Instytut   Rybactwa   Śródlądowego

im. STANISŁAWA  SAKOWICZA







EXPRESS INFORMACJA

NR  4/2008

(kwartalnik)

 

 

 

                                                                              Opracowanie: mgr inż. Jadwiga Zdanowska

                                                                                                     mgr inż. Henryk Chmielewski

                                                                                                            inż. Jadwiga Cupiał

 

 

 

 

                                                                                                                                      Opraco

Olsztyn 2008

 

 

 

 

 

 

 

 

REDAKCJA

Zespół redakcyjny:
mgr inż. Jadwiga Zdanowska
mgr inż. Henryk Chmielewski
inż. Jadwiga Cupiał

 

Kontakt:
Tel. (089) 524 01 71, fax (089) 524 05 05
E-mail: din@infish.com.pl

 

© Copyright by
Instytut Rybactwa Śródlądowego
Olsztyn 2008

 

Wydawca:
Dział Wydawnictw
Instytutu Rybactwa Śródlądowego
10-719 Olsztyn, ul. Oczapowskiego 10
Tel. (089) 524 10 15, 524 01 71, fax (089) 524 05 05
E-mail: wydawnictwo@infish.com.pl

 

 

 

 

 

 

 

 

RYBACTWO

*00030*          pl                         

Użytkownik rybacki - nowa rzeczywistość. Ocena przekształceń w rybactwie w wyniku konkursów na oddanie w użytkowanie obwodów rybackich. Warszawa: Wydaw. PZW 2008,  175 ss. , il. +bibliogr.  Konferencja PZW, 19-21 marca 2008, Spała

Polski Związek Wędkarski, który jest obecnie największym dzierżawcą i użytkownikiem wód w Polsce, zorganizował w dniach 19-21 marca 2008 r. w Spale konferencję na temat stanu i kondycji polskiego rybactwa śródlądowego oraz przekształceń w rybactwie w wyniku konkursów na oddanie w użytkowanie obwodów rybackich. Przedstawiono historię i aktualny stan przekształceń w gospodarce rybackiej w Polsce, prowadzenie racjonalnej gospodarki rybackiej przez PZW.  Omówiono stan i stopień zagrożenia ichtiofauny, potrzeby prowadzenia racjonalnej gospodarki na zbiornikach zaporowych oraz działania na rzecz poprawy stanu populacji ryb wędrownych.


*00032*          pl                         

Wpływ kormorana na zasoby naszych jezior. Krzywosz, Tadeusz. W:  Użytkownik rybacki - nowa rzeczywistość. Ocena przekształceń w rybactwie w wyniku konkursów na oddanie w użytkowanie obwodów rybackich. Warszawa: Wydaw. PZW 2008    s. 97-101, il. +bibliogr. 8 poz.     Konferencja PZW, 19-21 marca 2008, Spała

Scharakteryzowano populację kormorana w Polsce, gdzie ostatnia ogólnokrajowa inwentaryzacja została przeprowadzona w 1992 r.  Stwierdzono, że w 2007 r. w całym kraju bytowało około 9800 par lęgowych, które zjadały ok. 2897, 5 ton ryb. Omówiono szkody przyrodnicze i gospodarcze wyrządzone przez bytujące na jeziorach kormorany.


*00062*          pl                         

Przegląd Rybacki w setnym wydaniu. Szczerbowski, Jan A. -  Prz. Ryb. 2008 R. 33 nr 4 s. 4-8, il.

Przedstawiono znaczenie i rangę czasopisma „Przegląd Rybacki“ ukazującego się w latach 1919-1939, potem w latach 1946-1949 i wznowionego przez Wielkopolsko-Pomorskie Towarzystwo Rybackie w 1992 r. W czasopiśmie tym jest podejmowana problematyka gospodarki rybackiej oraz tematyka z zakresu ochrony i biologii ryb, a także omawiane są zagadnienia społeczno-ekonomiczne.


*00069*          pl                         

Nauka a rybactwo. - Prz. Ryb. 2008 R. 33 nr 4 s. 43-60, il.

Przedstawiono historię, strukturę, pracowników, działalność naukową, badawczą i wdrożeniową instytucji naukowych związanych z rybactwem: Instytutu Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie, Zakładu Ichtiobiologii i Gospodarki Rybackiej PAN w Gołyszu, Zakładu Chorób Ryb PIW w Puławach oraz Szkoły Rybackiej w Sierakowie.


*00090*          pl                         

Możliwości konfliktów między rekreacją a rybactwem oraz sposoby zapobiegania. Różański, Sławomir. - Komun. Ryb. 2008 nr 4 (105)  s. 14-19, il. bibliogr. summ.

Na podstawie badań ankietowych analizowano opinie turystów i mieszkańców województwa warmińsko-mazurskiego o współistnieniu rybackiego, rekreacyjnego i wędkarskiego wykorzystania jezior.  Zaproponowano sposoby zapobiegania istniejącym i potencjalnym konfliktom.


*00094*          pl                         

Szkolenie „Poprawa stanu wiedzy i przejrzystości w zakresie gospodarki rybackiej prowadzonej w wodach śródlądowych“. . [Trzynasta] XIII Krajowa Konferencja Rybackich Użytkowników Jezior, Rzek i Zbiorników Zaporowych. Czerwiński, Tomasz. - Komun. Ryb. 2008 nr 4 (105) s. 38-39, il.

Podczas szkolenia i konferencji, która się odbyłą w dn. 4-6 czerwca 2008 w Olsztynie, poruszono problematykę stanu produkcji rybackiej, gospodarki zarybieniowej oraz sytuacji ekonomiczno-finansowej użytkowników obwodów rybackich ustanowionych na wodach śródlądowych. Zaprezentowano zagadnienia dotyczące problemów administyracyjno-prawnych w sektorze rybactwa.


 

HYDROBIOLOGIA RYBACKA

*00004*          pl                         

Glony. Cz. 1: Co powinniśmy o nich wiedzieć?. Bojarski, Bartosz;  Domańska, Anna. - Nasze Akwarium 2008 nr 99 s. 23-25, bibliogr.

Podano ogólne informacje o budowie, sposobach odżywiania się i rozmnażania oraz o systematyce glonów, ekologicznej grupy liczącej ponad 30 tysięcy gatunków, w tym około 14 tysięcy gatunków słodkowodnych. Omówiono następujące grupy glonów: sinice, glaukofity,  tobołki, klejnotki (eugleniny), chryzofity, złotowiciowce,  eustygmatofity, haptofity, różnowiciowce, okrzemki, kryptofity,  rafidofity, brunatnice, krasnorosty, zielenice.


*00010*          pl                         

„Przeklęte Jezioro Wiktorii -. czyli co się stało z największym afrykańskim jeziorem?. Bednarczuk, Radosław. - Nasze Akwarium 2008 nr 101 s. 5-8, il. bibliogr.

Opisano historię katastrofy ekologicznej, jaka dotknęła Jezioro Wiktorii od czasu odkrycia tego zbiornika w 1858 r. przez Johna Speke. Wyznaczały ją: ekspansja ludności, zastępowanie lasów plantacjami m. in. bawełny i kawy, przełowienie, introdukcja tilapii i przetrzebienie gatunków endemicznych (pielęgnic) przez zawleczonego do jeziora, ponad 50 lat temu, okonia nilowego.


*00019*          en                         

Diversity and vertical distribution of planktonic ciliates in a stratified mesotrophic lake: relationship to environmental conditions. Zróżnicowanie i rozmieszczenie pionowe planktonowych orzęsków w stratyfikowanym jeziorze mezotroficznym: wpływ warunków środowiskowych. Mieczan, Tomasz. - Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2008  vol. 37 nr 1 s. 83-95, il. bibliogr.

Badania przeprowadzone w jeziorze Piaseczno, na Pojezierzu Łęczyńsko-Włodawskim, wykazały zróżnicowanie zagęszczenia i biomasy orzęsków w zależności od stratyfikacji termicznej. Wartości badanych wskaźników były wyższe w epilimnionie niż w meta- i hypolimnionie. W epi- i metalimnionie zaobserwowano pozytywną korelację między liczebnością orzęsków a ilością chlorofilu-a i heterotroficznymi flagellata. We wszystkich strefach termicznych liczebność orzęsków była silnie skorelowana z temperaturą wody, koncentracją węgla i fosforu oraz zagęszczeniem bakterii. W hypolimnionie zagęszczenie orzęsków było również uzależnione od koncentracji tlenu.


*00039*          en                         

Using fluorescence techniques in identification of metabolically active bacteria. Zastosowanie technik fluorescencyjnych w oznaczaniu metabolicznej aktywności bakterii. Lew, Sylwia;  Świątecki, Aleksander. - Limnol. Pap. 2007 vol. 2 s. 9-19, il. bibliogr.

Scharakteryzowano wybrane techniki stosowane do badań organizmów wodnych. Metody wybarwiania fluorescencyjnego są stosowane do oceny aktywności metabolicznej i fizjologicznej bakterii. Opisano następujące typy bakterii: z aktywnym systemem transportu elektronów (CTC+); z nieuszkodzoną błoną cytoplazmatyczną (MEM+); ze zintegrowanymi nukleoidami (NuCC+). Porównano wyniki badań aktywności metabolicznej bakterioplanktonu na podstawie danych literaturowych.


*00040*          en                         

The effect of „top down“ regulation on the bacterioplankton structure and metabolic activity. Wpływ regulacji „top down“ na strukturę i aktywność metaboliczną bakterioplanktonu. Lew, Sylwia; Świątecki, Aleksander. - Limnol. Pap. 2007 vol. 2 s. 21-26, il. bibliogr.

Wyjaśniono wpływ regulacji piramidy troficznej od szczytu („top down“) na strukturę i metabolizm bakterioplanktonu. W badaniach typu mikrokosmos - woda jeziorna została przefiltrowana w trzech wariantach; stosowano filtry o parametrach 30 - 8 - 1. 2 mikrometra.  Najwyższe proporcje CTC+ aktywności metabolicznej bakterii obserwowano w wariancie z zachowaną frakcją wiciowców (Flagellata).  Przepływ materii w mikrobiologicznej sieci troficznej zależy od typu i trofizmu zbiornika wodnego oraz od struktury biocenozy.


*00041*          en                        

The effect of humic substances on the number of nitrogen transformation bacteria. Wpływ substancji humusowych na liczebność bakterii przekształcających azot. Piechowiak, Monika; Kraska,  Marek. - Limnol. Pap. 2007 vol. 2 s. 27-33, il. bibliogr.

Badano wpływ substancji humusowych (HS) na wzrost różnych grup bakterii cyklu azotowego (amonifikacyjnych, denitryfikacyjnych,  nitryfikacyjnych i proteolitycznych) wyizolowanych z wody dystroficznego jeziora Piaseczno Małe. Próbki wody zostały wzbogacone HS, a tempo namnażania się bakterii badano po 7 dniach inkubacji. HS stymulowały lub hamowały wzrost bakterii cyklu azotowego w zależności od grupy mikroorganizmów, koncentracji HS oraz fizycznych i chemicznych parametrów wody.


*00042*          en                         

Characteristics of bacterioneuston and bacterioplankton inhabiting a estuarine and nonestuarine coastal lake. Charakterystyka bakterioneustonu i bakterioplanktonu zasiedlającego estuariowe i nieestuariowe jezioro przybrzeżne. Skórczewski,  Piotr; Mudryk, Zbigniew; Dwulit, Marta. - Limnol. Pap. 2007 vol. 2  s. 43-51, il. bibliogr.

Wyniki badań obejmują całkowitą liczbę bakterii (TBN), liczbę bakterii heterotroficznych (CFU), produkcję bakteryjną i różnorodność taksonomiczną bakterii neustonowych i planktonowych zasiedlających estuariowe jezioro Gardno i nieestuariowe Jezioro Dołgie Wielkie. W obu jeziorach TBN i CFU były wyższe w powierzchniowych niż w podpowierzchniowych warstwach wody. W jeziorze Gardno poziom produkcji bakterioplanktonu był wyższy niż bakterii neustonowych.  Wszystkie badane parametry wykazywały wyraźną zmienność sezonową.


*00043*          en

Aerobic heterotrophic and spore-forming bacteria in the water of Lake Hańcza. Aerobowe bakterie heterotroficzne i bakterie prztrwalnikowe w wodzie jeziora Hańcza [Polska]. Gotkowska-Płachta, Anna. - Limnol. Pap. 2007 vol. 2 s. 69-81, il.   bibliogr.

W latach 1997-2000 badano rozmieszczenie heterotroficznych bakterii aerobowych i przetrwalnikowych w najgłębszym jeziorze polskim - Hańcza (108, 5 m) oraz w jego dopływach i odpływach. Liczba bakterii zależała od miejsca i czasu poboru próby wody. Mniejszą liczebność notowano wiosną (kwiecień), wyższą w czerwcu, sierpniu lub październiku. W strefie pelagicznej jeziora maksymalne liczebności występowały na głębokościach 1 m i 60-80 m. Poziome i pionowe rozmieszczenie bakterii sugeruje, że biorą one czynny udział w procesach rozkładu materii organicznej i obiegu energii.


*00047*          en                         

Temporal and spatial diversity of virioplankton in the water of the Great Mazurian Lake complex. Czasowa i przestrzenna zmienność virioplanktonu w wodzie kompleksu Wielkich Jezior Mazurskich.  Górniak, Dorota; Świątecki, Aleksander. - Limnol. Pap. 2007 vol. 2 s. 111-120, il. bibliogr.

W wybranych 14 jeziorach o różnej trofii, należących do kompleksu Wielkich Jezior Mazurskich, badano sezonową i przestrzenną dynamikę femtoplanktonu (planktonu składającego się z cząstek wiruso-podobnych) oraz bakterioplanktonu. Liczba wirusów wahała się od 14. 1 do 194. 4 x 10(6)/ml wody. Najwyższe liczebności występowały latem (w lipcu), a najniższe jesienią (w listopadzie). Nie stwierdzono istotnych zależności między liczebnością femtoplanktonu a trofią jeziora. Stwierdzono natomiast zależność między liczebnością baketrioplanktonu a trofizmem jezior.


*00048*          en                         

Macrofauna of three small streams as a prospective food reservoir for juvenile salmonids. Makrofauna trzech niewielkich cieków jako potencjalna baza pokarmowa młodzieży ryb łososiowatych. Czerniawski, Robert; Pilecka-Rapacz, Małgorzata;  Domagała, Józef. - Acta Scient. Pol. -Piscaria 2007 vol. 6 nr 3-4 s. 3-12,   il. bibliogr. streszcz.

Zoobentos jest podstawową bazą pokarmową młodocianych ryb łososiowatych, żyjących w małych potokach. Liczebność i biomasa fauny bentosowej determinuje kondycję, rozwój i przeżywalność ryb. Badania przeprowadzono w ciekach: Trawna, Rudzianka, Wałęcki Potok.  Stwierdzono w nich występowanie 5 gromad bezkręgowców, wśród których dominowały skorupiaki Gammaridae (ponad 90 proc. udziału w bentosie).  Średnie liczebności bezkręgowców wahały się od 873 do 9967 osobn. /m kw. Uznano, że tego typu małe cieki są przydatne do podchowu ryb łososiowatych.


*00051*          en                         

Ecohydrology - key-concept for large river restoration. Ekohydrologia - kluczowe pojęcie dla rekonstrukcji wielkiej rzeki. Schiemer, Fritz; Hein, Thomas; Reckendorfer, Walter. - Int. J. Ecohydrol. Hydrobiol. 2007 vol. 7 nr 2 s. 101-111, il. bibliogr.

Rekonstrukcja wielkich rzek wymaga interdyscyplinarnego podejścia i integracji takich dziedzin jak: ekologia, hydrologia,  inżynieria wodna. Przedstawiono regulację rzeki Dunaj w jej części austriackiej. Na długości rzeki między Bratysławą a Wiedniem istnieją zabezpieczenia przeciwpowodziowe. Poszczególne fragmenty rzeki są objęte indywidualnymi programami renowacyjnymi. Wszelkie poczynania muszą jednak zabezpieczyć funkcje, jakie spełnia rzeka.


*00052*          en                         

The World Lake Vision and ecohydrology: case study from Wisconsin, USA. World Lake Vision a ekohydroloia: przypadek badawczy z Wisconsin, USA. Thornton, Jeffrey A. ; Slawski, Thomas M. ; Teske, Sara W. ; Rast, Walter; Cascio, Michael R. - Int. J. Ecohydrol. Hydrobiol. 2007 vol. 7 nr 2 s. 113-124, il. bibliogr.

World Lake Vision jest międzynarodową fundacją, która działa na rzecz gospodarowania jeziorami, a jej głównym celem jest ochrona zasobów wodnych. Przedstawiono projekt renowacji małego jeziora Kelly (USA), które leży w zurbanizowanej okolicy. Zbiornik ten posiadał skanalizowany odpływ wymagający zmiany lokalizacji. Renowacji wymagał też teren podmokły wokół jeziora. Należało przewidzieć skutki poczynionych zmian, ustabilizować warunki hydrologiczne, poprawić jakość wody i dostępność siedlisk.


*00056*          en                         

An attempt to evaluate the influence of selected water and rush plants on the physicochemical properties of several mid-field ponds in the area of the Pyrzycka Lowland. Próba określenia wpływu wybranych roślin wodnych i szuwarowych na fizyko-chemiczne właściwości kilku śródpolnych „oczek wodnych“ na terenie Niziny Pyrzyckiej. Gałczyńska, M. ; Gamrat, R. - Pol. J. Env. Stud. 2007  vol. 16 nr 3B s. 119-124, il. bibliogr.

W latach 2003-04 zbadano 16 śródpolnych „oczek wodnych“ o różnym stopniu pokrycia roślinnością wodną i szuwarową. Wzrost temperatury wody, przewodnictwa oraz koncentracji N-NO3, Na, K, Ca i Mg sprzyjał rozwojowi wywłócznika okółkowego, który powodował obniżenie koncentracji P-PO4. Lepszy rozwój rdestnicy pływającej i pałki szerokolistnej był związany z wyższymi wartościami barwy, mętności wody i koncentracjami N-NH4, Mn, Fe oraz N-NO3 i Na. Wyższy odczyn pH oraz większa zawartość fosoforu sprzyjały występowaniu trzciny.


*00057*          en                         

Distribution of Fe, Mn and Zn in bottom sediments of wigierskie basin - Wigry Lake (NE Poland). Rozkład Fe, Mn i Zn w osadach dennych plosa wigierskiego - jezioro Wigry (Polska północno-wschodnia). Helios-Rybicka, E. ; Kostka, A. -  Pol. J. Env. Stud. 2007 vol. 16 nr 3B s. 162-167, il. bibliogr.

Próbki osadów dennych z plosa wigierskiego poddano analizie atomowej spektrofotometrii absorpcyjnej (AAS) pod kątem zawartości Fe, Mn i Zn. Wykazano wysoki udział badanych metali w próbkach osadów dennych. Kocentracja metali była zależna od typu litologicznego osadu; największa występowała w osadach gytjowych w estuarium rzeki Czarnej Hańczy, przepływającej przez Wigry. Średnie wartości Fe, Mn i Zn wynosiły w tym miejscu, odpowiednio: 23821, 887 i 419 mg/kg osadów. Średnie koncentracje dla badanych osadów były wyższe od średnich notowanych w innych jeziorach polskich.


*00079*          en                         

Studies on the bioavailability of heavy metals (Cd, Pb, Cu, Zn) from bottom sediments to guppies, Poecilia reticulata Peters. Badania biodostępności metali ciężkich (Cd, Pb, Cu, Zn) zawartych w osadach dennych dla gupików, Poecilia reticulata Peters. Bochenek,  Izabela; Protasowicki, Mikołaj; Brucka-Jastrzębska, Ewa. -  Arch. Pol. Fish. 2008 vol. 16 fasc. 2 s. 155-166, il. bibliogr. streszcz.

Eksperymentalnie badano przechodzenie metali ciężkich (kadmu,  ołowiu, miedzi, cynku) zawartych w osadach dennych do ryb (na przykładzie gupików). Po 60-dniowym eksperymencie zaobserwowano w rybach wzrost zawartości kadmu i ołowiu. Analizy porównawcze wykazały, że stopień zanieczyszczenia osadów przez metale ciężkie oddziałuje na ich koncentrację w rybach. Nawet niewielkie zmiany warunków środowiskowych powodują uwalnianie metali ciężkich z osadów,  co skutkuje ich wzrostem zawartości w rybach.


*00083*          en                         

Hydroelectric facilities and fish. Elektrownie wodne a ryby. Wiśniewolski, Wiesław. - Arch. Pol. Fish. 2008 vol. 16 fasc. 2  s. 203-212, il. bibliogr. streszcz.

Opisano wpływ hydroelektrowni na ekosystemy rzeczne i ich ichtiofaunę. Zobrazowano destrukcyjne oddziaływanie krat i turbin wodnych na ryby, zakłócenia warunków hydrologicznych rzek, zmiany parametrów fizykochemicznych, zamulanie tarlisk i miejsc żerowania ryb. Przedstawiono sugestie, jak przeciwdziałać tym niekorzystnym zmianom. Odpowiednie zabezpieczenia (kraty, bariery elektryczne) mogą zmniejszyć straty w ichtiofaunie. Jednak nie da się całkowicie wyeliminować negatywnych skutków pracy elektrowni, dlatego właściciele elektrowni powinni partycypować w kosztach zarybiania rzek.


*00095*          en                         

Preliminary studies on the fauna of Hirudinea and Mollusca in Lake Lubikowskie. Wstępne badania fauny Hirudinea i Mollusca w Jeziorze Lubikowskim. Agapow, Lucjan; Korościński, Bogusław;  Nadobnik, Jarosław. - Limnol. Pap. 2008 vol. 3 s. 9-18, il. bibliogr.

Jezioro Lubikowskie o powierzchni 314, 7 ha leży na terenie Pszczewskiego Parku Krajobrazowego. Na podstawie kryteriów systemu oceny jezior zaliczono jakość jego wód do II klasy czystości i do I kategorii podatności na degradację. Badania bezkręgowców przeprowadzono w latach 2001 i 2006. Zidentyfikowano 12 gatunków pijawek (Hirudinea) i 26 gatunków mięczaków (Bivalvia, Gastropoda), a także inne gatunki bezkręgowców wodnych. W płytkich miejscach w dużych ilościach występowały Anodonta sp. i Unio sp.


*00096*          en                         

Phytoplankton of shallow lakes in the Iławskie Lake District.  Fitoplankton płytkich jezior na Pojezierzu Iławskim. Dembowska,  Ewa. - Limnol. Pap. 2008 vol. 3 s. 19-31, il. bibliogr.

Strukturę fitoplanktonu badano w sześciu płytkich jeziorach iławskich: Gardzień, Karaś, Kolmowo, Stęgwica, Tynwałd, Zielone. W składzie gatunkowym fitoplanktonu tych jezior najwyższe liczebności taksonów notowano dla okrzemek. Wartości maksymalne sięgały 1, 862 tys. osob. /l, a koncentracja chlorofilu wynosiła 17, 5 mikrog/l. W okresie letnim dochodziło do zakwitów sinicowych. Przy zastosowanym podziale na jeziora makrofitowe i fitoplanktonowe, do pierwszej grupy zaliczono jeziora; Karaś i Zielone, jezioro Stęgwica uznano za typ pośredni, pozostałe określono jako jeziora fitoplanktonowe.


*00098*          en                         

Nitrogen compounds dynamic in the hyporheic zone of small lowland river. Dynamika związków azotowych w strefie hyporeicznej małej rzeki nizinnej. Jekatierynczuk-Rudczyk, Elżbieta. -  Limnol. Pap. 2008 vol. 3 s. 59-68, il. bibliogr.

Badaniami hydrologicznymi i hydrochemicznymi objęto małą rzekę - Krzemiankę, usytuowaną na Wysoczyźnie Białostockiej. Próby wody interstycjalnej pobierano na różnych głębokościach strefy hyporeicznej (od 10 do 70 cm) i na różnych odcinkach: górnym ze zlewnią leśną i dolnym ze zlewnią rolniczą. Z charakterystyki jakości wód rzeki wynika, że w dolnym odcinku notowano znacznie wyższe koncentracje związków azotowych, ale ich zmienność w strefie hyporeicznej była mała.


*00099*          en                         

Changes in dissolved organic carbon concentration in renaturalized lowland river. Zmiany koncentracji rozpuszczonego węgla organicznego w renaturalizowanej rzece nizinnej. Zieliński,  Piotr; Jekatierynczuk-Rudczyk, Elżbieta; Górniak, Andrzej. -  Limnol. Pap. 2008 vol. 3 s. 69-77, il. bibliogr.

Badano wody małej rzeki Rudni, prawego dopływu rzeki Narew, po jej rewitalizacji. Program naprawczy obejmował regulację naturalnego przepływu i rekonstrukcję łożyska rzeki. Analizowano zawartości rozpuszczonego węgla organicznego (DOC) i inne parametry jakości wody w latach 2004-05. Koncentracja DOC wahała się od 6, 4 do 50, 5 mg/l.  Najwyższe wartości notowano latem i wiosną, a najniższe jesienią i zimą. Istotne różnice występowały między uregulowanym odcinkiem,  gdzie występowały wyższe koncentracje DOC, a odcinkiem rewitalizowanym rzeki.


 

AKWAKULTURA

*00026*          pl

Biotechnologia w akwakulturze. Zakęś, Zdzisław [red. ]; Wolnicki,  Jacek [red. ]; Demska-Zakęś, Krystyna [red. ]; Kamiński, Rafał [red. ];  Ulikowski, Dariusz [red. ]. Olsztyn: Wydaw. IRS 2008 410 ss. , il. + bibliogr.

Monografia obejmuje prace poświęcone zagadnieniom biotechnologii wykorzystywanej w akwakulturze. Przedstawiono rozwiązania biotechnologiczne stosowane wobec takich gatunków ryb jak: pstrąg tęczowy, pstrąg źródlany, jaź, jesiotr, sum euroejski, sum indyjski,  szczupak, sandacz, boleń, leszcz, sieja wędrowna, sielawa, łosoś,  brzana. Wyniki badań dotyczą sztucznego rozrodu ryb, intensywnych metod produkcji materiału zarybieniowego, ochrony zdrowia ryb i raków w obiektach hodowlanych.


*00044*          en                         

Bacteriological contamination of sturgeon hybrid, fodder and water in intensive tank rearing. Zanieczyszczenie bakteriologiczne hybryda jesiotra, paszy i wody w intensywnym podchowie basenowym.  Krause, Joanna; Zmysłowska, Izabella; Gołaś, Iwona; Harnisz, Monika.  - Limnol. Pap. 2007 vol. 2 s. 83-89, il. bibliogr.

Analizy bakteriologiczne przeprowadzono w Eksperymentalnej Stacji Doświadczalnej „Dgał“ (Instytutu Rybactwa Śródlądowego) podczas podchowu hybrydów jesiotrowatych, bestera ze sterletem. W przepływowych basenach obiegu zamkniętego badano stopień zanieczyszczenia bakteriologicznego TVC22 st. C i TVC37 st. C. Analizy obejmowały śluz ze skóry ryb, tkankę mięśniową, układ pokarmowy,  paszę oraz wodę. Maksymalne liczby bakterii stwierdzono w wodzie wypływającej z basenów. Uznano, że monitorowanie intensywnych podchowów ryb jest wskazane.


*00101*          en                         

Application of DNA markers for selected Aeromonas hydrophila and Citrobacter youngae strains isolated from sturgeon aquaculture. Zastosowanie markerów DNA dla wybranych szczepów Aeromonas hydrophila i Citrobacter youngae wyizolowanych z akwakultury jesiotrowatych.  Zmysłowska, Izabela; Korzekwa, Karol; Krause, Joanna; Gołaś, Iwona;  Harnisz, Monika. - Limnol. Pap. 2008 vol. 3 s. 89-93, il. bibliogr.

Markery DNA zastosowano wobec szczepów bakterii Aeromonas hydrophila i Citrobacter youngae, które wyizolowano z wody oraz ze śluzu na skórze ryb, a także z ich przewodów pokarmowych i z paszy podawanej rybom. Opisano właściwości morfologiczne, fizjologiczne i biochemiczne badanych szczepów bakterii. Uzyskano wysokie podobieństwo genetyczne dla A. hydrophila wyizolowanych w wody i śluzu ryb oraz dla C. youngae z przewodu pokarmowego i paszy.  Wykazano, że woda i pasza są źródłem mikroflory bakteryjnej ryb pochodzących z intensywnego podchowu.


 

BIOLOGIA RYB

*00005*          pl                         

Głośne ryby. Strzelecki, Zbigniew. - Nasze Akwarium 2008 nr 99  s.39-41, il.

Ryby wydają dźwięki poprzez wibracje ścian pęcherza pławnego (kulbinowate, batrachowate), kurczenie odcinka jelita (piskorz), pocieranie twardymi promieniami płetw (sumowate, ciernik), wibracje błon podskrzelowych (kur diabeł) lub poprzez pocieranie górnych zębów gardłowych o dolne (samogłów). Przypominające donośny ryk, warczenie lub buczenie u kulbinowatych służy do odstraszania wrogów, a u samców do wyznaczania terytorium i wabienia samic.


*00006*          pl                         

Jak ryba w wodzie - ruch. Kwaśniak, Aleksandra. - Nasze Akwarium 2008 nr 99 s.42-46, il. bibliogr.

Opisano zróżnicowanie kształtu ciała, wielkości, budowy i rozmieszczenia płetw oraz ułożenie otworu gębowego u ryb w zależności od trybu życia („aktywny drapieżnik“, „drapieżnik polujący z ukrycia“, ryby żyjące przy powierzchni, ryby denne, ryby węgorzokształtne i o wysokim wygrzbieceniu). Opisano typy budowy łusek oraz typy sposobu poruszania się ryb.


*00024*          pl                         

Babka babce nierówna. Cz.1: Babka bycza (Neogobius melanostomus). Zientek, Hubert; Konkel, Jacek. - Nasze Akwarium 2008  nr 104 s.39-41, il.

Opisano morfologię, tryb życia oraz biologię rozrodu babki byczej - inwazyjnego gatunku ryb, pochodzącego z basenów Morza Czarnego, Marmara i Azowskiego. Gatunek ten został zawleczony do Bałtyku, a w ciągu zaledwie kilkunastu lat opanował Zatokę Gdańską, Pucką i Zalew Wiślany, docierając także w górę Wisły (do 130 km od ujścia).


*00075*          en                         

Migratory behavior of young sturgeon, Acipenser oxyrinchus Mitchill, in the Oder River drainage. Preliminary results of a radio telemetric study in the Drawa River, Poland. Behawior migracyjny juwenalnych jesiotrów, Acipenser oxyrinchus Mitchill, w zlewni Odry. Wstępne wyniki badań radiotelemetrycznych w Drawie, Polska.  Fredrich, Frank; Kapusta, Andrzej; Ebert, Markus; Duda, Arkadiusz;  Gessner, Joern. - Arch.Pol.Fish. 2008 vol.16 fasc.2 s.105-117, il. bibliogr. streszcz.

Badano przemieszczanie się młodocianych jesiotrów w rzece na terenie Pomorza Zachodniego. Przed zarybieniem ryby zaopatrzono w wewnętrzne nadajniki radiotelemetryczne. Pierwszą grupę 9-miesięcznych jesiotrów o masie ciała 119-184 g wypuszczono do rzeki Drawy 7 maja 2007, a drugą grupę o masie ciała 143-206 g - 24 maja 2007. Ryby wędrowały z biegiem rzeki. Niektóre ryby z pierwszej grupy osiągnęły dystans 30 km w ciągu 18 dni, zaś z drugiej grupy - 20 km w ciągu 4 dni. Tempo migracji zależało od wielkości ryb i temperatury wody.


*00080*          en                         

The composition of fatty acids in muscles of six freshwater fish species from the Mazurian Great Lakes (Northeastern Poland). Zawartość kwasów tłuszczowych w mięśniach sześciu gatunków ryb słodkowodnych z Wielkich Jezior Mazurskich (Północno-wschodnia Polska). Łuczyńska, Joanna; Borejszo, Zbigniew; Łuczyński, Marek J. - Arch.Pol.Fish. 2008 vol.16 fasc.2 s.167-178, il. bibliogr.  streszcz.

Badano zawartość tłuszczu i kwasów tłuszczowych w tkankach ryb: płoci, Rutilus rutilus (L.), leszcza Abramis brama (L.), sielawy Coregonus albula (L.), okonia Perca fluviatilis L., szczupaka Esox lucius L., miętusa Lota lota (L.) - pochodzących z jezior: Kisajno, Dargin, Niegocin. Zawartość tłuszczu u badanych ryb wynosiła od 0.56 do 2.78 proc. Wśród kwasów nasyconych i monoenowych dominowały kwasy: palmitynowy, stearynowy, palmitooleinowy, oleinowy, a wśród kwasów polienowych: arachidonowy, eikozapentaenowy i dokozaheksaenowy. Najwyższa zawartość kwasów z grupy n-3 występowała u sielawy, a u leszcza było najwięcej kwasów z grupy n-6.


*00083*          en                         

Hydroelectric facilities and fish. Elektrownie wodne a ryby. Wiśniewolski, Wiesław. - Arch.Pol.Fish. 2008 vol.16 fasc.2  s.203-212, il. bibliogr. streszcz.

Opisano wpływ hydroelektrowni na ekosystemy rzeczne i ich ichtiofaunę. Zobrazowano destrukcyjne oddziaływanie krat i turbin wodnych na ryby, zakłócenia warunków hydrologicznych rzek, zmiany parametrów fizykochemicznych, zamulanie tarlisk i miejsc żerowania ryb. Przedstawiono sugestie, jak przeciwdziałać tym niekorzystnym zmianom. Odpowiednie zabezpieczenia (kraty, bariery elektryczne) mogą zmniejszyć straty w ichtiofaunie. Jednak nie da się całkowicie wyeliminować negatywnych skutków pracy elektrowni, dlatego właściciele elektrowni powinni partycypować w kosztach zarybiania rzek.


 

HODOWLA RYB

*00002*          pl

Obce geny łososi. Pietrzak, Roman. - Wiad. Węd. 2008 nr 7 (151)  s. 46-48, il.

W ramach warsztatów pt. : „Strategia restytucji, ochrony i zrównoważonego użytkowania populacji ryb wędrownych w Polsce“ omawiano sprawy związane z przetrwaniem ryb wędrownych dwuśrodowiskowych. Odnosząc się do wystąpień prelegentów zwrócono uwagę na istnienie wielu czynników uniemożliwiających odbudowę stad łososia, troci i jesiotra.


*00026*          pl

Biotechnologia w akwakulturze. Zakęś, Zdzisław [red. ]; Wolnicki,  Jacek [red. ]; Demska-Zakęś, Krystyna [red. ]; Kamiński, Rafał [red. ];  Ulikowski, Dariusz [red. ]. Olsztyn: Wydaw. IRS 2008 410 ss. , il. + bibliogr.

Monografia obejmuje prace poświęcone zagadnieniom biotechnologii wykorzystywanej w akwakulturze. Przedstawiono rozwiązania biotechnologiczne stosowane wobec takich gatunków ryb jak: pstrąg tęczowy, pstrąg źródlany, jaź, jesiotr, sum euroejski, sum indyjski,  szczupak, sandacz, boleń, leszcz, sieja wędrowna, sielawa, łosoś,  brzana. Wyniki badań dotyczą sztucznego rozrodu ryb, intensywnych metod produkcji materiału zarybieniowego, ochrony zdrowia ryb i raków w obiektach hodowlanych.


*00027*          en;pl;ru                   

Actual status and active protection of sturgeon fish populations endangered by extinction. Aktualny stan i aktywna ochrona naturalnych populacji ryb jesiotrowatych zagrożonych wyginięciem.  Kolman, Ryszard [red. ]; Kapusta, Andrzej [red. ]. Olsztyn: Wydaw. IRS  2008,  310 ss. , il. +bibliogr.

Przedstawiono prace na temat statusu ryb jesiotrowatych i działań dotyczących ich ochrony i restytucji. Prowadzone są obserwacje naturalnych populacji jesiotrowatych, bada się ich potencjał rozrodczy i możliwości rozrodu w warunkach kontrolowanych.  Omówiono biologię jesiotrowatych, badania genetyczne prowadzone nad tymi gatunkami ryb oraz ich chów i hodowlę. Przedstawiono wyniki badań uzyskane przez naukowców z Polski, Litwy, Niemiec, Rosji i Ukrainy. Dotyczyły one jesiotra bałtyckiego, niektórych populcji sterleta i wiosłonosa. Rozważa się możliwości restytucji jesiotrów w wodach europejskich.


*00031*          pl

Uwarunkowania i prowadzenie gospodarki rybacko-wędkarskiej w zbiornikach zaporowych. Wiśniewolski, Wiesław. W: Użytkownik rybacki - nowa rzeczywistość. Ocena przekształceń w rybactwie w wyniku konkursów na oddanie w użytkowanie obwodów rybackich. Warszawa:  Wydaw. PZW 2008    s. 78-89, il. +bibliogr. 45 poz.     Konferencja PZW, 19-21 marca 2008, Spała

Scharakteryzowano zbiorniki zaporowe w Polsce oraz przedstawiono ich funkcje. Omówiono formowanie się i strukturę zespołów ichtiofauny w tych akwenach. Analizowano oddziaływanie gospodarki rybackiej na ichtiofaunę w zbiornikach zaporowych. Stwierdzono, że eksploatacja połowowa (odłowy sieciowe i wędkarskie) musi współdziałać z gospodarką zarybieniową oraz ochroną promowanych gatunków ryb w danym zbiorniku. Racjonalna gospodarka rybacka jest skutecznym instrumentem ochrony, ingerującym poprzez zespoły ryb na jakość środowiska wodnego.


*00034*          pl

Zarybianie rybami wędrownymi w Polsce. Bartel, Ryszard; Kleszcz,  Mariusz. W: Użytkownik rybacki - nowa rzeczywistość. Ocena przekształceń w rybactwie w wyniku konkursów na oddanie w użytkowanie obwodów rybackich. Warszawa: Wydaw. PZW 2008    s. 127-133, il. +bibliogr. 8 poz.     Konferencja PZW, 19-21 marca 2008, Spała

Przedstawiono przyczyny zmniejszenia się liczebności ryb wędrownych w Polsce. Omówiono przebieg zarybiania polskich rzek następującymi gatunkami ryb wędrownych: trocią, łososiem, certą.  Scharakteryzowano formy finansowania prowadzonych zarybień.


*00063*          pl

Wzloty i upadki rybactwa stawowego w Polsce. Lirski, Andrzej. -  Prz. Ryb. 2008 R. 33 nr 4 s. 18-24, il. bibliogr.

Przedstawiono wielowiekową historię hodowli karpia na ziemiach polskich. Omówiono rozwój gospodarki stawowej, metody produkcji i efekty gospodarcze w trzech okresach po II wojnie światowej: w latach 1945-1989 (gospodarka planowa), w latach 1989-2004 (transformacja ustrojowa) i po 2004 roku (akcesja Polski do Unii Europejskiej).


*00065*          pl

Hodowla ryb jesiotrowatych w Polsce. Kolman, Ryszard. - Prz. Ryb.  2008 R. 33 nr 4 s. 29-34, il. bibliogr.

Omówiono przebieg prac naukowo-badawczych rozpoczętych w Instytucie Rybactwa Śródlądowego w latach 90-tych, których celem było opracowanie technologii intensywnego chowu ryb jesiotrowatych oraz restytucja jesiotra, gatunku występującego dawniej w Bałtyku.  Prowadzona jest współpraca z ośrodkami kanadyjskimi, rosyjskimi oraz krajowymi hodowlami.


*00067*          pl

Analiza jeziorowej produkcji rybackiej w 2007 roku (fragmenty).  Wołos, Arkadiusz; Mickiewicz, Maciej; Draszkiewicz-Mioduszewska,  Hanna. - Prz. Ryb. 2008 R. 33 nr 4 s. 39-40, il.

Na podstawie ankiet przedstawiono dane dotyczące podmiotów gospodarczych użytkujących jeziora. Podano powierzchnie jezior,  wielkość odłowów i zarybień, wydajność oraz kondycję ekonomiczną.


*00068*          pl

Rybactwo jeziorowe w Polsce. Abramczyk, Andrzej. - Prz. Ryb. 2008 R. 33 nr 4 s. 41-42

Podano ryb historyczny gospodarki rybackiej na jeziorach, dane statystyczne i użytkowe jezior w Polsce. Omówiono cele gospodarki rybackiej oraz czynniki powodujące obserwowany spadek produkcji rybackiej.


 

ROZRÓD RYB

*00009*          pl

Etologia ryb oczyma akwarysty. Cz. 5: Strategie rozrodcze.  Graczyk, Marcin. - Nasze Akwarium 2008 nr 100 s. 43-45, il. bibliogr.

Przedstawiono podział sposobów reprodukcyjnych ryb ze względu na relacje z podłożem, na którym będzie składana ikra. Wyszczególniono 8 kategorii ryb: pelagofilne, lito-pelagofilne, fitofilne, psammofilne,  litofilne, ostrakofilne, ariadnofilne, speleofilne. Szczegółowo opisano sposób opiekowania się potomstwem u pielęgnicy zebry Archocentrus nigrofasciatus, podział obowiązków między samicą i samcem.


*00023*          pl

Wybrane etapy rozwoju embrionalnego ryb. Kujawa, Roman. - Nasze Akwarium 2008 nr 104 s. 5-9, il.

Opisano wielkość i wygląd oocytów u ryb, przebieg bruzdkowania,  stadium blastuli i gastrulację, różnicowanie się zarodka na część głowową i ogonową, organogenezę, opuszczanie błony jajowej i wyklucie się larwy ryby. Omówiono rolę gruczołów wyklucia oraz wpływ temperatury i rozpuszczonego tlenu na przebieg rozwoju zarodkowego ryb.


*00089*          pl

Zastosowanie ultrasonografu do określania płci i stopnia dojrzałości gonad u ryb jesiotrowatych. Wiszniewski, Grzegorz;  Kolman, Ryszard. - Komun. Ryb. 2008 nr 4 (105) s. 11-13, il. bibliogr.  summ.

Opisano technikę badań ultrasonograficznych zastosowaną wobec selektów jesiotra ostronosego w dwóch stadach hodowlanych w Polsce (Dgał, Kuźniczka). Wykazano skuteczność badań ultrasonograficznych do określania płci oraz stopnia dojrzałości ryb.


 

ŻYWIENIE I ODŻYWIANIE SIĘ RYB

*00014*          pl

Agro-Fish uruchomił produkcję ekstrudowanych pasz dla ryb w Kartoszynie. Iwaniuk, Zbigniew; Kołodziej, Kazimierz. - Wiad. Ryb.  2008 nr 9-10 (165) s. 22-24, il.

Opisano zadania realizowane przed uruchomieniem produkcji pasz dla ryb hodowlanych w Zakładzie Produkcyjnym Agro-Fish w Kartoszynie (powiat wejherowski). Zakład wraz z Morskim Instytutem Rybackim zajął się, w ramach projektu celowego, zagospodarowaniem odpadów z przemysłu rybnego do produkcji pasz. Przedstawiono asortyment pasz,  surowce użyte do ich produkcji, rozmiary granulatu oraz jego skład chemiczny. Omówiono zalety produkowanych pasz.


*00082*          en

Effect of different processing techniques on the nutritive value of grass pea, Lathyrus sativus L. , seed meal in compound diets for Indian major carp rohu, Labeo rohita (Hamilton), fingerlings. Wpływ przetwarzania rozmaitymi technikami mączki z nasion Lathyrus sativus L. na wartość żywieniową w paszy dla narybku Labeo rohita (Hamilton). Ramachandran, Sarita; Ray, Arun K. - Arch. Pol. Fish.  2008 vol. 16 fasc. 2 s. 189-202, il. bibliogr. streszcz.

Badano tempo wzrostu i skład chemiczny ciała narybku Labeo rohita żywionego paszą z dodatkiem nasion groszku zwyczajnego.  Mieszanki paszowe produkowano stosując różne technologie. Fermetacja nasion i ekstruzja powodowały obniżenie zawartości takich anty-żywieniowych związków jak: kwas fitynowy, taniny, neurotoksyny.  Autoklawowanie doprowadziło jedynie do obniżenia zawartości tanin.  Najkorzystniejszym dodatkiem do paszy okazały się nasiona poddane kiełkowaniu lub fermentacji, a narybek żywiony taką paszą wykazywał najszybsze tempo wzrostu.


 

CHOROBY RYB

*00007*          pl                         

Choroby dyskowców -. wywoływane przez przywry i nieopisany dotąd czynnik chorobowy. Antychowicz, Jerzy. - Nasze Akwarium 2008 nr 100  s. 5-10, il. bibliogr.

Opisano cykl rozwojowy i mechanizm inwazji przywr z rodzaju Tetraonchus oraz czynniki obniżające odporność dyskowców (ryb ozdobnych) w hodowlach akwariowych. Przywry skrzelowe niszczą delikatną strukturę skrzeli, w wyniku czego blaszki skrzelowe zrastają się i zmniejsza się ich powierzchnia kontaktu z przepływającą wodą. Zaburzeniu ulega oddychanie i wymiana jonowa, co może doprowadzić do śmierci ryb. Do leczenia zaleca się flubendazol lub formalinę. W skrzelach ryb wykryto też obecność nieznanego pasożyta.


*00008*          pl                         

Glony. Cz. 2: Co powinniśmy o nich wiedzieć?. Bojarski, Bartosz;  Domańska, Anna. - Nasze Akwarium 2008 nr 100 s. 18-20, bibliogr.

Opisano funkcje ekologiczne glonów planktonowych i bentosowych w ekosystemach wodnych, wpływ glonów na zdrowie ryb. Stosowanie dodatku Spirulina platensis zwiększa poziom odporności ryb hodowanych w akwariach, ale Ichthyochytrium vulagare wywołuje uszkodzenia skrzeli i naskórka (ichtiochytrioza), a Mucophilus cyprini - chorobę ryb karpiowatych mukofilozę. Bruzdnica z rodzaju Oodinium powoduje „chorobę welwetową“ objawiającą się białym nalotem.


*00022*          en                         

Concentrations of some heavy metals in tench (Tinca tinca L. ,  1758), its endoparasite (Ligula intestinalis L. , 1758), sediment and water in Beyeshir Lake, Turkey. Koncentracja wybranych metali ciężkich u lina (Tinca tinca L. , 1758), w jego endopasożycie (Ligula intestinalis L. , 1758) oraz w osadach i wodzie jeziora Beyeshir,  Turcja. Tekin-Ozan, S. ; Kir, I. - Pol. J. Env. Stud. 2008 vol. 17 nr 4 s. 597-603, il. bibliogr.

Oznaczanie metali ciężkich (Al, B, Ba, Cd, Cr, Ni, Pb, Sr) wykonano za pomocą optycznej spektrometrii emisyjnej. Największe stężenia Al. Ba, Cd, Cr, Ni, Pb i Sr stwierdzono w osadach dennych,  natomiast B w wątrobie lina, zapasożyconego tasiemcem Ligula intestinalis. Stężenie Al, Ba i Sr w plerocerkoidzie tasiemca było wielokrotnie wyższe niż w wątrobie i tkankach mięśniowych żywiciela.  Wszystkie badane metale występowały w większej koncentracji u pasożyta niż w wodzie jeziora. Jednak wykorzystanie tasiemców do określania skażenia metalami ciężkimi systemów wodnych, uznano za mało przydatne.


*00085*          en

The nematode parasite, Anguillicola crassus Kuwahara, Niimi et Itagaki, and the monogenean gill parasite, Pseudodactylogyrus anguillae (Yin et Sproston), in eel, Anguilla anguilla (L. ), fry. Pasożytniczy nicień, Anguillicola crassus Kuwahara, Niimi et Itagaki,  i skrzelowiec, Pseudodactylogyrus anguillae (Yin et Sproston), u narybku węgorza, Anguilla anguilla (L. ). Rolbiecki, Leszek;  Bartel, Ryszard; Rokicki, Jerzy. - Arch. Pol. Fish. 2008 vol. 16 fasc. 2  s. 221-226, il. bibliogr. streszcz.

Określano ekstensywność i intensywność zarażenia pasożytami narybku węgorza przeznaczonego do zarybiania Zalewu Wiślanego.  Przebadano 50 osobników, wśród których ekstensywność zarażenia skrzelowcem w sierpniu wynosiła 52. 4 proc. , a w październiku 17. 2 proc. Średnia intensywność zarażenia wynosiła odpowiednio 4. 0 i 1. 2 osobnika. Ekstensywność zarażenia nicieniami wynosiła w tych miesiącach 4. 8 i 20. 7 proc. , zaś intensywność 1. 0 oraz 2. 5 osobnika.  Stosowanie zarażonego pasożytami materiału zarybieniowego jest szkodliwe dla gospodarki rybackiej.


*00091*          pl

Wirus zapalenia nerek i martwicy skrzeli (CNGV/CyHV-3) oraz inne nowe zagrożenia wirusowe w hodowli stawowej ryb - aktualny stan wiedzy. Siwicki, Andrzej K. ; Kazuń, Barbara; Głąbski, Edward;  Terech-Majewska, Elżbieta; Majewicz-Żbikowska, Magdalena; Kazuń,  Krzysztof. - Komun. Ryb. 2008 nr 4 (105) s. 20-24, bibliogr. summ.

Omówiono źródła zakażenia i drogi rozprzestrzeniania się herpeswirusów, obserwowane objawy kliniczne i zmiany anatomopatologiczne, wpływ na układ immunologiczny oraz odporność wrodzoną i nabytą. Podano sposoby zapobiegania i zwalczania wirusów.


 

RYBY KARPIOWATE

CHÓW I HODOWLA KARPIA

*00028*          pl

Innowacyjne rozwiązania wodno-stawowe w hodowli ryb karpiowatych. Barszczewski, Jerzy [red. nauk. ]. Falenty: Wydaw. IMUZ  2008,  117 ss. , il. +bibliogr. s. 111-115

W jedenastu rozdziałach monografii analizowano problemy dotyczące gospodarki wodno-stawowej. Omówiono spadkowy trend w produkcji karpia, ogólne kryteria przyznawania rekompensat dla akwakultury w ramach Europejskiego Funduszu Rybackiego. Przedstawiono obieg wody w stawach oraz jej jakość, innowacyjne rozwiązania techniczne poprawiające bilans wodny w kompleskie stawów. Załączono bogatą bibliografię oraz indeks nazw ptaków i roślin występujących na stawach.


*00029*          pl

Aktualne problemy stawowej produkcji ryb karpiowatych. Lirski,  Andrzej; Myszkowski, Leszek. W: Innowacyjne rozwiązania wodno-stawowe w hodowli ryb karpiowatych. Red. nauk. Jerzy, Barszczewski. Falenty:  Wydaw. IMUZ 2008    s. 7-14, il.

W oparciu o dane ankietowe pochodzące z gospodarstw stawowych analizowano czynniki przyrodnicze, ekonomiczne oraz demograficzne wpływające na spadek produkcji karpia konsumpcyjnego w Polsce. Do najważniejszych czynników ograniczających wielkość produkcji karpia należą: niedobór wody; szkody spowodowane przez dzikie zwierzęta; choroby ryb; rosnące koszty produkcji; nie zakończone procesy restrukturyzacji dużych gospodarstw; niskie spożycie karpia.


*00063*          pl

Wzloty i upadki rybactwa stawowego w Polsce. Lirski, Andrzej. -  Prz. Ryb. 2008 R. 33 nr 4 s. 18-24, il. bibliogr.

Przedstawiono wielowiekową historię hodowli karpia na ziemiach polskich. Omówiono rozwój gospodarki stawowej, metody produkcji i efekty gospodarcze w trzech okresach po II wojnie światowej: w latach 1945-1989 (gospodarka planowa), w latach 1989-2004 (transformacja ustrojowa) i po 2004 roku (akcesja Polski do Unii Europejskiej).


*00071*          pl

Myślmy już o zbycie karpia. Lirski, Andrzej. - Prz. Ryb. 2008  R. 33 nr 5 s. 25-28, il.

Omówiono problemy ze zbytem karpia w 2007 r. i jego przyczyny: „grę cenową“ stosowaną przez duże sieci handlowe, import ryb z Czech i Litwy oraz malejącą chłonność polskiego rynku.


*00086*          en                        

The influence of temperature during the embryonic period on larval growth and development in carp, Cyprinus carpio L. , and grass carp, Ctenopharyngodon idella (Val. ): theoretical and practical aspects. Wpływ temperatury w okresie zarodkowym na wzrost i rozwój larw karpia, Cyprinus carpio L. , i amura białego, Ctenopharyngodon idella (Val. ): aspekty teoretyczne i praktyka. Korwin-Kossakowski,  Michał. - Arch. Pol. Fish. 2008 vol. 16 fasc. 3 s. 231-314, il. bibliogr.  streszcz.    (Praca habilitacyjna )

Usystematyzowano nomenklaturę wczesnego rozwoju zarodkowego i larwalnego karpia i amura białego. Fazę od wyklucia do pobrania pierwszego pokarmu nazwano „fazą wyrównawczą rozwoju“. Zmodyfikowano też podział na etapy rozwoju. Badano wpływ temperatury wody (20, 24,  28 i 32 st. C) na wzrost i rozwój oraz przeżywalność od zapłodnienia do pobrania pierwszego pokarmu. Wzrost temperatury w większym stopniu przyspieszył rozwój zarodkowy amura niż karpia. Za optymalne dla wczesnego rozwoju karpia uznano temperatury 24-28 st. C, a dla amura 32 st.


 

INNE KARPIOWATE

*00001*          pl

Świnki w statystykach [ryby]. Niemiec, Adam. - Wiad. Węd. 2008 nr 6 (150) s. 66-67, il.

Podano statystykę połowów wędkarskich świnek (ryb z rodziny karpiowatych) uwzględniając: rodzaj łowiska, przynęty, porę roku.  Najwięcej medalowych świnek łowi się w Dunajcu, a także w podgórskich rzekach: Rabie, Sanie i Wisłoku. Skuteczną przynętą są białe robaki.  Sierpień i wrzesień są najlepszymi miesiącami do połowu tych ryb.


*00035*          en                         

Fatty acid composition, growth and morphological deformities in juvenile cyprinid, Scardinius erythrophthalmus fed formulated diet supplemented with natural food. Skład kwasów tłuszczowych, wzrost i defomacje morfologiczne młodocianej wzdręgi, Scardinius erythrophthalmus, żywionej paszą sztuczną, suplementowaną pokarmem naturalnym. Kamler, Ewa; Wolnicki, Jacek; Kamiński, Rafał;  Sikorska, Justyna. - Aquaculture 2008 vol. 278 nr 1-4 s. 69-76, il.   bibliogr.

Przeprowadzono 60-dniowy podchów narybku wzdręgi o początkowej masie ciała 0. 82 g. Żywienie odbywało się w trzech grupach, w których stosowano: paszę sztuczną; mrożone larwy ochotkowate; paszę sztuczną z dodatkiem mrożonych larw ochotkowatych. Stwierdzono istotny wpływ diety na tempo wzrostu, kondycję, deformacje szkieletu oraz zawartość kwasów tłuszczowych w ciele badanych ryb. Najwyższe tempo wzrostu i najniższy współczynnik kondycji wykazał narybek żywiony wyłącznie larwami ochotkowatych. Najwięcej deformacji (77, 8 proc. ) zanotowano w grupie ryb żywionej wyłącznie paszą sztuczną.


*00050*          en                         

Development of vitellogenic oocytes in ovaries of female reciprocal hybrids of rudd, Scardinius erythrophthalmus (L. ) and carp bream, Abramis brama (L. ) under experimental conditions. Rozwój oocytów witellogenicznych w jajnikach samic obustronnych mieszańców wzdręgi, Scardinius erythrophthalmus (L. ) i leszcza, Abramis brama (L. ) w warunkach eksperymentalnych. Kopiejewska, Wiesława;  Terlecki, Janusz; Chybowski, Łucjan. - Acta Scient. Pol. -Piscaria 2007 vol. 6 nr 3-4 s. 33-45, il. bibliogr. streszcz.

Badania histologiczne jajników przeprowadzono u 4-5 letnich samic obustronnych hybrydów wzdręgi i leszcza. W obu grupach występowały samice o jesienno-wiosennym i wiosennym okresie witellogenezy oraz stwierdzono cechy gatunków zarówno o całkowitym,  jak i porcyjnym tarle. Samice mieszańców, u których gatunkiem matczynym był leszcz, a ojcowskim wzdręga, częściej charakteryzowały się witellogenezą w okresie wiosennym, podobnie jak ma to miejsce u wzdręgi.


*00072*          pl

Fundusze unijne na rybactwo śródlądowe oraz ochronę środowiska.  Jamróz, Marta; Krejszeff, Sławomir. - Prz. Ryb. 2008 R. 33 nr 5 s. 29-33,   il.

Przedstawiono projekt realizowany z funduszy unijnych przez Katedrę Rybactwa Jeziorowego i Rzecznego UWM w Olsztynie pt. : Optymalizacja produkcji materiału zarybieniowego karpiowatych ryb reofilnych w warunkach kontrolowanych". Podstawowym zadaniem jest opracowanie technologii rozrodu ryb. W ramach funduszu są prowadzone szkolenia, wydawane podręczniki oraz wyposażane laboratoria.


*00081*          en                         

Quality parameters and selected biochemical markers of asp,  Aspius aspius (L. ), semen obtained after hormonal stimulation with Ovaprim or Ovopel. Wyznaczniki jakościowe i wybrane parametry biochemiczne nasienia bolenia, Aspius aspius (L. ) pozyskanego po stymulacji hormonalnej preparatami Ovaprim lub Ovopel. Cejko,  Beata I. ; Kucharczyk, Dariusz; Targońska, Katarzyna; Kubiak, Dorota;  Sarosiek, Beata; Glogowski, Jan. - Arch. Pol. Fish. 2008 vol. 16 fasc. 2  s. 179-188, il. bibliogr. streszcz.

Określano parametry jakościowe i biochemiczne nasienia bolenia po stymulacji preparatami hormonalnymi. Badano ruchliwość plemników,  ich koncentrację, ciśnienie osmotyczne, zawartość białka, aktywność fosfatazy kwaśnej, dehydrogenazy mleczanowej i beta-N-acetyloglukozoaminidazy. Wyższe wartości większości badanych parametrów uzyskano po zastosowaniu Ovaprimu. Tylko ciśnienie osmotyczne było wyższe po stymulacji Ovopelem.


*00086*          en                         

The influence of temperature during the embryonic period on larval growth and development in carp, Cyprinus carpio L. , and grass carp, Ctenopharyngodon idella (Val. ): theoretical and practical aspects. Wpływ temperatury w okresie zarodkowym na wzrost i rozwój larw karpia, Cyprinus carpio L. , i amura białego, Ctenopharyngodon idella (Val. ): aspekty teoretyczne i praktyka. Korwin-Kossakowski,  Michał. - Arch. Pol. Fish. 2008 vol. 16 fasc. 3 s. 231-314, il. bibliogr.  streszcz.     (Praca habilitacyjna )

Usystematyzowano nomenklaturę wczesnego rozwoju zarodkowego i larwalnego karpia i amura białego. Fazę od wyklucia do pobrania pierwszego pokarmu nazwano „fazą wyrównawczą rozwoju“. Zmodyfikowano też podział na etapy rozwoju. Badano wpływ temperatury wody (20, 24,  28 i 32 st. C) na wzrost i rozwój oraz przeżywalność od zapłodnienia do pobrania pierwszego pokarmu. Wzrost temperatury w większym stopniu przyspieszył rozwój zarodkowy amura niż karpia. Za optymalne dla wczesnego rozwoju karpia uznano temperatury 24-28 st. C, a dla amura 32 st.


 

RYBY ŁOSOSIOWATE

CHÓW I HODOWLA PSTRĄGA

*00036*          en                         

Effects of ovarian fluid on motility characteristics of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss Walbaum) spermatozoa. Wpływ płynu jajnikowego na parametry ruchu plemników pstrąga tęczowego (Oncorhynchus mykiss Walbaum). Dietrich, G. J. ; Wojtczak, M. ;  Słowińska, M. ; Dobosz, S. ; Kuźmiński, H. ; Ciereszko, A. -  J. Appl. Ichthyol. 2008 vol. 24 nr 4 s. 503-507, il. bibliogr.

Badania przeprowadzone na 4-letnich pstrągach tęczowych przy użyciu komputerowego systemu analizy ruchu plemnków CASA wykazały istotny wpływ płynu jajnikowego na prędkość i trajektorię ruchu plemników (wzrost VSL i obniżenie ALH). Zaobserowano również zmienny poziom stymulacji nasienia różnych samców przez płyn jajnikowy pochodzący od różnych samic. Może to pośrednio świadczyć o ukrytym systemie doboru podczas rozrodu, który może występować u pstrąga tęczowego.


*00064*          pl

Historia sukcesu pstrąga tęczowego w Polsce. Grudniewska,  Joanna; Goryczko, Krzysztof. - Prz. Ryb. 2008 R. 33 nr 4 s. 25-28, il.

Omówiono rozwój produkcji pstrąga tęczowego sprowadzonego do Polski na początku XX wieku, stosowane technologie i urządzenia.  Przedstawiono prace Instytutu Rybactwa Śródlądowego ukierunkowane na poprawę tempa wzrostu, żywotności, płodności oraz rozciągnięcie w czasie pory tarła.


*00070*          pl

Analiza produkcji i sprzedaży pstrągów tęczowych w 2007 roku.  Bontemps, Stanisław. - Prz. Ryb. 2008 R. 33 nr 5 s. 19-24, il.

Na podstawie danych ze 144 ankiet przedstawiono wielkość produkcji krajowej i sprzedaży pstrągów tęczowych, konsumpcyjnych,  narybku i innego materiału zarybieniowego w 2007 roku. Podano ilość tarlaków, pozyskanej ikry, a także wielkość jej sprzedaży i zakupu.  Zawarto informacje o stanie zdrowotności ryb i stosowanych paszach.


*00092*          pl

Analiza produkcji i sprzedaży pstrągów tęczowych w 2007 roku.  Bontemps, Stanisław. - Komun. Ryb. 2008 nr 4 (105) s. 25-36, il.

„Serwis pstrągowy 2007" zawiera dane ze 144 ankiet rozesłanych do 171 hodowców w styczniu 2008. Zawiera dane dotyczące produkcji i sprzedaży pstrągów tęczowych w podziale na sortymenty i regiony: Pomorze Zachodnie, Pomorze Gdańskie, Pojezierze Zachodnie, Pojezierze Mazursko-Suwalskie i pozostałe rejony kraju. Zawiera też informacje o zdrowotności ryb, stosowanych paszach, innych gatunkach ryb hodowanych w gospodarstwach pstrągowych oraz dane o łowiskach specjalnych.


 

INNE ŁOSOSIOWATE

*00003*          pl

Ina pod lupą. Furdyna, Artur. - Wiad. Węd. 2008 nr 9 (153)  s. 54-55, il.

Opisano pierwszy etap badań rzeki Iny prowadzonych przez Katedrę Anatomii i Embriologii Ryb na Wydziale Nauk o Żywności i Rybactwa Akademii Rolniczej w Szczecinie. Ewidencjonowano gniazda tarłowe troci wędrownej; znaleziono 100 gniazd. Opisano negatywne efekty ponad 100-letniej działalności człowieka na tej rzece. Uznano, że są potrzebne działania na rzecz poprawy stanu ekologicznego Iny.


*00048*          en                         

Macrofauna of three small streams as a prospective food reservoir for juvenile salmonids. Makrofauna trzech niewielkich cieków jako potencjalna baza pokarmowa młodzieży ryb łososiowatych. Czerniawski, Robert; Pilecka-Rapacz, Małgorzata;  Domagała, Józef. - Acta Scient. Pol. -Piscaria 2007 vol. 6 nr 3-4 s. 3-12,   il. bibliogr. streszcz.

Zoobentos jest podstawową bazą pokarmową młodocianych ryb łososiowatych, żyjących w małych potokach. Liczebność i biomasa fauny bentosowej determinuje kondycję, rozwój i przeżywalność ryb. Badania przeprowadzono w ciekach: Trawna, Rudzianka, Wałęcki Potok.  Stwierdzono w nich występowanie 5 gromad bezkręgowców, wśród których dominowały skorupiaki Gammaridae (ponad 90 proc. udziału w bentosie).  Średnie liczebności bezkręgowców wahały się od 873 do 9967 osobn. /m kw. Uznano, że tego typu małe cieki są przydatne do podchowu ryb łososiowatych.


*00074*          pl

Jest problem, czy go nie ma? Czy troć już wyparła pstrąga?.  Cios, Stanisław. - Prz. Ryb. 2008 R. 33 nr 5 s. 42-45, il. bibliogr.

Omówiono problemy dotyczące nazewnictwa gatunku Salmo trutta.  Przedstawiono uwarunkowania historyczne oraz trudności merytoryczne i językowe w definiowaniu terminów pstrąg i troć.


*00076*          en                         

Some characteristics of lake trout Salmo trutta m. lacustris L.  redds in the upper Wda River system (North Poland). Charakterystyka gniazd tarłowych troci jeziorowej Salmo trutta m. lacustris L. w dorzeczu górnej Wdy (Polska Północna). Radtke,  Grzegorz. - Arch. Pol. Fish. 2008 vol. 16 fasc. 2 s. 119-134, il. bibliogr.   streszcz.

Obserwacje tarła troci przeprowadzono w latach 2003-04 i 2007-08. Odbywało się ono od połowy października do początku stycznia przy temperaturach wody 1. 1 - 10. 8 st. C. W pomiarach wybranych gniazd uwzględniono rozmiary kopców budowanych przez samice, głębokość dołków i dna wokół kopców oraz prędkość przepływu wody. Długość kopców wynosiła 40-150 cm, a ich szerokość 47-135 cm. Prędkość przepływu wody mieściła się w zakresie 40-122 cm/s. Zaobserwowano korelację między średnicą kopców a długością samic.


 

RYBY SZCZUPAKOWATE

*00060*          en                         

Gynogenesis in northern pike: UV-inactivation of spermatozoa and the heat shock inducing meiotic diploidization. Gynogeneza szczupaka: inaktywacja plemników promieniami UV oraz szok cieplny wywołujący diploidyzację mejotyczną. Luczynski, Marek J. ;  Dabrowski, Konrad; Kucharczyk, Dariusz; Glogowski, Jan; Luczynski,  Miroslaw; Szczerbowski, Andrzej; Babiak, Igor. - Environ. Biotechnol.  2007 vol. 3 nr 1 s. 39-43, il. bibliogr.

Całkowita genetyczna inaktywacja plemników szczupaka (Esox lucius L. ) następuje po 8 min. naświetlania rozcieńczonego nasienia (1:9) dawką promieniowania UV wynosząca 3072 J/m kw. Z ikry szczupaka zapłodnionej tak inaktywowanym nasieniem i poddanej następnie szokowi cieplnemu (temperatury 34 i 34, 5 st. C przez 3 lub 5 min w czasie od 11 do 16 min. po aktywacji) uzyskuje się 24. 2 proc. gynogenetycznego potomstwa. Efektywność szoku cieplnego oraz przeżywalność uzyskanych gynogenotów były zależne od źródła (pochodzenia) ikrzyc i jakości gamet.


*00078*          en                         

Growth rate and histological pictrure of the gonads of pike,  Esox lucius L. , and pikeperch, Sander lucioperca (L. ), from the Tresna Reservoir (Lake Żywieckie). Tempo wzrostu i obraz histologiczny gonad szczupaka, Esox lucius L. , i sandacza, Sander lucioperca (L. ), ze zbiornika Tresna (Jezioro Żywieckie). Epler,  Piotr; Łuszczek-Trojnar, Ewa; Socha, Magdalena; Szczerbik, Paweł;  Sokołowska-Mikołajczyk, Mirosława; Popek, Włodzimierz. -

Arch. Pol. Fish. 2008 vol. 16 fasc. 2 s. 147-154, il. bibliogr. streszcz.

Określano wzrost, wiek i sukces rozrodczy szczupaka i sandacza ze zbiornika Tresna. Przebadano 18 samic i 13 samców sandacza oraz 20 samic i 12 samców szczupaka. Tempo wzrostu sandacza w badanym zbiorniku było wyższe niż w innych zbiornikach polskich, a tempo wzrostu szczupaka było podobne jak w innych wodach na terenie Polski.  Analizy histologiczne gonad wykazały, że 25 proc. samic szczupaka nie przystąpiło do tarła, a ich ikra była w stanie resorpcji. Natomiast rozród sandacza przebiegał pomyślnie.


 

RYBY OKONIOWATE

*00016*          pl

Polowanie okoni. [Oprac. ] KR. - Węd. Pol. 2008 nr 9 (211) s. 63

Opisano dwa sposoby polowania okoni. Gdy potencjalna zdobycz (ryba) ukrywa się wśród roślinności lub w innych kryjówkach, okonie żerują samotnie. W otwartej wodzie okonie szukają ofiary w stadach,  co poprawia skuteczność ich polowań. Okonie informują się w ten sposób o obecności zdobyczy i zdobywają więcej pokarmu.


*00038*          en                         

Effect of two medicinal herbs (Astragalus radix and Lonicera japonica) on the growth performance and body composition of juvenile pikeperch [Sander lucioperca (L. )]. Wpływ dwóch ziół leczniczych (Astragalus radix i Lonicera japonica) na efektywność wzrostu i skład ciała młodocianego sandacza [Sander lucioperca (L. )]. Zakęś,  Zdzisław; Kowalska, Agata; Demska-Zakęś, Krystyna; Jeney, Galina;  Jeney, Zsigmond. - Aquacult. Res. 2008 vol. 39 nr 11 s. 1149-1160, il.   bibliogr.

Narybek sandacza o masie ciała 105-110 g żywiono przez 8 tygodni paszą pstrągową suplementowaną dwoma ziołami leczniczymi: Astragalus radix i Lonicera japonica, podawanymi osobno (po 0. 1 g na 100 g paszy) oraz łącznie (po 0. 05 g na 100 g paszy). Wyniki badań wskazują, że zastosowanie suplementacji ziół nie miało wpływu na parametry wzrostu ryb, ani na wykorzystanie paszy. Istotny statystycznie wpływ zaobserwowano na skład ciała, wzrost poziomu białka, profile kwasów tłuszczowych monoenowych MUFA oraz parametry cytologiczne i histologiczne wątroby i jelita środkowego, szczególnie w przypadku stosowania mieszanki obu ziół.


*00078*          en                         

Growth rate and histological pictrure of the gonads of pike,  Esox lucius L. , and pikeperch, Sander lucioperca (L. ), from the Tresna Reservoir (Lake Żywieckie). Tempo wzrostu i obraz histologiczny gonad szczupaka, Esox lucius L. , i sandacza, Sander lucioperca (L. ), ze zbiornika Tresna (Jezioro Żywieckie). Epler,  Piotr; Łuszczek-Trojnar, Ewa; Socha, Magdalena; Szczerbik, Paweł;  Sokołowska-Mikołajczyk, Mirosława; Popek, Włodzimierz. - Arch. Pol. Fish. 2008 vol. 16 fasc. 2 s. 147-154, il. bibliogr. streszcz.

Określano wzrost, wiek i sukces rozrodczy szczupaka i sandacza ze zbiornika Tresna. Przebadano 18 samic i 13 samców sandacza oraz 20 samic i 12 samców szczupaka. Tempo wzrostu sandacza w badanym zbiorniku było wyższe niż w innych zbiornikach polskich, a tempo wzrostu szczupaka było podobne jak w innych wodach na terenie Polski. Analizy histologiczne gonad wykazały, że 25 proc. samic szczupaka nie przystąpiło do tarła, a ich ikra była w stanie resorpcji. Natomiast rozród sandacza przebiegał pomyślnie.


*00084*          en

Impact of different fishing seasons on the fatty acids profile,  cholesterol content, and fat in the muscles of perch, Perca fluviatlis L. , from the Włocławski Reservoir (Central Poland). Wpływ różnych sezonów odłowu na profil kwasów tłuszczowych, zawartość cholesterolu oraz tłuszczu w mięsie okonia, Perca fluviatlis L. , ze Zbiornika Włocławskiego (Centralna  Polska). Stanek, Magdalena;  Dąbrowski, Janusz; Roślewska, Aleksandra; Kupcewicz, Bogumiła;  Janicki, Bogdan. - Arch. Pol. Fish. 2008 vol. 16 fasc. 2 s. 213-220, il.   bibliogr. streszcz.

Porównywano zawartość kwasów tłuszczowych i tłuszczu oraz cholesterolu w mięśniach okonia złowionego jesienią i wiosną (w grudniu 2005 i w czerwcu 2006) w Zbiorniku Włocławskim. Zawartość cholesterolu i tłuszczu jesienią była wyższa niż wiosną. W obu sezonach głównym nasyconym kwasem tłuszczowym (SFA) był C16:O, wśród kwasów monoenowych (MUFA) dominował C18:1n6, a wśród polienowych (PUFA) C20:5n3. Zawartość MUFA w mięsie okonia była niższa jesienią niż wiosną, zaś PUFA była wyższa jesienią; zawartość SFA była podobna w obu sezonach.


*00088*          pl

Wpływ żywienia na wydajność rzeźną i podstawowy skład chemiczny filetów okonia (Perca fluviatilis). Zakęś, Zdzisław; Jankowska,  Barbara; Żmijewski, Tomasz; Szczepkowski, Mirosław. - Komun. Ryb. 2008 nr 4 (105) s. 7-10, il. bibliogr. summ.

Badano wydajność rzeźną, podstawowy skład chemiczny mięsa okonia podchowywanego w obiegach recyrkulacyjnych na paszy sztucznej i osobników dzikich o zbliżonej masie ciała, pozyskanych ze zbiorników naturalnych i odżywiających się pokarmem naturalnym. Wykazano istotne obniżenie wartości rzeźnej okonia żywionego paszą pstrągową na wszystkich etapach obróbki technologicznej.


 

RYBY WĘGORZOWATE

*00061*          pl

Czy wprowadzane środki ochrony zasobów węgorza europejskiego okażą się skuteczne?. Draganik, Bohdan. - Mag. Przem. Ryb. 2008 nr 4 (64) s. 43-47, il. bibliogr.

Opisano znaczenie węgorza w kulturze europejskiej oraz przyczyny spadku jego połowów. Scharakteryzowano główne założenia aktu prawnego Rady Unii Europejskiej - Rozporządzenia nr 1100/2007 z dn. 18 września 2007 r. - dotyczącego odbudowy zasobów węgorza europejskiego. Analizowano przygotowania do planu zagospodarowania zasobami węgorza europejskiego w poszczególnych krajach UE w myśl postanowień rozporządzenia. Oceniono zapisy dotyczące wielkości połowów węgorza w wodach Wspólnoty.


 

RYBY LIPIENIOWATE

*00037*          en                         

The effects of the GnRH agonist, azagly-nafarelin (Gonazon-TM),  on ovulation and egg viability in the European grayling (Thymallus thymallus L.). Wpływ agonisty GnRH, azagly-nafareliny (Gonazon-TM), na owulację i żywotność ikry lipienia (Thymallus thymallus L.). Mikolajczyk, Tomasz; Sokolowska-Mikolajczyk,  Miroslawa; Szczerbik, Paweł; Duc, Michal; Goryczko, Krzysztof;  Dobosz, Stefan; Glogowski, Jan; Epler, Piotr; Enright, Wiliam J. -  Aquaculture 2008 vol. 281 nr 1-4 s. 126-130, il. bibliogr.

Dootrzewnowe podanie agonisty GnRH, azagly-nafareliny (Gonazon-TM), w dawkach 16, 32 i 48 mikrograma/kg masy ciała (BW),  wywołało owulację dzikich i hodowlanych ikrzyc lipienia. Stymulacja Gonazonem była szczególnie skuteczna u ryb dzikich 3-4 letnich; ikrę otrzymano od 90-100 proc. ikrzyc po 10-14 dniach od iniekcji w dawce 16 mikrograma/kg BW. W tym czasie w grupie kontrolnej, nie stymulowanej hormonalnie, ikrę oddało 50-60 proc. samic. Poziom zapłodnienia ikry od ikrzyc stymulowanych był zbliżony do poziomu grupy kontrolnej (ok. 90 proc. ), ale śmiertelność tej ikry podczas inkubacji była wyższa o 4-5 proc.


 

RYBY SIEJOWATE

*00018*          en                         

Diet composition and prey selection of vendace Coregonus albula in the mesotrophic, temperate Lake Ostrowite (Northern Poland). Skład pokarmu oraz selekcja ofiar sielawy, Coregonus albula, w mezotroficznym jeziorze Ostrowite (północna Polska) - w strefie klimatu umiarkowanego. Kakareko, Tomasz; Napiórkowski, Paweł;  Kozłowski, Jacek. - Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2008 vol. 37 nr 1 s. 57-68,   il. bibliogr.

Badania przeprowadzone w jeziorze Ostrowite (o powierzchni 280 ha i głębokości maksymalnej 43 m), położonym na terenie Parku Narodowego Bory Tucholskie, wykazały sezonową zmienność odżywiania się sielawy. W kwietniu w pokarmie dominowały gatunki planktonowe należące do Copepoda (59, 6 proc. ), natomiast w pozostałych miesiącach (maj, lipiec, wrzesień) przeważały Cladocera (odpowiednio: 62, 6; 98, 4 i 77, 2 proc. ). Leptodora kindtii wykazywała największy udział procentowy wśród Cladocera. Gatunki bentosowe z rodzaju Chironomidae stanowiły do 28 proc. pokarmu w kwietniu i ok. 4 proc. we wrześniu.


*00049*          en                         

Variability of length and weight growth rates in the vendace Coregonus albula (L. ) from some Western Pomeranian lakes. Zróżnicowanie szybkości wzrostu długości i masy sielawy Coregonus albula (L. ) z wybranych jezior Pomorza Zachodniego. Czerniejewski,  Przemysław; Wawrzyniak, Wawrzyniec; Stepanowska, Katarzyna. - Acta Scient. Pol. -Piscaria 2007 vol. 6 nr 3-4 s. 13-31, il. bibliogr.  streszcz.

Określano masę jednostkową, długość całkowitą, kondycję i tempo wzrostu sielawy łowionej wiosną, latem i jesienią w latach 1999-2000 w czterech jeziorach różniących się stanem troficznym i morfometrią.  Najlepszą kondycję, większe rozmiary i tempo wzrostu wykazywała sielawa z mezotroficznych jezior Miedwie i Ińsko, w porównaniu do jezior eutroficznych (Woświn i Glinno). Najlepsze przyrosty uzyskiwały ryby w pierwszym roku życia, mniejsze w drugim, a w następnych latach ich przyrosty były małe.


*00077*          en                         

Fecundity of vendace, Coregonus albula (L. ), from several lakes in Western Pomerania [Poland]. Płodność sielawy, Coregonus albula (L. ), z kilku jezior Pomorza Zachodniego [Polska]. Czerniejewski,  Przemysław; Wawrzyniak, Wawrzyniec. - Arch. Pol. Fish. 2008 vol. 16 fasc. 2 s. 135-146, il. bibliogr. streszcz.

Określano płodność absolutną (bezwzględną) i względną sielawy pochodzącej z jezior różniących się morfometrią i trofią. Największe rozmiary ryb zanotowano w jeziorach mezotroficznych. Najwyższa osobnicza płodność absolutna wystąpiła u samic z jeziora Miedwie (6635-24620 ziaren ikry na samicę i 10756-11609 ziaren ikry na 100 g masy ciała). Najniższe wartości tych parametrów wystąpiły u samic sielawy z eutroficznego jeziora Glinna, gdzie dominowała sielawa w wieku 3+. Natomiast w pozostałych jeziorach (Miedwie, Ińsko, Woświn) dominowała sielawa w wieku 2+.


 

RYBY BASSOWATE

*00011*          pl

Bass słoneczny - ryba z temperamentem. Kujawa, Roman. - Nasze Akwarium 2008 nr 102 s. 5-8, il.

Na podstawie obserwacji ryb w hodowli akwaryjnej, opisano rozród bassa słonecznego (Lepomis gibbosus), gatunku pochodzącego z Ameryki Północnej, który został sprowadzony do Europy w 1887 r. , a obecnie opanował cały kontynent. Preferuje on płytkie, zarośnięte, szybko nagrzewające się wody, dlatego dobrze rozwija się w podgrzanych wodach zrzutowych z elektrowni.


 

RYBY SUMOWATE

*00017*          pl

Zmysły suma. [Oprac. ] (KJ). - Węd. Pol. 2008 nr 10 (212) s. 66, il.

Opisano zmysły suma. Zmiany ciśnienia osmotycznego oraz dźwięki odbiera pęcherz pławny. Kubki smakowe znajdujące się w jamie gębowej oraz na skórze głowy, wąsach i płetwach, odpowiadają za węch i smak.  O dotyku decydują wąsy i linia naboczna. Zmiany natężenia pola elektromagnetycznego sumy odbierają poprzez elektroreceptory, które są rozesłane na skórze głowy.


*00066*          pl                         

Sum afrykański w Polsce - historia, stan i perspektywy.  Kuczyński, Mirosław. - Prz. Ryb. 2008 R. 33 nr 4 s. 35-38, il.

Scharakteryzowano początki chowu i hodowli suma afrykańskiego w obiegach recyrkulacyjncyh w Polsce w latach 90-tych. Omówiono technologie produkcji tych ryb, zalety mięsa, możliwości przetwórstwa oraz propozycje działań mających na celu zwiększenie produkcji i oferty krajowej.


 

EKONOMIKA I ORGANIZACJA RYBACTWA

*00071*          pl                         

Myślmy już o zbycie karpia. Lirski, Andrzej. - Prz. Ryb. 2008  R. 33 nr 5 s. 25-28, il.

Omówiono problemy ze zbytem karpia w 2007 r. i jego przyczyny: „grę cenową“ stosowaną przez duże sieci handlowe, import ryb z Czech i Litwy oraz malejącą chłonność polskiego rynku.


 

POŁOWY RYB, SPRZĘT POŁOWOWY

*00093*          pl                         

Sprzedaż narzędzi i urządzeń połowowych. Radecki, Wojciech. -  Komun. Ryb. 2008 nr 4 (105) s. 37-38

Na podstawie obowiązujących przepisów autor analizuje sytuację prawną osoby sprzedającej rybackie narzędzia i urządzenia połowowe osobie, która nie jest uprawniona do ich posiadania.


 

WĘDKARSTWO

*00001*          pl                         

Świnki w statystykach [ryby]. Niemiec, Adam. - Wiad. Węd. 2008 nr 6 (150) s. 66-67, il.

Podano statystykę połowów wędkarskich świnek (ryb w rodziny karpiowatych) uwzględniając: rodzaj łowiska, przynęty, porę roku.  Najwięcej medalowych świnek łowi się w Dunajcu, a także w podgórskich rzekach: Rabie, Sanie i Wisłoku. Skuteczną przynętą są białe robaki.  Sierpień i wrzesień są najlepszymi miesiącami do połowu tych ryb.


*00015*          pl                         

Jezioro Gim (Zgniłocha). Zieliński, Andrzej. - Wiad. Węd. 2008 nr 11 (713) s. 74-75, il.

Jezioro Gim o powierzchni 176 ha jest zaliczane do zbiorników typu sielawowego. Rybostan jeziora stanowią: sielawa, szczupak, okoń,  płoć, leszcz, węgorz. Wody jeziora są czyste i przejrzyste, bogate w roślinność zanurzoną (rdestnica, moczarka, rogatka). Dla wędkarzy jezioro może być atrakcyjnym łowiskiem.


*00025*          pl                         

Jezioro Kierźlińskie. Paruzel, Marian. - Wiad. Węd. 2008 nr 12 (714) s. 78, il.

Opisano dane morfometryczne i przedstawiono plan batymetryczny Jeziora Kierźlińskiego, jednego z najgłębszych zbiorników na Pojezierzu Olsztyńskim (o powierzchni 92, 8 ha i głębokości maksymalnej 44, 5 m). Jezioro charakteryzuje się bogatym i cennym rybostanem, a w ostatnich latach jest systematycznie zarybiane sieją.  Podano informacje przydatne wędkarzom (dojazdy, wysokość opłat).


*00030*          pl                         

Użytkownik rybacki - nowa rzeczywistość. Ocena przekształceń w rybactwie w wyniku konkursów na oddanie w użytkowanie obwodów rybackich. Warszawa: Wydaw. PZW 2008,  175 ss. , il. +bibliogr.         Konferencja PZW, 19-21 marca 2008, Spała

Polski Związek Wędkarski, który jest obecnie największym dzierżawcą i użytkownikiem wód w Polsce, zorganizował w dniach 19-21 marca 2008 r. w Spale konferencję na temat stanu i kondycji polskiego rybactwa śródlądowego oraz przekształceń w rybactwie w wyniku konkursów na oddanie w użytkowanie obwodów rybackich. Przedstawiono historię i aktualny stan przekształceń w gospodarce rybackiej w Polsce, prowadzenie racjonalnej gospodarki rybackiej przez PZW.  Omówiono stan i stopień zagrożenia ichtiofauny, potrzeby prowadzenia racjonalnej gospodarki na zbiornikach zaporowych oraz działania na rzecz poprawy stanu populacji ryb wędrownych.


*00031*          pl                         

Uwarunkowania i prowadzenie gospodarki rybacko-wędkarskiej w zbiornikach zaporowych. Wiśniewolski, Wiesław. W: Użytkownik rybacki - nowa rzeczywistość. Ocena przekształceń w rybactwie w wyniku konkursów na oddanie w użytkowanie obwodów rybackich. Warszawa:  Wydaw. PZW 2008    s. 78-89, il. +bibliogr. 45 poz.    Konferencja PZW, 19-21 marca 2008, Spała

Scharakteryzowano zbiorniki zaporowe w Polsce oraz przedstawiono ich funkcje. Omówiono formowanie się i strukturę zespołów ichtiofauny w tych akwenach. Analizowano oddziaływanie gospodarki rybackiej na ichtiofaunę w zbiornikach zaporowych. Stwierdzono, że eksploatacja połowowa (odłowy sieciowe i wędkarskie) musi współdziałać z gospodarką zarybieniową oraz ochroną promowanych gatunków ryb w danym zbiorniku. Racjonalna gospodarka rybacka jest skutecznym instrumentem ochrony, ingerującym poprzez zespoły ryb na jakość środowiska wodnego.


*00033*          pl                         

Rejestracja połowów wędkarskich a konieczność prowadzenia racjonalnej gospodarki rybackiej na przykładzie wybranych okręgów Polskiego Związku Wędkarskiego. Wołos, Arkadiusz. W: Użytkownik rybacki - nowa rzeczywistość. Ocena przekształceń w rybactwie w wyniku konkursów na oddanie w użytkowanie obwodów rybackich.  Warszawa: Wydaw. PZW 2008    s. 102-119, il. +bibliogr. 6 poz.     Konferencja PZW, 19-21 marca 2008, Spała

Na podstawie 44119 rejestrów połowów z 2006 r. analizowano możliwości produkcyjne wód należących do 7 okręgów PZW: katowickiego,  legnickiego, częstochowskiego, bielskiego, toruńskiego, mazowieckiego i zielonogórskiego. Całkowity odłów zarejestrowany w tych okręgach wynosił 588, 2 ton ryb. Przedstawiono strukturę gatunkową odłowów wędkarskich i efektywność zarybień w poszczególnych okręgach.  Omówiono prawidłowe przeprowadzanie rejestracji połowów wędkarskich jako źródło informacji przydatnych do prowadzenia racjonalnej gospodarki rybackiej.


*00087*          pl                         

Jeziorowe łowiska specjalne jako produkt wędkarski. Cz. 2: Zasady organizacji i zarządzania w przypadku jeziorowych łowisk specjalnych.  Mickiewicz, Maciej; Wołos, Arkadiusz; Czerwiński, Tomasz. -  Komun. Ryb. 2008 nr 4 (105) s. 1-6, il. bibliogr. summ.

Przedstawiono uwarunkowania prawne organizacji jeziorowych łowisk specjalnych. Na podstawie ankiet analizowano specyfikę ośmiu łowisk zlokalizowanych w różnych regionach Polski. Omówiono formy własności, okresy funkcjonowania, formy odpłatności, usługi dodatkowe, stan i skład ichtiofauny, gospodarkę zarybieniową,  specyfikę presji wędkarskiej oraz stosowane akcje reklamowe i promocyjne.


 

URZĄDZENIA DO CHOWU I HODOWLI RYB

*00073*          pl                         

Sprawozdanie z prowadzonego monitoringu na przepławce ryb przy małej elektrowni wodnej w miejscowości Kowanówko na rzece Wełna w km 5+565. Madaj, Roman. - Prz. Ryb. 2008 R. 33 nr 5 s. 34-38, il.

Przedstawiono charakterystykę i cel budowy przepławki szczelinowej na rzece Wełna w lipcu 2007 roku. Omówiono wyniki prób badania sprawności przepławki w okresie od lipca 2007 do lipca 2008.  Podano wysokość słupa wody oraz gatunki i ilości odławianych ryb.


 

ZANIECZYSZCZENIE I OCHRONA WÓD

*00012*          pl                         

Ramowa Dyrektywa Wodna w praktyce. Makrofitowa metoda oceny rzek w monitoringu wód płynących w Wielkopolsce. Pietruczuk, Karol;  Szoszkiewicz, Krzysztof. - Gosp. Wod. 2008 R. 68 nr 10 s. 408-410, il.   bibliogr.

Przedstawiono makrofitową metodę oceny rzek prowadząc badania na 36 rzekach województwa wielkopolskiego. Przebadane stanowiska zaklasyfikowano do pięciu klas stanu ekologicznego. Wykazano, że 32 odcinki rzeczne należały do dobrego stanu ekologicznego, 15 stanowisk do umiarkowanego, pięć punktów badawczych charakteryzowało się słabym stanem, a tylko dwa odcinki rzeczne były w złym stanie ekologicznym.  Bardzo dobry stan stwierdzono w minimalnym zakresie.


*00013*          pl                         

Znaczenie wody w środowisku człowieka - monitoring (3). Mizera,  Andrzej. - Aura 2008 nr 8 s. 13-15, il.

Omówiono przeprowadzanie monitoringu wód powierzchniowych i podziemnych w kontekście zanieczyszczenia związkami azotu. Monitoring rzek i jezior jest przeprowadzany na poziomie krajowym i regionalnym.  Corocznie badania przeprowadza się w około 100 jeziorach i 20 rzekach, a Morze Bałtyckie jest monitorowane na 6 stacjach międzynarodowych. Istnieje konieczność kontrolowania stopnia zanieczyszczenia zasobów wodnych.


*00020*          en                         

Biodegradation of carbendazim by planktonic and benthic bacteria of eutrophic Lake Chełmżyńskie. Biodegradacja karbendazymu przez planktonowe i bentosowe bakterie zeutrofizowanego Jeziora Chełmżyńskiego. Kalwasińska, A. ; Kęsy, J. ; Donderski, W. ;  Lalke-Porczyk, E. - Pol. J. Env. Stud. 2008 vol. 17 nr 4 s. 515-523, il.   bibliogr.

Bakterie planktonowe i bentosowe wyizolowano z Jeziora Chełmżyńskiego koło Torunia. Wykorzystano je do określenia potencjału biodegradacyjnego w stosunku do fungicydu karbendazym. Stwierdzono,  że większe zdolności do rozkładu karbendazymu wykazują bakterie planktonowe, zwłaszcza takie gatunki jak: Sphingomonas paucimobilis,  Aeromonas hydrophila i Pseudomonas fluorescens. Wśród bakterii bentosowych największy potencjał biodegradacyjny wykazywał gatunek Burkoholderia cepacia. Połowiczny rozkład karbendazymu, przy stężeniu wyjściowym 1 mg/l, w obecności bakterii planktonowych, następował po 40 dniach.


*00021*          en                         

Effects of some water quality parameters on the dissolved oxygen balance of streams. Wpływ wybranych parametrów jakości wody na równowagę rozpuszczonego tlenu w potokach. Nas, S. S. ; Bayram, A. ;  Nas, E. ; Bulut, V. N. - Pol. J. Env. Stud. 2008 vol. 17 nr 4 s. 531-538, il.   bibliogr.

W latach 2004-05 przeprowadzono analizę wybranych parametrów fizyko-chemicznych wody (zawartości rozpuszczonego tlenu, temperatury i BZT) w dwóch górskich potokach tureckich, doprowadzających wodę do zbiornika zaporowego, wykorzystywanego na potrzeby bytowe okolicznej ludności. Zmiany badanych parametrów w wyniku dopływu ścieków określano na podstawie modelu Streetera-Phelpsa. Stwierdzono, że w miesiącach letnich następuje spadek ilości rozpuszczonego tlenu poniżej poziomu wymaganego do użytku na potrzeby domowe (poniżej 8 mg/l).


*00045*          en

Opportunistic pathogenic bacteria Pseudomonas, Aeromonas and Staphylococcus in the water of a Lake Długie Wigierskie in the presence of cormorants (Phalocrocorax carbo). Oportunistyczne bakterie patogenne Pseudomonas, Aeromonas i Staphylococcus w wodzie Jeziora Długiego Wigierskiego w obecności kormoranów (Phalocrocorax carbo). Wiśniewska, Hanna; Niewolak, Stanisław; Korzeniewska, Ewa.  - Limnol. Pap. 2007 vol. 2 s. 91-100, il. bibliogr.

W wodzie jeziora, nad którym istnieje liczna kolonia kormoranów,  badano w latach 1999-2001 liczebność bakterii patogennych. Ocenę przeprowadzono w różnych porach roku. Wyższe liczebności bakterii stwierdzono w południowo-wschodniej części jeziora, głównie w pobliżu dopływu z jeziora Muliczne oraz kolonii kormoranów. Szczyt liczebności bakterii występował późną wiosną. Z rodzaju Staphylococcus najliczniejsze były szczepy: S. caprae (31. 6 proc. ) i S. capitis (26. 9 proc. ).


*00046*          en                         

Dynamics of bacterioplankton in water bodies contaminated with nitrogen. Dynamika baketrioplanktonu w zbiornikach wodnych zanieczyszczonych azotem. Starosyla, Ievgenia. - Limnol. Pap. 2007  vol. 2 s. 101-109, il. bibliogr.

Przedstawiono wyniki badań mikrobiologicznych z lat 2003=05 z kaskadowych stawów w pobliżu Białej Cerkwi (Ukraina). Woda z tych zbiorników zawierała 69. 9 - 413, 9 mgN/l (jak  wody hypertroficzne). Liczebność bakterioplanktonu wahała się od 3. 4 do 23. 2 x 10(6) komórek w ml wody, a biomasa od 64. 6 do 412. 4 mikrograma C/l. W najbardziej zanieczyszczonym stawie rosła pojemność komórek,  liczebność i biomasa bakterioplanktonu. Następował aktywny proces asymilacji amoniaku przez bakterie używające go do syntezy kwasów aminowych.


*00055*          en                         

Proceedings of the Workshop on „Wastewater treatment in wetlands: theoretical and practical aspects“. Starbienino, Poland 10-17 September 2005. Sprawozdanie z warsztatów „Oczyszczanie ścieków na terenach podmokłych: aspekty teoretyczne i praktyczne“.  Starbienino, Polska 10-17 września 2005. - Int. J. Ecohydrol. Hydrobiol. 2007 vol. 7 nr 3-4 s. 187-359, il. bibliogr.

Przedstawiono zastosowanie systemów podmokłych na tle ich funkcji ekologicznych, takich jak: retencja wezbrań powodziowych,  osadów i nutrientów, przekształcenia biochemiczne, rozkład materii organicznej i branie udziału w produktywności pierwotnej. Wykazano współzależności między wodą, glebą i powietrzem a inżynierią wodną i lądową. Dużo uwagi poświęcono możliwościom oczyszczania ścieków przy pomocy hydrobiontów (trzciny, wierzby wiciowej). Omówiono różne rozwiązania techniczne stosowane na świecie, porównując efektywność stosowanych metod.


*00058*          en                         

Reduction of waste contaminants in the upper Raba River watershed as a condition of a multifunctional usage of the Dobczyce Reservoir. Redukcja zanieczyszczeń w dziale wodnym górnej Raby jako warunek wielofunkcyjnego wykorzystania zbiornika zaporowego Dobczyce. Styka, W. ; Banaś, J. - Pol. J. Env. Stud. 2007 vol. 16 nr 3B s. 474-478, il. bibliogr.

Na podstawie badań wody rzeki Raby oraz zbiornika zaporowego Dobczyce opracowano studium możliwości zmiany dotychczasowej funkcji zbiornika - jako rezerwuaru wody pitnej dla mista Krakowa. Analiza stanu eutrofizacji zbiornika wykazała potrzebę ograniczenia dopływu fosforu pochodzącego z oczyszczalni ścieków znajdujących się w zlewni górnej Raby. Wyniki badań zakładają możliwość stopniowego udostępniania zbiornika do celów rekreacyjnych, pod warunkiem przestrzegania standardów ochrony oraz po modernizacji i rozbudowie systemu oczyszczalni ścieków na terenie zlewni.


*00059*          en

Bioindication of water pollution by aquatic macrophytes and macrozoobenthos from River Piława (Lower Silesia). Bioindykacja zanieczyszczeń wody przez rośliny wodne i makrozoobentos z rzeki Piława (Dolny Śląsk). Umińska-Wasiluk, B. ; Rybak, J. -  Pol. J. Env. Stud. 2007 vol. 16 nr 3B s. 490-496, il. bibliogr.

Badania wykonano na 8 różniących się stopniem zanieczyszczenia stanowiskach rzeki Piławy, rozlokowanych od źródeł aż do jej ujścia do rzeki Bystrzycy. Zbadano zawartość metali ciężkich (Cr, Zn, Cd,  Co, Mn, Cu, Ni, Pb, Fe) oraz zawartość N, P, Na, Ca, Mg i S w wodzie,  osadach dennych i roślinach wodnych (moczarka kanadyjska, rdest ziemnowodny, rdestnica kędzierzawa, marek szerokolistny, przetacznik bobowniczek). Wyniki pomiarów przeanalizowano pod kątem wpływu typu i ilości zanieczyszczeń na strukturę biocenozy makrobezkręgowców.  Jakość wody rzecznej oceniano przy pomocy systemów biotycznych BMWP-PL, ASPT i OQR. Stwierdzono, że rdestnica kędzierzawa może być rośliną wskaźnikową zanieczyszczenia środowiska wodnego w żelazo (Fe).


*00097*          en                         

The efficiency of wastewater treatment with the hydrobotanical method. Efektywność oczyszczania ścieków metodami hydrobotanicznymi. Ignaszak, Joanna; Kentzer, Andrzej. -  Limnol. Pap. 2008 vol. 3 s. 43-51, il. bibliogr.

Porównano efektywność oczyszczania ścieków w dwóch oczyszczalniach: o systemie spłukiwania powierzchniowego, w którym zastosowano trzcinę (Phragmites australis) i o systemie przepływowym podpowierzchniowym, w którym użyto wierzbę wiciową (Salix viminalis).  Badano stopień redukcji nutrientów po przepływie ścieków przez złoże roślinne. Złoża wierzbowe okazały się bardziej efektywną metodą usuwania związków biogennych: redukcja azotu dochodziła do 59 proc. ,  a fosforu do 79 proc. Przy złożach trzcinowych notowano redukcję azotu do 28 proc. , a fosforu do 25 proc.


*00100*          en                         

POC, chlorophyll and pheophytin a vertical distribution in restored Kortowskie Lake (Poland). Pionowe rozmieszczenie POC,  chlorofilu i feofityn w rekultywowanym Jeziorze Kortowskim (Polska). Parszuto, Katarzyna. - Limnol. Pap. 2008 vol. 3 s. 79-88, il. bibliogr.

Badano przestrzenne i czasowe zmiany koncentracji cząsteczkowego węgla organicznego (POC), chlorofilu i feofityn w wodzie Jeziora Kortowskiego, rekultywowanego przy pomocy usuwania wód hypolimnionu.  Zmienność zawartości badanych elementów była istotnie zależna od wysokości produkcji pierwotnej. We wszystkich okresach badań zawartość chlorofilu była pozytywnie skorelowana z zawartością POC.  Maksymalne koncentracje feofityn (do 27, 89 mg/m sześc. ) notowano w epilimnionie, w drugiej połowie stagnacji letniej.


 

OCHRONA GATUNKOWA

*00027*          en;pl;ru                   

Actual status and active protection of sturgeon fish populations endangered by extinction. Aktualny stan i aktywna ochrona naturalnych populacji ryb jesiotrowatych zagrożonych wyginięciem.  Kolman, Ryszard [red. ]; Kapusta, Andrzej [red. ]. Olsztyn: Wydaw. IRS  2008,  310 ss. , il. +bibliogr.

Przedstawiono prace na temat statusu ryb jesiotrowatych i działań dotyczących ich ochrony i restytucji. Prowadzone są obserwacje naturalnych populacji jesiotrowatych, bada się ich potencjał rozrodczy i możliwości rozrodu w warunkach kontrolowanych.  Omówiono biologię jesiotrowatych, badania genetyczne prowadzone nad tymi gatunkami ryb oraz ich chów i hodowlę. Przedstawiono wyniki badań uzyskane przez naukowców z Polski, Litwy, Niemiec, Rosji i Ukrainy. Dotyczyły one jesiotra bałtyckiego, niektórych populacji sterleta i wiosłonosa. Rozważa się możliwości restytucji jesiotrów w wodach europejskich.


 

GOSPODARKA WODNA

*00053*          en

Global freshwater resources for sustainable development. Globalne zasoby wód słodkich dla zrównoważonego rozwoju.  Kundzewicz, Zbigniew W. - Int. J. Ecohydrol. Hydrobiol. 2007 vol. 7 nr 2  s. 125-134, il. bibliogr. streszcz.

Problemy związane z niedoborem wody pojawiają się na coraz większych obszarach, co wymaga ograniczenia zapotrzebowania na wodę oraz zwiększenia efektywności zużycia wody. Konieczne są działania zapobiegające powodziom i suszom. Dla rozwiązywania tych problemów wskazane jest podejście holistyczne uwzględniające współdziałanie różnych dyscyplin, włączając w to rozważania ekonomiczne,  środowiskowe, techniczne i społeczno-kulturowe.


*00054*          en                         

Wetlands and waters on European eastern border: is this the opportunity for the application of ecohydrology in Transborder Biosphere Reserves?. Mokradła i wody na wschodniej granicy europejskiej: czy jest możliwość zastosowania ekohydrologii w transgranicznych zasobach biosfery?. Breymeyer, Alicja. -  Int. J. Ecohydrol. Hydrobiol. 2007 vol. 7 nr 2 s. 135-146, il. bibliogr.

Ważną cechą sieci zasobów biosfery UNESCO jest jej przestrzenna organizacja, na którą składają się strefy: centralna, buforowa,  przejściowa. Rezerwaty biosfery w 2003 r. znajdowały się już w 98 krajach. Polski Komitet MAB wprowadził ideę „transgranicznych rezerwatów przyrody“, zwłaszcza istotną dla Europy, gdzie pewne cenne przyrodniczo obszary są podzielone granicami państw. Polska ma kilka takich obszarów (Karpaty Wschodnie, Roztocze, Polesie, Białowieża).  Przedstawiono projekt wykorzystania metod ekohydrologicznych w gospodarce wodnej stref przygranicznych.