Historia IRS

INSTYTUT RYBACTWA ŚRÓDLĄDOWEGO - placówka naukowo-badawcza w resorcie rolnictwa. Istnieje od 1 stycznia 1951 roku, a w 1987 przyjęła imię swego założyciela Stanisława Sakowicza.

Do obowiązków Instytutu należy w szczególności:

  • Prowadzenie działalności naukowo-badawczej.
  • Kształcenie i doskonalenie kadr.
  • Sporządzanie analiz dotyczących śródlądowej gospodarki rybackiej oraz upowszechnianie wyników badań.

Wielozadaniowy program naukowo-badawczy „Racjonalizacja śródlądowej gospodarki rybackiej w powiązaniu z ochroną środowiska wodnego” zawiera trzy kierunki:

  • opracowanie metod optymalizacji produkcji rybackiej w warunkach ograniczeń ekologicznych i ekonomicznych
  • kształtowanie gospodarki jako narzędzia ochrony i zagospodarowania ekosystemów wodnych oraz
  • poznawanie uwarunkowań i projektowanie gospodarki rybackiej w systemie wielorakiego użytkowania zbiorników wodnych

Problemy dotyczące selekcji, genetyki, szeroko pojętej profilaktyki i terapii, zagadnień mechanizacji oraz ekonomiki, stanowią integralną część wielu prac, umożliwiając kompleksowość ich realizacji i wykorzystania.

Instytut dysponuje zapleczem eksperymentalno-doświadczalnym - laboratoria, wylęgarnie, podchowalnie (Olsztyn, Rutki, Dgał, Żabieniec). Ponadto podlegają mu dwa samodzielne rybackie zakłady doświadczalne, prowadzące również działalność produkcyjną (ryby towarowe i materiał zarybieniowy, głównie karpia) w Zatorze, woj. bielsko-bialskie (pow. stawów 1186 ha) i w Żabieńcu k. Warszawy (pow. stawów 197 ha).

Organem opiniodawczym i doradczym Instytutu jest Rada Naukowa wybierana na okres czterech lat, posiadająca uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora i doktora habilitowanego nauk rolniczych w zakresie rybactwa.

Instytutem kierowali kolejno: S. Korwin-Sakowicz (1951-1967), B. Dąbrowski (1967-1977), J. A. Szczerbowski (1977-2000), B. Zdanowski (2000-2015), (2015) G. J. Dietrich.

Do 1990 r. opracowania naukowe i popularnonaukowe publikowano głównie w „Rocznikach Nauk Rolniczych” ser. H „Rybactwo” (Wydawnictwo PAN-PWN) oraz „Gospodarce Rybnej” (Wyd. PWRiL). Później w naukowym periodyku „Archiwum Rybactwa Polskiego” oraz popularnonaukowym dwumiesięczniku „Komunikaty Rybackie” wydawanych przez IRS. W Instytucie wydawane są również broszury rybackie oraz poradniki i podręczniki dotyczące rybactwa.

W okresie 1951-1996 pracownicy Instytutu opublikowali drukiem około 3 tys. rozpraw naukowych, artykułów popularnonaukowych i doniesień. Zbliżoną liczbę stanowią opracowania nie publikowane - ekspertyzy, opinie i operaty, wykorzystywane głównie przez praktykę rybacką.

Biblioteka Główna Instytutu dysponuje ponad 14 tys. książek i 750 tytułami czasopism polskich i obcych.

Instytut wypełniając zadania statutowe współpracuje z praktyką rybacką (konsultacje, doradztwo, szkolenia, upowszechnianie i wdrażanie różnych rozwiązań) oraz administracją państwową i samorządową; współdziała z wieloma placówkami i organizacjami naukowymi krajowymi i zagranicznymi [J.W.].