Badania wędrówek tarłowych troci w rzece Skotawie powyżej jazu w Starniczkach

Umowa dotacji nr WFOŚ/D/378/151/2012

Pomorski Zespół Parków Krajobrazowych

Wędrówki tarłowe troci (Salmo trutta m. trutta) w systemie rzeki Słupi są ograniczone przez liczne przegrody. Jedną z nich jest jaz elektrowni w Skarszewie Dolnym, w dolnym biegu największego dopływu Słupi – Skotawie. W ostatnich kilku latach trzy położone powyżej Skarszewa przegrody - w Dębnicy Kaszubskiej, Starniczkach i Jamrzynie zostały wyposażone w przepławki dla ryb. W wypadku udrożnienia (planowanego) także i tej ostatniej przegrody udostępniło by to ok. 30 km rzeki z licznymi potencjalnymi tarliskami troci.

W październiku i listopadzie 2013 roku pod wypływem wody z turbin elektrowni w Skarszewie Dolnym złowiono 37 troci o długościach od 45 do 76 cm (28 samic i 9 samców, 4 z zarybień smoltami i 33 z tarła naturalnego lub z zarybień wylęgiem). Ryby te zaopatrzono w nadajniki radiowe i wypuszczono na górną wodę. Celem badania było stwierdzenie czy i gdzie powędrują trocie po pokonaniu pierwszej bariery, czy wykorzystają nowo wybudowane przepławki, czy znajdą odpowiednie tarliska i, w końcu, czy odbędą tarło.

Badania prowadzono metodą telemetrii aktywnej, czyli poszukując ryby z antenami kierunkowymi. W okresie do połowy grudnia zarejestrowano ponad 200 lokalizacji ryb. Dwóch ryb nie namierzono ani razu, 10 ryb nie powędrowało dalej niż 2 km, 24 ryby pokonały przepławką piętrzenie w Dębnicy Kaszubskiej, 9 ryb dopłynęło do piętrzenia w Starniczkach i 6 z nich popłynęło dalej przepławką. Najdalej wędrującą rybę zlokalizowano kilkaset metrów poniżej spiętrzenia w Jamrzynie.

W miejscach dłuższego przebywania troci obserwowano gniazda tarłowe, których wielkość może świadczyć o wykopaniu ich przez samice troci. Miejsca te znajdowały się zarówno na odcinku między przegrodami w Dębnicy i Starniczkach, jak i powyżej Starniczek. Niektóre jednak ryby po pokonaniu obu przepławek niemal natychmiast wróciły w rejon wypuszczenia.

Badania wykazały, że trocie znalazłszy się powyżej przegrody w Skarszewie Dolnym w większości podejmują dalszą wędrówkę w poszukiwaniu dogodnych tarlisk, bez widocznych problemów pokonują przepławkami dwie kolejne przegrody, znajdują tarliska na różnych odcinkach rzeki i odbywają tarło. Ustalenia te są mocnym argumentem za koniecznością udrożnienia przegrody w Skarszewie Dolnym oraz dowodzą, że przedsięwzięcie to może znacząco poprawić sytuację troci w systemie Słupi.

Badania przeprowadzone były przez Zakład Ryb Wędrownych IRŚ przy współudziale  Parku Krajobrazowego „Dolina Słupi” i współfinansowaniu  przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku.

Dofinasowane przez WIOŚ w Gdańsku