacol. 2005 vol. 13 nr 4 s. 145-152, il. bibliogr.

Zastosowano metodę PCR-RELP i 6 enzymów restrykcyjnych (ScrFI, Csp6I, BsiZI, EcoRI, BamHI, ALUI) do analizy mitochondrialnego DNA (gen COI) u dziewięciu gatunków słodkowonych małży (Dreissena polymorpha, D. bugensis, Unio crassus, U. pictorum, U. tumidus, Anodonta anatina, A. cygnea, A. woodiana, Pseudanodonta complanata). Obserwowane różnice w badanym genomie po zastosowaniu poszczególnych enzymów wskazują, że moża je wykorzystywać jako specyficzne markery gatunkowe do indentyfikacji małży.

*00004* en

Trophic status of lake water evaluated using phytoplankton community structure - change after two decades. Ocena stanu troficznego wody jeziornej przy użyciu zespołów fitoplanktonu - zmiany po dwóch dekadach. Szeląg-Wasilewska, E. - Pol. J. Env. Stud. 2006 vol. 15 nr 1 s. 139-144, il. bibliogr.

Porównano skład gatunkowy i biomasę fitoplanktonu z lat 1978 i 1999 występującego w Jeziorze Strzeszyńskim koło Poznania. W pobranych z epilimnionu próbach w 1978 r. zidentyfikowano 100 gatunków fitoplanktonowych, wśród których dominowały okrzemki (29 proc. ). W 1999 r. liczba gatunków wynosiła 117 taksonów, a dominującą grupą były zielenice (50 proc. ). W okresie badań średnia biomasa fitoplanktonu wzrosła prawie dwukrotnie, a indeks troficzny jeziora zwiększył się z 1,9 do 2,02.

*00042* en

Visibility of Secchi disk in lakes of Eastern Pomerania: the role of chlorophyll a and turbidity. Widzialność krążka Secchi’ego w jeziorach Pomorza Wschodniego: rola chlorofilu a oraz mętności. Borowiak, Dariusz. - Limnol. Rev. 2005 vol. 5 s. 3-9, il. bibliogr. streszcz.

Badania przeprowadzono w 32 jeziorach polodowcowych zlokalizowanych na pojezierzach: Kaszubskim, Bytowskim, Drawskim oraz na pobliskich równinach. Czasowo-przestrzenne wahania widzialności krążka Secchiego wynosiły 0,55-8,10 m. Możliwość szacowania na ich podstawie koncentracji chlorofilu-a była ograniczona ze względu na wysoką mętność wywołaną substancjami mineralnymi.

*00043* en

Preliminary characteristics of the chemical composition of the top-layer bottom deposits in Lake Dejguny (Mazurskie Lake District). Wstępna charakterystyka składu chemicznego górnej warstwy osadów dennych jeziora Dejguny (Pojezierze Mazurskie). Brzozowska, Renata; Dunalska, Julita; Zdanowski, Bogusław. - Limnol. Rev. 2005 vol. 5 s. 11-16, il. bibliogr. streszcz.

Badano 5-cm górną warstwę osadów dennych w różnych częściach (w litoralu, sublitoralu i profundalu) jeziora Dejguny o pow. 765,3 ha i maks. głębokości 45 m. Zawartość materii organicznej była dość niska (0,85-18,73 proc. suchej masy), a dominującym składnikiem okazała się krzemionka (45-95 proc. suchej masy). Wysoce istotne dodatnie korelacje wystąpiły między fosforem ogólnym a materią organiczną, wapniem, glinem i żelazem.

*00044* en

Change of level of waters Lake Łebsko. Zmiany poziomu wody Jeziora Łebsko. Chlost, Izabela; Cieśliński, Roman. - Limnol. Rev. 2005 vol. 5 s. 17-26, il. bibliogr. streszcz.

Jezioro Łebsko (o pow. 7140 ha) jest jednym z przybrzeżnych jezior o silnym oddziaływaniu wpływów wód morskich z Bałtyku, co można zauważyć na podstawie jego warunków hydrologicznych. Jezioro jest też zasilane dopływami lądowymi, a jednym z największych jest rzeka Łeba. Jednak wpływy morskie są dominujące o czym świadczy między innymi dynamiczny przebieg wahań poziomu wody w jeziorze.

*00046* en

The influence of the shape of Lake Wicko on the variablity of chosen physical-chemical indices in spatial distribution. Oddziaływanie kształtu jeziora Wicko na zmienność wybranych wskaźników fizyko-chemicznych w rozmieszczeniu przestrzennym. Cieśliński, Roman. - Limnol. Rev. 2005 vol. 5 s. 37-44, il. bibliogr. streszcz.

Badano wpływ kształtu niecki jeziora Wicko (o pow. 1058,9 ha) na zróżnicowanie wartości wybranych jonów (chlorków i wodorowęglanów). Dokonano też obliczeń innych wskaźników i cech morfometrycznych kształtu jeziora. Uzyskane wyniki pozwoliły stwierdzić, że kształt niecki, morfometria jeziora oraz lokalizacja cieku łączącego jezioro z morzem, wpływają na zróżnicowanie wartości badanych jonów.

*00047* en

Recent sediments of Lake Druzno (southern basin). Współczesne osady jeziora Druzno (basen południowy). Czarnecka, Karolina; Tylmann, Wojciech; Woźniak, Piotr P. - Limnol. Rev. 2005 vol. 5 s. 45-51, il. bibliogr. streszcz.

Analizy laboartoryjne osadów dennych w jednym z basenów jeziora Druzno wykazały, że są to osady krzemianowe, silnie uwodnione. Zawartość materii organicznej i węglanów nie przekraczała 40 proc. , a w większości prób wynosiła mniej niż 20 proc. Struktura osadów wykazywała przewagę frakcji pylastej z domieszką piaszczystej. Wyróżniono dwa charakterystyczne obszary sedymentacji osadów, w jednym z nich materię allochtoniczną doprowadzały rzeki Wąska i Elszka.

*00048* en

Hydrochemical classification of the river lakes situated near the Bug River. Klasyfikacja hydrochemiczna jezior rzecznych usytuowanych w pobliżu rzeki Bug. Dawidek, Jarosław; Ferencz, Beata. - Limnol. Rev. 2005 vol. 5 s. 53-59, il. bibliogr. streszcz.

Wzdłuż środkowego biegu rzeki Bug istnieje 199 małych jezior. Na podstawie 18 z nich opracowano klasyfikację genetyczną i wyróżniono sześć typów. Jeziora różniły się między sobą składem chemicznym wody, wiekiem, charakterem zlewni, warunkami hydrologicznymi. Pod względem hydrologicznym wytypowano jeziora: ekstrazonalne, interzonalne, miksozonalne. W zależności od stężeń wybranych jonów każde z nich może być zaliczone do jednego z typów: maior, integralis, minor. Największy wpływ na jakość wód badanych jezior miała rzeka Bug.

*00049* en

Cyclical nature of fluctuations in the levels of lakes of Northern Poland. Natura cykliczności wahań poziomu wody w jeziorach północnej Polski. Dąbrowski, Mieczysław; Węglarczyk, Stanisław. - Limnol. Rev. 2005 vol. 5 s. 61-67, il. bibliogr. streszcz.

Do badań cykliczności wahań poziomu lustra wody wytypowano 12 jezior (Dadaj, Hańcza, Olecko Wielkie, Charzykowskie, Lubie, Litygajno, Wigry, Jamno, Niegocin, Wdzydze, Ełckie, Necko) zróżnicowanych hydrologicznie. Przy granicy tolerancji 90 proc. w analizie spektralnej Fouriera wyróżniono następujące okresy powtarzalności stanów wody: 3-4 letnie, 6-7 letnie i 11-13 letnie; przeważały cykle 7-letnie.

*00051* en

Multi-annual variability of the concentration of suspended matter in the Włocławek reservoir. Wieloletnia zmienność koncentracji zawiesiny w Zbiorniku Włocławskim. Gierszewski, Piotr; Glazik, Ryszard; Kuciński, Jarosław. - Limnol. Rev. 2005 vol. 5 s. 81-91, il. bibliogr. streszcz.

Na podstawie badań zawiesiny w latach 1977-2002 w zbiorniku zaporowym Włocławek przedstawiono źródła i mechanizmy materii dostarczanej do zbiornika. Wykazano korelację między koncentracją zawiesiny a warunkami hydrologicznymi. Wyjaśniono rozkład przestrzenny zawiesiny w badanym zbiorniku. Wyróżniono cykle sezonowej dynamiki zmącenia.

*00053* en

Spatial and seasonal variation of phosphorus fractions in bottom sediments of the hypertrophic Swarzędzkie Lake (W Poland). Zmienność przestrzenna i sezonowa frakcji fosforu w osadach dennych hypertroficznego Jeziora Swarzędzkiego (Polska Zachodnia). Kowalczewska-Madura, Katarzyna; Jeszke, Bartosz; Furmanek, Seweryn; Gołdyn, Ryszard. - Limnol. Rev. 2005 vol. 5 s. 123-128, il. bibliogr. streszcz.

W osadach dennych hypertroficznego jeziora w 2003 r. (na 11 stanowiskach w lipcu i 7 stanowiskach w październiku) oznaczano koncentracje fosforu. Największy udział w ogólnej puli fosforu wykazywała frakcja Res-P (średnio 45. 14 proc. ) zawierająca fosfor niedostępny biologicznie. Drugą frakcją pod względem udziału, dochodzącego w lipcu do 65. 3 proc. w osadach dennych, był fosfor występujący w połączeniu z wapniem. Znaczny udział frakcji Res-P uznano za korzystny z punktu widzenia jakości wody.

*00054* en

Water mass dynamics in the largest stratified lakes of Western Pomerania in relation to their trophic status. Dynamika mas wodnych największych stratyfikowanych jezior Pomorza Zachodniego w odniesieniu do ich statusu troficznego. Kubiak, Jacek; Tórz, Agnieszka. - Limnol. Rev. 2005 vol. 5 s. 129-136, il. bibliogr. streszcz.

Temperaturę wody dużych jezior mierzono w latach 1970-2002; były to: Będzin, Chłop Duży, Ińsko Duże, Ińsko Małe, Jelenin, Krzemień, Morzycko, Narost, Wądół, Wisala, Woświn. Uzyskane wyniki pozwoliły określić typy mieszania mas wodnych poszczególnych zbiorników. Jeziora tachymiktyczne miały charakter eutroficzny, eumiktyczne były mezoeutrofami, a bradymiktyczne jezioro Ińsko Duże zaliczono do mezotrofów.

*00055* en

Conditions of light transmission in water of chosen lakes of Kashubian Lakeland. Warunki transmisji światła w wodzie wybranych jezior Pojezierza Kaszubskiego. Nowiński, Kamil; Lange, Władysław; Maślanka, Wojciech. - Limnol. Rev. 2005 vol. 5 s. 183-194, il. bibliogr. streszcz.

Promieniowanie świetlne w jeziorach jest jednym z głównych czynników wielu procesów zachodzących w środowisku wodnym. Badania przeprowadzono w 20 jeziorach zlokalizowanych w zlewni górnej Raduni. Wykazano znaczne zróżnicowanie przezroczystości wody tych jezior oraz zmienność wielu parametrów optycznych w cyklu rocznym. Zasięg strefy świetlnej miał istotny związek z mętnością wody oraz koncentracją chlorofilu-a.

*00056* en

The influence of catchment use on recent transformations of water properties in chosen lobelia lakes of the Bytów Lakeland. Wpływ użytkowania zlewni na aktualne przekształcenia właściwości wody wybranych jezior lobeliowych Pojezierza Bytowskiego. Pacewicz, Karolina. - Limnol. Rev. 2005 vol. 5 s. 195-203, il. bibliogr. streszcz.

Przedstawiono charakterystykę fizyczno-limnologiczną grupy jezior lobeliowych, które różniły się strukturą użytkowania zlewni. Były to: Jeleń, Pipinek, Cechyńskie Małe, Cechyńskie Wielkie, Głęboczko, Stary Staw. Pod względem mieszania badane jeziora reprezentują typ bradymiktyczny, z wyjątkiem jeziora Jeleń zaliczanego do typu tachymiktycznego. Jeziora lobeliowe cechują się pewną odrębnością, największy wpływ na zmienność ich właściwości wody wywierają zlewnie rolnicze.

*00057* en

Spatial and temporal heterogeneity of abiotic conditions in a large shallow lake in the light of principal components analysis (PCA). Przestrzenna i czasowa heterogeniczność warunków abiotycznych w dużym, płytkim jeziorze w świetle analiz podstawowych składników (PCA). Pełechaty, Mariusz. - Limnol. Rev. 2005 vol. 5 s. 205-214, il. bibliogr. streszcz.

W latach 2000-2001 w polimiktycznym Jeziorze Zbąszyńskim, o pow. 742,5 ha i śr. gł. 3,5 m, sprawdzano jak heterogeniczność roślinności w okresie jej maksymalnego rozwoju wpływa na heterogeniczność warunków siedliskowych. Cechy podłoża wykazywały wyższą zmienność, zwłaszcza przestrzenną, niż cechy wody, dla których obserwowano większą zmienność czasową. Analizy PCA wyjaśniły 60 proc. zmienności cech wody dla azotu i warunków świetlnych i 75 proc. zmienności cech podłoża dla azotu i uwodnienia.

*00058* en

Dynamics of phyto- and zooplankton in the submountane dam reservoirs with different trophic status. Dynamika fito- i zooplanktonu w podgórskich zbiornikach zaporowych o różnym statusie troficznym. Pociecha, Agnieszka; Wilk-Woźniak, Elżbieta. - Limnol. Rev. 2005 vol. 5 s. 215-221, il. bibliogr. streszcz.

Dynamika fitoplanktonu i zooplanktonu była uwarunkowana statusem troficznym badanego zbiornika zaporowego. Najwyższe zagęszczenie okrzemek występowało w mezotroficznym zbiorniku Czorsztyn, sinic w mezo-eutroficznym zbiorniku Dobczyce, a zielenic w eutroficznym Zbiorniku Rożnowskim. Dynamika zooplanktonu (wioślarki, widłonogi, wrotki) i fitoplanktonu cechowała się zmienością sezonową. W zbiorniku Czorsztyn przeważały wrotki, a w dwóch pozostałych zbiornikach - widłonogi.

*00059* en

Phytocoenotic differentiation of Lubuskie Lakeland lakes as related to the habitat properties. Fitocenotyczne zróżnicowanie jezior Pojezierza Lubuskiego w odniesieniu do właściwości ich siedlisk. Pukacz, Andrzej; Pełechaty, Mariusz; Pełechata, Aleksandra; Siepak, Marcin; Niedzielski, Przemysław. - Limnol. Rev. 2005 vol. 5 s. 223-229, il. bibliogr. streszcz.

Badania fitosocjologiczne roślinności wodnej i szuwarowej wykonano na 30 jeziorach wyodrębniając dwie grupy. Obie grupy różniły się od siebie głównie pod względem liczebności charofitów i eloidów. Po uwzględnieniu 19 parametrów siedliskowych okazało się, że 6 z nich istotnie różni się między obu grupami. Największy wpływ na roślinność wywierają: głębokość maksymalna, typ mieszania, widzialność.

*00060* en

Changes in Dąbie Lake bathymetry in the period 1962-1996. Zmiany batymetrii jeziora Dąbie w okresie 1962-1996. Wiśniewski, Bernard; Wolski, Tomasz. - Limnol. Rev. 2005 vol. 5 s. 255-262, il. bibliogr. streszcz.

Przeanalizowano batymetrię dna jeziora Dąbie w Szczecinie za okres 35-letni. Stwierdzono obniżanie się średniej głębokości o 23 cm rocznie, a zmniejszanie się objętości wynosiło 9,8 proc. rocznie. Zamulanie przebiegało w tempie 0,6 cm na rok. Przedstawiono symulacyjne scenariusze zamulania się jeziora po 150, 200, 300 i 450 latach.

*00066* pl

Zmiany struktury i obfitości zooplanktonu pod wpływem wysokich obsad tołpygi w polimiktycznym jeziorze Warniak. Tunowski, Jacek. - Komun. Ryb. 2006 nr 1 (90) s. 7-14, il. bibliogr.

Analizowano liczebność, biomasę, średnią masę osobniczą oraz skład gatunkowy zooplanktonu z eksperymentalnego jeziora Warniak na podstawie prób pobranych w latach 1984-1989. W opracowaniu wyników zastosowano metodę skalowania wielowymiarowego poszczególnych cech zespołu zooplanktonu. Duże obsady tołpygi wpływały na obniżenie liczebności i biomasy oragnizmów planktonowych, wśród których dominowały wrotki (Rotifera).

*00075* pl

Wstępne wiadomości o faunie skąposzczetów (Oligochaeta) stawów miejskich Łodzi. Jabłońska, Aleksandra. - Prz. Zool. 2005 t. 49 z. 1-2 s. 39-45, il. bibliogr. summ.

Przedstawiono wyniki badań fauny skąposzczetów zasiedlających 20 drobnych zbiorników o charakterze wód stojących na terenie Łodzi. Wśród 8000 osobników skąposzczetów zidentyfikowano 26 gatunków należących do rodzin: Naididae, Tubificidae, Lumbriculidae. Porównano skład gatunkowy skąposzczetów występujących w małych zbiornikach na terenie kilku dużych miast polskich (Łodzi, Poznania, Kielc).

BIOLOGIA RYB

*00095* pl

Ichtiofauna systemu rzeki Wkry. Cz. 2: Dopływy. Marszał, Lidia; Kruk, Andrzej; Koszaliński, Henryk; Tybulczuk, Szymon; Zięba, Grzegorz; Grabowska, Joanna; Penczak, Tadeusz. - Rocz. Nauk. Pol. Zw. Węd. 2005 t. 18 s. 5-28, il. bibliogr. summ.

Opisano morfometrię 24 stanowisk na siedmiu dopływach rzeki Wkry; były to: Mławka, Łodynia, Sona, Szkotówka, Raciążnica, Płonka, Naruszewka. W 2002 r. badano rozmieszczenie i strukturę ichtiofauny w dopływach. Stwierdzono występowanie 28 gatunków ryb w tym minogów - ukraińskiego i strumieniowego. Omówiono dominację i stałość występowania oraz walory wędkarkie poszczególnych gatunków ryb w badanych dopływach.

*00096* pl

Ichtiofauna miasta Łodzi. Cz. 2: System Sokołówki. Kruk, Andrzej; Spychalski, Piotr; Galicka, Wanda. - Rocz. Nauk. Pol. Zw. Węd. 2005 t. 18 s. 29-46, il. bibliogr. summ.

W latach 2002-03 badano stan ichtiofauny w miejskim strumieniu Sokołówka i jego dorzeczu. Scharakteryzowano rozmieszczenie i liczebność poszczególnych gatunków ryb oraz morfometrię 21 stanowisk usytuowanych na badanych ciekach (Brzoza, Zimna Woda, Aniołówka, Wrząca, Sokołówka). Ichtiofauna Sokołówki jest skrajnie uboga i reprezentowana przez 9 gatunków ryb, a ciernik stanowi 2/3 złowionych ryb. Omówiono stan fizykochemiczny i ekomorfologiczny strumieni Łodzi. Załączono zdjęcia badanych cieków.

*00097* pl

Występowanie ryb w odcinkach Warty o różnym stopniu degradacji. Kruk, Andrzej; Przybylski, Mirosław. - Rocz. Nauk. Pol. Zw. Węd. 2005 t. 18 s. 47-57, il. bibliogr. summ.

Analizowano dane z elektropołowów ryb przeprowadzonych w latach 1996-98 w rzece Warcie na trzech stanowiskach o różnym stopniu zanieczyszczenia wody. Scharakteryzowano klasy czystości wody oraz wartości indeksu dostępności kryjówek dla ryb w badanych odcinkach rzeki. Łącznie zidentyfikowano 6507 osobników ryb i minogów należących do 27 gatunków. Omówiono wpływ czynników antropogenicznych na ichtiofaunę rzeki.

*00098* pl

Ichtiofauna polskich dopływów górnej Odry. Kusznierz, Jan; Kotusz, Jan; Popiołek, Marcin; Witkowski, Andrzej. - Rocz. Nauk. Pol. Zw. Węd. 2005 t. 18 s. 59-90, il. bibliogr. summ.

W 1999 r. badano skład gatunkowy w polskiej części dorzecza górnej Odry (systemy Osobłogi, Opawy, Psiny, Olzy, Straduni, Rudy, Bierawki). Opisano morfometrię stanowisk kontrolnych. Stwierdzono występowanie 27 rodzimych i 4 introdukowanych gatunków ryb i minogów. Największą różnorodnością gatunkową odznaczała się ichtiofauna Osobłogi, Olzy i Rudy, a najuboższą - Bierawki i Psiny. W badanych ciekach występuje 8 gatunków ryb i minogów objętych całkowitą lub częściową ochroną.

*00099* pl

Ichtiofauna wybranych obszarów rzeki San w latach 1968 i 1975. Epler, Piotr; Łysak, Andrzej; Sokołowska-Mikołajczyk, Mirosława; Mikołajczyk, Tomasz; Chyb, Jarosław. - Rocz. Nauk. Pol. Zw. Węd. 2005 t. 18 s. 91-96, il. bibliogr. summ.

Omówiono skład gatunkowy ichtiofauny odłowionej w 1968 r. w Sanie na odcinku Krasice i Radymno oraz w 1975 r. na odcinku Łazanów i Rudnik. Na odcinku Krasice i Radymno stwierdzono występowanie 25 gatunków ryb, zaś na drugim odcinku występowało 15 gatunków. Przy czym stosunek ilości ryb drapieżnych do gatunków spokojnego żeru na pierwszym odcinku był korzystny, a na drugim - niekorzystny.

*00100* pl

Ichtiofauna rzeki Raby poniżej zbiornika zaporowego Dobczyce. Epler, Piotr; Szczerbik, Paweł; Socha, Magdalena; Łuszczek-Trojnar, Ewa; Drąg-Kozak, Ewa; Nowak, Kamil. - Rocz. Nauk. Pol. Zw. Węd. 2005 t. 18 s. 97-102, il. bibliogr. summ.

W 1999 r. za pomocą elektropołowów na rzece Rabie poniżej zapory pozyskano 467 szt. ryb należących do 15 gatunków. W badanym odcinku dominował kleń stanowiąc 53,66 proc. wszystkich odłowionych ryb. Przedstawiono wykaz poszczególnych gatunków występujących w omawianym odcinku rzeki. Dokonano porównania składu ichtiofauny rzeki Raby z 1991 r. (przed zalaniem zbiornika Dobczyce) i w 1999 r.

HODOWLA RYB

*00002* pl

Znaczenie międzygatunkowych mieszańców ryb dla nauki i akwarystyki. Łapa, Piotr. - Nasze Akwarium 2006 nr 74 s. 40-42, il.

Czasami u ryb dochodzi do spontanicznego tarła przedstawicieli różnych gatunków. Gdy gatunki rodzicielskie są ewolucyjnie młode i blisko spokrewnione, ich potomstwo może być płodne i skutecznie krzyżować się z gatunkami rodzicielskimi lub innymi mieszańcami. Hybrydy międzygatunkowe są interesujące dla hodowców. Są też przydatne w badaniach medycznych (służąc jako molekularne podłoże różnych cech) i ewolucyjnych (proces specjacji gatunkowej).

*00006* pl

Biotechnologia a rybactwo. Cz. 2: Manipulacje genomowe. Kucharczyk, Dariusz. - Ekonatura 2006 nr 2 (27) s. 21-23

Manipulacje genomowe to procesy prowadzone na całych zespołach chromosomowych, czyli genomach. U ryb problemem staje się konieczność zachowania puli genetycznej populacji dzikich. Dokładnie opisano proces androgenezy i jego zastosowanie u ryb. Potomstwo androgenetyczne można uzyskać trzema różnymi metodami.

*00023* pl

Możliwości szacowania zmienności genetycznej w obrębie populacji oraz dystansu genetycznego pomiędzy populacjami wiosłonosa amerykańskiego na podstawie polimorfizmu mikrosatelitarnego DNA. Kaczmarczyk, Dariusz. W: Rozród, podchów, profilaktyka ryb sumokształtnych i innych gatunków. Pod red. Zdzisława Zakęsia. Olsztyn: Wydaw. IRS 2005 s. 181-187, il. +bibliogr. 21 poz.

Metoda szacowania zmienności genetycznej w obrębie populacji oraz dystansu genetycznego między populacjami na podstawie polimorfizmu mikrosatelitarnego pozwala określić stopień pokrewieństwa pomiędzy potencjalnymi reproduktorami oraz dostarcza danych opisujących charakterystykę genetyczną osobników, stad i populacji ryb danego gatunku. Przedstawiono budowę locus mikrosatelitarnego Ls 62. Omówiono wyniki badań DNA wyizolowanego z płetwy wiosłonosa amerykańskiego.

*00064* pl

Podchów wylęgu i narybku jesiotra ostronosego Acipenser oxyrhynchus oxyrhynchus Mitch. Kolman, Ryszard; Raczkowski, Marek; Szczepkowski, Mirosław. - Komun. Ryb. 2006 nr 1 (90) s. 1-3, il. bibliogr.

Opisano kolejne etapy podchowu jesiotra ostronosego w ośrodkach rybackich w Polsce z ikry zapłodnionej podczas sztucznego rozrodu w Kanadzie. Badano tempo wzrostu, przeżywalność oraz straty wylęgu podczas podchowu. Uzyskano zadawalające efekty. Wskazano na konieczność doskonalenia biotechniki żywienia ryb.

*00070* pl

Rola genów zgodności tkankowej (MH) jako markerów odporności u ryb. Rakus, Krzysztof; Adamek, Mikołaj; Pilarczyk, Andrzej; Ilgiz, Irnazarow. - Komun. Ryb. 2006 nr 1 (90) s. 25-28, bibliogr.

Omówiono cechy oraz działanie genów MH (ang. Major Histocompatibility - geny zgodności tkankowej) oraz ich rolę w odporności lub podatności na choroby. Przedstawiono badania dotyczące korelacji pomiędzy genami MH a odpornością u ryb łososiowatych oraz badania nad wykorzystaniem genów MH jako markerów wyższej odporności u karpia.

*00071* pl

Technika markerów molekularnych AFLP i jej zastosowanie w akwakulturze. Orłowska, Renata; Brzuzan, Paweł; Jurczyk, Łukasz. - Komun. Ryb. 2006 nr 1 (90) s. 28-30, il. bibliogr.

Przedstawiono możliwości zastosowania markerów molekularnych w akwakulturze. Podano schemat oraz procedury metody AFLP (ang. Amplified Fragment Length Polymorphism - polimorfizm długości fragmentów amplifikowanych). Wysoka czułość i powtarzalność metody zadecydowała o szerokim jej zastosowaniu w badaniach nad polimorfizmem genetycznym ryb oraz wykorzystaniu przy opracowywaniu nowoczesnych programów hodowlanych.

*00072* pl

Genetyka ryb. [Cz. ] 21: Selekcja powrotna przemienna (Tave 1986, Nowicki i Kosowska 1995). Łuczyński, Mirosław. - Komun. Ryb. 2006 nr 1 (90) s. 30-31, il. bibliogr.

Podano schemat organizacji programu selekcji powrotnej oraz selekcji powrotnej przemiennej oraz procedury stosowane podczas krzyżowań ryb.

ROZRÓD RYB

*00005* pl

Biotechnologia a rybactwo. Cz. 1: Rozród ryb w warunkach kontrolowanych. Kucharczyk, Dariusz. - Ekonatura 2006 nr 1 (26) s. 22-24, il.

Zwrócono uwagę na wzrastający trend w akwakulturze jakim jest ochrona gatunkowa i populacyjna ryb słodkowodnych. Dla działań restytucyjnych zachodzi potrzeba opracowania biotechniki rozrodu. Sztuczny rozród przeprowadza się głównie w oparciu o stymulację hormonalną. Opisano akwakulturę dziko-żyjących ryb karpiowatych. Tarlaki należy pozyskiwać z zachowaniem środków ostrożności, by nie uszkodzić ryb.

*00022* pl

Odklejanie ikry ryb jesiotrowatych w roztworze taniny. Kolman, Ryszard; Szczepkowski, Mirosław. W: Rozród, podchów, profilaktyka ryb sumokształtnych i innych gatunków. Pod red. Zdzisława Zakęsia. Olsztyn: Wydaw. IRS 2005 s. 175-180, il. +bibliogr. 7 poz.

W Doświadczalnym Ośrodku Zarybieniowym Dgał (IRS) w wylęgarni z zamkniętym obiegiem wody analizowano odklejanie ikry bestera syberyjskiego i sterleta. Każda porcja ikry była odklejana w mleku rozcieńczonym wodą w stosunku 1:3 oraz w roztworze taniny. Czas płukania ikry w roztworze taniny w każdym przypadku wyniósł 45 s, a w roztworze mleka 65 min. Krótkotrwała kąpiel ikry ryb jesiotrowatych w roztworze taniny zwiększa jej przeżywalność oraz skraca czas wykluwania embrionów.

*00024* pl

Specyfika rozrodu i rozwoju embrionalnego brzanki sumatrzańskiej (Puntius tetrazona Bleeker). Smaruj, Izabella; Brysiewicz, Adam; Korzelecka-Orkisz, Agata; Formicki, Krzysztof; Winnicki, Aleksander. W: Rozród, podchów, profilaktyka ryb sumokształtnych i innych gatunków. Pod red. Zdzisława Zakęsia. Olsztyn: Wydaw. IRS 2005 s. 189-195, il. +bibliogr. 20 poz.

Przedstawiono morfofizjologię brzanki sumatrzańskiej zamieszkującej strefę przydenną wód stojących i wolno płynących Sumatry, Tajlandii i Borneo. W latach 2003-2004 w laboratorium AR Szczecin przeprowadzono badania nad rozwojem zarodkowym tego gatunku. Opisano wielkość jaj i komórek jajowych, przebieg embriogenezy i czas trwania rozwoju zarodkowego brzanki oraz zmiany morfofizjologiczne w rozwoju zarodkowym i larwalnym.

ŻYWIENIE I ODŻYWIANIE SIĘ RYB

*00082* en

Effect of fermentation on apparent total and nutrient digestibility of linseed, Linum usitatissimum, meal in rohu, Labeo rohita, fingerlings. Wpływ fermentacji na strawność pozorną i strawność składników odżywczych siemienia lnianego, Linum usitatissimum, w mączce dla palczaków [narybku] grubowarga, Labeo rohita. Mukhopadhyay, Nibedita; Ray, Arun. - Acta Ichth. Piscat. 2005 vol. 35 nr 2 s. 73-78, il. bibliogr.

Siemię lniane i jego odpady mogą być źródłem białka w żywieniu ryb, ale w ograniczonym zakresie, ze względu na obecność składników anty-żywieniowych i brak równowagi aminokwasowej. Fermentacja przy pomocy bakterii kwasu mlekowego redukuje składniki anty-żywieniowe (np. taniny z 2. 45 do 1. 32 proc. ). Kilka grup grubowarga żywiono surową lub sfermentowaną mączką z siemienia lnianego. Okazało się, że udział sfermentowanego siemienia lnianego w paszy dla narybku może sięgać do 40 proc.

*00086* en

Feed utilization efficency and growth performance in rohu, Labeo rohita (Hamilton, 1822), fingerlings fed yeast extract powder supplemented diets. Efektywność wykorzystania paszy a wydajność wzrostu palczaków, Labeo rohita (Hamilton, 1822) żywionych paszą wzbogaconą w sproszkowany ekstrakt drożdżowy. Ghosh, Koushik; Sen, Sukanta; Ray, Arun. - Acta Ichth. Piscat. 2005 vol. 35 nr 2 s. 111-117, il. bibliogr.

Palczaki grubowarga o średnim ciężarze 1. 76 g żywiono dwa razy dziennie mączką rybną zawierającą 35 proc. białka, a dodatkowo wzbogaconą sproszkowanym ekstraktem z drożdży (SED) w ilościach od 0. 1 do 0. 5 proc. suchej masy paszy. Ryby żywione paszą z SED wykazywały lepszy wzrost niż kontrolne, lepszą wydajność zużycia paszy oraz wyższe odkładanie się białka, a niższe lipidów w tuszkach. Dodatek SED uznano za korzystny w paszach dla ryb.

CHOROBY RYB

*00011* pl

Zagrożenia zdrowotne w podchowach ryb sumowatych. Siwicki, Andrzej K. ; Kazuń, Krzysztof; Głąbski, Edward; Terech-Majewska, Elżbieta. W: Rozród, podchów, profilaktyka ryb sumokształtnych i innych gatunków. Pod red. Zdzisława Zakęsia. Olsztyn: Wydaw. IRS 2005 s. 97-105 +bibliogr. 5 poz.

Omówiono znaczenie czynników stresowych w rozwoju chorób ryb sumowatych. Opisano przyczyny i objawy chorób infekcyjnych wywoływanych przez wirusy, bakterie oraz patogenne grzyby u badanych ryb, a także etiologię chorób nowotworowych. W celu ograniczenia strat powodowanych przez choroby infekcyjne i środowiskowe, wskazane jest ich szybkie diagnozowanie oraz skuteczne leczenie.

*00012* pl

Stymulowanie odporności przeciwzakaźnej w intensywnych systemach chowu ryb sumowatych. Siwicki, Andrzej K. ; Kazuń, Krzysztof; Głąbski, Edward; Kazuń, Barbara; Majewicz-Żbikowska, Magdalena. W: Rozród, podchów, profilaktyka ryb sumokształtnych i innych gatunków. Pod red. Zdzisława Zakęsia. Olsztyn: Wydaw. IRS 2005 s. 107-117 +bibliogr. 8 poz.

Opisano mechanizmy obronne zapewniające odporność przeciwzakaźną, nieswoistą i swoistą u ryb. Omówiono odporność przeciwko zakażeniom powodowanym przez wirusy i bakterie. Przedstawiono stymulowanie odporności przeciwzakaźnej u ryb sumowatych stosując immunoprofilaktykę nieswoistą (preparaty zawierające glukany) i swoistą (szczepionki).

*00013* pl

Iridowirusy - nowy problem w hodowli ryb sumowatych. Kazuń, Barbara; Siwicki, Andrzej K. ; Głąbski, Edward; Kazuń, Krzysztof; Majewicz-Żbikowska, Magdalena. W: Rozród, podchów, profilaktyka ryb sumokształtnych i innych gatunków. Pod red. Zdzisława Zakęsia. Olsztyn: Wydaw. IRS 2005 s. 119-123 +bibliogr. 8 poz.

W ostatnich latach zaobserwowano znaczny wzrost zachorowalności ryb sumowatych i jesiotrowatych na choroby wywoływane przez wirusy należące do rodziny Iridoviridae. Iridowirusy są wysoce odporne na czynniki środowiskowe, przez 10 lat zachowują swoje zdolności zakaźne w temperaturze 4 st. C i ponad 2 lata w temperaturze 20 st. C. Opisano objawy kliniczne wywoływane przez iridowirusy u ryb sumowatych oraz badania nad opracowaniem skutecznych metod ochrony ich zrdowia.

*00014* pl

Stosowanie środków antystresowych w hodowli ryb sumowatych. Kazuń, Krzysztof; Siwicki, Andrzej K. ; Głąbski, Edward. W: Rozród, podchów, profilaktyka ryb sumokształtnych i innych gatunków. Pod red. Zdzisława Zakęsia. Olsztyn: Wydaw. IRS 2005 s. 125-128, il. +bibliogr. 12 poz.

Omówiono celowość stosowania preparatu antystresowego Propiscin u ryb sumowatych wrażliwych na wszelkiego rodzaju stres manipulacyjny, a szczególnie na stres transportowy. Scharakteryzowano cztery okresy kliniczne znieczulenia ogólnego. Podano optymalne dawki anestetyku Propiscin dla suma europejskiego i suma afrykańskiego.

*00034* en

Influence of beta-hydroxy-beta-methylbutyrate on nonspecific humoral defense mechanisms and protection against furunculosis in pikeperch (Sander lucioperca). Wpływ beta-hydroxy-beta-metylomaślanu na nieswoiste humoralne mechanizmy obronne przeciwko furunkulozie u sandacza (Sander lucioperca). Siwicki, Andrzej K. ; Zakęś, Zdzisław; Fuller, John C. ; Nissen, Steven; Trapkowska, Sylwia; Głąbski, Edward; Kowalska, Agata; Kazuń, Krzysztof; Terech-Majewska, Elżbieta. - Aquacult. Res. 2006 vol. 37 nr 2 s. 127-131, il. bibliogr.

Podawanie immunostymulatora beta-hydroxy-beta-metylomaślanu (HMB) w dawce 50 mg/kg skarmianej paszy przez 4 tygodnie stymuluje mechanizmy nieswoistej odporności humoralnej sandacza o masie osobniczej 0,3-0,4 kg. Stymulacja HMB powodowała wzrost odporności przeciwko furunkulozie. Śmiertelność osobników stymulowanych HMB, po 14 dniach od eksperymentalnego zakażenia Aeromonas salmonicida, była dwukrotnie niższa (35 proc. ) niż w grupie kontrolnej (75 proc. ).

*00037* en

Morphological changes of digestive structures in starved tench Tinca tinca (L. ) juveniles. Zmiany morfologiczne w strukturach przewodu pokarmowego u głodzonego narybku lina, Tinca tinca (L. ). Ostaszewska, Teresa; Korwin-Kossakowski, Michał; Wolnicki, Jacek. - Aquacult. Int. 2006 vol. 14 nr 1-2 s. 113-126, il. bibliogr.

Badano wpływ krótkotrwałego głodzenia (1, 12, 24 i 48 h) na zmiany morfologiczne w strukturze przewodu pokarmowego (jelito, wątroba, trzustka) młodocianego lina żywionego uprzednio przez 70 dni starterem komercyjnym Futura albo mrożoną ochotką. Na podstawie poziomu zmian histopatologicznych w nabłonku jelitowym, wątrobie i trzustce stwierdzono, że ryby karmione wcześniej ochotką były bardziej odporne na głodzenie niż żywione paszą sztuczną.

*00039* en

Respiratory and hematological response of tench, Tinca tinca (L. ) to a short-term cadmium exposure. Reakcja układu oddechowego i krwionośnego lina, Tinca tinca (L. ) wystawionego na krótkotrawłe działanie kadmu. Witeska, Małgorzata; Jezierska, Barbara; Wolnicki, Jacek. - Aquacult. Int. 2006 vol. 14 nr 1-2 s. 141-152, il. bibliogr.

Eksperymentalnie dla narybku lina (śr. ciężar 14,3 g) wyznaczono dawkę toksyczną kadmu (96hLC50 - 4,5 mg Cd/l), w której badano wpływ krótkotrwałej ekspozycji (3 h) na wskaźniki morfotyczne krwi (RBC, WBC) i oddychanie narybku. W następstwie intoksykacji zaobserwowano zaburzenia wymiany gazowej, czego efektem było obniżenie poziomu konsumpcji tlenu rozpoczynające się po 24 h od ekspozycji. Nastąpiło ponadto upośledzenie układu odpornościowego (spadek liczebności WBC) oraz zwiększenie liczebności oraz uszkodzenie RBC.

*00040* en

The influence of beta-hydroxy-beta-methylbutyrate (HMB) on cell-mediated immunity in tench Tinca tinca (L. ): in vitro and in vivo study. Wpływ beta-hydroxy-beta-metylomaślanu (HMB) na odporność komórkową u lina, Tinca tinca (L. ): badania in vitro i in vivo. Siwicki, Andrzej K. ; Zakęś, Zdzisław; Fuller, John C. ; Nissen, Steven; Kazuń, Krzysztof; Głąbski, Edward. - Aquacult. Int. 2006 vol. 14 nr 1-2 s. 153-161, il. bibliogr.

Badania in vitro wykazały, że HMB w dawce od 10 do 100 mikrog/cm3 medium (RPMI-1640) powodował wzrost nagłej aktywności oddechowej i potencjalnej zdolności bójczej fagocytów oraz odpowiedzi proliferacyjnej limfocytów T i B stymulowanych przez ConA i LPS. Korzystny wpływ HMB na aktywność komórek odpornościowych potwierdziły również badania in vivo na rybach o masie 50-60 g, którym HMB podawano w paszy w dawkach 10, 25 i 50 mg/kg masy ciała na dobę. Maksymalny efekt stymulujący stwierdzono przy zastosowaniu najwyższej dawki HMB.

*00068* pl

Wpływ kadmu na larwy lina, Tinca tinca (L. ). Sikorska, Justyna; Wolnicki, Jacek. - Komun. Ryb. 2006 nr 1 (90) s. 17-19, il.

Badano wpływ wysokich stężeń kadmu na larwy lina poddane krótkotrwałej ekspozycji na ten metal. U larw obserwowano napełnienie obu komór pęcherza pławnego, pobieranie pokarmu egzogennego oraz wzrost i przeżywalność larw. Stwierdzono, że nawet krótkotrwałe zanieczyszczenie wód powierzchniowych kadmem jest dużym zagrożeniem dla stadiów larwalnych lina.

*00084* en

Haematological and hepatic changes in Catla catla fingerlings in relation to dietary sources and levels of gelatinized carbohydrate. Zmiany hematologiczne i wątrobowe u palczaków [narybku] Catla catla w odniesieniu do źródeł pokarmu i poziomu żelatynowych węglowodanów. Yengkokpam, Sona; Sahu, Narottam; Pal, Asim; Mukherjee, Subhas; Debnath, Dipesh. - Acta Ichth. Piscat. 2005 vol. 35 nr 2 s. 87-92, il. bibliogr.

W żywieniu palczaków Catla catla (ryby karpiowatej) o ciężarze ciała 15. 1 - 15. 3 g zastosowano sześć izo-kalorycznych (17. 1 - 17. 5 kJ/g), pół-oczyszczonych pasz zawierających ryż, ziarna zbóż lub tapiokę oraz 40 lub 50 proc. żelatynowych węglowodanów (ZW). Podczas badań krwi zauważono istotne różnice wskaźników hematologicznych już przy zawartości 40 proc. ZW. Gdy zawartość ZW była wyższa, nasiliła się hipertrofia (przerost) wątroby i wakuolizacja cytoplazmy. Podawanie ZW przez dłuższy czas uznano za niewskazane.

RYBY KARPIOWATE

BIOLOGIA KARPIA

*00081* en

Effect of the pineal gland and melatonin on dopamine release from perifused hypothalamus of mature female carp during spawning and winter regression. Wpływ szyszynki i melatoniny na uwalnianie dopaminy z oczyszczonego podwzgórza dojrzałych płciowo samic karpia podczas tarła i regresji zimowej. Popek, Włodzimierz; Łuszczek-Trojnar, Ewa; Drąg-Kozak, Ewa; Fortuna-Wrońska, Danuta; Epler, Piotr. - Acta Ichth. Piscat. 2005 vol. 35 nr 2 s. 65-71, il. bibliogr.

Melatonina reguluje wiele procesów fizjologicznych i endokrynologicznych, stymuluje aktywność różnych gruczołów dokrewnych. Badano in vitro wpływ melatoniny na uwalnianie dopaminy z komórek podwzgórza samic karpia. Podwzgórze było przemywane środkiem mineralnym zawierającym melatoninę, lub w obecności implantowanej szyszynki, lub tylko czystym środkiem mineralnym. Melatonina hamowała uwalnianie dopaminy z komórek podwzgórza, ale wpływ ten był zauważalny tylko podczas tarła.

*00088* en

The effect of MS-222 on the cardiac and respiratory function and behaviour of common carp, Cyprinus carpio L. , during general anaesthesia. Wpływ MS-222 na pracę serca i oddychanie oraz behawior karpia, Cyprinus carpio L. , podczas ogólnej anestezji. Dziaman, Robert; Kłyszejko, Bernard; Hajek, Grzegorz. - Acta Ichth. Piscat. 2005 vol. 35 nr 2 s. 125-131, il. bibliogr.

Badano wpływ środka znieczulającego MS-222 w czterech koncentracjach (75, 100, 125 i 150 mg/l) na pracę serca i oddychanie karpia, stosując EKG. Jednocześnie obserwowano zachowanie się ryb. Pierwszym symptomem reakcji na MS-222 był niepokój („wzburzenie“), zanim nie nastąpiło uspokojenie, utrata równowagi i głęboka anestezja. Reakcje ryb były podobne, niezależnie od użytej koncentracji badanego środka, jednak analiza EKG wykazała istotne różnice w pracy serca i tempie oddychania.

CHÓW I HODOWLA KARPIA

*00063* pl

Beskidy, ryby i rybacy. Kuczyński, M. ; Miś, J. - Prz. Ryb. 2006 R. 31 nr 1 s. 25-28, il.

*00092* pl

Przebieg kampanii hodowlanej karpia w roku 2005. Lirski, Andrzej; Myszkowski, Leszek. - Prz. Ryb. 2006 R. 31 nr 2 s. 31-35, il.

Na podstawie odpowiedzi udzielonych przez 112 gospodarstw karpiowych ze wszystkich województw, przedstawiono produkcję narybku, kroczka i karpia handlowego oraz wydajność stawów w sezonie 2005. Omówiono przebieg sprzedaży karpia handlowego oraz kampanie reklamowe.

INNE KARPIOWATE

*00001* pl

Ginące gatunki - strzebla błotna. Krytycznie zagrożony gatunek krajowej ichtiofauny. Wolnicki, Jacek. - Nasze Wody 2005 R. 7 nr 1 s. 16-17, il.

W Europie i Azji strzebla błotna zamieszkuje małe, płytkie, bezodpływowe zbiorniki wodne. Współcześnie w Polsce znanych jest zaledwie 19 potwierdzonych stanowisk położonych w województwach: pomorskim, mazowieckim, kujawsko-pomorskim oraz w Poleskim Parku Narodowym. Od 2002 r. jest realizowany projekt czynnej ochrony tego gatunku.

*00005* pl

Biotechnologia a rybactwo. Cz. 1: Rozród ryb w warunkach kontrolowanych. Kucharczyk, Dariusz. - Ekonatura 2006 nr 1 (26) s. 22-24, il.

*00024* pl

*00025* pl

Rozwój jajnika dojrzałych płciowo samic klenia (Leuciscus cephalus) z Drawieńskiego Parku Narodowego. Demska-Zakęś, Krystyna; Hliwa, Piotr; Gancarczyk, Aleksandra; Gancarczyk, Jarosław. W: Rozród, podchów, profilaktyka ryb sumokształtnych i innych gatunków. Pod red. Zdzisława Zakęsia. Olsztyn: Wydaw. IRS 2005 s. 197-205, il. +bibliogr. 18 poz.

W latach 1998-1999 z Jeziora Ostrowieckiego pozyskano 75 samic klenia do badań zmian histologicznych zachodzących w ich jajnikach oraz analizy histochemicznej w celu stwierdzenia sposobu przebiegu procesu owogenezy. Omówiono przebieg tarła u kleni zasiedlających wody Drawieńskiego Parku Narodowego oraz zmiany zachodzące w jajnikach dojrzałych płciowo samic.

*00026* pl

Wyniki sztucznego tarła certy (Vimba vimba (L. )) z rzeki Regi. Pender, Rafał; Tański, Adam. W: Rozród, podchów, profilaktyka ryb sumokształtnych i innych gatunków. Pod red. Zdzisława Zakęsia. Olsztyn: Wydaw. IRS 2005 s. 207-212, il. +bibliogr. 5 poz.

Rzeka Rega jest jedną z najdłuższych rzek przymorskich. W maju 2004 r. odłowiono w niej tarlaki certy celem odbycia sztucznego tarła. Zadania tego podjęła się wylęgarnia PZW w Goleniowie i pracownia Zakładu Anatomii i Embriologii Ryb AR Szczecin. U ryb zastosowano stymulację hormonalną lub hormonalną połączoną ze stymulacją termiczną. W pierwszym tarle uzyskano 120 tys. szt. wylęgu, a w drugim 380 tys. szt. wylęgu. Najlpsze efekty można uzyskać odławiając tarlaki w okresie jak najbardziej zbliżonym do terminu tarła naturalnego.

*00027* pl

Co za dużo to niezdrowo - żywienie młodocianych ryb karpiowatych paszą wysokotłuszczową w warunkach kontrolowanych. Wolnicki, Jacek; Myszkowski, Leszek. W: Rozród, podchów, profilaktyka ryb sumokształtnych i innych gatunków. Pod red. Zdzisława Zakęsia. Olsztyn: Wydaw. IRS 2005 s. 213-219, il. +bibliogr. 9 poz.

Analizowano przyczyny występowania deformacji ciała u ryb karpiowatych intensywnie żywionych paszami przemysłowymi w warunkach kontrolowanych. W Zakładzie Rybactwa Stawowego IRS żywiono młodociane osobniki certy i lina podając rybom wysokotłuszczową paszę duńską Aller Futura. Stosowano cztery poziomy intensywności żywienia: niedokarmianie, blisko sytości, umiarkowane przekarmianie, silne przekarmianie. Deformacje ciała ryb zaobserwowano we wszystkich grupach z wyjątkiem niedokarmianych, a w grupach silnie przekarmianych występowały u 33 proc. cert i 27 proc. linów.

*00032* en

Response of a juvenile cyprinid, lake minnow Eupallasella perenurus (Pallas), to different diets. Reakcja młodocianej strzebli błotnej, Eupallasella perenurus (Pallas) w zależności od stosowanej diety. Kamiński, Rafał; Korwin-Kossakowski, Michał; Kusznierz, Jan; Myszkowski, Leszek; Stanny, Andrzej L. ; Wolnicki, Jacek. - Aquacult. Int. 2005 vol. 13 nr 5 s. 479-486, il. bibliogr.

Porównano wpływ żywienia różnymi paszami narybku strzebli błotnej (o średnim ciężarze 0. 11-1. 55 g/szt. ) w obiegu zamkniętym. W żywieniu stosowano trzy pasze komercyjne (Carp Starter, Uni Starter, Perla Plus), jedną mieszankę paszową niekomercyjną (ASTA) oraz mrożone larwy Chironomidae. Na podstawie analizy tempa wzrostu, wskaźnika kondycji, przeżywalności, deformacji oraz składu chemicznego ciała, stwierdzono, że do podchowu przydatny okazał się jedynie starter niekomercyjny ASTA, wyprodukowany w placówce Polskiej Akademii Nauk w Gołyszu.

*00035* en

Effects of different diets on juvenile tench, Tinca tinca (L. ) reared under controlled conditions. Wpływ różnych diet na młodocianego lina, Tinca tinca (L. ) podchowywanego w warunkach kontrolowanych. Wolnicki, Jacek; Myszkowski, Leszek; Korwin-Kossakowski, Michał; Kamińsi, Rafał; Stanny, L. Andrzej. - Aquacult. Int. 2006 vol. 14 nr 1-2 s. 89-98, il. bibliogr.

Badano wpływ żywienia trzema komercyjnymi (Carp Starter, Uni Starter, Perla Plus) i jedną niekomercyjną (ASTA) mieszanką paszową na narybek lina (o początkowym ciężarze jednostkowym 0,7 g) przez 120 dni w zamkniętym obiegu wody (temp. 28 st. C). Do porównań użyto diety w postaci mrożonych ochotek. Na podstawie analizy tempa wzrostu, wskaźnika kondycji, przeżywalności, deformacji oraz chemicznego składu ciała stwierdzono, że do podchowu lina jest przydatny jedynie starter niekomercyjny ASTA.

*00036* en

Does overfeeding affect tench Tinca tinca (L. ) juveniles?. Czy przekarmianie wpływa na młodociane liny, Tinca tinca (L. )?. Kamler, Ewa; Myszkowski, Leszek; Kamińsi, Rafał; Korwin-Kossakowski, Michał; Wolnicki, Jacek. - Aquacult. Int. 2006 vol. 14 nr 1-2 s. 99-111, il. bibliogr.

Przekarmianie narybku lina zarówno paszą sztuczną (Futura), jak i pokarmem naturalnym (mrożone ochotki) prowadzi do pogorszenia wskaźników morfometrycznych, energetycznych i biochemicznych ryb oraz podnosi koszty produkcji. W świetle uzyskanych wyników maksymalna dawka dobowa paszy dla narybku lina w wieku 130-200 dni po wykluciu nie powinna przekraczać 2,5 proc. biomasy ryb, a mrożonych ochotek 3,5 proc.

*00037* en

Morphological changes of digestive structures in starved tench Tinca tinca (L. ) juveniles. Zmiany morfologiczne w strukturach przewodu pokarmowego u głodzonego narybku lina, Tinca tinca (L.). Ostaszewska, Teresa; Korwin-Kossakowski, Michał; Wolnicki, Jacek. - Aquacult. Int. 2006 vol. 14 nr 1-2 s. 113-126, il. bibliogr.

*00038* en

The effect of feeding on oxygen consumption and ammonia excretion of juvenile tench Tinca tinca (L. ) reared in a water recirculating system. Wpływ żywienia na konsumpcję tlenu i wydalanie amoniaku przez młodocianego lina, Tinca tinca (L. ) podchowywanego w recyrkulacyjnym obiegu wody. Zakęś, Zdzisław; Demska-Zakęś, Krystyna; Jarocki, Przemysław; Stawecki, Konrad. - Aquacult. Int. 2006 vol. 14 nr 1-2 s. 127-140, il. bibliogr.

Badano wpływ częstotliwości karmienia (jedna lub dwie dawki oraz karmienie ciągłe), wielkości dawki pokarmowej (0,2; 0,5; 0,8 proc. biomasy ryb) oraz samego żywienia na konsumpcję tlenu (OC, mg O2/kg/h) i wydalanie amoniaku (AE, mg TAN/kg/h) oraz zmiany tych parametrów w cyklu dobowym u narybku lina o masie 15-19 g. Stwierdzono wzrost OC (w zakresie 126,80-187,35 mg O2/kg/h) i AE (w zakresie 1,95-8,80 mg TAN/kg/h) wraz ze wzrostem dawki pokarmowej. Wystąpił brak zależności między częstotliwością karmienia a średnią wartością OC oraz ścisły związek między częstotliwością karmienia a dobowymi wahaniami wartości OC i AE.

*00041* en

Proceedings of the IV International workshop on the biology and culture of the tench Tinca tinca (L. ). Wierzba, Poland, 20-23 September 2004. Materiały z IV Międzynarodowych warsztatów poświęconych biologii i hodowli lina Tinca tinca (L. ). Wierzba (Polska), 20-23 września 2004. Kamler, Ewa;Wolnicki, Jacek;Zakęś, Zdzisław [eds]. - Aquacult. Int. 2006 vol. 14 nr 1-2 s. 1-218, il. bibliogr.

Przedstawione prace na temat biologii i hodowli lina są pokłosiem referatów wygłoszonych na konferencji zorganizowanej przez Instytut Rybactwa Śródlądowego w Centrum Konferencyjnym Polskiej Akademii Nauk w Wierzbie na Pojezierzu Mazurskim (Polska). Udział wzięło 31 uczestników pochodzących z 8 krajów (Chiny, Czechy, Niemcy, Wielka Brytania, Włochy, Izrael, Polska, Hiszpania). Tematyka prac dotyczyła głównie aspektów hodowlanych, jak rozród sztuczny, czy żywienie, ale także eksploatacji populacji naturalnych lina w jeziorach.

*00065* pl

Wiek, tempo wzrostu i kondycja leszcza (Abramis brama L. ) z jeziora Steklno (Pojezierze Zachodniopomorskie). Czerniejewski, Przemysław; Wawrzyniak, Wawrzyniec; Pokorska, Kamila. - Komun. Ryb. 2006 nr 1 (90) s. 3-7, il. bibliogr.

Badano populację leszcza, gatunku dominującego w połowach sieciowych z sandaczowego jeziora Steklno. Dokonano pomiarów masy jednostkowej ryb i długości całkowitej, tempo wzrostu określono na podstawie odczytów wstecznych, zaś kondycję za pomocą współczynników Fultona, Clarka i Le Crena. Analiza wieku wykazała obecność 5 grup, wśród których dominowały osobniki w wieku 4+. Wykazano, że populacja leszcza z jeziora Steklno charakteryzuje się cechami niekorzystnymi dla gospodarki tym gatunkiem.

*00066* pl

Zmiany struktury i obfitości zooplanktonu pod wpływem wysokich obsad tołpygi w polimiktycznym jeziorze Warniak. Tunowski, Jacek. - Komun. Ryb. 2006 nr 1 (90) s. 7-14, il. bibliogr.

*00068* pl

Wpływ kadmu na larwy lina, Tinca tinca (L. ). Sikorska, Justyna; Wolnicki, Jacek. - Komun. Ryb. 2006 nr 1 (90) s. 17-19, il.

*00083* en

The effect of dietary lipid level and composition on growth, survival, and development of the digestive system of larval sneep, Chondrostoma nasus (L. ). Wpływ poziomu i składu tłuszczu w paszy na wzrost, przeżywalność i rozwój systemu trawiennego larw świnki, Chondrostoma nasus (L. ). Ostaszewska, Teresa; Boruta, Agnieszka; Olejniczak, Marta. - Acta Ichth. Piscat. 2005 vol. 35 nr 2 s. 79-86, il. bibliogr.

Larwy świnki (ryby karpiowatej) w okresie 4-21 dni po wylęgu były żywione naupliusami Artemia lub starterami: Natura AB (NU), Perla Plus (PP), Perla larva proactive (PL). Doświadczenia odbywały się w trzech powtórzeniach. Najwyższe tempo wzrostu i przeżywalność uzyskano w żywieniu naupliusami. Spośród starterów najlepsze efekty hodowlane uzyskano dla paszy NU, która miała najwyższy poziom kwasów tłuszczowych nienasyconych.

*00084* en

*00085* en

Morphological features of zope, Abramis ballerus, from the middle stretch of the Odra River, Poland. Cechy morfologiczne rozpióra, Abramis ballerus, ze środkowego odcinka rzeki Odry, Polska. Szlachciak, Jolanta. - Acta Ichth. Piscat. 2005 vol. 35 nr 2 s. 93-101, il. bibliogr.

Opisano cechy merystyczne i morfometryczne rozpióra (ryby karpiowatej bez większego znaczenia ekonomicznego), którego morfologia jest słabo poznana. Na podstawie 40 osobników złowionych w Odrze, ustalono liczbę promieni w ich płetwach, w płetwach nieparzystych miały one formułę: D III 8-10, A III 34-43. Zęby rozpióra były zazwyczaj jednoszeregowe o wzorze 5-5. Liczba kręgów wahała się od 46 do 48. Współczynnik zmienności proporcji ciała wahał się od 3. 89 do 19. 3 proc. Uzyskane wyniki porówano z innymi populacjami rozpióra.

*00087* en

Chromosome banding patterns of the gudgeon, Gobio gobio (Actinopterygii, Cyprinidae). Chromosomowy wzór prążkowy u kiełbia, Gobio gobio (Actinopterygii, Cyprinidae). Kirtiklis, Lech; Boroń, Alicja; Porycka, Katarzyna. - Acta Ichth. Piscat. 2005 vol. 35 nr 2 s. 119-123, il. bibliogr.

Badania cytogenetyczne przeprowadzono u 15 osobników kiełbia z środkowego odcinka rzeki Odry. Zastosowano kilka technik badania wzorów chromosomowych. Kariotyp kiełbia składa się z 2n=50 chromosomów i NF=98 ramion. Kiełbie charakteryzują się jedną z największych zmienności genetycznych wśród ryb europejskich. Badanie chromosomów może być przydatne w określaniu filogenezy poszczególnych gatunków ryb.

*00089* en

Behavioural responses of two popular ornamental carps, Cyprinus carpio L. , and Carassius auratus (L. ), to monoculture and polyculture conditions in aquaria. Rekacje behawioralne dwóch popularnych karpi ozdobnych, Cyprinus carpio L. i Carassius auratus (L. ), w warunkach monokultury i polikultury. Jha, Prithwiraj; Jha, Sushruta; Pal, Bikash; Barat, Sudip. - Acta Ichth. Piscat. 2005 vol. 35 nr 2 s. 133-137, il. bibliogr.

Badano behawior karpia koi i karasia złocistego w warunkach akwariowych stosując w hodowli mono- lub polikulturę. Ryby żywiono pokarmem żywym, rurecznikiem (Tubifex) lub zooplanktonem. Zauważono wiele zachowań agresywnych ryb objawiających się gonitwami lub szczypaniem, zarówno w obecności jak i nieobecności pokarmu, ale w obecności pokarmu ataki te były częstsze. Karp koi okazał się gatunkiem bardziej agresywnym niż karaś.

RYBY ŁOSOSIOWATE

BIOLOGIA PSTRĄGA

*00062* pl

Czy pstrąg potokowy jest szkodnikiem?. Cios, Stanisław. - Prz. Ryb. 2006 R. 31 nr 1 s. 14-17, il.

Omówiono występowanie i znaczenie pstrąga potokowego w rzekach polskich oraz argumenty świadczące o „nieszkodliwości“ tego gatunku. Opinie o jego wielkim drapieżnictwie wobec innych gatunków ryb są mocno przesadzone, gdyż w pokarmie pstrąga potokowego dominują bezkręgowce. Podano przyczyny spadku populacji ryb, zwłaszcza łososiowatych, w Polsce.

*00094* pl

Wzmianki o pstrągach z Prądnika w literaturze z XVIII i XIX w. Cios, Stanisław. - Prz. Ryb. 2006 R. 31 nr 2 s. 63-68, bibliogr.

Dokonano przeglądu literatury naukowej i popularnej zawierającej informacje o występowaniu i znaczeniu pstrągów w dolinie Prądnika - potoku w okolicach Krakowa. Najstarsza wzmianka pochodzi z 1789 r. , a najstarsza analiza zawartości żołądków pstrąga została zawarta w sprawozdaniach Antoniego Wagi z lat 1855 i 1857.

INNE ŁOSOSIOWATE

*00021* pl

Zmiany wytrzymałości osłonek jajowych troci (Salmo trutta m. trutta L. ) z kilku rzek polskiego wybrzeża w wieloleciu. Sobociński, Andrzej; Biernaczyk, Marcin; Szulc, Joanna; Formicki, Krzysztof; Winnicki, Aleksander. W: Rozród, podchów, profilaktyka ryb sumokształtnych i innych gatunków. Pod red. Zdzisława Zakęsia. Olsztyn: Wydaw. IRS 2005 s. 171-174, il. +bibliogr. 5 poz.

Opisano wyniki wieloletnich badań nad wytrzymałością osłonek jajowych ikry ryb. Jaja ryb łososiowatych charakteryzują się szczególnie dużą wytrzymałością, a w przypadku jaj troci jest to wartość rzędu 2-3 kg. Obserwowano zmiany wytrzymałości osłonek jajowych troci z rzek: Rega, Wieprza, Słupia, Wisła w latach 1981-2001. Stwierdzono znaczne obniżenie wytrzymałości osłonek jajowych u troci z Regi i Wieprzy, dochodzące nawet do 500-600 g, ale u troci z Wisły wartość ta obniżyła się nieznacznie.

RYBY SZCZUPAKOWATE

*00019* pl

Wyniki podchowu narybku szczupaka (Esox lucius) przy różnych zagęszczeniach obsad. Szczepkowski, Mirosław; Szczepkowska, Bożena. W: Rozród, podchów, profilaktyka ryb sumokształtnych i innych gatunków. Pod red. Zdzisława Zakęsia. Olsztyn: Wydaw. IRS 2005 s. 159-162, il. +bibliogr. 3 poz.

W eksperymentalnym chowie narybku szczupaka w obiegu recyrkulacyjnym (ośrodek zarybieniowy Dgał, IRS) początkowa obsada basenów wynosiła 1, 2 i 3 kg przy średnim ciężarze osobniczym 6,5 g. Ryby żywiono paszą przeznaczoną dla ryb łososiowatych. Największą średnią masę osobniczą (18,2 g) osiągnęły ryby w najniższej obsadzie, a najmniejsze przyrosty wystąpiły u narybku chowanego w największym zagęszczeniu. Przy większych zagęszczeniach obsad stwierdzono wyższą przeżywalność narybku. Zbadano też konsumpcję tlenu narybku szczupaka we wszystkich obsadach.

RYBY OKONIOWATE

*00015* pl

Zmiany masy ciała samic sandacza (Sander lucioperca) w trakcie sztucznego rozrodu. Zakęś, Zdzisław; Kowalski, Wojciech; Szczepkowski, Mirosław; Demska-Zakęś, Krystyna. W: Rozród, podchów, profilaktyka ryb sumokształtnych i innych gatunków. Pod red. Zdzisława Zakęsia. Olsztyn: Wydaw. IRS 2005 s. 129-138, il. +bibliogr. 13 poz.

W latach 2004-2005 w doświadczalnym ośrodku nad Dgałem (IRS) przeprowadzono badania możliwości wykorzystania zmian masy ciała samic sandacza do oceny stopnia dojrzałości i określania terminu tarła. Ryby stymulowano ludzką gonadotropiną kosmówkową (hCG) poprzez jednokrotną iniekcję. Po iniekcji następują zmiany masy ciała ikrzyc, a gdy przekraczają 103 proc. początkowej masy, można wnioskować, że oocyty osiągnęły już III stadium rozwoju i tarło może się odbyć w ciągu kilku najbliższych godzin.

*00016* pl

Charakterystyka parametrów ruchu plemników sandacza eksponowanego na działanie 4-nonylfenolu. Demska-Zakęś, Krystyna; Glogowski, Jan; Zakęś, Zdzisław. W: Rozród, podchów, profilaktyka ryb sumokształtnych i innych gatunków. Pod red. Zdzisława Zakęsia. Olsztyn: Wydaw. IRS 2005 s. 139-144, il. +bibliogr. 27 poz.

Scharakteryzowano parametry ruchu plemników sandacza z grupy kontrolnej oraz z grup ryb żywionych paszą sztuczną z dodatkiem 4-nonylfenolu (NP) w dawkach: 0,1; 1,0; 10,0 i 100 mg/kg paszy. Najniższy średni odsetek ruchliwych plemników stwierdzono w grupie żywionej paszą zawierającą najniższą dawkę NP. Wszystkie pozostałe parametry ruchu plemników (z wyjątkiem wskaźnika liniowości ruchu) były najwyższe w grupie żywionej najwyższą dawką NP. Różnice międzygrupowe były istotne statystycznie.

*00017* pl

Zraszanie powierzchni wody w basenach podchowowych jako metoda przeciwdziałania syndromowi braku napełnienia pęcherza pławnego u larw sandacza (Sander lucioperca (L. )). Szkudlarek, Maciej. W: Rozród, podchów, profilaktyka ryb sumokształtnych i innych gatunków. Pod red. Zdzisława Zakęsia. Olsztyn: Wydaw. IRS 2005 s. 145-152, il. +bibliogr. 13 poz.

Testowano rozwiązania techniczne umożliwiające usunięcie błony powierzchniowej tworzącej się na powierzchni wody w wyniku rozkładu zadawanego pokarmu, co uniemożliwia larwom ryb połknięcie powietrza atmosferycznego. Przedstawiono wyniki napełnienia pęcherza pławnego, przeżywalność i wzrost larw sandacza (dwie grupy doświadczalne i jedna kontrolna) w zależności od sposobu doprowadzania wody (dopływ górny lub wielostrumieniowy) do zbiorników podchowowych. Dodatkowy dopływ zraszający umożliwił zwiększenie poziomu napełnienia pęcherza pławnego oraz uzyskanie większej przeżywalności i tempa wzrostu larw.

*00018* pl

Adaptacja narybku letniego okonia (Perca fluviatilis L. ) do chowu w zamkniętym obiegu wody. Szczerbowski, Andrzej; Szkudlarek, Maciej; Łuczyński, Marek J. W: Rozród, podchów, profilaktyka ryb sumokształtnych i innych gatunków. Pod red. Zdzisława Zakęsia. Olsztyn: Wydaw. IRS 2005

s. 153-158, il. +bibliogr. 9 poz.

Najbardziej efektywną hodowlą okonia jest jego produkcja w obiegach zamkniętych począwszy od stadiów larwalnych. Badano adaptację narybku letniego okonia do hodowli w obiegach zamkniętych i jego zdolność pobierania paszy sztucznej. Trzy grupy doświadczalne karmiono każdą według innego harmonogramu. Omówiono przyrosty długości i masy ciała oraz śmiertelność narybku letniego w trakcie chowu.

*00033* en

The use of tannic acid to remove adhesiveness from pikeperch, Sander lucioperca, eggs. Użycie taniny do usuwania kleistości ikry sandacza, Sander lucioperca. Demska-Zakęś, Krystyna; Zakęś, Zdzisław; Roszuk, Jakub. - Aquacult. Res. 2005 vol. 36 nr 14 s. 1458-1464, il. bibliogr.

Użycie taniny w dawce poniżej 500 mg/l nie powodowało usunięcia kleistości ikry sandacza po 2 minutach, natomiast stosowanie roztworu 1500 mg/l przez 2-5 minut, istotnie wpływało na obniżenie przeżywalności ikry. Na podstawie wyników doświadczeń, zalecono stosowanie taniny w dawce 500 mg/l przez 5 min. lub 1000 mg/l, dla ekspozycji ikry trwającej od 2 do 5 min.

RYBY WĘGORZOWATE

*00074* pl

Stan i perspektywy racjonalnej gospodarki węgorzowej w Polsce, w warunkach przewidywanej ochrony i zrównoważonego wykorzystania zasobów populacji węgorza europejskiego, Anguilla anguilla (L. ). Robak, Stanisław. - Komun. Ryb. 2006 nr 1 (90) s. 34+36

Podczas seminarium naukowego zorganizowanego przez IRS w Olsztynie z udziałem naukowców, urzędników oraz przedstawicieli spółek rybackich, wygłoszono referaty związane tematycznie z wymogami, możliwością i sposobem realizacji przepisów wynikających z rozporządzenia Rady Unii Europejskiej, ustanawiającej środki w celu odnowienia zasobów węgorza europejskiego. Podczas dyskusji podkreślono konieczność dofinansowania zarybień wód Polski.

RYBY LIPIENIOWATE

*00067* pl

Wpływ żywienia wybranymi paszami na podchów larw i narybku lipienia. Hryc, Marcin; Kowalewska-Hryc, Iwona; Epler, Piotr. - Komun. Ryb. 2006 nr 1 (90) s. 14-17, il. bibliogr.

Larwy lipienia podczas podchowu basenowego karmiono starterem Aller Futura, naupliusami solowca, mrożonym planktonem oraz suszonym kiełżem zdrojowym. Badano przyrosty masy ciała i długości, współczynnik kondycji oraz przeżywalność w poszczególnych grupach doświadczalnych. Wykazano, że żadnej z badanych pasz nie można polecić jako skutecznej i ekonomicznej, ze względu na wysoką śmiertelność osobników.

RYBY SIEJOWATE

*00028* pl

Wpływ czasu żywienia na wyniki chowu narybku siei (Coregonus lavaretus) w obiegu recyrkulacyjnym. Szczepkowska, Bożena; Szczepkowski, Mirosław. W: Rozród, podchów, profilaktyka ryb sumokształtnych i innych gatunków. Pod red. Zdzisława Zakęsia. Olsztyn: Wydaw. IRS 2005 s. 221-224, il.

Przez 35 dni narybek siei w wieku 4 miesięcy żywiono paszą komercyjną dla ryb łososiowatych o nazwie Nutra Amino Balance, produkowaną w Holandii. Ryby żywiono w dwóch wariantach czasowych: w jednym przez całą dobę, w drugim przez 12 godzin w ciągu doby. Pod koniec doświadczenia średnia masa ciała ryb wynosiła odpowiednio: 24. 8 i 21. 7 g. Ryby karmione całodobowo były o 14. 3 proc. większe niż w drugim wariancie żywienia.

*00029* pl

Chów selektów siei (Coregonus lavaretus) w obiegu recyrkulacyjnym. Szczepkowski, Mirosław; Szczepkowska, Bożena. W: Rozród, podchów, profilaktyka ryb sumokształtnych i innych gatunków. Pod red. Zdzisława Zakęsia. Olsztyn: Wydaw. IRS 2005 s. 225-229, il. +bibliogr. 3 poz.

W Doświadczalnym Ośrodku Zarybieniowym Dgał (IRS) we współpracy z PZW przeprowadzono badania w celu stworzenia stada podstawowego siei w warunkach w pełni kontrolowanych - w obiegach recyrkulacyjnych. Ikrę siei z jeziora Gaładuś (Pojezierze Suwalskie) inkubowano w wylęgarni PZW, a chów wylęgu i narybku prowadzono w ośrodku nad Dgałem. Omówiono wzrost narybku, parametry jakości wody podczas chowu, dojrzewanie ryb jak również postępowanie z rybami w trakcie chowu. Obserwacje rozwoju gonad i wzrostu ryb pozwalają przypuszczać, że ryby w wieku 1+ mogą przystąpić do rozrodu.

RYBY SUMOWATE

*00007* pl

Porównanie wybranych pasz i żywego zooplanktonu we wczesnym podchowie larw suma indyjskiego (Heteropneustes fossilis). Robakowski, Piotr; Wawrzyniak, Wawrzyniec. W: Rozród, podchów, profilaktyka ryb sumokształtnych i innych gatunków. Pod red. Zdzisława Zakęsia. Olsztyn: Wydaw. IRS 2005 s. 69-72, il.

Analizowano możliwości wykorzystania pasz sztucznych (Perla Larva Proactive, Aller Krystal), różniących się zawartością substancji odżywczych, w podchowie larw suma indyjskiego, w porównaniu do żywienia naupliusami solowca (Artemia sp. ). Larwy suma indyjskiego we wczesnych etapach podchowu nie wymagają wyłącznego karmienia pokarmem żywym. Ich żywienie paszami sztucznymi jest możliwe pod warunkiem dobrania odpowiedniego startera. W doświadczeniu wymogi te spełniała pasza Perla Larva Proactive, zapewniająca intensywny wzrost i wysoką przeżywalność larw.

*00008* pl

Wpływ beta-karotenu zawartego w preparacie Vitaton na wzrost wylęgu suma kanałowego (Ictalurus punctatus). Sidorov, N. A,; Sazanova, N. N. ; Alekseeva, L. V. ; Tyurenkov, V. A. ; Tyurenkov, A. A. W: Rozród, podchów, profilaktyka ryb sumokształtnych i innych gatunków. Pod red. Zdzisława Zakęsia. Olsztyn: Wydaw. IRS 2005 s. 73-76, il.

Scharakteryzowano technologię produkcji preparatu Vitaton zawierającego ok. 7 proc. beta-karotenu. Omówiono wyniki podchowu wylęgu suma kanałowego karmionego paszą startową dla ryb łososiowatych lub paszą z dodatkiem preparatu Vitaton w ilościach: 0,430; 0,740; 1. ,142, 1,430 mg/kg paszy. Podchów odbywał się w basenach rynnowych przy temperaturze wody 28-30 st. C. Dodatek preparatu Vitaton do paszy powodował podwyższenie tempa wzrostu wylęgu i wzrost odporności ryb.

*00010* pl

Porównanie parametrów technologicznych i jakościowych mięsa dwóch gatunków suma afrykańskiego (Clarias gariepinus i Heterobranchus longifilis) oraz krzyżówki C. gariepinus x H. longifilis. Pilarczyk, Maciej; Adamek, Jerzy; Białowąs, Henryk. W: Rozród, podchów, profilaktyka ryb sumokształtnych i innych gatunków. Pod red. Zdzisława Zakęsia. Olsztyn: Wydaw. IRS 2005 s. 85-95, il. +bibliogr. 16 poz.

Opisano rozwój badań prowadzonych nad hybrydyzacją sumów afrykańskich. Badano parametry technologiczne i jakościowe odskórowanych filetów dwóch gatunków sumów: C. gariepinus i H. longifilis oraz ich hybrydów. Scharakteryzowano wartość rzeźną mięsa, jego odczyn, produkty rozkładu ATP, zawartość tłuszczu i białka oraz suchą masę mięsa ryb. Przeprowadzono testy sensoryczne mięsa sumów z różnych ośrodków hodowlanych.

*00077* pl

Chaca sp. - niezwykły rodzaj sumokształtnych z południowo-wschodniej Azji. Strzelecki, Zbigniew. - Prz. Zool. 2005 t. 49 z. 3-4 s. 153-154, bibliogr. summ.

Opisano wygląd i ciekawy behawior chaca, ryby należącej do rodzaju sumokształtnych (Rodzina: Chacidae). Chaca jest zdecydowanym drapieżnikiem. Scharakteryzowano wymagania tej ryby w akwarium. Rodzaj Chaca rezprezentują trzy gatunki: Chaca chaca - występujący w Indiach, Nepalu, Bangladeszu i Bengalu; Chaca bankanesis - w Malezji i Indonezji; Chaca burmensis - w Birmie.

INNE RYBY SŁODKOWODNE

*00020* pl

Morfomechaniczne osobliwości rozwoju zarodkowego miętusa (Lota lota (L. )). Korzelecka-Orkisz, Agata; Bonisławska, Małgorzata; Szulc, Joanna; Formicki, Krzysztof; Winnicki, ALkesander. W: Rozród, podchów, profilaktyka ryb sumokształtnych i innych gatunków. Pod red. Zdzisława Zakęsia. Olsztyn: Wydaw. IRS 2005 s. 163-169, il. +bibliogr. 19 poz.

Omówiono strukturę budowy jaja miętusa. Opisano rolę tłuszczu strukturalnego, tarczki zarodkowej, pęcherzyków Kupffera w trakcie embriogenezy. Świeżo wyklute larwy miętusa w pełni wybarwione mierzyły 4. 03 plus minus 0. 22 mm.

*00064* pl

*00076* pl

Odkrycie głowacza pręgopłetwego Cottus poecilopus Heckel, 1840 (Cottidae) w polskich przymorskich rzekach. Radtke, Grzegorz; Witkowski, Andrzej; Grochowski, Adam; Dębowski, Piotr; Kotusz, Jan. - Prz. Zool. 2005 t. 49 z. 3-4 s. 145-151, il. bibliogr. summ.

Opisano występowanie głowacza pręgopłetwego w Polsce i Europie. W 2005 r. podczas badań ichtiofaunistycznych stwierdzono obecność tego gatunku w dorzeczu rzek: Łupawy, Łeby i Redy. Ichtiofauna towarzycząca głowaczowi pręgopłetwemu w badanych ciekach to z reguły zimnolubne gatunki reofilne, wśród których zdecydowanie dominował pstrąg potokowy i lipień oraz minog strumieniowy. Wstępne badania osobników Cottus poecilopus z nowych stanowisk wykazały ich duże podobieństwo do populacji z jeziora Hańcza.

*00090* pl

Nasze ryby. Ryby CITES - Arapaima (Arapaima gigas). Andrzejewski, Wojciech. - Prz. Ryb. 2006 R. 31 nr 2 s. 23-24, il. bibliogr.

Omówiono występowanie, budowę, ubarwienie, biologię i znaczenie gospodarcze amazońskiej ryby arapaimy. Gatunek ten znajduje się w wykazie CITES. [CITES - Konwencja waszyngtońska o międzynarodowym handlu zagrożonymi gatunkami fauny i flory, którą Polska podpisała w 1990 r. ]

RYBY MORSKIE

*00091* pl

Latimeria - burzliwe dzieje odkryć żyjących skamieniałości. Sabath, Karol. - Prz. Ryb. 2006 R. 31 nr 2 s. 25-30, il. (pełna wersja zob. www. ewolucja. org/d3. html)

Przedstawiono historię odkrycia naukowego ryby trzonopłetwej - latimerii, występującej powszechnie w morzach do końca mezozoiku. Osobnika tego gatunku, uważanego za wymarły, złowiono w 1938 r. w ujściu rzeki Chalumny do Oceanu Indyjskiego, w 1952 r. u wybrzeży afrykańskich w pobliżu archipelagu Komorów, ale latimerie zaobserwowano także ostatnio w latach 1997 - 2002.

EKONOMIKA I ORGANIZACJA RYBACTWA

*00069* pl

*00079* pl

Produkcja ryb słodkowodnych w 2005 r. - Mag. Przem. Ryb. 2006 nr 1 (49) s. 53

W 2005 r. sprzedaż ryb słodkowodnych w Polsce z produkcji krajowej wynosiła 32300 ton, a ich konsumpcja - 92 dkg/osobę. Scharakteryzowano produkcję, ceny i rentowność gospodarki karpiowej i pstrągowej w minionym roku w Polsce.

ZANIECZYSZCZENIE I OCHRONA WÓD

*00045* en

Changes in water chemistry of Lake Jamno over the years 1996-2004. Zmiany chemizmu wody jeziora Jamno w latach 1996-2004. Choiński, Adam; Gogołek, Anna. - Limnol. Rev. 2005 vol. 5 s. 27-36, il. bibliogr. streszcz.

Porównano aktualne wartości wskaźników stanu czystości wody jeziora Jamno z danymi z lat 1965-1983. W chemizmie wód zachodzą korzystne zmiany głównie z powodu funkcjonowania oczyszczalni ścieków w Unieściu (od 1989 r. ) i w Jamnie (od 1994 r. ). Jednak ograniczenie zanieczyszczeń z obszaru zlewni nie wystarcza do poprawy jakości wód jeziora, ze wzlędu na dużą miąższość osadów dennych. Wskazane byłoby zmniejszenie stropowej części osadów.

*00050* en

Restoration of the Domowe Lakes in Szczytno - history and plans. Restauracja Jezior Domowych w Szczytnie - historia i plany. Gawrońska, Helena; Lossow, Konstanty. - Limnol. Rev. 2005 vol. 5 s. 69-73, il. bibliogr. streszcz.

Przedstawiono projekt renowacji Jeziora Miejskiego i Jeziora Długiego (tzw. Jezior Domowych) w Szczytnie. Zmiany jakości ich wód obserwowano od 1968 r. Jeziora te wykorzystywano jako odbiorniki ścieków, co doprowadziło do ich silnego zanieczyszczenia. Mimo zaprzestania odprowadzania ścieków, stan jezior do 2004 r. nie uległ poprawie. Konieczna jest ich rekultywacja, której przebieg zaproponowano w kilku etapach: przegrodzenie obu jezior, podniesienie poziomu wody, intensywne przepłukiwanie, a dopiero potem ich ponowne połączenie.

*00052* en

Trophic condition of Lake Podkówka and the drainage basin role in the lake’s eutrophication. Warunki troficzne jeziora Podkówka i rola zlewni w eutrofizacji jezior. Grochowska, Jolanta; Dunalska, Julita. - Limnol. Rev. 2005 vol. 5 s. 93-99, il. bibliogr. streszcz.

W wodach małego, płytkiego jeziora Podkówka (pow. 6,92 ha, gł. maks. 6 m) położonego w granicach administracyjnych Olsztyna, stwierdzono wysokie koncentracje biogenów (fosforu do 0,498 mg/l, azotu do 8,19 mg/l), BZT5 sięgało do 11,5 mg O2/l, a zawartość chlorofilu-a wynosiła 28 mg/l. Uzyskane wartości wskazują na silne zeutrofizowanie badanego jeziora. Konieczne są działania ochronne - dalsza zabudowa zlewni doprowadzi jezioro do całkowitej degradacji.

*00097* pl

Występowanie ryb w odcinkach Warty o różnym stopniu degradacji. Kruk, Andrzej; Przybylski, Mirosław. - Rocz. Nauk. Pol. Zw. Węd. 2005 t. 18 s. 47-57, il. bibliogr. summ.

GOSPODARKA WODNA

*00061* en

The analysis of Dąbie Lake water balance. Analiza bilansu wodnego jeziora Dąbie. Wolski, Tomasz; Wiśniewski, Bernard. - Limnol. Rev. 2005 vol. 5 s. 263-270, il. bibliogr. streszcz.

Analizowano bilans wodny dobowy, uśredniony za 10 lat (1951-1960) oraz wieloletnią zmienność bilansu (1948-1990) i tempo wymiany wód jeziora Dąbie. W przychodzie wód jeziora największy udział wykazywała rzeka Regalica (73,5 proc. ) oraz kanał Orli Przesmyk (23,9 proc. ); opady atmosferyczne stanowiły zaledwie 0,33 proc. przychodu. W rozchodzie wód największy udział miał Kanał Iński Nurt (84 proc. ), a parowanie 0,33 proc. Wymiana wód dokonywała się 65 razy w roku.

*00073* pl

Warunki hydrologiczno-meteorologiczne na terenie Zakładu Ichtiobiologii i Gospodarki Rybackiej PAN w Gołyszu, w sezonach hodowlanym 2005 i zimowym 2004/2005. Augustyn, Danuta. - Komun. Ryb. 2006 nr 1 (90) s. 32-34, il.

Omówiono czynniki charakteryzujące warunki hydrologiczno-meteorologiczne w Gołyszu: temperaturę powietrza, usłonecznienie, opady oraz temperaturę wody. Sezon hodowlany 2005 był korzystny dla wzrostu i rozwoju karpia.

SKORUPIAKI I MIĘCZAKI UŻYTKOWE

*00030* pl

Wybrane elementy rozwoju zarodkowego raka pręgowatego (Orconectes limosus Raf. ). Pawlos, Dorota; Formicki, Krzysztof; Winnicki, Alkesander. W: Rozród, podchów, profilaktyka ryb sumokształtnych i innych gatunków. Pod red. Zdzisława Zakęsia. Olsztyn: Wydaw. IRS 2005 s. 231-236, il. +bibliogr. 16 poz.

Opisano cechy biologiczne raka pręgowatego ze szczególnym uwzględnieniem przebiegu jego rozwoju zarodkowego od zapłodnienia do wylęgu. Do filmowania tego rozwoju stosowano zestawy składające się z mikroskopów, kamer CCD i magnetowidów w różnych ujęciach, z góry i z boku. Badania nad rozwojem zarodkowym raka pręgowatego wskazują na podobieństwo wcześniej opisanego przebiegu embrigenezy raków z rodzin Astacidae i Parastacidae.

*00031* pl

Porównanie różnych metod pozyskania larw raków na przykładzie raka błotnego (Astacus leptodactylus Esch. ). Ulikowski, Dariusz; Krzywosz, Tadeusz. W: Rozród, podchów, profilaktyka ryb sumokształtnych i innych gatunków. Pod red. Zdzisława Zakęsia. Olsztyn: Wydaw. IRS 2005 s. 237-240, il. +bibliogr. 8 poz.

Porównywano trzy metody pozyskiwania larw raka błotnego z wykorzystaniem inkubacji jaj w warunkach sztucznych (w aparatch Weissa, w minisłojach, w warunakch naturalnej inkubacji matecznej). Wykazano, że średnia liczebność pozyskanych larw drugiego stadium była najwyższa przy inkubacji matecznej w przegrodach i wynosiła 151 szt. od jednej samicy. Najniższą liczebność (133 szt. /samicę) uzyskano w minisłojach.

PRZETWÓRSTWO RYBNE

*00009* pl

Ryby sumowate - źródło cennych lipidów w diecie człowieka. Kowalska, Agata; Jankowska, Barbara; Zakęś, Zdzisław; Żmijewski, Tomasz; Ulikowski, Dariusz. W: Rozród, podchów, profilaktyka ryb sumokształtnych i innych gatunków. Pod red. Zdzisława Zakęsia. Olsztyn: Wydaw. IRS 2005 s. 77-83, il. +bibliogr. 12 poz.

Przedstawiono skład chemiczny mięsa ryb: pstrąga tęczowego, karpia, suma, szczupaka, sandacza, lina. Podano udział wybranych kwasów tłuszczowych w mięsie ryb słodkowodnych (sandacz, sieja, płoć) i morskich (flądra, szprot, belona). Porównano udział wybranych kwasów tłuszczowych w mięsie ryb hodowlanych i odłowionych w środowisku naturalnym. Wykazano, że skład chemiczny mięsa suma europejskiego żywionego paszą sztuczną i żywionego pokarmem naturalnym nie różnił się łączną zawartością kwasów tłuszczowych nienasyconych. Opisano stosunek kwasów nasyconych do nienasyconych u różnych gatunków sumowatych.

*00010* pl

*00080* pl

Podnoszenie jakości ryb przed ubojem. Benson, Tess. - Mag. Przem. Ryb. 2006 nr 1 (49) s. 54-55

Przedstawiono uwagi dotyczące humanitarnego traktowania ryb podczas uboju oraz odpowiedzialność kierownictwa i pracowników gospodarstwa rybackiego za dobrostan ryb. Scharakteryzowano procesy występujące podczas uboju ryb. Do metod humanitarnych uśmiercania ryb zalicza się porażenie uderzeniowe lub porażenie elektryczne. Humanitarne postępowanie z rybami obniża poziom kwasu mlekowego w mięśniach ryb oraz zmiejsza ich uszkodzenia zewnętrzne i wewnętrzne.