Instytut   Rybactwa   Śródlądowego

im. STANISŁAWA  SAKOWICZA







EXPRESS INFORMACJA

NR  2/2011

(kwartalnik)

 

 

 

                                                   Opracowanie: mgr inż. Jadwiga Zdanowska

                                                                   mgr inż. Henryk Chmielewski

                                                                        inż. Jadwiga Cupiał

 

 

                                                                                                                                      Opracowanie: mgr inż. Jadwiga Zdanow

 

Olsztyn 2011

 

 

 

 

 

 

 

 

REDAKCJA

Zespół redakcyjny:
mgr inż. Jadwiga Zdanowska
mgr inż. Henryk Chmielewski
inż. Jadwiga Cupiał

 

Kontakt:
Tel.
(089) 524 01 71, fax (089) 524 05 05
E-mail: din@infish.com.pl

 

© Copyright by
Instytut Rybactwa Śródlądowego
Olsztyn 2010

 

Wydawca:
Dział Wydawnictw
Instytutu Rybactwa Śródlądowego
10-719 Olsztyn, ul. Oczapowskiego 10
Tel. (089) 524 10 15, 524 01 71, fax (089) 524 05 05
E-mail: wydawnictwo@infish.com.pl

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

RYBACTWO

*00003*          pl

Szkolenie organizowane przez Związek Producentów Ryb. Sieraków Wielkopolski, 25-27 sierpnia 2010 r. Poznań: Oficyna Wydaw. Druck 2010, 75 s. , il. +bibliogr.

Podczas szkolenia analizowano nowe regulacje prawne dotyczące gospodarki rybackiej oraz integrację środowiska rybackiego przez przynależność do Związku Producentów Ryb. Omówiono możliwości i ograniczenia związane z włączeniem stawów w obszary objęte różnymi formami ochrony. Poruszono zagadnienia dotyczące szkód wyrządzanych przez bobry na stawach rybnych. Przedstawiono prognozy produkcji karpia, promocje i marketing w rybactwie. Opisano choroby ryb występujące u ryb słodkowodnych w gospodarstwach rybackich.


*00015*          pl

Kompetencje organów kontrolnych i nadzorczych wobec uprawnionych do rybactwa w obwodach rybackich. Radecki, Wojciech. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2009 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2010    s. 71-84

Omówiono sytuację prawną uprawnionych do rybactwa w obwodzie rybackim. Przedstawiono ich obowiązki wynikające z przepisów ustawy rybackiej dotyczące prowadzenia racjonalnej gospodarki rybackiej, jak również obowiązek jej dokumentowania. Zaprezentowano organy zaangażowane w rybactwo śródlądowe oraz ich kompetencje normotwórcze,  decyzyjne, kontrolne i nadzorcze.


*00017*          pl

Działalność Oddziału Rybackich Użytkowników Jezior, Rzek i Zbiorników Zaporowych Związku Producentów Ryb. Abramczyk, Andrzej. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2009 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2010    s. 95-98

Organizacją reprezentującą rybackich użytkowników wód płynących i dzierżawców obwodów rybackich jest założony 4 lipca 2008 r. Oddział Rybackich Użytkowników Jezior, Rzek i Zbiorników Zaporowych Związku Producentów Ryb. Oddział składa się z 21 gospodarstw z terenu całej Polski. Czterech członków znajduje się we władzach Związku Producentów Ryb. Omówiono dotychczasową działalność Oddziału i zadania na przyszłość.


*00021*          pl

Wpływ kormorana czarnego na jeziora Mazur. Krzywosz, Tadeusz;  Traczuk, Piotr. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2009 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2010    s. 133-142, il. +bibliogr. 12 poz.

Podano liczebność i lokalizację gniazd w jeziorowych koloniach kormorana czarnego na wschód od Wisły na podstawie badań z 2009 r.  Przedstawiono skład gatunkowy zjadanych ryb, ich masę, ilość i udział procentowy ofiar kormoranów. Podano udział wagowy i liczbowy ryb składających się na dietę kormorana. Kormorany w 2009 r. wyżerowywały w jeziorach 16, 3 kg ryb/ha. Natomiast połowy rybackie wynosiły w 2008 r. 8, 9 kg ryb/ha. Opisano niekorzystny wpływ kormorana na jakość wód i ekosystemy lądowe.


*00080*          pl

Ochrona krajobrazowa a rybactwo w rezerwacie przyrody. Radecki,  Wojciech. - Komun. Ryb. 2011 nr 1 (120) s. 30-31

Prawnik dowodzi, że jeżeli wody w rezerwacie przyrody nie są objęte ochroną ścisłą, mogą być wykorzystywane gospodarczo w celach rybackich bez względu na postanowienia planu ochrony. Rybak musi jednak respektować ochronę krajobrazową polegającą na zachowaniu cech charakterystycznych danego krajobrazu.


*00112*          pl

Gospodarka rybacka w śródlądowych wodach płynących w roku 2009.  Cz. 1: Uprawnieni do rybactwa, obwody rybackie, połowy gospodarcze i zatrudnienie. Wołos, Arkadiusz; Mickiewicz, Maciej; Draszkiewicz-Mioduszewska, Hanna. - Komun. Ryb. 2011 nr 2 (121)  s. 13-17, il. bibliogr.

Analizowano kwestionariusze sprawozdawcze RRW-23 obejmujące dane podmiotów prowadzących gospodarkę rybacką na publicznych śródlądowych wodach płynących. Zawierały one dane o formach prawnych, obwodach rybackich, połowach ryb i raków narzędziami i urządzeniami rybackimi oraz dane o materiale zarybieniowym i o zatrudnieniu. Ogółem otrzymano 360 kwestionariuszy od podmiotów użytkujących ponad 386 tys. ha wód, co stanowi 80, 5 proc. całkowitego ich areału.


*00118*          pl

Projekt „Opracowanie i wdrażanie zasad zrównoważonego korzystania z zasobów rybackich oraz rozwój współpracy przedstawicieli sektora rybactwa śródlądowego". Wołos, Arkadiusz;  Czerwiński, Tomasz. - Komun. Ryb. 2011 nr 2 (121) s. 33-35, il.

Projekt będzie realizowany w latach 2010-2015 poprzez cykl szkoleń i konferencji. Jego celem jest rozwój współpracy między przedstawicielami sektora rybactwa śródlądowego. Uczestniczyć w nim będą ludzie nauki, administracji publicznej i podmioty społeczne uprawnione do rybactwa. W wyniku realizacji projektu oczekuje się integracji środowiska rybackiego oraz podniesienia świadomości ekologicznej.


*00119*          pl

Odpowiedzialność za wykroczenia z ustawy o rybactwie śródlądowym. Radecki, Wojciech. - Komun. Ryb. 2011 nr 2 (121) s. 35-37

Nowelizacja ustawy o rybactwie śródlądowym z 24 września 2010 zlikwidowała postępowanie mandatowe w sprawach o wykroczenia.  Strażnik Państwowej Straży Rybackiej może zastosować pouczenie,  skierować wniosek do sądu o wykroczenie, ale nie może nałożyć grzywny.


 

HYDROBIOLOGIA RYBACKA

*00030*          en

Ciliates on the macrophytes in industrially heated lakes (Kujawy Lakeland, Poland). Orzęski występujące na makrofitach w przemysłowo podgrzanych jeziorach (Pojezierze Kujawskie, Polska).  Babko, R. ; Fyda, J. ; Kuzmina, T. ; Hutorowicz, A. - Vestnik Zool. 2010 vol. 44 nr 6 s. 1-11, il. bibliogr.

Badano strukturę orzęsków (Ciliophora) zasiedlających zespoły makrofitów porastających podgrzane jeziora konińskie w 2005 r.  Spośród 150 taksonów należących do 27 rzędów dominowały gatunki bakteriożerne (20-44 proc. ) lub wszystkożerne (22-40 proc. ). Większe zróżnicowanie gatunkowe orzęsków stwierdzono w sąsiedztwie roślinności zanurzonej, jak rogatek sztywny i wywłócznik kłosowy niż w sąsiedztwie pałki wodnej, jeżogłówki czy tataraku. Nie zaobserwowano zubożenia zróżnicowania gatunkowego orzęsków na stanowiskach zajmowanych przez Vallisneria spiralis.


*00036*          pl

Wykrycie bogatego stanowiska grążela drobnego (Nuphar pumila) na jeziorze Serwent na Pojezierzu Olsztyńskim. Szymkiewicz, Marian. -  Natura - Przyroda Warmii i Mazur 2011 nr 4 (20) s. 6-9, il. bibliogr.

Opisano stanowisko grążela drobnego (Nuphar pumila) zaliczanego do reliktów polodowcowych na Pojezierzu Olsztyńskim. Podano także inne miejsca występowania tego gatunku w Polsce i na świecie.  Omówiono optymalne warunki rozwoju oraz zagrożenia spowodowane rozprzestrzenianiem się tej rośliny wodnej.


*00037*          pl

Stężenia i ładunki wybranych związków azotu w ciekach zlewiska Zatoki Puckiej. Bogdanowicz, Robert; Krajewska, Zuzanna. - Gosp. Wod.  2011 R. 71 nr 2 s. 72-77, il. bibliogr.

Przedstawiono stan czystości pięciu cieków wpływających do Zatoki Puckiej, analizując zmiany stężenia związków azotu w oparciu o wybrane charakterystyki przepływów z lat 2006-2008. Stwierdzono niskie średnie roczne stężenia azotu ogólnego (1, 8-2, 4 mg N/l) na stanowiskach: Reda, Zagórska Struga, Płutnica, Gizdepka; natomiast wysokie stężenia (powyżej 5 mg N/l) stwierdzono w Potoku Błądzikowkim. Średni jednostkowy ładunek azotu w wieloleciu wahał się od 326 do 654 kg/km/rok.


*00042*          en

Hydroacoustic assessment of lake quality within the"DeWELopment" project. Hydroakustyczna ocena jakości jeziora prowadzona w ramach projektu „DeWELopment“. Rustadbakken, Atle;  Godlewska, Małgorzata; Długoszewski, Bronisław. - Hydroacoustics 2010 vol. 13 s. 215-224, il. bibliogr.

Wykonano pomiary hydroakustyczne zagęszczenia ryb, temperatury wody i zawartości tlenu oraz zasięgu roślinności jako wskaźników jakości środowiska wodnego czterech najgłębszych jezior zlewni rzeki Wel. Były to jeziora: Dąbrowa Wielka, Kiełpińskie, Lidzbarskie,  Rumian. Pomiary prowadzono wzdłuż zygzakowatych transektów, przy użyciu echosondy Simrad EK60 w wersji z rozszczepioną wiązką sondującą 70 kHz wyposażoną w przetwornik. Wyniki porównywano z powszechnie stosowanymi wskaźnikami jakości wód m. in. koncentracją chlorofilu a, strukturą i liczebnością fitoplanktonu, parametrami fizyko-chemicznymi wód oraz indeksami makrofitów. Stosowana metoda wymaga dalszych badań i standaryzacji.


*00053*          en

The role of emergent macrophytes in nutrient cycling in Lake Niepruszewskie (western Poland). Rola makrofitów wynurzonych w obiegu związków biogennych w Jeziorze Niepruszewskim (zachodnia Polska). Ławniczak, Agnieszka E. - Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2010  vol. 39 nr 2 s. 75-83, il. bibliogr.

Przedstawiono wyniki badań fitosocjologicznych roślinności wynurzonej oraz jej rolę w obiegu związków biogennych (N, P, K) w litoralu eutroficznego Jeziora Niepruszewskiego koło Poznania.  Zarówno pod względem biomasy, jak i zasięgu występowania, dominowały dwa gatunki: pałka wąskolistna, Typha angustifolia (2377 g/m kw. ; 22 proc. litoralu) i trzcina, Phragmites australis (2063 g/m kw. ; 51 proc. litoralu) akumulująca największe ilości N (1. 47 proc. ).  Największe koncentracje pozostałych pierwiastków biogennych (P i K) stwierdzono w pędach manny mielec - Glyceria maxima, odpowiednio 0. 18 i 1. 51 proc. Podstawową rolę w akumulacji i obiegu pierwiastków biogennych w jeziorze odgrywały trzcina i pałka wąskolistna.


*00054*          en

The chemistry of water and bottom sediments in relation to zooplankton biocenosis in small agricultural ponds. Chemizm wody i osadów dennych w odniesieniu do zespołów zooplanktonu w małych zbiornikach wodnych terenów rolniczych. Joniak, Tomasz;  Kuczyńska-Kippen, Natalia. - Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2010 vol. 39 nr 2 s. 85-96, il. bibliogr.

Omówiono wpływ parametrów fizykochemicznych wody (barwa, materia organiczna rozpuszczona, przewodnictwo, tlen rozpuszczony, fosfor całkowity, fosforany całkowite reaktywne, azot azotynowy, azot amonowy, twardość, chlorofil a) i osadów dennych (fosfor całkowity i azot całkowity) na strukturę zespołów zooplanktonowych w 7 małych zbiornikach wodnych na terenach użytkowanych rolniczo w Wielkopolsce.  Na podstawie korelacji między badanymi parametrami fizykochemicznymi a składem gatunkowym zooplanktonu stwierdzono wysoki status troficzny wód badanych zbiorników i dużą akumulację materii organicznej w osadach dennych. Warunki te stymulowały rozwój zespołów wrotkowych,  stanowiących ponad 90 proc. zooplanktonu.


*00055*          en

The structure of phosphorus compounds in mid-forest humic lakes.  Struktura związków fosforu w śródleśnych jeziorach humusowych.  Joniak, Tomasz. - Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2010 vol. 39 nr 2 s. 105-112,   il. bibliogr.

Analizowano pionowy rozkład związków fosforu w 3 śródleśnych jeziorach humusowych Drawieńskiego Parku Narodowego (Jezioro Głodne III, Głodne IV i Piseczno Małe). Zaobserwowano, że koncentracja fosforu całkowitego była zbliżona i niezależna od stopnia humusowości zbiorników, jednak udział i rozkład pionowy poszczególnych frakcji fosforu w zbiornikach był różny. Fosfor występował głównie w formie mineralnej, zwłaszcza w postaci niereaktywnych polifosforanów. Udział związków organicznych, zwłaszcza rozpuszczonych, był mniejszy.  Najniższą koncentrację fosforanów i polifosforanów zanotowano w warstwie przydennej jeziora oligohumusowego.


*00057*          en

Vertical distribution of phototrophs in the pelagic zone of three small Lobelia lakes. Pionowe rozmieszczenie fototrofów w strefie pelagicznej trzech małych jezior lobeliowych.  Szeląg-Wasielewska, Elżbieta. - Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2010 vol. 39 nr 2 s. 121-133, il. bibliogr.

Badano fitoplankton ze szczególnym uwzględnieniem pikoplanktonu w trzech jeziorach lobeliowych na Pojezierzu Pomorskim (Czarnówek,  Piekiełko, Iłowatka) w celu określenia składu taksonomicznego,  biomasy i rozkładu pionowego organizmów fototroficznych. Struktura badanych zespołów zmieniała się istotnie wraz z głębokością. We wszystkich jeziorach największe różnice występowały między epilimnionem a meta- i hipolimnionem. Wśród najmniejszych fototrofów dominowały pikocyanophyta w postaci pojedynczych komórek i kolonii.  Nano- i mikroplankton zawierał wiele organizmów, w tym głównie bruzdnice, chryzofity i/lub sinice nitkowate. W hypolimnionie występowały fotosyntetyczne, zielone bakterie siarkowe.


*00058*          en

The oxygen budget of two closed, dimictic lakes in the vicinity of Bytów (West Pomeranian Lake District, northern Poland). Bilans tlenowy dwóch zamkniętych jezior dimiktycznych w okolicach Bytowa (Pojezierze Zachodniopomorskie, północna Polska). Witek, Zbigniew; Jarosiewicz, Anna. - Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2010 vol. 39 nr 2  s. 135-145, il. bibliogr.

Przedstawiono wyniki analizy przekrojów tlenowo-termicznych oraz produkcji pierwotnej (poziom koncentracji chlorofilu a) w dwóch zróżnicowanych morfometrycznie jeziorach dimiktycznych (Jeleń i Mały Borek). Stwierdzono, że warunki troficzne i morfmetryczne zbiorników istotnie wpływają zarówno na intensywność jak i czas trwania procesów związanych z obiegiem tlenu w jeziorach (m. in. fotosyntezą,  konsumpcją tlenu w wodzie, uwalnianiem tlenu do atmosfery, deficytami w hypolimnionie, odnawianiem podczas cyrkulacji sezonowej).


*00059*          en

Changes of water quality in benchmark lakes in the Polish national monitoring network in the 1999-2004 period. Zmiany jakości wody w jeziorach wskaźnikowych sieci polskiego monitoringu krajowego w latach 1999-2004. Soszka, Hanna; Kolada, Agnieszka;  Gołub, Małgorzata. - Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2010 vol. 39 nr 2  s. 153-159, il. bibliogr.

Przedstawiono wyniki badań dotyczące zmian wybranych parametrów obrazujących stan eutrofizacji wód (TN, TP, chlorofil-a, przezroczystość) w 10 jeziorach wskaźnikowych o ograniczonej antropopresji, w różnych regionach Polski. Były to następujące jeziora: Jasień Północny i Południowy, Krępsko Długie, Wuksniki,  Żegocin, Łęku, Długie Wigierskie, Śremskie, Tarnowskie Duże, Białe Włodawskie. Przeprowadzona analiza nie wykazała istotnych zmian badanych wskaźników w omawianym okresie czasu. Koncentracje TP i chlorofilu-a nie przekraczały odpowiednio 0. 06 mg i 10 mikrog/l, a widzialność krążka Secchi’ego nie spadała poniżej 2. 5 m.


*00061*          en

Internal phosphorus loading in selected lakes of the Cybina River valley. Zasilanie wewnętrzne w fosfor w wybranych jeziorach doliny rzeki Cybiny. Kowalczewska-Madura, Katarzyna; Dondajewska,  Renata; Gołdyn, Ryszard. - Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2010 vol. 39 nr 3  s. 35-45, il. bibliogr.

Przedstawiono wyniki eksperymentu ex situ, w którym badano zdolności osadów dennych z 11 jezior dorzecza rzeki Cybiny do uwalniania i akumulacji wewnętrznego fosforu. Proces uwalniania fosforu przebiegał zarówno w warunkach tlenowych, jak i beztlenowych.  Maksymalne wartości zanotowano dla osadów ze Zbionika Antoninek w warunkach beztlenowych (41, 4 mg/m kw. /dobę); w pozostałych zbiornikach wartości te nie przekraczały 13 mg. Procesy akumulacji obserwowano szczególnie w osadach Jeziora Uzarzewskiego, w którym prowadzono prace rekultywacyjne.


*00063*          en

A comparison between the water quality of the main tributaries to three submontane dam reservoirs and the sediment quality in those reservoirs. Porównanie między jakością wody głównych dopływów trzech podgórskich zbiorników zaporowych a jakością osadów w tych zbiornikach. Szarek-Gwiazda, Ewa; Mazurkiewicz-Boroń, Grażyna. -  Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2010 vol. 39 nr 3 s. 55-63, il. bibliogr.

Przeanalizowano stężenia związków biogennych (N i P), pH i poziom materii organicznej w wodzie podgórskich rzek (Rabie i Dunajcu) oraz w osadach dennych zbiorników zaporowych (Dobczyckim,  Czorsztyńskim, Rożnowskim). Poziom badanych wskaźników wody w rzekach był zbliżony i charakterystyczny dla cieków podgórskich, a osady w zbiornikach miały charakter mineralny o małym stężeniu związków biogennych. Zawartość związków biogennych (oprócz fosofru całkowitego) i materii organicznej w osadach dennych zbiorników była podobna i nie odzwierciedlała ich statusu troficznego.


*00064*          en

The bottom sediments of Lake Uzarzewskie - a phosphorus source or sink?. Osady denne Jeziora Uzarzewskiego - źródło czy pułapka dla fosforu?. Kowalczewska-Madura, Katarzyna; Gołdyn, Ryszard;  Dondajewska, Renata. - Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2010 vol. 39 nr 3  s. 81-91, il. bibliogr.

Zobrazowano proces uwalniania i akumulacji fosforu w osadach dennych dwóch różnych pod względem głębokości i natlenienia stref Jeziora Uzarzewskiego (Wielkopolska). Stwierdzono, że znaczne ilości wewnętrznego fosforu (83 proc. ) podlega uwalnianiu głównie z osadów głębszej, odtlenionej i rzadko mieszanej części jeziora (789, 6 kg P rocznie), szczególnie jesienią (35, 4 mg/m kw. dziennie). Osady płytszej strefy jeziora (do 3 m) mogą wiosną akumulować związki fosforu (15, 4 mg/m kw. dziennie), jednak przez pozostałą część roku stanowią również jego źródło zasilania (162, 4 kg P rocznie).


*00065*          en

Diel dynamics of vertical changes of chlorophyll and bacteriochlorophyll in small humic lakes. Dobowa dynamika pionowych zmian chlorofilu i bakteriochlorofilu w małych jeziorach humusowych. Joniak, Tomasz; Klimaszyk, Piotr; Kraska, Marek. -  Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2010 vol. 39 nr 3 s. 103-111, il. bibliogr.

Omówiono wyniki badań dobowych fluktuacji chlorofilu-a i bakteriochlorofilu oraz parametrów fizykochemicznych wody (temperatura, tlen, pH, przewodnictwo, przezroczystość) w 3 jeziorach śródleśnych o różnym stopniu humusowości (oligo-, mezo- i polihumusowe), położonych na terenie Drawieńskiego Parku Narodowego: Jezioro Głodne III, Głodne IV i Piaseczno Małe. Stwierdzono, że znaczne różnice w poziomie i zmienności dobowej koncentracji obydwu form chlorofilu były powiązane ze stopniem humusowości jezior.


*00066*          en

The variability in concentrations of chosen nitrogen and fosphorus forms in the Odra River estuary in 1999-2002. Zmienność w koncentracji wybranych form azotu i fosforu w estuarium rzeki Odry w latach 1999-2002. Tórz, Agnieszka; Nędzarek, Arkadiusz. -  Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2010 vol. 39 nr 3 s. 113-120, il. bibliogr.

Estuarium Odry jest jednym z największych w Polsce i składa się z trzech stref: Zatoka Pomorska, Zalew Szczeciński, ujście Odry. W pracy przedstawiono wyniki badań form azotu (mineralnego i całkowitego) oraz fosforu (rozpuszczonego reaktywnego i całkowitego) w 3 strefach tego estuarium, reprezentujących różne warunki hydrochemiczne. Określono koncentracje i wzajemne proporcje badanych związków, poziom zmienności w poszczególnych porach roku i częściach estuarium. Zalew Szczeciński charakteryzuje się wyższymi ładunkami nutrientów niż Zatoka Pomorska, ale niższym stosunkiem azotu do fosforu niż wody Odry.


*00067*          en

Influence of Ceratophyllum demersum L. on phytoplankton structure in a shallow eutrophic lake. Wpływ Ceratophyllum demersum L. na strukturę fitoplanktonu w małym jeziorze eutroficznym.  Celewicz-Gołdyn, Sofia. - Oceanol. Hydrobiol. Stud.  2010 vol. 39 nr 3 s. 121-128, il. bibliogr.

Omówiono wpływ rogatka sztywnego na zespoły fitoplanktonowe w płytkim, zeutrofizowanym Jeziorze Rosnowskim Dużym, położonym w Wielkopolskim Parku Narodowym. W wyniku porównania struktury ilościowej i jakościowej fitoplanktonu w strefie roślinności zanurzonej i wynurzonej oraz pelagicznej jeziora wykazano allopatyczne oddziaływanie rogatka sztywnego na zespoły okrzemkowe (hamowanie rozwoju).


*00084*          en

Methane and carbon dioxide emission from some reservoirs in SE Poland. Emisja metanu i dwutlenku węgla z kilku zbiorników wodnych w południowo-wschodniej Polsce. Gruca-Rokosz, Renata; Tomaszek,  Janusz A. ; Koszelnik, Piotr; Czerwieniec, Ewa. - Limnol. Rev. 2010  vol. 10 nr 1 s. 15-21, il. bibliogr.

Pomiary emisji metanu i dwutlenku węgla wykonano w zbiornikach: Solina, Rzeszów, Wilcza Wola. Podano parametry morfometryczne zbiorników oraz temperatury wody i powietrza, a także koncentracje tlenu. Dobowe wydzielanie dwutlenku węgla wynosiło od 24, 98 do 162, 51 mmol/m kw. , a metanu od 0 do 235, 60 mmol/m kw. Uzyskane wielkości emisji badanych gazów porównano z innymi zbiornikami zaporowymi w Polsce i na świecie.


*00085*          en

Fluvial lakes affect on phosphorus and potassium concentrations in the Samica Stęszewska River. Jeziora przepływowe oddziałują na koncentracje fosforu i potasu w rzece Samica Stęszewska.  Ławniczak, Agnieszka E. ; Zbierska, Janina; Machula, Sylwia; Choiński,  Adam. - Limnol. Rev. 2010 vol. 10 nr 1 s. 29-36, il. bibliogr.

Oceniano wpływ płytkich jezior i ich retencji na koncentracje nutrientów w wodzie rzecznej. Samica Stęszewska jest rzeką nizinną, która przepływa przez dwa polimiktyczne jeziora (Niepruszewskie i Tomickie) na Pojezierzu Wielkopolskim. Próby pobierano 0, 5 m pod powierzchnią wody w latach 1999-2002 (okres wysokiej retencji) i 2005-2008 (okres niskiej retencji). Wykazano, że retencja wody wywiera istotny wpływ na jakość wody w rzece, zwłaszcza w odniesieniu do fosforu. Tego oddziaływania nie stwierdzono w odniesieniu do potasu.


*00086*          en

Effect of rushes on evaporation rate in water reservoirs on the example of Powidzkie Lake. Wpływ szuwarów na tempo parowania w zbiornikach wodnych na przykładzie Jeziora Powidzkiego. Nowak,  Bogumił. - Limnol. Rev. 2010 vol. 10 nr 1 s. 37-41, il. bibliogr.

Głównym tematem badań był proces parowania wody przylegającej do łodyg trzciny w różnych warunkach pogodowych. Pominięto proces transpiracji czyli parowania wody z roślin na tle fizjologicznym.  Badany proces określono jako „parowanie mechaniczne“. Wykazano, że to parowanie znacznie zwiększa tempo parowania zbiornika wodnego.  Wielkość „parowania mechanicznego“ zależała od gatunku trzciny,  szybkości i kierunku wiatru, wysokości fal i szerokości występowania roślinności przy linii brzegowej.


*00087*          en

Seasonal variability on phosphorus concentrations in strongly eutrophic Lake Chełmżyńskie. Sezonowa zmienność koncentracji fosforu w silnie zeutrofizowanym Jeziorze Chełmżyńskim. Solarczyk,  Adam. - Limnol. Rev. 2010 vol. 10 nr 1 s. 43-56, il. bibliogr.

Podczas badań przeprowadzonych w latach 2007-2009 w Jeziorze Chełmżyńskim (na Pojezierzu Chełmińskim) wykazano, że osady denne są znaczącym źródłem fosforanów. Uwalnianie fosforanów z osadów zaczyna się w połowie maja wraz z pojawieniem się warunków beztlenowych.  Szczególnie wysokie koncentracje fosforanów (do 0, 658 mg P/l) zanotowano w południowo-wschodnim basenie jeziora, zaś niższe w części środkowej. Na podstawie przeprowadzonych badań Jezioro Chełmżyńskie uznano za wysoce eutroficzne.


*00088*          en

The variability of phosphorus fractions in sediments of a shallow, restored Antoninek Reservoir (Poznań, Poland). Zmienność frakcji fosforu w osadach płytkiego, restaurowanego Zbiornika Antoninek (Poznań, Polska). Dondajewska, Renata. - Limnol. Rev.  2010 vol. 10 nr 2 s. 59-65, il. bibliogr.

Badano przestrzenną i czasową zmienność zawartości różnych frakcji fosforu w osadach dennych płytkiego, nizinnego zbiornika zaporowego w okresie od sierpnia 2004 do listopada 2005. Dominującą frakcją P w osadach okazała się frakcja niedostępna biologicznie.  Duże zawartości materii organicznej w badanych osadach wyznaczały duże ilości frakcji NaOH-NRP. W okresie wysokich temperatur wzrasta rola osadów jako źródła fosforu przechodzącego do wody wskutek rozkładu materii organicznej.


*00089*          en

Variability of bio-optical parameters in Lake Jasień Północny and Lake Jasień Południowy. Zmienność paramterów biooptycznych w jeziorach Jasień Północny i Jasień Południowy. Ficek, Dariusz;  Zapadka, Tomasz. - Limnol. Rev. 2010 vol. 10 nr 2 s. 67-76, il. bibliogr.

Właściwości biooptyczne wody w dwóch jeziorach na Pojezierzu Bytowskim badano w latach od 2007 do 2010. Jeziora Jasień Północny i Jasień Płudniowy wytypowano do Wojewódzkiego Programu Monitoringu Środowiska, uwzględniając w badaniach m. in. chlorofil a, zawiesinę,  barwę rozpuszczonej materii organicznej oraz takie parametry optyczne jak widzialność krążka Secchi’ego i współczynnik dyfuzji przepuszczalności światła. Analizy regresji wykazały wysoką korelację właściwości optycznych wody z chlorofilem a i zawiesiną.


*00090*          en

Circulation of biogenic substances in the Kamionka river-lake system. Obieg substancji biogennych w systemie rzeczno-jeziornym Kamionka. Maślanka, Wojciech; Jańczak, Jerzy. - Limnol. Rev. 2010  vol. 10 nr 2 s. 95-101, il. bibliogr.

Zbiorniki wodne w systemie rzeczno-jeziornym odgrywają dominującą rolę w obiegu substancji biogennych. Ich ewolucyjne przekształcanie polega na kumulacji substancji biogennych, co w konsekwencji prowadzi do zaniku tych zbiorników. Analizowano w latach 2007 i 2008 zlewnię rzeki Kamionka, do której należą jeziora: Wierzchołek, Średnik, Gatno, Hutowe, Sobąckie, Polaszkowskie.  Akumulują one w mniejszym lub większym stopniu substancje biogenne.  Zależy to od warunków morfometrycznych jeziora i wielkości ładunku substancji biogennych, zwłaszcza fosforu.


*00091*          en

Assessment of the ecological state of lakes as proposed by the Polish Limnological Society. Ocena stanu ekologicznego jezior proponowana przez Polskie Towarzystwo Limnologiczne. Bajkiewicz-Grabowska, Elżbieta. - Limnol. Rev. 2010 vol. 10 nr 3-4  s. 105-116, il. bibliogr.

Przedstawiono metody oceny stanu ekologicznego jezior stosowane przez limnologów polskich. Zaproponowano zestaw wskaźników, które mogą służyć do tego celu. Są to wskaźniki określające tempo eutrofizacji zbiorników wodnych, określające jakość wody, bilans wodny oraz informacje o stopniu zeutrofizowania jeziora. Wytypowano kryteria stopniowania wrażliwości i podatności jezior na eutrofizację. Wskazano, jakie działania ochronne powinny być stosowane do określonego typu jeziora.


*00092*          en

Thermal characterisation of Lake Morskie Oko water in 2007 based on measurements by a gradient thermal probe. Charakterystyka termiczna wód jeziora Morskie Oko w 2007 w oparciu o pomiary sondowania gradientu termicznego. Choiński, Adam. - Limnol. Rev.  2010 vol. 10 nr 3-4 s. 117-126, il. bibliogr.

Zilustrowano zakres sondowania temperatury wody do charakterystyki gradientów termicznych w zbiornikach wodnych na przykładzie Morskiego Oka. Średnią arytmetyczną obliczono na podstawie 144 pomiarów wykonywanych co 10 minut. Obliczano dobowe amplitudy temperatur na poszczególnych głębokościach i średnie dobowe amplitudy dla poszczególnych miesięcy. Przyjęto, że pomiar wykonany o 14. 00 jest najbardziej optymalny do określenia średniej rocznej.  Analizowano skoki temperatur i dynamikę ich zmian od powierzchni do dna.


*00094*          en

Overgrowing of two polymictic lakes in Central-Western Poland.  Zarastanie dwóch jezior polimiktycznych w Polsce środkowo-zachodniej. Ławniczak, Agnieszka E. - Limnol. Rev. 2010  vol. 10 nr 3-4 s. 147-156, il. bibliogr.

Obserwacje struktur zbiorowisk roślinnych przeprowadzono w dwóch jeziorach eutroficznych na Pojezierzu Wielkopolskim w latach 1961-2008. Analizowano wpływ antropopresji, zwłaszcza takich czynników jak obniżenie poziomu wody i zwiększenie dostępności substancji biogennych. Wykonano szereg zdjęć i pomiarów GPS dla oceny zmian w szacie roślinnej jezior. Tempo zarastania Jeziora Tomickiego było wyższe niż Jeziora Niepruszewskiego, a w litoralu obu jezior dominowała roślinność wynurzona. Największy wpływ na zarastanie jezior wywierało obniżenie poziomu wody.


*00095*          en

Significance of reference observation in the evaluation of Secchi disk visibility on the example of lakes in the vicinity of Ełk. Znaczenie obserwowanych zależności w ocenie widzialności krążka Secchi’ego na przykładzie jezior w pobliżu Ełku. Maślanka,  Wojciech. - Limnol. Rev. 2010 vol. 10 nr 3-4 s. 157-162, il. bibliogr.

Przeprowadzono pomiary widzialności krążka Secchi’ego w 21 jeziorach ełckich w porze letniej w 2003 i 2005 roku, a powtórzono uzupełniająco w sierpniu 2006. W 11 jeziorach badanych w 2003 pomiar widzialności krążka Secchi’ego mieścił się w zakresie od 0, 5 do 3, 5 m, a w 17 jeziorach badanych w 2005 zakres ten wynosił 0, 55-4, 00 m.  Pomiary w tych samych jeziorach wykonane dwukrotnie czasem różniły się istotnie, ale w 7 jeziorach wyniki w poszczególnych latach były podobne.


*00096*          en

Oxygen conditions and trophic state of Lake Głębokie (Szczecin,  Poland) in the years 2008-2010. Warunki tlenowe i stan troficzny Jeziora Głębokiego (Szczecin, Polska) w latach 2008-2010.  Nędzarek, Arkadiusz; Tórz, Agnieszka; Kubiak, Jacek. - Limnol. Rev.  2010 vol. 10 nr 3-4 s. 163-172, il. bibliogr.

Pomiary tlenu w wodzie Jeziora Głębokiego wykonywano na różnych stanowiskach i głębokościach. Oprócz tego badano nasycenie tlenem,  temperaturę wody, fosfor, chlorofil a, suchą masę sestonu i głębokość krążka Secchi’ego. Temperatura wody w ciągu roku wahała się od 0, 58 do 24, 72 st. C. Nie zaobserwowano ciągłej stratyfikacji termicznej w okresie letnim. Zawartość tlenu mieściła się w zakresie od ilości trudnych do zmierzenia do 9, 63 mg O2/l, a nasycenie tlenem do 116 proc. O2. Zawartość tlenu malała w kierunku do dna, największe deficyty stwierdzono zimą 2009/2010. Warunki tlenowe wskazują na wysoki status troficzny jeziora, niekorzystny dla ryb.


 

RYBACKIE ZAGOSPODAROWANIE WÓD

*00016*          pl

Prawa i obowiązki użytkownika obwodu rybackiego. Kasperek-Kawałek, Małgorzata; Zielińska, Agnieszka. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2009 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2010    s. 85-93

Po przeprowadzeniu konkursu ofert Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie oddał w rybackie użytkowanie 233 obwody rybackie. Kolejnych 265 obwodów rybackich jest objętych umowami dzierżawy. Omówiono podstawy prawne korzystania z obwodu rybackiego oraz prawa i obowiązki użytkowników rybackich. Analizowano problem przyduchy jako elementu ryzyka w prowadzonej racjonalnie gospodarce rybackiej.


*00024*          pl

Aspekty budowy Małych Elektrowni Wodnych w odniesieniu do ichtiofauny, gospodarki rybackiej oraz ochrony przyrody - przykład rzeki Wel. Wiśniewolski, Wiesław. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2009 roku. Pod red. M.  Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2010    s. 167-182, il. +bibliogr. 26 poz.

Przedstawiono tok postępowania administracyjnego w celu uzyskania pozwolenia wodnoprawnego na wykonanie małej elektrowni wodnej na rzece Wel w miejscowości Chełsty. Rozpatrywano go w aspekcie wpływu elektrowni na ichtiofaunę rzeki oraz Rezerwat Przyrody „Rzeka Drwęca“. Opisano charakterystykę ichtiofauny rzeki Wel z podaniem szczegółowej listy występujących gatunków ryb i minogów.


 

BIOLOGIA RYB

*00004*          pl

Ocena potrzeb i priorytetów udrożnienia ciągłości morfologicznej rzek w kontekście osiągnięcia dobrego stanu i potencjału części wód w Polsce. Błachuta, Jan i in. Warszawa: Wydaw. Kraj. Zarz. Gosp. Wod. 2010,  56 s. , il. +bibliogr. 90 poz. , 4 zał.

Przedstawiono potrzeby ekologiczne ciągłości morfologicznej rzek w podziale na obszary dorzeczy znajdujących się na terytorium Polski.  Przedstawiono główne korytarze migracyjne dla ryb, prowadzące do tarlisk oraz stanowiące trasy spływania ryb wędrownych. Scharakteryzowano wymagania ryb wrażliwych na brak ciągłości morfologicznej. Omówiono możliwe do zastosowania techniczne rozwiązania (przepławki) dla udrożnienia miejsc, w których występują bariery w migracji ryb.


*00038*          pl

Czy istnieją ryby, które mają płuca? Adaptacje morfologiczne  i fizjologiczne ryb do warunków hipoksji i hiperoksji. Jaroszewska,  Marta; Dabrowski, Konrad. - Kosmos 2010 t. 59 nr 3-4 s. 479-496, il.   bibliogr. summ.

Opisano zmienność warunków tlenowych w środowisku wodnym,  wyjaśniając definicje hipoksji i hiperoksji. Przedstawiono dodatkowe narządy oddechowe różnych gatunków ryb, ich adaptacje fizjologiczne,  dostosowywanie się do zmian stężenia tlenu i zdolność ryb do przeżycia w warunkach hiperoksji. Opisano także zmiany w skrzelach spowodowane adaptacją do warunków tlenowych, molekularne mechanizmy wykorzystywania tlenu przez ryby oraz chemoreceptory tlenu.


*00045*          pl

Jak pływają ryby. Furdyna, Artur. - Węd. Świat 2011 nr 4 (184)  s. 62, il.

Omówiono sposoby skutecznego poruszania się ryb w środowisku wodnym. Przedstawiono ewolucyjne mechanizmy przemieszczania się różnych gatunków ryb w wodzie: jesiotrów, rekinów, szczupaków,  węgorzy i płaszczek. Płetwy parzyste są odpowiedzialne za stabilizację położenia ryby w wodzie, a płetwy nieparzyste za poruszanie się ryb w różnych płaszczyznach.


 

HODOWLA RYB

*00008*          pl

Zapobieganie degradacji ekosystemów stawowych poprzez stosowanie zabiegów związanych z kulturą stawów. Cieśla, Mirosław; Lirski,  Andrzej; Błaszczak, Borys. W: Wielofunkcyjność gospodarki stawowej w Polsce. Aktualne uwarunkowania. Red. nauk. Mirosław Cieśla, Ryszard Wojda. Warszawa: Wydaw. „Wieś Jutra“ 2010  s. 88-97, il. +bibliogr. 18 poz. , summ.

Porównano stawową produkcję ryb z produkcją rolną, obie są w ścisłym uzależnieniu od warunków naturalnych środowiska. Omówiono działania służące utrzymaniu kultury stawów rybnych (osuszanie dna,  regulowanie roślinności porastającej stawy). Według pojawiających się sugestii, działania te powinny być ograniczone w celu ochrony środowiska. Stwierdzono, że kontynuacja tradycyjnego systemu produkcji stawowej pozwala na utrzymanie produkcyjnych i pozaprodukcyjnych walorów stawów, w tym różnorodności ich siedlisk wodno-lądowych.


*00010*          pl

Analiza jeziorowej produkcji rybackiej w 2009 roku. Wołos,  Arkadiusz; Mickiewicz, Maciej; Draszkiewicz-Mioduszewska, Hanna. W:  Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2009 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2010    s. 7-18, il. +bibliogr. 1 poz.

Dokonano analizy jeziorowej produkcji rybackiej w 2009 r. w oparciu o dane ankietowe otrzymane od 104 podmiotów uprawnionych do rybackiego użytkowania jezior o łącznej powierzchni 236771, 75 ha.  Przedstawiono ogólną charakterystykę badanych gospodarstw oraz ich parametry produkcyjno-gospodarcze. W ocenianym roku całkowita produkcja ryb towarowych wyniosła 2098, 47 ton, a wydajność 8, 86 kg/ha (odnotowana została jako najniższa wydajność w historii kilkunastoletnich badań nad stanem rybactwa jeziorowego).


*00011*          pl

Zarybienia jezior w 2009 roku. Mickiewicz, Maciej. W:  Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2009 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2010  s. 19-34, il. +bibliogr. 12 poz.

Analizy zarybień jezior polskich w 2009 r. dokonano w oparciu o dane ankietowe dotyczące ilości wprowadzonego materiału zarybieniowego danego gatunku, jego wartości i powierzchni jezior jaka została nim zarybiona. Dane otrzymano od 104 podmiotów gospodarczych. Badane gospodarstwa wprowadziły w 2009 r. do użytkowanych jezior 17 gatunków ryb i jeden gatunek raka. Najczęściej zarybiano szczupakiem (88 gospodarstw), a najrzadziej boleniem (jedno gospodarstwo).


*00026*          en

Fish biomass and species composition in the Malta Reservoir,  Poland. Biomasa i struktura gatunkowa ichtiofauny Zbiornika Maltańskiego, Polska. Andrzejewski, Wojciech; Szlakowski, Jacek;  Mastyński, Jerzy; Mazurkiewicz, Jan; Godlewska, Małgorzata. - J. Water Land Dev. 2010 nr 14 s. 67-82, il. bibliogr. streszcz.

W 2008 r. w Zbiorniku Maltańskim badano ichtiofaunę, jej skład gatunkowy, biomasę i liczebność poszczególnych gatunków. Odłowy wykonywano za pomocą wontonów badawczych, przywłoki oraz elektropołowów. Stwierdzono występowanie 16 gatunków ryb, należących do 6 rodzin. We wszystkich rodzajach stosowanych odłowów pod względem liczebności i biomasy dominowała płoć. Większe zagęszczenie ichtiofauny stwierdzono w 2008 r. podczas całkowitego odwodnienia zbiornika (536, 7 kg/ha) niż wynikało to ze średniej wyliczonej podczas poprzednich odwodnień (362, 2 kg/ha). Udział ryb drapieżnych w biomasie ichtiofauny wynosił 20, 1 proc.


*00032*          pl

Wieloletnie zmiany zespołów ichtiofauny jeziora Wigry. Białokoz,  Witold; Chybowski, Michał; Osewski, Michał. - Rocz. August. -Suwal.  2010 t. 10 s. 7-10, il. bibliogr.

Scharakteryzowano skład gatunkowy ichtiofauny jeziora Wigry od XVI w. do chwili obecnej. Aktualnie wody jeziora są zarybiane sielawą, szczupakiem, sieją, linem i sumem oraz okazjonalnie trocią jeziorową. W ostatnich latach w tym jeziorze zaniechano połowów sprzętem ciągnionym. Dzięki rybackim zabiegom ochronnym zaobserwowano zwiększenie liczebności ryb łososiowatych i utrzymanie populacji ryb drapieżnych.


*00034*          pl

Założenia dotyczące ochrony ryb i raków. Białokoz, Witold;  Chybowski, Łucjan. - Nasze Wody 2010 R. 14 nr 3 s. 16-17, il.

Połów ryb i innych organizmów wodnych zgodnie z obowiązującymi aktami prawnymi nakłada na użytkownika rybackiego obowiązek ochrony rozrodu, ochrony stadiów młodocianych i tarlaków. Omówiono ukierunkowaną ochronę ichtiofauny, która prowadzi do wykształcenia naturalnych zespołów ryb z zachowaniem bioróżnorodności. Wskazane jest ograniczenie gatunków ekspansywnych, małocennych a zalecane jest wspomaganie gatunków wrażliwych m. in. lina i okonia.


*00039*          pl

Bojownik - więzień plastikowego kubeczka. Cz. 1. Prusińska, Maja.  - Magazyn Akwarium 2010 nr 12 (101) s. 20-25, il.

Opisano warunki życia bojowników (Betta splendens) w naturze oraz w czasie sprzedaży do akwarium. Zwrócono uwagę na problem zmienności genetycznej tych ryb. Jest to szczególnie ważne dla hodowców chcących wyhodować odpowiednie odmiany ryb i uzyskać potomstwo o wybranych cechach.


*00040*          pl

Bojownik - obiekt badań naukowych. Cz. 2. Prusińska, Maja. -  Magazyn Akwarium 2011 nr 1 (102) s. 18-21, il. bibliogr.

Omówiono najczęściej występujące problemy z hodowlą akwariową bojowników (Betta splendens) oraz podano sposoby ich rozwiązywania.  Przedstawiono najciekawsze badania naukowe prowadzone na bojownikach,  takie jak: gynogeneza, poliploidyzacja, możliwość sterowania płcią.


*00068*          pl

Rybactwo stawowe w Krainie 1000 jezior. Cz. 3. Guziur, Janusz;  Lirski, Andrzej; Szmyt, Mariusz. - Prz. Ryb. 2011 R. 35 nr 1 s. 9-11, il.

Przedstawiono farmerów i hodowców ryb regionu warmińsko-mazurskiego, powierzchnie stawów, które użytkują, wielkość produkcji oraz wydajność. Globalna produkcja hodowców indywidaualnych wynosi 600 ton rocznie, z czego karpie stanowią 54 proc. , pstrągi 30, 6 proc. , jesiotry 6, 3 proc. , inne gatunki 11, 9 proc. Dwie trzecie gospodarstw posiada co najmniej jedno łowisko wędkarskie.


*00071*          pl

System rejestracji i ewidencji wniosków na zarybianie, chów oraz hodowlę ryb z gatunków nierodzimych. - Prz. Ryb. 2011 R. 35 nr 1  s. 31-32, il.

Podano przepisy, rozporządzenia i regulacje prawne mające na celu kontrolę rozprzestrzeniania się gatunków nierodzimych (nie występujących w danym środowisku). Przedstawiono procedury obowiązujące podmioty gospodarcze działające w akwakulturze, mające zamiar wprowadzić gatunki obce do hodowli.


*00073*          pl

Ryby „chwasty“ w naturalnie bezrybnych wysokogórskich jeziorach parków narodowych. Galas, Joanna. - Chrońmy Przyr. Ojcz. 2010 t. 66 z. 6 s. 427-432, il. bibliogr. summ.

Przedstawiono rys historyczny zarybiania w Polsce i na świecie jezior i potoków wysokogórskich obcymi gatunkami ryb. W Tatrzańskim Parku Narodowym naturalna jest jedynie populacja pstrąga potokowego w Morskim Oku. W pozostałych jeziorach tatrzańskich występujący tam pstrąg źródlany czy potokowy zostały wprowadzone poprzez zarybianie.  W oparciu o wyniki badań prowadzonych w wodach Zielonego Stawu Gąsienicowego omówiono następstwa wprowadzenia ryb łososiowatych do bezrybnych jezior górskich. Po tym zabiegu wyginęły gatunki zooplanktonu skorupiakowego i bezkręgowców o dużych rozmiarach.


*00078*          pl

Nasz udział w Międzynarodowych Targach „Grune Woche - Zielony Tydzień“ 2011 w Berlinie. Kolman, Ryszard; Lirski, Andrzej;  Szczepkowski, Mirosław. - Komun. Ryb. 2011 nr 1 (120) s. 20-23, il.

Podczas corocznych targów Grune Woche w Niemczech (21-30 stycznia 2011), Polska jako kraj partnerski była obecna we wszystkich działaniach promocyjnych imprezy. Znaczący udział miała Organizacja Producentów Ryb Jesiotrowatych, która prezentowała osiągnięcia polskich hodowców i naukowców w dziedzinie chowu jesiotrów.  Zorganizowano konferencję pt. „Utrzymanie gatunku oraz restytucja jesiotra bałtyckiego na obszarze zlewni Morza Bałtyckiego“.  Przedstawiono dwie rezolucje, które uczestnicy konferencji skierowali do odpowiednich instytucji UE.


*00082*          pl

„Larvita“ Fish Larvae Training School, COST Action FAO 801,  Faro, Portugalia, 22-26 listopada 2010 r. Kamler, Ewa. - Komun. Ryb.  2011 nr 1 (120) s. 33-34

Celem kursu było zapoznanie uczestników (młodzi naukowcy z 14 krajów) z nowymi osiągnięciami akwakultury w zakresie morfologii,  fizjologii, biologii molekularnej oraz nauki o żywieniu larw ryb.  Poruszano problemy podchowu larw, jakości gamet i nasienia oraz inne aspekty larwikultury, zwiedzano wylęgarnie. W sesji specjalnej przedstawiono techniki pisania prac naukowych.


*00101*          pl

Polskie jesiotry na targach „Grune Woche“ w Berlinie. - Prz. Ryb.  2011 R. 35 nr 2 s. 27-28, il.

Podczas targów odbyła się konferencja naukowa na temat restytucji łososia ostronosego w basenie Morza Bałtyckiego. Podano treść dwóch rezolucji stanowiących apel do struktur unijnych o koordynację działań restytucyjnych i zabezpieczenie środków na ich realizację.


*00113*          pl

Gospodarka rybacka w śródlądowych wodach płynących w roku 2009.  Cz. 2: Zarybienia. Mickiewicz, Maciej; Wołos, Arkadiusz; Draszkiewicz-Mioduszewska, Hanna. - Komun. Ryb. 2011 nr 2 (121)  s. 18-22, il.

W kwestionariuszach statystycznych RRW-23 podano ilość materiału zarybieniowego poszczególnych gatunków ryb w podziale na sortymenty wprowadzonego do wód powierzchniowych płynących przez 360 podmiotów prowadzących gospodarkę rybacką. Przedstawiono odsetek powierzchni zarybianych poszczególnymi gatunkami oraz wartość zarybień w złotówkach w przeliczeniu na 1 ha powierzchni. Całkowita wartość zarybień w 2009 roku wyniosła 32 323 962 zł.


*00116*          pl

Pierwsze informacje o projekcie pilotażowym pt. „Opracowanie alternatywnych metod zarządzania rybołówstwem drapieżnych ryb jeziorowych polegających na zastosowaniu materiału zarybieniowego pochodzącego z intensywnego chowu w obiegach recyrkulacyjnych“.  Zakęś, Zdzisław; Szczepkowski, Mirosław; Kapusta, Andrzej. -  Komun. Ryb. 2011 nr 2 (121) s. 28-30, il.

Głównym celem projektu jest utrzymanie i zwiększenie zasobów populacji szczupaka i sandacza w naturalnych zbiornikach wodnych.  Będzie on realizowany przez pracowników Instytutu Rybactwa Śródlądowego w latach 2011-2014. Program obejmie następujące działania: sztuczny rozród i wychów materiału zarybieniowego,  znakowanie narybku i tarlaków, zarybianie wód otwartych i analizę efektów zarybień.


*00117*          pl

Projekt pilotażowy w zakresie doskonalenia metod chowu i hodowli jesiotra ostronosego oraz eksperymentalnych zarybień. Kolman,  Ryszard. - Komun. Ryb. 2011 nr 2 (121) s. 30-33, il.

Celem projektu jest stworzenie podstaw wieloletniego procesu restytucji jesiotra bałtyckiego. Prace będą obejmowały doskonalenie metod chowu narybku i badanie przebiegu dojrzewania selektów jesiotra ostronosego oraz zarybienia eksperymentalne, a następnie badanie behawioru narybku z uwzględnieniem tras migracji ryb. Wykonawcami będą pracownicy Instytutu Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie.


*00120*          pl

Współpraca polsko-litewska w zakresie restytucji jesiotra bałtyckiego. Kolman, Ryszard; Zdanowski, Bogusław; Robak, Stanisław.  - Komun. Ryb. 2011 nr 2 (121) s. 37-38, il.

Omówiono szczegóły współpracy między Instytutem Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie a Służbą Rybactwa przy Ministerstwie Rolnictwa Republiki Litewskiej finansowanej z funduszy europejskich.  Prowadzone będą wspólne prace nad restytucją jesiotra w dorzeczu Niemna, pilotażowe zarybienia poznakowanym narybkiem, a następnie zostaną opracowane i opublikowane wyniki badań.


 

ROZRÓD RYB

*00125*          en

Heads or tails - fish hatching. Głową czy ogonem - wylęganie się ryb. Ługowska, Katarzyna; Sarnowski, Piotr. - Acta Ichth. Piscat. 2011 vol. 41 nr 1 s. 13-17, il. bibliogr.

Proces wylęgania się polega na przedostaniu się embrionów przez powłoki jaja. Badano sposób wylęgania się trzech gatunków ryb: karpia (Cyprinus carpio), brzany (Barbus barbus) i pstrąga tęczowego (Oncorhynchus mykiss). Do obserwacji wykorzystano mikroskop połączony z multiskanem, a wylęgające się embriony i larwy sfotografowano.  Zaobserwowano trzy sposoby wylęgania się, dwa z nich polegające na rozpoczęciu wylęgania się głową lub ogonem, wystąpiły u wszystkich gatunków. Trzeci sposób, rozpoczęcie wylęgania się od woreczka żółtkowego, zdarzał się tylko u brzany. Najbezpieczniejsze okazało się wylęganie ogonem; larwy wylęgające się w ten sposób rozwijały się normalnie i tylko nieliczne wykazywały deformacje.


*00129*          en

Expression levels of sex hormone receptors in brains of Japanese medaka, Oryzias latipes (Actinopterygii: Beloniformes: Adrianichthyidae). Poziomy ekspresji receptorów hormonów płciowych w mózgu japońskiej medaki, Oryzias latipes (Actinopterygii: Beloniformes: Adrianichthyidae). Ngamniyom, Arin; Sasayama,  Yuichi. - Acta Ichth. Piscat. 2011 v. 41 nr 1 s. 29-35, il. bibliogr.

Badano poziomy ekspresji receptorów androgenów (AR) i estrogenów (ER) w mózgu ryb szeroko używanych w doświadczalnictwie, o nazwie medaka (lub ryżanka), posługując się metodą RT-PCR. Poziomy AR i ER u samców były wyższe w przedniej i środkowej części mózgu niż w tylnej.  U samic poziomy AR i ER były wyższe w przedniej części mózgu niż w środkowej i tylnej. Poziomy AR w przedniej i środkowej części mózgu były wyższe u samców niż u samic, natomiast poziomy ER nie różniły się między płciami. Z badań wynika, że o dymorfizmie płciowym u medaki decyduje ekspresja AR w przedniej i środkowej części mózgu.


 

ŻYWIENIE I ODŻYWIANIE SIĘ RYB

*00025*          pl

Ocena wyżerowywania larw Chironomidae przez ryby bentosożerne w dwóch nizinnych zbiornikach zaporowych. Prus, Paweł. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2009 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2010  s. 183-197, il. +bibliogr. 37 poz.

Eksperymenty prowadzono w strefie pozalitoralowej Jeziora Zegrzyńskiego i zbiornka Siemianówka - dwóch płytkich, nizinnych,  eutroficznych zbiorników zaporowych o różnym reżimie hydrologicznym i składzie taksonomicznym ichtiofauny. Analizowano liczebność i biomasę larw Chironomus na dnie zbiorników oraz ich eksploatację przez ryby.  W obu zbiornikach stwierdzono intensywne wyżerowywanie larw Chironomidae przez ryby (29-68 proc. biomasy). Bezwzględne wartości eksploatacji obliczone na podstawie biomasy Chironomus wynosiły od 1917-3255 kg/ha/miesiąc dla Jeziora Zegrzyńskiego i od 21-237 kg/ha/miesiąc dla Zbiornika Siemianówka.


*00121*          pl

Rozwój akwakultury, a dostępność pasz. Kulikowski, Tomasz. -  Mag. Przem. Ryb. 2011 nr 2 (80) s. 54-55, il. bibliogr.

Scharakteryzowano składniki pasz rybnych i ich pochodzenie.  Omówiono wielkość światowej produkcji mączki rybnej i oleju rybnego.  Przedstawiono wykorzystanie produktów roślinnych w żywieniu ryb oraz alternatywne źródła surowców paszowych pochodzenia mikrobiologicznego (bakterie, glony, drożdże). Wysokie ceny mączki rybnej skłaniają do poszukiwania alternatywnych surowców paszowych.


*00127*          en

A study of partial replacement of fish meal with sunflower meal on growth, amino acid retention, and body composition of sharpsnout seabream, Diplodus puntazzo (Actinopterygii: Perciformes: Sparidae).  Wpływ częściowego zastąpienia mączki rybnej mączką słonecznikową na wzrost, retencję aminokwasów i skład ciała sargusa, Diplodus puntazzo (Actinopterygii: Perciformes: Sparidae). Nogales Merida,  Silvia; Jover Cerda, Miguel; Martinez Llorens, Silvia; Tomas Vidal,  Ana. - Acta Ichth. Piscat. 2011 vol. 41 nr 1 s. 47-54, il. bibliogr.

Eksperyment żywieniowy dla ryb przeprowadzono w pojemnikach 300-litrowych zasilanych wodą słoną w systemie recyrkulacyjnym.  Stosowano 4 pasze eksperymentalne zawierające 40 proc. białka i 20 proc. tłuszczu oraz różne ilości mączki słonecznikowej (0; 11. 7; 23. 5; 34. 8 proc. ) zastępującej częściowo mączkę rybną. Ryby żywiono „ad libitum“ przez 162 dni. Nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic we wzroście ryb. Jednak u ryb żywionych paszą z najwyższą zawartością mączki słonecznikowej stwierdzono najniższy wskaźnik wykorzystania paszy i najwyższą efektywność przyswajania białka. Ta ilość mączki słonecznikowej może zastąpić 27 proc. mączki rybnej.


 

 

CHOROBY RYB

*00001*          pl

Perspektywy i możliwości zwalczania chorób ryb. Monografia.  Żelazny, Jan [red. nauk. ]. Puławy: Wydaw. PIWet 2010, 170 s. , il. + bibliogr.

Stan zdrowia ryb jest głównym czynnikiem decydującym o wynikach gospodarczych hodowli i chowu ryb oraz efektywności i opłacalności hodowli. Omówiono diagnostykę, leczenie i zwalczanie wirusowych,  bakteryjnych oraz pasożytniczych chorób ryb słodkowodnych.  Analizowano wymagania weterynaryjne Unii Europejskiej w hodowli i chowie ryb, jak również rolę inspekcji weterynaryjnej. Opisano zastosowanie chemioterapeutyków oraz badania nad doskonaleniem genetycznym ryb w kierunku identyfikacji markerów genetycznych odporności na choroby infekcyjne.


*00002*          pl

Analiza sytuacji zdrowotnej karpia w hodowli stawowej w Polsce w świetle badań ankietowych. Lirski, Andrzej; Wałowski, Jakub. W:  Perspektywy i możliwości zwalczania chorób ryb. Pod red. nauk. Jana Żelaznego. Puławy: Wydaw. PIWet 2010    s. 7-19, il. +bibliogr. 9 poz.

Na podstawie ankiet z lat 2004-2009 dokonano oceny sytuacji epizootycznej w gospodarstwach karpiowych. Pytania dotyczące chorób ryb respondenci traktowali nieufnie. Stwierdzono, że oprócz strat powodowanych innymi przyczynami (drapieżnictwo, kłusownictwo, deficyt wody), choroby ryb stanowią istotny problem w stawowych gospodarstwach karpiowych, zwłaszcza w dużych kompleksach usytuowanych w południowo-zachodniej części Polski. Ograniczenie prac rekultywacyjnych w stawach może mieć negatywny wpływ na stan sanitarny tych obiektów.


*00003*          pl

Szkolenie organizowane przez Związek Producentów Ryb. Sieraków Wielkopolski, 25-27 sierpnia 2010 r. Poznań: Oficyna Wydaw. Druck  2010, 75 s. , il. +bibliogr.

Podczas szkolenia analizowano nowe regulacje prawne dotyczące gospodarki rybackiej oraz integrację środowiska rybackiego przez przynależność do Związku Producentów Ryb. Omówiono możliwości i ograniczenia związane z włączeniem stawów w obszary objęte różnymi formami ochrony. Poruszono zagadnienia dotyczące szkód wyrządzanych przez bobry na stawach rybnych. Przedstawiono prognozy produkcji karpia, promocje i marketing w rybactwie. Opisano choroby ryb występujące u ryb słodkowodnych w gospodarstwach rybackich.


*00027*          en

Various aspects of piscine toxicology. Różne aspekty toksykologii ryb. Wlasow, Teresa; Demska-Zakes, Krystyna; Gomulka,  Piotr; Jarmolowicz, Sylwia. - Interdisc. Toxicol. 2010 vol. 3 nr 3  s. 101-105, il. bibliogr.

Omówiono problemtykę dotyczącą toksykologii ryb, ze szczególnym uwzględnieniem badań przeprowadzonych na Wydziale Ochrony Środowiska i Rybactwa UWM w Olsztynie. Przedstawiono wyniki eksperymentów toksykologicznych dotyczących wpływu związków fenolowych, amoniaku,  nadtlenku wodoru oraz związków mogących zakłócać rozród ryb (ftalany,  węglowodory aromatyczne). Przedstawiono również informacje dotyczące toksykologii anestetyków stosowanych w akwakulturze.


*00031*          en

Influence of deltamethrin on nonspecific cellular and humoral defense mechanisms in rainbow trout (Oncorhynchus mykiss). Wpływ deltametryny na niespecyficzne komórkowe i humoralne mechanizmy obronne u pstrąga tęczowego (Oncorhynchus mykiss). Siwicki,  Andrzej K. ; Terech-Majewska, Elzbieta; Grudniewska, Joanna;  Malaczewska, Joanna; Kazun, Krzysztof; Lepa, Agnieszka. -  Env. Toxicol. Chem. 2010 vol. 29 nr 3 s. 489-491, il. bibliogr.

Opisano wyniki badań toksyczności insektycydu deltametryny stosowanego w kąpieli w dawkach 1. 2 i 4 mikrog/l przez 30 min. dla pstrąga tęczowego. Stwierdzono, że preparat stosowany w tych dawkach wykazuje silne działanie immunosupresyjne, objawiające się obniżeniem aktywności moonocytów krwi, makrofagów śledziony, zdolności proliferacyjnej limfocytów oraz podwyższeniem poziomu białek ostrej fazy w surowicy. Immunosupresyjny wpływ preparatu może przyczynić się do zwiększonej podatności pstrągów na infekcje bakteryjne i wirusowe.


*00047*          en

Pathogenesis of herpesviruses in lower vertebrates: influence of ictalurid herpesvirus 1 (IcHV-1) on macrophage and lymphocyte activities in fish. Patogeneza herpeswirusów niższych kręgowców: wpływ ictalurid herpeswirusa 1 (IcHV-1) na aktywność makrofagów i limfocytów ryb. Siwicki, Andrzej K. ; Kazuń, Barbara; Kazuń,  Krzysztof; Głąbski, Edward; Lepa, Agnieszka. - Centr. Eur. J. Immunol.  2010 vol. 35 nr 4 s. 204-206, il. bibliogr.

Opisano wpływ in vitro herpeswirusa IcHV-1 na mechanizmy odpornościowe suma europejskiego i lina, mierzone aktywnością makrofagów śledziony i poziomem odpowiedzi proliferacyjnej limfocytów pobranych z nerki głowowej, stymulowanych miogenem ConA i LPS.  Analiza uzyskanych wyników wskazuje, że wpływ herpeswirusa IcHV-1 na wewnątrzkomórkowe mechanizmy obronne ryb może być zależny od gatunku.  Świadczy o tym obniżenie badanych parametrów u suma (działanie immunosupresyjne) i ich podwyższenie u lina (wpływ


immunostymulujący).

*00050*          en

Application of DNA vaccines in fish. Stosowanie szczepionek DNA u ryb. Lepa, A. ; Siwicki, A. K. ; Terech-Majewska, E. -  Pol. J. Vet. Sci. 2010 vol. 13 nr 1 s. 213-215, bibliogr.

Przedstawiono przegląd piśmiennictwa dotyczącego immunizacji DNA w immunoterapii chorób bakteryjnych i wirusowych u ryb. Pomimo że prace nad zastosowaniem szczepionek DNA w leczeniu chorób ryb są jeszcze na etapie doświadczalnym, wyniki wielu badań można uznać za obiecujące. W porównaniu z konwencjonalnymi szczepionkami,  immunizacja DNA oferuje wiele zalet, szczególnie możliwość wywoływania szerszej odpowiedzi immunologicznej organizmu na skalę produkcyjną oraz większą stabilność.


*00069*          pl

Uwagi ichtiopatologa w aspekcie aktualnego stanu prawnego i epizootycznego. Niemczuk, Wiktor. - Prz. Ryb. 2011 R. 35 nr 1 s. 12-15,   il.

Przedstawiono szczegółowe wymagania weterynaryjne dla prowadzenia działalności w zakresie sektora akwakultury w świetle krajowych przepisów dostosowanych do prawodastwa Unii Europejskiej.  Omówiono zadania, kompetencje i rolę lekarzy weterynarii - ichtiopatologów oraz przyszłe zadania służb weterynaryjnych (tworzenie stref wolnych od chorób lub skażenia, inwentaryzacja gospodarstw rybackich pod względem KHV, tworzenie laboratoriów diagnostycznych).


*00076*          pl

Pasożyty wybranych gatunków ryb z jeziora Wymój. Brzóska, Karol; Dzika, Ewa. - Komun. Ryb. 2011 nr 1 (120) s. 12-14, il. bibliogr. summ.

W 2009 roku przeprowadzono badania parazytologiczne 68 ryb należących do 7 gatunków; były to: ukleja, płoć, wzdręga, leszcz,  jazgarz, krąp, kiełb. Ryby pochodziły z zanieczyszczonego jeziora Wymój na Pojezierzu Olsztyńskim. Stwierdzono występowanie 16 gatunków pasożytów należących do: Monogenea (3), Digenea (5), Cestoda (3),  Nematoda (1), Crustacea (3), Mollusca (1). Najliczniejszą grupę stanowiły metacerkarie Diplostomum sp. , a nieco mniej licznie występował Paradilepis scolecina.


*00079*          pl

Przyczyny powstawania oraz rodzaje defromacji szkieletu ryb ozdobnych. Prusińska, Maja; Wiszniewski, Grzegorz. - Komun. Ryb. 2011  nr 1 (120) s. 24-27, il. bibliogr.

Deformacje szkieletowe mogą być spowodowane substancjami toksycznymi (obecnymi w wodzie lub pokarmie), niedoborami pokarmowymi, czynnikami genetycznymi oraz środowiskowymi. Wyróżniono trzy rodzaje deformacji szkieletu ryb: kręgosłupa (skoliozy, lordozy,  kifozy, spondylolistezy), głowy (tzw. głowa papuzia, skrócenie szczęk, skrzywienie szczęk, półotwarte wieczko skrzelowe) i płetw (zrośnięcie, brak, wytworzenie płetw dodatkowych).


*00100*          pl

Uwagi na temat praktycznej realizacji programów nadzoru stanu zdrowia zwierząt akwakultury. Niemczuk, Wiktor. - Prz. Ryb. 2011 R. 35 nr 2 s. 22-23, il.

Analizowano wymogi prawne, które narzuca ustawa „O ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych“ przy prowadzeniu przedsiębiorstwa produkcyjnego w sektorze akwakultury. Za organ kompetentny do nadzoru stanu zdrowia ryb autor uważa Powiatowego Lekarza Weterynarii.


*00107*          en

Impact of iridovirus and methisoprinol on immunocompetent cells isolated from African catfish, Clarias gariepinus (Burchell), under in vitro conditions. Wpływ iridowirusa i methisoprinolu na komórki immunokompetentne izolowane od suma afrykańskiego, Clarias gariepinus (Burchell), w warunkach in vitro. Kazuń, Barbara; Siwicki, Andrzej K. - Arch. Pol. Fish. 2011 vol. 19 fasc. 1 s. 31-36, il. bibliogr.  streszcz.

Oceniano efektywność immunostymulatora methisoprinolu na nieswoistą odpowiedź komórkową u ryb. Badano wpływ dawek methisoprinolu na aktywność leukocytów w nerce i śledzionie suma afrykańskiego. Część ryb poddano supresyjnemu działaniu iridowirusa.  Po podaniu methisoprinolu stwierdzono wzrost aktywności metabolicznej i bójczej oraz proliferacyjnej limfocytów T i B. Uznano że preparat działa przeciwwirusowo pobudzając mechanizmy odporności komórkowej u ryb.


*00111*          pl

Zmiany patologiczne w skórze u tarlaków łososia (Salmo salar) i troci (Salmo trutta m. trutta) z niektórych pomorskich rzek w 2009 roku. Grudniewska, Joanna; Bartel, Ryszard; Bernaś, Rafał; Ciżmowski,  Łukasz; Jesiołowski, Marcin; Kacperska, Bożena; Kazuń, Barbara;  Marczyński, Andrzej; Sarabura, Teresa; Pender, Rafał; Połomski,  Sławomir; Skóra, Michał; Sobocki, Marek; Terech-Majewska, Elżbieta;  Wołyński, Paweł; Siwicki, Andrzej K. - Komun. Ryb. 2011 nr 2 (121)  s. 7-12, il. bibliogr. summ.

Omówiono występowanie zmian wrzodziejących w skórze tarlaków troci i łososi z rzek: Rega, Parsęta, Wieprza, Słupia, Łupawa, Łeba,  Drwęca i Wisła oraz z gospodarstw rybackich: Aquamar i Dąbie w 2009 roku. Wyniki porównano z latami 2007 i 2008. Badania anatomopatologiczne, bakteriologiczne, hematologiczne i immunologiczne ryb potwierdziły, że przyczyną powstawania owrzodzeń mogą być wirusy, zanieczyszczenia chemiczne, a także narzędzia połowu.


*00115*          pl

Wpływ warunków cieplnych i powierzchni stawów na straty karpia.  Szumiec, Maria Anna. - Komun. Ryb. 2011 nr 2 (121) s. 25-27, il.

Analiza temperatury wody w stawach w latach 1961-2009 wykazała,  że wzrostowi temperatury towarzyszył wzrost zachorowań ryb. Wyniki odłowów w latach 2004-2008 wskazywały na większe straty karpia w większych stawach. Wyraźny wpływ na straty miała też jednostkowa masa ciała obsady, wyrażająca się zmniejszeniem strat wraz ze wzrostem masy ryby.


*00128*          en

Toltrazuril (Baycox Vet. ) in feed can reduce Ichthyophthirius multifiliis invasion of rainbow trout (Salmonidae). Toltrazuril (Baycox Vet. ) w paszy może redukować inwazję Ichthyophthirius multifiliis u pstrąga tęczowego (Salmonidae). Jaafar, Rzgar M. ;  Buchmann, Kurt. - Acta Ichth. Piscat. 2011 vol. 41 nr 1 s. 63-66, il.   bibliogr.

Stosowano różne metody zwalczania pasożytów Ichthyophthirius multifiliis wywołujących u ryb chorobę białych plam (ospę rybią), a najpopularniejszą dotąd była dezynfekcja zbiorników hodowlanych.  Wypróbowano toltrazuril podając go doustnie w paszy w ilości 5. 0 lub 2. 5 mg/gram paszy pstrągom tęczowym. Lek podawano przez 3 dni stosując dziennie paszę w ilości 1 proc. biomasy ryb. W jednym doświadczeniu podawano lek przed zainfekowaniem ryb, w drugim wariancie - po zainfekowaniu. Paszę zawierającą większą dawkę leku ryby nie chciały przyjmować. Lek powodował zahamowanie infekcji, ale był mało efektywny, gdy podawano go rybom już zainfekowanym.


 

RYBY KARPIOWATE

CHÓW I HODOWLA KARPIA

*00005*          pl

Chów karpia w Polsce w latach 2004-2009. Lirski, Andrzej;  Wałowski, Jakub; Cieśla, Mirosław. W: Wielofunkcyjność gospodarki stawowej w Polsce. Aktualne uwarunkowania. Red. nauk. Mirosław Cieśla,  Ryszard Wojda. Warszawa: Wydaw. „Wieś Jutra“ 2010    s. 9-20, il. +bibliogr. 24 poz. , summ.

Na podstawie danych ankietowych wypełnionych przez użytkowników karpiowych gospodarstw stawowych w latach 2004-2009 podano powierzchnię ewidencyjną i użytkową stawów karpiowych oraz formy prawne użytkowania stawów. Analizowano produkcję narybku, kroczka i karpia handlowego oraz produkcję ryb dodatkowych w stawach.  Prześledzono, zgłoszone przez respondentów, problemy ograniczające rozwój gospodarstw rybackich.


*00029*          en

The effect of plant protein-based diet supplemented with dipeptide of free amino acids on digestive tract morphology and PepT1 and PepT2 expressions in common carp (Cyprinus carpio L. ). Wpływ diety na bazie białka roślinnego wzbogaconego dipeptydami oraz wolnymi aminokwasami na morfologię przewodu pokarmowego i ekspresję genów nośnika PepT1 i PepT2 u karpia (Cyprinus carpio L. ).  Ostaszewska, Teresa; Dąbrowski, Konrad; Kamaszewski, Maciej;  Grochowski, Piotr; Verri, Tiziano; Rzepkowska, Małgorzata; Wolnicki,  Jacek. - Comp. Biochem. Physiol. Pt A 2010 vol. 157 nr 2 s. 158-169, il.   bibliogr.

Opisano efekty żywienia wylęgu karpia paszami eksperymentalnymi na bazie glutenu pszennego, wzbogaconymi dipeptydem Liz-Glic lub wolnymi aminokwasami: Liz, Glic. Porównywano efekty żywienia z grupami żywionymi paszą bez tych dodatków, mrożonym zooplanktonem i paszą komercyjną Aglo Norse. Pasza eksperymentalna z dodatkiem peptydu zwiększała wykorzystanie białka, współczynnik pokarmowy,  metabolizm ryb i ekspresję PepT1. Brak lizyny skutkował obniżeniem tempa wzrostu ryb, zawartości białka i ekspresji PepT1 oraz większym otłuszczeniem. Tempo wzrostu ryb żywionych paszą Aglo Norse było większe.


*00043*          pl

Dobrostan karpia w chowie stawowym w Polsce - wybór aktualnych zagadnień. Lirski, Andrzej; Białowąs, Henryk. - Pamiętnik Puławski  2009 z. 151 s. 203-216, bibliogr. summ.

Przedstawiono zagadnienia związane z dobrostanem karpia: definicję dobrostanu, technologie chowu, odłów i transport karpia.  Scharakteryzowano sposoby postępowania w sytuacjach zagrażających dobrostanowi ryb w szczególności związanych z ich przetrzymywaniem przed i w trakcie sprzedaży oraz uśmiercaniem. Omówiono wpływ drapieżnictwa na dobrostan karpia.


*00070*          pl

„Produkt tradycyjny“ karp milicki. - Prz. Ryb. 2011 R. 35 nr 1  s. 19-20, il.

Omówiono wygląd, budowę anatomiczną, wielkość i barwę karpia milickiego oraz konsystencję, smak, zapach i składniki mięsa karpia.  Przedstawiono etapy produkcji karpia, uwzględniające metody chowu (sięgające średniowiecza i związane z działalnością cystersów) oraz historię gospodarki rybackiej w Dolinie Baryczy.


*00072*          pl

Parę uwag na temat zimowania karpi. - Prz. Ryb. 2011 R. 35 nr 1  s. 34-35, il.    Przedruk z Prz. Ryb. 1932 nr 1-2 s. 17-18 (Oprac. J. R. )

Omówiono zabiegi stosowane podczas zimowania karpi przed osiemdziesięciu laty. Zwrócono uwagę na dopływ światła, wycinanie przerębli, przepływ wody przez zimochowy oraz niebezpieczeństwo zawiania śniegiem doprowadzalników wody. Za szczególnie narażome na ustanie dopływu wody uznano niewielkie magazyny.


*00075*          pl

Nowy rodzaj opakowania dla żywych karpi podczas sprzedaży detalicznej. Białowąs, Henryk. - Komun. Ryb. 2011 nr 1 (120) s. 8-11,   il. bibliogr. summ.

Badano wpływ zastosowania plastikowego koszyka do pakowania żywych karpi na wybrane wskaźniki fizjologiczne ryb. Zastosowanie koszyków spowodowało u ryb ograniczenie niekorzystnych zmian badanych wskaźników (wartości hematokrytu, stężeń glukozy, mleczanów i kortyzolu w surowicy krwi oraz pH tkanki mięśniowej). Zwiększył się udział przemian tlenowych w metabolizmie karpi i zmniejszył stres jakiemu są poddawane. Wprowadzenie toreb foliowych z koszykami do sprzedaży żywych ryb może poprawić ich dobrostan.


*00081*          pl

Z żywym karpiem ze sklepu do domu - konferencja prasowa pt.  „Nowa praktyka sprzedaży karpia w świetle nauki i prawa“.  Szczepański, Zbigniew. - Komun. Ryb. 2011 nr 1 (120) s. 31-33, il.

Podczas konferencji prasowej mówiono o specyfice gospodarki karpiowej na stawach, dobrostanie karpia oraz nowych możliwościach pakowania karpia bez wody. Podczas ożywionej dyskusji wystąpili przedstawiciele Klubu Gaja, którzy są zwolennikami zakazu sprzedaży żywego karpia.


*00098*          pl

[Szesnasta] XVI Krajowa Konferencja Hodowców Karpia. Szkolenie Producentów Ryb. Paprotnia, 2-4 marca 2011 rok. Śliwiński, Jerzy. -  Prz. Ryb. 2011 R. 35 nr 2 s. 6-14, il.

Podczas konferencji podsumowano miniony sezon hodowlany,  analizowano rynek ryb w Polsce, podano założenia nowego Funduszu Rybackiego oraz propozycje polskich producentów karpia na forum unijnym. Szkolenie odbywało się w ośmiu sesjach tematycznych i obejmowało zdrowie ryb oraz problemy legislacyjne - rozwiązania prawne związane z akwakulturą i rybactwem śródlądowym.


*00099*          pl

O ocenie ostatniego sezonu w chowie karpia oraz ankietyzacji produkcji stawowej. Lirski, Andrzej. - Prz. Ryb. 2011 R. 35 nr 2  s. 16-19, il.

Omówiono sezon hodowlany 2010: temperaturę wody w stawach,  zużycie paszy, obsady wiosenne stawów, produkcję jesienną, sprzedaż karpia towarowego i jego ceny. Podano wielkość produkcji materiału obsadowego oraz poszczególnych asortymentów karpia wyliczonych różnymi metodami. Analizowano wiarygodność prognoz produkcyjnych oraz prowadzenie ankietyzacji w dotychczasowej formie.


*00103*          pl

Mieszanka paszowa Panto(R) Karpfengold K 28 w żywieniu karpia. Kińska, Bożena. - Prz. Ryb. 2011 R. 35 nr 2 s. 36-37, il.

Omówiono wpływ żywienia na przyrost masy oraz skład chemiczny mięsa karpia. Podano skład paszy, stosowanie, zalety oraz osiągane wyniki przy karmieniu karpia mieszanką Panto(R) Karpfengold K 28,  która zawiera 28 proc. białka i 7 proc. tłuszczu, a także m. in.  witaminy A, D3, E, B i C. Jest to odpowiednio zbilansowana pasza uzupełniająca.


*00114*          pl

Produkcja stawów karpiowych w 2010 roku w świetle wyników badań metodą ankietyzacji. Lirski, Andrzej. - Komun. Ryb. 2011 nr 2 (121)  s. 22-25, il. bibliogr.

Analizowano dane zawarte w ankietach od 85 użytkowników stawów karpiowych w Polsce. Podano charakterystykę gospodarstw (formy prawne, powierzchnie), temperatury wody w stawach, zużycie pasz (zbóż i granulatów) do karmienia ryb. Omówiono produkcję i wydajność odłowów wszystkich roczników karpia w 2010 roku i porównano z latami ubiegłymi. Nie zaobserwowano zwiększenia produkcji ryb dodatkowych w stawach.


*00115*          pl

Wpływ warunków cieplnych i powierzchni stawów na straty karpia.  Szumiec, Maria Anna. - Komun. Ryb. 2011 nr 2 (121) s. 25-27, il.

Analiza temperatury wody w stawach w latach 1961-2009 wykazała,  że wzrostowi temperatury towarzyszył wzrost zachorowań ryb. Wyniki odłowów w latach 2004-2008 wskazywały na większe straty karpia w większych stawach. Wyraźny wpływ na straty miała też jednostkowa masa ciała obsady, wyrażająca się zmniejszeniem strat wraz ze wzrostem masy ryby.


*00122*          pl

Karp ekologiczny, czyli jedząc karpie chronisz przyrodę. -  Mag. Przem. Ryb. 2011 nr 2 (80) s. 56, il.

Scharakteryzowano rolę stawów karpiowych w przyrodzie jako miejsce siedliskowe wielu gatunków flory i fauny. Na stawach ustanowiono obszary Natura 2000 i są one miejscami pracy rybaków.  Omówiono nową wersję strony internetowej Pan Karp (www. pankarp. pl),  która została podzielona na dwie funkcjonalne części: jedną przeznaczoną do powszechnego użytku, a drugą specjalnie dla rybaków.  Wykazano ekologiczne aspekty hodowli karpia w stawach.


 

INNE KARPIOWATE

*00028*          en

Condition, growth and food conversion in barbel, Barbus barbus (L. ) juveniles under different temperature/diet combinations. Kondycja, wzrost i przemiana pokarmu u młodocianych stadiów brzany,  Barbus barbus (L. ) w różnych kombinacjach temperatury i diety.  Kamiński, Rafał; Kamler, Ewa; Wolnicki, Jacek; Sikorska, Justyna;  Wałowski, Jakub. - J. Therm. Biol. 2010 vol. 35 nr 8 s. 422-427, il.   bibliogr.

Przeprowadzono 120-dniowy podchów narybku brzany o początkowej masie ciała 0. 6-3. 7 g/szt. , w trzech temperaturach: 17, 21 i 25 st. C.  oraz dwóch wariantach żywieniowych: podawanie paszy sztucznej lub mrożonych ochotek. Stwierdzono wpływ diety na tempo wzrostu i kondycję ryb, uzyskując wyższe wskaźniki na paszy sztucznej. Biorąc pod uwagę takie parametry jak kondycja, tempo wzrostu i wykorzystanie pokarmu, uznano, że optimum termiczne dla narybku brzany mieści się w zakresie 21-25 st. C. Wyższe współczynniki kondycji na paszy sztucznej mogą wynikać ze wzrostu otłuszczenia ryb.


*00108*          en

Contributions to the morphological variations of the common gudgeon, Gobio gobio complex (Teleostei: Cyprinidae), in the upper Vistula drainage (southeast Poland). Zmienność morfologiczna kiełbia krótkowąsego, Gobio gobio (Teleostei: Cyprinidae), w dorzeczu górnej Wisły (południowo-wschodnia Polska). Nowak, Michał; Mendel,  Jan; Szczerbik, Paweł; Klaczak, Artur; Mikołajczyk, Tomasz; Ozga,  Konrad; Fałowska, Barbara; Popek, Włodzimierz. - Arch. Pol. Fish. 2011  vol. 19 fasc. 1 s. 37-49, il. bibliogr. streszcz.

Najnowsze badania molekularne wskazują, że kilka odrębnych gatunków kryje się pod nazwą Gobio gobio. Wymaga to pilnie dokładnej analizy cech morfometrycznych i merystycznych u kiełbi. Analizy te przeprowadzono u 82 osobników pochodzących z 9 rzek w dorzeczu górnej Wisły. U badanych linii kiełbia zmienność cech przeliczalnych nie była wysoka. Zbyt mała liczebność prób nie pozwoliła na dokonanie analiz statystycznych. Tylko dalsze badania morfologiczno-molekularne umożliwią wyszczególnienie gatunków kiełbia.


*00123*          en

Fine anatomical structures of the intestine in relation to respiratory function of an air-breathing loach, Lepidocephalichthys guntea (Actinopterygii: Cypriniformes: Cobitidae). Drobne struktury anatomiczne jelit w odniesieniu do funkcji oddechowych u śliza, Lepidocephalichthys guntea (Actinopterygii: Cypriniformes: Cobitidae) oddychającego powietrzem. Ghosh, Saroj K. ; Ghosh,  Bidisha; Chakrabarti, Padmanabha. - Acta Ichth. Piscat. 2011 vol. 41 nr 1 s. 1-5, il. bibliogr.

Wszystkożerny śliz, Lepidocephalichthys guntea, występujący w Azji, bytuje w niszach ekologicznych o słabym natlenieniu. Posiada krótki przewód pokarmowy pełniący jednocześnie funkcje oddechowe.  Mikroskopowo badano różne odcinki jelit (przedni, środkowy i tylny) oraz strukturę pokrywającej je śluzówki. Pierwsze dwa odcinki są przystosowane głównie do trawienia i procesów absorpcyjnych.  Natomiast tylny odcinek jelit jest prawdopodobnie przystosowany do oddychania powietrzem, o czym świadczy redukcja powierzchni absorpcyjnej i obecność włoskowatych naczyń krwionośnych.


*00126*          en

Karyotype, morphology, and reproduction ability of the Prussian carp, Carassius gibelio (Actinopterygii: Cypriniformes: Cyprinidae),  from unisexual and bisexual populations in Poland. Kariotyp,  morfologia i zdolności rozrodcze karasia srebrzystego, Carassius gibelio (Actinopterygii: Cypriniformes: Cyprinidae), z jednopłciowych i dwupłciowych populacji w Polsce. Boroń, Alicja; Szlachciak,  Jolanta; Juchno, Dorota; Grabowska, Anna; Jagusztyn, Bartosz;  Porycka, Katarzyna. - Acta Ichth. Piscat. 2011 vol. 41 nr 1 s. 19-28, il.   bibliogr.

Większość europejskich populacji karasia srebrzstego, Carassius gibelio, składa się z samic rozradzających się przez gynogenezę.  Mechanizmy pojawiania się samców są wciąż niejasne. Przeanalizowano 31 osobników karasia z trzech różnych populacji w dorzeczu Wisły.  Wszystkie karasie z dwóch populacji były triploidalnymi samicami z wysoką zmiennością chromosomową. W trzeciej populacji zidentyfikowano samce i samice o liczbie chromosomów 2n=100 i jednego samca triploidanego. Złowione karasie różniły się liczbą promieni w płetwie grzbietowej, liczbą łusek w linii nabocznej i liczbą kręgów.  Morfologia gonad wskazywała na zdolności rozrodcze badanych ryb.


 

RYBY ŁOSOSIOWATE

CHÓW I HODOWLA PSTR¥GA

*00048*          en

Innate immunity in yellow forms inheritance of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss). Odporność nieswoista u dziedziczonych żółtych form ubarwienia pstrąga tęczowego (Oncorhynchus mykiss).  Dobosz, Stefan; Siwicki, Andrzej K. ; Grudniewska, Joanna; Siwicka,  Dorota. - Centr. Eur. J. Immunol. 2010 vol. 35 nr 4 s. 214-216, il.   bibliogr.

Badano możliwości plejotropowego wpływu genów determinujących ubarwienie (albinotyczne i palomino) na odporność wrodzoną pstrąga tęczowego na podstawie poziomu humoralnych i komórkowych wskaźników immunologicznych oraz ich aktywności. Wyniki badań potwierdziły, że genotypy warunkujące ubarwienie pstrąga tęczowego determinują również jego odporność wrodzoną. Badane wskaźniki - aktywność fagocytów,  lizozymu i ceruloplazminy oraz całkowity poziom immunoglobulin w osoczu u form barwnych, były istotnie niższe niż u ryb dzikich o ubarwieniu naturalnym.


*00049*          en

Chromosome rearrangements and survival of androgenetic rainbow trout (Oncorhynchus mykiss). Przeorganizowanie chromosomów i przeżywalność androgenetów pstrąga tęczowego (Oncorhynchus mykiss). Ocalewicz, K. ; Dobosz, S. ; Kuzminski, H. ; Nowosad, J. ;  Goryczko, K. - J. Appl. Genet. 2010 vol. 51 nr 3 s. 309-317, il. bibliogr.

Omówiono wpływ natężenia promieniowania rentgenowskiego X (50,  150, 250, 350 Gy) na zmiany struktury chromosomów oraz przeżywalność androgenetycznego potomstwa pstrąga tęczowego. Nie stwierdzono wpływu polimorfizmu chromosomów Robertsona, ani budowy chromosomów Y nasienia samców na witalność embrionów i wylęgu. Po 6 miesiącach żywe osobniki uzyskano jedynie w grupach poddanych napromieniowaniu powyżej 250 Gy. Liczebność uzyskanego potomstwa z pozostałościami matczynego genomu na etapie narybku była wysoka. Potomstwo charakteryzowało sie wewnątrzgrupową zmiennością liczebności fragmentów chromosomów.


*00073*          pl

Ryby „chwasty“ w naturalnie bezrybnych wysokogórskich jeziorach parków narodowych. Galas, Joanna. - Chrońmy Przyr. Ojcz. 2010 t. 66 z. 6 s. 427-432, il. bibliogr. summ.

Przedstawiono rys historyczny zarybiania w Polsce i na świecie jezior i potoków wysokogórskich obcymi gatunkami ryb. W Tatrzańskim Parku Narodowym naturalna jest jedynie populacja pstrąga potokowego w Morskim Oku. W pozostałych jeziorach tatrzańskich występujący tam pstrąg źródlany czy potokowy zostały wprowadzone poprzez zarybianie.  W oparciu o wyniki badań prowadzonych w wodach Zielonego Stawu Gąsienicowego omówiono następstwa wprowadzenia ryb łososiowatych do bezrybnych jezior górskich. Po tym zabiegu wyginęły gatunki zooplanktonu skorupiakowego i bezkręgowców o dużych rozmiarach.


*00110*          pl

Efekty zarybiania pstrągiem potokowym (Salmo trutta m. fario) rzek Pomorza (Kaszuby) i Suwalszczyzny. Grudniewska, Joanna;  Goryczko, Krzysztof; Witkowski, Andrzej; Kozłowski, Jacek; Stańczak,  Katarzyna; Kozłowski, Krzysztof; Gęsiarz, Grzegorz; Stabiński,  Robert. - Komun. Ryb. 2011 nr 2 (121) s. 1-6, il. bibliogr. summ.

Oceniano efektywność zarybień rzek pstrągiem potokowym o masie jednostkowej 0. 5-1. 3 g. Zarybiano rzeki pomorskie (Radunię, Słupinę Małą, Kaczynkę, Czarną Wodę, Reknicę) i rzekę Rospudę na Suwalszczyźnie. Materiał zarybieniowy stanowił narybek letni 0+ oraz wiosenny 1+ poznakowany alizaryną red S. Stwierdzono zdecydowanie większą efektywność zarybień narybkiem letnim w porównaniu z wiosennym. Zaobserwowano znaczne różnice pomiędzy ciekami; nastąpił wzrost zagęszczenia narybku (od 3, 6- do 13, 5-krotny).


 

INNE ŁOSOSIOWATE

*00104*          en

A radio telemetry study of sea trout Salmo trutta L. spawning migration in the Łeba River (northern Poland). Badania radiotelemetryczne migracji tarłowej troci wędrownej Salmo trutta L.  w rzece Łebie (północna Polska). Dębowski, Piotr; Bernaś, Rafał;  Skóra, Michał. - Arch. Pol. Fish. 2011 vol. 19 fasc. 1 s. 3-11, il.   bibliogr. streszcz.

Duże powierzchnie dorzecza rzeki Łeby są niedostępne dla ryb,  ponieważ istnieją tam przegrody uniemożliwiające odbycie wędrówek na tarło. Badano wpływ tych przegród na utrudnianie rybom migracji. W latach 2007 i 2008 u 72 tarlaków troci wszczepiono znaczki radiotelemetryczne. Ryby wpuszczono do Jeziora Łebskiego, skąd w górę rzeki popłynęło 26 sztuk troci, z czego na tarło dopłynęło 5 sztuk.  Trocie z naturalnego tarła łatwiej odnajdują drogę na tarliska (45 proc. ) niż tarlaki wywodzące się z zarybień (24 proc. ).


*00105*          en

Osteological characteristics of selected cranial bones of juvenile reciprocal hybrids of Atlantic salmon, Salmo salar L. , and sea trout, Salmo trutta L. Charakterystyka osteologiczna wybranych kości czaszki juwenilnych, obustronnych hybrydów łososia, Salmo salar L. i troci, Salmo trutta L. Kirczuk, Lucyna; Domagała, Józef. -  Arch. Pol. Fish. 2011 vol. 19 fasc. 1 s. 13-22, il. bibliogr. streszcz.

Cztery kości czaszki (sitowa, językowa, przedszczękowa i lemiesz) oraz kości wieczka skrzelowego zostały poddane analizie u młodocianych hybrydów łososia i troci. Kość sitowa u większości hybrydów była taka jak u łososia, tylko u niektórych osobników stwierdzono w dolnej części kości nietypowy wyrostek. Na kości przedszczękowej tylko u niektórych hybrydów występował wyrostek podobny do występującego u troci. Kształt blaszki lemiesza był albo trójkątny jak u troci, albo pięciokątny jak u łososia, ale u większości hybrydów miał kształt pośredni. Kość językowa nie różniła się między hybrydami a gatunkami rodzicielskimi.


 

RYBY SZCZUPAKOWATE

*00020*          pl

Wstępne efekty funkcjonowania projektu innowacyjnego w zakresie stymulowania wzrostu produkcji materiału zarybieniowego cennych gatunków ryb, ze szczególnym uwzględnieniem szczupaka. Szkudlarek,  Maciej; Szczerbowski, Andrzej; Łuczyński, Marek J. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2009 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2010    s. 123-132, il. +bibliogr. 2 poz.

W ramach projektu skonstruowano 6 przewoźnych, kompletnych modułów wylęgarniczo-podchowowych, umożliwiających inkubację ikry i pozyskanie wylęgu w warunkach kontrolowanych. Udostępniono je podmiotom rybackim w województwie warmińsko-mazurskim. Podano schematy i opisano zasadnicze elementy oraz działanie mobilnej wylęgarni i podchowalni ryb. Omówiono pierwsze efekty działania tych obiektów.


 

RYBY OKONIOWATE

*00077*          pl

Wpływ diety z olejami roślinnymi na wzrost oraz skład chemiczny ciała sandacza, Sander lucioperca (L. ). Kowalska, Agata; Zakęś,  Zdzisław; Jankowska, Barbara. - Komun. Ryb. 2011 nr 1 (120) s. 15-19,   il. bibliogr.

Badano wpływ żywienia juwenalnego sandacza paszą komercyjną,  suplementowaną olejami roślinnymi (arachidowym, lnianym i sojowym) z udziałem tranu lub bez tego dodatku na wzrost i skład chemiczny ciała ryb. Zastąpienie tranu olejami roślinnymi (poziom substytucji wynosił 77 proc. całkowitej ilości tłuszczu w paszy) nie wpłynęło negatywnie na wzrost ryb. Niewłaściwie zbilansowane profile kwasów tłuszczowych diety mogą wpłynąć na metabolizm lipidów i obniżenie poziomu HUFA (kwasów wysocenienasyconych) w ciele ryb. Korzystniejsza dla sandacza okazała się pasza suplementowana olejami roślinnymi (100 g/kg paszy) i tranem (40 g/kg paszy) niż pasza jedynie z dodatkiem olejów roślinnych (140 g/kg paszy).


*00124*          en

Sibling cannibalism in juvenile barramundi, Lates calcarifer (Actinopterygii: Perciformes: Centropomidae) reared under different light conditions. Kanibalizm wśród rodzeństwa młodocianych barramundi, Lates calcarifer (Actinopterygii: Perciformes: Centropomidae) hodowanych w różnych warunkach oświetlenia. Jesu Arockiaraj, Antonysiluvai; Appelbaum, Samuel. - Acta Ichth. Piscat.  2011 vol. 41 nr 1 s. 7-11, il. bibliogr.

Badanie przeprowadzono w dwóch zestawach, które składały się z 3 prostokątnych zbiorników hodowlanych o pojemności 60 l. Każdy zbiornik zasiedlano 187 młodocianymi osobnikami z gatunku barramundi (lates). W jednym zestawie stosowano oświetlenie przez całą dobę przy pomocy dwóch jarzeniówek o mocy 36 Wat. W drugim zestawie prawie cały czas panowała ciemność z wyjątkiem 6-minutowych przerw, gdy podawano paszę. Ryby żywiono „ad libitum“ paszą komercyjną 4 razy na dobę. W obu wariantach większe ryby były bardziej aktywne i odganiały mniejsze od jedzenia. Jednak w warunkach stałej ciemności kanibalizm był zredukowany.


 

 

RYBY WĘGORZOWATE

*00019*          pl

Plan gospodarowania zasobami węgorza w Polsce - realia i zagrożenia. Robak, Stanisław. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2009 roku. Pod red. M. Mickiewicza.  Olsztyn: Wydaw. IRS 2010    s. 109-121, il. +bibliogr. 4 poz.

Plan odbudowy populacji węgorza w Polsce ma być realizowany przez zarybienia, udrażnianie rzek oraz redukcję śmiertelności połowowej. Działania te będą realizowane poprzez: ustanowienie okresu ochronnego w terminie od 15 czerwca do 15 lipca; ujednolicenie wymiaru ochronnego w zależności od obszaru występowania (35-50 cm); poprawę selektywności narzędzi połowowych; ustanowienie limitu połowu dziennego na wędkę do 2 sztuk; ograniczenie presji kormorana czarnego; ograniczenie połowów nielegalnych.


*00074*          pl

Wielkość i charakterystyka odłowów i zarybień węgorzem europejskim Anguilla anguilla (L. ) polskich wód śródlądowych w 2010 roku. Wołos, Arkadiusz; Mickiewicz, Maciej. - Komun. Ryb. 2011 nr 1 (120) s. 1-7, il. bibliogr. summ.

Zebrano i opracowano dane statystyczne dotyczące połowów gospodarczych, wędkarskich i kłusowniczych węgorza europejskiego oraz określono specyfikę tych połowów. W 2010 r. całkowite połowy gospodarcze węgorza w wodach dorzecza Odry i Wisły wynosiły 119, 8 ton, szacunkowe połowy wędkarskie 70 ton, a kłusownicze 40, 1 ton. Do wód śródlądowych Polski wprowadzono w 2010 r. 7897 kg materiału zarybieniowego węgorza.


 

RYBY SIEJOWATE

*00018*          pl

Prace prowadzone dla zachowania siei w jeziorach Pojezierza Mazurskiego i Suwalskiego. Szczepkowski, Mirosław; Szczepkowska,  Bożena; Wunderlich, Krzysztof; Krzywosz, Tadeusz; Stabiński, Robert.  W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2009 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2010    s. 99-107, il. +bibliogr. 13 poz.

Opisano badania nad tworzeniem stad tarłowych siei oraz wychowem materiału zarybieniowego w Zakładzie Hodowli Ryb Jesiotrowatych IRS w Pieczarkach koło Giżycka. Podano parametry i wyniki podchowu oraz przedstawiono problemy związane z chowem (choroby, dawkowanie paszy,  sortowanie ryb). Omówiono czynności podczas transportu materiału zarybieniowego oraz technikę zarybień.


*00041*          en

Can we distinguish acoustically between vendace stock and stickleback stock in Lake Pluszne?. Czy możemy akustycznie rozróżnić populacje sielawy i ciernika w jeziorze Pluszne?.  Doroszczyk, Lech; Długoszewski, Bronisław; Godlewska, Małgorzata. -  Hydroacoustics 2010 vol. 13 s. 67-74, il. bibliogr.

Badania hydroakustyczne w mezotroficznym jeziorze Pluszne przeprowadzono we wrześniu 2009 r. Dane zbierano godzinę po zachodzie słońca, wzdłuż zygzakowatych transektów, używając echosondy Simrad EY500 w wersji z rozszczepioną wiązką sondującą 120 kHz z epiliptycznym przetwornikiem oraz przy pomocy włoka pelagicznego.  Analizę danych akustycznych opracowano za pomocą systemu typu „śledzenie śladów“ (trace tracking) używając echosondy Simrad EP500 oraz programu do mapowania Surfer. Analiza uzyskanych wyników pozwoliła na określenie różnic między badanymi populacjami ryb oraz oszacowanie ich liczebności i rozmieszczenia.


*00106*          en

Impact of daily feed rations for juvenile common whitefish Coregonus lavaretus (L. ), on rearing indicators and oxygen requirements. Wpływ poziomu żywienia juwenalnej siei, Coregonus lavaretus (L. ), na wskaźniki chowu i wielkość zapotrzebowania tlenowego. Wunderlich, Krzysztof; Szczepkowska, Bożena;  Szczepkowski, Mirosław; Kozłowski, Michał; Piotrowska, Iwona. -  Arch. Pol. Fish. 2011 vol. 19 fasc. 1 s. 23-30, il. bibliogr. streszcz.

Badano wpływ różnych dawek pokarmu na wskaźniki chowu i konsumpcję tlenu u młodocianych osobników siei w systemie recyrkulacyjnym. Stosowano trzy racje żywnościowe: 2, 3 i 4 proc.  biomasy ryb, oznakowując grupy, odpowiednio, jako L, M i H. Końcowy ciężar siei wzrastał wraz z dzienną porcją paszy. Ryby z grupy H osiągały najwyższy ciężar 50, 3 g i najwyższy współczynnik pokarmowy (1, 14). W grupie L zanotowano najniższą konsumpcję tlenu. Za optymalną uznano dawkę paszy wynoszącą 3 proc. biomasy ryb.


 

RYBY MORSKIE

*00109*          en

Asymmetry in some morphological characters of Leiognathus equulus (Forsskal) (Leiognathidae) collected from the Sea of Oman.  Asymetria niektórych parametrów morfologicznych u Leiognathus equulus (Forsskal) (Leiognathidae) z Zatoki Omańskiej. Al-Mamry,  Juma; Jawad, Laith; Al-Bimani, Suad; Al-Ghafari, Faten; Al-Mamry,  Dawood; Al-Marzouqi, Mohamed. - Arch. Pol. Fish. 2011 vol. 19 fasc. 1  s. 51-55, il. bibliogr. streszcz.

Przeprowadzono analizę asymetrii wybranych cech morfometrycznych i merystycznych u ryb Leiognathus equulus. Mydliczek ekwula (L.  equulus) należy do rodziny mydliczkowatych z rzędu okoniokształtnych.  Ryby te złowiono w Zatoce Omańskiej w pobliżu miasta Muskat (Sułtanat Omański) na Bliskim Wschodzie. Najwyższy poziom asymetrii stwierdzono dla odległości przedocznej i zaocznej oraz dla długości głowy ryb.  Rozważano, czy zanieczyszczenie wód morskich może być przyczyną występowania asymetrii u ryb.


 

POŁOWY RYB, SPRZĘT POŁOWOWY

*00013*          pl

Stan gospodarki rybackiej prowadzonej w 2009 roku w zbiornikach zaporowych Polski. Czerwiński, Tomasz. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2009 roku. Pod red. M.  Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2010    s. 47-54, il. +bibliogr. 6 poz.

Analizowano odłowy i zarybienia prowadzone w polskich zbiornikach zaporowych w 2009 r. na podstawie danych uzyskanych od 61 użytkowników rybackich. Przedstawiono dane o analizowanych zbiornikach zaporowych z podziałem na dwie grupy: zbiorniki eksploatowane rybacko i zbiorniki nie eksploatowane. W pierwszej grupie zbiorników w 2009 r. uzyskano średnią wydajność 13, 94 kg/ha, a łączny odłów wyniósł 321 ton. W strukturze gatunkowej połowów dominowały ryby karpiowate: leszcz i płoć. Omówiono strukturę gatunkową zarybień i ich wartość w zbiornikach eksploatowanych i nie eksploatowanych rybacko.


*00022*          pl

Monitoring hydroakustyczno-połowowy jeziora Pluszne w 2009 roku.  Doroszczyk, Lech; Długoszewski, Bronisław; Godlewska, Małgorzata. W:  Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2009 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2010    s. 143-154, il. +bibliogr. 18 poz.

Monitoring Jeziora Plusznego obejmował badania hydroakustyczne,  pomiary termiczno-tlenowe oraz strukturę rozmiarów ryb na podstawie połowów kontrolnych. Sporządzono mapy rozmieszczenia przestrzennego ryb oraz wyliczono ich biomasę. Stwierdzono, że sielawa od lat skupia się jesienią w najgłębszej odnodze jeziora i osiąga wymiary przekraczające próg ochronny. Nie stwierdzono obecności sielawy w wieku 0+ oraz stynki, za to nastąpił gwałtowny wzrost liczebności ciernika.


 

EKONOMIKA I ORGANIZACJA RYBACTWA

*00006*          pl

Ekonomiczna opłacalność produkcji rybackiej w Polsce. Wołos,  Arkadiusz; Lirski, Andrzej. W: Wielofunkcyjność gospodarki stawowej w Polsce. Aktualne uwarunkowania. Red. nauk. Mirosław Cieśla, Ryszard Wojda. Warszawa: Wydaw. „Wieś Jutra“ 2010    s. 21-26, il. +bibliogr. 7 poz. , summ.

W oparciu o dane ankietowe z 31 gospodarstw rybackich (18.  karpiwoych i 13. pstrągowych) analizowano ich sytuację ekonomiczno-finansową w 2007 r. Scharakteryzowano produkcję,  zatrudnienie, przychody i strukturę kosztów badanych gospodarstw.  Najwyższą opłacalność produkcji rybackiej stwierdzono w Polsce dla gospodarstw pstrągowych, a najniższą dla karpiowych. Wykazano, że najwyższą pozycję w strukturze kosztów działalności gospodarstw karpiowych stanowią koszty robocizny i zakup pasz.


*00007*          pl

Wartość użytkowa i rynkowa stawów rybnych. Turkowski, Konrad;  Lirski, Andrzej. W: Wielofunkcyjność gospodarki stawowej w Polsce.  Aktualne uwarunkowania. Red. nauk. Mirosław Cieśla, Ryszard Wojda.  Warszawa: Wydaw. „Wieś Jutra“ 2010    s. 27-40, il. +bibliogr. 19 poz. , summ.

Przedstawiono właściwe podejścia, metody i techniki wyceny obiektów stawowych. Omówiono wartość rynkową stawów rybnych w podejściu porównawczym, dochodowym i mieszanym. Opisano przykład wyceny gruntów pod stawami metodą wskaźników szacunkowych gruntów.


*00009*          pl

Pan Karp - 5 lat promocji ryb śródlądowych. Szczepański,  Zbigniew. W: Wielofunkcyjność gospodarki stawowej w Polsce.  Perspektywy rozwoju. Red. nauk. Mirosław Cieśla, Jerzy Śliwiński.  Warszawa: Wydaw. „Wieś Jutra“ 2010    s. 110-116, il.

W 2005 r. Instytut Rybactwa Śródlądowego oraz Towarzystwo Promocji Ryb zainicjowały działalność promocyjną dla karpia,  finansowaną z funduszy Unii Europejskiej. W latach 2005-2009 przeprowadzono 5 kampanii promocyjnych i wypromowano logo kampanii Pan Karp. Opisano działania promocyjne, organizowane imprezy terenowe, wystawy, udziały w targach oraz reklamy telewizyjne.


*00010*          pl

Analiza jeziorowej produkcji rybackiej w 2009 roku. Wołos,  Arkadiusz; Mickiewicz, Maciej; Draszkiewicz-Mioduszewska, Hanna. W:  Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2009 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2010    s. 7-18, il. +bibliogr. 1 poz.

Dokonano analizy jeziorowej produkcji rybackiej w 2009 r. w oparciu o dane ankietowe otrzymane od 104 podmiotów uprawnionych do rybackiego użytkowania jezior o łącznej powierzchni 236771, 75 ha.  Przedstawiono ogólną charakterystykę badanych gospodarstw oraz ich parametry produkcyjno-gospodarcze. W ocenianym roku całkowita produkcja ryb towarowych wyniosła 2098, 47 ton, a wydajność 8, 86 kg/ha (odnotowana została jako najniższa wydajność w historii kilkunastoletnich badań nad stanem rybactwa jeziorowego).


*00012*          pl

Sytuacja ekonomiczno-finansowa podmiotów uprawnionych do rybackiego użytkowania jezior w 2009 roku. Wołos, Arkadiusz;  Mickiewicz, Maciej; Czerwiński, Tomasz. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2009 roku. Pod red. M.  Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2010    s. 35-45, il. +bibliogr. 1 poz.

Na podstawie danych ankietowych otrzymanych od 74 podmiotów prowadzących gospodarkę rybacką w jeziorach lub w jeziorach i stawach, przedstawiono charakterystykę ich gospodarstw oraz wybrane parametry produkcyjno-gospodarcze. W 2009 r. stwierdzono średni wskaźnik rentowności na poziomie 13, 87 proc. , przy czym w grupie gospodarstw jeziorowo-stawowych wynosił on 17, 85 proc. Wykazano, że w gospodarstwach „stawowo-jeziorowych“ odnotowuje się wyższą efektywność gospodarowania niż w grupie „jeziorowej“, gdzie osiągany wskaźnik rentowności wynosił zaledwie 6, 81 proc.


*00014*          pl

Rynek i spożycie ryb w latach 2009-2010. Seremak-Bulge, Jadwiga.  W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2009 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2010    s. 55-69, il.

Przedstawiono wielkość produkcji oraz sprzedaż ryb słodkowodnych i łososi w latach 2005-2009. Omówiono podaż na ryby słodkowodne odnotowywaną na rynku krajowym oraz obroty handlowe sektora rybackiego. W 2009 r. spożycie ryb i „owoców morza“ wyniosło 13, 2 kg/mieszkańca. Od początku 2009 r. nastąpił wzrost cen ryb i ich przetworów, co przyczyniło się do obniżenia na nie popytu. Szacuje się, że w 2010 r. krajowe połowy ryb mogą być podobne do uzyskanych rok wcześniej (czyli ponad 260 tys. ton).


*00083*          pl

Rynek i spożycie ryb słodkowodnych w 2010 r. oraz prognoza na 2011 r. Seremak-Bulge, Jadwiga. - Mag. Przem. Ryb. 2011 nr 1 (79)  s. 13-17, il.

Scharakteryzowano produkcję i połowy ryb słodkowdnych w Polsce oraz przyczyny spadku ich odłowów do 48 tys. ton. Przedstawiono obroty handlowe rybami słodkowodnymi ze szczególnym uwzględnieniem łososia,  pstrąga, karpia i pangi. W 2010 r. spożycie ryb zmalało do 12, 90 kg/osobę w porównaniu z danymi z 2008 r. (13, 7 kg/osobę). Analizowano ceny detaliczne i zbytu oraz wskaźniki zmian cen ryb i przetworów rybnych. Omówiono potencjał rozwoju rynku ryb w Polsce.


*00112*          pl

Gospodarka rybacka w śródlądowych wodach płynących w roku 2009.  Cz. 1: Uprawnieni do rybactwa, obwody rybackie, połowy gospodarcze i zatrudnienie. Wołos, Arkadiusz; Mickiewicz, Maciej; Draszkiewicz-Mioduszewska, Hanna. - Komun. Ryb. 2011 nr 2 (121)  s. 13-17, il. bibliogr.

Analizowano kwestionariusze sprawozdawcze RRW-23 obejmujące dane podmiotów prowadzących gospodarkę rybacką na publicznych śródlądowych wodach płynących. Zawierały one dane o formach prawnych, obwodach rybackich, połowach ryb i raków narzędziami i urządzeniami rybackimi oraz dane o materiale zarybieniowym i o zatrudnieniu. Ogółem otrzymano 360 kwestionariuszy od podmiotów użytkujących ponad 386 tys. ha wód, co stanowi 80, 5 proc. całkowitego ich areału.


*00113*          pl

Gospodarka rybacka w śródlądowych wodach płynących w roku 2009.  Cz. 2: Zarybienia. Mickiewicz, Maciej; Wołos, Arkadiusz; Draszkiewicz-Mioduszewska, Hanna. - Komun. Ryb. 2011 nr 2 (121)  s. 18-22, il.

W kwestionariuszach statystycznych RRW-23 podano ilość materiału zarybieniowego poszczególnych gatunków ryb w podziale na sortymenty wprowadzonego do wód powierzchniowych płynących przez 360 podmiotów prowadzących gospodarkę rybacką. Przedstawiono odsetek powierzchni zarybianych poszczególnymi gatunkami oraz wartość zarybień w złotówkach w przeliczeniu na 1 ha powierzchni. Całkowita wartość zarybień w 2009 roku wyniosła 32 323 962 zł.


 

WĘDKARSTWO

*00023*          pl

Wędkarskie odłowy gatunków drapieżnych w jeziorach użytkowanych przez toruński Okręg Polskiego Związku Wędkarskiego. Draszkiewicz-Mioduszewska, Hanna; Wołos, Arkadiusz. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2009 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2010    s. 155-166, il. +bibliogr. 16 poz.

Przedstawiono wielkość zarejestrowanych przez wędkarzy odłowów całkowitych oraz odsetek drapieżników (szczupaka, okonia, suma,  węgorza) w odłowach z 60 jezior toruńskiego okręgu PZW w latach 2003-2007. Wśród nich w 6 jeziorach udział drapieżników przekraczał 40 proc. , a w 22 jeziorach wynosił ponad 30 proc. odłowów całkowitych. Najwięcej łowiono szczupaka, następnie okonia, sandacza i węgorza, a najmniej suma. Podano średnie masy poszczególnych gatunków ryb drapieżnych łowionych w analizowanych jeziorach.


*00035*          pl

Cele rejestracji połowów wędkarskich. Wołos, Arkadiusz. - Nasze Wody 2010 R. 14 nr 3 s. 13-14, il.

Prowadzenie racjonalnej gospodarki rybackiej nakłada na uprawnionych do rybactwa konieczność prowadzenia statystyk w formie księgi gospodarczej, a tym samym do ewidencji amatorskiego połowu.  Rejestracja połowów wędkarskich powinna zawierać wielkość ryb i strukturę gatunkową odłowów. Umożliwa to ocenę efektywności gospodarowania, stanu środowiska i weryfikację operatów zagospodarowania oraz ustalenia wielu wskaźników rybackich.


 

SKORUPIAKI I MIĘCZAKI UŻYTKOWE

*00033*          pl

Raki jeziora Wigry. Krzywosz, Tadeusz; Traczuk, Piotr;  Chybowski, Łucjan. - Rocz. August. -Suwal. 2010 t. 10 s. 37-40, il.   bibliogr.

Omówiono występowanie raka szlachetnego w jeziorze Wigry od ustąpienia ostatniego zlodowacenia do momentu całkowitego zaniku jego populacji. W latach sześćdziesiątych stwierdzono zasiedlenie wód Suwalszczyzny i także Wigier przez raka pręgowanego. Przedstawiono wielkość populacji tego gatunku oraz jego odłowy. W 2008 r. nastąpił drastyczny spadek populacji raka pręgowanego w jeziorze Wigry oraz w wodach całego kraju. Obecnie wody tego jeziora mógłby zasiedlić rak sygnałowy.


 

PRZETWÓRSTWO RYBNE

*00052*          en

Mercury in fish and fish products. An evaluation of threats to consumer health. Rtęć w rybach i produktach rybnych. Ocena zagrożeń dla zdrowia konsumenta. Polak-Juszczak, Lucyna. -  Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2010 vol. 39 suppl. 1 s. 93-103, il. bibliogr.

Omówiono wyniki analiz stężenia rtęci w mięsie ryb oraz ich przetworach dostępnych na polskim rynku w celu oszacowania potencjalnego zagrożenia dla zdrowia konsumentów w świetle norm żywnościowych. Stężenie rtęci w mięsie ryb wahało się od ok. 14 (np.  u szprota) do 89 (np. u okonia) mikrog/kg. Wśród przetworów najwięcej rtęci miały ryby wędzone (średnio 51 mikrog/kg), szczególnie łosoś (71 mikrog/kg) i śledź (68 mikrog/kg). Oszacowane stężenia rtęci w rybach i ich przetworach dostępnych na polskim rynku nie przekraczały kilku procent dopuszczalnych stężeń i tym samym nie stanowiły zagrożenia dla zdrowia konsumentów.


 

BUDOWNICTWO WODNE

*00046*          pl

Metody hydraulicznego projektowania przepustów z uwzględnieniem morfologii cieku i wymogów związanych ze swobodnym przepływem ryb.  Kosicki, Andrzej J. - Gosp. Wod. 2011 R. 71 nr 3 s. 108-117, il.   bibliogr.

W hydraulicznym projektowaniu przepustów należy uwzględnić morfologię strumienia oraz warunki migracji ryb. Przepusty muszą spełniać wymogi określonego przepływu zarówno w warunkach powodziowych jak i podczas niskich stanów wody. Omówiono wymagania projektowe zabezpieczające swobodny przepływ ryb. Zwrócono uwagę na zalety wielokomorowych przepustów skrzynkowych.


 

URZ¥DZENIA DO CHOWU I HODOWLI RYB

*00020*          pl

Wstępne efekty funkcjonowania projektu innowacyjnego w zakresie stymulowania wzrostu produkcji materiału zarybieniowego cennych gatunków ryb, ze szczególnym uwzględnieniem szczupaka. Szkudlarek,  Maciej; Szczerbowski, Andrzej; Łuczyński, Marek J. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2009 roku. Pod red. M. Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2010    s. 123-132, il. +bibliogr. 2 poz.

W ramach projektu skonstruowano 6 przewoźnych, kompletnych modułów wylęgarniczo-podchowowych, umożliwiających inkubację ikry i pozyskanie wylęgu w warunkach kontrolowanych. Udostępniono je podmiotom rybackim w województwie warmińsko-mazurskim. Podano schematy i opisano zasadnicze elementy oraz działanie mobilnej wylęgarni i podchowalni ryb. Omówiono pierwsze efekty działania tych obiektów.


*00102*          pl

Dzieje produkcji łodzi rybackich z tworzyw sztucznych. Cz. 1: Trudne początki. Kotowicz, Lech. - Prz. Ryb. 2011 R. 35 nr 2 s. 30-33,   il.

Opisano pionierskie prace przygotowawcze związane z budową łodzi rybackich z żywic poliestrowych, prowadzone w latach 70. w Zakładzie Rybackim w Węgorzewie. Projekt łodzi musiał spełniać określone warunki. Początkowo wykonano 8 sztuk prototypów.


 

ZANIECZYSZCZENIE I OCHRONA WÓD

*00051*          en

Mercury in recent sediments of selected rivers and lakes in Poland - monitoring studies: years 1991-2009. Rtęć we współczesnych osadach wybranych rzek i jezior Polski - badania monitoringowe: lata 1991-2009.  Bojakowska, Izabela; Górecka, Ewa;  Karmasz, Dorota. - Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2010 vol. 39 suppl. 1  s. 51-64, il. bibliogr.

Podsumowano wyniki badań osadów z około 1500 stanowisk rzecznych i jeziorowych objętych monitoringiem krajowym pod kątem skażenia rtęcią. Stężenie rtęci w osadach rzecznych wahało się od poniżej 0. 005 do powyżej 500 mg/kg osadów, przy czym w około 95 proc. prób wynosiło poniżej 1 mg/kg osadów. Najwyższe stężenie notowano w ujściu rzek. W osadach jezior zakres stężeń był węższy i wynosił od poniżej 0. 500 do 2. 800 mg/kg osadów, a w 99. 7 proc. prób nie przekraczał 1 mg/kg osadów. Wartości nadprogowe rtęci (0. 487 mg/kg) stwierdzono w ponad 10 proc. osadów rzecznych i w 1. 2 proc. osadów jeziorowych.


*00056*          en

Heavy metal contamination of waters in reservoirs in an urban agglomeration. Zanieczyszczenie zbiorników wodnych metalami ciężkimi w aglomeracji miejskiej. Szpakowska, Barbara; Karlik,  Bogdan; Krzesiński, Włodzimierz; Goliński, Piotr; Szczęsna,  Magdalena; Mleczek, Mirosław. - Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2010 vol. 39 nr 2 s. 113-120, il. bibliogr.

Przedstawiono stopień skażenia metalami ciężkimi (Zn, Pb, Cu,  Cd) pięciu zbiorników wodnych (Jezioro Kierskie, Strzeszyńskie,  Rusałka, Maltańskie, Sołacki Staw) oraz zasilających je cieków na terenie Ponania. Dane pomiarowe posłużyły do opracowania prostego modelu matematycznego (w oparciu o regresję liniową) mogącego umożliwić prognozowanie skażenia metalami zbiornika wodnego na terenie zurbanizowanym. Największą wiarygodność modelu uzyskano przy założeniu zakresu błędu na poziomie 15 proc.


*00060*          en

Models of phosphorus turn-over in a hypertrophic lake: the Lake Swarzędzkie case study. Modele obiegu fosforu w jeziorze hypertroficznym - studium Jeziora Swarzędzkiego. Kowalczewska-Madura, Katarzyna; Gołdyn, Ryszard. - Oceanol. Hydrobiol. Stud. 2010 vol. 39 nr 3 s. 21-33, il. bibliogr.

Analiza obiegu fosforu w hypertroficznym Jeziorze Swarzędzkim (Wielkopolska) wykazała znaczną zmienność sezonową. Zimą głównym źródłem fosforu były wody z rzek dopływających do jeziora (obciążenie zewnętrzne, 74 proc. ), a latem fosfor zakumulowany w jeziorze (ładunek wewnętrzny, 59 proc. ). Najbardziej efektywnym źródłem rozpuszczonego fosforu reaktywnego było jego wydzielanie przez organizmy pętli mikrobiologicznej (38 proc. ). Z analizy opracowanych modeli obiegu fosforu (latem i zimą) wynika, że obecnie żadne mechanizmy naturalne w ekosystemie nie są w stanie poprawić statusu troficznego jeziora.


*00062*          en

The effect of catchment area management on biogenic element concentrations in the water of small ponds. Wpływ użytkowania obszaru zlewni na koncentrację pierwiastków biogennych w małych zbiornikach wodnych. Szyperek, Urszula. - Oceanol. Hydrobiol. Stud.  2010 vol. 39 nr 3 s. 47-54, il. bibliogr.

Wyniki badań dotyczyły wpływu gleby oraz sposobu użytkowania zlewni na koncentrację związków azotu, fosforu oraz wapnia i potasu w małych zbiornikach wodnych na Pojezierzu Olsztyńskim w latach 1997-2001. Stwierdzono, że koncentracja wszystkich badanych związków (oprócz jonów NO2) korelowała z dominującym typem gleby w zlewni.  Najwyższe koncentracje związków fosforu odnotowano w zbiornikach położonych na obszarach o charakterze rolniczym, a najniższe na zalesionych.


*

Total phosphorus and organic matter content in bottom sediments of lake under restoration measures with iron treatment. Zawartość fosforu całkowitego i materii organicznej w osadach dennych jeziora restaurowanego przy pomocy żelaza. Kowalczewska-Madura, Katarzyna; Dondajewska, Renata; Gołdyn, Ryszard. - Limnol. Rev. 2010 vol. 10 nr 3-4 s. 139-145, il. bibliogr.

Jezioro Rusałka koło Poznania jest zbiornikiem płytkim, silnie zeutrofizowanym, użytkowanym rekreacyjnie. Zabiegi rekultywacyjne przy pomocy siarczanu żelaza wykonywano w latach 2006-2007.  Koncentracje fosforu (P) i materii organicznej analizowano w osadach dennych w profundalu i litoralu. Większe koncentracje P stwierdzono w profundalu (maks. 1, 55 mg P/g s. m. osadów) niż w litoralu (maks. 0. 98 mg P/g s. m. osadów). Po zastosowaniu siarczanu żelaza nastąpił wzrost P w osadach, ale dominowały frakcje niedostępne biologicznie.  Zawartość materii organicznej w profundalu wzrosła o 23. 1 proc. , a w litoralu o 14. 8 proc.


*00097*          en

Application of Phytotoxkit microbiotest for hazard assessment of bottom sediments in the eutrophic dam reservoir. Zastosowanie mikrobiotestu Phytotoxkit do oceny ryzyka związanego z osadami dennymi w eutroficznym zbiorniku zaporowym. Trojanowska, Adriana.  - Limnol. Rev. 2010 vol. 10 nr 3-4 s. 173-180, il. bibliogr.

Oceniano ekotoksyczność osadów dennych Zbiornika Sulejowskiego przy pomocy mikrobiotestów badając ich wpływ na kiełkowanie i wzrost roślin. Badane rośliny wykazywały zróżnicowane reakcje na osady,  według gradientu malejącej wrażliwości: Lepidium sativum, Sorgum saccharatum, Sinapis alba. Stwierdzono zależność między fitotoksykantami a zawartością wody w osadach. Uzyskane wyniki wykazały przestrzenne zróżnicowanie toksyczności osadów, co wskazuje na różne źródła pochodzenia i charakter zawartych w osadach substancji toksycznych.


 

OCHRONA GATUNKOWA

*00044*          en

Threats to existence of lake minnow Eupallasella percnurus (Pallas) sites in Poland. Zagrożenia dla istnienia stanowisk strzebli błotnej Eupallasella percnurus (Pallas) w Polsce.  Wolnicki, Jacek; Radtke, Grzegorz. - Teka Kom. Ochr. Kszt. Środ. Przyr.  2010 vol. 7 s. 5-9, il. bibliogr. streszcz.

W Polsce stwierdzono 163 stanowiska strzebli błotnej, spośród których 126 uważa się za zagrożone w stopniu wysokim lub średnim.  Główną przyczyną ich zagrożenia jest trwałe wypłycanie misy zbiornika wodnego, a następnie zarastanie roślinnością naczyniową lub całkowite wysychanie. Zaobserwowano, że większość czynników zagrożenia bardziej dotyczy siedliska niż oddziałuje bezpośrednio na populacje strzebli błotnej.


 

GOSPODARKA WODNA

*00024*          pl

Aspekty budowy Małych Elektrowni Wodnych w odniesieniu do ichtiofauny, gospodarki rybackiej oraz ochrony przyrody - przykład rzeki Wel. Wiśniewolski, Wiesław. W: Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2009 roku. Pod red. M.  Mickiewicza. Olsztyn: Wydaw. IRS 2010    s. 167-182, il. +bibliogr. 26 poz.

Przedstawiono tok postępowania administracyjnego w celu uzyskania pozwolenia wodnoprawnego na wykonanie małej elektrowni wodnej na rzece Wel w miejscowości Chełsty. Rozpatrywano go w aspekcie wpływu elektrowni na ichtiofaunę rzeki oraz Rezerwat Przyrody „Rzeka Drwęca“. Opisano charakterystykę ichtiofauny rzeki Wel z podaniem szczegółowej listy występujących gatunków ryb i minogów.