Wybrane aspekty gospodarki rybacko-wędkarskiej w warunkach procesu eutrofizacji. Red. A. Wołos, Wyd. IRS 2001, s. 64
WSTĘP
Eutrofizacja. Słowo o tyleż naukowym brzmieniu, co i groźnej wymowie, o czym ma Czytelnika przekonać niegdysiejsza w swojej formie, szaro-ponura tonacja okładki. Jak bowiem pisze Kajak (1979) „Przeżyźnienie wód i jego uciążliwe konsekwencje jest obecnie problemem o znaczeniu światowym”, a owo przeżyźnienie pociąga za sobą szereg istotnych zmian w ekosystemach, które są odczuwane przez wszystkich użytkowników wód.
O ile jednak zewnętrzne objawy tego procesu - spadek przezroczystości wody, zakwity glonów itp. są dostrzegane przez większość stykających się z wodą, to głębsze, strukturalne zmiany ekosystemu, w tym na najwyższym poziomie troficznym, jakim jest pogłowie ryb, są odczuwane praktycznie tylko przez rybackich użytkowników wód, czyli gospodarstwa rybackie i wędkarzy.
Niniejsze opracowanie jest efektem realizacji projektu badawczego pt. „Analiza i ocena ekonomicznych skutków eutrofizacji oraz metod przeciwdziałania tym skutkom w rybactwie śródlądowym”, finansowanego przez Komitet Badań Naukowych w latach 1998-2000. Jego cel jest jasno sformułowany w tytule. Aby go osiągnąć, zebrano i poddano analizie masowe, w znacznej części wieloletnie materiały o gospodarce rybackiej prowadzonej w jeziorach, a także wybranych rzekach i zbiornikach zaporowych.
Czytelnik tej książeczki nie znajdzie w niej gotowych recept na sukces w walce z eutrofizacją. Gotowe recepty niech pozostaną domeną „teoretyków”, którzy raz ustalone zasady, formuły i normy - jednym słowem „rybackie szufladki”, przedkładają nad systemowe badanie rzeczywistości, wnikliwe śledzenie krótko- i długoterminowych zmian tak w obrębie samego rybactwa, jak i jego otoczeniu - w potocznym i systemowym znaczeniu tego terminu. Czytelnik - właściciel, dzierżawca, specjalista, słowem Gospodarz rybacko użytkowanych wód, znajdzie w niej wybór zdecydowanie najważniejszych wyników i praktycznych wniosków, będących rezultatem przeprowadzonych badań.
Autorzy składają podziękowania Kolegom - właścicielom i specjalistom z kilkudziesięciu gospodarstw rybackich, którzy udostępnili bardzo szczegółowe dane o odłowach ryb i zarybieniach jezior, sytuacji ekonomiczno-finansowej oraz liczbie sprzedanych zezwoleń na wędkowanie, co wymagało poświęcenia naszym naukowym dociekaniom sporo czasu. Specjalne podziękowania należą się Kolegom z katowickiego, krośnieńskiego, płockiego i warszawskiego okręgu Polskiego Związku Wędkarskiego za pomoc w uzyskaniu niezwykle interesujących i cennych danych o odłowach ryb oraz gospodarce zarybieniowej w użytkowanych przez te okręgi wodach.