Struktura populacji ryb w jeziorach a kormorany
Dariusz Ulikowski1, Piotr Traczuk1, Krystyna Kalinowska1, Maciej Szkudlarek1, Andrzej Kapusta1, Konrad Stawecki1, Michał Kozłowski1, Robert Czerniawski2, Jan Mazurkiewicz3, Jacek Rechulicz4, Krzysztof Kozłowski5, Robert Stabiński6
1Instytut Rybactwa Śródlądowego im. Stanisława Sakowicza – PIB
2Katedra Hydrobiologii i Zoologii Ogólnej, Uniwersytet Szczeciński
3Zakład Doświadczalny Technologii Produkcji Pasz i Akwakultury w Muchocinie, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
4Katedra Hydrobiologii i Ochrony Ekosystemów, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
5Katedra Biologii i Hodowli Ryb, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
6Polski Związek Wędkarski, Gospodarstwo Rybackie w Suwałkach
Ryby są kluczowym elementem ekosystemów wodnych, chociaż ich udział w całkowitej biomasie zbiornika wodnego wynosi jedynie 0,7% (Kopylov i in. 2018). Struktura gatunkowa i wielkościowa oraz obfitość ryb w jeziorach kształtowana jest przez szereg czynników fizycznych, chemicznych i biologicznych (Downing i Plante 1993, Viadero 2005). Znaczenie poszczególnych czynników może zmieniać się w zależności od produktywności jezior, obfitości i dostępności pokarmu (kontrola bottom-up), obecności drapieżników (kontrola top-down), pory roku, itp. (Colby i in. 1972). Wzrost produktywności jezior może oddziaływać na ryby w sposób stopniowy, zmieniając ich warunki pokarmowe, rozrodcze, tempo wzrostu, rozmieszczenie przestrzenne i przeżywalność. Może także prowadzić do masowych śnięć, np. podczas intensywnego rozwoju toksycznych sinic powodujących deficyty tlenowe (Opuszyński 1997).
Główną rolę w kontroli top-down przypisuje się kormoranom, mniejsze znaczenie mają inne ptaki. Udokumentowane jest, że kormorany powodują znaczne zmiany w liczebności, składzie gatunkowym i strukturze wielkościowej i wiekowej ichtiofauny (Klimaszyk i Rzymski 2016, Traczuk i Kapusta 2017), co z kolei może mieć znaczący wpływ na niższe poziomy troficzne sieci pokarmowej ekosystemu jeziora.
Celem pracy jest analiza struktury gatunkowej i struktury dominacji ryb w jeziorach oraz badanie potencjalnego wpływu presji kormorana na liczebność i biomasę różnych gatunków ryb, a także na strukturę wielkościową okonia w wybranych jeziorach.