Instytut   Rybactwa   Śródlądowego

im. STANISŁAWA  SAKOWICZA







EXPRESS INFORMACJA

NR  3/2014

(kwartalnik)

 

 

                                                         Opracowanie: mgr inż. Jadwiga Zdanowska

                                                                         mgr inż. Henryk Chmielewski

                                                                              inż. Jadwiga Cupiał

 

 

                                                                                                                                      Opracowanie: mgr inż. Jadwiga Zdanow

Olsztyn 2014

 

 

 

 

 

 

REDAKCJA

Zespół redakcyjny:
mgr inż. Jadwiga Zdanowska
mgr inż. Henryk Chmielewski
inż. Jadwiga Cupiał

 

Kontakt:
Tel.
(089) 524 01 71, fax (089) 524 05 05
E-mail: din@infish.com.pl

 

© Copyright by
Instytut Rybactwa Śródlądowego
Olsztyn 2010

 

Wydawca:
Dział Wydawnictw
Instytutu Rybactwa Śródlądowego
10-719 Olsztyn, ul. Oczapowskiego 10
Tel. (089) 524 10 15, 524 01 71, fax (089) 524 05 05
E-mail: wydawnictwo@infish.com.pl

 

 

 

 

 

 

Część rekordów została opracowana w Centralnej Bibliotece Rolniczej
w Warszawie oraz w innych ośrodkach naukowych.
Dziękujemy za ich udostępnienie.

 

 

 

 

 

RYBACTWO

*00074*          pl

Realizacja przywileju pierwszeństwa w zawarciu umowy użytkowania rybackiego. Radecki, Wojciech. - Prz. Ryb. 2014 nr 2 (134) s.17-18

Prawnik wskazuje drogę postępowania dzierżawcy, któremu odmówiono przedłużenia umowy użytkowania rybackiego, ze skorzystania z prawa pierwszeństwa.


*00080*          pl

Szkoły Związku Organizacji Rybackich pod patronatem Profesora Franciszka Staffa w okresie okupacji hitlerowskiej. Cz.2: Szkoła Rybacka w Tatarze (1942-1944). Śliwiński, Jerzy. - Prz. Ryb. 2014 nr 2 (134) s.37-39, il.

Roczną Szkołę Rybacką w Tatarze k. Rawy Mazowieckiej uruchomiono jesienią 1942 r. przy udziale Związku Organizacji Rybackich. Wśród specjalistycznej kadry byli znani ichtiolodzy, jak Franciszek Staff, Matylda Gąsowska, Stanisław Sakowicz, Bolesław Dąbrowski i Mieczysław Gierałtowski. Oprócz kształcenia młodzieży w zakresie rybactwa szkoła była też ośrodkiem działalności konspiracyjnej.


*00090*          pl

Kwestionowanie wyniku konkursu ofert na oddanie w użytkowanie obwodu rybackiego. Radecki, Wojciech. - Komun. Ryb. 2014 nr 2 (139)  s.37-38

Na podstawie obowiązujących przepisów (Prawo Wodne, Kodeks Cywilny) prawnik podaje jakie uprawnienia przysługują uczestnikowi konkursu ofert na oddanie w użytkowanie obwodu rybackiego, jeżeli uważa, że został niesłusznie pozbawiony zwycięstwa w konkursie, ale przed rozstrzygnięciem sporu sądowego została zawarta umowa użytkowania tego obwodu z innym uczestnikiem konkursu.


*00101*          pl

Perspektywy wsparcia akwakultury w ramach Programu Operacyjnego „Rybactwo i Morze“ 2014-2020. Pirtań, Ziemowit. - Prz. Ryb. 2014 nr 3 (135) s.26-29, il.

Uchwalone 15 mja 2014 r. Rozporządzenie Rady i Parlamentu Europejskiego nr 508/2014 w sprawie Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego będzie wykładnią do opracowania Programu Operacyjnego „Rybactwo i Morze“ 2014-2020. Przygotowywany jest on przez Departament Rybołówstwa MRiRW i będzie się skupiał na rozwoju akwakultury oraz nauki, zwłaszcza w zakresie innowacyjnych zastosowań praktycznych. Fundusze przeznaczone na cały program są wyższe o ponad 2 mld Euro od dotacji w latach 2007-2013.


*00103*          pl

Niezwyczajne życie profesora zwyczajnego Jana A. Szczerbowskiego. W 60. rocznicę przybycia na studia rybackie do Olsztyna (1954). Guziur, Janusz. - Prz. Ryb. 2014 nr 3 (135) s.40-45,

Przedstawiono życiorys, przebieg pracy zawodowej i społecznej, piastowane stanowiska i funkcje, zainteresowania i dorobek naukowy, osiągnięcia dydaktyczne oraz odznaczenia i wyróżnienia profesora dr. hab. inż. Jana Szczerbowskiego, Doktora Honoris Causa.


 

HYDROBIOLOGIA RYBACKA

*00003*          en

Phytoplankton assemblages in fishponds fed with treated wastewater. Zespoły fitoplanktonowe w stawach rybnych zasilanych oczyszczonymi ściekami. Napiórkowska-Krzebietke, Agnieszka;  Hutorowicz, Andrzej. W: Current advances in algal taxonomy and its applications. Phylogenetic, ecological and applied perspective. Eds Konrad Wołowski et.al. Kraków: Szafer Institute of Botany PAS 2012     s.275-285, il. +bibliogr. 53 poz.

Przedstawiono wyniki badań fykologicznych w trzech stawach narybkowych o powierzchni 1 ha i głębokości 1,5 m, zasilanych okresowo oczyszczonymi ściekami. Wykazano wpływ różnogatunkowej obsady ryb na sezonowe zmiany składu gatunkowego i obfitość zespołów fitoplanktonowych. Wśród zidentyfikowanych grup funkcjonalnych dominującymi okazały się zespoły charakterystyczne dla płytkich, mętnych i żyznych zbiorników wodnych. Dominującymi gatunkami były okrzemki z rodzaju Ulnaria, zielenice z rodzajów: Coleastrum, Pediastrum i Scenedesmus oraz kryptofity z rodzajów Cryptomonas i Chroomonas.


*00005*          en

A comparison of epilimnetic versus metalimnetic phytoplankton assemblages in two mesotrophic lakes. Porównanie zespołów fitoplanktonowych meta- i epilimnionu w dwóch jeziorach mezotroficznych. Napiórkowska-Krzebietke, Agnieszka; Hutorowicz, Andrzej. - Oceanol.Hydrobiol.Stud. 2013 vol.42 nr 1 s.89-98, il.  bibliogr.

Wyniki badań przeprowadzonych w latach 2006-2008 w jeziorach Hańcza i Dejguny wykazały niską koncentrację fitoplanktonu (0,6-5,2 mg/l) z maksimum w warstwie metalimnionu („nisza metalimnetyczna“). Dominującą grupą fitoplanktonu w jeziorze Hańcza były okrzemki, a zwłaszcza Cyclotella spp., zaś w jeziorze Dejguny dominowały sinice (Planktothrix agardhii). Duże różnice taksonomiczne składu fitoplanktonu potwierdziła analiza skupień. Wspólnymi cechami fitoplanktonu w obydwu jeziorach była tolerancja na niedobory światła i składników pokarmowych. Różnice między zespołami fitoplanktonu w warstwach meta- i epilimnionu stwierdzono tylko w jeziorze Dejguny.


*00006*          en

Cyanobacteria and cyanotoxins in Polish freshwater bodies. Sinice i ich toksyny w słodkowodnych zbiornikach Polski. Kobos, Justyna; Błaszczyk, Agata; Hohlfeld, Natalia; Toruńska-Sitarz, Anna;  Krakowiak, Anna; Hebel, Agnieszka; Sutryk, Katarzyna; Grabowska, Magdalena; Toporowska, Magdalena; Kokociński, Mikołaj; Messyasz, Beata; Rybak, Andrzej; Napiórkowska-Krzebietke, Agnieszka; Nawrocka, Lidia; Pełechata, Aleksandra; Budzyńska, Agnieszka; Zagajewski, Paweł; Mazur-Marzec, Hanna. - Oceanol.Hydrobiol.Stud. 2013 vol.42 nr 4 s.358-378, il. bibliogr.

Przedstawiono wyniki badań terenowych dotyczących występowania sinic w 21 zbiornikach Polski z regionów: Lubelszczyzna, Polesie, Warmia i Mazury, Pomorze Gdańskie, Wielkopolska. Dokonano przeglądu literatury przedmiotu dotyczącego występowania sinic w 238 zbiornikach wodnych. Stwierdzono, że model rozmieszczenia gatunkowego sinic w Polsce jest typowy dla wód zeutrofizowanych w Europie z dominacją rodzajów: Planktothrix, Aphanizomenon, Microcystis, Dolichospermum. Odsetek zbiorników, w których stwierdzono produkcję toksyn sinicowych wahał się od 75 proc. (dane literaturowe) do 85 proc. (badania zamieszczone w publikacji). Wśród 24 zidentyfikowanych mikrocystyn najczęściej występowała toksyna [Asp3]MC-RR.


*00007*          en

Effects of salinity on species diversity of rotifers in anthropogenic water bodies. Wpływ zasolenia na zróżnicowanie gatunkowe wrotków w zbiornikach wodnych pochodzenia antropogenicznego. Bielańska-Grajner, Irena; Cudak, Anna. -  Pol.J.Env.Stud. 2014 vol.23 nr 1 s.27-34, il. bibliogr.

Omówiono wpływ zasolenia na skład gatunkowy i zagęszczenie wrotków w 14-tu poprzemysłowych zbiornikach wodnych na terenie Górnego Śląska. Na podstawie średniej koncentracji całkowitej zawartości substancji rozpuszczonych (TDS) oraz tzw. analizy głównych składowych zbiorniki podzielono na cztery grupy pod względem stopnia zasolenia. Były to zbiorniki: słodkowodne (TDS poniżej 500 mg/l; subzasolone (TDS 500-3000 mg/l); hypozasolone (TDS 3000-20000 mg/l); mezozasolone (TDS 20000-50000 mg/l). Wzrost zasolenia wpływał istotnie na zróżnicowanie, zagęszczenie i obfitość badanych zespołów planktonowych. Istotne zmiany obserwowano zwłaszcza przy zasoleniu 500 i 20000 mg/l.


*00008*          en

Studies of sustainability of planktonic rotifer assemblages in select national park ponds and wetland reservoirs. Badania nad stabilnością zespołów wrotków planktonowych w wybranych stawach i rozlewiskach parku narodowego. Demetraki-Paleolog, Andrzej. -  Pol.J.Env.Stud. 2014 vol.23 nr 1 s.51-56, il. bibliogr.

Na podstawie badań porównawczych z lat 2008, 2009 i 2012 dokonano analizy biomasy, składu i dominacji gatunkowej zespołów wrotków planktonowych w 6 zbiornikach wodnych (trzech stawach i trzech rozlewiskach) Poleskiego Parku Narodowego. Zaobserwowano, że w zbiornikach, w których na początku badań notowano większe zróżnicowanie gatunkowe, stabilność zespołów wrotków wyrażona składem faunistycznym, biomasą i częściowo zagęszczeniem, była większa. Dotyczyło to głównie zbiorników tworzących większe kompleksy wodne.


*00009*          pl

Zastosowanie modelowania matematycznego w analizie wpływu osadów dennych na jakość wód rzecznych. Bielak, Sebastian R. - Aura 2014 nr 3 s.13-16, il.

Scharakteryzowano tworzenie i skład geochemiczny osadów dennych w środowisku wodnym. Opisano wykorzystanie modelu nizinnej rzeki Biebrzy, skonstruowanego na bazie programu Qual2k, w analizie wpływu osadów dennych na jakość wód. Przedstawiono konstrukcję modelu, jego kalibrację przeprowadzoną w oparciu o dane zgromadzone 29 lipca i 25 września 2007 r. oraz 23 lipca 2008 r. Dane te zostały wykorzystane do jego weryfikacji. Omówiono uzyskane wyniki symulacji komputerowej.


*00010*          pl

Zastosowanie modelowania matematycznego w analizie zmian stężeń tlenu oraz zakwaszenia wód rzecznych. Bielak, Sebastian R. - Aura  2014 nr 4 s.7-10, il.

W oparciu o model rzeki Biebrzy Dolnej, skonstruowany na bazie programu Qual2k, analizowano zmiany stężeń tlenu i pH wód rzecznych. Wykazano dużą przydatność programu do symulacji zmian wartości parametrów fizyko-chemicznych wody w korycie rzecznym oraz identyfikacji czynników odpowiedzialnych za spadek jakości wody w Biebrzy Dolnej poniżej wymaganych standardów. Najpoważniejszym problemem ekologicznym w rzece są okresowe niskie stężenia tlenu rozpuszczonego oraz wynikające z tego poważne deficyty tlenu dochodzące do 70 proc. Odczyn badanych wód mieścił się w zakresie pH od 7,4 do 8,0.


*00013*          pl

Tendencje zmian zjawisk lodowych jezior Polski w latach 1951-2010. Choiński, Adam; Ptak, Mariusz; Skowron, Rajmund. -  Prz.Geogr. 2014 t.86 z.1 s.23-40, il. bibliogr. summ.

Przedstawiono czasowe i przestrzenne zróżnicowanie zjawisk lodowych w okresie 1951-2010 oraz tendencje ich zmian dla pięciu jezior; były to: Jamno, Ostrzyckie, Jeziorak, Mikołajskie, Studzieniczne. Najdłuższy czas trwania zjawisk lodowych i pokrywy lodowej odnotowano dla okresu 1961-1970 i wynosił on (odpowiednio) 110 i 99 dni. Najkrótszym okresem występowania obu tych wielkości były lata 2001-2010, a czas ich trwania wynosił 84 i 72 dni. Dla wszystkich pięciu jezior w dekadzie 1961-1970 nastąpiło najdłuższe zaleganie pokrywy lodowej.


*00015*          pl

Jezioro Druzno. Nitecki, Czesław. - Natura. Przyroda Warmii i Mazur 2013 nr 4 (32) s.26-33, il.

Opisano płytkie, zarastające i silnie zeutrofizowane Jezioro Drużno położone w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego. Charakterystyczne dla tego jeziora są wyspy, kępy powstające z oderwanego pła. Obserwuje się lądowacenie jeziora poprzez zarastanie i wypełnianie misy jeziora osadami. Warstwa osadów wynosi od 6 do 12 m.


*00018*          pl

Możliwości zastosowania zdalnie sterowanego, wielofunkcyjnego urządzenia pomiarowego do wykonywania badań na zbiornikach wodnych.  Wolak, Andrzej; Przecherski, Piotr. - Gosp. Wod. 2014 R.74 nr 4  s.151-154, il. bibliogr.

Przedstawiono innowacyjne rozwiązanie prowadzenia pomiarów batymetrycznych z wykorzystaniem pływającego dronu UPP-IE. W urządzeniu zastosowano dwa pomiary częstotliwości i uzyskano wielofunkcyjne urządzenie do pomiaru „prawdziwej“ głębokości jeziora i bezpośredniego pomiaru warstwy osadów. Urządzenie jest w fazie testowania w celu uzyskania ochrony patentowej.


*00020*          pl

Bogactwo flory ekosystemów wodnych. Kaszyński, Bartosz. - Nasze Wody 2014 nr 1 (52) s.26-27, il.

Omówiono specyfikę środowiska wodnego wpływającego na budowę i życie roślin wodnych. Cechy roślin umożliwiające bytowanie w środowisku wodnym to: zmniejszanie lub zwiększanie ilości gazów w przestrzeniach międzykomórkowych, słaby rozwój tkanek mechanicznych i przewodzących, słabe wykształcenie systemu korzeniowego lub jego brak, wykształcenie cienkich, giętkich i wiotkich łodyg.


*00036*          en

Spatial and diurnal distribution of Cladocera in beds of invasive Vallisneria spiralis and open water in heated lake. Przestrzenne i dobowe rozmieszczenie Cladocera w obszarach płatów Vallisneria spiralis i w strefie otwartej wody jeziora podgrzanego. Bogacka-Kapusta, Elżbieta; Kapusta, Andrzej. - Acta Zool.Bulg. 2013 vol.65 nr 2 s.225-231, il. bibliogr.

Przedstawiono wyniki przestrzenno-czasowej analizy rozmieszczenia wioślarek (Cladocera) w dwóch strefach Jeziora Licheńskiego: w litoralu zarośniętym głównie przez nurzeńca śrubowego (Vallisneria) oraz w strefie otwartej wody na tle warunków termiczno-tlenowych w lipcu i sierpniu 2004 r. Wykazano odmienny cykl dobowy wędrówek pionowych wioślarek oraz związane z tym zmiany zagęszczenia wioślarek w zależności od strefy występowania, pory dnia, natlenienia i temperatury wody. Istotne większe zagęszczenie wioślarek wśród płatów nurzeńca niż w strefie otwartej wody w dzień świadczyło o traktowaniu roślin jako dogodnej kryjówki przed rybami odżywiającymi się zooplanktonem.


*00051*          en

Combined effects of food abundance and temperature on large bodies vs. small bodies cladoceran species replacement. Połączony wpływ obfitości pokarmu i temperatury na zastępowanie dużych gatunków Cladocera małymi gatunkami. Feniova, Irina; Dgebuadze, Yury;  Razlutski, Vladimir; Palash, Anna; Sysova, Elena; Tunowski, Jacek;  Dzialowski, Andrew. W: 18th International Conference on Aquatic Invasive Species. 21-25 April 2013. Niagara Falls, Ontario (Kanada):  ICAIS 2013    s.52

Na podstawie badań terenowych i laboratoryjnych opisano wpływ warunków termicznych i pokarmowych na strategie życiowe gatunków zooplanktonu z rodzaju Cladocera. Zaróżnicowanie grup zooplanktonu w jeziorach: Licheńskim, Skulskiej Wsi i Lesiskim, było bardziej związane z termiką wody niż z obfitością pokarmu. Przy wyższej temperaturze wody latem notowano więcej gatunków małych (Ceriodaphnia reticulata, Bosmina longirostris, Diaphanosoma brachyurum) niż dużych (Daphnia sp.). Na podstawie eksperymentów laboratoryjnych stwierdzono, że strategia zastępowania dużych gatunków Cladocera małymi przy wzroście temperatury i zmniejszeniu bazy pokarmowej jest związana z tempem metabolizmu i sprzyja zachowaniu równowagi w całym zespole tej grupy zooplanktonu.


*00056*          en

The European Union Water Framework Directive and the ecological status assessment of inland waters. Dyrektywa Wodna Unii Europejskiej a ocena stanu ekologicznego wód śródlądowych.  Hutorowicz, Andrzej; Napiórkowska-Krzebietke, Agnieszka. -  Arch. Pol. Fish. 2014 vol.22 fasc.1 s.3-5, il. bibliogr.

Od przystąpienia Polski do Unii Europejskiej w 2004 r. rozpoczęto porządkowanie prawodawstwa zgodnie z Dyrektywą Wodną (2000/60/EC) obowiązującą w UE. Uwzględniając jej wytyczne można wprowadzać zasady oceny stanu ekologicznego wód krajowych. Przedstawiono badania wykonane w różnego typu zbiornikach wodnych i omówiono możliwości wykorzystania ich do oceny statusu środowiska wodnego, jego poziomu troficznego, saprobowości, jakości wody.


*00057*          en

Phytoplankton dominance structure and abundance as indicators of the throphic state and ecological status of Lake Kortowskie (northeast Poland) restored with selective hypolimnetic withdrawal. Struktura dominacji i liczebności fitoplanktonu jako wskaźniki stanu troficznego i ekologicznego Jeziora Kortowskiego (północno-wschodnia Polska) rekultywowanego przy pomocy usuwania wód hypolimnionu. Jaworska, Bożena; Dunalska, Julita; Górniak, Dorota; Bowszys, Magdalena. - Arch. Pol. Fish. 2014 vol.22 fasc.1 s.7-15, il.  bibliogr.

Badano zmienność sezonową fitoplanktonu, jego strukturę taksonomiczną i tempo rozwoju w Jeziorze Kortowskim, rekultywowanym poprzez usuwanie wód hypolimnionu. Jezioro posiadające wysoki poziom troficzny i zły status ekologiczny, charakteryzowało się intensywnym wzrostem fitoplanktonu, ciągłym dominowaniem glonów sinicowych, sezonowymi zmianami struktury taksonomicznej i tempa wzrostu glonów. Ocena statusu ekologicznego w 2011 r. jest zbieżna z uzyskaną w latach 1987-1990 oraz 1999 i wskazuje na postępującą eutrofizację jeziora.


*00058*          en

Phytoplankton composition and physicochemical properties in Lake Swarzędzkie (midwestern Poland) during restoration: Preliminary results. Skład fitoplanktonu i właściwości fizykochemiczne w Jeziorze Swarzędzkim (środkowo-zachodnia Polska) podczas rekultywacji: wyniki wstępne. Kozak, Anna; Kowalczewska-Madura, Katarzyna; Gołdyn, Ryszard; Czart, Anna. - Arch. Pol. Fish. 2014 vol.22 fasc.1 s.17-28, il. bibliogr.

Przedstawiono wstępne wyniki badań struktury fitoplanktonu i dynamiki właściwości fizykochemicznych wody w 2011 r. w Jeziorze Swarzędzkim (Wielkopolska), które jest płytkim, wydłużonym jeziorem polodowcowym o powierzchni 93,7 ha i maks. głębokości 7,2 m. Najwyższa koncentracja azotu ogólnego wynosiła w nim 13,07 mg/l, a widzialność krążka Secchiego we wrześniu - 0,5 m. Zła jakość wody wymusiła konieczność zastosowania zabiegów rekultywacyjnych. Najliczniejszą grupą fitoplanktonu były sinice, a objętość chlorofilu dochodziła do 278,0 mikrog/l. Najwięcej taksonów odnotowano wśród zielenic (57), sinic (19) i okrzemek (16), inne taksony występowały mniej licznie.


*00059*          en

Phytoplankton in an ecological status assessment of the vendace-type Lake Dejguny (northeastern Poland). Fitoplankton w ocenie statusu ekologicznego sielawowego typu jeziora Dejguny (północno-wschodnia Polska). Napiórkowska-Krzebietke, Agnieszka;  Hutorowicz, Andrzej. - Arch. Pol. Fish. 2014 vol.22 fasc.1 s.29-40, il.  bibliogr.

Fitoplankton sielawowego Jeziora Dejguny analizowano w latach 2006-2008. Status troficzny jeziora oceniono na podstawie multimetrycznego wskaźnika PMPL. Średnia biomasa fitoplanktonu wahała się od 1,6 do 1,9 mg/l, a średnia biomasa Cyanoprokaryota od 0,4 do 1,4 mg/l (minimalną odnotowano w 2008 r.). Dominującymi grupami były Cyanoprokaryota i Bacillariophyceae. Relatywnie niska biomasa ogólna fitoplanktonu i sinic z dominującymi taksonami Tabellaria flocculosa, Dinobryon sociale i D. divergens pozwalają zaliczyć jezioro do zbiorników mezotroficznych. Chociaż obecność glonów nitkowatych mogłaby sugerować wyższy poziom troficzny, jednak status ekologiczny jeziora uznano za dobry.


*00060*          en

Vertical distribution of cyanobacteria biomass and cyanotoxin production in the polymictic Siemianówka Dam Reservoir (eastern Poland). Pionowe rozmieszczenie biomasy sinic a produkcja cyanotoksyn w polimiktycznym zbiorniku zaporowym Siemianówka (wschodnia Polska). Grabowska, Magdalena; Mazur-Marzec, Hanna. -  Arch. Pol. Fish. 2014 vol.22 fasc.1 s.41-51, il. bibliogr.

W nizinnym Zbiorniku Siemianówka zanotowano w okresie letnio-jesiennym w latach 2010-2011 dominację toksycznej sinicy Planktothrix agardhii. Badania fitoplanktonu przeprowadzono na najgłębszym stanowisku zbiornika. W większości próbek zidentyfikowano mikrocystyny, a ich koncentracja była silnie skorelowana z biomasą P. agardhii. Wpływ wskaźników środowiskowych na biomasę sinic i produkcję mikrocystyn był mały, ale wzrost temperatury wody i pH sprzyjał produkcji mikrocystyn. Biomasa fitoplanktonu była także uzależniona od regulacji przepływu wody w zbiorniku. Nawiązując do polskich indeksów fitoplanktonowych (IFPL) potencjał ekologiczny badanego zbiornika określono jako słaby.


*00061*          en

Diatoms of the lower Vistula River phytoseston. Okrzemki w fitosestonie dolnego biegu rzeki Wisły. Dembowska, Ewa. -  Arch. Pol. Fish. 2014 vol.22 fasc.1 s.53-67, il. bibliogr.

Przedstawiono wyniki badań fitosestonu w rzece Wiśle na odcinku 163 km, które wykonano między rokiem 1994 a 2010. Zidentyfikowano 218 taksonów, a uwzględniając nawet pojedyncze wystąpienia było ich 312. Tylko 9 gatunków charakteryzowało się stałością występowania, większość gatunków była kosmopolityczna. Warunki troficzne w rzece powodowały przewagę gatunków okrzemek eutrafentycznych. 86 gatunków okrzemek miało wysokie lub bardzo wysokie zapotrzebowanie na tlen, co świadczy o dobrych warunkach tlenowych w rzece. Wisła charakteryzuje się obecnie dobrym potencjałem ekologicznym i wykazuje wysoką bioróżnorodność.


*00062*          en

Gastropods and periphytic algae relationships in the vicinity of a small hydroelectric plant on the Pasłęka River in northeast Poland. Zależność między ślimakami a glonami peryfitonowymi w pobliżu małej hydroelektrowni na rzece Pasłęce w północno-wschodniej Polsce. Zębek, Elżbieta; Szymańska, Urszula. - Arch. Pol. Fish. 2014 vol.22 fasc.1 s.69-80, il. bibliogr.

Badano występowanie glonów peryfitonowych i ślimaków w rzece, na roślinach, kamieniach i na zaporze w latach 2001-2003 w pobliżu małej elektrowni wodnej. Spiętrzenie wody spowodowało zmiany warunków tlenowych i zawartości nutrientów. Najwyższe biomasy glonów notowano na zaporze, zaś ślimaków na makrofitach. Glony peryfitonowe były zdominowane przez okrzemki i zielenice, a wśród ślimaków dominowały Lymnea stagnalis (na roślinach), Theodoxus fluviatilis (na kamieniach) i Radix balthica (na zaporze). Zależność między biomasą ślimaków i glonów peryfitonowych była skorelowana negatywnie. Wiosną i latem wzrostowi biomasy ślimaków towarzyszyło obniżenie się biomasy glonów peryfitonowych.


*00063*          en

Phytoplankton of artificial ecosystems - an attempt to assess water quality. Fitoplankton ekosystemów sztucznych - próba oceny jakości wody. Napiórkowska-Krzebietke, Agnieszka. - Arch. Pol. Fish. 2014 vol.22 fasc.1 s.81-96, il. bibliogr.

Badano fitoplankton w kanałach elektrowni wodnej w ekosystemie jezior konińskich (EK) i w kanale Warta-Gopło (WG). Zidentyfikowano w nich (odpowiednio) 223 i 258 taksonów fitoplanktonu. Maksymalna biomasa fitoplanktonu wynosiła 13,4 mg/l w EK i 9,3 mg/l w WG. Dominującymi glonami były okrzemki, kryptomonady (kryptofity) i zielenice. Zakwity sinicowe odnotowano tylko w kanale WG, w którym stwierdzono niski stopień zanieczyszczenia, zaś w kanale EK jakość wody była dobra. Uznano, że w ocenie statusu ekologicznego środowiska wodnego można wykorzystać wyniki badań fitoplanktonu, uwzględniając je w indeksie saprobowym.


*00073*          en

Structure and fucntion of bacterioplankton in the rehabilitated Lake Trzesiecko. Struktura i funkcja bakterioplanktonu w rehabilitowanym jeziorze Trzesiecko. Lewicka-Rataj, Katarzyna;  Kaczorkiewicz, Magdalena; Heese, Tomasz; Wasiniewska, Marzena;  Miszczyszyn, Malwina. - Int. J. Ecohydrol. Hydrobiol. 2014 vol.14 nr 1  s.96-105, il. bibliogr.

Zmiany w bakterioplanktonie w odniesieniu do temperatury i chemizmu wody w jeziorze Trzesiecko badano w latach 2008-2013. Do 2005 r. jezioro było wysoce eutroficzne, następnie wskutek napowietrzania uzyskano wzrost zawartości tlenu i obniżenie biomasy glonów poprzez biomanipulację zespołami ryb. Poprawę uzyskano też w dopływach, w których obniżono poziom fosforu. Mimo że jezioro jest nadal eutroficzne, od 2008 r. nastąpiło załamanie się liczebności i biomasy bakterioplanktonu. To załamanie było istotnie zależne od obniżenia się koncentracji azotu i fosforu. Negatywna korelacja między przewodnością a liczebnością i biomasą bakterii sugeruje, że sole mineralne z koagulantem fosforowym hamują rozwój bakterioplanktonu.


*00084*          pl

Ichtiofaunistyczna i ekologiczna inwentaryzacja cieków prowadzących wodę na terenie gospodarstwa stawowego. Bojarski, Bartosz; Ludwikowska, Agnieszka; Popek, Jakub; Szczerbik, Paweł;  Klaczak, Artur; Lutnicka, Hanna; Popek, Włodzimierz. - Komun. Ryb.  2014 nr 2 (139) s.17-23, il. bibliogr. summ.

Badano różnorodność ichtiofauny i makrobentosu w trzech ciekach na terenie gospodarstwa stawowego Rybackiej Stacji Doświadczalnej Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie w sezonie wiosenno-letnim 2013 r. Od maja do sierpnia odłowiono 1056 szt. ryb należących do 23 gatunków. Wśród zoobentosu występowało od 8 do 15 rodzin w zależności od miejsca i czasu obserwacji. Badania hydrochemiczne wykazały, że większość parametrów fizykochemicznych nie budziła zastrzeżeń. Stwierdzono, że badane ekosystemy pełnią ważną rolę ekologiczną.


*00093*          pl

Skład florystyczny i struktura fitocenoz zespołów ramienicy przeciwstawnej Charetum contrariae i ramienicy omszonej Charetum tomentosae w jeziorach Ziemi Lubuskiej. Lenkiewicz, Katarzyna;  Pełechaty, Mariusz; Pukacz, Andrzej. - Chrońmy Przyr.Ojcz. 2014 t.70 z.1 s.49-62, il. bibliogr. summ.

W latach 2003-2005 w 12 jeziorach Pojezierza Lubuskiego badano skład i strukturę gatunkową dwóch zbiorowisk: ramienicy przeciwstawnej i ramienicy omszonej, posługując się metodą zdjęć fitosocjologicznych Braun-Blanqueta. Omówiono warunki środowiskowe występowania fitocenoz obu ramienic w jeziorach pojezierza. Wykazano duże bogactwo gatunkowe obu zbiorowisk z udziałem zarówno gatunków ramienic, jak i roślin naczyniowych oraz ich zróżnicowanie florystyczne i strukturalne.


*00104*          pl

Zależności wewnątrzbiocenotyczne w fitocenozach zespołu krynicznicy tępej Nitellopsidetum obtusae na tle cech jakości wody w jeziorach Ziemi Lubuskiej. Styperek, Łukasz; Pełechaty, Mariusz;  Pukacz, Andrzej. - Chrońmy Przyr.Ojcz. 2014 t.70 z.2 s.135-145, il.  bibliogr. summ.

Scharakteryzowano cechy fizyczno-chemiczne oraz morfologiczne wód 15 jezior Ziemi Lubuskiej, w których stwierdzono występowanie fitocenoz zespołu krynicznicy tępej, Nitellopsidetum obtusae. W sezonach letnich 2001-2005 w 50 zespołach fitocenoz krynicznicy stwierdzono występowanie 23 taksonów, w tym 9 gatunków ramienic, 3 gatunki mchów i 11 gatunków roślin naczyniowych. Stwierdzono, że zależności wewnątrzbiocenotyczne pomiędzy poszczególnymi taksonami były istotne statystycznie. Opisano wewnętrzne zróżnicowanie florytyczne i strukturalne zespołu krynicznicy tępej.


*00107*          en

Land-cover change dynamics and insights into ecosystem services in European stream riparian zones. Dynamika zmian użytkowania gruntów i spostrzeżenia dotyczące usług w strefie nadbrzeżnej rzek europejskich. Clerici, Nicola; Paracchini, Maria L.; Maes, Joachim. - Int. J. Ecohydrol. Hydrobiol. 2014 vol.14 nr 2 s.107-120, il.  bibliogr.

Strefa nadbrzeżna (ekotonalna) to środowisko przejściowe między lądem a ekosystemem wodnym. Jest ona w Europie zagrożona ze względu na eksploatację i rekultywację naturalnych zasobów. Strefa ta jest ważna z punktu widzenia równowagi ekologicznej i zachowania różnorodności biologicznej. Analizy wykonane w latach 2000-2006 wykazały, że tylko 1,8 proc. stref nadbrzeżnych uległo zmianom. Większość zmian w strefie nadbrzeżnej było związanych z zadrzewieniem, a poza tym strefa ta podlegała adaptacjom do różnych celów. Zastosowana metodyka może być użyteczna w planowaniu przestrzennym.


*00109*          en

Use of oligochaete communities for assessing the quality of sediments in watercourses of the Geneva area (Switzerland) and Artois-Picardie basin (France): proposition of heavy metal toxicity thresholds. Wykorzystanie zespołów skąposzczetów (Oligochaeta) do oceny jakości osadów dennych cieków rejonu Geneva (Szwajcaria) i dorzecza Artois-Picardie (Francja): propozycja progów toksyczności dla metali ciężkich. Vivien, Regis; Tixier, Guillaume; Lafont, Michel. - Int. J. Ecohydrol. Hydrobiol. 2014 vol.14 nr 2 s.142-151, il.  bibliogr.

Celem badań było zweryfikowanie przydatności analizy zespołów skąposzczetów zasiedlających osady denne do oceny biologicznej jakości tych osadów w zlewniach. Badania zmierzały do ustalenia i porównania progów toksyczności metali ciężkich w rzekach dwóch regionów europejskich. Analizowano następujące metale: Cr, Ni, Cu, Zn, Hg, Pb, Cd, As, Co, Fe i Mn. Wyniki wykazały istotnie negatywną korelację między indeksem skąposzczetów i bioindykacją osadów a wskaźnikami zanieczyszczenia metalami. Analizowano biodostępność poszczególnych metali i obecność innych zanieczyszczeń. Progi toksyczności w obu regionach były podobne.


*00110*          en

Morphological-behavioral adaptations of two benthic invertebrate species to face strong bed hydrodynamic forces in a large South-American river. Adaptacje morfologiczno-behawioralne dwóch gatunków bezkręgowców bentosowych w warunkach oddziaływania sił hydrodynamicznych w dużej rzece południowo-amerykańskiej. Blettler, Martin C.; Eberle, Eliana; Bullo, Juan; Drago, Ines E.;  Amsler, Mario L. - Int. J. Ecohydrol. Hydrobiol. 2014 vol.14 nr 2  s.152-156, il. bibliogr.

Opisano i porównano morfologiczno-behawioralne adaptacje do przepływu wody dwóch bezkręgowców bentosowych: Djalmabatista sp. (Chironomidae) i Limnoperna fortunei (Bivalvia) w dużej rzece argentyńskiej Paraguay. Prowadzono obserwacje terenowe i laboratoryjne. Oba gatunki stosowały balast ciała. Djalmabatista sp. połykał drobne ziarenka osadu magazynując je w części grzbietowej określanej jako „worek grzbietowy“. Gatunek ten ma zdolność pozbywania się tych ziarenek w zależności od warunków hydrodynamicznych. Juwenalne stadia ślimaka natomiast balastują swe ciało poprzez przywiązywanie ziarenek piasku przy pomocy nici bisiorowych.


 

BIOLOGIA RYB

*00047*          en

Ecological river continuity and migratory fish protection - case study in Poland. Ekologiczna ciągłość rzek i ochrona ryb wędrownych - badania w Polsce. Wiśniewolski, W. W: Suchasni problemi teoretichnoih ta praktichnoih ikhtiologiih. Materiali VI Mizhnarodnoih ikhtiologichnoih naukovo-praktichnoih konferecih. Tarnopol (Ukraina), 9-11 zhov. 2013. Tarnopol (Ukraina): Wektor 2013     s.325-327 +bibliogr. 11 poz.

Przedstawiono przyczyny i skutki, które doprowadziły do ograniczenia ciągłości ekologicznej w rzekach oraz sposoby przywracania drożności rzek w celu utrzymania populacji ryb wędrownych. W Polsce działania te są powiązane z realizowanym od 1998 r. programem restytucji ryb wędrownych (jesiotra, łososia, troci, certy, siei) , a od 2010 r. z programem ochrony węgorza oraz z wprowadzaniem dyrektywy wodnej. Docelowym efektem tych działań ma być udrożnienie rzek w celu umożliwienia rybom swobodnych wędrówek. Wiąże się z tym przebudowa istniejących i budowa nowych przepławek dla ryb dwuśrodowiskowych.


*00053*          en

Standardisation of hydroacoustic techniques for fish in fresh waters. Standaryzacja technik hydroakustycznych pomiarów ryb w wodach słodkich. Hateley, Jon; Clabburn, Peter; Drastik, Vladislav; Godlewska, Małgorzata; Guillard, Jean; Kubecka, Jan;  Morrissey, Emma; Thackeray, Stephen J.; Winfield, Ian J. W:  Proceedings. 1st Underwater acoustics conference and exhibition. 23-28 June 2013, Corfu (Greece). Korfu (Grecja): FORTH Inst. of Applied and Computational Mathematics 2013  s.1595-1600, il. +bibliogr. 10 poz.

Opisano wyniki prac standaryzacyjnych dotyczących mobilnych metod hydroakustycznych pomiarów zagęszczenia i biomasy ryb na przykładzie jeziora Windermere (Wielka Brytania). Jezioro składa się z dwóch plos o różnym charakterze troficznym (oligo- i mezotroficznym). Porównywano wyniki uzyskane z różnych systemów pomiarowych (echosondy BioSonics, HTI, Simrad) oraz oprogramowania do rejestracji i analizy danych różnych firm. Uzyskane wyniki były zbliżone. Dalszych prac wymaga określenie indywidualnego wpływu na wyniki szacowania poszczególnych parametrów pomiarowych.


*00069*          en

Effect of preservation procedures on the body shape of the golden mojarra, Diapterus aureolus (Actinopterygii: Perciformes: Gerreidae), and its repercussions in a taxonomic study. Wpływ procedur konserwacyjnych na kształt ciała geresa, Diapterus aureolus (Actinopterygii: Perciformes: Gerreidae) i ich konsekwencje w badaniach taksonomicznych. Vergara-Solana, Francisco J.;  Garcia-Rodriguez, Francisco J.; Cruz-Aguero, de la Jose. - Acta Ichth.Piscat. 2014 vol.44 nr 1 s.65-70, il. bibliogr.

W badaniach taksonomicznych ryb powszechną praktyką jest ich konserwacja, jednak wpływ technik konserwacyjnych na kształt ciała ryb rzadko jest brany pod uwagę. Próbki ryb z gatunku Diapterus aureolus zamrożono na 7 miesięcy, a następnie umieszczono w 10-procentowym roztworze formaldehydu, a po opłukaniu zanurzono w 70-procentowym etanolu. Po następnych 5 miesiącach ryby ponownie sfotografowano i zmierzono. Przeanalizowano różnice między rybami świeżymi a poddanymi konserwacji. Wyniki wykazały różnice w kształcie ryb i ich rozmiarach. Głównym powodem było ich odwodnienie po rozmrożeniu, a także ekspozycja w etanolu i formaldehydzie. Jednak identyfikacja gatunku jest mimo tych zmian możliwa.


*00092*          pl

Ichtiofauna Karkonoskiego Parku Narodowego i terenów przyległych. Witkowski, Andrzej; Kotusz, Jan; Kusznierz, Jan;  Popiołek, Marcin. - Chrońmy Przyr.Ojcz. 2014 t.70 z.1 s.19-31, il.  bibliogr. summ.

Na podstawie 20-letnich badań analizowano strukturę gatunkową ichtiofauny strumieni i jezior Karkonoskiego Parku Narodowego oraz obszarów przyległych. W granicach parku wykazano występowanie 5 gatunków ryb i jeden gatunek minoga (strzebla potokowa, śliz, pstrąg źródlany, pstrąg potokowy, głowacz białopłetwy, minóg strumieniowy). Na obszarach sąsiadujących z tym terenem występowało 20 przedstawicieli ichtiofauny. Przedstawiono charakterystykę ichtiologiczną rzek Karkonoszy. Scharakteryzowano gatunki ryb występujące w wodach badanego terenu.


*00100*          pl

Pigmentacja jako naturalny znaczek na przykładzie pstrągów i lipieni w Świdrze. Cios, Stanisław. - Prz. Ryb. 2014 nr 3 (135)  s.24-25, il.

Dokonano analizy porównawczej wielu zdjęć pstrągów i lipieni złowionych przez wędkarzy w rzece Świder w latach 2011-2013. Przy wykorzystaniu pigmentacji skóry określono tempo wzrostu ryb. Przyrost dużych pstrągów wynosił ok.6-10 cm rocznie. Stwierdzono stałe miejsca występowania ryb, co potwierdza istnienie korzystnych warunków środowiska.


 

HODOWLA RYB

*00014*          pl

Straty stawowych gospodarstw rybackich powodowane przez zwierzęta. Karoń, Krzysztof. - Wiad. Ryb. 2014 nr 3-4 (198) s.24-27,  il.

Omówiono kondycję finansową karpiowych gospodarstw rybackich spowodowaną ponadnormatywnymi kosztami utrzymania zwierząt rybożernych i wyjadających pasze zadawane karpiom. Opisano pozytywne i negatywne współzależności między rybami a zwierzętami bytującymi na stawach. Stwierdzono, że w 2011 r. ogółem polskie gospodarstwa karpiowe poniosły straty w wysokości ok. 127 mln zł. Zwierzęta, które przyczyniają się do poniesionych strat to: kormorany, czaple i inne ptaki żyjące na wodach lub w ich pobliżu oraz wydry. Konieczne są uregulowania prawne.


*00016*          pl

Restytucja jesiotra ostronosego w Polsce. Kolman, Ryszard;  Kapusta, Andrzej; Szczepkowski, Mirosław; Duda, Arkadiusz;  Wiszniewski, Grzegorz; Mierzejewski, Arkadiusz; Raczkowski, Paweł;  Zdanowski, Bogusław. - Polish Food 2013 s.37-40, il.

Omówiono prace badawcze prowadzone w Instytucie Rybactwa Śródlądowego nad restytucją jesiotra ostronosego, przedstawiciela rodziny jesiotrowatych, występującego w basenie Morza Bałtyckiego. Od 2006 r. są prowadzone zarybienia dorzecza Odry i Wisły narybkiem pozyskanym od tarlaków z naturalnej populacji występującej w rzece St. John (Kanada). W najbliższych latach do zarybień zostanie wykorzystany narybek uzyskany od własnych tarlaków. Tarlaki jesiotra ostronosego są utrzymywane w trzech ośrodkach hodowlanych w Polsce.


*00026*          en

Impact of feed ration on growth and the results of sterlet, Acipenser ruthenus L., artificial reproduction. Wpływ dawki pokarmowej na wzrost i wyniki sztucznego rozrodu sterleta, Acipenser ruthenus L. Szczepkowski, Mirosław; Kolman, Ryszard; Szczepkowska, Bożena. - Aquacult.Res. 2013 doi:10.1111/are.12370 s.1-6, il.  bibliogr.

Porównano efekty sztucznego rozrodu sterleta żywionego w okresie przedtarłowym (przez 100 dni) różnymi dawkami paszowymi (1,0; 0,75 i 0,5 proc. masy ciała ryb dziennie). Najlepszą jakość ikry, przeżywalność wylęgu (38,8 proc.) oraz najwyższy indeks GSI (8,8 proc.) uzyskano w grupie żywionej dawką paszy 0,75 proc. Najwyższy wskaźnik dojrzałości ikrzyc uzyskano przy zastosowaniu dawki 1,0 proc. Stwierdzono, że poziom żywienia ikrzyc sterleta jest zależny od ich docelowego przeznaczenia: do produkcji kawioru - niższy, a do rozrodu - wyższy. Wyniki badań mogą być podstawą do opracowania modelu żywienia stad samiczych ryb jesiotrowatych.


*00035*          en

Realization of the project for Acipenser oxyrhynchus oxyrhynchus restoration in the basin of the Neman River [Lithuania]. Realizacja projektu restytucji Acipenser oxyrhynchus oxyrhynchus w dorzeczu Niemna [Litwa). Gushchin, A.; Kolman, R.; Gecys, V.;  Pilinkovskij, A.; Lysanskiy, I.; Szczepkowski, M.; Stakenas, S. -  J.Ichthyol. 2013 vol.53 nr 11 s.937-943, il. bibliogr.

Przedstawiono wstępne wyniki realizacji części międzynarodowego programu restytucji jesiotra bałtyckiego w dorzeczu Niemna na Litwie. W latach 2011-2012 dokonano jednego masowego i kilku eksperymentalnych zarybień poznakowanym narybkiem jesiotra ostronosego rzek Święta i Wilia. Prowadzono intensywną kampanię informacyjną dotycząca programu restytucji. W wyniku przeprowadzonych prac zebrano dane dotyczące kierunków prędkości migracji oraz kondycji ryb po okresie zimowania w Zalewie Kurońskim.


*00043*          en

Application of recirculating aquaculture systems (RAS) in Polish sturgeon culture. Zastosowanie systemów recurkulacyjnych (RAS) w polskich hodowlach jesiotra. Kolman, R.; Zdanowski, B. W:  Recirculation technologies in indoor and outdoor systems. Handbook.  Szarvas (Węgry): HAKI Research Institute of Fisheries 2013     s.30-43, il. +bibliogr. 17 poz.

Przedstawiono historię rozwoju i obecne zastosowanie urządzeń pracujących w zamkniętym obiegu wody w hodowli ryb jesiotrowatych w Polsce. Opisano procedury i urządzenia wykorzystywane we wstępnych etapach hodowli jesiotrów (sztuczny rozród, inkubacja ikry, podchów wylęgu) oraz aspekty dotyczące uzdatniania wody. Obecnie hodowla jesiotrów w Polsce w RAS rozwija się w trzech kierunkach: pozyskiwania zapłodnionej ikry i podchowu materiału do zarybień wód powierzchniowych, do intensywnego tuczu, do rozwoju tarlaków.


*00044*          ru

Restitucija baltijskogo osetra Acipenser oxyrinchus oxyrinchus i ee budushhee. Restytucja jesiotra bałtyckiego Acipenser oxyrinchus oxyrinchus i jej przyszłość. Kolman, R.; Kapusta, A.; Szczepkowski, M.; Duda, A.; Wiśniewski, G.; Zdanowski, B.; Gushhin, A.B.; Gecis, V. W: Trudy. Nauchnaja Konf. Vodnye bioresursy. Akvakul’tura i ekologija vodoemov. 25-26 sent. 2013. Kaliningrad (Rosja): Izd.FGBOU 2013     s.181-184, il. +bibliogr. 10 poz., summ.

Przedstawiono historię zaniku populacji jesiotra w Bałtyku oraz zasady i przebieg jego restytucji wskutek międzynarodowej kooperacji między Polską, Niemcami, Litwą i Rosją (Obwód Kaliningradzki). Obecne stado tarłowe jesiotra w Polsce pochodzi od ikry, bądź wylęgu jesiotra atlantyckiego, przywiezionego w latach 1997-2004 z Kanady. W 2012 r. pozyskano nasienie od pierwszych samców wyhodowanych w Polsce, a oocyty samic osiagnęły II-III stadium dojrzałości. Od 2006 r. do wód dorzeczy Wisły i Odry wpuszczono prawie 500 tys. poznakowanego narybku jesiotra. Od 2012 r. prowadzona jest akcja zarybieniowa na Litwie, a w 2013 r. w Rosji.


*00048*          ru

Dnestrovskaja sterljad: opyt vyrashhivanija v recirkujacionnykh sistemakh. Sterlet dniestrzański: eksperymentalny podchów w systemie recyrkulacyjnym. Khudyj, A.I.; Kolman, R.; Khudaja, L.V.; Marchenko, M.M.; Terterjan, L.A.; Zdanowski, B.; Terterjan, L.L.;  Prusińska, M. W: Suchasni problemi teoretichnoih ta praktichnoih ikhtiologiih. Materiali VI Mizhnarodnoih ikhtiologichnoih naukovo-praktichnoih konferecih. Tarnopol (Ukraina), 9-11 zhov. 2013. Tarnopol (Ukraina): Wektor 2013     s.297-300, il. +bibliogr. 3 poz., summ.

Przedstawiono wyniki: sztucznego rozrodu sterleta dniestrzańskiego, inkubacji jego ikry, podchowu larw i narybku w obiegu recyrkulacyjnym na Ukrainie. Celem badań było utworzenie stada matecznego oraz wychów czystego genetycznie materiału zarybieniowego sterleta. Pozyskane dojrzałe tarlaki ze zbiornika wodnego, usytuowanego na Dniestrze, stymulowano hormonalnie, a pozyskaną ikrę inkubowano w aparatach Weissa. Otrzymany wylęg żywiono paszą oraz solowcem. Po podchowie wylęgu do 1,5 miesiąca, uzyskany narybek w obsadzie 200 szt./m sześc. tuczono w obiegu recyrkulacyjnym do masy ciała ok. 20 g. Na początku września 2013 r. narybek wpuszczono do Dniestru.


*00077*          pl

Kalendarz hodowcy stawowego. Guziur, Janusz. - Prz. Ryb. 2014 nr 2 (134) s.27-29, il.

W marcu trzeba jeszcze zapewnić rybom dobre warunki do zimowania, ale już przygotować i rozpocząć zalewanie stawów letnich oraz tarlisk. Powinny być sporządzone zapisy gospodarcze. W kwietniu prowadzony jest odłów zimochowów narybkowych i kroczkowych oraz tarlaków. Sprzedawana jest nadwyżka obsad innym hodowcom oraz dokonywane są zabiegi pielęgnacyjne na stawach letnich.


*00078*          pl

Kalendarz dla rybaków jeziorowych. Czarkowski, Tomasz K. -  Prz. Ryb. 2014 nr 2 (134) s.30-32, il.

W marcu i kwietniu w gospodarstwie jeziorowym wykonywane są połowy tarlaków szczupaka, okonia i płoci. Przeprowadzane jest sztuczne tarło szczupaka, prowadzone są prace w wylęgarni związane z inkubacją i podchowem ryb. Uzupełnić należy księgi gospodarcze jezior oraz wykonać inne dokumentacje. W marcu i kwietniu ochronie podlegają: jesiotr ostronosy, brzana, certa, głowacica, sandacz, sapa, sum, świnka i szczupak.


*00089*          pl

Słów kilka o pielęgniczce kakadu. Wiszniewski, Grzegorz. -  Komun. Ryb. 2014 nr 2 (139) s.35-37, il. bibliogr.

Opisano budowę morfologiczną, warunki hodowlane, biologię i zachowania rozrodcze małej ryby akwariowej z rodzaju Apistogramma, pochodzącej z Ameryki Południowej.


*00098*          pl

Kalendarz hodowcy stawowego. Guziur, Janusz. - Prz. Ryb. 2014 nr 3 (135) s.16-19, il.

W maju w gospodarstwie stawowym przygotowuje się stawy i urządzenia do przesadek I, przeprowadzane jest tarło karpia, odłów wylęgu i obsadzanie przesadek I oraz żywienie, nawożenie i próbne odłowy. W czerwcu jest kontynuowane tarło karpia i ryb dodatkowych, wykonuje się zalewanie i obsadzanie przesadek II, odłów przesadek I, kontrolne odłowy wszystkich roczników ryb. Prowadzona jest też pielęgnacja stawów rybnych oraz zimochowów i magazynów na następny sezon.


*00099*          pl

Kalendarz dla rybaków jeziorowych. Czarkowski, Tomasz K. -  Prz. Ryb. 2014 nr 3 (135) s.19-21, il.

W maju i czerwcu w gospodarstwach jeziorowych kończy się zarybianie szczupakiem, odławia się tarlaki sandacza i przeprowadza tarło w warunkach kontrolowanych oraz odbywa się podchów materiału zarybieniowego. Prowadzony jest też rozród suma i lina. Wykonywane są połowy komercyjne oraz otwierane są łowiska wędkarskie.


 

ROZRÓD RYB

*00023*          en

The effect of cyclooxygenase (COX) inhibitors on Japanese medaka (Oryzias latipes) reproduction parameters fed with high level of arachidonic acid (20:4 n-6). Wpływ inhibitorów cyklooksygenazy (COX) na wskaźniki rozrodu medaki, ryżanki japońskiej (Oryzias latipes) żywionej wysokimi dawkami kwasu arachidonowego (20:4 n-6). Kowalska, Agata; Kowalski, Radosław K. - Aquacult.Int. 2014  vol.22 nr 1 s.185-193, il. bibliogr.

Badano wpływ wysokich dawek kwasu arachidonowego i dwóch inhibitorów cyklogenazy: resweratrolu i NS-389 w dawkach 20 mg/kg masy ciała na aktwyność enzymatyczną wątroby, płodność ikrzyc oraz odsetek wyklucia, przeżywalność i tempo wzrostu potomstwa ryżanki japońskiej (medaki) o średnim ciężarze 45 g. Dwutygodniowy okres podawania ww. diet tarlakom w okresie przedtarłowym nie wpłynął istotnie na proces dojrzewania (64-72 proc.) ani na płodność absolutną ikrzyc, ale obniżył odsetek zapłodnienia i wyklucia embrionów. Wykazano, że podwyższenie dawki kwasu arachidonowego w paszy do 2 proc. nie powoduje zniesienia negatywnego działania inhibitorów COX na jakość gamet i potomstwa medaki.


*00032*          en

Inhibition of beta-N-acetylglucosaminidase by acetamide affects sperm motility and fertilization success of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) and Siberian sturgeon (Acipenser baerii). Zahamowanie aktywności beta-N-acetyloglukozaminidazy przez etanoamid wpływa na ruchliwość nasienia i efekt zapłodnienia pstrąga tęczowego (Oncohynchus mykiss) i jesiotra syberyjskiego (Acipenser baerii).  Sarosiek, B.; Glogowski, J.; Cejko, B.I.; Kujawa, R.; Szczepkowski, M.; Kuźmiński, H.; Dobosz, S.; Kowalski, R.K. - Theriogenology 2014  vol.8 nr 5 s.723-732, il. bibliogr.

Przedstawiono wyniki badań biochemicznych na temat roli enzymu beta-N-acetyloglukozoaminidazy (beta-NAGase) w procesie zapłodnienia ryb chrzęstnoszkieletowych (jesiotr) i kostnoszkieletowych (pstrąg). Wykazano znaczną aktywność beta-NAGase w narządach płciowych obydwu gatunków oraz odmienny, specyficzny gatunkowo charakter działania tego enzymu po zastosowaniu jego inhibitora - etanoamidu - na proces zapłodnienia. Osłabienie aktywności beta-NAGase w nasieniu powodowało obniżenie parametrów ruchliwości plemników jesiotra i ich wzrost u pstrąga. Nie miało to wpływu na efekt zapłodnienia u jesiotra, ale drastycznie obniżyło odsetek zapłodnienia u pstrąga (z 79 do 40 proc.). Osłabienie aktywności beta-NAGase w nasieniu i ikrze spowodowało większy spadek zapłodnienia ikry pstrąga (z 79 do 1 proc.) niż u jesiotra (z 84 do 12 proc.).


*00052*          en

Characterization of Siberian sturgeon (Acipenser baerii, Brandt) sperm obtained out of season. Charakterystyka nasienia jesiotra syberyjskiego (Acipenser baerii, Brandt) pozyskanego poza naturalnym sezonem rozrodczym. Judycka, Sylwia; Szczepkowski, Mirosław;  Ciereszko, Andrzej; Sarosiek, Beata; Słowińska, Mariola; Karol, Halina; Dryl, Katarzyna; Demianowicz, Wiesław; Dietrich, Gezegorz J. W: 4th International workshop on the biology of fish gametes. Albufeira (Portugal), 17-20 Sept. 2013.. Faro (Portugalia): Centre of Marine Sciences, University of Algarve 2013   s.146-147, il. +bibliogr.3 poz.

Przedstawiono charakterystykę mlecza (koncentracja i parametry ruchu plemników badane systemem CASA oraz parametry biochemiczne plazmy nasienia) uzyskanego od jesiotra syberyjskiego (wiek 5+, ciężar 4,6-8,4 kg/szt.) uzyskanego poza sezonem rozrodczym. Określano jego przydatność do krótkookresowej kriokonserwacji. Cechą charakterystyczną mlecza była spontaniczna ruchliwość plemników w nierozrzedzonym nasieniu, względnie niska koncentracja plemników i osmolarności plazmy, niższe pH, wysoka koncentracja białek i aktywność antytrypsyny w plazmie. Zdolność plemników do zapłodnienia po kriokonserwacji obniżyła się o 1/3.


*00054*          en

Gelatinases and serine proteinase inhibitors of Siberian sturgeon seminal plasma. Żelatynazy i inhibitory proteinazy plazmy nasienia jesiotra syberyjskiego. Słowińska, Mariola; Liszewska, Ewa; Dietrich, Grzegorz J.; Szczepkowski, Mirosław; Ciereszko, Andrzej. W: 4th International workshop on the biology of fish gametes. Albufeira (Portugal), 17-20 Sept. 2013. Faro (Portugalia):  Centre of Marine Sciences, University of Algarve 2013     s.214-215, il. +bibliogr. 3 poz.

Badano enzymy proteolityczne i ich inhibitory w nasieniu jesiotra syberyjskiego (wiek 5+) pozyskanego poza sezonem rozrodczym (grudzień, luty). W plazmie nasienia wykazano obecność wielu metaloprotein oraz proteinaz serynowych o masie cząsteczkowej od 57 do 64 kDA oraz 35-49, 82, 140 i 144 kDa. Plazma nasienia pozyskanego w grudniu różniła się obecnością proteinazy serynowej od plazmy pobranej w lutym, większą ilością metaloproteinaz i brakiem inhibitorów proteinaz serynowych o szybkim tempie migracji w żelu. Wizualizacja 4 prążków o masach 31, 38, 43 i 48 kDa rozpoznanych przez anty-akrozynę techniką „western blot“ jednoznacznie wskazywała na obecność akrozyny w plazmie nasienia jesiotra.


*00055*          en

Influence of acid phosphatase and arylsulfatase inhibitors addition on fertility rate of Siberian sturgeon (Acipenser baeri). Wpływ dodatku inhibitorów fosfatazy kwaśnej i arylofosfatazy na poziom zapłodnienia jesiotra syberyjskiego (Acipenser baeri).  Sarosiek, Beata; Dryl, Katarzyna; Szczepkowski, Mirosław; Kowalski, Radosław K. W: 4th International workshop on the biology of fish gametes. Albufeira (Portugal), 17-20 Sept. 2013. Faro (Portugalia):  Centre of Marine Sciences, University of Algarve 2013     s.246-247, il. +bibliogr. 5 poz.

Badano znaczenie enzymów nasienia i ikry (kwaśnej fosfatazy AcP i arylosulfatazy AS) w procesie zapłodnienia u jesiora syberyjskiego. W celu osłabienia ich wpływu zastosowano inhibitory: molibden amonu i azotan srebra AgNO3. Wykazano, że poziom aktywności enzymu AcP jest bardziej istotny w przypadku ikry (następuje obniżenie odsetka zapłodnienia w wyniku dodatku inhibitora do nasienia i ikry z 91 do 43 proc.). W przypadku nasienia, kluczowa jest aktywność arylosulfatazy. Potwierdzono całkowity brak efektu zapłodnienia po dodaniu inhibitora AS wyłącznie do nasienia.


 

ŻYWIENIE I ODŻYWIANIE SIĘ RYB

*00012*          pl

Trudna sztuka żywienia ryb karpiowatych w akwakulturze.  Sikorska, Justyna. - Mag.Wet.online 2013 nr 9 (132) 5 s., il.  bibliogr.

Opisano fizjologię trawienia ryb karpiowatych i trudności z ich podchowem, szczególnie podczas stadiów młodocianych (larw i narybku). Główną przyczyną deformacji ciała ryb na tle pokarmowym jest ich intensywne żywienie nieodpowiednią paszą przemysłową. Omówiono przeciwdziałanie nagatywnym skutkom żywienia ryb karpiowatych paszami starterowymi. Zalecono wzbogacanie diety ryb o pokarm naturalny. Przedstawiono właściwą formułę żywienia młodocianych stadiów ryb karpiowatych w celu uniknięcia błędów żywieniowych.


*00045*          ru

Ispol’zovanie zhivogo korma v vyrashhivanii lichinok osetrov ischezajushhikh vidov. Wykorzystanie pokarmu naturalnego w podchowie larw ginących gatunków ryb jesiotrowatych. Prusińska, M.; Kolman, R.; Duda, A.; Wiśniewski, G. W: Trudy. Nauchnaja Konf. Vodnye bioresursy. Akvakul’tura i ekologija vodoemov. 25-26 sent. 2013. Kaliningrad (Rosja): Izd.FGBU 2013    s.203-206, il. +bibliogr. 7 poz., summ.

Przedstawiono wyniki eksperymentu żywieniowego, w którym porównano wpływ solowca (Artemia salina) niewzbogaconego i wzbogaconego w kwasy tłuszczowe i aminokwasy na przeżywalność i tempo wzrostu larw jesiotra ostronosego w pierwszym okresie po wykluciu przed przejściem na paszę sztuczną. Larwy żywione wzbogaconymi naupliusami solowca wykazały mniejszą śmiertelność (41,4 wobec 49,3 proc.) oraz szybsze o około 10 proc. tempo wzrostu niż żywione solowcami niewzbogaconymi.


*00086*          pl

Pasze sztuczne w żywieniu ryb. Cz.6: Pozostałe substancje celowo dodawane do pasz oraz potencjalne skutki zdrowotne i ekonomiczne błędów żywieniowych. Poczyczyński, Paweł; Woźniak, Małgorzata. -  Komun. Ryb. 2014 nr 2 (139) s.28-30, il. bibliogr.

Celem poprawy parametrów fizykochemicznych do pasz dla ryb dodaje się: lepiszcza (skrobia, drożdże, metylocelulozę), antyutleniacze, barwniki, atraktanty pokarmowe i substancje hormonalne. Błędy żywieniowe powodują niespecyficzne objawy deficytów pokarmowych: skoliozę, kataraktę oka, ubytki i przekrwienia płetw, wytrzeszcz oczu oraz otłuszczenie wątroby.


 

CHOROBY RYB

*00046*          uk

Vpliv immunizaciih na zmihni markerihv oksidacihjjnogo stresu v m’jazovihjj tkaninih rajjduzhnoih forelih (Oncorhynchus mykiss). Wpływ immunizacji na zmiany markerów stresu oksydacyjnego w tkance mięśniowej pstrąga tęczowego (Oncorhynchus mykiss). Tkachenko, G.M.; Kurgaljuk, N.M.; Grudniewska, J.; Andrihjchuk, A.V.; Matjukha, I.O. W: Materihali VII Vseukraihnhns’koih naukovo-praktichnoih konferenciih molodikh vchenikh. 11-13 ver. 2013. Kharkov (Ukraina):  Institut Tvarinnictva NAAN 2013     s.123-131, il. +bibliogr. 39 poz.

Badano wpływ szczepionki przeciwko furunkulozie na aktywność wskaźników stresu oksydacyjnego i enzymatycznych mechanizmów obrony antyoksydacyjnej w tkance mięśniowej pstrąga tęczowego (135,5 g/szt.). Po 30 dniach po wakcynacji przez imersję w roztworze wodnym inaktywowanych bakterii Aeromonas hydrofila, w tkance mięśniowej ryb immunizowanych stwierdzono istotnie niższą zawartość aldehydowych i ketonowych produktów oksydacyjnej modyfikacji białek oraz istotnie mniejszą aktywność enzymów antyoksydacyjnych (katalazy, reduktazy, peroksydazy glutationu). Tylko poziom dysmutazy ponadtlenkowej był ponad 3-krotnie wyższy. Wykazano także istotny spadek całkowitej zdolności antyoksydacyjnej.


*00064*          en

A survey of viral haemorrhagic septicaemia virus in cultured sea bass and its virulence on juveniles of sea bass, Dicentrarchus labrax (Actinopterygii: Perciformes: Moronidae) and gilthead sea bream, Sparus aurata (Sparidae). Badanie wirusów krwotocznej posocznicy wirusowej u hodowlanych labraksów oraz stopień patogenności wobec młodocianych labraksów, Dicentrarchus labrax (Actinopterygii: Perciformes: Moronidae) i dorady, Sparus aurata (Sparidae). Ogut, Hamdi; Altuntas, Cemil. - Acta Ichth.Piscat. 2014 vol.44 nr 1 s.9-14,  il. bibliogr.

Turcja jest głównym producentem labraksów i dorad w Europie. Określenie patogenności wirusa krwotocznej posocznicy (VHS) ma tam duże znaczenie. Przyjęto hipotezę, że wirus ten rozwija się przy temperaturze 16 st.C. i powyżej, czyli w temperaturach typowych dla rejonu Morza Egejskiego. Oceniano sezonowe pojawianie się i patogenność wirusa VHSV-Ie u hodowanych w morskich farmach labraksów i dorad, stosując immersję w temperaturach 12 i 16 st.C. VHSV-Ie, ani inny patogen nie wystąpił u labraksa, ale dorady były bardziej podatne, wykazując śmiertelność 15 proc. Uznano, że produkcja labraksa i dorady jest pozbawiona ryzyka, gdy temperatura wody nie przekracza 16 st.C. W wyższych temperaturach należy monitorować hodowlę ryb.


*00076*          pl

Choroby wirusowe występujące u ryb ze szczególnym uwzględnieniem karpiowatych. Matras, Marek; Stachnik, Magdalena; Borzym, Ewa;  Maj-Paluch, Joanna; Reichert, Michał. - Prz. Ryb. 2014 nr 2 (134)  s.24-26, il.

Przedstawiono przebieg, warunki zakażenia, objawy chorobowe i czynniki sprzyjające rozwojowi infekcji herpeswirusa koi (KHV) oraz wiosennej wiremii karpia (SVC) i ospy karpia. Omówiono rozprzestrzenianie się przypadków KHV i SVC w Polsce w latach 2010-2013 oraz rolę działań profilaktycznych w zwalczaniu chorób wirusowych karpi.


*00118*          en

Temporal variations of CAT, GSH, and LPO in gills and livers of zebrafish, Danio rerio, exposed to dimethoate. Zmienność czasowa CAT, GSH i LPO w skrzelach i wątrobie ryby ozdobnej Danio rerio eksponowanej w insektycydzie dimetoacie. Ansari, Shabnam; Ansari, Badre A. - Arch. Pol. Fish. 2014 vol.22 fasc.2 s.101-109, il. bibliogr.

Dimetoat jest organiczno-fosforowym insektycydem powszechnie stosowanym w rolnictwie. Badano wpływ tego preparatu na katalazę (CAT), peroksydację lipidową (LPO) i glutation zredukowany (GSH) w skrzelach i wątrobie ryby akwariowej Danio rerio. Ryby eksponowano w różnych koncentracjach pestycydu stosując różny czas trwania eksperymentu. Dimetoat powodował redukcję aktywności katalazy i redukcję poziomu glutationu w skrzelach i wątrobie ryb. Natomiast w obu organach wzrastała peroksydacja lipidów. Poziom badanych zmian zależał od koncentracji insektycydu i czasu trwania ekspozycji.


*00121*          en

Replication of infectious Pancreatic Necrosis Virus in different cell lines and in rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) fingerlings. Replikacja wirusa martwicy krwotocznej trzustki w różnych liniach komórkowych i u palczaków pstrąga tęczowego (Oncorhynchus mykiss). Matvienko, Natalija; Rud, Yury; Buchatsky, Leonid. - Arch. Pol. Fish.  2014 vol.22 fasc.2 s.127-133, il. bibliogr.

Przedstawiono badania dotyczące wyizolowanego wirusa martwicy krwotocznej trzustki (IPNV) ze zbiorników wodnych na Ukrainie. Patogenezę tych izolatów badano „in vitro“ w hodowli komórkowej i „in vivo“ u narybku pstrąga tęczowego. Wykazano, że izolaty ukraińskiego IPNV są spowinowacone ze szczepami europejskimi. W hodowlach komórkowych wirus powodował skomplikowane zmiany degeneracyjne prowadzące do destrukcji pojedynczych warstw komórek. Eksperymentalna infekcja narybku pstrąga spowodowała wystąpienie typowych symptomów infekcji IPNV.


 

RYBY KARPIOWATE

CHÓW I HODOWLA KARPIA

*00001*          pl

[Dziewiętnasta] XIX Krajowa Konferencja Hodowców Karpia, 19 lutego 2014 roku. Licheń Stary. Materiały konferencyjne. Poznań:  Pol. Tow. Ryb. 2014,  38 ss., il.

Podczas konferencji omawiano: podatki oraz inne obciążenia produkcji stawowej, symbiozę rybactwa i przyrody, sprawę opłat za pobór wody, spojrzenie naukowców z Instytutu Rybactwa Śródlądowego na problemy karpiarstwa, kierunki inwestycji i działania wspomagające producentów karpia.


*00002*          pl

Spojrzenie Instytutu Rybactwa Śródlądowego na obecne problemy karpiarstwa - spojrzenie przez pryzmat praktyki rybackiej. Adamek, Jerzy W. W: [Dziewiętnasta] XIX Krajowa Konferencja Hodowców Karpia, 19 lutego 2014 roku. Licheń Stary. Materiały konferencyjne. Poznań:  Pol. Tow. Ryb. 2014    s.29-37

Scharakteryzowano sytuację ekonomiczną gospodarstw karpiowych w 2013 r. Analizowano przyczyny strat finansowych poniesionych przez te gospodarstwa mimo sprzedaży większości wyprodukowanego karpia. Rozpatrywano organizację handlu rybami i jego wpływ na cenę karpia. Rozważano większość kosztów produkcji rybackiej i próbę ich obniżenia. Wskazano na konieczność integracji branży rybackiej i skuteczniejszej promocji karpia.


*00067*          en

Trophic interrelations between introduced common carp, Cyprinus carpio (Actinopterygii: Cypriniformes: Cyprinidae), and fish community in a eutrophic shallow lake. Współzależności troficzne między introdukowanym karpiem, Cyprinus carpio (Actinopterygii: Cypriniformes: Cyprinidae), a zespołem ryb w płytkim, eutroficznym jeziorze. Ramirez-Herrejon, Juan P.; Moncayo-Estrada, Rodrigo;  Balart, Eduardo F.; Garcia Camacho, Luis A.; Vital Rodriguez, Berenice; Alvarado Villanueva, Reyna; Ortega Murillo, Rosario;  Caraveo-Patino, Javier. - Acta Ichth.Piscat. 2014 vol.44 nr 1 s.45-58,  il. bibliogr.

Karp został introdukowany do jeziora Patzcuaro w Meksyku. Badano skład pokarmu, jego spektrum i pozycję troficzną karpia na tle rodzimej ichtiofauny. Oceniano, w jakim stopniu pokarm karpia pokrywa się z dietą innych gatunków ryb w danym siedlisku oraz badano różnice między sezonami. Zawartość żołądków analizowano dla poszczególnych klas długości. Stwierdzono, że karp jest gatunkiem wszystkożernym, który żeruje w miejscach zarośniętych, a konsumuje głównie detrytus i szczątki roślinne wraz z bezkręgowcami znajdującymi się na nich. Jego pokarm pokrywa się z dietą innych gatunków ryb występujących w badanym jeziorze. Stwierdzono, że po introdukcji karpia zubożeniu uległ łańcuch troficzny, co jest poważniejszym problemem niż konkrencja międzygatunkowa.


*00091*          pl

Krajowa konferencja karpiowa i szkolenie w Licheniu Starym.  Lirski, Andrzej; Śliwiński, Jerzy. - Komun. Ryb. 2014 nr 2 (139)  s.38-39, il.

Tematyka 19-tej Konferencji Hodowców Karpia (19-21 lutego 2014) była zdominowana tematami ekonomicznymi. Omawiano: obciążenia fiskalne sektora, wprowadzenie opłat za pobór wody do napełniania stawów, finansowy wymiar bytowania zwierząt rybożernych na stawach, wykorzystanie środków unijnych, ceny zbytu karpia towarowego. Zaprezentowano najnowsze produkty firm paszowych oraz produkujących sprzęt i wyposażenie rybackie.


 

INNE KARPIOWATE

*00034*          en

Impact of diet and culture conditions on the body shape of crucian carp (Carassius carassius L.). Wpływ diety i warunków hodowlanych na pokrój ciała karasia pospolitego (Carassius carassius L.). Kapusta, Andrzej; Partyka, Konrad; Szczepkowska, Bożena;  Jarmołowicz, Sylwia; Hopko, Marek; Piotrowska, Iwona; Kowalska, Agata; Zakęś, Zdzisław. - J.Appl.Anim.Res. 2013 vol.41 nr 4 s.462-469,  il. bibliogr.

Opisano wpływ diety (eksperyment 1 - suszona ochotka, mieszanka tych pokarmów) oraz warunków hodowlanych (eksperymet 2 - staw, obieg zamknięty RAS) na cechy morfometryczne narybku karasia pospolitego. Najmniejszą zmiennością cech biometrycznych charakteryzowały się ryby odżywiające się wyłącznie pokarmem naturalnym, zarówno w RAS jak i w stawie, a największą żywione paszą sztuczną i hodowane w RAS. Współczynnik wysokości ciała ryb hodowlanych był zbliżony do wartości spotykanych u ryb dziko żyjących. Fenotypowo ryby doświadczalne w obydwu eksperymentach nie różniły się od osobników występujących w środowisku naturalnym.


*00065*          en

The food of roach, Rutilus rutilus (Actinopterygii: Cypriniformes: Cyprinidae), in a biomanipulated water supply reservoir. Pokarm płoci, Rutilus rutilus (Actinopterygii: Cypriniformes: Cyprinidae), w poddanym biomanipulacji zbiorniku zaopatrującym w wodę. Zapletal, Tomas; Mares, Jan; Jurajda, Pavel; Vestickova, Lucie. - Acta Ichth.Piscat. 2014 vol.44 nr 1 s.15-22, il.  bibliogr.

Badano pokarm płoci w zbiorniku Hamry (Czechy) po intensywnej redukcji ryb karpiowatych. Badano zawartość żołądków ryb oraz zasoby pokarmowe zbiornika (makrobentos, peryfiton, zooplankton). Ryby łowiono różnymi metodami w miesiącach wiosenno-letnich w latach 2011-2012. Głównym komponentem treści żołądkowej płoci był detrytus niezależnie od strefy występowania ryb. Istotne różnice zaobserwowano między młodocianymi a starszymi rocznikami. Młodsze płocie żywiły się głównie zooplanktonem i dodatkowo Chironomidae, zaś starsze włączały do swej diety makrofity, peryfiton i Cladocera. Wydaje się, że płoć odgrywa ważną rolę w procesie ichtio-eutrofizacji zbiornika Hamry.


*00111*          en

Age and growth of Capoeta erhani (Actinopterygii: Cypriniformes: Cyprinidae) from the Menzelet Reservoir, Turkey. Wiek i wzrost ryby karpiowatej, Capoeta erhani (Actinopterygii: Cypriniformes: Cyprinidae) ze Zbiornika Menzelet, Turcja. Ayyildiz, Hakan; Emre, Yilmaz; Ozen, Ozcan; Yagci, Abdulkadir. - Acta Ichth.Piscat. 2014  vol.44 nr 2 s.105-110, il. bibliogr.

Ryba karpiowata Capoeta erhani ma w Turcji duże znaczenie ekonomiczne, ale wiedza na jej temat jest niewielka. W okresie od stycznia do grudnia 2012 r. dokonano połowów sieciowych wontonami o wielkości oczek od 18 do 30 mm. U ryb o długości od 15 do 33,8 cm pobrano 134 otolity do analiz zależności długość-ciężar, osobno dla samic i samców. Posłużono się modelem wzrostu Bertalanff’ego. Uzyskane wyniki umożliwią określenie dynamiki populacji C. erhani oraz pozwolą oszacować zmiany w rybostanie.


*00116*          en

Length-weight and length-length relations of the seven endemic Alburnus species (Actinopterygii: Cypriniformes: Cyprinidae) in Iran. Zależności długość-ciężar i długość-długość u siedmiu endemicznych gatunków Alburnus (Actinopterygii: Cypriniformes: Cyprinidae) w Iranie. Mousavi-Sabet, Hamed; Khataminejad, Somaye; Vatandoust, Saber. - Acta Ichth.Piscat. 2014 vol.44 nr 2 s.157-158, il. bibliogr.

Określano po raz pierwszy zależności między długością a ciężarem u siedmiu endemicznych gatunków uklei (rodzaj Alburnus) występujących w rzekach irańskich. Były to: A. atropatenae, A. careuleus, A. chalcoides, A. filippii, A. hohenackeri, A. mossulensis, A. zagrosensis. Złowiono przy pomocy elektropołowów 178 okazów (od 13 do 30 sztuk z każdego gatunku). Zależności LWR (długość-ciężar) wahały się od 2.672 do 3.313. Wszystkie zależności były istotne statystycznie.


*00124*          en

Cyclical changes in interrenal and chromaffin cells in relation to testicular activity of olive barb, Puntius sarana (Hamilton). Zmiany cykliczne w komórkach wewnątrznerkowych i chromochłonnych w odniesieniu do aktywności jąder u brzany oliwkowej, Puntius sarana (Hamilton). Chakrabarti, Padmanabha; Ghosh, Saroj K. -  Arch. Pol. Fish. 2014 vol.22 fasc.2 s.151-158, il. bibliogr.

Badano status histologiczny tkanek kory nadnerczy i korelacje sezonowe zmian w aktywności jąder u brzany oliwkowej. Komórki wewnątrznerkowe i chromochłonne były usytuowane w nerce głowowej między tylną częścią żyły głównej a tkankami hemopoetycznymi. Różne męskie komórki rozrodcze zidentyfikowano w jądrach, opisując ich cechy, rozmieszczenie i właściwości barwienia. Cechy badanych komórek różniły się w zależności od fazy rocznego cyklu rozrodczego. Zmieniała się też intensywność barwienia komórek w różnych fazach cyklu.


 

RYBY ŁOSOSIOWATE

BIOLOGIA PSTRĄGA

*00022*          en

Ultrasound evaluation of the gonadal structure in sex-reversed rainbow trout females. Ultrasonograficzna ocena struktury gonad samic pstrąga tęczowego o odwróconej płci (neosamców). Hliwa, Piotr; Bah, Mamadou; Kuźmiński, Henryk; Dobosz, Stefan; Ciereszko, Andrzej. - Aquacult.Int. 2014 vol.22 nr 1 s.89-96, il. bibliogr.

Zastosowano badania USG (model DP-6900, głowica liniowa 7,5 MHz, Mindray Ltd.) do oceny morfologicznej struktury jąder dojrzałych (w wieku 3+) neosamców pstrąga tęczowego. Neosamce uzyskano w wyniku gynogenezy i maskulinizacji kolejnego pokolenia narybku w okresie dyferencjacji płci podając 20 ppm OHA/kg paszy. Obrazy uzyskane w badaniu USG weryfikowano na podstawie sekcji ryb. Potwierdzono, że badanie USG jest efektywną i dokładna metodą oceny stopnia dojrzałości gonad neosamców pstrąga w sezonie rozrodczym oraz pozwala na nieinwazyjne wykrycie wad w ich budowie (np. stwierdzenie niesymetryczności jąder).


*00025*          en

Biomarkers of oxidative stress and antioxidant defence as indicators of different disinfectants exposure in the heart of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss Walbaum). Biomarkery stresu oksydacyjnego i antyoksydacyjnych mechanizmów obronnych w sercu pstraga tęczowego (Oncorhynchus mykiss Walbaum) jako wskaźniki ekspozycji na różne preparaty odkażające. Tkachenko, Halyna;  Kurhaluk, Natalia; Grudniewska, Joanna. - Aquacult.Res. 2013  doi:10.1111/are.12214 s.1-11, il. bibliogr.

Przedstawiono wyniki badań dotyczące pstrąga tęczowego poddawanego kąpielom odkażającym w kilku środkach odkażających (chloramina, dwutlenek chloru, formalina, środek na bazie kwasu nadoctowego, nadtlenek wodoru). Badano wybrane markery stresu oksydacyjnego oraz aktwyność oksydacyjnych mechanizmów obronnych i całkowitą aktywność antyoksydacyjną w tkance sercowej pstrąga. Największe zmiany badanych wskaźników zanotowano przy stosowaniu dwutlenku chloru i formaliny. Korelacja między biomarkerami stresu oksydacyjnego a aktywnością peroksydazy glutationowej wykazała, że enzymy przemian glutationu są odpowiedzialne za stres oksydacyjny wywołany tymi środkami.


 

CHÓW I HODOWLA PSTRĄGA

*00028*          en

Cryopreservation of rainbow trout semen using a glucose-methanol extender. Zastosowanie rozcieńczalnika zawierającego glukozę-metanol do kriokonserwacji nasienia pstrąga tęczowego. Ciereszko, A.; Dietrich, G.J.; Nynca, J.; Dobosz, S.; Zalewski, T. -  Aquaculture 2014 vol.420-421 s.275-281, il. bibliogr.

Omówiono badania, których celem było polepszenie jakości krikonserwowanego nasienia pstrąga tęczowego. Przetestowano wpływ trzech stężeń glukozy (0,1; 0,2; 0,3 M) w roztworze metanolu jako krioprotektanta. Stosowano cztery rozcieńczenia nasienia w proporcjach 1:3, 1;1, 3;1 i 1;5. Czas stabilizacji przed zamrożeniem wynosił 0 lub 15 min. Proporcje plemników do ikry wynosiły od 100- do 6000000:1. Badano ruch plemników, odsetek zapłodnienia, wyklucia i przeżywalność. Najlepsze wyniki uzyskano stosując stężenie glukozy 0,15 M, rozcieńczenie nasienia 1:5 i czas stabilizacji 15 min. Przy tej procedurze uzyskano najwyższą ruchliwość plemników po rozmrożeniu nasienia.


*00049*          en

Use of eggs derived from the interspecific charr hybrids to induce androgenetic development of the brook charr (Salvelinus fontinalis Mitchill 1814). Wykorzystanie ikry pochodzącej od międzygatunkowych krzyżówek pstrąga źródlanego i palii w celu wywołania rozwoju androgenetycznego pstrąga źródlanego (Salvelinus fontinalis Mitchill 1814). Michalik, O.; Dobosz, S.; Wójcik, I.;  Zalewski, T.; Ocalewicz, K. - Reprod.Dom.Anim. 2014 vol.49 nr 2  s.191-196, il. bibliogr.

Przedstawiono wyniki androgenezy międzygatunkowej ryb łososiowatych z rodzaju Salvelinus (pstrąg źródlany i palia) oraz analizy cytogenetycznej otrzymanego potomstwa. Ikrę pozyskaną od pstrąga źródlanego i palii oraz ich wzajemnych krzyżówek inaktywowano promieniami X o różnym natężeniu (420 i 450 Gy), a następnie zapładniano mleczem pstrąga androgenetycznego. Powstałą zygotę poddawano szokowi ciśnieniowemu (51711 MPa przez 4 min, 420 minut po zapłodnieniu). Na podstawie analizy cytogenetycznej androgenetycznych larw, które wykluły się z ikry pochodzącej od krzyżówek, stwierdzono że były to homozygotyczne pstrągi źródlane o 84 chromosomach i 100 ramionach chromosomowych.


*00079*          pl

Postępowanie antysubsydyjne i antydumpingowe dotyczące przywozu pstrągów tęczowych z Turcji. Juchniewicz, Jacek. - Prz. Ryb. 2014 nr 2 (134) s.33-36, il.

Omówiono rozwój akwakultury w Turcji w latach 2003-2012, wielkość produkcji pstrąga tęczowego i import do Unii Europejskiej. Dotowanie przez państwo tego sektora spowodowało wzrost produkcji pstrąga tęczowego o 280 proc. i wzmożenie importu do Europy po cenach dumpingowych. Z inicjatywy Duńskiego Stowarzyszenia Akwakultury w styczniu 2014 r. złożono skargę do Komisji Europejskiej, która wszczęła postępowanie antysubsydyjne i antydumpingowe.


 

INNE ŁOSOSIOWATE

*00004*          en

Effects of substrate composition and water temperature on the emergence success of lacustrine brown trout Salmo trutta m. lacustris L. fry from natural redds. Wpływ składu podłoża i temperatury wody na sukces wychodzenia wylęgu troci jeziorowej Salmo trutta m. lacustris L. z naturalnych gniazd tarłowych. Radtke, Grzegorz. -  Folia Zool. 2013 vol.62 nr 4 s.247-256, il. bibliogr.

Opisano proces wychodzenia wylęgu lokalnej formy troci jeziorowej z kopców tarłowych w rzeczce Trzebiocha, przepływającej przez jezioro Wdzydze, w odniesieniu do temperatury wody i struktury materiału tworzącego tarlisko. Wychodzenie z gniazda początkowo (w 2005 r.) odbywało się w dzień, a później (w latach 2007-2009) głównie w nocy, przy temperaturze wody 6,2-15,0 st.Cel. Czas trwania był krótszy od zakładanego empirycznie i skorelowany z fazami księżyca. Ilość wylęgu była istotnie zależna od substratu tworzącego gniazdo, głównie od proporcji frakcji piaszczystej i żwirowej. Szacunkowa przeżywalność wyklutych larw wahała się od 0 do 59,8 proc. i była wyższa przy większej prędkości przepływu wody nad gniazdem i krótszym czasie inkubacji ikry w gnieździe.


*00030*          en

Genetic differentiation of southeast Baltic populations of sea trout inferred from single nucleotide polymorphisms. Genetyczne zróżnicowanie południowowschodnich populacji troci wędrownej - wnioskowanie na podstawie metody polimorfizmu pojedynczego nukleotydu. Poćwierz-Kotus, A.; Bernaś, R.; Dębowski, P.; Kent, M.P.; Lien, S.; Kesler, M.; Titov, S.; Leliuna, E.; Jespersen, H.;  Drywa, A.; Wenne, R. - Animal Genetics 2014 vol.45 nr 1 s.96-104, il.  bibliogr.

Przedstawiono wyniki badań genetycznych 9 populacji troci Salmo trutta m. trutta (2 polskich, litewskiej, duńskiej, 3 estońskich, 2 rosyjskich) stosując technologię iPLEX Gold (Sequenom). Największy poziom zróżnicowania genetycznego (analiza par, Fst) stwierdzono między populacją rosyjską z Zatoki Fińskiej, a polską z głównego basenu Bałtyku. Najmniejsze różnice występowały między populacjami polskimi (wiślaną i słupeńską) oraz między nimi a populacją litewską (z rzeki Niemen). Największe podobieństwo genetyczne cechowało duńską populację borholmską i estońską z rzeki Riguldi. Największe różnice wewnątrzpopulacyjne wystąpiły w populacjach estońskich, a najmniejsze w litewskiej. Na podstawie struktury genetycznej populacje troci można było podzielić na cztery grupy.


*00038*          en

Induction of androgenetic development of the brook charr (Salvelinus fontinalis) x Arctic charr (Salvelinus alpinus) hybrids in eggs derived from the parental species. Wywołanie rozwoju androgenetycznego u mieszańców pstraga źródlanego (Salvelinus fontinalis) z palią (Salvelinus alpinus) w ikrze pochodzącej od gatunków rodzicielskich. Ocalewicz, Konrad; Kuzminski, Henryk;  Pomianowski, Konrad; Dobosz, Stefan. - Reproductive Biol. 2013 vol.13 s.105-112, il. bibliogr.

Opisano badania z zakresu inżynierii genetycznej nad poprawą efektywności androgenezy pstrągów z rodzaju Salvelinus. W celu rozwiązania problemu z wewnątrzgatunkową androgenezą pstrąga źródlanego i palii, przeprowadzono androgenezę międzygatunkową ich krzyżówki, wykorzystując do rozwoju inaktywowaną ikrę. Odsetek wylęgu andorogenetycznego przy wykluciu był istotnie zależny od pochodzenia ikry i wahał się od 1,2 proc. (ikra palii) do 16.8 proc. (ikra krzyżówki). U 47 proc. androgenetów stwierdzono fragmenty chromosomów matczynych. Konflikt między cytoplazmą ikry a materiałem jądrowym nasienia, ekspresja letalnych homozygotycznych alleli rodzicielskich oraz niekompletna inaktywacja genomu matczynego były powodem późniejszej, drastycznej śmiertelności androgenetycznego potomstwa.


*00075*          pl

Polski pomnik głowacicy nad Dunajcem. Witkowski, Andrzej;  Goryczko, Krzysztof; Łopatka, Wojciech. - Prz. Ryb. 2014 nr 2 (134)  s.19-23, il. bibliogr.

Przedstawiono naturalny areał występowania głowacicy - autochtonicznego gatunku w ichtiofaunie Polski oraz sukcesy w opanowaniu produkcji materiału zarybieniowego tego gatunku. W 2013 roku w Krakowskim Klubie Głowatka zrealizowano pomysł stworzenia pomnika głowacicy. Rzeźba stanęła w Sromowcach Niżnych nad Dunajcem; ma długość 170 cm i ciężar 400 kg.


*00081*          pl

Informacje historyczne z XVI wieku o głowacicy w Zachodniej Ukrainie. Cios, Stanisław. - Prz. Ryb. 2014 nr 2 (134) s.40-41, il.

Na podstawie dokumentów opublikowanych w Wilnie w latach 1865-1914 przedstawiono dane dotyczące liczby i wartości zakupionych głowacic i pstrągów na potrzeby księcia Wysockiego gospodarującego w Kułaczkowcach nad rzeką Czarniawką w dorzeczu Prutu. Średnia cena głowacicy o masie około 1,5 kg wynosiła 5,21 groszy, a pstrąga o średniej masie 100 g - 0,30 groszy. Duża liczba złowionych ryb wskazywała na silną presję rybacką w tej okolicy. Głowacice prawdopodobnie łowiono ościeniem.


*00117*          en

Effect of dietary kefir on the digestive and liver enzymes activities and glucose level of Coruh trout, Salmo coruhensis (Actinopterygii: Salmoniformes: Salmonidae). Wpływ probiotyku (o nazwie kefir) na aktywność enzymów trawiennych i wątrobowych oraz poziom glukozy u łososi z rzeki Coruh, Salmo coruhensis (Actinopterygii: Salmoniformes: Salmonidae). Seyhaneyildiz Can, Safak; Kutluyer, Filiz; Can, Erkan; Kayis, Sevki; Delihasan Sonay, Fatma; Kose, Ozay; Aksu, Onder; Erdamar, Husamettin; Yigitoglu, M. Ramazan; Kayim, Murathan. - Acta Ichth.Piscat. 2014 vol.44 nr 2  s.167-170, il. bibliogr.

Probiotyki pełnią ważną rolę w żywieniu ryb polepszając stan zdrowia i odporność. Zastosowano kefir jako produkt probiotyczny stosując różne dawki (od 0 w grupie kontrolnej): 10, 20 lub 40 g/kg masy ciała ryb. Poziom enzymów badano przez 4 miesiące. Wyniki wykazały, że u ryb żywionych paszą z dodatkiem kefiru poziom glukozy oraz enzymy trawienne (lipaza i amylaza) uległy obniżeniu w surowicy krwi, natomist wzrosła aktywność enzymów wątrobowych.


*00120*          en

Iodine disinfection of sea trout, Salmo trutta (L.), eggs and the affect on egg surfaces. Dezynfekcja jodyną ikry troci, Salmo trutta (L.) i jej oddziaływanie na powierzchnię ikry. Zawada, Adam; Polechoński, Ryszard; Bronowska, Anna. - Arch. Pol. Fish. 2014  vol.22 fasc.2 s.121-126, il. bibliogr.

Badano wpływ roztworów jodyny użytych do dezynfekcji ikry troci, Salmo trutta (L.) na przeżywalność ikry i jej obraz w mikroskopie skaningowym. Ikrę po zaoczkowaniu poddawano 4-krotnie kąpielom w roztworze Desamar K30 (100 ml jodyny na 10 litrów wody). W mikroskopie na powierzchni ikry obserwowano obecność bakterii, strzępków i osadu. Wśród poszczególnych partii ikry poddanych dezynfekcji nie stwierdzono różnic w przeżywalności. Najwięcej bakterii występowało na ikrze nie poddanej dezynfekcji. Dezynfekcja nie wpływała na obecność strzępków. Preparaty jodowe mogą być używane do dezynfekcji ikry po zaoczkowaniu.


*00125*          en

Spawning behaviour and the softmouth trout dilemma. Behawior tarłowy a dylemat [taksonomiczny] ryby łososiowatej Salmo (Salmothymus) obtusirostris (Heckel). Esteve, Manu; McLennan, Deborah A.; Zablocki, John A.; Pustovrh, Gasper; Doadrio, Ignacio. -  Arch. Pol. Fish. 2014 vol.22 fasc.2 s.159-165, il. bibliogr.

Dane morfologiczne, ekologiczne i molekularne nie zgadzają się z filogenetycznym usytuowaniem ryby łososiowatej Salmo (Salmothymus) obtusirostris. Budowa molekularna sytuuje ten gatunek koło troci, Salmo trutta L., podczas gdy morfologia, cechy ekologiczne i historia życia wskazują na pozycję w podrodzinie Salmoninae, między lipieniem (Thymallus) a lenokiem (Brachymystax). Podczas tarła samice S. obtusirostris przejawiają behawior różniący je od członków ryb z rodzaju Salmo. Samice opuszczają gniazdo, rzadko pozostając dłużej niż 9 minut, składają ikrę w odstępach i nie zakrywają ikry natychmiast po tarle. Ich behawior jest zbliżony do samic lipienia.


 

RYBY OKONIOWATE

*00031*          en

Impact of di-n-butyl phthalate on reproductive system development in European pikeperch (Sander lucioperca). Wpływ ftalanu dibutylowego na rozwój systemu rozrodczego sandacza (Sander lucioperca). Jarmołowicz, Sylwia; Demska-Zakęś, Krystyna; Zakęś, Zdzisław. - Acta Vet. Brno 2013 vol.82 s.197-201, il. bibliogr.

Przedstawiono wyniki działania ftalanu dibutylowego (DBP) podawanego w paszy  w dawkach od 0,125 do 2,0 g/kg paszy na rozwój układu rozrodczego sandacza w okresie różnicowania płci (61-96 dni po wykluciu). Przeprowadzona analiza histopatologiczna gonad wykazała, że DBP w całym zakresie stosowanych dawek opóźniał rozwój samczego układu płciowego, a podawany w koncentracjach 1-2 g/kg paszy dodatkowo indukował proces feminizacji gonad (jednoczesne  występowanie tkanki jajnikowej i jądrowej). Negatywnego wpływu na przeżywalność i tempo wzrostu ryb nie zaobserwowano.


*00037*          en

Modelling habitat requirements of bullhead (Cottus gobio) in Alpine streams. Modelowanie wymagań siedliskowych głowacza białopłetwego (Cottus gobio) w potokach alpejskich. Vezza, Paolo;  Parasiewicz, P.; Calles, O.; Spairani, M.; Comoglio, C. - Aquat.Sci.  2013 vol.76 nr 1 s.1-15, il. bibliogr.

Zastosowano metody modelowania siedlisk rzecznych przy użyciu MesoHABSIM do analizowania fizycznych i biologicznych czynników środowiska rzecznego w celu określenia wymagań siedliskowych głowacza białopłetwego w 10 referencyjnych strumieniach w zachodniej części Włoch. Modele uzyskane za pomocą zastosowanych analiz statystycznych zostały porównane pod kątem dokładności, czułości i specyficzności. Stwierdzono, że wyniki analizy prób losowych przewyższają wyniki regresji logistycznej w obydwu opracowanych i analizowanych modelach.


*00119*          en

Ruffe (Gymnocephalus cernuus L.) growth and diet in Lake Dusia (southern Lithuania). Wzrost jazgarza (Gymnocephalus cernuus L.) i jego pokarm w jeziorze Dusia (południowa Litwa). Pilinkovskij, Andrej; Kesminas, Vytautas; Bukelskis, Egidijus; Civas, Laurynas. -  Arch. Pol. Fish. 2014 vol.22 fasc.2 s.110-119, il. bibliogr.

Jazgarz jest konkurentem pokarmowym wielu komercyjnych gatunków ryb takich jak leszcz, płoć, sandacz i okoń w jeziorze Dusia (Litwa). Badano parametry populacji (biometria, wiek, wzrost, pokarm) jazgarza oraz strukturę ichtiofauny, która była zdominowana przez jazgarza, okonia i płoć. Populacja jazgarza stanowiła 64,1 proc. liczebności ichtiofauny i 36,8 proc. biomasy. Podstawowym pokarmem jazgarza były Gammaridae i Chironomidae we wszystkich grupach wiekowych. Populacja składała się głównie z osobników w wieku 3+ i 4+ o średniej długości całkowitej 13.39 cm. Tempo wzrostu było wolne, zależne od liczebności bezkręgowców w zbiorniku wodnym.


*00122*          en

Amino acid profile in juvenile pikeperch (Sander lucioperca (L.)) - impact of supplementing feed with yeast extract. Profile aminokwasów u młodocianego sandacza (Sander lucioperca (L.)) - wpływ paszy suplementowanej ekstraktem z drożdży. Jarmołowicz, Sylwia;  Zakęś, Zdzisław. - Arch. Pol. Fish. 2014 vol.22 fasc.2 s.135-143, il.  bibliogr.

Mięso sandacza jest bardzo cenione przez konsumentów, zawiera więcej niezbędnych aminokwasów w porównaniu z innymi gatunkami ryb. Coraz częściej w paszach dla ryb mączka rybna i białko sojowe są zastępowane przez drożdze piwowarskie, Saccharomyces cerevisiae. Badano profile aminokwasów u młodocianego sandacza żywionego paszą z dodatkiem drożdży. Okazało się, że pasza suplementowana ekstraktem z drożdży nie ma istotnego wpływu na akumulację nutrientów u ryb. Zapotrzebowanie sandacza na aminokwasy egzogenne jest podobne jak u pstrąga tęczowego i wynosi około 26.2 g na 100 g białka. Pasze komercyjne stosowane w hodowli sandacza zawierają wystarczającą ilość niezbędnych aminokwasów.


 

RYBY WĘGORZOWATE

*00042*          en

Report on the eel stock and fishery in Poland in 2012/2013. Raport dotyczący zasobów i połowów węgorza w Polsce w latach 2012/2013. Nermer, Tomasz; Robak, Stanisław. W: Report of the Joint EIFAC/ICES Working Group on Eels (WGEEL). Copenhagen (Dania):  ICES 2013    s.634-662, il.

Przedstawiono działania prowadzone w ramach polskiego programu zarządzania zasobami węgorza, będącego częścią europejskiego programu ochrony tego gatunku, realizowanego na mocy rozporządzenia EU Nr 1100/2007. Opisano stan populacji węgorza w Polsce na tle różnych wskaźników: tempa wzrostu, struktury wiekowej i płciowej, stanu zdrowotnego, zawartości białka i tłuszczu, zawartości metali ciężkich, pestycydów i ksenobiotyków, wpływu kormorana i braku ciągłości ekologicznej rzek. W kontekście rekrutacji stada tarłowego, przeanalizowano gospodarkę rybacką, połowy wędkarskie, akwakulturę oraz zarybienia w dorzeczach Odry i Wisły wraz z zalewami (Szczecińskim i Wiślanym). Przedyskutowano metodykę i precyzję gromadzenia danych.


 

RYBY SIEJOWATE

*00027*          en

The use of concentrated extenders to improve the efficacy of cryopreservation in whitefish spermatozoa. Zastosowanie skoncentrowanych rozcieńczalników do poprawy efektywności kriokonserwacji nasienia siei. Ciereszko, A.; Dietrich, G.J.;  Nynca, J.; Liszewska, E.; Karol, H.; Dobosz, S. - Aquaculture 2013  vol.408-409 s.30-33, il. bibliogr.

Przedstawiono wyniki badań dotyczące wpływu rozcieńczania nasienia za pomocą rozcieńczalnika glukozowo-metanolowego na parametry nasienia siei. Użycie zagęszczenia 3:1 (nasienie : rozcieńczalnik) umożliwiło kriokonserwację trzykrotnie większej liczby plemników niż przy rutynowej metodzie, w której stopień rozcieńczenia wynosi 1:3. Przy zwiększonym stężeniu rozcieńczalnika zaobserwowano jednak niekorzystny wpływ na parametry ruchu plemników. Kolejne badania powinny być ukierunkowane na optymalizację zaproponowanej metodyki, potwierdzenie jej skuteczności w testach zapłodnienia oraz objąć inne gatunki ryb.


*00033*          en

Spatial and temporal variability of a vendace (Coregonus albula (L.)) population in Lake Pluszne, Poland, based on hydroacoustics and trawl catches. Przestrzenne i czasowe zmiany w populacji sielawy (Coregonus albula (L.)) w jeziorze Pluszne, Polska, na podstawie pomiarów hydroakustycznych i połowów włokiem pelagicznym.  Doroszczyk, Lech; Długoszewski, Bronisław; Kanigowska, Ewa;  Wiśniewolski, Wiesław; Godlewska, Małgorzata. - Advanc.Limnol. 2013  vol.64 s.171-187, il. bibliogr.

W latach 2001-2010 w mezotroficznym jeziorze Pluszne przeprowadzono badania z użyciem echosondy Simrad EY500 z rozszczepioną wiązką sondującą i eliptycznym przetwornikiem oraz połowy przy pomocy włoka pelagicznego. Wykazano, że od 2002 r. systematycznie malała liczebność populacji sielawy, przy jednoczesnym wzroście rozmiarów osobniczych (masa, długość). Brak w połowach ryb w wieku 1+ od 2001 r. wskazywał na brak rozrodu naturalnego. W porównaniu z danymi z lat 60-tych XX w. obniżyła się kondycja ryb (współczynnik Fultona 0,6-0,8). Niekorzystne zmiany w populacji sielawy wynikały z pogorszenia się warunków hydrologicznych, a głównie ze wzrostem eutrofizacji jeziora.


*00040*          ru

Biotekhnologija upravlenija srokom vykleva lichinok rjapushki Coregonus albula . Biotechnologia sterowania terminem wyklucia sielawy Coregonus albula. Kolman, R.; Łuczyński, M.; Szczepkowski, M.; Zdanowski, B. W: Biologija, biotekhnika razvedenija i sostojanie zapasov sigovykh ryb. VIII Mezhd. Nauchno-Proizvodstvennoe Soveshhanie. Tjumen’ (Rosja): FGUP GosRybCentr 2013     s.109-114, il. +bibliogr. 5 poz., summ.

Opisano metodę i przebieg eksperymentu dotyczącego wydłużania procesu wykluwania się sielawy, przy zastosowaniu pompy ciepła w obiegu recyrkulacyjnym. Wykazano, że największy wpływ na wydłużenie okresu inkubacji ikry ma utrzymywanie niskich temperatur (ok.1,5 st.C) w okresie wiosennym, bezpośrednio przed wykluciem. W takich warunkach okres wykluwania można przedłużyć do ok. 200 stopniodni i wylęg uzyskać na początku maja. Wydłużenie okresu inkubacji w niskich temperaturach wody nie wpłynęło negatywnie na proces embriogenezy i umożliwiło dostowanie terminu wyklucia do warunków dogodnych do zarybienia.


*00041*          ru

Temp rosta i sozrevanie rjapushki Coregonus albula vrashhivaemojj v UZV. Tempo wzrostu i dojrzewanie sielawy Coregonus albula podchowywanej w obiegach recyrkulacyjnych (RAS). Szczepkowski, M.; Szczepkowska, B.; Kolman, R.; Zdanowski, B. W:  Biologija, biotekhnika razvedenija i sostojanie zapasov sigovykh ryb. VIII Mezhdunarodnoe Nauchno-Proizvodstvennoe Soveshhanie. Tjumen’ (Rosja): FGUP GosRybCentr 2013    s.253-257, il. +bibliogr. 8 poz., summ.

Opisano wyniki 10-miesięcznego podchowu sielawy w warunkach RAS w zależności od poziomu żywienia paszą sztuczną (początkowa i końcowa dawka odpowiednio w zakresie: 10-0,6; 17-0,72; 20-0,8 proc. biomasy ryb/dzień). Wykazano istotny wpływ żywienia na tempo wzrostu (masa ciała: 26,6-57,5 g/szt.) i indeks gonadosomatyczny (GSI: 2,1-3,6 proc.) oraz brak istotnego wpływu na odsetek dojrzałych samców (17,8-21,3 proc.). Pomimo uzyskania masy ciała charakterystycznej dla tarlaków dzikich, ryby hodowane w RAS przez 10 mies. nie osiągnęły dojrzałości płciowej (zwłaszcza samice).


*00072*          en

Long-term decrease of the vendace population in Lake Pluszne (Poland) - result of global warming, eutrophication or both?. Długoterminowe zmniejszanie się populacji sielawy w jeziorze Pluszne (Polska) - rezultat globalnego ocieplenia, eutrofizacji, czy obu [czynników]?. Godlewska, Małgorzata; Doroszczyk, Lech;  Długoszewski, Bronisław; Kanigowska, Ewa; Pyka, Jakub. - Int. J. Ecohydrol. Hydrobiol. 2014 vol.14 nr 1 s.89-95, il. bibliogr.

Liczebność sielawy (Coregonus albula) w jeziorze Pluszne monitorowano dwukrotnie w roku metodami hydroakustycznymi i włokiem pelagicznym w okresie od 1999 do 2013 r. Od 2002 r. liczebność sielawy ciagle spadała. Młode roczne ryby złowiono w dużych ilościach po raz ostatni w 2001 r. W następnych latach rozród sielawy był utrudniony wskutek zmian warunków termicznych i tlenowych. Obserwowane zmiany w populacji sielawy odbywały się w relacji do warunków termicznych i tlenowych. Pogorszenie się warunków hydrologicznych powiązane ze wzrostem eutrofizacji stało się przyczyną odpowiedzialną za niedobory koregonidów w tym jeziorze.


*00123*          en

Impact of feed rations on growth, selected body parameters and maturation of vendace, Coregonus albula L., reared in RAS. Wpływ dawek paszowych na wzrost, wybrane parametry ciała i dojrzewanie sielawy, Coregonus albula L., hodowanej w obiegu zamkniętym.  Szczepkowska, Bożena; Szczepkowski, Mirosław; Piotrowska, Iwona. - Arch. Pol. Fish. 2014 vol.22 fasc.2 s.145-150, il. bibliogr.

Sielawa została wyhodowana do komercyjnych rozmiarów w systemie recyrkulacyjnym. W trwającym 10 miesięcy eksperymencie stosowano trzy dawki paszowe, które wpływały na tempo wzrostu ryb. Ryby osiągały ciężar ciała od 26.6 g do 57.5 g. Końcowa przeżywalność była podobna we wszystkich grupach i wynosiła od 44,3 do 53,2 proc. w grupie otrzymującej najniższą dawkę paszową. Nie stwierdzono różnic w udziale trzewi, tłuszczu w otrzewnej, czy indeksach hepatosomatycznych, ale były różnice w indeksach gonadosomatycznych. Po stymulacji termicznej tylko samce osiągały dojrzałość płciową, a procent dojrzałych samców był podobny we wszystkich grupach (17,8-21,3 proc.). Wyniki wykazały, że sielawa w warunkach hodowlanych może osiągać rozmiary komercyjne.


 

RYBY BASSOWATE

*00066*          en

Feeding ecology of non-native centrarchids (Actinopterygii: Perciformes: Centrarchidae) in two Iberian reservoirs with contrasting food resources. Ekologia odżywiania się obcych gatunków ryb bassowatych (Actinopterygii: Perciformes: Centrarchidae) w dwóch zbiornikach hiszpańskich różniących się zasobami pokarmowymi. Godinho, Francisco N.; Ferreira, Maria T. - Acta Ichth.Piscat. 2014 vol.44 nr 1 s.23-35, il. bibliogr.

Dwa gatunki północno-amerykańskich bassowatych zadomowiły się w zbiornikach usytuowanych na rzece Guadiana (Hiszpania). Wciąż mało wiadomo o ich wpływie na rodzimą ichtiofaunę. Zbadano odżywianie się Micropterus salmoides i Lepomis gibbosus w różniących się zasobami pokarmowymi zbiornikach. Ryby łowiono w litoralu przy pomocy elektropołowów, a jednocześnie pobierano próby zooplanktonu i bentosowych bezkręgowców. W treści pokarmowej L. gibbosus dominowały bezkręgowce, zaś w żołądkach M. salmoides dominowały bezkręgowce i L. gibbosus. Oba gatunki wykazywały dużą zdolność przystosowywania się do różnych warunków, a także cechowała je konkurencja pokarmowa.


*00114*          en

Annual development of gonads of pumpkinseed, Lepomis gibbosus (Actinopterygii: Perciformes: Centrarchidae) from a heated-water discharge canal of a power plant in the lower stretch of the Oder River, Poland. Roczny rozwój gonad bassa, Lepomis gibbosus (Actinopterygii: Perciformes: Centrarchidae) z ciepłowodnego kanału zrzutowego elektrowni wodnej w dolnym odcinku Odry, Polska.  Domagała, Józef; Kirczuk, Lucyna; Dziewulska, Katarzyna;  Pilecka-Rapacz, Małgorzata. - Acta Ichth.Piscat. 2014 vol.44 nr 2  s.131-143, il. bibliogr.

Bass słoneczny, Lepomis gibbosus, pochodzi z Ameryki Południowej, a do Polski trafił w wyniku introdukcji. Określano roczny cykl rozwoju gonad bassa zasiedlającego ciepłowodny kanał elektrowni Dolna Odra, gdzie temperatury wody są o 6-8 st.C wyższe niż w rzece. Analizy histologiczne wykonano dla obu płci u osobników w wieku od 3+ do 6+. Sezon tarłowy dla samic trwał od maja do sierpnia i był dłuższy niż w rejonie naturalnego występowania gatunku. Dojrzałe jądra u samców stwierdzono między kwietniem a wrześniem. U kilku samców wystąpiły anomalie rozwojowe. Wyniki potwierdziły, że L.gibbosus ma duże zdolności zasiedlania nowych terenów.


 

RYBY SUMOWATE

*00024*          en

Growth performance, feed intake and morphology of juvenile European catfish, Silurus glanis (L.) fed diets containing different protein and lipid levels. Wzrost, spożycie pokarmu i parametry morfometryczne ciała juwenalnego suma, Silurus glanis (L.) żywionego dietą o różnym poziomie białka i tłuszczu. Florczyk, Krzysztof;  Mazurkiewicz, Jan; Przybylska, Katarzyna; Ulikowski, Dariusz;  Szczepkowski, Mirosław; Andrzejewski, Wojciech; Golski, Janusz. -  Aquacult.Int. 2014 vol.22 nr 1 s.205-214, il. bibliogr.

Przedstawiono wyniki żywienia narybku suma europejskiego o średnim ciężarze 4,2 g - trzema paszami o zróżnicowanym poziomie białka i tłuszczu (odpowiednio): 37 i 12 proc.; 45 i 15 proc.; 45 i 20 proc. Eksperyment trwał 50 dni i odbywał się w obiegach zamkniętych. Najszybsze tempo wzrostu uzyskano na paszy o najwyższej zawartości białka i tłuszczu (SGR 2,6 proc.), a najkorzystniejszy współczynnik wykorzystania białka (PER) na paszy najuboższej w te składniki. Nie stwierdzono, aby stosowane diety w ciągu 50 dni podchowu wpłynęły na istotną zmianę wskaźników biometrycznych pokroju ciała ryb.


 

INNE RYBY SŁODKOWODNE

*00112*          en

The karyotype of the Amu Darya sturgeon, Pseudoscaphirhynchus kaufmanni (Actinopterygii: Acipenseriformes: Acipenseridae). Wiek i wzrost jesiotra z Amu Darii, Pseudoscaphirhynchus kaufmanni (Actinopterygii: Acipenseriformes: Acipenseridae). Kovalev, Konstantin V.; Balashov, Dmitry A.; Cherniak, Alexey L.; Lebedeva, Elena B.; Vasil’eva, Ekaterina D.; Vasil’ev, Victor P. - Acta Ichth.Piscat. 2014 vol.44 nr 2 s.111-116, il. bibliogr.

Badania kariotypów ryb jesiotrowatych są ważne, ponieważ umożliwiają ocenę poziomu ploidalności i ewolucję poliploidalności. Trzy samice jesiotra kaufmanni o długości 19-23 cm złowiono w rzece Vakhsh (dopływie Amu-Darii) w Tadżykistanie w 2012 r. i wykonano z nich preparaty chromosomowe. Kariotyp tego gatunku składał się z 118-120 chromosomów wliczając w to 18-20 dużych chromosomów dwuramiennych i 32-34 małych chromosomów dwuramiennych. Badania wykazały, że gatunek ten należy do grupy nisko-chromosomowej jesiotrów. Jego kariotyp różni się zauważalnie od kariotypu jesiotra łopatonosego, Scaphirhynchus platorhynchus.


 

RYBY MORSKIE

*00068*          en

Molecular markers for parentage analysis in the grouper F1 hybrid Epinephelus coioides x Epinephelus lanceolatus (Actinopterygii: Perciformes: Serranidae). Markery molekularne do analizy pochodzenia hybrydów F1 ryb strzępielowatych, Epinephelus coioides x Epinephelus lanceolatus (Actinopterygii: Perciformes: Serranidae). Lim, Lee M.; Senoo, Shigeharu; Siddiquee, Shafiquzzaman; Rodrigues, Kenneth F. - Acta Ichth.Piscat. 2014 vol.44 nr 1 s.59-64, il. bibliogr.

Badano markery molekularne u hybrydów F1 uzyskanych ze sztucznego rozrodu ryb, podczas którego zapłodniono ikrę Epinephelus coioides spermą Epinephelus lanceolatus. DNA zostało wyekstrahowane z płetw hybrydów. W dalszym toku badań ustalono genotypy ryb a ich sekwencje zdeponowano w banku genów. Wykorzystano profile łańcuchowej reakcji polimerazy (PCR) do ustalenia 30 markerów molekularnych w celu sprawdzenia pochodzenia hybrydów. Zaproponowane metody mogą być również użyte do badania pochodzenia dzikich hybrydów.


*00102*          pl

Ostrożnie z rozdymką. Graczyk, Liliana; Andrzejewski, Wojciech. - Prz. Ryb. 2014 nr 3 (135) s.34-36, il. bibliogr.

Przedstawiono występowanie, biologię, walory kulinarne oraz zastosowanie w chińskiej medycynie rozdymki - japońskiej ryby fugu (Takifugu rubripes). Trujące właściwości tej ryby są spowodowane zawartością tetrodotoksyny (TTX) magazynowanej w wątrobie, narządach rozrodczych i ikrze. Omówiono objawy zatrucia rybą fugu, przedstawiono liczbę wypadków oraz zgonów pacjentów spowodowanych konsumpcją tej ryby w ostatnim pięćdziesięcioleciu.


*00113*          en

Fishery exploitation and stock assessment of the endangered Nassau grouper, Epinephelus striatus (Actinopterygii: Perciformes: Serranidae), in the Turks and Caicos Islands. Eksploatacja rybacka o ocena zasobów zagrożonego gatunku strzępiela (granika), Epinephelus striatus (Actinopterygii: Perciformes: Serranidae), na wyspach Turks i Caicos. Vo, Anh-Thu E.; Ashley, Matthew C.; Dikou, Angela;  Newman, Steven P. - Acta Ichth.Piscat. 2014 vol.44 nr 2 s.117-122, il.  bibliogr.

Zastosowano analizowanie kalibrowanych długości kohort zagrożonego gatunku ryb, Epinephelus striatus, występującego na tropikalnych wyspach administrowanych przez Wielką Brytanię. Połowy badawcze wykonano w latach 2006 i 2008. Analizowana śmiertelność połowowa wynosiła w poszczególnych latach 0.28 i 0.18 (odpowiednio), a tempo eksploatacji 0.49 i 0.38 (odpowiednio). W porównaniu z innymi wyspami karaibskimi wyspy Turks i Caicos są jednym z ostatnich miejsc, gdzie ten gatunek strzępiela występuje w postaci tak licznego stada.


 

EKONOMIKA I ORGANIZACJA RYBACTWA

*00082*          pl

Porównanie średnich cen ryb towarowych i materiału zarybieniowego stosowanych przez podmioty prowadzące gospodarkę rybacką w obwodach rybackich w 2011 i 2013 roku. Mickiewicz, Maciej. - Komun. Ryb. 2014 nr 2 (139) s.1-5, il. bibliogr. summ.

Przedstawiono dane pochodzące z ankiet wypełnionych w 2013 roku przez 64 gospodarstwa rybackie prowadzące działalność na jeziorach, rzekach i zbiornikach zaporowych o łącznej powierzchni 291 433 ha oraz z 68 gospodarstw użytkujących w 2011 roku wody śródlądowe o łącznej powierzchni 299 029 ha. Podano średnie hurtowe ceny ryb towarowych oraz różnych form materiału zarybieniowego dla poszczególnych gatunków porównując ceny z 2013 i 2011 roku. Stwierdzono wzrost cen niemal wszystkich gatunków i sortymentów ryb, największy u węgorza (o 48 proc.). Spośród 28 cen różnych form materiału zarybieniowego, wzrosły ceny w 21 przypadkach, a tylko 7 cen uległo obniżeniu.


*00085*          pl

Gospodarka rybacka w śródlądowych wodach płynących w 2012 roku.  Cz.2: Zarybienia. Mickiewicz, Maciej; Draszkiewicz-Mioduszewska, Hanna; Wołos, Arkadiusz. - Komun. Ryb. 2014 nr 2 (139) s.24-28, il.  bibliogr.

Dane o zarybieniach pochodziły z kwestionariuszy RRW-23 wypełnionych przez 381 podmiotów gospodarujących na jeziorach, rzekach i zbiornikach zaporowych o łącznej powierzchni 391 tys. ha. Przedstawiono ilość materiału zarybieniowego wprowadzonego w 2012 roku do śródlądowych wód powierzchniowych w podziale na gatunki oraz formy (sortymenty). Podano wielkość powierzchni zarybianych poszczególnymi gatunkami oraz wartość zarybień w przeliczeniu na hektar. Wykazano wyższą wartość zarybień w 2012 r. w porównaniu z 2011 r.


*00096*          pl

Akwakultura: karp czy pstrąg? Ekonomiczne zestawienie gatunków gospodarczo cennych na krajowym rynku. Kulikowski, Tomasz;  Szczepański, Zbigniew. - Mag.Przem.Ryb. 2014 nr 2 (98) s.57-60, il.

W dn. 6-8 marca 2014 r. w Kołobrzegu odbyło się szkolenie dla 127 osób w ramach cyklu „Rybactwo 2013-2015". Ożywioną dyskusję wywołały wystąpienia dotyczące problemów ekonomicznych i funkcjonowania funduszy unijnych z programu Rybactwo i Morze 2014-2020. Omówiono skuteczność kampanii promocyjnych “Teraz pstrąg" i „Pan Karp“. Dyskutowano nad nowymi technikami hodowli ryb, potrzebą dywersyfikacji produkcji rybackiej, rozwojem akwakultury w Polsce, nad perspektywami rynkowymi dla ryb, szczególnie dla pstrągów i karpi.


 

URZĄDZENIA DO CHOWU I HODOWLI RYB

*00043*          en

Application of recirculating aquaculture systems (RAS) in Polish sturgeon culture. Zastosowanie systemów recurkulacyjnych (RAS) w polskich hodowlach jesiotra. Kolman, R.; Zdanowski, B. W:  Recirculation technologies in indoor and outdoor systems. Handbook.  Szarvas (Węgry): HAKI Research Institute of Fisheries 2013     s.30-43, il. +bibliogr. 17 poz.

Przedstawiono historię rozwoju i obecne zastosowanie urządzeń pracujących w zamkniętym obiegu wody w hodowli ryb jesiotrowatych w Polsce. Opisano procedury i urządzenia wykorzystywane we wstępnych etapach hodowli jesiotrów (sztuczny rozród, inkubacja ikry, podchów wylęgu) oraz aspekty dotyczące uzdatniania wody. Obecnie hodowla jesiotrów w Polsce w RAS rozwija się w trzech kierunkach: pozyskiwania zapłodnionej ikry i podchowu materiału do zarybień wód powierzchniowych, do intensywnego tuczu, do rozwoju tarlaków.


*00083*          pl

Wyniki monitoringu wizyjnego przepławki dla ryb przy MEW na rz. Wdzie w Świeciu-Przechowie w latach 2008-2013. Czarnecki, Maciej. -  Komun. Ryb. 2014 nr 2 (139) s.6-16, il. bibliogr. summ.

Podano dane techniczne przepławki dla ryb zlokalizowanej na rzece Wdzie. W latach 2008-2013 przy użyciu kamery podwodnej obserwowano liczebność i częstość migrujących ryb. Stwierdzono 16 gatunków ryb i jeden gatunek minoga. Najliczniej i najczęściej migrował pstrąg potokowy, ukleja, płoć, okoń i kleń. Sporadycznie występowały: jelec, kiełb, lin, wzdręga, brzana, miętus, szczupak. Z gatunków dwuśrodowiskowych obserwowano minoga rzecznego, certę, troć i łososia. Metoda monitoringu wizyjnego jest stosunkowo tania i prosta, a uzyskane wyniki pozwalają na ocenę funkcjonowania przepłwaki oraz stan ichtiofauny.


*00097*          pl

Zasady udrażniania ekologicznego rzek. Przepławki dla ryb czy urzędników?. Heese, Tomasz. - Prz. Ryb. 2014 nr 3 (135) s.9-14, il.  bibliogr.

Podano kolejność udrażniania ekologicznego rzeki celem uzyskania ciągłości morfologicznej dorzecza oraz omówiono typy korytarzy ekologicznych dla ichtiofauny. Przedstawiono typy przepławek, warunki techniczne jakie muszą spełniać oraz zastosowane konstrukcje przepławek na rzekach przymorskich: Wieprzy, Parsęcie i Redze. Podano podstawy prawne utrzymania i odtworzenia drożności ekologicznej rzek zgodnie z prawem unijnym i krajowym.


 

ZANIECZYSZCZENIE I OCHRONA WÓD

*00017*          pl

Zastosowanie modelowania matematycznego w analizie zmian stężeń biogenów w korycie rzecznym. Bielak, Sebastian R. - Aura 2014 nr 5  s.7-10, il. bibliogr.

Opisano sposoby symulacji komputerowej trzech modeli jakości wód powierzchniowych. Przedstawiono konstrukcję, kalibrację i weryfikację modelu Biebrzy Dolnej, opartego o matematyczne odwzorowanie różnego rodzaju procesów fizycznych, chemicznych i biologicznych zachodzących w korycie rzecznym oraz ich wpływ na jakość wód powierzchniowych. Dane niezbędne do symulacji zgromadzono 29 lipca i 25 września 2007 r. i 23 lipca 2008 r. Omówiono przyczyny spadku jakości wód rzeki Biebrzy Dolnej spowodowane głównie zasilaniem wód nadmiernym ładunkiem azotu.


*00019*          pl

Problemy rekultywacji jezior ze szczególnym uwzględnieniem Jeziora Suskiego - seminarium naukowe. Bałoszyce, 15-16 maja 2014 r.  Pawłowski, Bogusław. - Gosp. Wod. 2014 R.74 nr 6 s.230-233, il.

Podczas seminarium prezentowano problemy i wymieniano doświadczenia z zakresu rekultywacji jezior w Polsce. Szczególną uwagę poświęcono wybraniu metody rekultywacji Jeziora Suskiego. Zwrócono uwagę na wykorzystanie tabletek Eco-Tabs TM do remediacji mikrobiologicznej płytkich zbiorników wodnych, a także rozważano możliwość wykorzystania teledetekcji oraz narzędzi GIS. Omawiano też zagrożenia związane z rekultywacją jezior.


*00021*          pl

Zanieczyszczenia jezior. Eutrofizacja i inne niebezpieczeństwa.  Zapart, Anita. - Nasze Wody 2014 nr 1 (52) s.28-29, il.

Zwrócono uwagę na źródła i rodzaje zanieczyszczeń wód powierzchniowych, ze szczególnym uwzględnieniem eutrofizacji - wzbogacania zbiorników wodnych w pierwiastki biogenne. Omówiono także skutki zanieczyszczenia jezior i sposoby ich ochrony.


*00071*          en

The sustainable restoration of lakes - towards the challenges of the Water Framework Directive. Rekultywacja jezior zapewniająca ich istnienie - wobec wyzwań Ramowej Dyrektywy Wodnej. Gołdyn, Ryszard; Podsiadłowski, Stanisław; Dondajewska, Renata; Kozak, Anna. - Int. J. Ecohydrol. Hydrobiol. 2014 vol.14 nr 1 s.68-74, il. bibliogr.

Usuwanie osadów dennych i wprowadzanie kosztownych związków chemicznych jest niekorzystną metodą rekultywacji jezior, powodującą dodatkowo wyginięcie wielu organizmów. Opisano metody alternatywne, tanie i łatwe do zastosowania, a poza tym nie powodujące zaburzeń w biocenozie jeziora. W zbiorniku Malta zastosowano biomanipulację w celu wzrostu troficznego oddziaływania planktonu oraz stosowano małe dawki siarczanu żelaza do redukcji fosforu. W Jeziorze Uzarzewskim do najgłębszych miejsc wprowadzono wody bogate w azotany powodując wzrost potencjału redox i ograniczając uwalnianie fosforu z osadów dennych. W Jeziorze Durowskim natleniano wody przy pomocy aeratorów stosując w małych dawkach żelazo. Metody te zaowocowały poprawą jakości wody w zbiornikach.


*00108*          en

Nitrogen pollution removal from areas of intensive farming-comparison of various denitrification biotechnologies. Usuwanie zanieczyszczeń azotowych ze stref intensywnego rolnictwa - porównanie różnych biotechnologii denitryfikacji. Bednarek, Agnieszka; Szklarek, Sebastian; Zalewski, Maciej. - Int. J. Ecohydrol. Hydrobiol. 2014 vol.14 nr 2 s.132-141, il. bibliogr.

W ostatnich latach nastąpił wzrost intensywności produkcji rolnej, co spowodowało wzrost dopływu azotu do wód. Ponieważ azotany sa bardzo mobilną formą azotu w glebie, są one bardzo niebezpieczne w zanieczyszczaniu wód, a ich obecność w wodzie pitnej może prowadzić do wielu chorób, wliczając w to methemoglobinemię. Azot w dużym stopniu przyczynia się do eutrofizacji ekoststemów słodkowodnych i morskich. Przegląd literatury wskazuje, że zastosowanie różnorodnych biotechnologii denitryfikacji, podczas której następuje redukcja azotu na skalę zlewni, wydaje się być skutecznym a niedrogim narzędziem usuwania azotu. Omówiono różne typy barier denitryfikacyjnych, które chronią wody przed ładunkiem azotu.


 

OCHRONA GATUNKOWA

*00050*          en

Status of the breeding population of great cormorants in Poland in 2012. [Pt 18]. Status populacji lęgowych kormorana czarnego w Polsce w 2012 [Rozdz.18]. Bzoma, Szymon; Krzywosz, Tadeusz;  Betleja, Jacek; Orłowska, Beata; Antczak, Jacek; Traczuk, Piotr;  Witkowski, Józef. W: National Reports from the 2012. Breeding census of great cormorants Phalacrocorax carbo in parts of the western palearctic. Techn. Rep. DCE 2013 nr 22. Dania: Aarhus University 2013     s.79-81, il.

W ramach Pan-europejskiego programu „Liczenia kormorana czarnego w zachodniej Paleoarktyce“ przedstawiono dane na temat rozmieszczenia, liczebności i charakterystyki populacji lęgowych kormorana w Polsce w 2012 r. W porównaniu z poprzednim okresem raportowania (2010) zmniejszyła się całkowita liczebność gniazd z 27,1 tys. do 26,6 tys. w 54 koloniach lęgowych w 12 regionach kraju, głównie na wybrzeżu Bałtyku (75 proc.). Największa kolonia lęgowa jest zlokalizowna w Kątach Rybackich (6,45 tys. par), a większość kolonii (43 z 54) liczy nie więcej niż 500 gniazd. Akcje interwencyjne dotyczą kolonii zlokalizowanych w obrębach hodowlanych ryb.


*00105*          pl

Raport o obserwacji minoga morskiego Petromyzon marinus w rzece Redze. Skóra, Michał E.; Bernaś, Rafał; Radtke, Grzegorz; Morzuch, Jacek. - Chrońmy Przyr.Ojcz. 2014 t.70 z.2 s.174-177, il. bibliogr.  summ.

W 2012 r. w przymorskiej rzece Redze w Trzebiatowie stwierdzono po raz pierwszy pojawienie się dwóch osobników minoga morskiego. Przedstawiono doniesienia o występowaniu tego gatunku w polskich obszarach wód morskich i wodach śródlądowych. Wskazano na konieczność wpisania minoga morskiego do Standardowego Formularza Danych obszaru Natura 2000 Dorzecze Regi w celu ochrony potencjału jego tarlisk zlokalizowanych w tym rejonie.


*00106*          pl

Nowe stanowisko piskorza Misgurnus fossilis w dorzeczu Redy i propozycje jego ochrony. Skóra, Michał E. - Chrońmy Przyr.Ojcz. 2014  t.70 z.2 s.178-184, il. bibliogr. summ.

Omówiono występowanie piskorza w Polsce i Europie. W 2007 r. w rzece Redzie i Kanale Bezimiennym na terenie rezerwatu Beka złowiono 7 osobników piskorza o długości całkowitej od 19,2 do 23,6 cm. Jest to pierwsze stanowisko tego gatunku ryb odnotowane w kanałach rezerwatu przyrody Beka oraz przedstawiono sposoby ochrony siedlisk piskorzy na terenie rezerwatu.


 

GOSPODARKA WODNA

*00029*          en

A case study on spatial and temporal hydraulic variability in an alpine gravel-bed stream based on the hydromorphological index of diversity. Przestrzenna i czasowa zmienność hydrauliczna w potoku alpejskim o podłożu żwirowym - na podstawie indeksu zróżnicowania hydromorfologicznego. Gostner, W.; Parasiewicz, P.; Schleiss, A.J. - Ecohydrology 2013 vol.6 nr 4 s.652-667, il. bibliogr.

Badania w alpejskim potoku Sense w Szwajcarii (o naturalnych warunkach hydraulicznych) przeprowadzono w celu zweryfikowania hipotezy, że przestrzenna i czasowa zmienność hydrauliczna jest skorelowana z morfologicznym wzorcem potoku. Do badań wykorzystano dwuwymiarowy (2D) model hydrodynamiczny oraz statystyki opisowe do analizy wskaźników hydraulicznych (prędkość przepływu, stan wód) i ostatnio proponowanego indeksu zmienności hydromorfologicznej (HMID). Stwierdzono, że większa hydrauliczna zmienność przestrzenna występowała w obrębie odcinków morfologicznie naturalnych, niż częściowo lub w pełni uregulowanych. Odwrotnie kształtowała się zmienność czasowa.


*00039*          en

Application of the MesoHABSIM simulation model. Zastosowanie symulacyjnego modelu MesoHABSIM. Parasiewicz, Piotr; Rogers, Joseph N.; Vezza, Paolo; Gortazar, Javier; Seager, Thomas; Pegg, Mark; Wiśniewolski, Wiesław; Comoglio, Claudio. W: Ecohydraulics. An integrated approach. Eds Ian Maddock et.al. Oxford: Wiley Blackwell  2013   s.109-125, il. +bibliogr. 40 poz.

Przedstawiono metodę ekohydrologicznego modelowania łączącą elementy fizyczne i biologiczne środowiska wodnego, stworzoną do opracowywania symulacyjnych modeli siedlisk rzecznych. Metodę z powodzeniem wykorzystywano do budowy elektrowni wodnych, łagodzenia skutków powodzi i do renaturalizacji koryt rzecznych. Obecna wersja oprogramowania (Sim-Stream) posiada wiele przydatnych narzędzi, ułatwiających proces analizowania i obrazowania wyników modelowanego środowiska wodnego. Na proces modelowania składają się następujące procedury: identyfikacja wskaźników i celu biologicznego; ustalenie odpowiednich kryteriów środowiska; odwzorowanie, obróbka i ocena środowiska; ustawienie biofizycznych wzorców w celu odzwierciedlenia referencyjnych warunków; analiza serii czasowych; interpretacja i zastosowanie modelu w praktyce.


*00070*          en

Models from ecohydrology and hydrobiology can inform our human future. Modele ekohydrologiczne i hydrobiologiczne mogą informować o naszej ludzkiej przyszłości. Moss, Brian. - Int. J. Ecohydrol.Hydrobiol. 2014 vol.14 nr 1 s.21-32, il. bibliogr.

Problemy związane z wodą słodką są powiązane z wieloma czynnikami i mogą wpływać na przyszłość człowieka oraz ekosystemy, w których żyje. Zmiany następujące w biomach (obszarach o podobnych cechach klimatycznych) są spowodowane antropopresją. Jednym z głównych, szkodliwych czynników jest emisja dwutlenku węgla, ale możliwe jest jej ograniczenie. Bieżące światowe problemy środowiskowe są ze sobą powiązane, a jednym z głównych skutków jest ograniczenie dostępu do wysokiej jakości wody. Problemy te są determinowane przez zmiany klimatu, wykorzystanie światowych zsobów surowcowych, eksploatację środowiska, pogłębianie się ubóstwa i destrukcję naturalnych biomów. Przedstwiono alternatywne podejście do korzystania z zasobów przyrody, które może uchronić środowisko przed dalszą degradacją.


 

POŁOWY RYB, SPRZĘT POŁOWOWY

*00011*          pl

Ciemna strona akwarystyki. Prusińska, Maja. - Mag.Akwarium 2013  nr 9 (132) s.10-18, il. bibliogr.

Przedstawiono problem rabunkowych odłowów ryb ozdobnych pochodzących ze środowiska naturalnego, z których 99 proc. nie przeżywa w warunkach akwriowych dłużej niż rok. Masowe niszczenie ryb słodkowodnych odławianych na potrzeby handlu akwarystycznego omówiono na przykładzie brzanki Denisona. Scharakteryzowano sytuację rynku handlu rybami akwariowymi w szczególności odławianymi w środowisku naturalnym, głównie w Indiach.


*00088*          pl

Cyfrowy Model Eksploatacji Ryb (CMER) rys historyczny rozwijania metody. Buras, Paweł; Wiśniewolski, Wiesław. - Komun. Ryb. 2014 nr 2 (139) s.33-34, il. bibliogr.

Przedstawiono etapy prac nad symulacyjnym modelem CMER służącym do obliczania wielkości zasobów rybackich oraz prognozowania wysokości dopuszczalnego odłowu. Model powstał w Zakładzie Rybactwa Rzecznego IRS w latach 60-tych ubiegłego wieku i był wykorzystywany do prowadzenia gospodarki łososiowej, a następnie do szacowania populacji płoci i leszcza. Obecnie model CMER stanowi zintegrowany pakiet operacyjny zawierający trzy przygotowane programy oraz cztery opcje symulacyjne.


 

SKORUPIAKI I MIĘCZAKI UŻYTKOWE

*00087*          pl

Stan raka pręgowatego po ponad 120-letniej obecności w Polsce.  Krzywosz, Tadeusz; Traczuk, Piotr; Ulikowski, Dariusz. - Komun. Ryb.  2014 nr 2 (139) s.30-32, il. bibliogr.

Omówiono pochodzenie, biologię, rozprzestrzenianie się i zasięg występowania raka pręgowatego w Polsce. Podano wielkość i efektywność odłowów raka w ostatnim dziesięcioleciu oraz średnią długość ciała raków złowionych w jeziorach Wigierskiego Parku Narodowego: Żwirowisko, Okrągłe, Pierty, Hańcza, Wigry, Białe Wigierskie, Długie Wigierskie, Gałęziste. Stwierdzono znaczny spadek populacji raka na terenie całego kraju na skutek masowych śnięć.


*00095*          pl

Świadomość i zdyscyplinowanie społeczeństwa decydują o skuteczności przepisów ochrony przyrody. Draganik, Bohdan. -  Mag. Przem. Ryb. 2014 nr 2 (98) s.45-48, il.

Opisano znaczenie spożywania ryb w starożytnej Grecji. Przedstawiono aktualną sytuację greckiego rybołówstwa oraz wpływ turystyki na zmniejszenie liczebności populacji mięczaków morskich w Morzu Śródziemnym i u wybrzeży greckich. Na podstawie badań naukowców analizujących zasięg nielegalnego handlu mięczakami podlegającymi ochronie, stwierdzono, że mimo regulacji prawnych trwa nadmierna ekslpoatacja mięczaków. Wykazano nieudolność egzekwowania przepisów prawnych przez władze wobec właścicieli restauracji serwujących mięczaki.


 

PRZETWÓRSTWO RYBNE

*00094*          pl

Wędzenie, proces utrwalania a bezpieczeństwo przetworów rybnych. Kubiak, Mariusz; Borowy, Tomasz. - Mag. Przem. Ryb. 2014 nr 2 (98)  s.32-34

Przedstawiono przebieg procesu wędzenia ryb i jego wpływ na sensoryczne właściwości wędzonego produktu. Scharakteryzowano proces wytwarzania dymu wędzarniczego: egzotermicznego (dym żarowy) i ednotermicznego (dym powstały na drodze pirolizy) w elektronicznie sterowanym dymogeneratorze żarowym. Opisano wpływ pożądanych i niepożądanych składników występujących w dymie wędzarniczym na wędzone produkty i zdrowie człowieka, a w szczególności wpływ wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA).


*00115*          en

Genetic identifiability of selected populations of Indian mackerel, Rastrelliger kanagurta (Actinopterygii: Perciformes: Scombridae) - Celfish Project -part 1. Genetyczna identyfikowalność wybranych populacji makreli, Rastrelliger kanagurta (Actinopterygii: Perciformes: Scombridae) - Projekt Celfish - część 1. Kielpinski, Maciej; Kempter, Jolanta; Panicz, Remigiusz;  Keszka, Sławomir. - Acta Ichth.Piscat. 2014 vol.44 nr 2 s.145-152, il.  bibliogr.

Publikacja jest pierwszą częścią dużego projektu zatytułowanego: „Rozwój systemów genetycznych do identyfikacji produktów spożywczych z rybołóstwa i akwakultury wprowadzanych do strefy celnej Unii Europejskiej“. W latach 2012-2013 pobrano do badań fragmenty płetw makreli kanagurta ze sklepów w Tajlandii, Wietnamie, Kambodży i na Madagaskarze. Analizowano gen z jądra komórkowego RH1 i mitochondrialny D-loop. Porównaie RH1 wykazało całkowitą homologię, natomiast analiza sekwencji D-loop ujawniła międzypopulacyjne zróżnicowanie. Uzyskane dane mogą pomóc władzom w UE w identyfikacji makreli kanagurta.